SPIS TRES ´CI
Content . . . . 9
Podzie ˛kowania . . . . 13
Przedmowa . . . . 15
Foreword . . . . 19
Cze ˛s´c ´ I. Klasyfikacja teorii i krytyki kary Wprowadzenie . . . . 33
1. Znaczenie klasyfikacji teorii i krytyki kary . . . . 33
1.1. O potrzebie nowej klasyfikacji teorii i krytyki kary . . . . 36
1.2. Załoz ˙enia nowoczesnej penologicznej klasyfikacji teorii kary. . . . 38
Rozdział I. Racjonalizacje kary . . . . 41
1. Synteza tradycyjnych modeli klasyfikacyjnych racjonalizacji kary 41 1.1. Racjonalizacje imperatywne . . . . 42
1.1.1. Racjonalizacje imperatywne kary a funkcja sprawiedliwos´ciowa prawa karnego . . . . 42
1.1.2. Racjonalizacje imperatywne kary a definicja kary . . 43
1.1.3. Racjonalizacje imperatywne kary a funkcja gwarancyjna prawa karnego . . . . 43
1.2. Racjonalizacje instrumentalne . . . . 48
1.2.1. Funkcja ochronna prawa karnego a racjonalizacje instrumentalne kary . . . . 49
1.3. Racjonalizacje imperatywno-instrumentalne (mieszane) . . 54
2. Klasyfikacje racjonalizacji kary – perspektywa historyczna . . . . 54
2.1. Racjonalizacje imperatywne . . . . 54
2.1.1. Krytyka poje ˛cia kategorii racjonalizacji odweto- wej . . . . 54
2.1.2. Krytyka poje ˛cia racjonalizacji retrospektywnych . . . 57
2.1.3. Krytyka poje ˛cia teorii absolutnych (bezwzgle ˛dnych) kary . . . . 59
2.1.4. Krytyka poje ˛cia racjonalizacji sprawiedliwos´cio- wych . . . . 60
2.1.5. Krytyka kategorii klasyfikacyjnej kary retrybutyw- nej . . . . 62
2.1.6. Wybrane afiliacje historyczne racjonalizacji imperatywnej . . . . 67
2.2. Racjonalizacje instrumentalne . . . . 68
2.2.1. Krytyka poje ˛cia racjonalizacji prewencyjnej. . . . 68
2.2.2. Krytyka poje ˛cia racjonalizacji prospektywnej. . . . 69
2.2.3. Trudnos´ci kategorii klasyfikacyjnej konsekwencjalizmu i utylitaryzmu . . . . 69
2.2.4. Krytyka kategorii racjonalizacji resocjalizacyjnej . . . 70
2.2.5. Krytyka kategorii kary wzgle ˛dnej . . . . 71
2.3. Racjonalizacje imperatywno-instrumentalne (mieszane) . . 73
3. Złoz ˙onos´c´ racjonalizacji instrumentalnych . . . . 76
3.1. Prewencja indywidualna . . . . 76
3.1.1. Resocjalizacja jako kategoria prewencji indywidualnej 77 3.1.2. Unieszkodliwienie . . . . 81
3.2. Prewencja generalna . . . . 83
3.2.1. Prewencja generalna negatywna . . . . 84
3.2.2. Prewencja generalna pozytywna . . . . 85
Rozdział II. Krytyka kary. . . . 89
1. Negacjonizm penalny . . . . 89
1.1. Negacjonizm penalny materialny . . . . 89
1.2. Negacjonizm penalny formalno-materialny . . . . 96
2. Humanistyczna krytyka praktyk penalnych. . . . 101
2.1. W kre ˛gu kryminologii radykalnej . . . . 101
2.2. Kłopoty abolicjonisto ´w . . . . 103
2.3. Minimalizm penologiczny. . . . 107
2.4. Sprawiedliwos´c´ naprawcza . . . . 109
6
SPIS TRES´CI3. Punitywnos´c ´ populistyczna . . . . 111
4. Teorie deskryptywne kary kryminalnej . . . . 113
5. Klasyfikacja dotychczasowych teorii i krytyki kary: podsumo- wanie . . . . 118
6. Rozszerzona definicja kary kryminalnej: integralnokulturowa teoria kary . . . . 119
Cze ˛s´c ´ II. Panoptyzm Rozdział I. Geneza poje ˛cia . . . . 125
1. Definicja . . . . 125
2. Foucault . . . . 126
3. Bentham . . . . 135
4. Inspiracje. . . . 142
5. Teoria i eksperyment . . . . 149
Rozdział II. Wie ˛zienie: narodziny systemu penitencjarnego . . 165
1. Wie ˛zienie jako gło ´wna forma kary . . . . 165
2. Howard . . . . 179
3. Francja . . . . 190
4. Panoptykon Benthama . . . . 200
5. Panoptykon: historia znacza˛cej kle ˛ski . . . . 208
Rozdział III. Panoptyzm wspo ´łczesnos´ci . . . . 225
1. Gloria victis: woko ´ł recepcji idei panoptykonu . . . . 225
2. Panoptyzm postbenthamowski. . . . 247
3. Panoptyzm z perspektywy demokratycznego społeczen ´stwa i demokratycznego pan ´stwa prawnego . . . . 251
4. Memento . . . . 262
Bibliografia . . . . 265
Indeks oso ´b . . . . 283
Spis tres´ci
7
CONTENT
Acknowledgements . . . . 13 Foreword . . . . 15 Part I. Classification of the theory and critique of punishment Introduction . . . . 33 1. Significance of the classification of the theory and critique
of punishment . . . . 33 1.1 On the need for a new classification of the theory
and critique of punishment . . . . 36 1.2. Principles of the modern penological classification
of the theory of punishment . . . . 38 Chapter I. Punishment rationalisation . . . . 41 1. Synthesis of traditional models of classification of punishment
rationalisations. . . . 41 1.1. Imperative rationalisations . . . . 42
1.1.1. Imperative punishment rationalisations versus
the guaranty of justice. . . . 42 1.1.2. Imperative punishment rationalisations versus
the definition of punishment . . . . 43 1.1.3. Imperative punishment rationalisations versus
nullum crimen, nulla poena sine lege principles . . . 43 1.2. Instrumental rationalisations . . . . 48
1.2.1. Protectoral function of the criminal law versus
instrumental punishment rationalisations . . . . 49
1.3. Mixed rationalisations: imperative and instrumental. . . . . 54
2. Classifications of punishment rationalisations from a historical
perspective. . . . 54
2.1. Imperative rationalisations . . . . 54
2.1.1. The category of retributive rationalisation – a critique 54 2.1.2. The concept of retrospective rationalisation – a critique. . . . 57
2.1.3. The concept of absolute theories of punishment – a critique. . . . 59
2.1.4. The retaliatory category of rationalisation of punishment – a critique. . . . 60
2.1.5. The category of retributive punishment – a critique. 62 2.1.6. Imperative rationalisation: chosen historical affiliations 67 2.2. Instrumental rationalisations . . . . 68
2.2.1. The concept of preventive rationalisation – a critique 68 2.2.2. The concept of prospective rationalisation – a critique 69 2.2.3. Classification of consequentialism and utilitarianism – difficulty in categorisation . . . . 69
2.2.4. Categories of rehabilitative rationalisation – a critique 70 2.2.5. The category of relative punishment – a critique . . . 71
2.3. Mixed rationalizations-imperative and instrumental . . . . . 73
3. The complexity of instrumental rationalisations . . . . 76
3.1. Individual prevention. . . . 3.1.1. Rehabilitation as a category of individual prevention 77 3.1.2. Incapacitation. . . . 81
3.2. General prevention . . . . 83
3.2.1. Negative general prevention . . . . 84
3.2.2. Positive general prevention . . . . 85
Chapter II. A critique of punishment . . . . 89
1. Penal negationism . . . . 89
1.1. Substantive penal negationism . . . . 89
1.2. Substantive and formal penal negationism. . . . 96
2. A humanist critique of penal practice. . . . 101
2.1. In the sphere of radical criminology . . . . 101
2.2. Abolitionists’ troubles. . . . 103
2.3. Penal minimalism . . . . 107
2.4. Restorative justice . . . . 109
3. Punitive populism. . . . 111
10
CONTENT4. Descriptive theories of criminal punishment . . . . 113
5. Classification of existing theories and critique of punishment – a summary . . . . 118
6. An extended definition of criminal punishment: the culturally integrated theory of punishment . . . . 119
Part II. Panoptism Chapter I. A genesis of the concept . . . . 125
1. Definition . . . . 125
2. Foucault . . . . 126
3. Bentham . . . . 135
4. Inspirations . . . . 142
5. Theory and experiment. . . . 149
Chapter II. Prison: the birth of the penitentiary system . . . . 165
1. Prison as the main form of punishment . . . . 165
2. Howard . . . . 179
3. France . . . . 190
4. Bentham’s Panopticon. . . . 200
5. The Panopticon – a history of significant defeat . . . . 208
Chapter III. Panoptism and the modern world . . . . 225
1. Gloria victis – on the reception of the idea of the Panopticon. . 225
2. Post-Benthamian panoptism . . . . 247
3. Panoptism seen from the perspective of a democratic society and a democratic state . . . . 251
4. Memento . . . . 262
Bibliography . . . . 265
Index of names . . . . 283
Content
