Barbara Ruszczyc,Aleksandra
Majewska,Tomasz Górecki,Marek
Barański,Zbigniew Doliński,Pahor
Labib,Osama Said Hafes
Tell Atrib (Egipt). Kom Sidi Youssef
Informator Archeologiczny : badania 15, 314-315
314
B adania p row ad zili: dr B arb ara R u sz сг у с - a r c h e o lo g , kierow nik m is j i, m gr A lek san dra M ajewska 1 m g r T om asz G óreck i - a rch eo lo d zy , ln ż, M arek B a ra ń sk i - a rch itek t o ra z Z bigniew D oliń sk i - fotog raf. K om itet K optyjski re p r eze n to w a ł P ahor Lablb, D e partam ent S ta ro ży tn o ści - O sam a Sald H afes.
S ezon w ykopaliskow y w T e ll A trib trw a ł od 12. X. do 16. XI. 1980 r . Kontynuowano p race w północnej c z ę ś c i kom u. Skoncentrowany s i ę one g łó w n ie na p rzed łu żen iu wykopu u biegłoroczn eg o w kierunku w schodnim o 6 m , jak ró w n ież na p o szer zen iu go ок. 1 m w kierunku południowym . M iało ono
na celu w yeksp lorow an ie jak n ajw ięk szej c z ę ś c i znajdującego e ię tam z a s y - p lsk a . P o za tym z o s ta ł pogłębiony caiy wykop: w c z ę ś c i zachodniej o ok. 40 cm , na d łu g o śc i 22 m , w c z ę ś c i w schodniej d o sz liśm y do poziom u p ól uprawnych.
W o d le g ło ś c i 10 m od zachodniego krańca wykopu za ry so w a ły s i ę p rzy południowej ś c ia n ie ślad y k on stru k cji z ce g ły m ułow ej, a 2, 5 m d a le j, w kierunku w schodu, podobne - r ó ż n ią c e s i ę od p ie rw sz y ch tym , że na ich pow ierzch ni zachow ała s i ę słab o w idoczna w arstew k a z drobnych fra g m en tów tłu czon eg o w ap ien ia.
S tw ierdzony w c z a s ie z e sz ło r o c z n e j kam panii w północnej śc ia n ie trzon kolumny z o s ta ł ca łk o w icie od sło n ięty i ok azał s i ę być dolnym fra g m en te m . Wykonany j e s t z czerw on ego g ra a itu i zachow any na d łu g o ści 1 ,1 9 m .
P rzep row ad zon o tak że s o n d a i o s z e r o k o ś c i 3, 20 m i g łę b o k o śc i ok. 1 m , rów n o leg le do głów nego wykopu /w g o si p ó łn o c -p o łu d n ie /. J eg o c e le m b yło o d s ło n ię c ie zachod n iej k raw ęd zi muru z ce g ły m u łow ej, w id o czn ego w yraźn ie na północnej śc ia n ie komu od str o n y pól uprawnych. W tym sam ym c e lu z a is tn ia ła k o n ieczn o ść u su n ięcia z ie m i 1 rum ow iska u podnóża komu. P r a c e t e z m ie r z a fy do o d sło n ię c ia p osadow ienia m uru. Udało s i ę s tw ie r d z ić 1, że w idoczny w tej ch w ili fragm en t muru d łu g o śc i S m opada lekkim sk o se m ku zachodow i. P rzyk ryw ająca go w arstw a b yła złożon a z drobnych fragm entów ce ra m ik i m ie sz a n e j z rozb itą c e g łą m ułową.
W zw iązku z k o n ie c z n o śc ią p ogłęb ien ia wykopu zo sta iy rozeb ran e, ca łk o w icie lub c z ę śc io w o , odkryte w z e s z ły m roku p ie ce do wypalania w ap na. P o d cza s ro zb ió rk i p ieca , le ż ą c e g o przy północnej ś c ia n ie , natrafiono pod nim na analogiczną^ s ta r s z ą k on stru k cję.
G łówne p race sk on cen trow ały s i ę we w schodniej c z ę ś c i wykopu. C elem ich b yło w y ja śn ien ie, uchw yconych w końcu z e s z łe g o sezo n u , kon str u k cji.
Jak ju ż pow iedziano, wykop z o s ta ł przedłużony o 6 m ku w schodow i. Po zd jęciu górn ej w arstw y p rze m iesza n ej /о к . 1, 5 m / i kulturow ej b a r dzo bogatej w z n a lezisk a c e r a m ic z n e I m onety, zo sta ły odkryte k onstrukcje posadow ione na tym sa m ym p o zio m ie i an alogiczn e do ze sz ło r o c z n y c h . Jak m ożn a o b ecn ie s tw ie r d z ić , s ą one u łożone wg o s i N-S i w ystępu ją na
315
całej s z e r o k o ś c i wykopu. W idoczna je s t rów n ież w yra źn ie ich kontynuacja w kierunku N -S . Stanow ią one dolne p artie a rch itek to n iczn e. M iędzy dwoma frag m en ta ry czn ie zachow anym i, w ąsk im i /n a s z e r o k o ś ć jednej c e g ły / m u r kami znajdow ała s i ę w arstw a w ypełnleka, złożo n a z n ie reg u la rn ie ułożonej cegły palonej-, ziem n ej i fragm entów w apienia połączon ych g lin ą . Z a ło żen ia te m ają d łu gość 3 ,2 0 m . W krańcu p ółn ocn o-zach odn im p rzy leg a do nich p osadow ienie wykonane z ce g ły palonej, opadające sk o śn ie ku zachodow i. Robi to w r a żen ie, jakby konstrukcja ta zapadła s i ę c z y osia d ła na m okrym podłożu. Z achow ało e lę tutaj kilka płytek m arm urow ych, le ż ą c y c h in situ . Dało s i ę ró w n ież p r z e ś le d z ić "fundamenty" zło żo n e w n iż sz e j c z ę ś c i z g r u bej w arstw y ubitej gliny o śred n iej w y so k o śc i 1 ,2 0 u , na której u m ie s z c z o na z o sta ła w arstw a tłu czn ia w apiennego od 20 do 30 cm , nad nią z a ś - 10 cm tłu czn ia z c e g ły p alon ej. Ten в а т typ podm urówki z o s ta ł odkryty w p rze p r o w adzonym w 1969 roku sondażu od południowej stro n y kom u. Na w sch ód od om ów ionej k onstru kcji zn alezio n o rów n oleg le do niej usytuowany, fragm ent p osadzki z p łask ich kw adratow ych c e g ie ł. Ma on w yraźn ą kontynuację w kierunku południa. W idoczne s ą tr z y kolejno na s ie b ie n ałożone w arstw y c e g ie ł. T uż przy w sch od niej k raw ędzi wykopu z o s ta ł o d słon ięty prawdopo dobnie fragm en t muru lub p osadow ienie w yżej położonej konstrukcji. Inte r e su ją ce je s t w yraźn e je g o n ach ylen ie ku w schodow i, Górna jeg o partia znajduje s i ę o 1 m w yżej od poziom u posadzki c e g la n ej. Na u sta len ie t e r m inus post quem pozw ala z n a le z ie n ie w n a jg łęb szej c z ę ś c i wykopu, w ś r o d kowym je g o odcinku, w w a rstw ie znajdującej a lę poniżej opisanych funda m entów , m onet z o k resu D ioklecjana.
W środkow ej p a rtii wykopu, w narożniku południow o-zachodnim z o - etało odkryte duże n aczyn ie zasob ow e In situ . Z achow ało s i ę ono w ew ej dolnej p a rtii i m a Średnicę 70 cm . Z e z n a le z isk na p ie r w sz y plan wysuwa s ię z e s p ó ł fragm entów d ek oracji arch itek ton iczn ych , analogiczn ych do z n a le z is k z e sz ło r o c z n y c h . Kilka z nich posiada ślad y z ło c e n ia . Drugim w aż nym z n a le z isk ie m je s t z e s p ó ł m onet, p rzew ażn ie późnych. Tak jak w roku ubieg tym , wydobyto w ie le fragm entów cera m ik i k optyjskiej m alow anej, z których .c z ę ść łą czy s ię z odkrytym i w z e s z ły m roku. In teresu ją cy je s t z e sp ó ł lam p ek późno rz y m sk ic h . Na uwagę za słu g u je ró w n ież od k rycie dal szy c h fragm entów m arm urow ych płyt zdobionych k rzy ż em , a n alo giczn ie do odkrytych w poprzednim s e z o n ie .
P r z e b ie g ob ecn ego sezonu w ykopaliskow ego w y r a źn ie w sk a za ł k ie runek, w którym powinny b yć prow adzone p ra ce następnej kam panii. P o z w o lił na zw iązan ie w lo g ic z n ą c a ło ś ć odkryć przeprow adzonych d otych czas na kom ie Sidi Y o u ssef.
Badania prow ad ził m gr K r z y sz to f G o rczy ca . F inan so w a ł WZIR w K oninie. P ie r w s z y se z o n badań. Osada kultury pucharów lejkow atych / faza Ш /.
WĘGLEWSKJE H O LEN D R Y , g m , G o lin a M uzeum O k ręgow e
w o j. k o n iń sk ie w K on in ie
