Teresa Dobrzyńska
"O strukturze akapitu", Jelena
Paduczewa,
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk
1971 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/42, 116
/1/ PADUCZEWA Jelena: O strukturze akapitu. P rzeł. T. Dob rzyńska. W: 0 spójności tekstu. Praca zbiorowa pod redakcją M.R.Mayenowej. Oss. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971.IBL PAN. Z Dziejów Form Artystycznych w Literatu rze P o ls k ie j.T . XXI, s. 95-103*
Artykuł zajmuje s ię składnią ponadzdaniową wypowiedzi o cha rakterze opisowym, formułuje zasadę spójności funkcjonującą w obrębie akapitu /"Spójność tekstu w akapicie je s t oparta w zna cznej mierze na powtarzaniu w p rzyległych zdaniach tych samych elementów semantycznych"/. Powtarzalność dotyczy nazw. Autorka wprowadza pojęcie nazwy dominowanej. "Nazwa /z danego zdania/ je s t dominowana, j e ś l i spełnia jeden z dwóch warunków: 1 / ozna cza przedmiot wspomniany już w poprzednich zdaniach tego tekstu /dominacja bezpośrednia/; 2/ oznacza przedmiot, w całości jesz cze nie wymieniany, którego część stanowi przedmiot wymieniony poprzednio /dominacja pośrednia/." P o ję c ie to pozwala sformuło wać następującą regułę sp ójności: wszystkie początkowe nazwy zdań akapitu /z wyjątkiem pierwszego zdania/ są w tekstach opi sowych nazwami dominowanymi.
BP/42 T.D.
/1/ PISARKOWA Krystyna: Dystrybucja i zakres fu n k cji zaimka odmiennego. W: 0 spójności tekstu. Praca zbiorowa pod re dakcją M.R.Mayenowej. Oss. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971. IBL PAN. Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze P o ls k ie j. T. XXI, s. 123-139.
Analiza układów nominalnych realizowanych przez rzeczownik, zaimek i zero zaimkowe - od prostych, dwuelementowych konstruk c j i po układy wieloelementowi. , odpowiadające wypowiedziom ponad- zdaniowym - pozwala o k re ś lić dystrybucję i funkcję zaimka/przy kładowo omówiony zaimek osobowy 3 os. l. p o j. / w tekście prozai cznym. "Zaimek je s t najniezbędniejszym »słówkiem funkcyjnymi ustalającym związek między zdaniami kontekstu." Precyzyjność na wiązań zaimkowych gwarantowana je s t przez różnopostaciowość za imków - ich "zdolność fle k s y jn ą ". Autorka pokazuje współzależ ność nawiązań zaimkowych, rzeczownikowo-synonimicznych i rze czownikowych poprzedzonych zaimkiem wskazującym. Omówiono rów n ież funkcję interpunkcyjną zaimka.
