dla uczniów gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa opolskiego
2018/2019
etap miejsko-gminny
Instrukcja dla ucznia
Arkusz konkursowy liczy 12 stron i 25 zadań.
Przed rozpoczęciem pracy sprawdź czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś to komisji.
Wpisz swój kod na teście w miejscu do tego przeznaczonym.
Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Na ich rozwiązanie masz 60 minut.
Rozwiązania zaznaczaj w teście.
Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem.
Prawidłowe odpowiedzi zaznaczaj znakiem X. W zadaniach otwartych odpowiedzi wpisz w miejsca do tego przeznaczone.
Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz
znakiem X inną odpowiedź. Pracuj samodzielnie.
Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać 40 punktów.
Do zakwalifikowania się do etapu wojewódzkiego konkursu potrzebne jest 85%
poprawnych odpowiedzi, czyli 34 punkty.
Powodzenia!
Komisja konkursowa Kod ucznia
Jak nazwiesz grupę osobników zdolnych do krzyżowania się i produkowania płodnego potomstwa?
A. Rodzajem.
B. Królestwem.
C. Gatunkiem.
D. Układem narządów.
Zadanie 2. (0-1)
Wszystkie poniższe stwierdzenia dotyczące wirusów są prawdziwe z wyjątkiem:
A. Wirusy to najprostsze organizmy.
B. Wirusy mogą wywoływać choroby nowotworowe.
C. Wirusy mogą zawierać kwas RNA.
D. Wirusy można unieszkodliwić przez gotowanie.
Zadanie 3. (0-1)
Na schemacie przedstawiono działanie enzymu. Prawidłowe zestawienie przedstawiono w punkcie
Enzym Substrat Produkt
A. W X Y
B. X Y W
C. X W Y
D. Y W X
Zadanie 4. (0-1)
Która część patogenu jest rozpoznawana przez system odpornościowy?
A. Przeciwciało.
B. Antygen.
C. Antybiotyk.
D. DNA.
1 2 3 Kwiaty roślin przystosowanych do zapylania przez owady oznaczono numerami
A. 1 i 3. B. tylko 1. C. 1, 2 i 3. D. tylko 2.
Zadanie 6. (0-1)
Który wykres najlepiej przedstawia jak zmieni się szybkości transpiracji (oś pionowa)gdy wzrośnie wilgotność powietrza?
wilgotność wilgotność
wilgotność wilgotność Zadanie 7. (0-2)
Oceń prawdziwość informacji dotyczących mchów wpisując literę P, jeśli jest prawdziwa lub literę F, jeśli jest fałszywa.
Informacje P/F
Gametofit mchów jest pokoleniem dominującym.
Mchy do zapłodnienia potrzebują wody.
Korzenie mchów to chwytniki.
Cała populacja trzmieli drzewnych pochodzi od zaledwie pary rodziców. Zostały one wprowadzone na wyspę z lądu. Które stwierdzenie na temat populacji trzmieli drzewnych na wyspie, w porównaniu do tej z kontynentu jest prawdziwe?
A. Populacja jest mniej zagrożona upadkiem z powodu choroby.
B. Trzmiele na wyspie są w stanie lepiej przystosować się do zmian środowiskowych. C. Populacja wykazuje większą różnorodność genetyczną.
D. Trzmiele wolniej będą się dostosowywać do zmian środowiska. Zadanie 9. (0-1)
Na ilustracji sześciokąty to cząsteczki cukru rozpuszczone w wodzie. W którą stronę będą się przemieszczać cząsteczki wody przez błonę półprzepuszczalną między roztworami A i B?
A. Z A do B.
B. Z B do A.
C. Jednakowo w obu kierunkach.
D. Woda nie może przemieszczać się między tymi roztworami.
Zadanie 10. (0-2)
Na rysunkach przedstawiono schemat budowy czterech związków znajdujących się w organizmach.
Nośnikiem informacji genetycznej jest związek oznaczony literą …….. . Z aminokwasów zbudowany jest związek oznaczony literą …… .
Ilustracja przedstawia budowę oka.
Zaznacz strzałką i podpisz element budowy oka, dzięki któremu zachodzi akomodacja.
Zadanie 12. (0-1)
Ilustracja przedstawia osobę nadmuchującą balon.
Powietrze wewnątrz balonu w porównaniu do powietrza na zewnątrz zawiera
Dwutlenek węgla Tlen Para wodna
A mniej więcej więcej
B mniej więcej mniej
C więcej mniej więcej
D więcej mniej mniej
Zadanie 13. (0-1)
Narządami analogicznymi są
A. kończyna przednia kreta i nietoperza.
B. odnóża owada i kończyny kręgowców.
C. płetwa wieloryba i skrzydło ptaka.
D. ciernie kaktusa i liście róży.
Schemat przedstawia dziedziczenie mukowiscydozy przez cztery pokolenia w pewnej rodzinie.
Mukowiscydoza jest chorobą dziedziczną, która występuje u osób posiadających nieprawidłowy allel (m) genu na chromosomie 7. Dziedziczona jest w sposób autosomalny recesywny.
mężczyzna chory mężczyzna zdrowy chora kobieta zdrowa kobieta a) Zapisz genotypy osób oznaczonych numerami 2 i 3.
2 ………. 3 ……….
b) Jakie jest prawdopodobieństwo, że osoba oznaczona numerem 5 jest homozygotą dominującą? ……….%
Zadanie 15. (0-1)
Kobieta odkrywa, że w jej rodzinie występuje rzadka choroba genetyczna sprzężona z płcią (allel tej choroby znajduje się na chromosomie X), która objawia się w późniejszym wieku. Jej matka i ojciec nie chorowali, ale wszyscy trzej jej bracia są chorzy. Jakie jest prawdopodobieństwo, że kobieta będzie również mieć tę chorobę?
A. 75%
B. 50%
C. 25%
D. 0%
Zadanie 16. (0-2) Uzupełnij tabelę.
Rodzaj komórek człowieka Ilość chromosomów Plemnik
Erytrocyt Leukocyt Zadanie 17. (0-1)
Organizmy mające zdolność do trawienia pozaustrojowego (zewnętrznego) to A. muchomor czerwony, euglena zielona.
B. pleśniak biały, pająk krzyżak.
C. rak rzeczny, ślimak winniczek.
D. pantofelek, mucha domowa.
Oceń prawdziwość informacji dotyczących pasożytów wpisując literę P, jeśli jest prawdziwa lub literę F, jeśli jest fałszywa.
Informacje P/F
Tasiemiec jest obojnakiem i rozmnaża się bezpłciowo.
Glistą zaraża się przez spożycie nieumytych, zakażonych jajami warzyw, owoców lub zanieczyszczonej wody
Świerzbowiec to owad, którego larwy drążą korytarze w skórze powodując silne swędzenie.
Niektóre rośliny są pasożytami innych roślin.
Zadanie 19. (0-4)
Rozpoznaj i podpisz przedstawione na ilustracjach gatunki roślin (wystarczy wpisać nazwę rodzaju).
Wybierz spośród podanych: świerk, jodła, modrzew, sosna, głóg, lipa, kukurydza, olcha, leszczyna.
A - ……… B - ……… C- ……….
D - ……….. E - ……….
Rośliny nagonasienne oznaczono literami (ą) - ………
Rośliny dwuliścienne oznaczono literami (ą) - ………..
Rośliny jednoliścienne oznaczono literami (ą) - ……….
Uczeń zbadał wrażliwość na dotyk różnych części ciała.
Schemat przedstawia kawałek drutu z końcami w ustalonej odległości od siebie.
Różne części skóry zostały dotknięte tym drutem.
Kawałek drutu
To badanie powtórzono z końcówkami drutu w różnych odległościach. Uczeń odnotował odległość między końcami, gdy oba końce były wyczuwalne. Badanie powtórzono na różnych częściach ciała.
Wyniki badania przedstawiono na wykresie.
Odległość między końcami drutu
wewnętrzna zewnętrzna przedramię opuszek palca plecy strona dłoni strona dłoni
Ułóż części ciała zaczynając od tej, która ma najmniejsze zagęszczenie receptorów na jednostce powierzchni do tej, która ma ich najwięcej.
1. ………..
2. ………..
3. ………..
4. ………..
5. ………..
Azot jest jednym z pierwiastków biogennych, koniecznych do syntezy związków
organicznych w komórce. Niektóre rośliny np. rosiczki czy z rodziny motylkowatych dobrze rosną na glebach ubogich w ten pierwiastek. Wyjaśnij, w jaki sposób wymienione rośliny uzupełniają niedobory azotu.
rosiczka:
...
...
...
roślina z rodziny motylkowatych:
...
...
...
Zadanie 22. (0-3)
Ilustracja przedstawia serce człowieka i główne naczynia krwionośne. Uzupełnij tabelę poniżej.
Funkcja Numer na
ilustracji
Nazwa Oddziela krew z tlenem od krwi z dwutlenkiem węgla
Zapobiega cofaniu się krwi z komory do przedsionka D zastawka
Wyprowadza krew z tlenem z lewej komory
Żyła, którą wpływa do serca krew z dwutlenkiem węgla Komora , w której jest krew z tlenem
Przedsionek, w którym jest krew odtlenowana
Ilustracja przedstawia układ pokarmowy człowieka.
a) Napisz jaką rolę pełnią struktury A i B
A - ……….………...
………...
B - ………
………..
b) Zaznacz znakiem X miejsce powstawania żółci.
Zadanie 24. (0-2)
Wpisz w zaznaczone miejsca właściwe cyfry i liczby związane z podanymi określeniami.
a) Liczba chromosomów płci w plemniku ……….
b) Liczba odnóży krocznych komara ……….
c) Liczba nukleotydów kodujących 10 aminokwasów ………..
d) Liczba kodonów kodujących 25 aminokwasów ………
Na rysunkach przedstawiono przedstawicieli różnych grup zwierząt (nie zachowano skali wielkości).
Uzupełnij tabelę wpisując w odpowiednie miejsca litery, którymi oznaczono poszczególne zwierzęta.
A B C
D E
Charakterystyczna cecha Litera, którą oznaczono
przedstawiciela grupy Po raz pierwszy pojawia się u tych zwierząt przewód pokarmowy
Po raz pierwszy w tej gromadzie zwierząt pojawiają się błony płodowe Są to zwierzęta jajorodne i stałocieplne
W tej grupie po raz pierwszy powstał układ krwionośny Cechą tej gromady kręgowców jest posiadanie przepony
Opracowanie testu: Mariola Szczecińska
