SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8 Gimnazjum Nr 12 w Sosnowcu. rok szkolny 2016/2017

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8 Gimnazjum Nr 12 w Sosnowcu

rok szkolny 2016/2017

Podstawa prawna

- Konstytucja RP,

-Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 z późniejszymi zmianami(Dz.U.z 2015r.poz.2156 oraz z2016r.poz.35 i 64) - Rozporządzeniu MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy

psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U.

z dnia 7 maja 2013., poz. 532),

-Rozporządzenia MEN z dnia 18.08.2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.

Cele programu profilaktyki

- zapobieganie wszelkim zagrożeniom niesprzyjającym prawidłowemu rozwojowi psychicznemu, fizycznemu i społecznemu ucznia - reagowanie na pojawiające się zagrożenia

- kształtowanie umiejętności dokonywania właściwych wyborów oraz rozwiązywania problemów

- wspieranie ucznia w rozwiązywaniu problemów, w tym w walce z wszelkimi uzależnieniami,

- rozwijanie zdolności do samokontroli, samoobserwacji i pielęgnacji zdrowia oraz wspierania innych ludzi w tych zachowaniach - kształtowanie umiejętności różnorodnego rozwiązywania własnych problemów oraz problemów grupowych

- wyrabianie postaw odpowiedzialności za swoje postępowanie i umiejętności przewidywania skutków tych zachowań,

- współpraca z rodzicami przy realizacji programu profilaktyki.

Zachowania ryzykowne

Zachowania ryzykowne to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji psychologicznych, społecznych i zdrowotnych.

Wyróżniamy następujące zachowania ryzykowne:

- wulgaryzmy ( brak kultury osobistej) - wagary, ucieczki z domu

- brak zainteresowań nauką

- palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie leków i innych środków psychoaktywnych ( dopalaczy..)

-Internet, gry komputerowe, telefon(portale społecznościowe) - zachowania agresywne, przemoc

- wczesna inicjacja seksualna

Profilaktyka kierowana jest do trzech grup zachowań ryzykownych:

- profilaktyka uniwersalna- kierowana do grup niskiego ryzyka- czyli do szerokiej populacji, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych.

- profilaktyka selektywna – podwyższonego ryzyka, należą do tej grupy osoby, które

mają już za sobą pierwsze próby zachowań ryzykownych.

- profilaktyka wskazująca- wysokiego ryzyka, należą osoby o utrwalonych zachowaniach ryzykownych.

Zadania profilaktyki szkolnej

- dostarczanie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru, - pomoc w opanowaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych,

- rozwijanie możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną, - reagowanie w sytuacjach pierwszych prób podejmowania zachowań poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy, - pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu z rodzicami

- motywowanie do podjęcia leczenia, terapii,

- ścisła współpraca z rodzicami przy realizowaniu programu profilaktyki.

Program powstał w oparciu o:

- rozmowy indywidualne, wywiady – prowadzone z rodzicami przez dyrekcję, nauczycieli, wychowawców i pedagoga szkolnego,

- obserwacje zachowań uczniów na przerwach, lekcjach, podczas zajęć świetlicowych oraz pozalekcyjnych, a także na wycieczkach i imprezach pozaszkolnych prowadzona na bieżąco przez wychowawców i nauczycieli,

- analizę dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania oraz podejmowania interwencji wychowawczej: dokumentacji pedagoga szkolnego, psychologa, dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag.

-ewaluację programu

I. Obszar działania – Promocja zdrowia

ZADANIA I SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI UWAGI

Zadanie: 1. Dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat różnych aspektów zdrowia.

Utworzenie biblioteczki wiedzy o zdrowiu w czytelni szkolnej (literatura, broszury, referaty, czasopisma, filmy i inne materiały multimedialne

Bibliotekarz szkolny, Nauczyciel biologii, Opiekun SK PCK, Dyrektor szkoły Projekcja filmów wideo o tematyce zdrowotnej (właściwe odżywianie, profilaktyka

chorób, pierwsza pomoc, nałogi itd.)

Nauczyciele różnych przedmiotów

Organizowanie wśród uczniów konkursów wiedzy i konkursów plastycznych o tej Tematyce

Opiekun SK PCK, Nauczyciel plastyki

Udział uczniów w spektaklach profilaktycznych zaproponowanych przez odpowiednie instytucje, Stowarzyszenia, grupy aktorskie itp.

Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog

Samodzielne wykonywanie przez uczniów pomocy dydaktycznych związanych ze zdrowiem wykorzystywanych na zajęciach lekcyjnych

Nauczyciele

Zadanie: 2. Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą.

Zajęcia lekcyjne oraz rozmowy indywidualne poświęcone tematyce dbania o higienę osobistą Wychowawcy, Pielęgniarka, Nauczyciele Wychowania do życia w rodzinie i biologii Informowanie rodziców o stanie higieny uczniów oraz wdrażanie ich do dbania o higienę osobistą

swoich dzieci (w czasie zebrań i indywidualnych rozmów)

Dyrektor szkoły, Wychowawcy, Pedagog, Psycholog

Nawiązanie współpracy z przedstawicielami firm kosmetycznych celem pozyskania materiałów reklamowych przeznaczonych dla młodzieży – broszur, próbek kosmetyków,

podpasek, wkładek, filmów itp.

Dyrektor szkoły, Nauczyciele Wychowania do życia w rodzinie

Zadanie: 3. Zapobieganie chorobom zakaźnym.

Organizowanie pogadanek z pielęgniarką szkolną lub innymi specjalistami w celu informowania uczniów o istocie i konsekwencjach chorób zakaźnych

Pielęgniarka, Specjaliści, Wychowawcy

Przygotowanie przez uczniów referatów i plansz poświęconych tematyce chorób zakaźnych, Projekcja filmów wideo o tej tematyce

Nauczyciel biologii, opiekun PCK, Wychowawcy

Analiza artykułów poświęconych chorobom „brudnych rąk” i chorobom przenoszonym drogą płciową

Pielęgniarka, Wychowawcy, Nauczyciele Wychowania do życia w rodzinie , biologii Przygotowanie przez uczniów gazetek ściennych w klasach poświęconych profilaktyce

chorób zakaźnych

Nauczyciel biologii, Wychowawcy, Pielęgniarka szkolna

Zadanie: 4. Promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania.

Zapewnienie uczniom możliwości korzystania z posiłków w stołówce Dyrektor szkoły

Pozyskanie środków na dofinansowanie obiadów dla dzieci z rodzin najuboższych Dyrektor szkoły, Wychowawcy, Pedagog Liczenie kalorii, analiza piramidy pokarmowej oraz układanie jadłospisu podczas lekcji

biologii/lekcji wychowawczych

Nauczyciel biologii, Wychowawcy

Zorganizowanie spotkania z dietetykiem Dyrektor szkoły

Zorganizowanie pokazu żywieniowego podczas lekcji techniki oraz festynu szkolnego

„surówki i sałatki w roli głównej na naszym stole”

Nauczyciel zajęć technicznych, Wychowawcy, Organizatorzy festynu Zorganizowanie konkursów dotyczących właściwego odżywiania Nauczyciel biologii, techniki, plastyki

Zadanie: 5.Działania mające na celu dbałość o właściwy rozwój fizyczny, kondycję i poprawę postawy ucznia.

Organizowanie szkolnych imprez sportowych(Dzień Sportu, Dzień Dziecka) i zapewnienie uczniom aktywnego udziału w różnego typu zawodach na różnych

szczeblach

Nauczyciele wychowania fizycznego

Zorganizowanie wycieczek pieszych, autokarowych, rajdów, wyjazdów śródrocznych, lekcji w terenie

Wychowawcy, Nauczyciele przedmiotów

Podnoszenie świadomości uczniów na temat znaczenia aktywnego trybu życia (przede wszystkim ćwiczeń fizycznych) oraz wypoczynku na świeżym powietrzu ( w czasie zajęć wychowawczych, na lekcjach w-f)

Pielęgniarka, Nauczyciele wychowania fizycznego

Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, sportowych oraz dyskotek Nauczyciele wychowania fizycznego, Wychowawcy, Opiekunowie SU

II. Obszar działania - Profilaktyka uzależnień

ZADANIA I SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI UWAGI

Zadanie 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień występujących we współczesnym świecie Organizacja zajęć dot. specyfiki różnych substancji uzależniających (narkotyków, dopalaczy,

alkoholu, nikotyny, leków)

Pedagog, Psycholog, Wychowawcy

Realizacja programu „Smak życia-czyli debata o dopalaczach” Psycholog, Pedagog

Zadanie: 2. Zapoznanie uczniów ze skutkami wszelkich uzależnień od substancji psychoaktywnych i omówienie sposobów ich zapobiegania Zajęcia prowadzone w ramach godzin wychowawczych dot. konsekwencji uzależnień Wychowawcy, Pedagog, Psycholog

Organizacja zajęć dla uczniów i rodziców odnośnie skutków zażywania substancji

psychoaktywnych prowadzonych przez różnych specjalistów (KMP, Organizacje zajmujące się profilaktyką uzależnień, Ośrodki profilaktyki uzależnień)

Dyrektor, specjaliści

Przygotowanie przez uczniów referatów i plakatów dotyczących zapobieganiu Uzależnieniom

Nauczyciel biologii, plastyki, Pedagog, Psycholog, Wychowawcy Zadanie 3. Uświadomienie problemu uzależnienia od Internetu (w szczególności portali społeczościowych) Zajęcia prowadzone podczas godzin wychowawczych dot. konsekwencji nadużywania Internetu i

jego wpływu na uczniów i ich relacji rówieśnicze (gry komputerowe, portale społecznościowe- cyberprzemoc)

Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Nauczyciel informatyki

Zadanie: 4.Nabywanie podstawowych umiejętności społecznych, rozwijanie u uczniów asertywności Prowadzenie treningów umiejętności społecznych (postawy asertywnej, asertywnej komunikacji,

konstruktywnego nawiązywania relacji i rozwiązywania konfliktów oraz odpowiedniej autoprezentacji) – na godzinach wychowawczych

Zajęcia i warsztatyuświadamiające uczniom konieczności kształtowania w sobie postaw asertywnych, prezentowanie postaw asertywnych poprzez ćwiczenia, scenki sytuacji Realizacja programu”Bliżej”

Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Doradca zawodowy

Wychowawca, pracownicy SWPS Profilaktyka palenia tytoniu- i e-papierosów-Udział w programie profilaktycznym "Znajdź

właściwe rozwiązanie"

Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Nauczyciele

Zadanie 5. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i frustracją Zajęcia warsztatowe dotyczące: mechanizmu działania stresu na organizm ludzki, faz obrony

organizmu przed stresem

Zajęcia warsztatowe pokazujące różne techniki relaksacji oraz inne metody radzenia sobie z napięciem

Zadanie: 6. Zapoznanie rodziców z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi uzależnień grożących ich dzieciom.

Popularyzacja wiedzy dotyczącej uzależnień zagrażających ich dzieciom (sygnały ostrzegawcze, powody sięgania po substancje uzależniające, konsekwencje uzależnień, regulacje prawne, punkty, gdzie można szukać pomocy)

- spotkania z rodzicami w czasie zebrań z wychowawcą

Wychowawcy, Pedagog, Psycholog Szkoła dla Rodziców, prelekcje podczas zebrań Prowadzenie treningów umiejętności wychowawczych, których celem jest ulepszenie kontaktu i

relacji pomiędzy dzieckiem, a rodzicem

Psycholog, Pedagog Szkoła dla Rodziców, prelekcje podczas zebrań Zadanie: 7. Zapoznanie nauczycieli z pierwszymi sygnałami wpływu narkotyków na młodego człowieka.

Zwrócenie uwagi na pierwsze sygnały ostrzegawcze (zmiany w zachowaniu i wyglądzie zewnętrznym)

Organizowanie prelekcji na temat zapobiegania uzależnieniom Omówienie aspektów prawnych związanych z uzależnieniami

Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog

Zadanie: 8. Otoczenie opieką uczniów, u których występują zachowania ryzykowne.

Monitorowanie realizacji obowiązku szkolnego

Pogadanki nt problemu wagarów-Bilans „korzyści i strat”

Indywidualne rozmowy z uczniami

Współpraca z rodzicami uczniów mających problemy

Kierowanie do innych placówek służących fachową pomocą w uzależnieniach

Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog, Zespół Wychowawczy

III. Obszar działania: Przeciwdziałanie i eliminowanie agresji oraz objęcie opieką uczniów potrzebujących

Zadania i sposób realizacji Odpowiedzialni Klasa Uwagi

Zadanie: 1. Poznanie środowisk rodzinnych uczniów oraz pomoc rodzinom dysfunkcyjnym -Zdiagnozowanie sytuacji uczniów poprzez

ankiety diagnostyczne

Wychowawcy, Pedagog ,Psycholog I-III

-Wizyty w domach dysfunkcyjnych celem rozpoznania sytuacji i podjęcia właściwych działań

Wychowawcy

Dyrektor szkoły, Pedagog, Psycholog,

I-III -Współpraca z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej

-Współpraca szkoły z ośrodkiem pomocy społecznej w celu objęcia pomocą materialną uczniów z rodzin najuboższych

Dyrektor szkoły, Pedagog I-III -Współpraca szkoły z

ośrodkiem pomocy społecznej w celu objęcia pomocą materialną uczniów z rodzin najuboższych

-Konsultacje z rodzicami mającymi trudności wychowawcze z dziećmi

Wychowawcy, Pedagog, Psycholog I-III

Zadanie: 2. Przeciwdziałanie i eliminowanie zachowań agresywnych i autoagresywnych - Zajęcie dot. istoty zachowań agresywnych,

przyczyn i ich konsekwencji.

Spotkania z przedstawicielami Policji, Strażą Miejską w celu podniesienia świadomości konsekwencji destruktywnych zachowań

Dyrektor szkoły, Pedagog I-III Współpraca z Dzielnicowym,

Wydziałem ds. Nieletnich

-Zajęcia obejmujące konstruktywne rozwiązywanie konfliktów przy pomocy negocjacji

Wychowawcy, , Wychowawcy świetlicy, Psycholog, Pedagog, Nauczyciele, pracownicy szkoły

I-III

-Zajęcia kształtujące umiejętność radzenia sobie ze złością i frustracją (możliwości konstruktywnego rozładowania złości)

Psycholog, Pedagog I-III

-Zajęcia warsztatowe dot. sposobów radzenia sobie ze stresem i lękiem (poznanie

niektórych technik relaksacyjnych)

Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psycholog.-Pedagog. I-III

-Zajęcia dot. przyczyn powstawania

złości/wrogości i sposobów jej wyrażania (ze szczególnym uwzględnieniem złości

kierowanej na siebie) i konsekwencjach różnych sposobów wyrażania złości

Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psych-Pedag.Instytucje realizujące programy prof.

I-III

Zajęcia / rozmowy dot. form autoagresji (w tym samookaleczeń, prób samobójczych) oraz alternatywnych form radzenia sobie z

sytuacjami trudnymi (w przypadku uczniów z grupy ryzyka)

Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psych-Pedag I-III

Zajęcia poświęcone rodzajom przemocy rówieśniczej (fizycznej i psychicznej), ze szczególnym uwzględnieniem cyberprzemocy oraz konsekwencji stosowania przemocy w Internecie

Psycholog, Pedagog, Pracownicy Poradni Psych-Pedag, Instytucje realizujące programy prof.

I-III

REALIZATORZY:

Dyrektor Szkoły

Nauczyciele poszczególnych przedmiotów Wychowawcy klas I – III

Pedagog Psycholog Bibliotekarz

Pielęgniarka szkolna.

Specjaliści ( m.in. z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej),Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej)

TERMINY REALIZACJI:

Cykl trzyletni gimnazjum.

Zgodnie z planem pracy nauczycieli dostosowanym do potrzeb zespołu klasowego

METODY OCENY SKUTECZNOŚCI PROGRAMU W KLASACH : Wyniki konkursów

Sprawozdania wychowawców z realizacji programu profilaktyki kierowane do pedagoga Ewaluacja (ankiety, obserwacja, wywiad)

autorzy: mgr Adriana Jakóbczyk, mgr Magdalena Sobczyk, mgr Małgorzata Kaczmarska