Studiedag Collectief Particulier Opdrachtgeverschap 26 september 2013
Sessieverslag Tegemoetkomen aan burgerinitiatief: een vergeten rol van de
corporatiesector
Door: Dirk Dubbeling, OTB/TU Delft
Woningcorporatie Tiwos uit Tilburg werkt aan het verankeren van collectief particulier
opdrachtgeverschap (CPO) in haar beleid, meldt directeur/bestuurder René Scherpenisse. Deze stap maakt deel uit van het plan om meer initiatieven uit de gemeenschap op te pakken. Dat betekent onder meer: maak van klanten medeproducenten en bevorder de gemeenschapszin.
Een van de motieven voor de beleidsaanpassing is dat de corporatie – evenals andere corporaties – nieuwe bestaansrechten zoekt. Veel overheidsbeleid is in verandering, de economische crisis heeft crises op vele terreinen in gang gezet, de samenleving is verzakelijkt, klanten worden veeleisender en wonen is te veel een marktproduct geworden, in plaats van maatwerk.
Gemeenschapswaarde
Er heeft in de afgelopen decennia een ontwikkeling plaatsgevonden van gemeenschappen waarbinnen burgers elkaar ondersteunden, via overheidsregulering waarbij alles voor de burgers werd geregeld, naar een zakelijke neoliberale samenleving. Nu is een ontwikkeling gaande waarin de behoefte aan kleinere gemeenschappen weer opkomt, burgers nieuwe vormen van
gemeenschapswaarden zoeken en er behoefte ontstaat aan onderlinge betrokkenheid. Voorbeelden zijn de hernieuwde belangstelling voor coöperatieven, vrijwilligerswerk, lokale energiecoöperaties en buurtzorg. De participatiemaatschappij uit de Troonrede bestaat al deels. Ook collectief particulier opdrachtgeverschap is volgens Scherpenisse een uiting van deze ontwikkeling; CPO-deelnemers willen immers bouwen waar andere partijen afhaken.
Betrokken (mede)producenten
Het ondersteunen van CPO-projecten past in de keuze van de corporatie om meer in de samenleving actief te zijn. Starters en middeninkomens zijn er volgens Scherpenisse mee gebaat en een CPO-groep zorgt ook voor sociale samenhang. CPO is niet duurder dan andere vormen van woningbouw en het proces duurt ook niet langer. De angst dat het architectonisch een rommeltje kan worden blijkt ongegrond, hoewel gezamenlijke besluitvorming wel middelmatigheid kan opleveren. Het begeleiden van CPO-groepen is voor corporaties zeker geen gemakkelijk proces. Zo is professionele bewonersbegeleiding nodig. Het zijn geen gemakzuchtige klanten maar betrokken (mede)producenten.
Praktische lessen
CPO biedt kansen in tijden van crisis (CPO’ers bouwen wél) • Maak korte metten met vooroordelen:
– CPO is niet duurder, integendeel – CPO duurt niet langer, integendeel
– CPO is geen strijdtoneel van belangen, integendeel
– CPO veroorzaakt geen “Belgische toestanden” in vormgeving, integendeel • Maar ook:
– CPO vergt fundamenteel andere houding: burgers aanspreken op hun eigen kunnen – CPO vergt heldere en expliciete afspraken
