Widok Znaczenie wysiłku fizycznego - Wstęp

Tom 69

2020

Numer 4 (329)

Strony 579

odniesienie go do poziomu rozwoju dziecka, jak i starzenia się organizmu. W odpowiedzi na pytanie, dlaczego człowiek powinien być aktywny niezwykle pomocne są ustalenia antropologów badających ewolucję naszego gatunku w trakcie wielu tysiącleci. Tysiące pokoleń naszych przodków były myśliwymi i zbieraczami, codziennie przemieszczającymi się na dystansach, jakie mało kto z nas dziś pokonuje. Wreszcie pojawia się problem, czy i jaki wysiłek fizyczny ma wartość terapeu-tyczną w chorobach cywilizacyjnych, neuro-degeneracyjnych i psychiatrycznych, a także w oparciu o jakie mechanizmy to działanie się odbywa. Niniejszy zeszyt czasopisma KO-SMOS zawiera szereg artykułów dotyczących badań omawiających powyższe zagadnienia, napisanych przez polskich naukowców zaj-mujących się tą tematyką. Stanowi to swo-istą fotografię wkładu aktualnie czynnych polskich badaczy i stanu ogólnej wiedzy w omawianych obszarach po 100 latach sys-tematycznej działalności naukowej i dydak-tycznej w dziedzinie wychowania fizycznego w naszym kraju, czyli od momentu zorga-nizowania przez prof. Eugeniusza Piaseckie-go pierwszej w Polsce, a trzeciej w Europie, Katedry Teorii Wychowania Fizycznego i Hi-gieny Szkolnej przy Wydziale Filozoficznym na Uniwersytecie Poznańskim, w 1919 r. Zachęcam do lektury.

Powszechnie wiemy, że ruch to życie, a bezruch to śmierć. Dziś możemy również dodać, że ruch to zdrowie, ruch to terapia, ruch to również źródło szczęścia. Między innymi tymi istotnymi aspektami aktywno-ści fizycznej zajmują się nauki o kulturze fizycznej. Największa część badań nad pro-blematyką ruchu wiąże się z fizjologią wy-siłku fizycznego. Postęp w obszarze wiedzy o ruchu wymaga badań dotyczących nie tylko metabolizmu i funkcji samych mięśni szkie-letowych realizujących ruchy. Dziś wiemy, że adaptacja do zmienionej aktywności obej-muje również funkcjonowanie układu nerwo-wego kontrolującego mięśnie, regulację hor-monalną, interakcję między tkankami i na-rządami, zależy od odżywiania i suplementa-cji czy wreszcie uwarunkowań genetycznych. Kinezjologia to nauka, która w dość oczywi-sty sposób wiąże się z badaniami wydolno-ści sportowców wyczynowych, lecz jej obiek-tem zainteresowań są także ludzie uprawia-jący sport rekreacyjnie i nieaktywni rucho-wo. Zrozumienie tych złożonych problemów staje się bardzo istotne w kontekście rady-kalnie zmniejszającego się poziomu aktywno-ści ruchowej współczesnego człowieka, gdyż wiele z naszych technicznych osiągnięć cy-wilizacyjnych, takich jak: telefony, środki transportu, automatyczne systemy ogrzewa-nia domów, bieżąca woda, artykuły gospo-darstwa domowego, pozwala wykonywać wie-le czynności z niewielkim wysiłkiem. Sporym wyzwaniem jest wskazanie zalecanego ze względów prozdrowotnych poziomu, często-tliwości i charakteru aktywności ruchowej i

J

C

Zakład Neurobiologii

Akademia Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu ul. Królowej Jadwigi 27/39

61-871 Poznań

E-mail: celichowski@awf.poznan.pl

“Notre nature est dans le mouvement; le repos entier est la mort” („ruch to życie, bezruch to śmierć”)

Blaise Pascal, 1670