Dariusz Rymar
Wywożono nie tylko z Gorzowa
Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 2, 94-95
Dariusz Rymar
Gorzów Wlkp.
W YW OŻONO NIE TYLKO Z GORZOWA
O pisany przez Z. M ilera los zbiorów bibliotecznych Tow arzystw a Now om archijskiego podzieliło wiele kolekcji i zbiorów pozostaw io nych w p ałacach, dw orach, m ieszkaniach n a tzw . Ziem iach O dzyskanych. Przed kilku laty głośna b y ła spraw a tarcz herbow ych wywiezionych tuż po w ojnie z p ałacu w S łońsku i sprzedanych w 1989 r. za granicę za bezcen.
W ak tach S ta ro stw a Pow iatow ego Strzeleckiego zachow ały się m a te ria ły obrazujące m echanizm w ywożenia dóbr k u ltu ry z przejm ow anych terenów .
W r. 1945 K azim ierz K iępa - pracow nik R eferatu K u ltu ry i Sztuki - w ykupił od żołnierzy radzieckich księgozbiór „z okolicznego zam k u ” po chodzący z X V -X V II w. K sięgozbiór liczył ok. 5 tys. wolum inów i zo stał zakupiony za 5 litrów sp iry tu su i 20 dkg ty to n iu . U rzędnik S taro stw a za proponow ał n astęp n ie M inisterstw u O św iaty przejęcie księgozbioru pod w arunkiem zrekom pensow ania m u poniesionych kosztów. MO p rzy stało n a propozycję. 23 listo p a d a 1946 r. do Strzelec p rzybyła „D elegat M ini sterstw a O św iaty do zabezpieczania księgozbiorów opuszczonych i porzu conych” - Szcześniakowa (było to zapew ne podczas tej sam ej podróży, w której odw iedziła Gorzów i przejęła bibliotekę now om archijską). Spo rządzono protokół przyjęcia księgozbioru (nr 38), ale książki p ozostały w Strzelcach. N a sw ym posiedzeniu 27 m arc a 1947, P rezydium Pow ia towej R ady Narodowej w Strzelcach w yraziło życzenie, aby książki prze kazać B ibliotece U niw ersytetu Jagiellońskiego. Książki z o stały o debrane dopiero w p ó łto ra roku po wizycie D elegata. 12 lutego 1948 r. przewie ziono do „Zbiornicy K sięgozbiorów Zabezpieczonych w P o zn an iu ” pierw szą część biblioteki - 3200 wolum inów. R esztę, 1181 staro d ru k ó w , Zbior nica o d e b ra ła w dniu 24 m arca. Jednocześnie do P o z n an ia wywieziono
W ywożono
nie tylko z Gorzowa
95kilka obrazów , k tó re znajdow ały się w gm achu S tarostw a: „Potyczkę” (olej n a desce), „M ężczyznę pijącego” (olej n a p łó tn ie) - niezidentyfiko wanych m alarzy - oraz „K obietę w schodnią” pędzla W ith a la i „W alkę kogutów” a u to rstw a Remy-M ezes (ten o s ta tn i obraz pochodził n a jp ra w dopodobniej z p a ła c u b a ro n a C oepi w G oszczanowie). O brazy trafiły do M uzeum W ielkopolskiego w Poznaniu.
