Urbański, Marek
"The Bible and medieval culture", ed. by
W. Lourdaux, D. Verhelst, Leuven 1979 :
[recenzja]
Przegląd Historyczny 72/2, 357
1981
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
Z
A
P
I
S
K
I
The ШЫе and M edieval Culture, ed. by W. L o u r d a u x , D.
V e г h e i s t , Leuven U niversity Press, Leuven 1979, s. V III, 286. O m aw iana książka jest zbiorem reierató w wygłoszonych na VU M iędzynaro dowym K olokwium zorganizowanym przez In stitu u t v o o t Middeleeuwse Studies U niw ersytetu Katolickiego w Lowanium, w maj u 1977 r. Tem atyką tego spotkania, w k tórym udział wzięli, »bok historyków, również filozofowie, teolodzy i socjolo gowie był szereg problem ów związanych z przekładem Pism a Świętego na języki europejskie i jego recepcją przez społeczeństwa średniowieczne. Zainteresow ania uczestników kolokwium skupiły się na trzech podstawowych zagadnieniach — sto sunku Kościoła do kw estii przekładu Pism a na języki potoczne, a w tym kontek ście ro li V ulgáty i łaciny jako języka świętego, genezy i znaczenia pierw szych tłum aczeń Biblii na języki narodowe, wreszcie w pływ u Starego i Nowego Testa m entu na szeroko pojętą k u ltu rę wieków średnich. Odbiciem tego jest tem atyka opublikow anych artykułów .
S tosunek Kościoła do głoszenia słowa bożego w językach narodowych oraz zm iany, jakim podlegał on do XIV w ieku om aw ia intersujący re ferat E. D e k - k e r s a : „L’Église devant la Bible en langue vernaculair. O uverture de principe e t difficultés concrètes” ; z kolei M. R i c h t e r („Latina lingua — sacra seu v u l g aris”) kw estionuje „świętość” języka łacińskiego na rom ańskim obszarze języko wym a zwłaszcza w Italii co najm niej do końca pierwszego tysiąclecia istnienia chrześcijaństw a.
Zagadnieniom najw cześniejszych przekładów tek stu Pisma oraz ich recepcji poświęcone są rozpraw y M. M. L a r è s e’a, G. S t e w a r t a , H. H a r g r e a v e s a, C. C. d e B r ud n a , J. R. S m e e t s a oraz interesująca próba określenia grupy czytelników P ism a dokonana przez R. C. S n e d d o n a: „The »Bible du X IIIe siècle« : its M edieval P ublic in th e L ight of its M anuscript T radition”.
O ddziaływ anie te k stu Biblii na różne form y życia umysłowego w ieków śred nich om aw iają kolejne rozpraw ki w tym R. M a n s e l l i e g o : „ĽA pocalisse e ľin terp retazio n e iran cescan a della storia”, P. D r o n k e „The Song of Songs and M edieval L ove-L yric” oraz refe ra ty J. L e c l e r c q u e a (o w ykorzystyw aniu te k stów biblijnych jako broni ideologicznej w epoce reform y gregoriańskiej), A. S c h w a r t z a i W. H e n s s a .
Całość opatrzona jest indeksem rzeczowo-osabowym oraz indeksem cytow a nych kodeksów rękopiśm iennych.
Λί. U.
A leksander B r ü c k n e r , Starożytna Litw a, b u d y i bogi. Szkice
■ historyczne i m itologiczne, oprać. J a n J a s k a n i s , „Pojezierze”, Ol
sztyn 1979, s. 238.
4
Ukazało się w reszcie oczekiwane od la t wznowienie znakomitego st-udium A leksandra B r ü c k n e r a. Krytycznego opracow ania tej pracy p o d jął się J. J a s- k a n i . s z białostockiego ośrodka naukowego, archeolog zajm ujący się problem a tyką bałtyjską.
W ydany w 1904 r. zbiór szkiców sumować m iał w zam ierzeniu dotychczaso wy dorobek badań nad przeszłością ludów zamieszkujących obszary Prus, Żmudzi,
