• Nie Znaleziono Wyników

Wolny od reguł

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Wolny od reguł"

Copied!
3
0
0

Pełen tekst

(1)

Wolny od reguł

Jesień w tym mieście jest n i e u s t a j ą c y m świętem M e l p o m e n y . L e d w i e kończą się K o n f r o n t a c j e , przy-

chodzi czas Lubelskich Spotkań Teatrów Tańca, których

ostatnia - ó s m a j u ż - edycja, j a k w s z y s t k o w 2004,

(2)

Z D A R Z E N I A

była opatrzona klauzulą: w ramach roku Witolda Gom- browicza. Toteż i j a zacznę od przedstawień nazna- c z o n y c h setną rocznicą urodzin pisarza.

Polski Teatr Tańca - Balet Poznański - od lat uświet- niający lubelską imprezę - zaprezentował tu Trans- ss... Nieprawdziwe zdarzenia progresywne, którego idea i c h o r e o g r a f i a są dziełem Ewy Wycichowskiej skonsultowanym reżysersko przez Lecha Raczaka (nie- gdyś k i e r o w n i k Teatru Ó s m e g o Dnia). Rzecz na sce- nie idzie wartkim tokiem. Dużo mchu w rozbudowanej przestrzeni, strzępki tekstów dramaturgicznych. A to ucho w y ł o w i ..krzesełka lorda Blotton'". a to ..kara- ski w śmietanie". Wszystko to swobodnie skompilo- wane i podane nam mową i s'pie\vem. Autorka pomysłu o b e c n a r ó w n i e ż na scenie d y r y g o w a ł a akcją, niczym Tadeusz Kantor w swoim teatrze. Dopiero wraz z koń- cem (?) przedstawienia ujawniał się przewrotny, z grun- tu g o m b r o w i c z o w s k i . pomysł, aby spektakl grać do ostatniego widza. W* ten sposób znaleźliśmy się w szachu - publiczność stwarzała widowisko, a wido- wisko publiczność Część ludzi wyszła po krótkich oklaskach, inni - m o ż e przez grzeczność, m o ż e z au- t e n t y c z n e g o zaciekawienia, co tez z tego wyniknie - nie ruszali się i miejsc. Gęba i pupa. jak sic patrzy !

Dada \ o n Bżdiilów w Kilku błyskotliwych \posrrze- ieniach a la Gombrow icz i rei Leszek Bzdyh również nie bazuje na k o n k r e t n y m utworze, a tylko o d w o ł u j e się do s z t a n d a r o w e g o hasła tego pisarstwa - rozwa- żań o F o r m i e . W p r a w d z i e twórcy zespołu w jednym ze s w o i c h manifestów deklaruia że. zaw szu

;

iajisit>r- n.iejsz.ci będzie narracja, ale zaraz dodają: nickied\

nr-fir-ysra nirkicd\ zaw ba. niedokładna. nit:lisia, zaspokojona \inmi u sonn Y\ iasme m i n ^ o p o w i e - dzenie d o b r z e charaktery żuje kształt pr/.ć<iMe'\ / j ę c i a , którego tytuł również sugeruje. iż ca!o>'J " r padał a się na etiudy odpov\ iadajucc hiv«,kom myśii Po^zcze- cóine sceny nie budują linii d r a m a t u r g i c z n . :o k o ń - ca spraw

KULI

wrażenie

WY

: ż o : o w a n \ c h . c:u żaden ż popisów - : >ppacych -o '.!-.;->. ka tanc. - ;eM

n y m j e g o a k c e n t e m jest u w e p Rafała D •:cmidoka.

którego postać ' w b i j a sie :ia pian pierw <,/:,. chociaż pozostała d w ó j k a i Katar/.\ na Chmielew sk.i Leszek Bzdyl) to z n a k o m i c i tancerze. Jednak to 011 przykuł moją u w a g ę (i w i e m . ze nie byłam w tym o d o s o b n i o - na) p e w n y m naruszeniem estetycznym, jakim jest j e g o cielesność. W p r a w d z i e teatry tańca p r o g r a m o w o za- kładają bliski z w i ą z e k z rzeczywistością i poszano- wanie ż y c i o w e j prawdy, czyli - w przeciwieństwie do baletu - rezygnują z w y m o g ó w w o b e c figury. I na

przykładzie tego w y k o n a w c y mogliśmy się przeko- nać. j a k silnym znakiem teatralnym potrafi być tan- cerz p o z b a w i o n y nie tylko idealnych proporcji, ale właściwie wszelkiej rzeźby ciała. Jakby nieukształto- w a n y w s w e j zbyt m a s y w n e j sylwetce. Tu stał się k i m ś p o d o b n y m do sztandarowej postaci tej d r a m a - turgii - Iwony c a ł k o w i c i e biernej w o b e c etykietal- nych wymogów, których celem jest ustanowienie wzor- ca z a c h o w a ń i k o n s e k w e n t n e j e g o przestrzeganie.

O b c h o d y Roku G o m b r o w i c z a podkreślili r ó w n i e ż gospodarze imprezy. Lubelski Teatr Tańca/Grupa Tań- ca W s p ó ł c z e s n e g o Politechniki Lubelskiej przygoto- wały z tej okazji plepleJAdy Spektakl w choreografii Hanny S t r z e m i e c k i e j to przedstawienie o niezwykle bogatej strukturze. J e g o akcja s k o n s t r u o w a n a na licz- nych zwrotach w tempie, kolorystyce i nastroju daje satysfakcję estetyczną i porusza e m o c j o n a l n i e , choć w znacznie mniejszym stopniu roztrząsa którykolwiek Ż p r o b l e m ó w p o d j ę t y c h przez G o m b r o w i c z a . Ale jest w nim kilka n a p r a w d ę pięknych scen ( w y k o n a w c y : Aldona O l c h o w s k a . Ł u c j a Wosik. A n n a Zak. Ryszard K a l i n o w s k i . Wojciech K a p r o ń i . S z c z e g ó l n i e urzekł mnie taniec ..świstaczych par", który tak sobie na- z w a ł a m . bo ruchy tancerzy wydały mi się stylizacją z a c h o w a ń właśnie tych zwierząt. W p r z y j ę t y m kon- tekście literackim to skojarzenie mało się tłumaczy, ale wdzięk tej jasnej sceny :tancerze w beżowych ko- stiumach) w y d o b u e j nagle z ciemności (bardzo do- bra reżyseria światła) jest hezdy skusyjny. O p o z y c j a mroku i cieplej barwy, a przede w s z y s t k i m d w ó c h t\pow ruchu - nl\ iiitcgo. łagodnego w wyrazie i tego o wielkiej d v n a m i c e . nawet - można powiedzieć - brutalnego, gdzie W\>iiek zdaje MC sięgać granic, tworzą konflikt o --tatusie agonu.

ZamknawsżN puię jubileuszowych powinności, któ- rych się p o d j ą ł każdy z trzecn polskich zespołów, na d o k o n a n i a gość: z a g r a n i c z n y c h trzeba spojrzeć przez

; n m r>r\ zmat. Niech więc icn terium p o r z ą d k u j ą c y m

• u-rue sic autonomia ruchu w poszczególnych przedsta- wieniach .Teatr amca'

1

to pojecie rozlegle, mieszczące

sobie wiele ii'-.<">\\ i d u a i m c n k o n c e p c j i i j e s z c z e ożiiorodniejsz\cii ich konkretyzacji. O g ó l n i e festi- , aiowe pokazy można podzielić na te. w których eks- presja ciała jest p o d s t a w o w y m środkiem w y r a z u i te.

które w znacznym stopniu wykorzystują elementy in- n \ e h sztuk.

P r z y k ł a d e m p i e r w s z e j tendencji j e s t „taneczny m o n o d r a m " , z którym w y s t ą p i ł a A n d r e a E. Woods (USA). Jej Kołysanka z Lagos to m i s t r z o w s k i e wy- korzystanie elementów etnicznych w p i s a n y c h na stałe tak w ciało c i e m n o s k ó r e j w y k o n a w c z y n i , jak i w j e j

239

(3)

Z D A R Z E N I A

duszę. Zachwycająca maestria taneczna przekładała się na stopień wywoływania emocji u odbiorcy.

Spektaklem, w których szeroko pojęty taniec odzy- skiwał pierwszoplanową rolę i stawał się środkiem wystarczającym do zbudowania napięcia dramatur- gicznego. był występ szwajcarskiej grupy Cie Linga.

W widowisku Za każdym pacianiem może się kryć następny wykorzystana została wieloznaczność słowa ..pociąg" rozumianego jako Crodek lokomocji, skłon- ność erotyczna • lii hetero- i liomoseumaina i i alko- holów . uzależnienie Pojęcia tal przełozono nu ie;-\k dziaian -ccnuwnych ze poszczec -lnó t . •. li- ry w v mov :c - -minnei r^Oć!.:-': nad ~n\ : >iK>- m> i a:: : n:w i n a t u r y ludzkie; Ji r.vb;v. -ni:, grotesi.ow o>ćk: m.-.,:ych wysiłków. Scen;, z a m m l i w e ładnie pr; epiaiah MC .i l n o z o u ! i a c \ m ;

PoaoPiiie ważna rv>ic ekspre>n ciaia w \ znacz\ i ci net luneczn* / E-ionii v. \Mępujqc\ pod s z \ l d e m Fine 5 Dancc I nealre Ih.a poi iqi;i (ci> za zbieżność t \ t u - łów ! i zaczęły sie w estetyce trochę podejrzanego pięk- na. U:i v czerni, ona w czeiuoiiL-j połyskliwej sukni.

Wy I w orne układy ramion, eleganckie ..trzymania", odbicia w lustrze Zapachniało estradą Jednak wra- żenie to z czasem ustąpiło. Poczatkow\ banał znalazł dla siebie kontrapunkt w następnvch scenach i uza- sadnienie w ekspresy w ny eh walorach tego zestawie- nia. Dwie rożne stylistyki - jak dwoje róznvch ludzi - zazębiły się. by po chwili iść dalej każde w swoją stronę.

Druga tendencja w konstruowaniu spektakli to ze- stawienie Lanca z innymi środkami w \ razu, które w efekcie mają udramaty zow ać całość. Czasem zespół, jak Kekiilainen <k Company z Finlandii, sięga po ele- menty wypróbowane na scenie dramatycznej. Twór- czynie Osoby - Odbicia umysłu u ż y h realistycznej scenografii, wprowadziły tekst i elementv psycholo- gicznej gry aktorskiej, a w efekcie całość zrobiła się naiwna. A przecież pod względem choreograficznym przedstaw ienie jest interesujące, a może nawet przej- mujące. Ciała obydwu tańczących kobiet (wspaniałe kształty jednej z nich pamiętamy z ubiegłorocznych występów/popisów) „zatuszowane" kostiumem, co ich ruchy pozbawia potocznie rozumianego wdzięku. Wy-

dają się nawet trochę niezgrabne. Jednak z czasem oko zaczyna akceptować tę burą rzeczywistość i w pewnej zgrzebności obrazu dostrzegać pewien smak.

W jej ubogiej postaci widzimy zaszyfrowaną idee Niestety. Sanna Kekaliiinen. choreografka. zdec\ do- wala się abstrakcyjny ruch dookrcśłić. wpisując go w życiowy kontekst, więc pojawia się lampa i totek w który ni siada zgarbiona bohaterka, a opow ieść o prze- mijana: ' nadchodzącej starości robi -nc nieznośnie dosiow

1'ny ni -posohen: na wzbogacenie spektakli i a m ;

tilmowa naw iazuiacą uk tak samo zatMin -w anec.

mu Braun. de P a i n n z -e Pacino w roi: ełówne: Na- grania ar.y -tka dokonała w >woim domu w Zacno- dniei V\a!;;. która |e>t w takim samym konflikcie / Anglia Lik w filmie Kuba z -\mer\ ką Filigranowa dziewczyna o chłopięcej budowie > włosami v» c/ui- a za nią ekran, na którym jej walijski dom ogiadan\

z zewnątrz i od wnętrza Aktorka wcielała się w różne postaci, eksponując charakter\ styczne dla nich poz\

z wielka sprawnością fizyczna, ale całość pozostaje trochę nudna, bo chwilami zbvt publicwsff-czna. a chwi- lami z b \ : warsztatowa

Czy na podstawie tego. co obejrzeliśiro w trakcie Spotkań, można się pokusić się o ogólniejsze wnio- ski na temat kształtu i kondycji teatru tańca? C h \ b a należy poprzestać na refleksji, ze obserwowany brak kodyfikacji, to sytuacja sprzyjająca swobodzie two- rzenia. ale także rodząca pokusę ustanów ienia wzor- ca. który znów stanie się zaczynem sprzeciwu. A to przecież odwieczny motor sztuki.

Magdalena Jankowska

VIII Międzynarodowe Lubelskie Spotkania Teatrów Tańca. Festiwal w ramach Roku Witolda G o m b r o w i - cza: organizatorzy: Centrum Kultury w Lublinie. Po- litechnika Lubelska. Towarzystwo Edukacji Kultural- nej; dyrektor Festiwalu: Hanna Strzemiecka. Lublin.

11-14 listopada 2004.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Connery seems to concur since he writes about academic satire whose core is the clash between the academic world and that outside the university.3 Kenneth

Niektóre zwierzęta mogą prznosić się na &#34;tratwach&#34; czyli jakichś elementach zwykle roślinnych, pływających, wiele zwierząt może tak docierać na wyspy..

Istnieje pewien szablon, pewne konwencje, które powtarzają się co roku.. Za każdym razem podobny problem, za każdym razem należy pisać

Pierwszym etapem jest wysłuchanie pracownika (które musi być uprzednie w stosunku do zastosowania kary), drugim - podjęcie decyzji o zastosowaniu kary (po wysłuchaniu

Wszystkie teksty dostępne są w punkcie ksero &#34;U

Baranowski i dr Pazdur bardzo słusznie stwierdzili, że niedosta­ tecznie zdajemy sobie sprawę z rozwoju gospodarki polskiej w pierwszej połowie XVIII i w XVII

Małgorzata Guławska-Gawkowska.

Podsumowując przedstawione tu założenia teoretyczno-naukowe programu, konieczne jest podkreślenie, iż program ten zakłada nauczanie poprzez działanie tak, aby młodzi ludzie