• Nie Znaleziono Wyników

WISE— Europejski System Informacji o Wodzie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "WISE— Europejski System Informacji o Wodzie"

Copied!
2
0
0

Pełen tekst

(1)

WISE — Europejski System Informacji o Wodzie

Ma³gorzata Opêchowska

1

, Agata W³odarczyk

1

Europejski System Informacji o Wodzie (WISE — Water Infor-mation System for Europe) utworzono w celu zbierania i rozpo-wszechniania danych o œrodowisku w zakresie polityki wodnej. WISE jest narzêdziem umo¿li-wiaj¹cym bardziej sku-teczne wykorzystywanie istniej¹cych informacji, a tym samym sprzyja efektywnemu wdra¿aniu prawodawstwa wspólnotowego. Dostêp spo³eczeñstwa do informacji dotycz¹cych stanu œrodowiska wodnego, zachodz¹cych w nim zmian oraz istniej¹cych zagro¿eñ, zwi¹zanych z nad-miarem lub niedoborem wody, jest wymagany przez dwie równorzêdne dyrektywy unijne z zakresu gospodarowania wodami: Ramow¹ Dyrektywê Wodn¹ (Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 paŸdziernika 2000 r., ustanawiaj¹ca ramy wspólnotowego dzia³ania w dziedzinie polityki wodnej) i Dyrektywê Powodziow¹ (Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Euro-pejskiego i Rady z dnia 23 paŸdziernika 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarz¹dzania nim). Stanowi¹ one podstawê zintegrowanego zarz¹dzania zasobami wod-nymi.

Istotnym aspektem obu dyrektyw jest udzia³ spo³eczeñ-stwa w procesie planowania gospodarowania wodami. Dokumenty te obliguj¹ pañstwa cz³onkowskie do informo-wania obywateli o istotnych zagadnieniach gospodarki wodnej na obszarze dorzecza oraz o obszarach nara¿onych na ryzyko wyst¹pienia powodzi. Dyrektywy k³ad¹ równie¿ nacisk na poprawê koordynacji w wymianie informacji oraz podejmowaniu dzia³añ na obszarze dorzeczy miêdzy-narodowych.

Europejski System Informacji o Wodzie jest wspóln¹ inicjatyw¹ Komisji Europejskiej (Dyrekcji Generalnej ds. Œrodowiska — DG ENV, Wspólnotowego Centrum Badawczego — JRC i Eurostatu — ESTAT) oraz Europej-skiej Agencji Œrodowiska — EEA. Zosta³ on uruchomiony 22 marca 2007 r. w Œwiatowy Dzieñ Wody. WISE oferuje publiczny dostêp do danych o gospodarce wodnej wszyst-kich krajów Unii Europejskiej. Zainteresowani mog¹ w nim znaleŸæ informacje na temat jakoœci i wielkoœci zaso-bów wodnych Europy, systemu monitoringu wód oraz zarz¹dzania gospodark¹ wodn¹. Europejska Agencja Œrodowiska zamieszcza w nim raporty dotycz¹ce stanu œro-dowiska wodnego wspólnoty. Dostêpne s¹ dane o stanie zanieczyszczenia rzek, jezior, wód podziemnych i mórz oraz o Ÿród³ach tych zanieczyszczeñ. System zawiera informacje na temat g³ównych zagro¿eñ dla ludnoœci wyni-kaj¹cych z nadmiaru wody, niedoboru wody, nadmiernego

zanieczyszczenia oraz wp³ywu zmian klimatu na zasoby wodne. Mo¿na w nim znaleŸæ równie¿ dane zwi¹zane z polityk¹ i dzia³aniami wspólnoty w zakresie ograniczania zagro¿eñ oraz promocji zrównowa¿onego wykorzystania zasobów wodnych i osi¹gniêcia dobrego stanu ekologicz-nego. Zawiera on bazy danych, mapy, wykresy i analizy.

Oprócz funkcji udostêpniania informacji WISE jest tak¿e narzêdziem wykorzystywanym w procesie sprawoz-dawczym z wdra¿ania dyrektyw do Komisji Europejskiej. Kierunek rozwoju procesów raportowania i zarz¹dzania danymi wyznaczy³a Ramowa Dyrektywa Wodna. Pocz¹tko-wo system zosta³ stPocz¹tko-worzony, by u³atwiæ pañstPocz¹tko-wom cz³onkow-skim proces raportowania. Obecnie ma on stanowiæ centrum informacji o wodzie dla ka¿dego mieszkañca Europy. WISE ma zawieraæ wszelkie dane nt. wody, pochodz¹ce z rozmaitych organów i instytucji pañstw cz³onkowskich.

Ramowa Dyrektywa Wodna na³o¿y³a obowi¹zek gro-madzenia i porz¹dkowania informacji zwi¹zanych z rzeka-mi pañstw wspólnoty w formatach numerycznych, mo¿li-wych do przetwarzania przez systemy GIS. W dokumencie tym jasno okreœlono merytoryczny zakres danych, nato-miast niewiele podano nt. ich technicznych specyfikacji. Aby zebrane informacje by³y spójne, pañstwa cz³onkow-skie musia³y wypracowaæ wspólne podejœcie do szcze-gó³owego zakresu i formatu wymaganych danych. W 2002 r. opracowano przewodnik zawieraj¹cy techniczn¹ specyfi-kacjê do wdra¿ania systemu informacji geograficznej pt. Wytyczne w zakresie wdra¿ania elementów Systemu Infor-macji Geograficznej Ramowej Dyrektywy Wodnej, potocz-nie zwany GIS Guidance. Dokument ten powsta³ w wyniku 420

Przegl¹d Geologiczny, vol. 56, nr 6, 2008

1

Krajowy Zarz¹d Gospodarki Wodnej, ul. Œwiêtokrzyska 36, 00-116 Warszawa; malgorzata.opechowska@kzgw.gov.pl; agata. wlodarczyk@kzgw.gov.pl

Ryc. 1. Zawartoœæ azotanów (mg NO3/l) w wodach podziemnych

Europy — przyk³ad mapy dostêpnej w systemie WISE, http://dataservice.eea.europa.eu/atlas/viewdata/viewpub.asp?id=110 M. Opêchowska A. W³odarczyk

(2)

prac grupy technicznej ds. GIS, dzia³aj¹cej pod przewod-nictwem Europejskiej Agencji Œrodowiska.

Obecnie trwaj¹ prace nad aktualizacj¹ przewodnika, aby odpowiada³ on wymaganiom nowej Dyrektywy 2007/ 2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r., ustanawiaj¹cej infrastrukturê informacji przestrzen-nej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), a tak¿e kon-cepcji nowego systemu informacji o œrodowisku dla ca³ej Europy (SEIS). Nowy przewodnik bêdzie stanowi³ podsta-wê dla ca³ego Systemu Informacji o Wodzie w Europie.

W styczniu 2008 r. w Dublinie odby³y siê warsztaty dotycz¹ce rozwoju Narzêdzi Informatycznych i Systemu Informacji Geograficznej (GIS) w Europejskim Systemie Informacji o Wodzie (WISE) pod przewodnictwem Euro-pejskiej Agencji Œrodowiska i Komisji EuroEuro-pejskiej. Spo-tkanie mia³o na celu przedstawienie i omówienie tzw. rozdzia³ów priorytetowych nowego przewodnika WISE GIS (WISE GIS Guidance Document — second edition), dotycz¹cych m.in. referencyjnych baz danych, zasad zgod-noœci i interoperacyjzgod-noœci WISE, tworzenia baz danych, aktualizacji istniej¹cych baz danych, metadanych, kodyfi-kacji oraz modeli danych.

Referencyjne bazy danych stanowi¹ podstawowe informacje geograficzne, które pos³u¿¹ do wizualizacji sta-nu wód w poszczególnych pañstwach, jego analizy i oceny, a tak¿e bêd¹ podstaw¹ dla procesów sprawozdawczych. W systemie WISE bêd¹ one zawieraæ takie informacje hydrograficzne jak: obszary dorzeczy rzek, podjednostki (sub-unit), rzeki i jeziora, wody przybrze¿ne i przejœciowe, jednolite czêœci wód powierzchniowych i podziemnych oraz sztuczne i silnie zmienione czêœci wód.

System WISE powinien charakteryzowaæ siê kompaty-bilnoœci¹ oraz interoperacyjnoœci¹, tzn. powinien zapew-niaæ zgodnoœæ pozyskiwanych i magazynowanych informacji, dawaæ mo¿liwoœæ ³¹czenia ze sob¹ baz danych przestrzen-nych oraz zapewniæ wspó³dzia³anie us³ug dla tych daprzestrzen-nych bez jakichkolwiek zmian manualnych.

Wa¿ne jest równie¿, aby istniej¹ce ju¿ bazy danych by³y aktualizowane. Uzupe³nianie danych mo¿e odbywaæ siê w dowolnym czasie. Za aktualizacjê danych odpowia-daj¹ pañstwa cz³onkowskie. Za ka¿dym razem nale¿y dostarczaæ pe³en zestaw informacji, nawet jeœli tylko jeden parametr zosta³ zmieniony.

Model danych ma zapewniæ zgodnoœæ w strukturze i u³atwiæ ich wymianê. Zaleca siê, aby modele te w systemie WISE by³y opisywane przy u¿yciu jêzyka wykorzystywa-nego do opisywania danych przestrzennych UML (Unified Modelling Language), wraz ze s³ownikiem danych.

Przewodnik WISE GIS bêdzie wyznacza³ równie¿ wymagania zwi¹zane z systemem kodowania europejskie-go. Przypisanie unikalnych kodów poszczególnym obiek-tom hydrograficznym umo¿liwi harmonizacjê danych na poziomie krajowym oraz miêdzynarodowym.

Metadane, czyli dane o danych, bêd¹ oparte na miê-dzynarodowej normie ISO/FDIS 19115 Informacja geo-graficzna — metadane, przygotowanej przez Komitet Techniczny ISO/TC 211: Informacja geograficzna/Geo-matyka. Profil metadanych dla systemu WISE zostanie

opracowywany w ramach zasad wdra¿ania dyrektywy INSPIRE. Ka¿de pañstwo cz³onkowskie w ci¹gu najbli¿-szego roku (do maja 2009 r.) powinno opracowaæ metada-ne dla swoich baz danych.

System WISE ma na celu u³atwiæ zarz¹dzanie wszystki-mi informacjawszystki-mi dotycz¹cywszystki-mi wody. Poszczególne szczeble administracyjne w pañstwach cz³onkowskich bêd¹ znacznie odci¹¿one obowi¹zkiem gromadzenia danych, co powinno u³atwiæ ich funkcjonowanie. Dane przekazywane bêd¹ raz, a u¿ywane przez wielu odbiorców w ró¿nych celach. Nie-zbêdnym elementem bêdzie ich aktualizacja w systemie WISE, aby mog³y byæ one wykorzystywane w celach porównawczych, poprawnoœci wdra¿ania dyrektyw i do oficjalnych publikacji. Informacje te bêd¹ dostêpne dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej. W celu skutecz-nego zarz¹dzania zasobami wodnymi istnieje potrzeba dalszej wspó³pracy miêdzynarodowej i rozwoju systemów gromadz¹cych informacje.

ród³o:

Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i

Rady z dnia 23 paŸdziernika 2000 r. ustanawiaj¹ca ramy wspólnotowego dzia³ania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. U. L 327 z dnia 22.12.2000 r.)

Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 14 maca 2007 r. ustanawiaj¹ca infrastrukturê informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (DZ. U. L 108/1 z 25.04.2007 r.)

Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i

Rady z dnia 23 paŸdziernika 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarz¹dzania nim (Dz. U. L 288/27 z 6.11.2007 r.)

Grupa Robocza ds. Gis, 2002: Wytyczne w zakresie

wdra-¿ania elementów Systemu Informacji Geograficznej Ramowej Dyrektywy Wodnej

421

Przegl¹d Geologiczny, vol. 56, nr 6, 2008

Przekazanie danych Analizy/scenariusze Akceptacja Definicje/wymagania danych Ograniczenie przegl¹dania dla spo³eczeñstwa, us³ugi przegl¹dania map,

agregacja, statystyki

Narzêdzia dla oceny stanu œrodowiska, CCM2, zarz¹dzanie scenariuszami Ocena prawna

Narzêdzia dla kontroli zgodnoœci Eksploatacja baz danych

Referencyjne bazy danych (przestrzennych) na poziomie europejskim

Przegl¹darka WISE, wizualizacja w GIS

Tworzenie baz danych

Kontrola zgodnoœci baz danych, Dyrekcja Generalna Œrodowisko Analityczne bazy danych JRC, EEA Celowe-ukierunkowane bazy danych

Ryc. 2. Przep³yw danych w systemie WISE, WISE GIS Guidance

Cytaty

Powiązane dokumenty

Niezależność aplikacji i danych - dane mogą być wprowadzane do bazy bez konieczności modyfikacji korzystających z nich programów czy systemów użytkowych, a z drugiej

Podaj imiona i daty urodzenia dziewczynek, które odziedziczyły imię po matce.. Bliźnięta można rozpoznad po tej samej dacie urodzenia i tym samym

Zestaw składa się z 10 zadań które należy rozwiązać korzystając z zasobu serwisów: Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sadowego, Centralnej Ewidencji i Informacji o

Zestaw składa się z 10 zadań, które należy rozwiązać korzystając z zasobu serwisów: Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego, Centralnej Ewidencji i Informacji o

Tekst jednolity aktu normatywnego innego niż ustawa ogłasza się nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli był on nowelizowany. Akt normatywny może określić termin

Instrukcja: Zestaw składa się z 8 zadań, które należy rozwiązać korzystając z zasobów portali: Internetowy System Aktów Prawnych RP (http://isap.sejm.gov.pl/index.jsp )

3, mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i

o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego