"Promień" pod sugestiami "Głosu", Urszula Śmigielska, Katowice 1969 : [recenzja]

Zygmunt Ziątek

"Promień" pod sugestiami "Głosu",

Urszula Śmigielska, Katowice 1969 :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 13/38, 151

/ 1 1 / ŚMIGIELSKA U r s z u la : "Prom ień" pod s u g e s tia m i " G ło su " . Y,T: P race h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e • Z h i s t o r i i i t e o r i i l i t e ­ r a t u r y . Katow ice 1969 s . 147-173«

P a r a l e l a m iędzy p ie rw s z ą p o w ie ś c ią Żerom skiego a i d e o l o g i ą p u b li c y s t y k i "G łosu" w l a t a c h 1886-1897, k tó r e g o b y ł on w ie r ­ nym c z y te ln ik ie m , a potem w spółpracownikiem.W ywodzą s i ę z n i e j z a in te re s o w a n ia s p o łe c z n e Ż erom skiego: p o ło ż e n ie chłopów, zw ła­ s z c z a słu ż b y f o lw a r c z n e j, s k u tk i ro zw o ju w ie lk ie g o p rz e m y słu pow odującego upadek p r o w in c ji, r o l a p r a s y p r o w in c jo n a ln e j. Po­

zytywny b o h a te r "P ro m ien ia" i l u s t r u j e w sk azan ia " G ło su " . H ola i n t e l i g e n c j i w ro z b u d z e n iu k u ltu ra ln y m i społecznym p r o w i n c j i . P r a s a n a js k u te c z n ie js z y m śro d k iem . Od optymizmu "G ło su ” r ó ż n i "P rom ień" z a w ie sz e n ie ro z w ią z a n ia . Mimo r o z s t a n i a z u w s te c z n ia ­ jącym s i ę pismem, z je g o p u b l i c y s t y k i wywodzi s i ę b o h a te r Że­ rom skieg o - i n t e l i g e n t " id ą c y w l u d " .

BP/38 Z .Z .

/ 1 1 / KRAJEWSKI M irosław : Wkład P aw lik o w sk ich w ż y c ie k u l ­ tu r a l n e ziem i p rz e m y s k ie j. W: Z d z ie jó w k u l t u r y i l i t e r a ­ tu r y Ziemi P rz e m y s k ie j. P rzem y śl 1969 s . 32 1-34 4 .

S zk ic o g a l i c y j s k i e j r o d z in i e P aw lik o w sk ich , k t ó r e j k i l k a g e n e r a c ji zaktyw izow ało ż y c ie k u l t u r a l n e i s p o łe c z n e Lwowa,Kra­ kowa i stw o rz y ło tr w a łe d z i e ł a l i t e r a c k i e , m uzyczne, t e a t r a l ­ n e; z a s łu ż y ło s i ę te ż d la ro zw o ju p rz e m y słu , r o l n i c t w a , i d e i ochrony p rz y ro d y . Oć r . 1809» o s i e d l e n i a s i ę J ó z e fa BJPawlikow- s k ie g o w Medyce, g n io ź d z ie rodzinnym p o k o le ń , do r . 1939 Paw­ liko w scy w y w ie ra li znaczny wpływ na ż y c ie k u l t u r a l n e zaboru au ­ s t r i a c k i e g o . M .in. J .G w a lb e rt P aw lik ow sk i - zbieracz d z i e ł s z t u ­ k i ; K on stan ty - muzyk; M ieczysław - l i t e r a t , p o l o n i s t a , a g ro ­ nom, tw órca i d e i parków narodow ych; T adeusz - d y r e k to r t e a t r u krakow skiego; M ichał - p o e ta .