• Nie Znaleziono Wyników

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KUTNO. z dnia r.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KUTNO. z dnia r."

Copied!
147
0
0

Pełen tekst

(1)

Projekt

z dnia 14 października 2020 r.

Zatwierdzony przez ...

UCHWAŁA NR ...

RADY MIASTA KUTNO

z dnia ... 2020 r.

w sprawie przyjęcia "Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta Kutno"

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U.

z 2020 r. poz. 713, 1378) w związku z art. 19 ust. 8 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 833, 843, 875, 1086, 1378), Rada Miasta Kutno, uchwala co następuje:

§ 1. Uchwala się "Aktualizację założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energie elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta Kutno", przyjętych uchwałą nr XXVII/307/16 Rady Miasta Kutno z dnia 20 września 2016 r. w sprawie uchwalenie "Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta Kutno", która stanowi załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Kutno.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

(2)

Aktualizacja projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło,

energię elektryczną i paliwa gazowe Miasta Kutno

Załącznik do uchwały Nr ...

Rady Miasta Kutno

z dnia 24 września 2020 r.

(3)

Zamawiający:

Miasto Kutno

URZĄD MIASTA KUTNO

Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego 18 99-300 Kutno

e-mail: urzad@um.kutno.pl WWW: http://www.um.kutno.pl/

Wykonawca:

ATsys.pl Sp. z o.o. Spółka Komandytowa ul. Lompy 7/3

40-030 Katowice NIP: 6342817144

e-mail: info@niskaemisja.pl

WWW: www.niskaemisja.pl | www.atsys.pl

(4)

Spis treści

I. WYKAZ UŻYTYCH SKRÓTÓW ... 7

II. CZĘŚĆ OGÓLNA OPRACOWANIA ... 9

II.1. Podstawa i zakres opracowania ... 9

II.2. Cel opracowania ...12

III. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI Z ZAKRESU POLITYKI ENERGETYCZNEJ ...14

III.1. Dokumenty szczebla międzynarodowego ...14

III.1.1. Strategia „Europa 2020” ...14

III.1.2. Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej ...16

III.1.3. Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ...17

III.1.4. Pozostałe dyrektywy Unii Europejskiej ...17

III.2. Dokumenty krajowe ...18

III.2.1. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku ...18

III.2.2. Ustawa o efektywności energetycznej ...19

III.2.3. Ustawa o odnawialnych źródłach energii ...20

III.2.4. Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku” 20 III.2.5. Plan rozwoju elektromobilności w Polsce ...21

III.3. Dokumenty szczebla regionalnego i lokalnego ...22

III.3.1. Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 ...22

III.3.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego ...23

III.3.3. Program Ochrony Powietrza dla strefy łódzkiej ...24

III.3.4. Plan Działań Krótkoterminowych dla strefy łódzkiej ...36

III.3.5. Strategia Rozwoju Miasta Kutna...37

III.3.6. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Kutna 37 III.3.7. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Kutna ...38

IV. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU ...40

IV.1. Położenie Miasta Kutno, podział administracyjny ...40

IV.2. Demografia ...41

(5)

IV.3. Klimat ...42

IV.4. Mieszkalnictwo ...44

IV.5. Przedsiębiorcy ...45

IV.6. Rolnictwo ...46

IV.7. Leśnictwo ...47

IV.8. Zasoby przyrodnicze ...48

V. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH ...50

V.1. System gazowniczy ...50

V.1.1. Informacje ogólne ...50

V.1.2. Struktura zużycia ...51

V.2. System elektroenergetyczny ...53

V.2.1. Informacje ogólne ...53

V.2.2. Struktura zużycia ...60

V.3. System ciepłowniczy ...61

V.3.1. Informacje ogólne ...61

V.3.2. Struktura zużycia ciepła ...67

VI. WSPÓŁPRACA Z GMINAMI OŚCIENNYMI ...69

VI.1. System ciepłowniczy ...70

VI.2. System gazowy ...70

VI.3. System elektroenergetyczny ...70

VI.4. Możliwość współpracy przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii ...71

VI.5. Związek Gmin Regionu Kutnowskiego ...71

VII. OCENA POTENCJAŁU ZASPOKOJENIA POTRZEB ...73

VII.1. Bilans energetyczny Miasta ...73

VII.2. System gazowniczy ...78

VII.3. System elektroenergetyczny ...79

VII.4. System ciepłowniczy ...80

VIII. PROGNOZA ZMIANY ZAPOTRZEBOWANIA ...81

VIII.1. Metodologia wyliczenia przyszłego bilansu energetycznego ...81

VIII.1.1. Charakterystyka scenariuszy rozwoju ...84

(6)

VIII.2. Prognoza przyszłego bilansu energetycznego ...88

VIII.2.1. Scenariusz A „Pasywny” ...89

VIII.2.2. Scenariusz B „Neutralny” ...92

VIII.2.3. Scenariusz C „Aktywny” ...95

IX. MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I RACJONALIZACJA ZUŻYCIA ENERGII I PALIW ...98

IX.1. Energia wodna ...98

IX.1.1. Możliwość wykorzystania energii wodnej na obszarze miasta ...99

IX.2. Energia wiatru ... 100

IX.2.1. Możliwość wykorzystania energii wiatru na obszarze miasta ... 100

IX.3. Energia słoneczna ... 102

IX.3.1. Możliwość wykorzystania na obszarze miasta ... 103

IX.4. Energia biomasy ... 105

IX.4.1. Możliwość wykorzystania biogazu na obszarze miasta ... 106

IX.5. Energia ze źródeł geotermalnych ... 106

IX.5.1. Możliwość wykorzystania energii geotermalnej na obszarze Miasta Kutno .... 109

IX.6. Podniesienie bezpieczeństwa energetycznego poprzez wykorzystanie lokalnych zasobów energii odnawialnej do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w źródłach rozproszonych ... 110

IX.7. Podniesienie bezpieczeństwa energetycznego poprzez zastosowanie mikrokogeneracji do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w źródłach rozproszonych 110 IX.8. Możliwość stosowania środków poprawy efektywności energetycznej ... 111

IX.9. Możliwość wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw ... 115

IX.10. Możliwości wykorzystania zasobów energii odpadowej ... 115

X. PLANOWANA GOSPODARKA ENERGETYCZNA ... 116

X.1. Dodatkowe możliwości współpracy w zakresie gospodarki energetycznej – działalność klastrów ... 116 IX.11. Planowane działania mające na celu optymalizację wielkości zużycia paliw i energii

119

(7)

X. ASPEKTY DOTYCZĄCE WDRAŻANIA USTAWY O ELEKTROMOBILNOŚCI I

PALIWACH ALTERNATYWNYCH ... 124

X.1. Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych ... 124

X.2. Infrastruktura na terenie Miasta Kutno ... 126

XI. KIERUNKI ROZWOJU I INWESTYCJE ... 130

XI.1. System gazowniczy ... 130

XI.1.1. Sieć przesyłowa ... 130

XI.1.2. Sieć dystrybucyjna ... 130

XI.2. System elektroenergetyczny ... 131

XI.2.1. Sieć przesyłowa ... 131

XI.2.2. Sieć dystrybucyjna ... 133

XI.3. System ciepłowniczy ... 135

XII. ANALIZA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO ... 136

XII.1. Analiza bezpieczeństwa w zakresie systemu elektroenergetycznego ... 136

XII.2. Analiza bezpieczeństwa w zakresie systemu ciepłowniczego ... 136

XII.3. Analiza bezpieczeństwa w zakresie systemu gazowego ... 136

XIII. PODSUMOWANIE ... 138

XIV. LITERATURA ... 140

XV. SPISY RYSUNKÓW, TABEL I WYKRESÓW ... 142

XV.1. SPIS RYSUNKÓW ... 142

XV.2. SPIS TABEL ... 143

XVI. ZAŁĄCZNIKI ... 145

(8)

I. WYKAZ UŻYTYCH SKRÓTÓW

Skróty użyte w niniejszym dokumencie:

B(a)P - benzo(a)piren DN - średnica nominalna dz. - działka

Dz. U. - Dziennik Ustaw

GIOŚ - Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

GJ - gigadżul

GPZ - Główny Punkt Zasilania GUS - Główny Urząd Statystyczny

ha - hektar

I0 - pierwszego stopnia II0 - drugiego stopnia

JST - Jednostka/Jednostki samorządu terytorialnego

JWCD -

Jednostka wytwórcza centralnie dysponowana – jednostka wytwórcza przyłączona do koordynowanej sieci 110kV podlegająca centralnemu dysponowaniu przez OSP

km - kilometr

kV - kilowolt

kWh - kilowatogodzina

kWp - kilowat energii fotowoltaicznej

m - metr

m2 - metr kwadratowy m3 - metr sześcienny

mm - milimetr

mm2 - milimetr kwadratowy

MOP - maksymalne ciśnienie robocze MŚ - Ministerstwo Środowiska

MW - megawat (jednostka miary 1 MW = 1000000 watów) MWh - megawatogodzina

MWt - megawat mocy cieplnej (jednostka miary 1 MWt = 106 watów mocy cieplnej)

NFOŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nJWCD - Jednostka wytwórcza przyłączona do koordynowanej sieci 110kV nie

podlegająca centralnemu dysponowaniu przez OSP nn - niskiego napięcia

OSP - Operator Systemu Przesyłowego OZE - Odnawialne źródła energii

PM10 - Pył zawieszony o średnicy cząstek do 10 μm PM2.5 - Pył zawieszony o średnicy cząstek do 2,5 μm

POIiŚ - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 PSE - Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.

PV - Instalacja fotowoltaiczna

RPO WŁ - Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego RPZ - Regionalny Punkt Zasilania

SN - średniego napięcia UE - Unia Europejska

WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

(9)

WIOŚ - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska WN - wysokiego napięcia

WP - warunki przyłączeniowe

ZPZC - Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

(10)

II. CZĘŚĆ OGÓLNA OPRACOWANIA

II.1. Podstawa i zakres opracowania

Przedmiotowa aktualizacja Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta Kutno, przyjętego Uchwałą Rady Miasta Kutno Nr XXVII/307/16 z dnia 20 września 2016 r. wynika z obowiązku nałożonego na organy gminy przez Prawo energetyczne (Dz.U. 2019 poz. 755 z póź. zm.), nakazujące dokonywanie aktualizacji przyjętych Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe raz na trzy lata. Nie jest natomiast związana ze zmianą celów i zadań dotyczących rozwoju zaplecza energetycznego Miasta Kutno, wskazanych w obowiązującym dokumencie ani nie wynika z konieczności ujęcia w dokumencie nowych inwestycji w obszarze energetyki, planowanej do realizacji przez miasto Kutno lub przedsiębiorstwa energetyczne.

Opracowanie „Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” wynika z ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. 2019 poz.

755 z póź. zm.), a także z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.U. 2019 poz. 506 z póź. zm.) o samorządzie gminnym, art. 7 ust.1. W dokumentach tych zapisano, iż do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną, a także w paliwa gazowe.

Ponadto, podstawą do opracowania Projektu założeń są dokumenty strategiczne jak:

➢ Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020,

➢ Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego,

➢ Program Ochrony Powietrza dla strefy łódzkiej,

➢ Plan Działań Krótkoterminowych dla strefy łódzkiej,

➢ Strategia Rozwoju Miasta Kutna na lata 2014 - 2020, przyjęta uchwała Nr L/473/14 Rady Miasta Kutno, z dnia 17 czerwca 2014 r.;

➢ Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Kutna, przyjęty uchwałą Nr XVII/166/15 Rady Miasta Kutno, z dnia 17 listopada 2015 r.;

➢ Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta Kutno, przyjęte uchwałą Nr XXVII/307/16 Rady Miasta Kutno, z dnia 20 września 2016 r.;

➢ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Kutna, przyjęte uchwałą Nr XXXVI/358/17 Rady Miasta Kutno, z dnia 28 marca 2017 r.

Zapewnienie spójności zapisów Projektu założeń z ww. dokumentami pozwala na prawidłowe ukierunkowanie polityki energetycznej danego obszaru i właściwe realizowanie zadań Miasta.

(11)

Opracowanie dokumentu wykonane zostało zgodnie z umową z Miastem Kutno z dnia 20 sierpnia 2019 roku.

Proces przygotowywania dokumentów związanych z planowaniem zapotrzebowania w nośniki paliw i energii zobrazowano na poniższym rysunku.

(12)

Rysunek 1 Planowanie energetyczne na szczeblu lokalnym

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Ustawy Prawo Energetyczne z dnia 10.04.1997 r.

(Dz.U. Dz.U. 2019 poz. 755)

Dokument powinien, zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. 2019 poz. 755), zawierać ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe wraz z przedsięwzięciami racjonalizującymi zużycie tych nośników, w tym środków poprawy efektywności energetycznej.

Ponadto, w opracowaniu uwzględniany jest zakres współpracy z innymi gminami i opis

ZAŁOŻENIA DO PLANU (art. 19 ust. 3)

Przedsiębiorstwo energetyczne Opracowuje PLAN ROZWOJU

(art. 16 ust. 1) Prezydent

Opracowuje (art. 19 ust. 1)

Projekt założeń do planu zaopatrzenia jednostki w energię

Art. 7 ust. 5

Przedsiębiorstwo energetyczne (…) jest zobowiązane zapewnić realizację i finansowanie budowy i rozbudowy sieci, w

tym na potrzeby przyłączeń podmiotów ubiegających się o przyłączenie na warunkach określonych art. 9 i 46 oraz Założeniach… lub Planach (art. 19 i 20)

Samorząd województwa (art. 19 ust. 5) opiniuje

w zakresie współpracy z innymi gminami oraz zgodności z polityką energetyczną państwa

Wyłożenie do wglądu publicznego (art.

19 ust. 6)

Plan rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego na minimum 3 lata

(art. 16 ust. 2)

Rada Miasta uchwala

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 16 ust. 6 oraz art. 23 ust. 2 pkt.6)

uzgadnia projekt planu

Zarząd Województwa (art. 23 ust. 3 i 4)

opiniuje

PLAN ROZWOJU PE (art. 16 ust. 3)

(13)

możliwości wykorzystania nadwyżek zasobów z uwzględnieniem instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii.

Projekt założeń określa również charakterystykę analizowanego obszaru pod względem lokalizacji, ludności, zasobów środowiskowych i sektora przemysłu, co pozwala na określenie trendów rozwoju Miasta, a następnie określenie prognozy zużycia nośników paliw i energii.

Istotnym elementem opracowania jest również określenie możliwego potencjału wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

II.2. Cel opracowania

Aktualizacja projektu założeń ma na celu określenie strony popytowej zapotrzebowania dla danego obszaru na energię elektryczną, paliwa gazowe i energię cieplną, a także ocenienie możliwości zaopatrzenia na te nośniki w perspektywie do roku 2035. Pozwala to, oprócz stworzenia podstaw do określenia lokalnej polityki energetycznej, na sygnalizowanie zapotrzebowania na energię elektryczną, paliwo gazowe i energię cieplną przedsiębiorstwom energetycznym i uaktualnienie przez nie swoich planów rozwoju i modernizacji. Dokument sporządza się w celu zdiagnozowania konieczności opracowania Planu zaopatrzenia jako dokumentu finalnego wynikającego z aktualnych potrzeb energetycznych.

Opracowanie ma być podstawą do planowania rozwoju systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta. Ma ono również służyć przedsiębiorstwom energetycznym działającym na obszarze Miasta Kutno oraz tym, które taką działalność mogą podjąć w zakresie gospodarki energetycznej, przy opracowywaniu ich planów rozwoju w zakresie m.in zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na ciepło, paliwa gazowe i energie elektryczną oraz prognoz dotyczących stanu bezpieczeństwa ich dostaw i wielkości produkcji.

Dokument nie stanowi analizy technicznej aktualnego stanu, ani nie określa stanu i jakości infrastruktury przesyłowej, których odpowiednie parametry leżą w gestii przedsiębiorstw energetycznych.

Finalnym celem opracowania jest podwyższenie bezpieczeństwa energetycznego, a tym samym obniżenie kosztów rozwoju społeczno-gospodarczego poprzez zoptymalizowanie wielkości zużycia paliw i energii, a także wyznaczenie kierunków rozwojowych. Określone możliwości racjonalizacji użytkowania energii i paliw pozwolą na obniżenie kosztów eksploatacyjnych obiektów znajdujących się na analizowanym obszarze, a tym samym poprawę jakości życia mieszkańców.

(14)

Pośrednim celem dokumentu jest również dywersyfikacja dostaw energii poprzez oszacowanie możliwego potencjału wytworzenia energii z odnawialnych źródeł energii, a także określenie kierunków lokalizacji nowych inwestycji przemysłowych i mieszkalnych.

(15)

III. SPÓJNOŚĆ Z DOKUMENTAMI Z ZAKRESU POLITYKI ENERGETYCZNEJ

Zapewnienie spójności Projektu założeń z dokumentami polityki energetycznej szczebla międzynarodowego, krajowego jak i lokalnego jest podstawowym wyznacznikiem właściwego określenia wizji rozwoju i kierunków działań w zakresie bezpieczeństwa energetycznego na analizowanym obszarze. Ponadto, zgodność z dokumentami zatwierdzonymi i obowiązującymi na danym obszarze jest konieczne dla zachowania spójności inwestycyjnej i prawidłowego określenia długoterminowej wizji rozwoju analizowanego obszaru.

III.1. Dokumenty szczebla międzynarodowego

Członkostwo Polski w Unii Europejskiej obliguje kraj do przestrzegania i wdrażania zapisów Europejskiej Polityki Energetycznej, która prowadzić ma do osiągnięcia konkurencyjnej gospodarki o niskim zużyciu bezpieczniejszej i zrównoważonej energii. Wyznaczone cele określają osiągnięcie bezpieczeństwa dostaw surowców strategicznych, odpowiedniego działania energetycznego rynku wewnętrznego, a także znaczącego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Wdrażanie opisanych kierunków rozwoju determinowane jest poprzez publikowane strategie i dyrektywy.

III.1.1. Strategia „Europa 2020”

Dokument „Strategia Europa 2020” jest dziesięcioletnią strategią Unii Europejskiej, zapoczątkowaną w 2010 r., na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Dla oceny postępów realizacji założeń strategii przyjęto w niej pięć głównych celów dla całej UE do osiągnięcia do 2020 r., obejmujących:

1. Zatrudnienie;

2. Badania i rozwój;

3. Zmiany klimatu i zrównoważone wykorzystanie energii;

4. Edukację;

5. Integrację społeczną i walkę z ubóstwem.

Strategia zawiera również siedem tzw. inicjatyw przewodnich, w oparciu o które UE i władze państw członkowskich będą nawzajem uzupełniać swoje działania w kluczowych dla strategii obszarach. Do inicjatyw przewodnich należą:

1. Europejska agenda cyfrowa English;

2. Unia innowacji English;

(16)

3. Mobilna młodzież;

4. Europa efektywnie korzystająca z zasobów English;

5. Polityka przemysłowa w erze globalizacji;

6. Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia;

7. Europejski program walki z ubóstwem.

W każdym z tych obszarów wszystkie państwa członkowskie wyznaczyły z kolei własne cele krajowe.

Jednym z priorytetów strategii jest zrównoważony rozwój oznaczający m.in.:

➢ Budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej korzystającej z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny.

➢ Ochronę środowiska naturalnego, poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zapobieganie utracie bioróżnorodności.

➢ Wprowadzenie efektywnych, inteligentnych sieci energetycznych.

➢ Pomoc społeczeństwu w dokonywaniu świadomych wyborów.

Unijne cele służące zapewnieniu zrównoważonego rozwoju obejmują:

➢ Ograniczenie do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do poziomu z 1990 r.

➢ Zwiększenie do 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych (dla Polski celem obligatoryjnym jest wzrost udziału OZE do 15%).

➢ Dążenie do zwiększenia efektywności wykorzystania energii o 20%1.

Działania związane z realizacją celów oraz innych inicjatyw spadają w dużej mierze na jednostki samorządu terytorialnego, które mogą odnieść największe sukcesy korzystając ze zintegrowanego podejścia w zarządzaniu środowiskiem miejskim poprzez przyjmowanie długo- i średnioterminowych planów działań i ich aktywną realizację.

Projekt zaopatrzenia jest zgodny z zapisami Strategii w zakresie dążenia do maksymalnego ograniczenia zużycia energii finalnej i wzrostu użytkowania odnawialnych źródeł energii przy zachowaniu odpowiedniej dbałości o środowisko naturalne.

Kontynuacją założonych w Strategii celów są dokumenty związane z unijną polityką przeciwdziałania zmianie klimatu i polityką energetyczną na lata 2020-2030, której ramy

1Źródło: ec.europa.eu, dokument i cele nie stanowią elementów określonych w akcie prawnym,

(17)

zakładają podwyższenie założonych wartości, jak np. redukcji emisji gazów cieplarnianych o 40 % w 2030 roku w stosunku do roku 1990 lub 27% udział odnawialnych źródeł energii w całkowitym bilansie energetycznym Unii Europejskiej (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/0231 z dnia 20.07.2016 r.).

Do działań wpisujących się w postanowienia Strategii należą:

➢ Projekt pn. Termomodernizacja kutnowskich obiektów użyteczności publicznej - Szkoła Podstawowa nr 1 i Szkoła Podstawowa nr 9, realizowany przez Miasto Kutno, w ramach środków Regionalnego Programu Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, działanie II.6. Ochrona powietrza, wartość projektu wynosiła: 4 891 961,49 zł, a dofinansowanie z UE: 2 859 992,84 zł.

➢ Projekt pn. Termomodernizacja kutnowskich obiektów użyteczności publicznej - Szkoła Podstawowa nr 6, , realizowany przez Miasto Kutno, w ramach środków Regionalnego Programu Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, działanie II.6. Ochrona powietrza, wartość projektu wynosiła: 1 016 554,39 zł, dofinansowanie z UE: 659 447,44 zł;

➢ Projekt pn. Poprawa stanu publicznego transportu zbiorowego Miasta Kutno poprzez zakup autobusów niskoemisyjnych oraz modernizację infrastruktury transportowej, realizowany przez Miasto Kutno, w ramach środków Regionalnego Programu Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020, działanie 3.1.

Niskoemisyjny transport miejski, wartość projektu wynosiła: 21 222 603,03 zł, a dofinansowanie z UE: 2 859 992,84 zł.;

➢ Projekt pn. Termomodernizacja kutnowskich obiektów użyteczności publicznej - Gimnazjum nr 1, Gimnazjum nr 2, Gimnazjum nr 3, realizowany przez Miasto Kutno, w ramach środków Regionalnego Programu Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, działanie II.6. Ochrona powietrza, wartość projektu wynosiła: 3 878 934,34 zł , a dofinansowanie z UE: 2 467 784,32 zł.

III.1.2. Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej

Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25.10.2012 r.) ma na celu określenie przez poszczególne Państwa członkowskie planów ograniczenia zużycia energii w perspektywie do 2020 roku. Ponadto, w dokumencie zawarte zostały środki sprzyjające poprawie efektywności energetycznej, a także zasady funkcjonowania rynku energii.

Jednocześnie, Dyrektywa nałożyła na Państwa członkowskie obowiązki w zakresie termomodernizacji budynków użyteczności publicznej w celu spełnienia minimalnych

(18)

wymagań technicznych wynikających z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065). Określają one, że wymagania te będą musiały spełnić budynki stanowiące co najmniej 3% całkowitej powierzchni ogrzewanych lub chłodzonych budynków użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie kraju, począwszy od dnia 01.01.2014 r.

Dyrektywa określa również konieczność ustanowienia systemu efektywności energetycznej przez dystrybutorów i przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą energii, a także wspieranie dostępu do audytów energetycznych i inteligentnych liczników.

Dokument zawiera zapisy pozwalające na osiągnięcie poprawy efektywności energetycznej w budynkach i sieciach na analizowanym terenie, dlatego też jego zapisy wspierają osiągnięcie postanowień Dyrektywy.

III.1.3. Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 2010 r. (2010/31/UE) w sprawie charakterystyki energetycznej budynków określa warunki techniczne i zużycie energii przez budynki, w tym budynki użyteczności publicznej. Zgodnie z zapisami Dyrektywy, od 01.01.2021 r. wszystkie nowo wznoszone budynki powinny charakteryzować się zużyciem energii spełniającym wymogi budynków pasywnych (tj. 70 kWh/m2/rok). W Polsce wprowadzono obowiązek, w oparciu o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065), z którego wynika, że od 1 stycznia 2019 r. nowo budowane obiekty zajmowane przez władze publiczne muszą charakteryzować się minimalnym zużyciem energii.

Dodatkowo w Dyrektywie określono zasady promocji budownictwa niskoenergetycznego i konieczność stosowania instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii w budynkach, a w sposób pośredni, określone zostały ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i innych substancji zanieczyszczających powstających w trakcie ogrzewania budynków.

Projekt zaopatrzenia zapewnia spójność z zapisami Dyrektywy pod względem maksymalnego ograniczenia zużycia energii końcowej w budynkach i wspierania działań mających na celu stosowanie odnawialnych źródeł energii.

III.1.4. Pozostałe dyrektywy Unii Europejskiej

Projekt zaopatrzenia w ciepło wykazuje, również w sposób pośredni, zgodność z innymi Dyrektywami Unii Europejskiej w poniższym zakresie:

(19)

➢ Z Dyrektywą 2003/87/WE z dnia 13.10.2003 r. ustanawiającą program handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na obszarze Wspólnoty – spójność w zakresie propagowania kierunków działań pozwalających na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych;

➢ Z Dyrektywą EC/2004/8 z dnia 11.02.2004 r. o promocji wysokosprawnej kogeneracji – spójność w zakresie zwiększenia wysokoefektywnego wytwarzania energii w kogeneracji, a także propagowania działań mających na celu zmniejszenie zużycia energii pierwotnej i emisji gazów cieplarnianych;

➢ Z Dyrektywą 2005/32/WE Ecodesign z dnia 06.07.2005 r. o projektowaniu urządzeń powszechnie zużywających energię – spójność z zapisami dotyczącymi wykorzystywania urządzeń o wysokiej sprawności energetycznej, a także minimalizacji kosztów cyklu życia wyrobów.

III.2. Dokumenty krajowe

III.2.1. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku przedstawia strategię państwa w zakresie energetyki, opracowaną w oparciu o realne potrzeby zmian i ochronę interesów obywateli.

Dokument przygotowano zgodnie z przyjętymi zapisami pakietu klimatyczno-energetycznego UE, gdzie wskazano konkretne narzędzia prawne realizacji celów.

Podstawowymi kierunkami Polityki energetycznej Polski do 2030 roku są:

➢ poprawa efektywności energetycznej,

➢ wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii,

➢ dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej,

➢ rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw,

➢ rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii,

➢ ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.

Dla każdego wskazanego kierunku działań sformułowano cele szczegółowe na rzecz ich realizacji. Wyszczególnione obszary prac są od siebie zależne, ponieważ przyczyniając się do zmian jednego wywierany jest jednocześnie wpływ na inny zakres np. poprawa efektywności energetycznej powoduje ograniczenie zużycia energii i paliw, co w efekcie podnosi bezpieczeństwo energetyczne. Innym przykładem jest rozwój i wykorzystanie instalacji OZE, które prowadzi do ograniczenia oddziaływania energetyki na środowisko.

(20)

Polityka energetyczna Polski ściśle związana jest z Założeniami do Planu Zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w zakresie przyjętych celów. Są to m.in.:

➢ stabilne dostawy paliw i energii pozwalające zaspokoić potrzeby społeczeństwa poprzez dywersyfikację źródeł i kierunków dostaw, właściwą ocenę zapotrzebowania nośników energii;

➢ wzrost efektywności energetycznej poprzez modernizację przestarzałych systemów grzewczych, sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, realizację prac termomodernizacyjnych, budowę wysokosprawnych jednostek wytwórczych;

➢ rozwój energetyki odnawialnej, promowanie instalacji prosumenckich i energetyki rozproszonej, dywersyfikacja źródeł wytwórczych, co przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego;

➢ ochrona i ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko, racjonalne zużycie surowców nieodnawialnych, wykorzystanie nowych technologii ograniczających emisję spalin, zmiana struktury.

III.2.2. Ustawa o efektywności energetycznej

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. 2019 poz. 545) określa zasady opracowania krajowego planu działań dotyczącego efektywności energetycznej, wraz z wyznaczeniem zadań dla jednostek sektora publicznego w tym zakresie i zasad realizacji obowiązku uzyskania oszczędności energii, a także sporządzania audytów energetycznych przedsiębiorstw.

Jednostki sektora publicznego, zgodnie z ustawą, powinny stosować środki poprawy efektywności energetycznej, takie jak:

➢ Realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej;

➢ Nabycie urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji;

➢ Wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu, lub ich modernizacja w celu zmniejszenia przez nie zużycia energii;

➢ Realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych;

➢ Wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego.

Projekt założeń określa możliwości podwyższenia klasy energetycznej budynków, instalacji czy urządzeń na analizowanym obszarze, przez co jest dokumentem określającym możliwości zastosowania środków poprawy efektywności energetycznej.

(21)

III.2.3. Ustawa o odnawialnych źródłach energii

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2018 poz. 2389) określa warunki i zasady wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii z odnawialnych źródeł energii, a także mechanizmy i instrumenty wspierające. Ponadto, w ustawie zawarte zostały zapisy o zasadach realizacji krajowego planu działania w zakresie pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł energii, wydawania gwarancji jej pochodzenia jak i współpracy międzynarodowej. Nadrzędnymi celami ustawy są propagowanie wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii wraz z racjonalizacją ich zużycia, a także kształtowanie mechanizmów i instrumentów wspierających. Ustawa ma wspierać osiągnięcie założeń pakietu klimatyczno-energetycznego, a tym samym wpływać na poprawę jakości powietrza atmosferycznego w kraju.

Projekt założeń zawiera zapisy dotyczące odnawialnych źródeł energii, a także możliwości ich wykorzystania na analizowanym obszarze, dlatego też jest spójny z zapisami ustawy.

III.2.4. Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku”

Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko” to dokument Ministerstwa Środowiska i Ministerstwa Gospodarki z 2014 r., którego celem jest określenie zasad rozwoju sektora energetycznego przy zachowaniu dbałości o środowisko naturalne w perspektywie do 2020 roku. W opracowaniu, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, określone zostały kierunki i działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa energetycznego. Strategia uchwalona została 16 czerwca 2014 roku przez Radę Ministrów.

Projekt założeń jest spójny z zapisami Strategii w zakresie następujących celów wskazanych w opracowaniu:

➢ Cel 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska:

• 1.1. Racjonalne i efektywne gospodarowanie zasobami kopalin.

➢ Cel 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię:

• 2.1. Lepsze wykorzystanie krajowych zasobów energii;

• 2.2. Poprawa efektywności energetycznej;

• 2.3. Modernizacja sektora elektroenergetyki zawodowej, w tym przygotowanie do wprowadzania energetyki jądrowej;

• 2.4. Wzrost znaczenia rozproszonych, odnawialnych źródeł energii;

• 2.5. Rozwój energetyczny obszarów podmiejskich i wiejskich.

(22)

➢ Cel 3. Poprawa stanu środowiska:

• 3.1. Racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele energetyczne;

• 3.2. Ochrona powietrza, w tym ograniczenie oddziaływania energetyki.

III.2.5. Plan rozwoju elektromobilności w Polsce

Plan rozwoju elektromobilności w Polsce jest odpowiedzią na zmieniające się trendy w motoryzacji, które wpływają na kształt i rozwój gospodarki. Przewidywane scenariusze zakładają stały wzrost zainteresowania samochodami elektrycznymi, które na przestrzeni kilkudziesięciu lat będą wypierać z rynku tradycyjne pojazdy spalinowe. Cele jakie przedstawiono w dokumencie dotyczą:

➢ stworzenia warunków dla rozwoju elektromobilności Polaków (budowa infrastruktury szybkiego ładowania na terenie całego kraju, dostęp do centrum miast wyłącznie samochodów elektrycznych, ulgi dla samochodów z określoną normą emisji spalin);

➢ rozwoju przemysłu elektromobilności (rozwój innowacyjnych technologii, wsparcie uczelni w zakresie rozwoju elektromobilności, programy rządowe wspierające inwestycje w nowe technologie);

➢ stabilizacji sieci elektroenergetycznej (kreowanie nawyków konsumentów poprzez zróżnicowanie cen zachęcające do korzystania ze specjalnych taryf, dostosowanie stanu technicznego infrastruktury sieciowej do dynamicznych potrzeb rynku, budowa inteligentnych sieci).

Plan rozwoju elektromobilności w Polsce jest komplementarny z Założeniami do Planu Zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w zakresie wyznaczonych celów do realizacji na przestrzeni przyjętego horyzontu czasowego. Należą do nich:

➢ poprawa stanu środowiska naturalnego – możliwa do osiągnięcia poprzez ograniczenie zużycia paliw nieodnawialnych, zmianę struktury wykorzystywanych środków transportu poprzez promowanie samochodów elektrycznych, rozwój metod zagospodarowania zużytych akumulatorów i baterii;

➢ wzrost bezpieczeństwa energetycznego – uniezależnienie się od dostawców surowców energetycznych (w tym gazu i ropy naftowej) poprzez rozwój infrastruktury i motoryzacji elektrycznej; wzrost efektywności energetycznej – samochody elektryczne cechuje wyższa efektywność wykorzystania energii niż pojazdy spalinowe.

(23)

III.3. Dokumenty szczebla regionalnego i lokalnego

III.3.1. Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego na lata 2007-2020 Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 jest jednym z najważniejszych dokumentów samorządu województwa określającym wizję rozwoju, cele oraz główne działania zmierzające do ich osiągnięcia. Strategiczna polityka rozwoju województwa łódzkiego do 2020 r. wskazana w zaktualizowanej Strategii jest odpowiedzią na wyzwania najbliższych lat pozwalającą na kształtowanie regionu nowoczesnego, atrakcyjnego gospodarczo oraz przyjaznego dla jego mieszkańców.

Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 przyjmuje następującą wizję rozwoju regionu: „Region spójny terytorialnie i wizerunkowo, kreatywny i konkurencyjny w skali kraju i Europy, o najlepszej dostępności komunikacyjnej, wyróżniający się atrakcyjnością inwestycyjną i wysoką jakością życia.”

Wizji rozwoju odpowiada misja regionu łódzkiego zorientowana na: „Prowadzenie zintegrowanej terytorialnie ukierunkowanej polityki zrównoważonego rozwoju, opartej na współpracy gospodarczej, budowaniu więzi społecznych oraz tożsamości regionalnej.”

Misja koncentruje strategiczne kierunki, działa ona poprzez:

➢ budowanie przyszłości (dobrobytu) regionu dzięki wzmacnianiu endogenicznych potencjałów województwa oraz współpracy gospodarczej, zarówno w wymiarze regionalnym, krajowym i międzynarodowym;

➢ budowanie powiązań między mieszkańcami i społecznościami oraz sprzyjanie kreowaniu tożsamości regionalnej z uwzględnieniem wielokulturowości i różnorodności regionalnej.

Istotą Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 jest jej wymiar terytorialny i zakłada, że regionalna polityka rozwoju będzie realizowana w dwóch płaszczyznach:

➢ horyzontalnej, odnoszącej się do obszaru całego województwa,

➢ terytorialno-funkcjonalnej, odnoszącej się do obszarów miejskich, obszarów wiejskich oraz obszarów funkcjonalnych.

Polityka horyzontalna obejmie swym oddziaływaniem obszar całego województwa. W jej skład wchodzić będą trzy filary:

➢ Filar 1. Spójność gospodarcza

➢ Filar 2. Spójność społeczna

(24)

➢ Filar 3. Spójność przestrzenna

W ramach obszarów miejskich wyznaczony został cel strategiczny: „Obszary miejskie zapewniające mieszkańcom wysoki poziom życia, wykorzystujące przewagi konkurencyjne do dynamicznego wzrostu gospodarczego oraz adaptujące się do zmian demograficznych i klimatycznych”.

W ramach obszarów wiejskich wyznaczony został cel strategiczny: „Atrakcyjne osadniczo obszary wiejskie, wykorzystujące potencjały wewnętrzne dla rozwoju wielofunkcyjnego.”

Opracowywany dokument tj. „Aktualizacja założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Miasta Kutno” jest dokumentem istotnym z punktu widzenia planowania i realizacji działań wskazanych w Strategii, gdyż obejmuje planowane działania w zakresie energetycznej infrastruktury sieciowej, a także działania dotyczące racjonalizacji zużycia energii i zastosowania odnawialnych źródeł energii. Podstawowym celem opracowania jest określenie kierunków polityki energetycznej co pozwoli na ograniczenie kosztów rozwoju Miasta Kutno i w konsekwencji zrównoważony rozwój całego obszaru jak i województwa.

III.3.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego Aktualizację „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego” stanowi Uchwała Nr LV/679/18 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 28 sierpnia 2018 r. w sprawie:

uchwalenia „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego” oraz „Planu zagospodarowania przestrzennego miejskiego obszaru funkcjonalnego Miasta Łodzi”.

Ustalenia Planu odnoszą się do obszaru województwa w jego granicach administracyjnych, w tym również dla Miasta Kutno.

Na podstawie wieloaspektowych analiz uwarunkowań rozwoju województwa zidentyfikowano wiele zagadnień, które zarówno w bliższej przyszłości, jak i w dalszej perspektywie, będą miały bezpośredni wpływ na dalszy rozwój społeczno-gospodarczy i przestrzenny obszaru.

W dokumencie opisano stan infrastruktury technicznej, w tym: elektroenergetykę, gazownictwo i gospodarkę paliwową, telekomunikację, odnawialne źródła energii, energię wody, energię geotermalną, energię wiatru, energię biomasy i biogazu.

(25)

III.3.3. Program Ochrony Powietrza dla strefy łódzkiej

Opracowanie ma na celu poprawę jakości powietrza na obszarze strefy łódzkiej na której obszarze leży Miasto Kutno, szczególnie na obszarach, gdzie odnotowano przekroczenia poziomów norm dla pyłu zawieszonego PM2,5 i PM10 oraz benzo(a)pirenu.

Podstawą dokumentu była inwentaryzacja stanu aktualnego powietrza na analizowanym obszarze z podziałem na rodzaj źródła (punktowe, powierzchniowe, liniowe), ze wskazaniem poziomów docelowych. Umożliwiło to właściwą ocenę i podjęcie stosownych działań przez władze samorządu. Program ochrony powietrza wskazuje czynniki warunkujące przekroczenia dopuszczalnych progów pyłów oraz działania mające na celu poprawę jakości powietrza. Głównym elementem generującym duże obciążenie atmosfery jest sposób ogrzewania budynków przez mieszkańców. Na drodze podniesienia standardów powietrza przewiduje się:

➢ likwidację źródeł emisji (podłączenie do sieci ciepłowniczej);

➢ zmianę paliwa opałowego na bardziej ekologiczne (gaz, olej);

➢ wymianę kotłów lub pieców na nowe o wysokiej sprawności, spełniające obowiązujące normy emisji spalin;

➢ zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło (poprawa efektywności energetycznej budynków, prace termomodernizacyjne).

Podmiotami wskazanymi jako odpowiedzialne za realizację ww. zadań są:

➢ właściwe organy administracji publicznej,

➢ przedsiębiorstwa kompetentne do rozwoju sieci ciepłowniczych lub gazowych lub energetycznych,

➢ właściciele budynków,

➢ mieszkańcy,

➢ właściwe zarządy dróg publicznych,

➢ organizacje i stowarzyszenia ekologiczne,

➢ zarządzający funduszami celowymi,

➢ zarządzający funduszami unijnymi,

➢ zarządzający innymi środkami finansowymi zewnętrznym.

Program ochrony powietrza dla strefy łódzkiej jest ściśle związany z Założeniami do Planu Zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną oraz paliwa gazowe w zakresie:

➢ ochrony powietrza (przyłączenie do sieci ciepłowniczej, gazowniczej),

➢ ograniczenia zużycia surowców nieodnawialnych (promowanie systemów OZE),

(26)

➢ modernizacji obecnie wykorzystywanych technologii (poprawa efektywności energetycznej poprzez wymianę niskoefektywnych sieci przesyłowych, wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie odpylania spalin, wykorzystania ciepła odpadowego).

Zjawisko niskiej emisji i charakterystyka najważniejszych zanieczyszczeń

Definicja pojęcia „niska emisja” została określona w opracowaniu pn. Niska emisja – od przyczyn występowania do sposobów eliminacji2: „Niska emisja – emisja produktów spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych do atmosfery ze źródeł emisji (emiterów) znajdujących się na wysokości nie większej niż 40 m. Wyróżnia się emisję komunikacyjną, emisję wynikającą z produkcji ciepła dla potrzeb centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej oraz emisję przemysłową. Do produktów spalania wpływających na występowanie niskiej emisji zaliczyć można gazy: dwutlenek węgla CO2, tlenek węgla CO, dwutlenek siarki SO2, tlenki azotu NOX, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, np. benzo(a)piren oraz dioksyny, a także metale ciężkie (ołów, arsen, nikiel, kadm) i pyły zawieszone PM10, PM2,5.”.

Mieszkańcy, a także inni emiterzy zanieczyszczeń posiadający „niskie kominy” stosują do ogrzewania kotły oraz inne źródła energii, które w głównej mierze opalane gorszymi gatunkami węgla. Mieszkańcy wykorzystują różnego rodzaju kotły, często produkcji domowej, które nie spełniają norm ekologicznych, są nieefektywne, co powoduje duże zużycie paliwa i spalanie go w celu energetycznym z wytworzeniem znacznych ilości zanieczyszczeń pyłowo-gazowych m.in. CO, CO2, SO2, NOx, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), dioksyny, furany oraz pyły i metale ciężkie. Kominy spalinowe są usytuowane nisko i często są niedrożne, niesprawne, co powoduje niewystarczające doprowadzanie powietrza do komory spalania oraz nieskuteczne odprowadzanie spalin.

Ten rodzaj emisji, oprócz źródeł zanieczyszczeń przemysłowych i komunikacyjnych znaczącym elementem kształtującym stan powietrza na terenie każdego miasta i każdej gminy jest zatem tzw. niska emisja z kominów o wysokości poniżej 40 m.

Do najważniejszych i najbardziej szkodliwych rodzajów zanieczyszczeń należą:

➢ pyły zawieszone PM10,

➢ pyły zawieszone PM2,5,

2 Michał Kaczmarczyk: Niska emisja – od przyczyn występowania do sposobów eliminacji. Kraków: Geosystem

(27)

➢ benzo(a)piren.

Pył PM10 to mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy nie większej niż 10 μm (0,000 01 metra), w skład której wchodzą substancje toksyczne, takie jak benzopireny, dioksyny i furany. Posiada relatywnie (w odniesieniu do szkodliwości dla człowieka) duże rozmiary cząsteczek i dociera w układzie oddechowym nie głębiej niż do oskrzeli.

Pył PM 2,5 stanowi substancje bardziej szkodliwe dla ludzi i zwierząt. Są to cząsteczki o średnicy nie większej niż 2,5 μm (0,000 0025 metra) o podobnym składzie jak pyły zwieszone PM10, tj. substancje toksyczne, takie jak benzopireny, dioksyny i furany. Szkodliwość tych substancji wynika z ich rozmiaru, ponieważ mogą one docierać w organizmach do najgłębszych części układu oddechowego, do pęcherzyków płucnych i dalej do krwiobiegu.

Benzo(a) piren to jeden z dwóch związków organicznych o wzorze chemicznym C20H10

należących do grupy benzopirenów. Składa się z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i jest związkiem silnie rakotwórczym. Występuje w dymie podczas spalania niecałkowitego:

➢ w dymie tytoniowym,

➢ w smogu – powstają w wyniku spalania węgla, a także innych paliw, a także śmieci i odpadów,

➢ w wyniku spalania spalania paliw w transporcie,

➢ w potrawach wędzonych, ze względu na obecność w dymie.

Ocena jakości powietrza jest prowadzona dla tych substancji według kryteriów określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy oraz dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/107/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu. Obecnie pod kątem ochrony zdrowia ocenie podlega 12 substancji: dwutlenek siarki (SO2), dwutlenek azotu (NO2), tlenek węgla (CO), benzen (C6H6), ozon (O3), pył drobny PM10 (o średnicy do 10µm), pył drobny PM2,5 (o średnicy do 2,5 µm), metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), nikiel (Ni), kadm (Cd) oznaczane w pyle PM10 oraz benzo(a)piren oznaczany w pyle PM10.

Ze względu na ochronę roślin ocenie podlegają 3 substancje: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx) i ozon (O3).

Dla pyłu PM10 oraz pyłu PM2,5 określone są poziomy dopuszczalne. Są to poziomy substancji, który ma być osiągnięty w określonym terminie i który po tym terminie nie powinien być przekraczany; poziom dopuszczalny jest standardem jakości powietrza. Poziomy dopuszczalne są określone pod kątem ochrony zdrowia ludzi i ochrony roślin. Dla pyłu

(28)

drobnego PM2,5 oraz benzo(a)pirenu określony jest poziom docelowy. Stanowi on poziom substancji, który ma być osiągnięty w określonym czasie za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych. Celem ustalenia tego wskaźnika jest unikanie, zapobieganie lub ograniczanie szkodliwego wpływu danej substancji na zdrowie ludzi lub środowisko jako całość.

Charakterystyka zanieczyszczeń na terenie Miasta Kutno

Zgodnie z zapisami programu ochrony powietrza z uwagi na przekroczenia poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym PM10 dla strefy łódzkiej dla Miasta Kutno ustalono obszar przekroczeń Ld10SldB(a)Pa02. Ten obszar zlokalizowany jest na terenie gmin miejskiej i wiejskiej Kutno oraz północno-zachodniej części gminy Krzyżanów. Teren stanowi obszar o charakterze mieszkaniowym, przemysłowym, rzemieślniczym, usługowo-handlowym, oświatowym, sportu i rekreacji, a także mieszkaniowo-zagrodowym, rolniczym oraz rzemieślniczo-usługowym.

Rysunek 2 Obszar przekroczeń Ld10SldB(a)Pa02

Źródło: Program Ochrony Powietrza dla strefy łódzkiej, Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, Poz. 3471, str.89

(29)

Zgodnie z zapisami Programu Ochrony Powietrza dla strefy łódzkiej: „powierzchnia obszaru wynosi 12 128 ha, a zamieszkiwany jest on przez 53,4 tys. osób. Stężenia maksymalne osiągają 8,0 ng/m3. Na terenie miasta Kutna w receptorach przeważa emisja z ogrzewania indywidualnego, natomiast na terenie gminy wiejskiej Kutno – emisja napływowa. Z uwagi na wysoki napływ z Kutna emisji na północno-zachodnią część gminy Krzyżanów odstąpiono od określenia w programie działań naprawczych dla gminy Krzyżanów.”3

Zgodnie z Roczną oceną jakości powietrza w województwie łódzkim. Raport wojewódzki za rok 2019 na terenie Miasta Kutno występowały następujące przekrodzenia:

➢ ozon – poziom celu długoterminowego AOT40-R dla strefy łódzkiej PL1002 OR w zakresie ochrony roślin,

➢ benzo(a)piren – poziom docelowy (średnia roczna) dla strefy łódzkiej PL1002 OZ w zakresie ochrony zdrowia,

➢ ozon – poziom celu długoterminowego (dni przekroczenia) dla strefy łódzkiej PL1002 OR w zakresie ochrony zdrowia.

Szczegółowe wyniki badań w poszczególnych latach opublikowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi przedstawia tabela poniżej.

Tabela 1 Średnioroczne stężenia zanieczyszczeń Średnioroczne stężenia

zanieczyszczeń (μg/m3): 2015 2016 2017 2018

PM2,5 29 brak

przekroczeń 27 brak

przekroczeń

PM10 34,8 31,8 33,2 30,8

Benzo(α)piren 3,9 4,0 3,3 2,3

Dwutlenek azotu brak przekroczeń

brak przekroczeń

brak przekroczeń

brak przekroczeń Dwutlenek siarki brak

przekroczeń

brak przekroczeń

brak przekroczeń

brak przekroczeń

Benzen brak

przekroczeń brak

przekroczeń brak

przekroczeń brak przekroczeń

Tlenek węgla brak

przekroczeń

brak przekroczeń

brak przekroczeń

brak przekroczeń Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi

3 Program Ochrony Powietrza dla strefy łódzkiej, Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego, Poz.

3471, str.89

(30)

Charakterystyka działań naprawczych

Według zmian dokonanych uchwałą Nr XXVIII/359/16 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 27.09.2016r., w załączniku nr 5, do Miasta Kutno skierowane są działania naprawcze w następujących obszarach:

➢ Ld14SIdPMd09 – przekroczenia dobowe dopuszczalnego stężenia pyłu PM10,

➢ Ld11SIdPM10a01 – przekroczenia roczne dopuszczalnego stężenia pyłu PM10,

➢ Ld10SIdB(a)Pa02 – przekroczenia docelowego stężenia benzo(a)pirenu zawartego w pyle PM10

Zakres działań naprawczych dla tych obszarów, dla Miasta Kutno, określony w załączniku nr 5 uchwały dotyczy następujących kierunków działań oraz w ich ramach poszczególnych działań:

➢ w ramach kierunku nr 1 – w zakresie ograniczania emisji powierzchniowej pochodzącej z sektora komunalno–bytowego uwzględniono następujące działania:

o LdEM01 - budowa lub rozbudowa centralnych systemów ciepłowniczych lub/i gazowych lub/i energetycznych

o LdEM02 zmiana dotychczasowego sposobu zaopatrzenia w ciepło, polegająca na podłączeniu budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej lub wymianie przestarzałych konstrukcyjnie źródeł węglowych na posiadające certyfikaty energetyczno –emisyjne (np.: „znak bezpieczeństwa ekologicznego”) wysokosprawne źródła ciepła:–opalane paliwami gazowymi (w szczególności:

kotły kondensacyjne, konwencjonalne niskotemperaturowe) lub opalane olejem opałowym lekkim lub zasilane w energię cieplną ze źródeł energii odnawialnej lub–opalane paliwami stałymi spalanymi w kotłach, spełniające wymogi ekoprojektu, których konstrukcje, przy obsłudze i podawaniu paliwa stałego zgodnie z DTR tych kotłów, uniemożliwiają spalanie paliw niekwalifikowanych o LdEM03 stosowanie paliwa o parametrach jakościowych jak najlepiej

dostosowanych do danego rodzaju/typu kotła,

o LdEM04 stosowanie źródeł ciepła bezemisyjnych lub/i niskoemisyjnych posiadających certyfikaty energetyczno – emisyjne (np.: „znak bezpieczeństwa ekologicznego”),

o LdEM05 stosowanie źródeł ciepła niskoemisyjnych lub bezemisyjnych źródeł energii odnawialnej odpowiadających normom polskim i europejskim,

(31)

o LdEM06 przegląd kotłowni węglowych w zakresie stanu technicznego, efektywności energetycznej oraz wielkości w odniesieniu do potrzeb użytkowych, w celu określenia zakresu prac dot. wymiany kotłów (wraz z instalacją wewnętrzną), ich modernizacji, remontu lub konserwacji,

o LdEM07 prowadzenie na bieżąco konserwacji i remontów kotłów oraz kominów odprowadzających do powietrza spaliny,

o LdEM08 termomodernizacja budynków,

o LdEM09 instalowanie i stosowanie urządzeń do pomiarów zużycia energii cieplnej i zaworów termostatycznych grzejnikowych,

o LdEM10 instalowanie i stosowanie technik odpylania, w miarę możliwości technicznych i finansowych,

o LdEM11 kontrola gospodarstw domowych w zakresie właściwego gospodarowania odpadami, w celu zaniechania praktyk spalania w domowych kotłach i paleniskach odpadów lub paliw niekwalifikowanych,

o LdEM12 kontrola przestrzegania regulaminów rodzinnych ogrodów działkowych w zakresie wyposażenia domków działkowych w źródła grzewcze, ewidencja tych źródeł oraz kontrola warunków ich eksploatacji,

o LdEM13 organizacja terenów rekreacyjnych z wyznaczonymi miejscami do organizowania ognisk i grillowania,

o LdEM14 skuteczne egzekwowanie zakazu wypalania łąk, ścierniska i pól, o LdEM15 wprowadzenie ograniczeń lub zakazów dotyczących grillowania

na balkonach i tarasach w budynkach wielorodzinnych,

o LdEM99 inne działania niewymienione w Kierunku nr 1 (działania o kodach od LdEM01 do LdEM15), mające wpływ na osiągnięcie celów Program;

➢ w ramach kierunku nr 2 – w zakresie ograniczania emisji powierzchniowej pochodzącej z działalności gospodarczej uwzględniono następujące działania:

o LdEG01 - zmiana sposobu ogrzewania budynków na ogrzewanie z sieci ciepłowniczej lub wymiana przestarzałych konstrukcyjnie węglowych źródeł wytwarzania energii cieplnej i pary technologicznej na wysokosprawne źródła niskoemisyjne, posiadające certyfikaty energetyczno–emisyjne („znak bezpieczeństwa ekologicznego”), opalane: paliwami gazowymi (w szczególności: kotły kondensacyjne, konwencjonalne niskotemperaturowe), olejem opałowym lekkim lub paliwami stałymi spalanymi w kotłach, których konstrukcje, przy obsłudze i podawaniu paliwa stałego zgodnie z DTR tych kotłów, uniemożliwiają spalanie paliw niekwalifikowanych,

(32)

o LdEG02 - termomodernizacja budynków, o ile istnieją ku temu przesłanki ekonomiczne,

o LdEG03 - wprowadzanie systemów efektywnego zarządzania energią, surowcami i środowiskiem LdEG04 - stosowanie niskoemisyjnych lub bezemisyjnych źródeł energii odnawialnej odpowiadających normom polskim i europejskim,

o LdEG05 - wprowadzanie technik i technologii zwiększających efektywność energetyczną instalacji i zmniejszenie zużycia paliw,

o LdEG06 - stosowanie paliwa o parametrach jakościowych jak najlepiej dostosowanych do danego rodzaju /typu kotła,

o LdEG07 - stosowanie technik odpylania o dużej sprawności,

o LdEG08 - wprowadzanie metod odzysku energii cieplnej, o ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie,

o LdEG09 - stosowanie niskoemisyjnych technik i technologii, ze szczególnym uwzględnieniem przetwórstwa mięsa na skalę komercyjną (fast-foody, restauracje, itp.),

o LdEG10 - stosowanie technologii zapobiegających powstawaniu emisji niezorganizowanej pyłu LdEG11 - stosowanie metod ograniczających emisję niezorganizowaną pyłu,

o LdEG12 - wprowadzanie dodatkowych, ze względu na konieczność ochrony powietrza, obowiązków pomiarowych emisji,

o LdEG13 - edukacja ekologiczna pracowników – kształtowanie i wdrażanie postaw proekologicznych,

o LdEG14 - regularne odkurzanie i mycie hal produkcyjnych oraz ich wyposażenia,

o LdEG15 - bieżące przeglądy, konserwacja i remonty: instalacji emitujących pył, urządzeń odpylających, systemów wentylacji, emitorów i urządzeń monitorujących wielkość emisji,

o LdEG16 - kontrola instalacji w zakresie właściwego gospodarowania odpadami, w celu zaniechania praktyk spalania w domowych kotłach i paleniskach odpadów lub paliw niekwalifikowanych,

o LdEG17 - instalowanie i stosowanie urządzeń do pomiarów zużycia energii cieplnej i zaworów termostatycznych grzejnikowych;

➢ w ramach kierunku nr 3 – w zakresie ograniczania emisji liniowej (komunikacyjnej) uwzględniono następujące działania:

(33)

o LdEL01 - opracowywanie i wdrażanie zintegrowanych systemów zarządzania transportem, ruchem, przepływem towarów i informacją, ułatwiających wykorzystanie infrastruktury i pojazdów, w tym transportu publicznego,

o LdEL02 - rozwój systemu transportu publicznego zapewniającego szybkie, dogodne dojazdy, w szczególności do pracy, placówek edukacyjnych i obiektów użyteczności publicznej,

o LdEL03 - budowa obwodnic i dróg, mających na celu odciążenie nadmiernego natężenia ruchu,

o LdEL04 - tworzenie stref z ograniczeniem prędkości ruchu pojazdów,

o LdEL05 - kształtowanie polityki cenowej opłat za parkowanie w zależności od wieku pojazdów i wskaźników emisyjnych,

o LdEL06 - kształtowanie polityki cenowej zachęcającej do korzystania z publicznego transportu zbiorowego, zamiast indywidualnego transportu prywatnego,

o LdEL07 - zsynchronizowanie rozkładów jazdy transportu zbiorowego w celu zachęcenia do korzystania z tego transportu,

o LdEL08 - organizacja systemu bezpiecznych parkingów na obrzeżach miasta łącznie z systemem taniego transportu zbiorowego do centrum miasta (system Park & Ride),

o LdEL09 - budowa systemu tras rowerowych, jako alternatywnego środka transportu,

o LdEL10 - sukcesywna, planowa wymiana pojazdów wykorzystywanych w systemie transportu publicznego i służbach miejskich na niskoemisyjne, o LdEL11 - czyszczenie ulic na mokro, szczególnie w czasie dni bezopadowych, o LdEL12 - wprowadzenie ograniczeń prędkości na drogach o pylącej

nawierzchni,

o LdEL13 - planowe utwardzanie dróg gruntowych,

o LdEL14 - modernizacja dróg i parkingów – wymiana nawierzchni na nową wykonaną z materiałów i w technologii gwarantującej ograniczenie emisji pyłu podczas eksploatacji,

o LdEL15 - stosowanie przy budowie dróg metod ograniczających emisję niezorganizowaną pyłu,

o LdEL16 - budowa stacji zasilania w CNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu,

(34)

o LdEL17 - modernizacja pojazdów osobowych i ciężarowych, pojazdów wykorzystywanych w systemach transportu publicznego oraz pojazdów wykorzystywanych przez służby miejskie, mająca na celu zmniejszenie emisji pochodzącej ze spalania paliw w silnikach tych pojazdów;

➢ w ramach kierunku nr 4 - w zakresie ograniczania emisji punktowej pochodzącej z działalności gospodarczej uwzględniono następujące działania:

o LdEP01 - sukcesywne wprowadzanie technologii pozwalających na wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej w kogeneracji,

o LdEP02 - wprowadzanie systemów efektywnego zarządzania energią, surowcami i środowiskiem LdEP03 - stosowanie jak najlepszych dla danego typu paleniska paliw, tj. o wysokiej wartości opałowej, małej zawartości popiołu i siarki,

o LdEP04 - stosowanie technik odpylania o dużej efektywności,

o LdEP05 - stosowanie instalacji i urządzeń o wysokiej sprawności i efektywności energetycznej LdEP06 - zmniejszenie strat przesyłu energii,

o LdEP07 - zwiększanie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energii finalnej,

o LdEP08 - wprowadzanie metod odzysku energii cieplnej,

o LdEP09 - stosowanie technologii zapobiegających powstawaniu emisji niezorganizowanej pyłu,

o LdEP10 - stosowanie metod ograniczających emisje niezorganizowaną pyłu, o LdEP11 - wprowadzenie dodatkowych obowiązków pomiarowych emisji pyłu

z istotnych źródeł emisji pyłu, ze względu na konieczność ochrony powietrza, o LdEP12 - stosowanie energooszczędnych technologii,

o LdEP13 - termomodernizacja obiektów przemysłowych,

o LdEP14 - bieżąca konserwacja i remonty instalacji związanych z emisją pyłu:

spalania paliw i technologicznych wraz z systemami wentylacyjnymi i emitorami oraz urządzeniami monitorującymi poziom emisji pyłu,

o LdEP15 - wykorzystanie instalacji przemysłowych i ciepła odpadowego do ogrzewania budynków sektora komunalno-bytowego i budynków użyteczności publicznej,

➢ w ramach kierunku nr 5 - w zakresie gospodarowania zużytymi oponami uwzględniono następujące działania:

o LdGOP01 - likwidacja „dzikich” składowisk zużytych opon,

(35)

o LdGOP02 - zapewnienie możliwości odpowiedniego gromadzenia zużytych opon;

➢ w ramach kierunku nr 6 - w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi uwzględniono następujące działania:

o LdGOK01 - rozpowszechnianie informacji o zakazie spalanie odpadów (w tym śmieci) na terenach prywatnych posesji,

o LdGOK02 - rozwijanie infrastruktury recyklingu, w celu ułatwienia selektywnej zbiórki odpadów,

o LdGOK03 - zachęcanie do stosowania kompostowników,

o LdGOK04 - organizowanie stałych miejsc selektywnej zbiórki odpadów pochodzenia roślinnego np PSZOK oraz rozpowszechnianie informacji o miejscach ich magazynowania,

o LdGOK05 - rozwój sieci łatwo dostępnych miejsc zbiórki makulatury oraz powszechnie dostępna informacja o lokalizacji tych miejsc zbiórki

o LdGOK06 - organizowanie i egzekwowanie selektywnej zbiórki odpadów, w szczególności palnych, takich jak np. makulatura, tworzywa sztuczne itp.;

➢ w ramach kierunku nr 7 - w zakresie edukacji ekologicznej i promocji uwzględniono następujące działania:

o LdEDU1 - kształtowanie właściwych zachowań społecznych poprzez propagowanie metod oszczędzania energii cieplnej, elektrycznej i paliw oraz uświadamianie o szkodliwości spalania paliw niskiej jakości, rozpowszechnianie metod zapobiegania pożarom,

o LdEDU2 - prowadzenie akcji edukacyjnych mających na celu uświadamianie społeczeństwa o szkodliwości spalania odpadów połączonych z informacją na temat kar administracyjnych za spalanie paliw niekwalifikowanych i odpadów,

o LdEDU3 - uświadamianie społeczeństwa o korzyściach płynących z użytkowania scentralizowanej sieci cieplnej, termomodernizacji i innych działań związanych z ograniczeniem emisji niskiej,

o LdEDU4 - przekazywanie społeczeństwu informacji o stanie jakości powietrza w strefie oraz metodach ochrony ludności w sytuacji ryzyka i wystąpienia przekroczenia poziomów alarmowych,

o LdPRO1 - promocja nowoczesnych, niskoemisyjnych kotłów o wysokim wskaźniku efektywności energetycznej oraz źródeł energii odnawialnej,

o LdPRO2 - propagowanie budownictwa pasywnego i energooszczędnego,

(36)

o LdREK - wspieranie przedsięwzięć polegających na reklamie oraz innych rodzajach promocji towaru i usług propagujących model konsumpcji zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju i ochrony powietrza;

➢ w ramach kierunku nr 8 - w zakresie planowania przestrzennego uwzględniono następujące działania:

o LdZAG - Uwzględnianie w dokumentach planistycznych wynikających z przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, określających ramy dla podejmowanych inwestycji oraz w zmianach tych dokumentów, zapisów dotyczących:

▪ sposobu zaopatrzenia w ciepło, zgodnego z działaniami naprawczymi programu służących redukcji emisji powierzchniowej (niskiej), pochodzącej ze spalania paliw stałych, określonymi w szczególności w kierunkach nr 1 i nr 2,

▪ lokowania nowych instalacji wytwarzających energię cieplną i zakładów przemysłowych wytwarzających ciepło odpadowe w miejscach umożliwiających maksymalne wykorzystanie energii cieplnej w celu zaopatrzenia w ciepło innych obiektów przemysłowych, mieszkalnych i użyteczności publicznej,

▪ wprowadzania zieleni izolacyjnej i urządzonej oraz niekubaturowe zagospodarowanie przestrzeni publicznych miasta (place, skwery),

▪ kształtowania korytarzy wentylacyjnych miasta, w tym zwiększenie udziału terenów zielonych i włączenie rodzinnych ogrodów działkowych w system ekologiczny służący przewietrzaniu miast,

▪ modernizacji układu komunikacyjnego celem przeniesienia ruchu poza ścisłe centrum miasta,

▪ reorganizacji układu komunikacyjnego po wprowadzeniu stref zamkniętych dla ruchu samochodowego w ścisłym centrum miasta,

▪ zakazu na terenach mieszkaniowych działalności gospodarczej związanej z wykorzystaniem terenu w sposób powodujący emisję niezorganizowaną pyłu,

▪ tworzenia preferencyjnych warunków do realizacji inwestycji związanych z uciepłownieniem ze źródeł centralnych lub/i rozwojem sieci gazowniczej,

Cytaty

Powiązane dokumenty

Należy jednak zaznaczyć, że w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na energię elektryczną w skali całego systemu elektroenergetycznego kraju oraz pogłębiającą się

udziału biopaliw w rynku paliw transportowych. 5) Założono ochronę lasów przed nadmiernym pozyskiwaniem biomasy oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych

4.8 Produkcja energii z odnawialnych źródeł na terenie Gminy Morawica ... Zakres współpracy między gminami ... Przewidywane zmiany zapotrzebowania na ciepło, energię

W ramach sporządzenia niniejszej aktualizacji „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” wykonano inwentaryzację zużywanych

Ustawa określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności

Poniżej przedstawiono cele i priorytety środowiskowe wynikające z nadrzędnych dokumentów istotnych z punktu widzenia ochrony środowiska na terenie Gminy Zator na podstawie których

Sąsiednie gminy wyrażają chęć współpracy na wspólnie określonych zasadach z Gminą Hyżne w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa

Sąsiednie gminy wyrażają chęć współpracy na wspólnie określonych zasadach z Gminą Żołynia w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa