Danuta Prinke,Andrzej Prinke
Chaławy, gm. Brodnica, woj.
poznańskie. Stanowisko 15
Informator Archeologiczny : badania 19, 16-17
16
-S tan o w isk o p o ła ta n e Je st w o b rę b ie śro d k o w o -w sc h o d n ie j c z ę ś c i P o je z ie r z a -S ta ro g a rd z k ie g o 1 u sy tu o wane nad dolnym b ie g ie m r z e k i W ie rz y c y w o d le g ło śc i o k. 300 m na północ od j e j dopływ a o o azw ie Ja n k a. O b s z a r je g o o w ie lk o śc i o it. 1 ha p o k ry ty J e s t g le b ą b ru n a tn ą w łaściw ą u tw o ra o o ą n a p la sk a c h g lin ia sty c h .
C e le m badań było w stę p n e ro z p o z n a n ie p r z e s tr z e n n e o sa d y , a ta k i e z ao b serw o w an ie r e la c ji ja k o ś c io w o -ilo ścio w y ch z a ch o d z ący ch m ięd zy w y tw o ram i k u ltu ry pucharów lejk o w aty ch t k u ltu ry c e ra m ik i w stęgow ej ry tej# b ę d ą c e j p ie rw s z y r a z p rz e d m io te m badań ua P o m o rz e G d ań sk im ,
S tw lerd ztm o zdecydow aną d o m in a c ję wytworów k u ltu ry pucharów le jk o w a ty c h , w śró d k tó ry c h n a le ż y w y ró ż n ić lic z n e f r . cm -am lkl, p r z ę ś llk g lin ia n y o raz k U k a d z le a lą t półw ytw urów k rz e m ie n n y c h . K ultura c e r a m iki w stęgow ej r y t e j była re p re z e n to w a n a p r z e z k ilk a n a ś c ie I r . c e ra m ik i o r a z ,c o w a r te p o d k re ś le n ia , p rz e z d u lą k a m ie n n ą r a d lić ę o d k ry tą n a w sch o d n im s k r a ja o sa d y .
O b ie k ty n ie ru c h o m e zw iąza n e z k i l t u r ą pucharów lejk o w aty ch były zachow ane fra g m e n ta r y c z n ie w wy niku sU n ej d e s tru k c ji n a tu ra ln e j.
P o n ad to n a p o g ra n ic z u w a rstw y o r n e j 1 Ż ółtego p la sk u o d k ry to ok. 200 f r . c e r a m ik i z o k re s u wpływów rz y m s k ic h .
B ad an ia b ęd ą ko n ty n u o w an e,'
BUSZYCE, gm . Lew in B rz e s k i p a tr z
w oj. o p o lsk ie o k r e s wpływów rz y m s k ic h
Stanow isko С
CEFNO, gm . Stolno M uzeum w G ru d ziąd zu
woj. to ru ń s k ie Stanow isko 2
B adania p ro w a d z ił m g r R y s z a rd K lrk o w ak l. F in a n s o w a ł W KZ w T o ru n iu . P ie r w s z y se zo n badań. O bozow isko k u ltu ry a m fo r k u li sty c h .
S tan o w isk o p o ło żo n e je s t n a s z c z y c ie n iew ielk ieg o w y n ie s ie n ia , o p ad ające g o łagodnym i sto k a m i ku n ie w ie lk ie j d o lin c e b ezim ien n eg o c ie k u . B ad an ia m ia ły c h a r a k te r ra to w n ic z y . Wykopy o łą c z n e j p o w ie rz e tu i 100 m 2 zało żo n o w b e z p o ś re d n im s ą s ie d z tw ie row ów m e lio ra c y jn y c h . W tr a k c i e badań o d sło n ię to 3 ob iek ty , z k tó ry c h ty lk o Jeden d o s ta rc z y ł w y s ta rc z a ją c o lic z n e j p ró b y c e r a m ik i, u m o ż liw ia ją c e j o k r e ś le n ie jego c h ro n o lo g ii. J e s t to lic z n a U c z ą c a ponad 300 f r . c e r a m ik i p r ó b a , k tó rą m o żn a d ato w ać n a c z a s y rozw oju k u ltu ry a m f o r k u listy c h . Stanow isko J e s t w p o w ało ym sto p n ia z n is z c z cn e, zach o w ały s ię tylko spągow e p a r tie obiektów o n ń ą l e l o ś c l do 30 c m .
M a te ria ły zło żtm o w M useum w G ru d ziąd zu . B ad an ia zakończono.
CHALAWY, gm . B ro d n ic a M uzeum A rc h e o lo g ic z n e
woj. p o z n a ń sk ie w P o z n a n ia
Stanow isko 15
B adania p ro w a d z ili m g r D anuta P r ln k e 1 d r A n d rz e j P rln k e . F in a n so w a ło MA w P o z n a n iu . P ie r w s z y se z e n b ad ań . O s a d a z fa z y lu b o ń n k ie j k u ltu ry p u ch aró w lejk o w aty ch , śla d y osadnictw a z o k re su sc h y łk o w eg o n e o litu , w c z e sn e j epoki ż e la z a i z o k re su w c z d s n o ś r eckilow le c m ego.
S tan o w isk o o d k ry to w iosną 1985 roku w t r a k c ie b ad ań A Z P , S tw ierd zo n o s t a łą jeg o d e w a s ta c ję / s p o wodowaną in te n sy w n ą e k s p lo a ta c ją ż w iru / 1 k c o le c z n o ść n aty c h m ia sto w e g o p o d ję c ia badań ra to w n ic z y c h .
P o ło ż o n e j e s t cno u a k u lm in a c ji /w z n a c z n e j c z ę ś c i o b e c n ie z n is z c z o n e j/ 1 południow ym stoku dużego w y n ie sie n ia , w p o b liłu z a n ik ające g o w s p ó łc z e ś n ie ciek u . P o d ło Ze glebow e sta n o w ią to b te llc e w y k ształco n e n a lekkich g lin a c h . N a sta n o w isk u obserw o w an o n a s tę p u ją c y p ro fil glebow y: p o zio m p ró c h n ic z n y /w s p ó łc z e s n y / o m iąZ z zo ścl ok, 40 c m , sz c z ą tk o w ą w a rstw ę podgleM a 1 s k a łę m a c ie r z y s tą /d r o b n o z ia rn is ty p ia s e k l g lin a /.
B adania ro z p o c z ę to w n a jb a rd z ie j z a g ro ż o n e j c z ę ś c i o zad y , o b e jm u ją c 100 ш odcinku południow ej k ra w ę d z i p la ś n lc y w p a s ie o s z e ro k o ś c i 3 -1 0 m / n a o s i N - S / . Na p o w ie rz c h n i ok. 7 aró w z a re je s tro w a n o 12 obiektów 1 uzyskano: 2, 819 f r . c e r a m ik i nlezd o b io n ej k u ltu ry p u ch aró w lejk o w aty ch / K P L / i 157 f r . zd o b io nych/ o k . ISO Гг. c e ra m ik i schyłków on e o ll ty c z n e j, łu ż y c k ie j I w c z e sn o śre d n io w ie c z n e j, 142 w ytw ory г k r z e m ien ia n a rz u to w e g o b a łty c k ie g o , 10 b a rd z o d ro b n y ch , p rz e p a lo n y c h łt o ś d o r a z zao b serw o w an o 8 m ie js c wy stę p o w a n ia p o lep y , Do n a jc ie k a w sz y c h zabytków n a le ż ą : f r . ły żk i g lin ia n e j, I r . p r z ę ś l l k a , s ie k ie r a k am ienna, f r- dw dch płyt s z lif ie r s k ic h , 2 p odkładki kam len n e, f r , g linianego to p o rłm ze śla d a m i m alo w an ia. To. m ień z c e n tra ln ie u m le s z c z m ą p la m ą k o lo ru c e g la s to c z e r w o n e g o o r a z k am ień w apienny, s łu ż ą c y zapew ne do In k ru s ta c jl o rn a m e n tu . M a te ria ł a rc h e o lo g ie zny poch o d zi p r z e d e w sz y stłd m z o b iek tó w , p o z a n ie w ie lk ą jego c z ę ś c ią z n a le z io n ą w w a rs tw ie h u m s an w sp ó łc zesn e g o .
17
-A n a l l n r o i m l M i c m i l · o tśe k td w p o zw ala n a k ilk a s tw ie rd z e ń : 1 / e z ę ś ć w schodnia badanego odcinka o sa d y m a c h a r a k te r p s r y ła r y c s n y /w y s tą p iło ta w dnZycfa o d le g ło śc ia c h - ok. S m - 7 otzektO w /, 2 / c z ę ś ć xa rh o A iia p o e t ade c e c h ; i t r d j с an tr a in »j na o s a d z ie /n a pow. 25 tnä w y s tą p iły 2 bogate w m a t e n ai c e r a m i c s ; ja m y , t r . o b iek tu p o d o m o w e p i, d o łe k poałupow y a r a t o ü e k t . k td r y p o a la d a l t a pew ne sz c z e g ó ln e zn a- c Benie, c o s u g e ru je t r e ś ć a rc h e o lo g ie zna je g o w jp e łn la k a - И1к» c a ły c h n a c z y ń , f r . p n ę śllk a , Cr. toporka g hntanegD . k arn ie* a a śła d a m i m a lo w a n ia , k am ień w a p i e n ; do ln k ru s ta c ji o r n a m e n tu /.
A u a lia a c s c h te c h n o lo g le z n y c h 1 a ty U a ty c m y c h zb io ru c e ra m ik i p o ew ala datow ać a tanów le k o n a fa z ę V B ro z w o je c e r a m ik i K PL /w g a jra te m a ty k i с e n tr a Ino k u ja w sk ie j/ na Knjaw a c h , odp o w iad ająca echylkow t mu odcinkow i l a s ; lizbońskiej w W ie lte p o ls c e . Do n a jw a ż n ie jsz y c h o ech d a tu ją c y c h te n zbüör z a lic z y ć n ależy : w z a k re w ie ta r le m in g u c e - e m lld - ок. IЯ d o m te a z k i p m b o r la n iis te j tłuczem yeh e k o ra p , g ru b o śclen n o ść c e r a m ik i <maz w x a k r a e le z fe tm lc tw a - a le ld w a k a tm k Гг, z d o b in y c h c e r a m ik i, zred u k o w an ie h e ty e le m e n tów z d o tn lc z y c h do k lik a , wykunymaatybh te c ła ilk ą p l a e t y c s ą . rz a d k ie ato eo w an le e le m e n ta e m u r a tr ó jd z ie l neg o do bodow y wątków podlo-awęćhycfa w e w a ę trro y c h i p r z e d e w s z y stk im o b ecn o ść c e c h s ty lis ty k i r a d z i* jow- • k le j l a a z p e i n e j fa z y k u ltu ry c e r a m ik i p r o e ile o le te j.
B adani » Ь р к kontynuow ane.
C Z K H L K JH Jtû . g m . K o strz y ń Wlkp. w o j, p o 171 a d e k le
Sianów la k o 2
Badam a prow adz 111 m g r D anuta P rln k e 1 d r An d r t e j P rln k e . F in a n so w a ło MA w P o z n a n ia . F l e r w a t y se zo n be dad. D a r wotywny lu d n o śc i k u ltu ry p u c h a röw lejk o w aty ch , śla d y u ty t kow ania p rz e z lnekiość schyłkow cu s o llt] » gną 1 z o k re s u w c z e a n o ire d n lo w ie c tnego.
B e d a td s p o d jęto w zw iązk u z In fo rm a c ją o w ydobyciu, w tr a k c ie o c z y s z c z a n ia dna n iew ielk ieg o sta w u , b o g ato sd o tn o n e j a m io r y k u ltu ry pucharów le p o w a ty c h / K P L / . W iad o m o ść o tym d o ta r ła do M uzeum d o p ie ro p o dw dch la ta c h o d c z a s u z a k o ń c z e n ia p r a c . Z uwag] n a tail kątow y c h a r a k te r z n a le z is k a zdecydow ano s ię na p r z a p ro w a d z a n ie badań. w c e lu u z y sk a n ia m a k e y m a ln e j Ilo ś c i d anych d o ty c z ą c y c h kontekaM a rc h e o lo g ie m e g o o d k ry c ia . Jo d y n ą s z a n s ą r e a l i c a c y ty c h celów było z b ad an ie zachow anych je z z o z e oaadOw na z lo tu W tórnym. P r z e j r z a n o z sczeg tfto w o o k, 320 m s z la m u . W d fe b c le p o zy śk an o o k 60 f r . c e ra m ik i K PL, ok. 30 f r . c e r a m ik i e c h y ik v w o o e o h ty c œ e j, о к. 1.000 Ik. c e r a n ś k l w e te s n o śre th ilo w i o c z n e j, o k. 600 f r . k o śc i, azydło к и н » ! · 1 pt a ę ś llk gim iutry z a k r a a u w c z e sn o śre d n io w ie c z n e g o .
W m a te r ia le k u ltu ry p u c h a rth · lejk o w aty ch / K P L / w y a tąp tło o k . 20 f r . n a s tę p n e j a m fo ry , zdobionej podotaile ja k p le rw a a a o r a z 15 c h a ra k te ry s ty c z n y c h f r . c w a o l k , po ch o d zący ch z rdZ oych n aczy ń 1 k ilk a d z ie s ią t f r . a le c h a r a k to r ywt у с znycb. C echy s t y l i s t y : sn e te g o z b io ru c e ra m ik i p o z w a la ją datow ać go na fa z ę w idr-ecką ro z w o ju K P L w W lalkopolao* /d o k ta ih ile j n a fa z ę Ш В wg s y s te m a ty k i c e n t r a i t » kujaw ski e j / . P o d k r e ś l i ć n aleZ y fa k t znaleW enU i dw dch b a rd z o podciętych d o k te b le a m fo r /ty p u b e a lb e r a ld e g o /, bogato 1 a ta - r a n s d e zdoW cn y ch . W y k o rz y stu ją c w ied zę z в ак геан w ie rz c h ■ p o lw iB g d d 'p O tiu c s e j g n p j K P L 1 w ynikające z n ic h p ra k ty k i sk ła d a n ia d aró w w otyw nych o r a z e a ^ e g zn an y ch z te r e n u N RD i P o la k i tzw , " o fia r b ag ien n y ch " - głó w n ie w p o s t e d a m fo r a n a lo g » z n y c b do ohazdw z jC ż e rlc je n ld a n a le Z y 'z a ry z y k o w a ć tw ie rd z e n ie , l e m a m y ta do cz y m m d a z podobnym z ja w is k ie m . W p n g a t k a "oO ary^k t z e - l e j e n k t n a d a rz a a lę rz a d k a okazja zb a d a n ia ta m te k a ts o sa d n ic z e g o ; ś m o t n t j e m y bow iem p ełn y m ro e p o z n a n ie m s tr u k tu r y o a a th u c tw s /w yniki k - <■* 1 Z P / I n te re s u ją c e g o o z s o b s z a ru .
M a te ria l echyłkcrw onaolltyczoy je a t ro zd re h o lc m y 1 z n a la z ł m g tu zapew ne p rzypadkow o. M a te ria l w c t e n a i r i d o l a v l s c t B j w y stą p ił w n a jw ię k s z e j Ilo ś c i, co w ynika z lo k a liz a c ji o sa d y z te j doby wokół Je z io rk a .
‘M a te ria l k o stn y tr u th » p rz y p m -z ą d te w a ć k td r e jś z f a z e k s p lo a ta c ji o c z k a , Z a s y p ia li zowąd m o in s Jedy n i e , u z n a la z ły e l f tu w tó r m e 4 f r . k o śc i lu d zk ich , k o ś c i b y d ła , hcmla. krO ilka, ptaków o r a z k o śc i d zik ich ■ w le -a ą t.
W p r z y a M o ści p la n u je -aśę p o d ję c ie badań w ykopał laków ycb n a o s a d z ie K P L , p o ło żo n ej o k , 100 m na p o łu d n ie o d a ta n o w la k a 2 . m » CMEBLOW M h se u m O kręgow e w o j. la m o ta -z e a k le w S a n d o tu le rm S tan o w isk o 2 *
B a d an ia p ro w a d z ili m g r m g r J o la n ta M. S c lb lo r / a u to rk a kom uni - к а т / 1 J e a e f â d i d o r . F in a n so w a ł WKZ w T a rn o b rz e g u . P ie r w s z y а е ю о badań. O sa c h a u r e a e j fz z y g ru p y m a llc k le j k u ltu ry n a d · d a a ń u fe fe j, ś la d y o sa d n ic tw a t e l l u r y c e ra m ik i w stę g o w ej r y te j / f e z e Ш / , k iśn e m a te r ia ły k u ltu ry trz c ln le c k le j.
Ψ Î i n n ï l r t n p o la C v « J M n t tsr« B l« o c M k «tom be· J d w r o d d n n y c h / C m l f t ó i - W l ^ y / t w o d le g le * c l o Il 1 k m w k U n n k ad o n d j I n l t a r j p « c h i H k k j k o v t t j 'c b xu w zgO rxa O i w n Ä t c . m e* v l e l k l e e y i — le n ie m d r t e c s k ą Р г и р я М / dopływ K i m i e u ^ / n e p r w J p o b i p k t * le e e o w e fo , o U t k t d e in r T r V m w k o d aen y ch la b n i t K S t n j c h j m c i e w c w i ł l budow y o e te d la . U n t e i m A rcbeologLcEoe i P o u w u n
