Andrzej Sąpoliński
"W krzywym zwierciadle. O
karykaturze i pamflecie czasów
renesansu", Hanna Dziechcińska,
Wrocław 1976 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 19/4 (62), 126
(II) DĘTKO Jan: Z naczenie n atu ra liz m u . "M iesięczn ik L ite ra c k i" 1976 n r 4 s . 61 -6 8 .
XIX- wiec zna polem ika z naturalizm em k on cen tro w ała się wokół podej mowanej tem atyki o ra z jej lite ra c k ie g o p rz e d sta w ie n ia w utw orach tego k ieru n k u . T radycyjni k ry ty cy pom ijali fa k t, że n a tu r a liś c i byli tw órcam i nowego program u estety c zn eg o . Czynniki w yodrębniające lite r a tu r ę w ob sz a rz e innych d ziedzin sztuki to - zgodnie z założeniam i tw órców d o k try ny - p re z e n ta c ja w utw orze sfe ry zjaw isk psy chologicznych, specyficzna kom pozycja u tw o ru , o k tó re j decyduje tem at, ukształtow anie językowe te k
stu . Omawiając poszczególne elem enty te o rii n atu ralizm u p o d k reślo n o , iż przełom n a tu ra listy c z n y zadecydow ał o k sz ta łc ie p óźn iejszy ch dokonań lite ra c k ic h . Zwrócono także uwagę n a jego zw iązki z m alarstw em i fil mem w spółczesnym .
B P /6 2 /1 7 M .M .
(II) DZIECHCINSKA H anna: W krzywym z w ie rc ia d le . O k a ry k a tu rz e i pam flecie czasów renesansu. W rocław 1976, Oss.,PAN IBL, ss. 171, zł 30, -Punktem w y jścia ro z w aża ń je s t założenie o autonom iezności i zindy w idualizow aniu p o sta c i b o h a te ra . Omawia au to rk a n astęp u ją ce problem y: rozw ój tw ó rc zo ści p o rtre to w e j w sztuce i l i te r a tu r z e , sposoby funkcjo now ania p o sta c i b o h a te ra w lite r a tu r z e (n p . p aneg iry k - p a s z k w il), z a gadnienie k a ry k a tu ry i jej lite ra c k ie j odmiany - pam fletu im iennego. W R en esa n sie obserw uje dwa typy tw ó rc zo ści pam fletow ej: epigram at i d ia lo g . P am flet imienny funkcjom!je jako "sp osó b porozum ienia nadaw czo -o d b io rc z e g o " , jako "form a o tw a rta " , p rz ełam u jąca ry g o ry konw encji, ko mizm z a ś jako "komponent sylw etek bohaterów p amfie to wych" .
