Sprawozdanie
Forum Zakażeń 2011;2(4):143–146© Evereth Publishing, 2011
Sprawozdanie ze spotkań zorganizowanych we
Wrocławiu z okazji Europejskiego Dnia Wiedzy
o Antybiotykach
Forum Ekspertów pt. „Chrońmy antybiotyki” − 17. 11.2011
Konferencja pt. „Biegunki infekcyjne – etiologia, epidemiologia i leczenie” – 30. 11. 2011
W związku z dynamicznie narastającą opornością bakte-rii na antybiotyki i wynikającym z tego zjawiska ogranicze-niem skutecznego leczenia zakażeń, Komisja Europejska na wniosek Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ustanowiła dzień 18 listopada corocznym Europejskim Dniem Wiedzy o Antybiotykach (European Antibiotic Awareness Day). Kraje członkowskie UE zobligo-wane zostały do podjęcia inicjatyw mających na celu zorga-nizowanie lokalnych obchodów tego Dnia w obrębie każde-go państwa. Zkażde-godnie z założeniami kampanii, powinna ona zaangażować jak najszerszy zakres instytucji, środowisk eks-perckich, środków masowego przekazu i opinii publicznej oraz zwrócić uwagę na zjawisko antybiotykooporności jako kluczowego zagrożenia dla zdrowia publicznego. W Polsce, w ramach programu polityki zdrowotnej Ministra Zdro-wia, funkcjonuje obecnie „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków”.
Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej od trzech lat bie-rze aktywny udział w tej inicjatywie. W tym roku zorganizo-wano dwie konferencje wspierane ze środków finansowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia w ramach progra-mu zdrowotnego pod nazwą „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2011−2015”. Było to Forum Eksper-tów pt. „Chrońmy antybiotyki” zorganizowane, po raz trze-ci w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Akademii Medycz-nej we Wrocławiu, w dniu 17 listopada 2011 roku oraz Kon-ferencja pt. „Biegunki infekcyjne – etiologia, epidemiologia i leczenie”, która odbyła się w Sali Wykładowej Wojewódz-kiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu 30 li-stopada 2011 roku. W bieżącym roku do współpracy, oprócz Towarzystwa Mikrobiologii Klinicznej, zaangażowały się już kolejny raz Katedra Mikrobiologii oraz Katedra i Klinika Pe-diatrii i Chorób Infekcyjnych Akademii Medycznej we Wro-cławiu, a także Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiolo-giczna we Wrocławiu.
By w pełni i wielotorowo przedstawić problem antybio-tykoterapii zakażeń, do stołu prowadzących obrady Forum Ekspertów pt. „Chrońmy antybiotyki” zaproszono specjali-stów z różnych dziedzin medycyny i mikrobiologii. Znaleźli się przy nim wszyscy, którzy stykają się z problemem lecze-nia zakażeń w codziennej praktyce. Udział w sesji wzięły na-stępujące osoby, poruszając określone problemy:
− Prof. Grażyna Gościniak − kierownik Katedry Mikrobio-logii AM, prowadząca obrady, wygłosiła słowo wstępne i powitała uczestników.
− Dr Marzenna Bartoszewicz z Katedry Mikrobiologii AM omówiła założenia Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków na lata 2005−2011.
− Prof. Anna Wiela-Hojeńska z Katedry i Zakładu Farma-kologii Klinicznej przypomniała wszystkim o problemie niepożądanych działań antybiotyków i ich niskiej zgła-szalności w Polsce.
− Dr Beata Kowalska-Krochmal z Katedry Mikrobiologii AM przedstawiła zebranym ograniczenia w stosowaniu niektórych antybiotyków w świetle nowych europej-skich rekomendacji EUCAST.
− Dr Małgorzata Fleischer z Katedry Mikrobiologii AM przybliżyła problem oporności na antybiotyki u pałe-czek Pseudomonas i Acinetobacter, który stanowi obec-nie prawdziwe wyzwaobec-nie terapeutyczne.
− Dr Marzena Zielińska − ordynator Oddziału Aneste-zjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej, przedstawiła problemy, jakie występują obecnie w antybiotykoterapii u noworodków.
− Prof. Leszek Szenborn − kierownik Katedry i Klini-ki Pediatrii i Chorób Infekcyjnych, w sposób obrazo-wy uzmysłowił zebranym problem empirycznej biotykoterapii u dzieci, w której nadużywane są anty-biotyki w zakażeniach, w ogromnej większości wiru-sowych.
Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.
144 © Evereth Publishing, 2011 Forum Zakażeń 2011;2(4)
− Dr hab. Lidia Łysenko z Katedry i Kliniki Anestezjolo-gii i Intensywnej Terapii przedstawiła niezwykle trudne problemy antybiotykoterapii w sepsie.
− Prof. Marian Klinger − kierownik Katedry i Kliniki Nefro-logii i Medycyny Transplantacyjnej, skupił się natomiast na problemach antybiotykoterapii w chorobach nerek. − Prof. Krzysztof Kałwak z Kliniki Transplantacji Szpiku,
Onkologii i Hematologii Dziecięcej przybliżył uczestni-kom złożone zagadnienie racjonalnej antybiotykoterapii w hematologii dziecięcej, z uwzględnieniem zakażeń grzybiczych i znajomości flory oddziału w założeniach terapii empirycznej.
− Prof. Adam Jankowski z Katedry i Kliniki Pediatrii, Im-munologii i Reumatologii Wieku Rozwojowego przed-stawił na koniec złożony problem immunosupresyjnego wpływu antybiotyków na organizm człowieka.
W Konferencji Ekspertów wzięło udział ponad 200 osób, w tym pracowników służby zdrowia, mikrobiologów, leka-rzy i, co bardzo cenne, także studentów Akademii Medycz-nej, którzy od początku powinni postrzegać problemy anty-biotykoterapii zakażeń z właściwej perspektywy.
Prof. Grażyna Gościniak i dr Marzenna Bartoszewicz − otwarcie Fo-rum Ekspertów.
Dr Beata Kowalska-Krochmal − Forum Ekspertów.
Dr Małgorzata Fleischer − Forum Ekspertów.
Prof. Leszek Szenborn − Forum Ekspertów.
Konferencja pt. „Biegunki infekcyjne – etiologia, epidemio-logia i leczenie”, która odbyła się 30 listopada 2011 roku w Wo-jewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, we Wrocławiu przy ul. Skłodowskiej-Curie 75/77, zgromadziła również pełną salę uczestników, co świadczy o dużym zainteresowaniu pro-blemem. W obradach wzięli udział i bardzo ciekawie przed-stawili różnorodne zagadnienia dotyczące antybiotykoterapii w aspekcie zakażeń przewodu pokarmowego:
− Dr Jacek Klakočar – dyrektor Wojewódzkiej Stacji Sa-nitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu, powitał wy-kładowców i uczestników oraz przedstawił tematy i cel konferencji.
− Prof. Leszek Szenborn – kierownik Katedry i Kliniki Pe-diatrii i Chorób Infekcyjnych AM we Wrocławiu, wy-głosił wykład pt. „Wirusowe czynniki etiologiczne bie-gunek”, w którym udowodnił nadrzędną rolę wirusów w tych schorzeniach i związaną z tym bardzo ograniczo-ną przydatność antybiotyków w terapii.
− Dr Henryk Szymański z Oddziału Pediatrii Szpitala im. św. J. Śląskiej w Trzebnicy w prelekcji pt. „Standardy po-stępowania w biegunkach u dzieci” omówił bardzo
inte-Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.
145 © Evereth Publishing, 2011
Forum Zakażeń 2011;2(4)
resująco i klarownie postępowanie terapeutyczne w bie-gunkach dziecięcych, niewymagające przeważnie anty-biotykoterapii.
− Prof. Gayane Martirosian − zaproszony gość z Katedry Mikrobiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Ka-towicach, w wykładzie pt „Etiopatogeneza i epidemio-logia zakażeń wywołanych przez Clostridium difficile” przedstawiła problem biegunek polekowych oraz nowe zagrożenia wynikające z coraz częstszego stosowania sze-rokozakresowej antybiotykoterapii i pojawienia się no-wych epidemicznych szczepów Clostridium difficile. − Dr Adriana Janczura z Katedry Mikrobiologii AM we
Wrocławiu w swojej przezentacji pt. „Toksyny pałeczek Gram-ujemnych w biegunkach bakteryjnych” poruszyła z kolei mało znany problem toksykogennych szczepów
pałeczek Enterobacteriaceae i związanych z tym zagro-żeń epidemiologicznych.
− Ostatnie wystąpienie pt. „Epidemiologia biegunek na terenie województwa dolnośląskiego” wygłosił lek. med. Witold Paczosa z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epide-miologicznej we Wrocławiu, przedstawiając statystyki dotyczące biegunek bakteryjnych i wirusowych w woje-wództwie dolnośląskim.
Konferencję zakończyła dyskusja oraz wnioski podsumo-wujące przedstawione przez Prezesa Towarzystwa Mikro-biologii Klinicznej, Prof. Annę Przondo-Mordarską, która jednocześnie podziękowała wszystkim wykładowcom i za-chęciła organizatorów do dalszej współpracy.
Dr Beata Mączyńska
Dr hab. Lidia Łysenko − Forum Ekspertów.
Dr Jacek Klakočar – Dyrektor Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemio-logicznej we Wrocławiu – otwarcie Konferencji „Biegunki infekcyjne”.
Prof. Gayane Martirosian − Konferencja „Biegunki infekcyjne”.
Prof. Anna Przondo-Mordarska − Konferencja „Biegunki infekcyjne”.
Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.
146 © Evereth Publishing, 2011 Forum Zakażeń 2011;2(4)
Zachowaj efektywność antybiotyków
Antybiotyki – ostrożnie/oszczędnie
Efektywność antybiotyków zależy od nas wszystkich / Zachowanie efektywności antybiotyków jest obowiązkiem nas wszystkich
t /JFQPUS[FCOFMVCOJFXBʯDJXFTUPTPXBOJFBOUZCJPUZLØXQPXPEVKF ˃FXʯSØECBLUFSJJQPKBXJBKʇTJʒJڀSP[QS[FTUS[F-niają mechanizmy oporności na antybiotyki. Dlatego antybiotyki coraz szybciej tracą swoją efektywność, co jesz-cze pięć lat temu wydawało się niemożliwe.
t ;JHOPSPXBOJFQSPCMFNVBOUZCJPUZLPPQPSOPʯDJNP˃FEPQSPXBE[JʉEPTZUVBDKJTQS[FEFSZBOUZCJPUZLPXFK LJFEZ proste zakażenie rany mogło oznaczać wyrok śmierci. W przyszłości może więc okazać się, że antybiotyki przesta-ną być skuteczne i nie pomogą wtedy, kiedy będą naprawdę potrzebne.
t +FʯMJQS[ZKNVKFT[BOUZCJPUZLJSØCUPPEQPXJFE[JBMOJF [BXT[FXFEVH[BMFDFʤMFLBS[B BڀE[JʒLJUFNVQS[FEV˃ZT[JDI efektywność w przyszłości.
Przeziębienie? Grypa? Zadbaj o siebie, lecz się bez antybiotyków!
t "OUZCJPUZLJMFD[ʇUZMLP[BLB˃FOJBCBLUFSZKOFoOJFE[JBBKʇXڀ[BLB˃FOJBDIXJSVTPXZDI UBLJDIKBLQS[F[JʒCJFOJF czy grypa.
t "OUZCJPUZLJOJF[BQPCJFHBKʇQS[FOPT[FOJVTJʒQS[F[JʒCJFOJBD[ZXJSVTBHSZQZOBJOOFPTPCZ
t /JFXBʯDJXFTUPTPXBOJFBOUZCJPUZLØX OQXڀMFD[FOJVQS[F[JʒCJFOJBD[ZHSZQZ NP˃FTQPXPEPXBʉQPKBXJFOJFTJʒ oporności na antybiotyki wśród bakterii. W ten sposób antybiotyki mogą okazać się nieskuteczne wtedy, kiedy na-prawdę będą potrzebne.
t "OUZCJPUZLJoUZMLPXFEVH[BMFDFʤMFLBS[B
Przyjmuj antybiotyki odpowiedzialnie!
t /JFQPUS[FCOFMVCOJFXBʯDJXFTUPTPXBOJFBOUZCJPUZLØXNP˃FTQPXPEPXBʉQPKBXJFOJFTJʒPQPSOPʯDJOBBOUZCJP-tyki wśród bakterii. Dlatego antybio/JFQPUS[FCOFMVCOJFXBʯDJXFTUPTPXBOJFBOUZCJPUZLØXNP˃FTQPXPEPXBʉQPKBXJFOJFTJʒPQPSOPʯDJOBBOUZCJP-tyki mogą okazać się nieskuteczne wtedy, kiedy naprawdę będą potrzebne. t
1S[ZKNVKBOUZCJPUZLJUZMLPXUFEZ LJFEZ[BMFDJ$JKFMFLBS[JڀʯDJʯMFXFEVHKFHPXTLB[ØXFL BڀE[JʒLJUFNVQS[FEV-żysz ich efektywność w przyszłości.
t /JFPETUBXJBKBOUZCJPUZLV KFʯMJQPD[VKFT[TJʒMFQJFKoQS[ZKNVKXT[ZTULJFQS[FQJTBOFQS[F[MFLBS[BEBXLJ
t +FʯMJXڀBQUFDFPUS[ZNBT[XJʒDFKEBXFLBOUZCJPUZLVOJ˃QS[FQJTB$JMFLBS[oTQZUBKGBSNBDFVUʒ DP[SPCJʉ[ڀQP[PTUB-łością leku.
Hasła Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach
Artykuł jest dostępny na zasadzie dozwolonego użytku osobistego. Dalsze rozpowszechnianie (w tym umieszczanie w sieci) jest zabronione i stanowi poważne naruszenie przepisów prawa autorskiego oraz grozi sankcjami prawnymi.
