OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

(1)

Załącznik nr 6 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 845.z dnia 13.10.2014 r.

Druk DNiSS nr Sp-PK_IIID

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Psychologia rozwojowa/Psychopedagogiczne podstawy logopedii

Kod przedmiotu: PSLzKAPP3 Wydział: Humanistyczno-Społeczny

Nazwa studiów podyplomowych: Podyplomowe Studia Logopedii z Komunikacją Alternatywną

Formy zajęć i liczba godzin: wykład – 15 Semestr: I

Język/i, w którym/ch realizowane są zajęcia: język polski Liczba punktów ECTS: 1

Osoby prowadzące:

wykład: mgr Anna Kamińska

___________________________________________________________________________

Założenia i cele przedmiotu: Przedmiot prezentuje pełną charakterystykę okresów rozwoju człowieka (od wieku niemowlęcego do wieku dorastania): fizycznego, psychicznego, emocjonalnego, społecznego, osobowości. Przedmiot uwzględnia zagadnienia z zakresu psychologii rozwojowej, anatomii czynnościowej, neurofizjologii, zaburzeń rozwoju.

Zakładane efekty kształcenia ściśle korelują z kierunkiem podyplomowych studiów Logopedii z Komunikacją Alternatywną.

Cele przedmiotu:

 zapoznanie słuchacza z poszczególnymi etapami rozwoju od noworodka do dorosłości (w aspekcie fizycznym, psychicznym, emocjonalnym i społecznym);

 przygotowanie teoretyczne słuchacza do wykonywania zawodu logopedy, pracy (terapii logopedycznej) z dziećmi i młodzieżą ze szczególnym uwzględnieniem aspektów psychologicznych ;

 przedstawienie słuchaczowi możliwości tworzenia programu sfery najbliższego rozwoju dla poszczególnych etapów (noworodek – dorosły).

2. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi:

Wymagane jest ukończenie licencjackich studiów humanistycznych 3. Opis form zajęć

a) wykłady

Treści programowe (tematyka zajęć):

1. Ośrodkowy układ nerwowy – budowa i etapy dojrzewania ontogenetycznego.

2. Procesy psychiczne zachodzące w układzie nerwowym (odruchy wrodzone – bezwarunkowe, odruchy nabyte – warunkowe).

3. Dojrzewanie i uczenie się jako składniki rozwoju osobniczego. Okresy rozwoju psychicznego dziecka.

4. Wiek niemowlęcy (1 r. ż.):

– okres noworodka (do 1 m. ż.) – układ nerwowy (odruchy) i układ mięśniowy.

Wiek niemowlęcy (2-12 m. ż.):

(2)

2 – rozwój fizyczny,

– rozwój ruchowy,

– rozwój chwytu i manipulacji (stadia chwytania),

– rozwój procesów poznawczych (rozwój spostrzeżeń, wstępna faza rozwoju mowy, myślenie konkretno-obrazkowe),

– rozwój uczuć i kontaktów społecznych (rozwój emocji i uczuć).

5. Wiek poniemowlęcy (1-3 r. ż.):

– rozwój fizyczny,

– rozwój ruchowy i sprawności w życiu codziennym,

– zabawa jako typowa forma działalności (zabawy: manipulacyjne, tematyczne, konstrukcyjne, ruchowe, dydaktyczne),

– twórczość artystyczna dziecka, – rozwój procesów poznawczych.

6. Wiek poniemowlęcy (c. d.):

– rozwój mowy (stadium wyrazu, zdania), – rozwój uwagi, pamięci, wyobraźni, – rozwój myślenia,

– rozwój uczuć,

– rozwój sprawności w życiu codziennym.

7. Wiek przedszkolny ([3-7 r. ż.] III fazy wieku przedszkolnego):

– rozwój fizyczny i motoryczny, – rozwój układu nerwowego,

– rozwój działalności dziecka (twórczość artystyczna), – rozwój procesów poznawczych (wrażeń, spostrzeżeń),

– rozwój uwagi, wyobraźni, pamięci (animizm, antropomorfizm dziecięcy).

8. Wiek przedszkolny (c. d.):

– rozwój mowy (mowa egocentryczna),

– rozwój myślenia (myślenie konkretno-wyobrażeniowe), – rozwój rozumowania,

– rozwój uczuciowy i społeczny (strach, lęk, gniew),

– osobowość dziecka, potrzeby i motywy działania (cechy temperamentu, zalążki charakteru).

9. Młodszy wiek szkolny (7-11/12 r. ż. [kl. I-IV Sz. P.):

– dojrzałość szkolna a odchylenie od rozwoju, – rozwój fizyczny i psychiczny

– rozwój mowy,

– główne formy działalności – nauka, zabawa, twórczość artystyczna, opanowanie umiejętności czytania i pisania.

10. Młodszy wiek szkolny (c. d.):

– rozwój procesów poznawczych (uwaga, pamięć, myślenie [analiza, synteza, abstrakcja]), – rozwój uczuciowy i społeczny (paczki, bandy),

– osobowość dziecka (typy układu nerwowego).

11. Wiek dorastania (12-18 r.ż.) – dojrzewanie fizjologiczne,

– dojrzewanie psychiczne, – dojrzewanie emocjonalne, – dorastanie społeczne, – dorastanie kulturowe.

12. Wiek dorastania (c. d.):

– rozwój fizyczny,

– rozwój układu nerwowego, – rozwój gruczołów dokrewnych,

– zaburzenia w funkcjonowaniu gruczołów dokrewnych (nadczynność tarczycy, zaburzenia funkcjonowania gruczołów płciowych [infantylizm] lub przedwczesny rozwój płciowy), – rozwój myślenia logicznego (okres krytycyzmu),

(3)

– wyobraźnia.

13. Wiek dorastania (c. d.):

– kryteria dojrzałości płciowej,

– rozwój kontaktów społecznych (paczki, bandy), – rozwój heteroseksualny,

– kształtowanie osobowości, – rozwój uczuciowy.

14. Zaburzenia rozwoju:

– zaburzeni rozwoju ruchowego, – zaburzenia lateralizacji,

– zaburzenia rozwoju mowy, – zaburzenia nerwicowe, – niedorozwoje umysłowe.

 Metody dydaktyczne: metoda podająca, metoda dyskusji, materiały pomocnicze: ilustracje, plansze, schematy graficzne

 Forma i warunki zaliczenia: obecność na zajęciach, zaliczenie pracy pisemnej – egzamin

 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej (maksymalnie 5 pozycji w każdej grupie):

Wykaz literatury podstawowej:

H.R. Schaffer, Psychologia dziecka, red. nauk. A. Brzezińska, przeł. [z jęz. ang.], Warszawa : Wydaw. Nauk. PWN, 2005.

Psychologia: podręcznik akademicki, T.2, red. nauk. J. Strelau, D. Doliński, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008.

Psychologia rozwojowa: podstawowe pojęcia, H. R. Schaffer, tł. [z jez. ang.], Kraków:

Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.

Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, pod red. Żebrowska M., PWN, Warszawa 1977.

Psychologia rozwojowa w zarysie: od niemowlęctwa do dorosłości, A. Birch, przeł.[z jęz.

ang.], Wyd.1 nowe, Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2005.

Wykaz literatury uzupełniającej:

Leksykon psychologii rozwoju człowieka. T.1. [A-M], L. Bakiera, Ż. Stelter, Warszawa: Difin, 2011.

Leksykon psychologii rozwoju człowieka. T.2. [N-Ż], L. Bakiera, Ż. Stelter, Warszawa: Difin, 2011.

Psychologia rozwoju człowieka, T.2, Charakterystyka okresów życia człowieka, M.

Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, red. nauk. Barbara Harwas-Napierała, Janusz Trempała, Wyd.3, Warszawa, Wydaw. Nauk. PWN, 2004.

(4)

4 4. Opis sposobu wyznaczania punktów ECTS

FORMA PROWADZENIA ZAJĘĆ PRACA WŁASNA

SŁUCHACZA SPOSÓB WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

punkty ECTS

NAZWA OPIS LICZBA

GODZ. OPIS LICZBA GODZ.

wykład

prezentacja zagadnień wyszczególnionyc h w programie

15

Przyswajanie

wiadomości 5 Egzamin – praca pisemna

1

Studia nad literaturą

przedmiotu 5 Egzamin – praca pisemna

SUMA GODZIN 15 SUMA

GODZIN 15 SUMA PUNKTÓW 1

5. Wskaźniki sumaryczne

a) liczba godzin dydaktycznych (tzw. kontaktowych) i liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich 15 godz. wykład;

0,5 ECTS

6. Zakładane efekty kształcenia dla przedmiotu

Numer

(Symbol) Efekty kształcenia dla przedmiotu

Odniesienie do efektów kształcenia dla

programu (symbol efektu) WIEDZA

P_W01 Słuchacz ma uporządkowaną wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej dzieci i młodzieży

PSLzKA_W02

P_W02 Słuchacz zna i potrafi scharakteryzować prawidłowości rozwoju w poszczególnych jego etapach

PSLzKA_W06

P_W03 Słuchacz zna i potrafi scharakteryzować zakłócenia rozwoju w poszczególnych jego etapach

PSLzKA_W06

UMIEJETNOŚCI

P_U01 Słuchacz potrafi określić prawidłowości oraz nieprawidłowości rozwoju

PSLzKA_U01 PSLzKA_U02 P_U02 Słuchacz posiada umiejętności w zakresie terapii

zaistniałych dysfunkcji

PSLzKA_U01 PSLzKA_U02 KOMPETENCJE SPOŁECZNE

P_K01 Słuchacz ma świadomość Słuchacz wykazuje aktywność w samodzielnym podejmowaniu działań, których charakter uwzględnia różnice rozwojowe poszczególnych etapów od

noworodka do dorosłości. W odniesieniu do tej świadomości potrafi planować, organizować i kierować przebiegiem działań diagnostycznych i terapeutycznych

PSLzKA_K01

P_K02 Słuchacz wykazuje aktywność w poszerzaniu wiedzy i doświadczenia w powyższym zakresie, ma świadomość konieczności współpracowania z innymi specjalistami

PSLzKA_K04

Objaśnienia symbolu efektu dla przedmiotu (lewa kolumna w tabeli):

P – efekt kształcenia dla przedmiotu; znak _ (podkreślnik) – oddziela symbol studiów podyplomowych od liter oznaczających kategorie efektów kształcenia: W – oznacza kategorię „wiedza”, U – oznacza kategorię

„umiejętności”, K – oznacza kategorię „kompetencje społeczne”; liczby przy kategoriach efektów oznaczają numery efektów w obrębie danej kategorii (numery 1-9 są poprzedzone cyfrą 0).

(5)

7. Odniesienie efektów kształcenia do form zajęć i sposób oceny osiągnięcia przez słuchacza efektów kształcenia

Numer

(Symbol) Efekty kształcenia dla przedmiotu Odniesienie do form

zajęć Sposób oceny WIEDZA

P_W01 Słuchacz ma uporządkowaną wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej dzieci i młodzieży

wykład Praca pisemna

P_W02 Słuchacz zna i potrafi scharakteryzować prawidłowości rozwoju w poszczególnych jego etapach

Słuchacz zna i potrafi scharakteryzować zakłócenia rozwoju w poszczególnych jego etapach

UMIEJĘTNOŚCI P_U01 Słuchacz potrafi określić

prawidłowości oraz nieprawidłowości rozwoju

P_U02 Słuchacz posiada umiejętności w zakresie terapii zaistniałych dysfunkcji

KOMPETENCJE SPOŁECZNE P_K01 Słuchacz ma świadomość różnic

rozwojowych poszczególnych etapów od noworodka do dorosłości

P_K02 Słuchacz wykazuje aktywność w poszerzaniu wiedzy i doświadczenia w powyższym zakresie, ma świadomość konieczności współpracowania z innymi specjalistami