A N N A L E S
U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A
L U B L I N – P O L O N I A
VOL. XVII (2) SECTIO EEE 2007
Katedra Warzywnictwa i Ro lin Leczniczych Akademii Rolniczej w Lublinie ul. S. Leszczy skiego 58, 20-068 Lublin
gruszec@poczta.onet.pl
ROBERT GRUSZECKI
Wpływ odmiany na wielko i jako plonu
pietruszki korzeniowej (Petroselinum crispum (Mill.)
Nyman ex A. W. Hill var. tuberosum (Bernh.) Mart. Crov.)
w warunkach Lubelszczyzny. Cz I. Plon korzeni
Effect of cultivar on the quantity and quality of the Hamburg parsley (Petroselinum crispum (Mill.) Nyman ex A. W. Hill var. tuberosum (Bernh.)
Mart. Crov.) yield in the Lublin region. Part I. Yield of roots
Streszczenie. Oceniano wielko i jako plonu pi tnastu odmian pietruszki korzeniowej.
Naj-wi kszy redni plon ogólny uzyskano z ro lin odmian ‘Berli ska PNE’ (20,9 t·ha-1) i ‘Alba’
(20,4 t·ha-1), a plon korzeni handlowych z odmian ‘Ka ka’ (13,4 t·ha-1) i ‘Gazela’ (13,0 t·ha-1).
Odmiana ‘Gazela’ charakteryzowała si ponadto najwi kszym udziałem korzeni I klasy jako ci (80,4%) w plonie handlowym. Podstawowym składnikiem plonu niehandlowego były korzenie drobne, o rednicy poni ej 20 mm, a tak e rozwidlone. Najwi kszy udział korzeni drobnych otrzymano z odmiany ‘Alba’ (61,2%), a rozwidlonych z odmiany ‘Brandenburska’ (62,9%). Udział korzeni z objawami chorobowymi w plonie niehandlowym był najwi kszy u odmiany ‘Hamburska’ (32,9%), a najmniejszy u ‘Aroma’ (11,5%). Długo korzenia wahała si od 13,3 cm (‘Bubka’) do 17,0 cm (‘Gazela’). rednia masa korzenia handlowego oscylowała w granicach od 36,8 g (‘Bubka’) do 69,9 g (‘Brandenburska’).
Słowa kluczowe: pietruszka korzeniowa, odmiany, plon, jako korzeni
WST P
Pietruszka korzeniowa jest warzywem bardzo popularnym w Polsce. Według Robak
[2006] powierzchnia uprawy tego warzywa w Polsce wynosiła w roku 2004 około 4 tys.
ha. Na wielko i jako plonu korzeni pietruszki wywieraj wpływ takie czynniki, jak
termin i gł boko siewu, rodzaj uprawy przedsiewnej, termin zbioru [Bła ewicz i K sik
1991, B kowski i in. 1994, K sik 1997, Bła ewicz-Wo niak 1998a, b], a tak e odmiana
[Bła ewicz i K sik 1991, Pokluda 2003, Gruszecki 2004, 2005]. W dotychczas
publiko-wanych pracach brak najcz ciej analizy struktury uzyskanego plonu handlowego i
nie-handlowego.
Celem pracy było porównanie wielko ci i jako ci plonu korzeni badanych odmian
pietruszki korzeniowej z uwzgl dnieniem struktury plonu handlowego i niehandlowego
oraz cech biometrycznych korzeni handlowych.
MATERIAŁ I METODY
Do wiadczenie przeprowadzono w latach 2004–2006 w Rolniczym Gospodarstwie
Do wiadczalnym Felin AR w Lublinie, na glebie płowej wytworzonej z gliny redniej
pylastej, o zawarto ci próchnicy 1,6%. Badano plonowanie pi tnastu odmian pietruszki
korzeniowej: ‘Alba’, ‘Aroma’, ‘Berli ska PNE’, ‘Brandenburska’, ‘Bubka’, ‘Cukrowa’,
‘Eagle’, ‘Gazela’, ‘Hamburska’, ‘Ka ka’, ‘Kinga’, ‘Lenka’, ‘Ołomu cka’, ‘Omega’,
‘Vistula’. Do wiadczenie zało ono w układzie bloków losowanych w 4 powtórzeniach.
Nasiona wysiewano w trzeciej dekadzie kwietnia (20 IV 2004, 29 IV 2005, 28 IV 2006).
Norma siewu wynosiła 2 kg·ha
-1, odległo ci mi dzy rz dami ro lin 0,3 m, a powierzchnia
poletka 4,2 m
2. Chwasty zwalczano chemicznie, stosuj c Afalon Dyspersyjny 450SC w
dawce 1,5 l ha
-1. Zabiegi piel gnacyjne prowadzono zgodnie z zaleceniami dla tego
ga-tunku. Korzenie zbierano w połowie pa dziernika (16 X 2004, 22 X 2005, 20 X 2006).
Pomiary biometryczne wykonywano dla 40 losowo wybranych korzeni. Bezpo rednio po
zbiorze dokonano oceny uzyskanego plonu zgodnie z Polsk Norm PN-R-75370
[1996]. Wyniki opracowano statystycznie, wyliczaj c przedziały ufno ci wg testu
Tu-keya dla poziomu istotno ci = 0,05.
WYNIKI I DYSKUSJA
Plony korzeni pietruszki zazwyczaj charakteryzuj si du zmienno ci , od 9,0 do
53,6 t·ha
-1[Bła ewicz i K sik 1991, K sik 1997, Bła ewicz-Wo niak 1998a, Gruszecki
2005]. W prezentowanym do wiadczeniu rednie plony korzeni pietruszki były niskie
(17,9 t·ha
-1). Wielko plonu ogólnego była uzale niona od odmiany i warunków
pogo-dowych w danym roku. Najwi kszy plon handlowy korzeni spichrzowych zebrano z
ro lin odmian ’Berli ska PNE’ (20,9 t·ha
-1) i ‘Alba’ (20,4 t·ha
-1), a najmniejszy uzyskano
z ro lin odmian ‘Omega’ (14,7 t·ha
-1) i ‘Ołomu cka’ (14,8 t·ha
-1) – tab. 1. Według
Gru-szeckiego [2005] najwi ksze plony wydaj ro liny odmian ‘Fakir’ i ‘Alba’, a najmniejsze
ro liny odmiany ‘Hamburska’.
Plon handlowy korzeni pietruszki był uzale niony od odmiany: najwi kszy zebrano z
ro lin odmian ‘Ka ka’ (13,4 t·ha
-1) i ‘Gazela’ (13,0 t·ha
-1), a najmniejszy z ro lin
odmia-ny ‘Ołomu cka’ (8,0 t·ha
-1) – tab. 1. Porównywalne plony korzeni handlowych uzyskali u
ró nych odmian Pokluda [2003] (od 10,9 do 16,2 t·ha
-1) i Gruszecki [2005] (od 6,4 do
17,3 t·ha
-1). Według Pokludy [2003] i Bła ewicz-Wo niak [1998a] wielko plonu
han-dlowego jest uzale niona od warunków pogodowych w okresie wegetacji, co znalazło
potwierdzenie w niniejszej pracy.
Tabela 1. Wpływ odmiany na plon ogółem i handlowy pietruszki korzeniowej Table 1. Effect of cultivar on total and marketable yields of Hamburg parsley
Plon ogółem Total yield t·ha-1 Plon handlowy Marketable yield, t·ha-1
Udział plonu handlowego w ogólnym Share of marketable yield
in total yield, % Odmiana Cultivar 2004 2005 2006
x
2004 2005 2006x
2004 2005 2006x
‘Alba’ 25,6 19,0 16,4 20,4 10,6 14,4 11,4 12,2 41,5 75,7 69,6 62,3 ‘Aroma’ 21,1 18,4 17,1 18,8 12,2 14,2 10,3 12,2 58,1 77,1 60,0 65,1 ‘Berli ska’ 23,8 23,2 15,8 20,9 10,4 18,2 9,3 12,6 43,7 78,4 58,7 60,3 ‘Brandenburska’ 27,3 16,5 12,7 18,8 13,1 11,5 8,0 10,9 48,1 69,4 63,1 60,2 ‘Bubka’ 14,2 16,1 15,1 10,2 11,3 10,8 71,8 70,4 71,1 ‘Cukrowa’ 23,6 15,9 18,7 19,4 10,5 11,8 13,9 12,1 44,5 74,1 74,4 64,3 ‘Eagle’ 17,3 17,3 15,2 16,6 7,5 13,1 11,0 10,5 43,4 75,4 72,1 63,6 ‘Gazela’ 16,4 18,5 17,4 13,8 12,3 13,0 84,0 66,4 75,2 ‘Hamburska’ 16,5 16,3 12,2 15,0 7,0 13,4 7,1 9,2 42,3 82,0 58,4 60,9 ‘Ka ka’ 25,4 17,7 16,6 19,9 13,9 15,2 11,0 13,4 54,9 85,7 66,3 69,0 ‘Kinga’ 20,2 14,1 17,6 17,3 10,7 11,6 12,3 11,5 52,8 82,2 70,2 68,4 ‘Lenka’ 22,0 20,0 15,5 19,2 9,0 16,0 10,3 11,8 41,2 79,6 66,3 62,4 ‘Ołomu cka’ 18,3 13,4 12,7 14,8 8,7 7,7 7,7 8,0 47,7 57,1 60,7 55,2 ‘Omega’ 18,4 13,4 12,3 14,7 11,1 8,8 8,0 9,3 60,0 66,2 65,2 63,8 ‘Vistula’ 17,4 13,7 19,1 16,7 10,3 10,8 13,0 11,4 59,2 79,1 68,0 68,8 rednio/Mean 21,3 16,6 15,8 17,9 10,4 12,7 10,5 11,1 49,0 75,9 66,0 63,6 NIR0,05/LSD0,05 Odmiana/Cultivar (A)1,27 0,76 n.i. 5,69 0,78 0,62 n.i. 3,95 19,64 18,10 n.i. 10,03
Rok/Year (B) 1,75 1,22 3,09
A×B 10,29 7,15 18,13
Badane odmiany pietruszki korzeniowej ró niły si pod wzgl dem udziału plonu
handlowego w plonie ogólnym: od 41,2% u odmiany ‘Lenka’ w 2004 roku do 85,7% u
odmiany ‘Ka ka’ w 2005. Najwi kszym udziałem plonu handlowego ( rednio z trzech lat
bada ) charakteryzowały si ro liny odmiany ‘Gazela’ (75,2%), a najmniejszym ro liny
odmiany ‘Ołomu cka’ 55,2% (tab. 1). Podobne wyniki uzyskał Gruszecki [2005]: udział
plonu handlowego w ogólnym wynosił od 44,2 do 67,7% w zale no ci od odmiany.
Struktura plonu handlowego korzeni pietruszki była uzale niona od warunków
po-godowych okresu wegetacji. Najwi kszy udział korzeni handlowych zaliczanych do
I klasy jako ci [PN-R-75370] zebrano w 2005 roku ( rednio u odmian 77,8% plonu
handlowego), a najmniejszy w 2004 roku (52,8%). Korzenie spełniaj ce wymagania
I klasy jako ci stanowiły ( rednio u wszystkich odmian) 66,3% plonu handlowego.
Naj-wi kszy udział korzeni zaliczonych do I klasy jako ci uzyskano u ro lin odmian ‘Gazela’
(80,4%) i ‘Brandenburska’ (79,6%) – tab. 2. K sik [1991] podaje, e udział korzeni
pierwszego wyboru odmiany ‘Berli ska’ wynosi od 50,7 do 56,3% plonu handlowego.
Spo ród badanych odmian najwi kszym udziałem plonu korzeni II klasy jako ci
cha-rakteryzowały si ro liny odmian ‘Alba’ (41,4%), ‘Ołomu cka’ (40,8%) i ‘Eagle’
(40,4%). Najmniejszy udział takich korzeni stwierdzono u odmian ‘Gazela’ (19,6%) i
‘Brandenburska’ (20,4%) – tab. 2. K sik [1991] uzyskał ni szy udział plonu handlowego
drugiego wyboru: od 16,8 do 17,3%, ale korzenie sortowano na trzy wybory.
Tabela 2. Struktura plonu handlowego pi tnastu odmian pietruszki korzeniowej (w %) Table 2. Effect of cultivar on the structure of marketable yield of Hamburg parsley (in %)
I Klasa/I Class II Klasa/II Class Odmiana Cultivar 2004 2005 2006
x
2004 2005 2006x
‘Alba’ 31,5 73,7 70,7 58,6 68,5 26,3 29,3 41,4 ‘Aroma’ 58,3 68,7 66,9 64,6 41,7 31,3 33,1 35,4 ‘Berli ska’ 51,0 87,7 59,0 65,9 49,0 12,3 41,0 34,1 ‘Brandenburska’ 58,4 93,3 87,0 79,6 41,6 6,7 13,0 20,4 ‘Bubka’ 73,3 74,9 74,1 26,7 25,1 25,9 ‘Cukrowa’ 63,8 81,8 70,9 72,2 36,2 18,2 29,1 27,8 ‘Eagle’ 36,4 71,5 71,1 59,6 63,6 28,5 28,9 40,4 ‘Gazela’ 84,6 76,2 80,4 15,4 23,8 19,6 ‘Hamburska’ 44,4 89,1 58,7 64,1 55,6 10,9 41,3 35,9 ‘Ka ka’ 61,7 85,5 71,0 72,8 38,3 14,5 29,0 27,2 ‘Kinga’ 44,3 76,0 70,9 63,7 55,7 24,0 29,1 36,3 ‘Lenka’ 47,6 69,1 73,2 63,3 52,4 30,9 26,8 36,7 ‘Ołomu cka’ 45,9 71,7 60,0 59,2 54,1 28,3 40,0 40,8 ‘Omega’ 66,1 70,6 63,9 66,9 33,9 29,4 36,1 33,1 ‘Vistula’ 77,2 71,0 51,2 66,5 22,8 29,0 48,8 33,5 rednio/Mean 52,8 77,8 68,4 66,3 47,2 22,2 31,6 33,7 NIR0,05/LSD0,05 Odmiana/Cultivar (A) 8,22 17,58 15,47 8,17 11,01 5,32 7,34 4,56 Rok/Year (B) 2,52 1,40 A×B 14,78 8,25Podstawowym składnikiem plonu niehandlowego były korzenie o rednicy mniejszej
od minimalnej (20 mm), spełniaj cej wymagania normy [PN-R-75370]. Udział korzeni
drobnych wynosił rednio od 40,0% w 2006 do 44,5% w 2005 r. Najwi kszy udział
korzeni drobnych w plonie niehandlowym stwierdzono u odmiany ‘Alba’ (61,2%), a
najmniejszy u odmian ‘Brandenburska’ (17,6%) i ‘Gazela’ (18,6%) – tab. 3. Odr bn
grup w plonie niehandlowym stanowiły korzenie rozwidlone, których udział wynosił
rednio 36,1%. Najbardziej podatne na rozwidlanie okazały si korzenie ro lin odmian
‘Brandenburska’ (62,9%) i ‘Gazela’ (60,1%), najmniej natomiast odmian ‘Eagle’
(20,4%) i ‘Alba’ (22,4%). Stwierdzono wpływ warunków pogodowych na udział korzeni
rozwidlonych w plonie niehandlowym. Najwi cej takich korzeni rednio dla wszystkich
odmian stwierdzono w roku 2006 – 48,7%, gdy w 2004 tylko 24,0% plonu
niehandlowe-go (tab. 3).
Tabela 3. Struktura plonu niehandlowego pi tnastu odmian pietruszki korzeniowej (w %) Table 3. Effect of cultivar on the structure of non-marketable yield of Hamburg parsley (in %)
Korzenie małe Small roots
(<20 mm)
Korzenie rozwidlone
Bifurcated roots Korzenie z objawami chorobowymi Rotted roots Odmiana Cultivar 2004 2005 2006
x
2004 2005 2006x
2004 2005 2006x
‘Alba’ 62,0 74,5 47,1 61,2 20,6 14,2 32,7 22,5 17,4 11,3 20,2 16,3 ‘Aroma’ 56,7 64,0 39,5 53,4 23,1 29,1 53,1 35,1 20,2 6,9 7,4 11,5 ‘Berli ska’ 26,1 15,4 50,4 30,6 36,6 70,7 36,7 48,0 37,3 13,9 12,8 21,3 ‘Brandenburska’ 37,0 7,1 8,7 17,6 22,9 79,1 86,7 62,9 40,0 13,8 4,5 19,5 ‘Bubka’ 52,0 25,1 38,5 8,2 66,9 37,6 39,8 8,0 23,9 ‘Cukrowa’ 28,7 49,8 45,1 41,2 36,8 36,3 39,9 37,7 34,5 14,0 14,9 21,1 ‘Eagle’ 55,3 62,8 36,1 51,4 5,0 9,6 46,6 20,4 39,6 27,6 17,3 28,2 ‘Gazela’ 13,2 24,0 18,6 52,7 67,5 60,1 34,1 8,5 21,3 ‘Hamburska’ 54,0 14,2 28,6 32,3 16,4 50,6 37,6 34,9 29,6 35,2 33,8 32,9 ‘Ka ka’ 38,0 39,8 48,2 42,0 36,2 40,7 49,4 42,1 25,7 19,5 2,5 15,9 ‘Kinga’ 43,7 60,5 45,6 49,9 27,9 31,6 53,1 37,6 28,4 7,9 1,2 12,5 ‘Lenka’ 29,4 66,1 47,5 47,7 25,7 23,7 50,5 33,3 44,9 10,2 2,0 19,0 ‘Ołomu cka’ 68,0 42,0 45,0 51,7 10,0 36,1 45,4 30,5 22,0 21,9 9,6 17,8 ‘Omega’ 26,4 48,1 52,3 42,3 25,6 24,2 22,4 24,1 48,0 27,7 25,3 33,7 ‘Vistula’ 20,9 58,1 56,5 45,2 24,8 28,6 41,9 31,8 54,2 13,3 1,6 23,1 rednio/Mean 42,0 44,5 40,0 42,2 24,0 35,7 48,7 36,1 34,0 19,8 11,3 21,7 NIR0,05/LSD0,05 Odmiana/Cultivar (A) 20,50 22,70 19,20 11,48 11,18 18,48 22,6 9,78 15,32 8,68 6,56 5,60 Rok/Year (B) 3,54 3,02 1,70 A×B 20,78 17,70 10,14Korzenie spichrzowe badanych odmian charakteryzowały si ró n podatno ci na
czynniki chorobotwórcze. Najmniej podatne okazały si korzenie ro lin odmian ‘Aroma’
(11,5% korzeni z objawami chorobowymi) i ‘Kinga’ (12,5%), natomiast najbardziej –
odmian ‘Omega’ (33,7%) i ‘Hamburska’ (32,9%) – tab. 3. Nawrocki [2000] równie
stwierdził zró nicowanie stopnia pora enia korzeni ro lin pietruszki w zale no ci od
odmiany: najmniej korzeni z objawami chorobowymi stwierdził u odmiany ‘Cukrowa’,
a najwi cej u odmiany ‘Lenka’ (tab. 3).
Badane odmiany pietruszki korzeniowej ró niły si pod wzgl dem długo ci korzenia
spichrzowego. Najdłu sze korzenie wytworzyły ro liny odmian ‘Gazela’ (17,0 cm)
i ‘Lenka’ (16,8 cm), natomiast najkrótsze ro liny odmian ‘Bubka’ (13,3 cm), ‘Alba’
(13,5 cm) i ‘Berli ska PNE’ (13,7 cm) – tab. 4. Wyniki te s potwierdzeniem uzyskanych
przez Poklud [2003], który stwierdził zró nicowanie długo ci korzeni ro lin ró nych
odmian pietruszki. Gruszecki [2006] wykazał zró nicowanie długo ci korzeni u odmian
w kolejnych latach bada , ale dla rednich z trzyletniego okresu bada istotnych ró nic
nie stwierdził. Według Pokludy [2003] i Gruszeckiego [2006] na długo korzeni
spi-chrzowych pietruszki nie maj wpływu warunki pogodowe w czasie wegetacji ro lin.
W prezentowanej pracy stwierdzono natomiast istotny wpływ tych warunków na długo
korzeni spichrzowych pietruszki korzeniowej. Reakcja ró nych odmian na pogodowe
warunki była zró nicowana: u ro lin odmian ‘Alba’ i ‘Berli ska PNE’ była mniej
wi-doczna ni u ‘Brandenburska’, ‘Hamburska’ czy ‘Lenka’ (tab. 4).
Tabela 4. Cechy biometryczne korzeni handlowych pietruszki Table 4. Effect of cultivar on biometrical features of Hamburg parsley root
Długo
Length (cm) Weight (g) Masa
Odmiana Cultivar 2004 2005 2006
x
2004 2005 2006x
‘Alba’ 13,7 12,9 14,1 13,5 46,8 30,3 33,3 36,8 ‘Aroma’ 14,9 14,8 17,4 14,7 69,3 30,7 45,4 48,5 ‘Berli ska’ 13,6 12,8 14,5 13,7 53,2 49,4 37,4 46,6 ‘Brandenburska’ 12,8 19,7 18,4 15,9 66,6 65,7 77,4 69,9 ‘Bubka’ 11,2 16,0 13,3 29,2 40,7 34,9 ‘Cukrowa’ 11,7 18,1 14,7 15,3 52,9 56,4 32,6 47,3 ‘Eagle’ 13,0 19,2 15,2 16,5 45,0 51,1 46,7 47,6 ‘Gazela’ 17,2 15,5 17,0 60,0 34,2 47,1 ‘Hamburska’ 11,7 19,5 17,4 15,2 46,7 70,3 63,7 60,2 ‘Ka ka’ 14,7 19,4 16,2 15,5 77,2 68,3 34,1 59,8 ‘Kinga’ 13,2 16,7 17,2 15,9 55,0 56,8 42,1 51,3 ‘Lenka’ 13,3 19,9 16,8 16,8 70,7 62,1 50,1 60,9 ‘Ołomu cka’ 13,5 18,7 15,5 16,0 56,9 61,7 32,2 50,3 ‘Omega’ 11,5 17,8 15,5 16,6 74,9 53,8 35,3 54,7 ‘Vistula’ 13,2 18,7 16,2 15,8 67,2 53,6 38,1 53,0 rednio/Mean 13,1 17,1 16,0 15,4 58,7 53,3 42,9 51,6 NIR0,05/LSD0,05Odmiana/Cultivar (A) n.i. 3,67 n.i. 2,42 34,48 35,16 28,60 10,71
Rok/Year (B) 0,74 3,30
A×B 4,37 19,37
Według Bła ewicz-Wo niak [1998b] rednia masa korzenia handlowego pietruszki
odmiany ‘Berli ska’ wynosi od 77,4 do 190,5 g w zale no ci od roku. Według
Gruszec-kiego [2006] rednia masa korzenia handlowego jest u odmian ró na w poszczególnych
latach i nie mo na wskaza odmiany, której ro liny tworz korzenie o istotnie wi kszej
masie. Zdaniem Pokludy [2003] jest to cecha charakterystyczna dla danej odmiany, co
zostało potwierdzone w prezentowanej pracy. Korzenie o najwi kszej redniej masie
zebrano z ro lin odmian ‘Vistula’ (64,1 g) i ‘Omega’ (62,7 g), a o najmniejszej z odmian
‘Bubka’ (31,7 g) i ‘Alba’ (36,8 g). Podobnie jak w przypadku długo ci korzeni, na
red-ni mas korzered-nia handlowego istotny wpływ wywierały warunki pogodowe w okresie
wegetacji (tab. 4). Na wpływ warunków pogodowych na redni mas korzenia
handlo-wego zwracaj równie uwag Bła ewicz-Wo niak [1998b] i Gruszecki [2006].
WNIOSKI
1. Wykazano istotne zró nicowanie wielko ci plonu ogólnego i handlowego
pie-truszki. Najwi kszy plon ogólny uzyskano z ro lin odmian ‘Berli ska’ i ‘Alba’,
nato-miast handlowy z ro lin odmian ‘Ka ka’ i ‘Gazela’.
2. Badane odmiany pietruszki korzeniowej ró niły si pod wzgl dem struktury plonu
handlowego. Najwi kszym udziałem korzeni zaliczanych do I wyboru charakteryzowała
si odmiana ‘Gazela’ i ‘Brandenburska’, najmniejszym natomiast ‘Alba’ i ‘Eagle’.
3. Odmiany pietruszki korzeniowej charakteryzuj si ró n podatno ci na
tworze-nie korzeni małych, rozwidlonych oraz zró nicowan wra liwo ci na czynniki
chorobo-twórcze.
4. Podstawow przyczyn zaliczania korzeni do plonu niehandlowego była zbyt mała
rednica korzeni, a nast pnie ich rozwidlanie si . W niektóre lata równie du cz
plonu niehandlowego mog stanowi korzenie z objawami chorobowymi, najwi cej
takich korzeni było w plonie niehandlowym odmian ‘Hamburska’ i ‘Omega’.
5. Odmiany pietruszki korzeniowej ró ni si pod wzgl dem długo ci i redniej
ma-sy korzenia. Cechy te s równie uzale nione od warunków pogodowych, ale reakcja
odmian na te warunki jest zró nicowana.
PI MIENNICTWO
B kowski J., Michalik H., Umi cka L. 1994. Wpływ terminu siewu i zbioru na jako pietruszki korzeniowej i jej przechowywanie. Biul. Warz. XLI, 157–167.
Bła ewicz M., K sik T. 1991. Wpływ gł boko ci siewu oraz zastosowania substancji zmniejszaj -cych zaskorupienie gleby na wschody, wzrost i plony pietruszki. Mat Konf. Ogólnopolskie-go Zjazdu Hodowców Ro lin Warzywnych, Kraków 5–6 luteOgólnopolskie-go 1991 r., 115–118.
Bła ewicz-Wo niak M. 1998a. Wpływ czynników agrotechnicznych na wschody, wzrost i plono-wanie pietruszki korzeniowej, uprawianej na glebie zlewnej o nietrwałej strukturze. Cz III. Plon korzeni i jego struktura. Ann. UMCS sect. EEE, VI, 73–87.
Bła ewicz-Wo niak M. 1998b. Wpływ czynników agrotechnicznych na wschody, wzrost i plono-wanie pietruszki korzeniowej, uprawianej na glebie zlewnej o nietrwałej strukturze. Cz III. Cechy jako ciowe korzeni. Ann. UMCS sect. EEE, VI, 89–101.
Robak J. 2006. Ochrona warzyw przed chorobami w integrowanym i ekologicznym systemie uprawy w Polsce. Nowo ci Warz., 42, 49–64.
Gruszecki R. 2004. Effect of cultivar on early yield of parsley grown from the late summer sowing. Folia Hort., 16/2, 27–32.
Gruszecki R. 2005. Ocena wybranych odmian pietruszki korzeniowej uprawianych w warunkach Lubelszczyzny [w:] Zmienno genetyczna i jej wykorzystanie w hodowli ro lin ogrodni-czych. Wyd. ISK Skierniewice, 107–111.
Gruszecki R. 2006. Ocena wybranych cech biometrycznych kilku odmian pietruszki korzeniowej uprawianej z siewu pó nojesiennego. Folia Hort. supl., 1, 156–160.
K sik T. 1997. Wpływ niektórych czynników agrotechnicznych na plony warzyw korzeniowych. Mat. konf. nt. „Doskonalenie technologi produkcji ro lin warzywnych” Olsztyn, 24–25 czerwca, 127–130.
Nawrocki J. 2000. Ocena zdrowotno ci kilku odmian pietruszki korzeniowej. Zesz. Nauk. AR Kraków, 364, 349–352.
Pokluda R. 2003. Comparison of selected characteristics of root parsley [Petroselinum crispum conv. radicosum (Alef.) Danert] cultivars. Hort. Sci. (Prague) 30, 2, 67–72.
Summary. In the study the quality and quantity on the yield of fifteen Hamburg parsley cultivars
were assessed. The mean total yield obtained from cultivars ‘Berli ska PNE’ (20.9 t·ha-1) and
Alba’(20.4 t·ha-1) was the highest. However, the highest marketable yield was collected from
‘Ka ka’ (13.4 t·ha-1) and ‘Gazela’ (13.0 t·ha-1) cultivars. Cultivar ‘Gazela’ was characterized by
the highest share of Ist class roots (80.4%) in the marketable yield. The main part of the
non-marketable yield consisted of small roots (<20 mm of diameter), but the share of bifurcated roots was also high. The highest share in the non-marketable yield of small roots was obtained from ‘Alba’ (61.2%), and that of bifurcated roots from ‘Brandenburska’ (62.9%). The share of diseases affected roots in the non-marketable yield was the highest in cv. ‘Hamburska’ (32.9%), and the lowest in cv. ‘Aroma’ (11.5%). The root length was from 13.3 cm (‘Bubka) to 17.0 cm (‘Gazela’). The marketable root weight ranged from 34.9 g (‘Bubka’) to 69.9 g (Hamburska’).
