PROGRAM OCHRONY JABŁONI

(1)

2021

PROGRAM OCHRONY

JABŁONI

(2)

Opracowany Program Ochrony Jabłoni przed chorobami i szkodnikami zawiera środki ochrony roślin aktualnie zareje- strowane i dopuszczone do obrotu (także w ramach handlu równoległego) przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ponieważ rejestr tych środków ulega ciągłej zmianie Program będzie aktualizowany raz na trzy miesiące.

Fungicydy, bakteriocydy oraz zoocydy, dozwolone do stosowania w sadach jabłoniowych, zawierają wiele substan- cji czynnych o różnym mechanizmie działania w stosunku do patogenów oraz szkodników i należących do różnych grup chemicznych. Podstawą racjonalnej ochrony roślin jest przemienne stosowanie środków ochrony nie tylko za- wierających różne substancje aktywne, ale także należących do różnych grup chemicznych. Dlatego wymienione w Programie środki ochrony roślin, rekomendowane do zapobiegania/zwalczania poszczególnych chorób, jak rów- nież zwalczania szkodników zostały pogrupowane według przynależności do grupy chemicznej. Należy wybierać jeden fungicyd lub zoocyd z danej grupy. W kolumnie uwagi zaznaczono kiedy i jak często środki mogą być stosowane.

Przestrzeganie tych zapisów leży w interesie sadownika ponieważ zapobiega wystąpieniu odporności patogenów lub szkodników na grupę substancji czynnych oraz zapewnia uzyskanie owoców z nieprzekraczalnym poziomem pozosta- łości środków ochrony roślin.

Oprócz chemicznych środków ochrony uwzględniono w Programie dopuszczone do stosowania środki biologiczne (zawierające jako substancje czynne wirusy, bakterie, grzyby), preparaty zawierające olejek pomarańczowy, preparaty o działaniu mechanicznym, oraz środki uodporniające rośliny na choroby.

2021

PROGRAM OCHRONY

JABŁONI

Wydawca: IGRIT.PL Sp. z o.o.

ul. Pocztowa 9, 62-200 Gniezno

Konsultacja merytoryczna: dr Hanna Bryk – Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, dr Małgorzata Sekrecka – Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach

Zdjęcia: H. Bryk, S. Masny, W. Piotrowski, M. Sekrecka, P. Sobiczewski

Program opracowany na podstawie etykiet-instrukcji stosowania środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu han-

(3)

Spis treści

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

Zgorzel kory jabłoni ... 4

Rak drzew owocowych ... 5

Zaraza ogniowa ... 6

Parch jabłoni ... 8

Mączniak jabłoni ... 13

Szara pleśń ... 16

Zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia ... 17

Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych ... 18

CHOROBY PRZECHOWALNICZE

Gorzka zgnilizna jabłek ... 19

Mokra zgnilizna jabłek (sina pleśń) ... 21

Szara pleśń jabłek ... 22

Parch przechowalniczy ... 23

PŁYNNA MIEDŹ NIEZASTĄPIONA WIOSNĄ.

Unikatowe połączenie wodorotlenku i tlenochlorku miedzi. PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED SZKODNIKAMI

Kwieciak jabłkowiec ...24

Miodówka jabłoniowa ...25

Bawełnica korówka ...26

Przędziorek owocowiec inne gatunki przędziorków ...27

Pordzewiacz jabłoniowy ...29

Toczyk gruszowiaczek ...31

Mszyce: mszyca jabłoniowa, mszyca jabłoniowo-babkowa (porazik jabłoniowo-babkowy), mszyca jabłoniowo-zbożowa ...32

Owocnica jabłkowa ...34

Skorupik jabłoniowy ...35

Pryszczarek jabłoniak ...36

Ogrodnica niszczylistka ...37

Owocówka jabłkóweczka ...38

Zwójkówki liściowe ...40

reklama

(4)

PRZED CHOROBAMI

ZGORZEL KORY JABŁONI

To często występująca w polskich sadach choroba kory. Na porażonych pędach wsytępują eliptyczne, wydłużone, nekrotyczne plamy, powstałe wokół ran stanowiących miejsca infekcji. Występują najczęściej na rocznych i dwuletnich pędach, a także na pniach drzew. Zmiany chorobowe powstają zazwyczaj w miejscach po oderwanych liściach, szypułkach lub wyciętych pędach oraz wokół innego rodzaju uszkodzeń pochodzenia mechanicznego, powstałych np. w czasie szczepienia, okulizacji lub po intensywnym opadzie gradu. W miejscu porażenia kora zmienia zabarwienie na jasnobrunatne, tkanki zamierają i zapadają się aż do drewna.

Choroba jest bardzo groźna dla młodych sadów i szkółek, natomiast w starszych sadach grzyby, sprawcy choroby, rozwijając się na pędach stanowią latem źródło infekcji jabłek, w wyniku której rozwija się gorzka zgnilizna w czasie przechowywania.

GRUPA CHEMICZNA

Nazwa handlowa środka ochrony roślin

Dawka kg (l)/ha

(stężenie – %) Uwagi

OKRES BEZLISTNY (BBCH 00–09) BENZIMIDAZOLE:

Funaben® Plus 03 PA 100 g/18 dm²

powierzchni rany

Bezpośrednio po cięciu drzew należy zabezpieczać powstałe większe rany, przez ich dokładne pokrycie za pomocą pędzla jednolitą warstwą środka (pasty). Nie stosować w czasie opadów deszczu i w temperaturze poniżej 0^o C.

Skuteczna jest także biała farba emulsyjna z 2% dodatkiem fungicydu benzimidazolowego.

BENZIMIDAZOLE:

Bajlando/Sintop/Tiofan/Tiofanat Metylowy/

Tiptop/Topsin M/Topsano 500 SC 1,5

Opryskiwać natychmiast po wiosennym formowaniu koron.

Ze względu na ryzyko wystąpienia odporności stosować tylko jeden z wymienionych fungicydów benzimidazolowych i tylko raz w sezonie.

W niektórych sadach grzyby powodujące zgorzel kory (Neofabraea spp.) są odporne na fungicydy benzimidazolowe.

WZROST ZAWIĄZKÓW DO I PO CZERWCOWYM OPADANIU (BBCH 70–89)

Usuwanie porażonych pędów - W całym okresie wegetacji należy prowadzić lustracje sadu i usuwać porażone pędy lub ich części. Rany zgorzelowe po- wstałe na grubszych gałęziach wycinać do zdrowej tkanki.

Powstałe rany zabezpieczać białą farbą emulsyjną z 2% dodatkiem fungicydu benzimidazolowego lub pastą Funaben Plus 03 PA.

BENZIMIDAZOLE:

Stosować bezpośrednio po gradobiciu w całym okresie wzrostu owoców.

W niektórych sadach występują formy grzybów Neofabraea spp., odporne na benzimidazole.

(5)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

RAK DRZEW OWOCOWYCH

Porażeniu ulegają pnie, konary oraz młode pędy. Bardzo często rany rakowate rozwijają się w rozwidleniach pędów. W miejscu zakażenia kora brązowieje, zapada się i ulega nekrozie. W przypadku grubszych pędów charakterystycznym symptomem są zgrubienia obrzeży ran. Spowodowane jest to nadmiernym wytwarzaniem tkanki kallusowej przez drzewo broniące się przed rozwojem patogena. Tkanka ta jest bardzo szybko przerastana przez grzyb, co objawia się charakterystycznym strefowaniem zrakowaceń.

Oprócz kory grzyb niszczy także drewno (rdzeń pędów ciemnieje). Na obumarłej tkance korowej pojawiają się kuliste, brunatnoczerwone owocniki, tworzące się od późnej jesieni do wiosny. Od maja do listopada w obrębie ran powstają również białożółte, wzniesione sporodochia, które są skupieniami zarodników konidialnych. Zakażają one jabłonie, głównie jesienią przez niezabliź- nione jeszcze ślady po opadłych liściach, rzadziej przez rany po zerwanych owocach.

GRUPA CHEMICZNA

OKRES BEZLISTNY (BBCH 00–09) BENZIMIDAZOLE:

Funaben^® Plus 03 PA 100 g/18 dm²

powierzchni rany

Bezpośrednio po cięciu drzew należy zabezpieczać powstałe większe rany przez ich dokładne pokrycie za pomocą pędzla jed- nolitą warstwą środka (pasty). Nie stosować w czasie opadów deszczu i w temperaturze poniżej 0^oC.

Skuteczna jest także biała farba emulsyjna z 2% dodatkiem fungicydu benzimidazolowego.

BENZIMIDAZOLE:

Opryskiwać natychmiast po wiosennym formowaniu koron.

WZROST ZAWIĄZKÓW DO I PO CZERWCOWYM OPADANIU (BBCH 70–89)

Usuwanie porażonych pędów - W całym okresie wegetacji należy prowadzić lustracje sadu i usuwać porażone pędy lub ich części. Rany rakowate powstałe na grubszych gałęziach wycinać do zdrowej tkanki.

Powstałe rany zabezpieczać białą farbą emulsyjną z 2% dodatkiem fungicydu benzimidazolowego lub pastą Funaben Plus 03 PA.

BENZIMIDAZOLE:

Bajlando/Sintop/Tiofan/Tiofanat Metylowy/ Stosować bezpośrednio po gradobiciu w całym okresie wzrostu owoców.

(6)

PRZED CHOROBAMI

ZARAZA OGNIOWA

Jest to choroba bakteryjna wywoływana przez bakterię Erwinia amylovora. Pierwsze objawy zarazy pojawiają się w okresie kwitnienia jabłoni. Porażone kwiaty gwałtownie więdną, kurczą się i zamierają, ale nie opadają tylko pozostają na pędach aż do jesieni.

Na zawiązkach owoców i owocach miejsce zakażenia jest początkowo ciemnozielone i jakby natłuszczone. Na jabłkach rozwijają się czerwonobrunatne, nekrotyczne plamy, a następnie owoce zamierają i kurczą się, przypominając mumie, które długo pozostają na drzewach. Na liściach pojawiają się początkowo czerwonobrunatne plamki, które z czasem powiększają się, obejmując całą blaszkę liściową. Porażone liście kurczą się i zwijają wzdłuż głównego nerwu i również utrzymują się na pędach przez wiele mie- sięcy. Na gałęziach, konarach i pniu, w miejscu porażenia, kora jest lekko nabrzmiała i uwodniona, później ciemnieje, zapada się i przysycha. Zgorzele mają najczęściej kształt elipsy albo klina skierowanego podstawą do góry. Nekroza tkanek pod korą przyjmuje czerwonobrunatne zabarwienie rozchodzące się zaciekowo. Charakterystycznym objawem zarazy ogniowej jest wyciek bakteryjny występujący w okresie wegetacji na wszystkich porażonych organach, początkowo szarobiały, a później bursztynowy. Część pędu powyżej miejsca infekcji zamiera, a liście brunatnieją. Jednoroczne, niezdrewniałe pędy więdną od wierzchołka i zakrzywiają się na kształt pastorału, a następnie brunatnieją wraz z liśćmi i zamierają. Obumarłe pędy i liście sprawiają wrażenie spalonych. Szkodli- wość choroby jest bardzo duża. W sprzyjających warunkach, w krótkim czasie, może zniszczyć cały sad.

GRUPA CHEMICZNA

OKRES BEZLISTNY (BBCH 00–09) ŚRODKI MIEDZIOWE:

Caffaro Micro/Neoram 37,5 W

Airone SC 1,5–2,0

3,0

Środki stosować od fazy nabrzmiewania pąków do początku kwitnienia, maksymalnie 2 razy w sezonie.

PRZED KWITNIENIEM (BBCH 10–59) ŚRODKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPORNOŚĆ:

Plantivax/Laminone ŚRODKI MIEDZIOWE:

Caffaro Micro/Neoram 37,5 W Airone SC

0,75

1,5–2,0 3,0

Środki zwiększające odporność jabłoni na chorobę stosować od fazy zielonego pąka (BBCH 56) do końca kwitnienia, maksymalnie 5 razy w sezonie.

Środki miedziowe Caffaro Micro/Neoram 37,5 WG stosować do początku kwitnienia, a Airone SC do pełni kwitnienia.

(7)

GRUPA CHEMICZNA

KWITNIENIE (BBCH 60–69) ŚRODKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPORNOŚĆ:

Plantivax/Laminone ŚRODKI MIEDZIOWE:

Miedzian 50 WP Airone SC

ŚRODKI MIKROBIOLOGICZNE:

Blossom Protect Serenade ASO

0,75

1,53,0

0,75/ha/m wys. korony

4,0–8,0

Airone SC stosować do pełni kwitnienia, a środki zwiększające odporność do końca kwitnienia.

Pozostałe środki stosować na początku i w pełni kwitnienia tylko w sadach zagrożonych, to znaczy w tych, w których zaraza wystąpiła w poprzednich latach oraz w sadach w pobliżu ognisk choroby. Zabiegi są szczególnie wskazane w przypadku odmian jabłoni podatnych na zarazę.

Środki mikrobiologiczne ograniczają występowanie choroby.

Od końca kwitnienia należy rozpocząć lustracje sadów i pro- wadzić je co 7–10 dni przez cały okres wegetacji.

Stosowanie regulatora wzrostu Regalis Plus 10 WG (i odpo- wiedników), w celu ograniczania wzrostu pędów, obniża jedno- cześnie podatność jabłoni na zarazę ogniową. Środek należy stosować zgodnie z etykietą, pierwszy raz gdy nowe przyrosty pędów mają około 5 cm długości i rozwinięte w pełni 4–5 liści.

WZROST ZAWIĄZKÓW DO ICH CZERWCOWEGO OPADANIA (BBCH 70–73) ŚRODKI MIEDZIOWE:

Miedzian 50 WP

Serenade ASO

1,5

4,0–8,0

Kontynuować lustracje sadów. W przypadku zauważenia po- rażonych pędów usuwać je z około 30 cm zapasem. Powsta- łe rany zabezpieczać białą farbą emulsyjną lub pastą Funaben Plus 03 PA z dodatkiem środka miedziowego.

Przy dużym zagrożeniu chorobą wykonać 2–3 opryskiwania co 2 tygodnie.

W przypadku jabłoni wyżej szczepionych na M9 opryskiwać tak- że podkładkę.

Serenade ASO ogranicza występowanie choroby.

Stosowanie regulatora wzrostu Regalis Plus 10 WG (i odpo- wiedników), w celu ograniczenia wzrostu pędów, obniża jedno- cześnie podatność jabłoni na zarazę ogniową. Środek stosować zgodnie z etykietą, do fazy gdy owoc osiąga połowę typowej wielkości (BBCH 75).

WZROST OWOCÓW PO CZERWCOWYM. OPADANIU ZAWIĄZKÓW (BBCH 74–89) (W nawiasach podano okresy karencji środków w dniach)

ŚRODKI MIEDZIOWE:

Miedzian 50 WP (7)

Serenade ASO (ND)

1,5

4,0–8,0

Kontyuować lustracje sadów. W przypadku zauważenia porażonych pędów usuwać je z około 30 cm zapasem. Za- bezpieczać rany po cięciu białą farbą emulsyjną lub pastą Funaben Plus 03 PA z dodatkiem środka miedziowego.

Opryskiwać przy dużym zagrożeniu chorobą, zabieg jest bardzo ważny po gradobiciu.

Serenade ASO ogranicza występowanie choroby.

(8)

PRZED CHOROBAMI

PARCH JABŁONI

Jest to najczęściej występująca choroba jabłoni w Polsce o bardzo dużej szkodliwości, polegającej na istotnym obniżeniu, a nawet utracie plonu, osłabieniu kondycji drzew, a w najlepszym wypadku pogorszeniu jakości owoców. Grzyb poraża wszystkie nad- ziemne, niezdrewniałe organy jabłoni. Na porażonych liściach rozwijają się początkowo oliwkowozielone, aksamitne, małe plamy, stanowiące skupienia grzybni i masowo rozwijających się trzonków i zarodników konidialnych grzyba. Plamy z czasem stają się ciemnobrązowe aż do czarnych, przy dużym porażeniu zlewają się w skupienia, a martwa tkanka wykrusza się. W wyniku wcze- snowiosennych zakażeń kwiatów na działkach kielicha i szypułkach kwiatowych rozwijają się ciemne plamy z charakterystycznym nalotem grzybni. Porażone kwiaty opadają. Na zawiązkach owoców pierwsze plamy parcha jabłoni mogą rozwinąć się na ich szypułkach, co w konsekwencji powoduje przedwczesne opadanie zawiązków. Na powierzchni młodych owoców plamy są zwykle podobne do tych na liściach. Z czasem stają się ciemnobrązowe i skorkowaciałe. Porażenie zawiązków i owoców prowadzi do ich nierównomiernego rozwoju i zniekształcenia. Powierzchnia jabłka w miejscu plamy często pęka i stanowi drogę wniknięcia patoge- nów powodujących gnicie jabłek. Zakażenia wyrośniętych owoców mogą skutkować rozwojem tzw. parcha późnego w postaci nie- wielkich strupowatych plamek, lub dopiero podczas przechowywania w formie tzw. parcha przechowalniczego. Na wierzchołkowej części niezdrewniałych pędów tworzą się charakterystyczne, strupowate, brodawkowate skupienia zbitej grzybni, w której grzyb może zimować. Objawy takie można spotkać zwłaszcza w sadach położonych na południu kraju, w rejonach o cieplejszym klimacie i łagodniejszych zimach. Jednak powszechnie w kraju grzyb zimuje na porażonych, opadłych liściach jabłoni.

GRUPA CHEMICZNA

PRZED KWITNIENIEM (BBCH 07–59)

pękanie pąków (BBCH 07), mysie uszko (BBCH 54), zielony pąk (BBCH 56), różowy pak (BBCH 57) ŚRODKI MIEDZIOWE:

Champion/Mag 50 WG, Nordox 75 WG Copper Max NEW/Funguran-OH/Funguran A-Plus NEW/Funguran Forte NEW 50 WP Cuproflow/Oxycur 377,5 SC

Cuproxat 345 SC

Miedzian 50 WP, Miedzian Extra/Kares 350 SC Kocide 2000 35 WG, Medistar Extra Miedź Cuprozin Progress

Funguran Progress, Funguran Pro

1,0 0,75–1,5

2,02,6 2,0–2,51,5 0,25–0,5/ha/m

wys. korony 0,3–0,6/ha/m

wys. korony

Pierwsze opryskiwania, jedno lub dwa, należy wykonać fungicydem miedziowym. Są to jednocześnie zabiegi fitosanitarne zabezpieczające drzewa przed zarazą ogniową oraz częściowo przed chorobami kory i drewna.

(9)

GRUPA CHEMICZNA

ANTRACHINONY

(środki zawierające ditianon):

Delan 700 WG, Bella 70 WG, Caldera/

Derwan/Dilano/Dionizos/Ditoflo/Dythia/

Metised/Mulan/Parchol 700 WG Ceroval, Daneel, Dictum, Dynamo Astron/Galioma/Marlok 350 SE

Faban 500 SC (antrachinony + anilinopirymidyny) Delan Pro (antrachinony + fosfonowe) ŚRODKI ZAWIERAJĄCE DODYNĘ:

Syllit 65 WP

Syllit/Carpene 544 SC Dodifun SC

Diana 500 SC

FTALIMIDY (środki zawierające kaptan):

Kaptan zaw. 50 WP/Winner 50 WG Captan/Malvin/Merpan/Mertop 80 WDG, Arvemus/Biszop/Calvin Captano/ElCappo/

Kapelan/Kapłan/KaptAgri/Kap-Tanex/

Lekaro/Multicap/ Pastor/Raptan-Pro/

Rebaate 80 WG, Orthocide WDG

Scab/Kaper/Kapman/Kapshar/Naprem 80 WG Scab/Karpen 480 SC

Merpan 480 SC

Merplus 800 SC (ftalimidy + fosfonowe) ŚRODKI SDHI:

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC Sercadis

ANILINOPIRYMIDYNY:

Chorus 50 WG

Cyprodex/Qualy 300 EC Mythos /Favena 300 SC Scala

Pyrus/Pyranil 400 SC

Batalion/Gladius/Heros 450 SC STROBILURINY:

Discus 500 WG

Flint Plus 64 WG (strobiluriny + ftalimidy) Tercel 16 WG (strobiluriny + antrachinony) DITOKARBAMINIANY:

Polyram 70 WG

Avtar NT Pro/Trimanoc DG

Dithane NeoTec/Mancozeb/Vondozeb 75 WG Indofil/Manfil/Manco 80 WP

Indofil/Manfil 75 WG Penncozeb 80 WP

Sancozeb 80 WP, Dimitrios Pro 800 WP ŚRODKI ZAWIERAJĄCE

WODOROWĘGLAN POTASU:

Armicarb/Karbicure SP VitiSan

FOSFONOWE:

Soriale

0,5–0,75 0,9–1,4

1,22,5

1,251,0 1,71,5

3,0

1,881,9 3,133,0 2,0

0,5–0,75 0,25–0,3

0,30,5 1,0–1,5 0,75–1,0

0,7–1,01,0

1,85 0,2 2,0–2,5

2,0–2,6 2,02,0 3,03,2 2,03,0

2,5/ha/m wys. 5,0 korony

1,86

W miarę pojawiania się coraz większej ilości zielonych części roślin kolejne opryskiwania należy wykonywać preparatami do- dynowymi, antrachinonowymi lub innymi powierzchniowymi (np.

ftalimidy, ditiokarbaminiany).

Od fazy zielonego pąka kwiatowego (BBCH 56) rozpoczyna się najważniejszy okres w ochronie jabłoni przed parchem.

Opryskiwać przemiennie preparatami należącymi do różnych grup chemicznych, wymienionymi w kolumnie 1. (z wyjątkiem miedziowych).

W sytuacjach koniecznych od fazy różowego pąka stosować mieszaniny fungicydów anilinopirymidynowych, strobilurynowych lub IBE z preparatem powierzchniowym.

Fungicydy IBE należy stosować w temperaturze powyżej 12^oC.

Stosowanie fungicydów dodynowych, anilinopirymidynowych, strobilurynowych i SDHI ograniczyć do 2 razy w sezonie, a IBE w mieszaninie z fungicydem powierzchniowym do 2 lub 3 razy w sezonie.

Środki zawierające mankozeb: Dimitrios Pro 800 WP, Indofil/

Manfil/Manco/Sancozeb 80 WP oraz Indofil/Manfil 75 WG stoso- wać tylko 1 raz w sezonie.

Środki Armicarb/Karbicure SP, VitiSan i Soriale ograniczają wy- stępowanie choroby.

W niektórych sadach występują formy grzyba powodującego parcha jabłoni odporne na fungicydy dodynowe, strobilury- nowe, anilinopirymidynowe; obserwuje się także spadek sku- teczności niektórych preparatów IBE.

(10)

KWITNIENIE (BBCH 60–69) ANILINOPIRYMIDYNY:

Chorus 50 WG

Cyprodex/Qualy 300 EC Mythos /Favena 300 SC Scala

Pyrus/Pyranil 400 SC

Batalion/Gladius/Heros 450 SC ŚRODKI SDHI:

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) STROBILURINY:

Discus 500 WG

Flint Plus 64 WG (strobiluriny + ftalimidy) Tercel 16 WG (strobiluriny + antrachinony) ANTRACHINONY

(środki zawierające ditianon):

Metised/Mulan/Parchol 700 WG Ceroval, Daneel, Dictum/Dynamo Astron/Galioma/Marlok 350 SE

Faban 500 SC (antrachinony + anilinopirymidyny) Delan Pro (antrachinony + fosfonowe)

FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Score/Argus/Aplord/Agria Difenokonazol/

Bluna/Difenkomoc/Difenofin/Difenokonazol/Difo/

Falanga/Ferten/Hajmon/Kicker/Mavita/Nontin/

Rekin/Tores/Valor/Vigofun/Wezen/Zbierz 250 EC Riza/Sparta/Troja 250 EW

Domark/Alcedo 100 EC

FTALIMIDY(środki zawierające kaptan):

Lekaro/Multicap/ Pastor/Raptan-Pro/

Rebaate 80 WG, Orthocide WDG

Merpan 480 SC

Merplus 800 SC (ftalimidy + fosfonowe) DITOKARBAMINIANY:

Polyram 70 WG

Sancozeb 80 WP, Dimitrios Pro 800 WP FOSFONOWE:

Soriale

0,30,5 1,0–1,5 0,75–1,0

0,7–1,01,0

0,5–0,75 0,25–0,3

0,75

1,850,2 2,0–2,5

0,5–0,75 0,9–1,4

1,22,5

0,5–0,60,2 0,4

3,0

1,881,9 3,133,0 2,0

2,0–2,6 2,02,0 3,03,2 2,03,0

1,86

Jest to okres największego zagrożenia chorobą z powodu masowych wysiewów zarodników workowych oraz szybkie- go przyrostu młodej, bardzo podatnej tkanki liści i rozwijają- cych się zawiązków.

Należy stosować przede wszystkim program zapobiegawczy, a w sytuacjach koniecznych środki działające interwencyjnie.

Niższe dawki środków stosować do zabiegów zapobiegawczych, a wyższe do interwencyjnych i w warunkach większego zagroże- nia chorobą.

Fungicydy działające:

– do 48 godzin po infekcji: Chorus 50 WG, Cyprodex/

Qualy 300 EC, Discus 500 WG, Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC;

– do 72 godzin: Mythos/Favena 300 SC, Pyrus/Pyranil 400 SC, Scala, Batalion/Gladius/Heros 450 SC;

– do 96 godzin: Riza/Sparta/Troja 250 EC;

– do 120 godzin: Aplord/Bluna/Difo/Agria Difenokonazol/

Difenokonazol/Falanga/Ferten/Hajmon/Kicker/Mavita/Nontin/

Rekin/Score/Tores/Valor/Vigofun/Wezen/Zbierz 250 EC.

Środki anilinopirymidynowe lepiej działają w niższych tempera- turach.

Fungicydy IBE należy stosować w temperaturze powyżej 12^oC.

Fungicydów anilinopirymidynowych i strobiluryn nie stosować częściej niż 2 razy, a IBE 2–3 razy w sezonie, zawsze w mieszaninie z fungicydami o innym mechanizmie działania i przemiennie.

Manfil/Manco/Sancozeb 80 WP, Indofil/Manfil 75 WG, a także środek Luna Experience 400 SC stosować tylko 1 raz w sezonie.

Środek Soriale ogranicza występowanie choroby.

W niektórych sadach występują formy grzyba powodujące- go parcha jabłoni, odporne na fungicydy dodynowe, strobi- lurynowe, anilinopirymidynowe, obserwuje się także spadek skuteczności niektórych preparatów IBE.

(11)

GRUPA CHEMICZNA

WZROST ZAWIĄZKÓW DO ICH CZERWCOWEGO OPADANIA (BBCH 70–73) FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Score/Agria Difenokonazol/Bluna/Difenkomoc/

Difenokonazol/Difo/Falanga/Ferten/Hajmon/

Kicker/Mavita/Nontin/Tores/Valor/Wezen/

Zbierz 250 EC

Riza/Sparta/Troja 250 EW Domark/Alcedo 100 EC STROBILURINY:

Discus 500 WG

Flint Plus 64 WG (strobiluriny + ftalimidy) Tercel 16 WG (strobiluriny + antrachinony) FTALIMIDY(środki zawierające kaptan):

Lekaro/Multicap/ Pastor/Raptan-Pro/Rebaate 80 WG, Orthocide WDG

Merpan 480 SC

Merplus 800 SC (ftalimidy + fosfonowe) ŚRODKI SDHI:

Embrelia 140 SC (SDHI + IBE)

Luna Care 71,6 WG (SDHI + fosfonowe) ANTRACHINONY (środki zawierające ditianon):

Metised/Mulan/Parchol 700 WG Ceroval, Daneel, Dictum/Dynamo Astron/Galioma/Marlok 350 SE

Faban 500 SC (antrachinony + anilidopirymidyny) Delan Pro (antrachinony + ftalimidy)

DITOKARBAMINIANY:

Polyram 70 WG

Sancozeb 80 WP, Dimitrios Pro 800 WP ŚRODKI ZAWIERAJĄCE

Armicarb/Karbicure SP VitiSan

FOSFONOWE:

Soriale

ŚRODKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPORNOŚĆ:

Plantivax/Laminone

0,5–0,60,2 0,4

1,850,2 2,0–2,5

3,0

1,881,9 3,133,0 2,0

0,5–0,75 0,25–0,3

1,52,0

0,5–0,75 0,9–1,4

1,22,5

2,0–2,6 2,02,0 3,03,2 2,03,0

2,5/ha/m 5,0 wys. korony

1,86

1,0

Nadal trwa duże zagrożenie chorobą z powodu licznych wy- siewów zarodników workowych oraz wysokiej podatności młodych zawiązków owocowych na parcha jabłoni.

Fungicydy działające:

– do 96 godzin po infekcji: Riza/Sparta/Troja 250 EW;

– do 120 godzin: Bluna/Difo/Agria Difenokonazol/ Difenokonazol/

Falanga/Ferten/Hajmon/Kicker/Mavita/Nontin/Score/Tores/

Valor/Wezen/Zbierz 250 EC.

Fungicydy IBE stosować w temperaturze powyżej 12^oC i nie czę- ściej niż 2–3 razy, a strobiluryny 2 razy. Jednoskładnikowe fungicydy IBE i strobiluryny stosować w mieszaninie z preparatami powierzchniowymi i przemiennie.

Fungicydy strobilurynowe i IBE zwalczają jednocześnie mącz- niaka jabłoni.

Fungicydów Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC nie stosować w temperaturze powyżej 25^oC, na mokre liście i w mieszaninie ze środkami zawierającymi kaptan.

Środka Luna Care 71,6 WG nie stosować na odmianach `Honey Crunch` oraz `Golden Delicious` i jej mutantach.

Armicarb/Karbicure SP, VitiSan i Soriale ograniczają występowa- nie choroby.

Środki zwiększające odporność jabłoni na parcha, zawierające laminarynę (Plantivax i Laminone), powinny być stosowane czę- sto (maksimum 10 zabiegów) w odstępach co 7 dni.

W niektórych sadach występują formy grzyba powodujące- go parcha jabłoni odporne na strobiluryny; obserwuje się także spadek skuteczności niektórych fungicydów IBE.

(12)

WZROST OWOCÓW PO CZERWCOWYM OPADANIU ZAWIĄZKÓW (BBCH 74–89) (W nawiasach podano długość okresu karencji środków w dniach) FTALIMIDY(środki zawierające kaptan):

Biszop/ElCappo/Kapelan/Kapłan/

Pastor 80 WG (14)

Scab/Kaper/Kapman/Kapshar/

Naprem 80 WG (21) Scab/Karpen 480 SC (21)

Calvin/Captano/KaptAgri/Kap-Tanex/Multicap/

/Raptan-Pro/Rebaate 80 WG (28)

Captan/Malvin/Merpan/Mertop 80 WDG (28) Orthocide WDG (28)

Merpan 480 SC (28)

Merplus 800 SC (ftalimidy + fosfonowe) (28) ANTRACHINONY (środki zawierające ditianon):

Metised/Mulan/Parchol 700 WG Ceroval, Daneel, Dictum/Dynamo (42) Astron/Galioma/Marlok 350 SE (28) Faban 500 SC (antrachinony + anilinopirymidyny) (56)

Delan Pro (antrachinony + fosfonowe) (35) FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Score/Agria Difenokonazol/Difenofin/

Difenokonazol/Falanga/Kicker/Mavita/Zbierz 250 EC (28)

Difenkomoc (21) Difo/Nontin 250 EC (14) Riza/Sparta/Troja 250 EW (14) Domark/Alcedo 100 EC (14) ŚRODKI SDHI:

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC (21) Sercadis (35)

Embrelia 140 SC (SDHI + IBE) (21)

Luna Care 71,6 WG (SDHI + fosfonowe) (28) DITOKARBAMINIANY:

Polyram 70 WG (21)

Trimanoc DG, Vondozeb 75 WG, Penncozeb 80 WP (14)

Avtar NT Pro, Dithane NeoTec/

Mancozeb 75 WG (28)

Indofil/Manfil/Manco 80 WP (35) Indofil/Manfil 75 WG (35)

Sancozeb 80 WP, Dimitrios Pro 800 WP (35) ŚRODKI ZAWIERAJĄCE

Armicarb/Karbicure SP (1) VitiSan (1)

FOSFONOWE:

Soriale (35)

ŚRODKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPORNOŚĆ:

Plantivax/Laminone (1)

1,9 1,881,88

1,91,9 1,93,0 3,13

0,5–0,75 0,9–1,4

1,22,5

0,20,2 0,5–0,60,2

0,4

0,5–0,75 0,25–0,3

1,52,0

2,0–2,6 2,0 2,03,0 2,03,0

2,5/ha/m 5,0 wys. korony

1,86

1,0

Po 2–3 tygodniach od zakończenia wysiewów zarodników workowych należy przeprowadzić lustrację sadu. W sadach, w któ- rych nie ma objawów parcha można zakończyć ochronę. Za war- tość progową, pozwalającą na zakończenie intensywnej ochrony przyjmuje się 2% porażonych liści w przypadku odmian mało podatnych i 0,5% liści w przypadku odmian podatnych na parcha.

W sadach, w których występują objawy choroby (powyżej progu) należy kontynuować ochronę.

We wszystkich sadach należy kontynuować lustracje, zwłaszcza po opadach deszczu.

Wybierając środek ochrony trzeba zwracać uwagę na jego okres karencji i częstotliwość użycia w sezonie.

Fungicydy z grupy IBE stosować tylko w koniecznych sytuacjach, w temperaturze powyżej 12^oC, nie częściej niż 2–3 razy w sezonie w mieszaninie z fungicydem powierzchniowym.

Środki IBE można stosować do fazy:

BBCH 75 (osiągnięcie przez owoc 50% wielkości) – Agria Dife- nokonazol/Difenofin/Difenokonazol/Falanga/Kicker/Mavita/Sco- re/Zbierz 250 EC

BBCH 77 (70% wielkości) – Riza/Sparta/Troja 250 EW BBCH 79 (90% wielkości) – Difenkomoc

BBCH 83 – Domark/Alcedo 100 EC BBCH 89 – Difo/Nontin 250 EC.

Fungicydy Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC oraz Sercadis stoso- wać maksymalnie 3 razy w sezonie.

Środek Luna Care 71,6 WG stosować do początku dojrzewania owoców (BBCH 80), maksymalnie 3 razy w sezonie. Nie stoso- wać na odmiany `Honey Crunch` oraz `Golden Delicious` i mu- tanty.

Armicarb/Karbicure SP, VitiSan i Soriale ograniczają występowa- nie choroby.

Środki zwiększające odporność jabłoni na parcha, zawierające laminarynę (Plantivax i Laminone), powinny być stosowane czę- sto (maksimum 10 zabiegów) w odstępach co 7 dni.

PO ZBIORZE OWOCÓW

Mocznik 40–50

(4–5%) Opryskiwać dużą ilością cieczy, w celu dobrego pokrycia liści, zwykle po pierwszych przymrozkach (koniec października – początek listopada) przed opadnięciem liści. Zabieg ogranicza źródło choroby w następnym sezonie. Ilość cieczy/ha uzależnić od wielkości drzew. Podana dawka preparatu i stężenie dotyczy stosowania 1000 l cieczy/ha.

(13)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

MĄCZNIAK JABŁONI

W Polsce mączniak jabłoni występuje powszechnie, szczególnie po łagodnych zimach. Jego szkodliwość polega na zahamowaniu wzrostu porażonych organów, a przy silnym porażeniu ich deformacji i zamierania. Grzyb zimuje w postaci grzybni pomiędzy łuska- mi porażonych pąków jabłoni. Silnie opanowane pąki nie rozwijają się. Ze słabiej porażonych pąków rozwijają się zniekształcone liście – najczęściej są łódkowato zwinięte, mniejsze, nieco grubsze i bardziej kruche niż liście zdrowe. Na kwiatach występuje mą- czysty nalot, a wszystkie części kwiatów mogą być zdeformowane. Szypułki kwiatowe ulegają skróceniu, działki kielicha zwężeniu i wygięciu, a silnie porażone płatki kwiatowe na ogół nie rozwijają się. Również pręciki i słupki mogą być pokryte silnie zarodnikującą grzybnią, co uniemożliwia prawidłowe zapylenie i rozwój owoców. Na skutek infekcji wtórnych, na dolnej stronie liści, powstają bia- łe, mączyste plamy, a na górnej stronie liścia plamy są rozmyte i chlorotyczne. Także na zawiązkach owoców, a później owocach, rozwija się biały, mączysty nalot, przekształcający się następnie w siateczkowate ordzawienia. Na niezdrewniałych, porażonych pędach pojawia się biały, mączysty i wojłokowaty nalot. W okresie bezlistnym powierzchnia tych pędów ma charakterystyczny, srebrzysty kolor, co świadczy o ich silnym porażeniu w poprzednim sezonie. Rozwojowi choroby sprzyjają ciepłe lata z małą ilością opadów i łagodne zimy.

GRUPA CHEMICZNA

PRZED KWITNIENIEM (BBCH 54–59)

Wycinanie pędów – Od okresu pojawienia się pierwszych liści wycinać wszyst-

kie pędy z objawami mączniaka i niszczyć (spalić). Jest to szczególnie potrzebne po łagodnej zimie.

(14)

ŚRODKI SIARKOWE:

Siarkol 80 WP/80 WG/Extra 80 WP/Bis 80 WG Siarkol 800 SC

STROBILURINY:

Flint Plus 64 WG (strobiluriny + ftalimidy) Tercel 16 WG (strobiluriny + antrachinony) FENYLOACETAMIDY (środki zawierające cyflufenamid):

Kendo/Betera/Blumeris/Cindo/Cindo Extra/

Clayton Hybrid/Clufen/Cyflux/Juan/Merces/

Rodeo/Tonki 50 EW Clayton Cyflux/Cindo Plus ŚRODKI SDHI:

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC) Sercadis

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) ŚRODKI CHINAZOLINOWE (zawierające proquinazyd):

Talius Sad/Tarot Sad

FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Domark/Alcedo 100 EC

ŚRODKI ZAWIERAJĄCE OLEJEK POMARAŃCZOWY:

Limocide/Pesticol/PREV-AM

6,0–7,57,5

2,0–2,51,85

0,4–0,5 0,4–0,5

0,5–0,75 0,250,75

0,2–0,3

0,4

2,8

Gdy porażonych jest ponad 4% pędów opryskiwać w okresie różo- wego pąka (BBCH 57) fungicydami wymienionymi w kolumnie 1.

Wyższe dawki środków stosować w warunkach dużego nasilenia choroby.

Skuteczne są także inne fungicydy IBE stosowane przeciwko parchowi (Aplord/Argus/Cros/Dafne/Difo/Nontin/Pomona/Porter/

Rekin/Vigofun 250 EC, Riza/Sparta/Troja 250 EW).

Fungicydy IBE stosować w temperaturze powyżej 12^oC i nie czę- ściej niż 2 razy w sezonie.

Środki zawierające olejek pomarańczowy ograniczają występo- wanie choroby. Można je stosować od fazy 2. liścia (BBCH 12) do początku kwitnienia, co 7–10 dni, maksymalnie 6 razy.

KWITNIENIE (BBCH 60–69)

Wycinanie pędów - Kontynuować wycinanie pędów z objawami mączniaka.

ŚRODKI PIRYMIDYNOWE:

Nimrod 250 EC ŚRODKI SDHI:

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) Sercadis

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC STROBILURINY:

Flint Plus 64 WG (strobiluriny + ftalimidy) Tercel 16 WG (strobiluriny + antrachinony) FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Domark/Alcedo 100 EC Topas/Pallas/Penkona 100 EC

Aplord/Argus/Cros/Dafne/Difo/Nontin/Pomona/

Porter/Rekin/Vigofun 250 EC Riza/Sparta/Troja 250 EW

FENYLOACETAMIDY (środki zawierające cyflufenamid):

Rodeo/Tonki 50 EW Clayton Cyflux/Cindo Plus

ŚRODKI CHINAZOLINOWE (zawierające proquinazyd):

Talius Sad/Tarot Sad

0,7–0,9

0,750,25 0,5–0,75

2,0–2,51,85

0,125 l/ha/m 0,4 wys. korony

0,20,6

0,4–0,5 0,4–0,5

0,2–0,3

Opryskiwać w sytuacjach, gdy wycinanie pędów nie jest możliwe lub jest niewystarczająco skuteczne.

Fungicydy stosować na początku kwitnienia, gdy porażonych jest ponad 4% pędów.

Środek Luna Experience 400 SC i Riza 250 EC stosować tylko 1 raz w sezonie.

Środków Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC nie stosować w temperaturze powyżej 25^oC i na mokre liście.

(15)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

GRUPA CHEMICZNA

WZROST ZAWIĄZKÓW DO ICH CZERWCOWEGO OPADANIA (BBCH 70–73) ŚRODKI SDHI:

Sercadis

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC Embrelia 140 SC (SDHI + IBE) FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Domark/Alcedo 100 EC Topas/Pallas/Penkona 100 EC Difo/Nontin 250 EC

Riza/Sparta/Troja 250 EW STROBILURINY:

Flint Plus 64 WG (strobiluriny + ftalimidy) Tercel 16 WG (strobiluriny + antrachinony) FENYLOACETAMIDY (środki zawierające cyflufenamid):

Rodeo/Tonki 50 EW Clayton Cyflux/Cindo Plus

Talius Sad/Tarot Sad ŚRODKI SIARKOWE:

Siarkol 80 WP/80 WG/Extra 80 WP/Bis 80 WG Siarkol 800 SC

0,5–0,750,25 1,4

0,125 l/ha/m0,4 wys. korony

0,20,6

2,0–2,51,85

0,4–0,75 0,4–0,75

0,2–0,3

6,0–7,57,5

Kontynuować lustracje sadów.

Fungicydy siarkowe najlepiej stosować w dni pochmurne lub nocą. Nie używać ich w temperaturze powyżej 25°C.

Środek Riza 250 EC stosować tylko 1 raz, a Embrelia 140 SC, fenyloacetamidy i inne IBE tylko 2 razy w sezonie.

WZROST OWOCÓW PO CZERWCOWYM OPADANIU ZAWIĄZKÓW (BBCH 74–89) (W nawiasach podano długość okresów karencji środków w dniach) ŚRODKI SDHI:

Sercadis (35)

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC (21) Embrelia 140 SC (SDHI + IBE) (21) FUNGICYDY TRIAZOLOWE (IBE):

Topas/Pallas/Penkona 100 EC (14) Difo/Nontin 250 EC (14)

Riza/Sparta/Troja 250 EW (14)

FENYLOACETAMIDY (środki zawierające cyflufenamid):

Rodeo/Tonki 50 EW (14) Clayton Cyflux/Cindo Plus (14)

Talius Sad/Tarot Sad (50) ŚRODKI SIARKOWE:

Siarkol 80 WP/80 WG/Extra 80 WP/Bis 80 WG (7) Siarkol 800 SC (7)

0,5–0,750,25 1,5

0,125 l/ha/m wys. korony

0,20,6

0,4–0,5 0,4–0,5

0,2–0,3

6,0–7,57,5

W sadach, w których nasilenie choroby jest niskie, zabiegi za- kończyć w końcu czerwca. Jeśli jednak nasilenie mączniaka w tym czasie przekracza 30–40% porażonych pędów odmian

‘Jonagold’, ‘Cortland’, ‘Jerseymac’, ‘Paulared’ i 50–60% pędów odmiany ‘Idared’ kontynuować opryskiwania do połowy lipca.

Środki fenyloacetamidowe i chinazoliniowe stosować do czasu osiągnięcia przez owoc 50% wielkości (BBCH 75).

Środek Riza 250 EC stosować tylko 1 raz, a Embrelia 140 SC, fenyloacetamidy i inne IBE tylko 2 razy w sezonie.

Środek Nontin 250 EC można stosować tylko do 30.06.21 r.

(16)

PRZED CHOROBAMI

SZARA PLEŚŃ

Choroba występuje na podatnych odmianach jabłoni (m.in. ‘Gloster’, ‘Elstar’, ‘Alwa’, ‘Ligol’) w sezonach z dużą ilością deszczu w czasie kwitnienia. Szkodliwość choroby polega na pogorszeniu wyglądu i jakości owoców, a czasami (przy bardzo silnym porażeniu) obniżeniu plonu z powodu przedwczesnego opadania zawiązków lub gnicia jabłek. Na zawiązkach owoców i owocach około miesiąc po kwitnieniu, u podstawy działek kielicha następuje czerwonofioletowe przebarwienie skórki. Następnie tworzą się małe (0,3–1,0 cm), brązowe, lekko zagłębione, suche (nekrotyczne) plamki obejmujące skórkę i płytką warstwę miąższu pod skórką zawiązka owocu. W późniejszym okresie może się z nich rozwinąć miękka zgnilizna wokół kielicha jabłka. Grzyb zasiedlający resztki kielicha może w nim trwać bezobjawowo powodując dopiero gnicie jabłek podczas przechowywania.

GRUPA CHEMICZNA

KWITNIENIE (BBCH 60–69) ANILINOPIRYMIDYNY:

Mythos/Favena 300 SC ŚRODKI SDHI:

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC

1,5

0,5–0,75

Opryskiwać raz lub dwa razy – w czasie pełni kwitnienia i opadania płatków, zwłaszcza przy deszczowej pogodzie.

Środki anilinopirymidynowe lepiej działają w niższych tempera- turach.

(17)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

ZGNILIZNA PIERŚCIENIOWA PODSTAWY PNIA

Choroba występuje rzadko w sadach, jednak jej szkodliwość jest bardzo duża, ponieważ ma charakter wyniszczający i prowadzi do zamierania drzew. Rozwój choroby jest powolny, może trwać kilka lat zanim drzewa zaczną zamierać. Porażone drzewa wykazują objawy dysfunkcji systemu przewodzącego, skutkującego zahamowanym wzrostem, zdrobnieniem owoców i przebarwieniami liści.

Na szyjce korzeniowej i korzeniach najpierw rozwijają się charakterystyczne, brunatnoczerwone, wodniste plamy, następnie kora obumiera, pęka i odpada, a u podstawy pnia tworzą się rozległe rany. Objawy zgnilizny mogą obejmować różne części systemu korzeniowego i dolne partie pnia. Najczęściej porażane są korzenie główne u ich nasady oraz podkładka poniżej miejsca szczepienia. Na porażonych drzewach pierwsze objawy widoczne są wiosną w postaci opóźnionego pękania pąków, a rozwijające się liście są początkowo chlorotyczne, a od połowy lata przedwcześnie przebarwiają się na żółtoczerwono. Sprawca choroby rozwija się w glebie.

GRUPA CHEMICZNA

KWITNIENIE (BBCH 60–69) ŚRODKI FOSFONOWE:

Aliette/Arietta/Agria Foseglin 80 WG 0,5% W okresie kwitnienia jabłoni opryskiwać podstawę pnia i glebę wokół pnia, stosując ok. 1 l cieczy na jedno drzewo. Zabieg po- wtórzyć po miesiącu.

Wymienione środki stosować maksymalnie 2 razy w sezonie.

WZROST ZAWIĄZKÓW DO ICH CZERWCOWEGO OPADANIA (BBCH 70–73) ŚRODKI FOSFONOWE:

Aliette/Arietta/Agria Foseglin 80 WG 0,5% Opryskiwać podstawę pnia i glebę wokół pnia, stosując około 1 l cieczy roboczej na jedno drzewo.

Wymienione środki stosować maksymalnie 2 razy w sezonie.

(18)

PRZED CHOROBAMI

BRUNATNA ZGNILIZNA DRZEW ZIARNKOWYCH

Choroba występuje we wszystkich rejonach uprawy jabłoni, rozwijając się na kwiatach, pędach i owocach. Jej szkodliwość polega głównie na powodowaniu gnicia owoców, a przez to obniżeniu plonu. Na krótkopędach i pędach w miejscu zakażenia najpierw rozwijają się nekrotyczne plamy, a następnie porażone pędy zamierają. Na ich powierzchni tworzą się beżowoszare brodawki (sporodochia) zbudowane ze zbitej grzybni, na której tworzą się liczne zarodniki konidialne. Porażenie pędów następuje rzadko. Najczęściej spotykanym objawem choroby jest gnicie owoców. Na jabłkach w miejscu uszkodzenia skórki, powstaje szybko powiększająca się brązowa plama gnilna, a na niej, podobnie jak na pędach, charakterystyczne, koncentrycznie ułożone beżowoszare brodawki. Zgnilizna obejmuje cały owoc, który opada albo pozostaje na drzewie, staje się brunatnoczarny, wysycha, ulega deformacji i pofałdowaniu. W formie mumii pozostaje tak, aż do wiosny następnego roku. Czarne mumie mogą rozwinąć się także w czasie przechowywania jabłek.

GRUPA CHEMICZNA

WZROST OWOCÓW PO CZERWCOWYM OPADANIU ZAWIĄZKÓW (BBCH 74–89) (W nawiasach podano długość okresów karencji środków w dniach) ŚRODKI SDHI:

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) (14) 0,75 Środek stosować maksymalnie 1 raz w sezonie.

Fungicydy stosowane przeciwko parchowi jabłoni (zawierające kaptan) ograniczają także brunatną zgniliznę drzew ziarnkowych.

(19)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

CHOROBY PRZECHOWALNICZE

GORZKA ZGNILIZNA JABŁEK

Ta choroba jest obecnie główną przyczyną strat przechowywanych jabłek. Nowoczesne metody przechowywania owoców (KA, ULO i inne) nie zmniejszają nasilenia choroby, a jedynie opóźniają występowanie jej objawów. Najbardziej podatne odmiany jabłek to: ‘Golden Delicious’, ‘Koksa Pomarańczowa’, ‘Pinova’, ‘Ligol’, ‘Gala’, ‘Szampion’, ‘Elstar’, ‘Topaz’, ‘Elise’. Pierwsze objawy gorz- kiej zgnilizny ukazują się dopiero na owocach o zaawansowanym stopniu dojrzałości, czyli po kilku miesiącach przechowywania w chłodni. Są to bardzo małe plamki gnilne wokół przetchlinek (tzw. oczkowanie). Z czasem plamki powiększają się, a zgnilizna w formie klina sięga głęboko w miąższ. Niekiedy plamy gnilne rozwijają się w zagłębieniu szypułkowym, w którym gromadzi się woda. Na starszych plamach tworzą się pod skórką owocniki grzybów w postaci drobnych wypukłości. Przy dużej wilgotności powietrza z owocników wydobywa się śluzowata, szarokremowa substancja z zarodnikami konidialnymi grzyba. Nie dochodzi do zakażenia jabłek w chłodni, gniją tylko te owoce, które zostały zakażone w sadzie.

GRUPA CHEMICZNA

PRZED ZBIOREM OWOCÓW

(W nawiasach podano długość okresów karencji środków w dniach) FTALIMIDY(środki zawierające kaptan):

Calvin 80 WG, Captan/Malvin 80 WDG, Orthocide WDG (28)

ŚRODKI BENZIMIDAZOLOWE:

Topsin M /Bajlando/Sintop/Tiofan/Tiofanat Metylowy/Tiptop/Topsano 500 SC (14) Helmtop/Toben 500 SC (3)

ŚRODKI SDHI:

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) (14) Bellis/Pyrakalid/Boskobin 38 WG/38 WG-I (SDHI + strobiluriny) (7) STROBILURINY:

Zato 50 WG (14) FENYLOPIROLE:

Geoxe 50 WG (3)

Switch/Fludiocyp Pro 62,5 WG (fenylopirole + anilinopirymidyny) (3)

Pomax SC (fenylopirole + anilinopirymidyny) (3) ŚRODKI MIKROBIOLOGICZNE:

1,9

1,51,5

0,75 0,8

0,2

0,45 0,751,6

Zabiegi należy rozpocząć na 1–1,5 miesiąca przed zbiorem ja- błek. W zależności od zagrożenia chorobą (podatność odmiany, obecność źródła infekcji (zgorzele) i warunków atmosferycz- nych) wykonać 1, 2 lub 3 opryskiwania przemiennie polecanymi fungicydami. Najwcześniej stosować środki o najdłuższym okresie karencji.

Jeden ze środków benzimidazolowych i Luna Experience 400 SC stosować tylko raz w sezonie, a środki zawierające kaptan – raz przed zbiorem jabłek.

Blossom Protect ogranicza występowanie choroby.

Środki zwiększające odporność (Plantivax/Laminone) stosować od 30 dni przed zbiorem do dnia zbioru, co najmniej co 7 dni, maksymalnie 5 razy.

W niektórych sadach występują formy sprawcy choroby (Neofabraea spp.) odporne na benzimidazole.

(20)

PO ZBIORZE OWOCÓW ANILINOPIRYMIDYNY:

Penbotec 400 SC/ActiSeal PYR Xedathane-HN

FENYLOPIROLE:

Scholar

Polyversum WP

0,125%

50 ml/t jabłek

200–300 ml/100 l wody

150 g/500 m³ komory

Środki Penbotec 400 SC i ActiSeal PYR stosowane są do zanurzania lub zraszania owoców („system prysznicowania”). Zabieg należy wykonać w ciągu 16 godzin od zbioru. Minimalny kontakt jabłek z cieczą użytkową wynosi 30 sek. Przed umieszczeniem w chłodni owoce muszą być suche.

Zabieg preparatem Xedathane-HN wykonywany jest przez wy- specjalizowanych wykonawców przy użyciu wytwornicy typu Xeda Electrofog. Środek zastosować jak najszybciej po zbiorze owoców.

Środek Scholar stosowany jest do zanurzania (na 30–60 sek.) lub zraszania („system prysznicowania”) owoców bezpośrednio po zbiorze. Środek można również nanosić poprzez natryskiwa- nie owoców na linii transportowej. Owoce po zabiegu należy po- zostawić do wyschnięcia przed umieszczeniem w chłodni.

Środek Polyversum WP stosowany jest przy pomocy zamgła- wiaczy typu PULSOFOG BIO po złożeniu owoców do komory przechowalniczej i schłodzeniu do temperatury 3–5^oC. Preparat ogranicza występowanie choroby.

(21)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

MOKRA ZGNILIZNA JABŁEK (SINA PLEŚŃ)

Nasilenie tej choroby jest ściśle uzależnione od zewnętrznej jakości owoców. Wszelkie uszkodzenia skórki sprzyjają jej rozwojowi.

Objawy choroby występują w czasie przechowywania lub podczas obrotu owocami (transport, sprzedaż). Na jabłkach w miejscu uszkodzenia skórki (przecięcia, wyrwania szypułek) rozwija się miękka, wodnista plama gnilna o oliwkowozielonym lub jasnobrą- zowym zabarwieniu. Gnijący miąższ ma bardzo rzadką konsystencję i nieprzyjemny zapach, który mogą pochłaniać także zdrowe owoce znajdujące się obok. Na powierzchni zgnilizny pojawiają się charakterystyczne „poduszeczki”, najpierw białe, później zie- lonkawoniebieskie, będące skupieniami trzonków i zarodników konidialnych. Zarodniki grzyba uwalniają się (pylą) bardzo łatwo, unoszą się w powietrzu, osiadają na innych owocach i mogą je zakazić w sprzyjających warunkach.

GRUPA CHEMICZNA

(W nawiasach podano długość okresów karencji środków w dniach) ŚRODKI SDHI:

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) (14) FENYLOPIROLE:

Geoxe 50 WG (3)

0,75

0,45

Środek Geoxe 50 WG stosować 2 razy, a Luna Experience 400 SC 1 raz w sezonie.

PO ZBIORZE OWOCÓW ANILINOPIRYMIDYNY:

Penbotec 400 SC/ActiSeal PYR FENYLOPIROLE:

Scholar

Polyversum WP Nexy

0,125%

200–300 ml/100 l wody

150 g/500 m³ komory 33 g biomasy w 100 l wody oraz 200 g

dodatku w 100 l wody

Środki Penbotec 400 SC i ActiSeal PYR stosowane są do zanurzania lub zraszania owoców („system prysznicowania”). Zabieg należy wykonać w ciągu 16 godzin od zbioru. Minimalny kontakt jabłek z cieczą użytkową wynosi 30 sek. Przed umieszczeniem w chłodni owoce muszą być suche.

Środek Polyversum WP stosować przy pomocy zamgławiaczy typu PULSOFOG BIO po złożeniu owoców do komory przechowalniczej i schłodzeniu do temperatury 3–5^oC.

Zraszanie lub zanurzanie owoców w roztworze preparatu Nexy

(22)

PRZED CHOROBAMI

SZARA PLEŚŃ JABŁEK

Choroba występuje we wszystkich rejonach kraju, szczególnie na owocach podatnych odmian jabłoni (‘Gloster’, ‘Ligol’, ‘Elstar’,

‘Cortland’, ‘Gala’). Na jabłkach plamy gnilne powstają najczęściej wokół kielicha owocu, w którym resztki kwiatowe są zasiedlone przez grzyb Botrytis cinerea. Plamy czasami rozwijają się w innej części owocu, w miejscu uszkodzenia skórki. Początkowo gnijąca tkanka jest jędrna, ale w miarę dojrzewania owoców mięknie. Zgnilizna powiększa się i jest jasnobrązowa. Na całkowicie zgniłych jabłkach widoczne są charakterystyczne ciemne punkty na skórce wokół przetchlinek. Na powierzchni zgnilizny pojawiają się bia- łoszare strzępki grzybni i zarodniki konidialne patogena. Strzępki te mogą zakażać sąsiednie owoce, co prowadzi do powstania gniazd gnijących owoców w skrzynkach. Ze względu na „gniazdowy” rozwój choroby na owocach, straty z powodu gnicia zwiększa- ją się istotnie w miarę wydłużania okresu przechowywania.

GRUPA CHEMICZNA

Calvin 80 WG, Captan/Malvin 80 WDG, Orthocide WDG (28)

ŚRODKI SDHI:

Fontelis/Orlian/Pentyr-I 200 SC (21) Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) (14) FENYLOPIROLE:

Geoxe 50 WG (3)

Switch/Fludiocyp Pro 62,5 WG (fenylopirole + anilinopirymidyny) (3)

Pomax SC (fenylopirole + anilinopirymidyny) (3)

1,9

0,750,75

0,450,75

1,6

Zabiegi wykonywać jednorazowo lub dwukrotnie przed zbiorem w zależności od zagrożenia chorobą.

Środki zawierające kaptan stosować jednorazowo na 4 ty- godnie przed zbiorem jabłek.

Środek Luna Experience 400 SC stosować raz w sezonie.

PO ZBIORZE OWOCÓW FENYLOPIROLE:

Scholar

Nexy

200–300 ml/100 l wody 33 g biomasy w 100 l wody oraz 200 g

dodatku w 100 l wody

Zraszanie lub zanurzanie owoców w roztworze preparatu Nexy wykonać po zbiorze owoców, przed ich umieszczeniem w chłod- ni (po zanurzeniu owoce otrząsnąć).

Środek Nexy ogranicza występowanie choroby.

(23)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED CHOROBAMI

PARCH PRZECHOWALNICZY

Objawy parcha jabłoni mogą rozwinąć się także w czasie przechowywania owoców, co jest określane mianem parcha przechowalniczego. Szkodliwość tej formy choroby polega na pogorszeniu jakości i zwiększonej transpiracji owoców podczas przechowywania oraz możliwości wtórnej infekcji przez inne patogeny. Na powierzchni skórki jabłka powstają ciemnoszare lub czarne plamki, o śred- nicy 1–5 mm. Na jednym owocu może być od kilku do kilkudziesięciu plam. Grzyb nie przerasta w głąb miąższu i nie powoduje gnicia owoców, tylko rozwija się na skórce. Z reguły więcej plam występuje w przyszypułkowej części jabłka, gdzie dłużej gromadzi się woda. Rozwój parcha przechowalniczego jest skutkiem infekcji owoców, do jakich doszło w okresie przedzbiorczym.

GRUPA CHEMICZNA

Calvin/ Captano/KaptAgri/Kap-Tanex/

Multicap/Raptan-Pro 80 WG, Orthocide WDG, Captan/Malvin/Merpan/Mertop 80 WDG (28) Scab/Kaper/Naprem 80 WG (21)

Scab/Karpen 480 SC (21)

Biszop/ElCappo/Kapelan/Kapłan 80 WG (14) ŚRODKI SDHI

Luna Experience 400 SC (SDHI + IBE) (14) ŚRODKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPORNOŚĆ:

Plantivax/Laminone (1)

1,881,9 3,131,9

0,75

1,0

Stosować przed zbiorem jabłek z zachowaniem karencji. Środek Luna Experience 400 SC stosować raz w sezonie.

Środki zwiększające odporność (Plantivax/Laminone) stosować od 30 dni przed zbiorem do dnia zbioru, co najmniej co 7 dni, maksymalnie 5 razy.

(24)

PRZED SZKODNIKAMI

KWIECIAK JABŁKOWIEC

Owad dorosły to chrząszcz długości 4 mm, czarnoszary, z aparatem gębowym w postaci długiego ryjka. W dolnej części pokryw skrzydeł widoczne są dwa poprzeczne pasy w kształcie litery V. Larwa początkowo biaława, później żółtawa, z ciemną głową, długości ok. 5 mm, rogalikowato zgięta. Poczwarka wolna, długości ok. 4 mm. Zarówno larwy jak i poczwarki znajdują się w zamkniętych pąkach kwiatowych.

W fazie nabrzmiewania i pękania pąków na ich powierzchni oraz na młodych liściach widoczne są okrągłe dziurki – miejsca nakłuć zrobionych przez chrząszcze. W okresie kwitnienia obserwuje się zaschnięte pąki kwiatowe, w których widoczne są larwy lub poczwarki.

GRUPA CHEMICZNA Nazwa środka ochrony roślin

(stężenie – %) Terminy zabiegów i uwagi FAZA PĘKANIA PĄKÓW (BBCH 52–53)

PYRETROIDY:

Evure 240 EW/Kaliber 240 EW/Mavrik Vita 240 EW Decis Mega 50 EW/Delta 50 EW

Delta-Glob 25 EC/Decis 2,5 EC/Khoisan 25 EC Decis Ogród 015 EW

NATURALNE PYRETRYNY + PRODUKT POCHODZENIA NATURALNEGO:

Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC

0,15–0,2 0,250,5 0,75

Opryskiwanie potrzebne w latach o słabo zapowiadającym się kwitnieniu oraz w sadach, w których obserwowano duże szkody w poprzednim roku.

Opryskiwać tuż przed lub w trakcie pękania pąków, w dni słoneczne przy temperaturze co najmniej 12°C.

Preparaty z grupy syntetycznych pyretroidów stosować raz w sezonie, jeden z nich.

PRZED KWITNIENIEM (BBCH 54–59) PYRETROIDY:

Decis Mega 50 EW/Delta 50 EW Decis 2,5 EC/Khoisan 25 EC Decis Ogród 015 EW

NATURALNE PYRETRYNY + PRODUKT POCHODZENIA NATURALNEGO:

Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC

0,250,5 0,75

W przypadku licznego występowania opryskiwać w fazie zielonego pąka (BBCH 56).

Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC stosować 2 razy w sezonie, odstęp między zabiegami: co najmniej 3 dni. Środek ogranicza występowanie szkodnika.

(25)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED SZKODNIKAMI

MIODÓWKA JABŁONIOWA

Pluskwiak barwy jasnozielonej. Ma skrzydła słabo użyłkowane, które w stanie spoczynku są dachówkowato ułożone. Młodsze stadia larwalne żółtawe, bezskrzydłe, wyraźnie spłaszczone. Starsze stadia koloru zielonkawego, z zaczątkami skrzydeł. Jaja owalne, pomarańczowożółte.

Żerowanie miodówki powoduje deformację blaszki liściowej. Przy dużej liczebności szkodnika na liściach i kwiatach widoczna jest rosa miodowa, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.

(stężenie – %) Terminy zabiegów i uwagi PRZED KWITNIENIEM (BBCH 54–59)

OLEJKI ETERYCZNE:

Limocide (olejek pomarańczowy) LIMONOIDY:

Neem Azal T/S

ZWIĄZKI SILIKONOWE:

Siltac EC Next Pro

2,8

1,5/m wys.

korony 0,15%

0,1–0,2%

Limocide stosować od fazy 2. liścia do fazy gdy większość kwiatów z płatkami tworzy wklęsłą kulę (BBCH 12–59).

Produkt Neem Azal T/S stosować do końca fazy kwitnienia (BBCH 69).

Z uwagi na możliwość wystąpienia fitotoksyczności preparaty Siltac EC i Next Pro stosować zgodnie z zapisami w etykiecie.

PO KWITNIENIU (BBCH 67–69) BUTENOLIDY:

Sivanto Prime OLEJKI ETERYCZNE:

Limocide/ Prev-AM/ Pesticol (olejek pomarańczowy) ZWIĄZKI SILIKONOWE:

Siltac EC Next Pro

0,9

2,8

0,15%

0,1–0,2%

Sivanto Prime w dawce 0,9 l/ha należy stosować co drugi rok, w tym samym sadzie.

Siltac EC i Next Pro stosować zgodnie z zapisami w etykiecie (z uwagi na możliwość wystąpienia fito- toksyczności).

(26)

PRZED SZKODNIKAMI

BAWEŁNICA KORÓWKA

Osobniki bezskrzydłe barwy granatowobrunatnej lub ciemnobrunatnej, długości 1,8–2,3 mm, pokryte białym, woskowym nalotem w formie długich nici. Mszyce uskrzydlone barwy brunatnoczarnej.

Szkodnik zasiedla korzenie, pnie, gałęzie i pędy jabłoni. Żerowanie mszycy powoduje pękanie kory i powstawanie ran, przez które mogą wnikać patogeny chorobotwórcze. Na pniach i gałęziach w miejscach żerowania widoczne są zgrubienia (tzw. guzy).

(stężenie – %) Terminy zabiegów i uwagi PRZED KWITNIENIEM (BBCH 54–59)

NEONIKOTYNOIDY:

Aceplan 20 SP/Acetamoc/Acelan 20 SP/Kobe 20 SP/

Lanmos 20 SP/Miros 20 SP/Mospilan 20 SP/Sekil 20 SP 0,2

Opryskiwać od fazy zielonego pąka w momencie pojawienia się pierwszych kolonii mszyc (powyżej BBCH 56).

Stosować łącznie z adiuwantem Slippa zastosowa- nym w dawce 0,2 l/ha.

WZROST ZAWIĄZKÓW DO ICH CZERWCOWEGO OPADANIA (BBCH 71–73) KWASY TETRONOWE:

Movento 100 SC NEONIKOTYNOIDY:

Aceplan 20 SP/Acetamoc/Acelan 20 SP/Kobe 20 SP/

Mospilan 20 SP/Miros 20 SP/Lanmos 20 SP/Sekil 20 SP

2,25

0,2

Stosować w okresie wzrostu zawiązków owocowych. Dokładnie opryskiwać zarówno korony jak i pnie drzew.

Aceplan 20 SP, Acetamoc, Acelan 20 SP, Kobe 20 SP, Mospilan 20 SP, Lanmos 20 SP i Sekil 20 SP zaleca się stosować w mieszaninie z adiuwantem Slippa w dawce 0,2 l/ha.

WZROST OWOCÓW PO CZERWCOWYM OPADANIU ZAWIĄZKÓW (BBCH 74–89) (W nawiasach podano okres karencji w dniach)

NEONIKOTYNOIDY:

Aceplan 20 SP/Acetamoc/Mospilan 20 SP/Miros 20 SP/

Lanmos 20 SP/Sekil 20 SP/Acelan 20 SP/Kobe 20 SP (14) 0,2

Opryskiwać dokładnie korony i pnie drzew aż do powierzchni gleby, najczęściej w drugiej połowie wrze- śnia.

Mospilan 20 SP, Miros 20 SP, Lanmos 20 SP, Sekil 20 SP, Acelan 20 SP, Kobe 20 SP zaleca się stoso- wać w mieszaninie z adiuwantem Slippa w dawce 0,2 l/ha.

(27)

PROGRAM OCHRONY JABŁONI PRZED SZKODNIKAMI

PRZĘDZIOREK OWOCOWIEC I INNE GATUNKI PRZĘDZIORKÓW

Przędziorek owocowiec – samice długości ok. 0,36 mm, owalne, czerwonobrunatne, pokryte długimi szczecinami, osadzonymi na jasnych wzgórkach. Samce mniejsze od samic, w kształcie wydłużonego rombu. Jaja zimowe intensywnie czerwone, z charakterystycznym wyrostkiem, średnicy ok. 0,2 mm. Jaja letnie żółtawe, później pomarańczowe lub czerwone. Larwy jasnopomarańczowe, długości ok. 0,2 mm. Nimfy podobne kształtem i zabarwieniem ciała do osobników dorosłych, ale mniejsze.

Przędziorek chmielowiec – samice owalne, długości 0,4–0,6 mm, początkowo bezbarwne. Później przybierają kolor zielonkawy lub zielonkawożółtawy. Po bokach ciała widoczne dwie ciemne plamy. Samice zimujące koloru czerwonego. Samce mniejsze od samic, w kształcie rombu, koloru zielonkawożółtawego. Jaja początkowo bezbarwne, potem kremowożółte, średnicy ok. 0,13 mm.

Larwy lekko zielonkawe. Nimfy podobne do osobników dorosłych, ale rozmiarem mniejsze.

W miejscu żerowania przędziorków na liściach widoczne są początkowo jasne plamki, które zlewają się w większe żółtawobrązowe plamy. Silnie uszkodzone liście brązowieją, zasychają i opadają. Przy dużej populacji szkodnika owoce nie wyrastają i nie wybar- wiają się oraz słabiej zawiązują się pąki kwiatowe na rok następny.

(stężenie – %) Terminy zabiegów i uwagi OKRES BEZLISTNY (BBCH 00–03), PRZED KWITNIENIEM (BBCH 54–59)

OLEJE ROŚLINNE:

Catane 800 EC

Akarol 770 EC/Treol 770 EC 2%

1,5%

Catane 800 EC stosować w okresie bezlistnym – przed ruszeniem wegetacji, zaś Treol 770 EC i Akarol 770 EC od pękania pąków do ukazywania się pierwszych liści (BBCH 07–10).

Środki przeznaczone do zwalczania jaj zimowych przędziorka owocowca.

TETRAZYNY:

Apollo 500 SC TIAZOLIDYNY:

Nissorun Strong 250 SC ETOKSAZOLE:

Zoom 110 SC

0,4

0,45

Stosować na początku wylęgania się larw z jaj zimowych.

(28)

FENOKSYPIRAZOLE:

Ortus 05 SC/Amarant 05 SC ACEKWINOCYL:

Kanemite 150 SC INNE SUBSTANCJE:

Emulpar’ 940 EC (olej z lnianki) ZWIĄZKI SILIKONOWE:

Siltac EC Next Pro K-PAK

1,0–1,5

1,875

0,9–1,2%

0,15%

0,1–0,2%

0,2%

Stosować na 2–3 dni przed początkiem kwitnienia.

Ortus 05 SC i Amarant 05 SC zwalczają wszystkie ruchome stadia rozwojowe przędziorków.

Kanemite 150 SC zwalcza wszystkie stadia rozwojowe przędziorków.

Emulpar’ 940 EC, Siltac EC, Next Pro i K-PAK stoso- wać najlepiej w okresie wylęgania się larw przędzior- ka owocowca z zimujących jaj.

Z uwagi na możliwość wystąpienia fitotoksyczności preparaty Siltac EC, Next Pro i K-PAK stosować zgodnie z zapisami w etykiecie.

PO KWITNIENIU (BBCH 67–69) MAKROCYKLICZNE LAKTONY:

Koromite 10 EC/Milbeknock 10 EC ZWIĄZKI SILIKONOWE:

0,75–1,0

0,15%

0,1–0,2%

0,2%

Stosować pod koniec opadania płatków kwiatowych, przestrzegając uwag zawartych w etykiecie produk- tów.

Koromite 10 EC i Milbeknock 10 EC zwalczają wszystkie stadia rozwojowe przędziorków.

Z uwagi na możliwość wystąpienia fitotoksyczności preparaty Siltac EC, Next Pro i K-PAK stosować zgodnie z zapisami w etykiecie.

WZROST ZAWIĄZKÓW DO ICH CZERWCOWEGO OPADANIA (BBCH 71–73) TIAZOLIDYNY:

Nissorun Strong 250 SC ETOKSAZOLE:

Zoom 110 SC

Ortus 05 SC/ Xapiro 05 SC/Amarant 05 SC MAROCYKLICZNE LAKTONY:

Milbeknock 10 EC/Koromite 10 EC ACEKWINOCYLE:

Kanemite 150 SC POCHODNE PIRAZOLI:

Pyranica 20 WP

POCHODNE Β-KETONITRYLI:

Nealta

INNE SUBSTANCJE:

Emulpar’ 940 EC ZWIĄZKI SILIKONOWE:

0,4

0,45

1,0–1,5

0,75–1,0

1,875

0,375–0,5

1,0

0,9–1,2

0,15%

0,1–0,2%

0,2%

Preparat Nissorun Strong 250 SC można stosować łącznie ze środkiem Ortus 05 SC.

Zalecana dawka: 0,4 l/ha Nissorun Strong 250 SC + 1,5 l/ha Ortus 05 SC.

Preparat Zoom 110 SC można stosować łącznie z Silwet L-77 840 AL w dawce 0,125 l/ha.

Stosując Milbeknock 10 EC lub Koromite 10 EC przestrzegać uwag zawartych w etykiecie.

Pyranica 20 WP zwalcza wszystkie stadia rozwojowe przędziorków.

Preparat Nealta zarejestrowany jest do zwalczania wszystkich ruchomych stadiów rozwojowych przę- dziorka owocowca. Stosować raz w sezonie.

Z uwagi na możliwość wystąpienia fitotoksyczno- ści preparaty Emulpar 940 EC, Siltac EC, Next Pro i K-PAK stosować zgodnie z zapisami w etykiecie.

WZROST OWOCÓW PO CZERWCOWYM OPADANIU ZAWIĄZKÓW (BBCH 74–89) (W nawiasach podano okres karencji w dniach)

Ortus 05 SC/ Xapiro 05 SC/Amarant 05 SC (21) TIAZOLIDYNY:

Nissorun Strong 250 SC (28) ACEKWINOCYLE:

Kanemite 150 SC (30) POCHODNE PIRAZOLI:

Pyranica 20 WP (7) INNE SUBSTANCJE:

Emulpar’ 940 EC (ND) ZWIĄZKI SILIKONOWE:

K-PAK (ND) Siltac EC (ND) Next Pro (ND)

1,0–1,5

0,4

1,875

0,375–0,5

0,9–1,2%

0,15%0,2%

0,1–0,2%

Zabieg wykonuje się najczęściej w drugiej połowie lipca lub w sierpniu.

Z uwagi na możliwość wystąpienia fitotoksyczno- ści preparaty Emulpar’ 940 EC, Siltac EC, Next Pro i K-PAK stosować zgodnie z zapisami w etykiecie.