CENTRUM KULTURY
w BOLKOWIE
CENTRUM KULTURY
w BOLKOWIE
Katarzyna Doszczak-Fu³awka
Autorski program Gminno-Miejskiego Oœrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Bolkowie.
kreatywnoœæ + trafiony pomys³
+ wiedza
gotowy przepis na sukces
Inwentaryzacja
krótka charakterystyka stanu obecnego
3
Miejsko-Gminny Oœrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Bolkowie dalej „MGOKSiR” dzia³a na podstawie:
1. Ustawy z 25 paŸdziernika 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu kulturalnej/tekst jednolity Dz. U z 1997 r. Nr 110, poz. 721 zp. zm./,
2. Ustawy z 8 marca 1990 r. o samorz¹dzie gminnym/ tekst jednolity Dz. U. z 1996 r.
Nr 13, poz. 74 z p.. zm./, 3. Statutu MGOKSiR
Siedzib¹ MGOKSiR jest Dom Kultury przy ul. Szpitalnej 16 w Bolkowie. W sk³ad MGOKSiR wchodz¹:
- Dom Kultury ul. Szpitalna 16 w Bolkowie,
- Oœrodek Wypoczynku Œwi¹tecznego ul. Polna 19 w Bolkowie,
Œwietlice wiejskie w Kaczorowie, P³oninie, Wolbromku, Sadach Dolnych, Sadach Górnych, Jastrowcu, Lipie, Wierzchos³awicach, Œwinach, Starych Rochowicach, Mys³owie, Grudnie oraz klub w Wierzchos³awicach.
MGOKSiR to samorz¹dowa instytucja kultury, sportu i rekreacji, której organizatorem jest Gmina Bolków. Podstawowym celem jej dzia³alnoœci jest realizacja zadañ samorz¹dowych w zakresie kultury, sportu i rekreacji jednoczeœnie jest koordynatorem programu placówek kulturalno- wychowawczych i sportowo-rekreacyjnych.
Koncepcja kulturalna
koncepcja pracy MGOKSiR w Bolkowie
Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu dzia³alnoœci kulturalnej z dnia 25 paŸdziernika 1991 r. definiuje dzia³alnoœæ kulturaln¹, jako polegaj¹c¹ na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Mecenat pañstwa nad dzia³alnoœci¹ kulturow¹ dotyczy wspierania i promocji twórczoœci, edukacji i oœwiaty kulturalnej, dzia³añ i inicjatyw kulturalnych oraz opieki nad zabytkami. Wiele instytucji kultury w Polsce postrzega swoj¹ rolê przede wszystkim jako jednostki, któr¹ œwiadomy widz odwiedzi. Taki model ukszta³towany zosta³ w XIX w. i utrzymywa³ siê do póŸnych lat 90-tych XX w. Wymaga³o to od odbiorcy przygotowania i wiedzy. Kultura by³a przede wszystkim dla elit. W krajach zachodnich zauwa¿ono, ¿e taki model przesta³ siê sprawdzaæ. Frekwencja dramatycznie spada³a, zainteresowanie kultur¹ równie¿. Stwierdzono,
¿e zmiany s¹ nieuniknione. Instytucje kultury, takie jak domy czy centra kultury i sztuki, musz¹ przekszta³ciæ siê z dzia³alnoœci pasywnej w kreatywn¹, która w danej przestrzeni bêdzie stymulowa³a tworzenie nowych form kultury, nauki, poprzez po³¹czenie edukacji i rozrywki, prowadz¹c nadal swoj¹ statutow¹ dzia³alnoœæ. Odegra ona wa¿n¹ rolê spo³eczn¹, np. pomoc terapeutyczn¹ dla osób niepe³nosprawnych, pobudzi rozwój turystyki kulturalnej i naukowej, bêdzie inspirowaæ. Ta nowa tendencja nie jest chêtnie akceptowana w œrodowisku kulturalnym.
Uwa¿a siê, ¿e takie zmiany obni¿¹ jej presti¿, ¿e przekszta³c¹ je w parki rozrywki. Jednak zmiany s¹ nieuniknione, bo nowa spo³ecznoœæ dla której jesteœmy ma inne oczekiwania ni¿ ta sprzed dekady, jest coraz bardziej wymagaj¹ca, niecierpliwa, wychowana w dobie wszechobecnych mediów, maj¹ca swoje oczekiwania, chc¹ca czegoœ wyj¹tkowego; czasami scenografii, czasem arcydzie³, czasem rozrywki. Dlatego instytucje kultury musz¹ nad¹¿aæ za duchem czasu, uczyæ siê od lepszych, podpatrywaæ dobre rozwi¹zania i adaptowaæ je na w³asne potrzeby. Ma³e domy kultury musz¹ w³o¿yæ wiêcej wysi³ku, aby zapracowaæ na sukces. Mówiæ o sukcesie bêdzie mo¿na wtedy, gdy oprócz zauwa¿enia jego zas³ug i roli w œrodowisku, zostan¹ docenione przez najbli¿sze otoczenie i bêd¹ uczestniczyæ w ¿yciu zbiorowoœci. Dom kultury musi wypracowaæ z³oty œrodek, nie zapominaj¹c o podstawowej dzia³alnoœci statutowej.
Wizja rozwoju
strategia dzia³ania
5
Dziœ ka¿da instytucja, przedsiêbiorstwo prywatne b¹dŸ pañstwowe, aby osi¹gn¹æ sukces, byæ zauwa¿ane i trwale zaistnieæ na rynku powinno zainwestowaæ w innowacyjnoœæ.
GMOKSiR w Bolkowie to miejsce posiadaj¹ce ju¿ swoj¹ rangê, poziom. Jest jednostk¹, która jeszcze mocniej zaakcentuje swoj¹ pozycjê w mieœcie, na Dolnym Œl¹sku, w Polsce i za granic¹.
Dlatego Kultura w Bolkowie do realizacji planów potrzebuje jasno okreœlonych kryteriów, które pomog¹ realizowaæ zadania. Po pierwsze nale¿y szczegó³owo okreœliæ jej misjê na najbli¿sze trzy do piêciu lat. Po drugie opracowaæ w³aœciw¹ strategiê, wpisuj¹c¹ siê w Strategiê Rozwoju miasta, umo¿liwiaj¹c¹ realizacjê misji i po trzecie stworzyæ mechanizmy ekonomiczne umo¿liwiaj¹ce jej realizacjê.
Misjê MGOKSiR ramowo okreœlono w statucie. Realizuj¹c j¹ chcê po³o¿yæ nacisk na stworzenie instytucji nowoczesnej, otwartej na potrzeby œrodowiska, w którym funkcjonuje, rozumiej¹cej potrzeby odbiorcy w ka¿dym wieku (w³¹czaj¹c w to dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, a tak¿e maj¹c na uwadze aktywizacjê seniorów 60+), promuj¹ce dzia³alnoœæ swoj¹ na tle miasta w atrakcyjnej formie. Chcê wydobyæ mo¿liwoœci, niezwykle piêknej i o ogromnym potencjale Gminy. Walory te nie by³y w ostatnim czasie odpowiednio wykorzystane. A przecie¿
mieszkañcy i odwiedzaj¹cy Gminê turyœci zas³uguj¹ na kulturê na europejskim poziomie, to¿sam¹ z miejscem z którego pochodzi.
Powo³uj¹c siê na § 4 Statutu MGOKSiR w Bolkowie "Celem dzia³alnoœci MGOKSiR jest:
rozwój czynnego uczestnictwa mieszkañców gminy i miasta w ¿yciu kulturalnym…." chcê prowadziæ dzia³alnoœæ warsztatow¹, seminaryjn¹, dydaktyczn¹ i naukow¹, przekazuj¹c trudn¹, specjalistyczn¹ wiedzê w sposób przystêpny i atrakcyjny, nowoczesny czêsto interaktywny, k³aœæ nacisk na przygotowanie, wychowanie odbiorcy œwiadomego, wymagaj¹cego, który chêtnie korzystaæ bêdzie z naszej oferty. Odwo³uj¹c siê do § 4 Statutu MGOKSiR w Bolkowie do³o¿ê wszelkich starañ aby dbaæ i wzmacniaæ integracjê mieszkañców.
Planujê wykorzystaæ prawne aspekty zwi¹zane z twórczoœci¹ artystyczn¹ i edukacj¹ zawarte w ustawodawstwie Unii Europejskiej. Komisja Europejska wyst¹pi³a z projektem utworzenia Europejskiej Agendy Kultury, który w 2007 r. zatwierdzi³a Rada Unii Europejskiej.
W Agendzie tej po³o¿ono nacisk na wp³yw edukacji artystycznej na rozwój kreatywnoœci uczniów. Parlament Europejski w Rezolucji z 2009 r. o studiach artystycznych w Unii Europejskiej przedstawi³ zalecenia dotycz¹ce rozwoju edukacji artystycznej i wezwa³ do lepszej jej koordynacji w skali europejskiej. Opar³ siê na badaniach wykazuj¹cych zwiêkszenie siê kreatywnoœci m³odych ludzi pod wp³ywem edukacji artystycznej. Wnioski z lektury „Diagnozy stanu edukacji kulturowej w województwie dolnoœl¹skim w 2018 r” wskazuj¹ na „Wyzwaniem dla realizacji edukacji kulturowej oraz wspó³pracy w jej zakresie, obok wskazywanych w danych zastanych ograniczonych œrodkach s¹ takie wyzwania jak brak koordynacji, chaos organizacyjny, brak jasno okreœlonego celu wspó³pracy”.
1
2
3
1 Statut Miejsko-Gminnego Oœrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Bolkowie, § 4
2 https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2009:247E:0032:0041:PL:PDF punkt 73
3 Diagnoza stanu edukacji kulturowej w województwie dolnoœl¹skim w 2018 r, Tomasz Kasprzak, Narodowe Centrum Kultury
Jednoczeœnie czytamy, ¿e „dzia³ania z obszaru edukacji kulturowej opiera siê na pasji, zaanga¿owaniu realizatorów” Posiadaj¹c wiedzê, pasjê i solidne fundamenty w postaci wykszta³cenia, doœwiadczenia i wspó³pracy z ró¿nymi jednostkami i instytucjami chcê o¿ywiæ kulturê w Bolkowie. MGOKSiR ma szansê byæ "¿ywym organizmem" na dobre zakorzenionym w miasto, nie odrêbn¹ komórk¹ a miejscem spotkañ têtni¹cym twórczoœci¹ i pozytywn¹ energi¹.
Warto podkreœliæ, ¿e zadanie poza wartoœciami edukacyjnymi, dydaktycznymi i artystycznymi posiada tak¿e inne walory takie jak: innowacyjnoœæ, uniwersalizm - opiera siê bowiem na wartoœciach artystycznych i kulturotwórczych, bêd¹cych wspólnym mianownikiem humanizmu i nowoczesnoœci, jest te¿ elementem miêdzynarodowej komunikacji przysz³ych elit kulturalnych, których g³ównym jêzykiem s¹ wartoœci poznawcze i estetyczne. Multikulturalizm - wynikaj¹cy z bezpoœrednich kontaktów artystycznych, intelektualnych i towarzyskich miêdzynarodowych grup i jednostek, bêd¹cy wynikiem wymiany kulturowej. Twórczego przenikania siê elementów globalizacyjnych z lokalnoœci¹.
Ka¿da z prezentowanych w GMOKSiR wystaw, warsztatów, lekcji, gier terenowych czy koncertów by³yby pretekstem do poszukiwañ w³asnych rozwi¹zañ twórczych. Zamierzam stworzyæ komórkê otwart¹ nie tylko dla mieszkañców Bolkowa, okolic i nie tylko dla mi³oœników.
Oœrodek Kultury bêdzie miejscem animacji dzia³añ artystycznych, promuj¹cych twórczoœæ i region. Jego g³ównym celem by³aby edukacja kulturalna i wychowanie aktywnego odbiorcy sztuki, promocja, prezentacja i upowszechnianie wspó³czesnej twórczoœci artystycznej.
GMOKSiR bêdzie miejscem otwartym dla odbiorcy i na odbiorcê wychodz¹cym w przestrzeñ miasta. Planujê "otworzyæ drzwi Kultury w Bolkowie", aby miasto têtni³o kultur¹ i sztuk¹ a jej dzia³alnoœæ by³a widoczna nie tylko w obszarze miasta.
W obecnych czasach jest to niezwykle istotne gdy¿ stanowi formê spo³ecznej komunikacji. Jest to jedna z metod wspó³czesnych dzia³añ marketingowych. Jej zadaniem, prócz upowszechniania dzia³alnoœci, jest kreowanie popytu na tê dzia³alnoœæ. Ma tak¿e na celu przezwyciê¿enie wewnêtrznych oporów, stereotypów i przyzwyczajeñ. Aby staæ siê widocznym na rynku i utrzymaæ jasny przekaz o swojej dzia³alnoœci, ka¿da jednostka, tak¿e kulturalna wymaga prowadzenia dzia³añ marketingowych. Promocja jako informacja dla obecnych i potencjalnych odbiorców, oparta na argumentach, przedstawiaj¹ca w sposób wiarygodny ofertê i mówi¹ca o korzyœciach, jakie zapewnia dla satysfakcjonuj¹cego zaspokajania potrzeb.
Rozwój jednostki zwi¹zany jest z popraw¹ wizerunku GMOKiS. Rozumieæ przez to nale¿y stworzenie nowej, spójnej i nad¹¿aj¹cej za obecnymi trendami w projektowaniu, to¿samoœci wizualnej. Stworzenie logo, odœwie¿enie strony i fanpage'a na facebook'u, tworzenie przystêpnych i atrakcyjnych postów, poprawa jakoœci fotorelacji z wydarzeñ, aktywna promocja wydarzeñ, wspó³praca z lokalnymi i regionalnymi mediami.
Planujê wykorzystaæ potencja³ prowadzonych dotychczas dzia³añ, rozwijaæ je i umacniaæ, nadaj¹c im jednak wiêkszego rozpêdu, dynamiki aby zwiêkszyæ ich zasiêg. Posiadaj¹c siln¹ bazê w postaci unikatowego dziedzictwa kulturowego jakim jest historia regionu, zwi¹zana z dynasti¹ Piastów reprezentowana przez liczne materialne znaki ich pobytu na tych ziemiach, chocia¿by zamki, koœcio³y fundowane i rozbudowywane przez Bolka I Surowego czy Bolka
7
Ma³ego Œwidnickiego jak równie¿ œlady pobytu Templariuszy na Zamku w Lipie. To dziedzictwo kulturowe traktujê jako bazê do stworzenia wyj¹tkowego produktu turystycznego dla odbiorcy zainteresowanego zarówno bogactwem przyrodniczym jak i histori¹. Ponad to chcê obudziæ potencja³ twórczy wœród spo³ecznoœci lokalnej, rozpoznaj¹c te œrodowiska i wyjœæ naprzeciw ich oczekiwaniom. Tym samym przyczyniæ siê do promocji miasta i regionu.
Do kontynuowanych dzia³añ w zakresie oferty programowej planujê m.in.:
- Festiwal kolêd
- Zabawa charytatywna
- konkursy plastyczne, szachowe, recytatorskie - Miêdzynarodowy Dzieñ Kobiet
- Narodowy Dzieñ Pamiêci ¯o³nierzy Wyklêtych - Festiwal Piosenki Przedszkolnej „giganci”
- Kiermasz Wielkanocny - Dzieñ Ziemi
- Majówka
- Bieg z Zamkiem w tle - Dni Bolkowa
- Do¿ynki - Miko³ajki
- Kiermasz Bo¿onarodzeniowy
Planowane dzia³ania w zakresie oferty programowej:
- Gminny Festiwal Talentów
- dzia³alnoœæ z zakresu edukacji nieformalnej,
- cyklicznie odbywaj¹ce siê warsztaty dla dzieci i m³odzie¿y a tak¿e dla osób doros³ych, warsztaty wielkanocne, bo¿onarodzeniowe jako promocja lokalnego rêkodzie³a i twórców ludowych, KGW, upowszechnianie dziedzictwa kulturowego.
Oferta GMOKSiR
oferta programowa
- dzia³alnoœæ wystawiennicza, wykorzystanie potencja³u nowego obiektu do stworzenia wystawy sta³ej i organizowania wystaw czasowych,
- ofertê dla odbiorców kultury we wszystkich grupach wiekowych, - wspó³pracê z samorz¹dowymi instytucjami kultury,
- wspó³pracê ze stowarzyszeniami i fundacjami kulturalnymi, - wspó³pracê z mediami,
- popularyzowanie nauki, - upowszechnianie kultury,
- wspó³pracê z narodowymi instytucjami kultury, - wspó³pracê ze œrodowiskami lokalnymi,
- spotkania dyskusyjne dotycz¹ce sztuki i kultury (planujê, opieraj¹c siê na metodzie open space, prowadziæ spotkania traktuj¹ce o kulturze, sztuce i filmie pod nazw¹ "Kod dostêpu"),
- Gminna olimpiada sportowa - promocja talentów sportowych - autoprezentacjê artystów,
- koncerty
- stworzenie atrakcyjnej oferty dla dzieci na spêdzenie wolnego czasu podczas ferii czy wakacji, - Festiwal miodu – mo¿e byæ punktem wyjœcia do powo³ania Festiwalu miodu i miodownika.
Bazuj¹c na informacjach Ÿród³owych mówi¹cych o miodowych ciastach z przyprawami Bolka II Œwidnickiego, zwanymi kêskami Bolka.
4 Psychologia reklamy, Dariusz Doliñski, GWP, stworzenie relacji, z któr¹ ka¿de ze œrodowisk mo¿e siê uto¿samiaæ.
Istnieje zale¿noœæ, która mówi i¿, jeœli nawi¹¿e siê tak¹ relacjê, nawi¹zuje siê równie¿ stosunek emocjonalny, którego efektem jest identyfikowanie siê z miejscem, wydarzeniami i dzia³alnoœci¹, wspólne promowanie i budowanie marki. Dzia³aj¹c w kilku takich obszarach, zwiêksza siê zasiêg swojej dzia³alnoœci, tym samym zwiêksza siê iloœæ odbiorców,
5 http://www.openspace.pl/metoda, Metodê open space opracowa³ Amerykanin Harrison Owen, który opieraj¹c siê na swoich doœwiadczeniach, kiedy ciê¿ko pracowa³ aby przeprowadziæ konferencjê, zrealizowa³ j¹
i postanowi³, ¿e ju¿ nigdy nie bêdzie robi³ nic podobnego. Powodem tego postanowienia by³y refleksje uczestników, którzy doceniali najbardziej przerwê na kawê. Te reakcje stanowi³y mobilizacjê do poszukiwañ odpowiedzi na pytanie, jak przenieœæ emocje i energiê panuj¹ce podczas przerw na kawê, aby uczestnicy spotkania aktywnie anga¿owali siê w pracê i ¿ywio³owo d¹¿yli do osi¹gniêcia wyników. Te rozwa¿ania wp³ynê³y na powstanie metody open space,
4
5
Plan
organizacja GMOKSiR
9 6
7
8
Finansowanie:
- dotacja z Urzêdu Miejskiego,
- œrodki pozabud¿etowe – podejmowanie prób aplikowania do programów
operacyjnych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Centrum Kultury w szczególnoœci programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne, - pozyskiwanie sponsorów na dofinansowanie imprez.
Proponujê nastêpuj¹ce zmiany:
- Zmiana nazwy na Centrum Kultury w Bolkowie, - zmiany w statucie,
- zmiany w regulaminie,
- zmiany w schemacie organizacyjnym.
Cele i zadania:
1．Centrum Kultury prowadzi wielokierunkow¹ dzia³alnoœæ w zakresie tworzenia, upowszechniania i ochrony kultury oraz zachowania to¿samoœci lokalnej.
2． Celem dzia³alnoœci CK jest przygotowanie i pozyskanie spo³ecznoœci lokalnej do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz wspó³tworzenia jej wartoœci.
3． Do zadañ CK nale¿y w szczególnoœci:
- rozpoznanie i rozbudzenie zainteresowañ oraz potrzeb kulturalnych mieszkañców, - edukacja kulturowa i wychowanie przez sztukê,
- kszta³towanie wzorów i nawyków aktywnego uczestnictwa w kulturze,
- podejmowanie dzia³añ s³u¿¹cych pielêgnowaniu tradycji narodowej i wartoœci patriotycznych,
- budowanie to¿samoœci lokalnej i kulturalnej mieszkañców,
- prowadzenie i tworzenie warunków dla animacji amatorskiego ruchu w tym: sekcji, zespo³ów, chórów, kapel, orkiestr, formacji, stowarzyszeñ, kó³, klubów i innych,
- organizowanie imprez: projektów, spektakli, koncertów, festiwali, wystaw, prezentacji, projekcji, wyk³adów, æwiczeñ, odczytów, konferencji, szkoleñ, kursów, festynów,
pikników, jarmarków, targów, kiermaszów, aukcji, balów, dyskotek, zabaw, imprez, eventów: artystycznych, rozrywkowych, rekreacyjnych i innych w³asnych i zleconych,
Statut
zmiany w Statucie
11
- prowadzenie dzia³alnoœci filmowej (kino), wystawienniczej (galerie), popularyzatorskiej, promocyjnej, edukacyjnej,
- wspó³praca kulturalna z oœrodkami kultury i innymi podmiotami w kraju i za granic¹, w tym inspirowanie i stymulowanie szeroko pojmowanego dialogu kulturalnego, - wspó³praca z placówkami kulturalnymi, oœwiatowymi, naukowymi, z instytucjami, stowarzyszeniami, zwi¹zkami twórczymi i twórcami indywidualnymi,
- wspieranie merytoryczne i organizacyjne zewnêtrznych inicjatyw kulturowych, w szczególnoœci z zakresu dostêpu do kultury osób zagro¿onych wykluczeniem spo³ecznym,
- popularyzacja nauki oraz podejmowanie dzia³añ w zakresie edukacji nieformalnej, - zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego regionu,
- wspieranie organizacyjne i merytoryczne lub prowadzenie zorganizowanych form aktywizacji i edukacji seniorów,
- podnoszenie atrakcyjnoœci i promocja miasta w zakresie kultury i turystyki.
Uto¿samiam siê z wartoœciami prezentowanymi w powy¿szym programem. Jestem w stanie przyczyniæ siê do wzmocnienia pozycji kultury w Bolkowie, o¿ywienia jej i zintegrowania mieszkañców dziêki proponowanym dzia³aniom. Z radoœci¹ przedstawiê swoje propozycje, podczas rozmowy z Pañstwem.
