UKD 1S1.'lU.l:.U.14:_U~_.NlI.IÓ(_.18 .. -:.tI)
Zdzisław~
Osady ordowiku na wyniesieniu Łeby
Ordowik mi obszarze wyniesienia Łeby został napotkany po raz pierw- szy w 1961 r.
w
otworze wiertniczym 1nstytutu Geologicznego LęborklG-1 (E. Tomczykowa, 1964). W latach 1968-1970 osady tego wieku stwierdzono jeszcze w trzech otworach. Są to Zarnowiec 10-1 - prowa- dzony przez Instytut Geologiczny - oraz Łeba 8 i Smołdzino 1 - wy~
konane przez Przedsiębiorstwo Poszukiwań Naftowych w Pile.
8IJAŃM.
Flg. 1. Szkic lokalizacji otwor6w Wiertniczych LoeaUDn sketch ot bor. hol ..
Największe znaczenie dla poznania ordowiku tego rejonu ma otwÓr Zarnowiec 10-1, w którym omawiane osady zostały w całości przewier- cone koronką diamentową (głęb. 2645,{l-;- 2721,8 m), co zapewniło Prawie 1000/. uzysk rdzenia. Profil tego otworu
iest
reperem .dla interpretacji wyników pomiarów geofizyki .otworowej z wierceń czElŚciowordzeniowanych, jsk Łeba 8 i Smołdzino 1. Qtwór Lębork 10-1 nie przebił osadów ordowiku, w rozpoznanym profilu występuje ordowik górny.i środkowy Kwartalnik Geolo&ic:zny, to li, Dr a, 1m r.
(głęb. 3273,0
+
3310,0 m). W wierceniu Łeba 8 próbki rdzeniowe pobraD() z utworów aszgilu i częściowo karadoku. Głębokość występowania ordo- wiku wyliczona na podstawie rdzeni wiertniczych jest tu niezgodna z głębokością wyliczoną na podstawie wyników badań geofizyki otworowel (2668,0
+
2742,0 m). Ordowik w wierceniu Smołdzino 1 był rdzeniowany bardzo słabo, próbki rdzenia pobrano jedynie z osadów aszgilu dolnego ..Według danych geofizyki otworowej ordowik występuje tu na głębokości
2745,0
+
2792,0 m.Rdzenie z otworów wiertniczych Łeba 8 i Smołdzino 1 zostały mi udo-
stępnione do badań przez geologów PPN w Pile - magistra inż. L. Ci- maszewskiego i magistra inż. B. Sikorskiego, za co składam Im serdeczne
podziękowania.
STRATYGRAFIA I LITOLOGIA
Profil ordowiku na wyniesieniu Łeby, według dotychczas uzyskanych danych, rozpoczyna się osadami arenigu dolnego. Występują one bez-
pośrednio na utworach kainbru górnego. Luka stratygraficzna istniejąca
na pograniczu kambru i ordowiku obejmuje najwyższą część kambru górnego (poziom 6 - AC(!1'ocaT'e według K. Lendzion, 1970) oraz tre- madok._
Dolny arenig reprezentowany jest przez ~erię ilastą obejmującą cztery poziomy graptolitowe. W profilu wiercenia Zarnowiec IG-1 wykształcone są one następująco:
Najniższy p02iom - Tetrograptus phy!lograptoides ma miąższość:
3,15 m. Rozpoczyna się on cienką warstewką brekCji złożonej głównie
z okruchów ciemnych iłowców. Spoiwo brekcji jest ruaukonitowo-węgla
nowe. Wyżej w poziomie tym występują iłowce szare i ciemnoszare, la- minowane czarnymi. W iłowcach spotyka się cienkie soczewki i laminy
przepełnione glaukonitem oraz warstwowo ułożone gruzły szarego krys- talicznego wapienia. Z fauny stwierdziłem tu między innymi TetT'agrap- tUB phyllograptoideB L i n n a rB., T. quadribrachiatus (H a l l), Didy- mograptuB ho!tedah!i M o n s e n, D. cj. geometricUB T li r n q., oraz licz- ne ramienionogi BT'oggeria, Conotreta, Spondy!otreta, Lingu!e!!a.
Następny poziom Didymograptus ba!ticus, o miąższOści 5,65 m, składa się z iłowców szarozielonych laminowanych czarnymi. Wśród obfitej fau- ny graptolitów stwierdziłem m.in. TetTagraptus rec!inatus E I l e s et Wo o d, DidymograptuB ba!ticus T u l l b e r g, D. dejlexus E l I e s et Wo o d, D. protoidentuB M o n s e n.
Kolejny poziom Phy!!ograptus denesus ma miąższość 3,5 m. Wystę
pują w nim iłowce szare laminowane szarozielonymi i czarnymi z fauną
graptolitów Phy!!ograptu8 denesus T li r n q., DidymograptuB minutus
r
1i r n q., D. extensus linearis M o n s e n.Najwyższy poziom dolnego arenigu Phy!!ograptus angustifo!ius elan- gatus, o miąższOści 1,7 m, reprezentowany jest przez iłowce z fauną Phy-
!lograptus angustifo!ius e!ongatus B u l m a n i P. angustifolius H a l L Ogólna miąższość dolnego arenigu w wierceniu Zarnowiec IG-l wynosi 14,0 m, w otworze Łeba 8 według danych geofizyki otworowej około
15,0 m, a w otworze Smołdzino 1 okolo 12,0 m.
Osady ordowiku na wyniesieniu Leby 549 Osady dolnego aren!gu stwierdzone na wyniesieniu Łeby nie mają
'SWoich odpowiedników pod względem litofacji w dotychczas poznanych profilach z obszaru NiZu Polskiego. Doskonale się natomiast dają porów-
nać z dolną częścią "dolnych łupków z Didymog1"aptus" Skanii, która obejmuje poziomy graptolitowe od Tetrag1"aptm phyllog1"aptoides po PhyZlog1"aptuB angustifolim elongatm (G. Regnell, 1960; T. Tjernvlk, 1960). Dolny arenig reprezentowany jest przez identyczną litefację,
a miąższość jego jest również bardzo zbliżona, bo wynosi ok. 16 m.
~ ~1
ŻARNOWIEC 161 LĘBOIfKIII
k;:::;:;15
łE8A8 SIfOł.DZINC· l
Fig. 2. Korelacja """dów ordowiku na wynie6;eniu Leby
Correlatlon at the Ordovic:i"" deposits in Ihe Leba e1evation
l - zleple6ce i brekcje; I - mułowce: :s - Iłowce: ł - m.arde; S - margle pialz- czyste; 8 _ wapienie; T - w.plema pisllzczyate; B - bentomty: Ił - powierzchnie rozmye
W otworze Łeba B dokonano korekty występowania interwałów rdzeniowych w oparciU o Itratygraf1f:i; ustaloną !'la pod'ław!e seotizykl otworowel
1 - eon&lomerates and brecelu; I - sUt8tonea; S - clayatones; ł - marl8; 5 - arenaceouI marla: I - lime.tonec: ., - arenaceoU8 lImestones; 8 - bentonitel;
9 - WBllhout planes
A correction has been mad.e In ))ore hole Łeba 8 all to the occurrence ot interva18 cored on the balliB ot the 8trat1graphy determlned Bccord1ne to bore hole geophysical lurvey
W arenigu górnym na wyniesieniu Łeby występują wapienie peli- tyczne, miejscami margliste, w dole szarobrunatne, a wyżej szarozielone.
W wapieniach spotyka się przerosty i wkładki szarych iłowców. Spośród
licznej fauny trylobitów i ramienionogów oznaczyłem m.in. MegiBtaspis
l.imbata (B o e ck), .. ·M. hy07"hina' (L e u ch t.), Symphysurus palpebro- BUB' Dalman;' S. dorsatUB' P'oulsen, Nileu8 armadi!!o Dalman, Lingulella Sp., Acrotreta Sp., ,Conotreta sp.'
Miąższość arenigu górnego ·w otWorze' 2arnowiec IQ...1 wynosi 10,8 m, a w wierceniu· Łeba 8 prawdopodobnie okołolO'm.·
Górny arenig'wyniesieniaŁeby wykilzujeduże podobieństwo pod
względem wykształcenia i miąższości" do r6wnowiekowychosadów wschodniej części syneklizy perybałtyckiej' (Z. Mod1iński, 1967; W. Bed- narczyk, 1968).
LAIN'WJIRN'
W lanwirnie w dalszym ciągu występuje ten· sam· typ osadów co w arenigu górnym_ 'Są"to wapienie pelityczne, miejcami o strukturze
gruzłowej, szare z odcieniem zielonkawym. W wapieniach spotyka się
przerosty ciemnoszarych iłowców. Występująca w osadlich faunatrylo- bitów pozwala na wyróżnienie lanwirnu dolnego i górnego. Lanwirn dol- ny, o miąższości około. 5,0 m, jest udokumentowany następującą fauną:
ABaphu8 rainiceps D a lm a n, MegłBtd8pidella sp., Pseudoasaphus SP'.
Ptychopyge bTiJggeri S c h m.. Pterygometopus clavijrons (D a l m a n), Nicolella cf. moneta (E.i c h w.). Górny 1anwirn ma miąższość 2,8 ID i za- wiera słabo zachowaną faunę, z któr,ej oznaczyłem jedynie Neoasa'phu8 ef. platyurus latisegmentatus (N i e s
z
k.). Strop osadów lanwirnu. jestwyraźnie rozmyty.' .
Ogólna miąższość 1anwirnu w profilu otworu 2arnowiec IG-1 wynosi 7,8 m, a w otworze Łeba 8 prawdopodobnie około 6,0 m.
lLAMlElIL
Na rozmytej powierzchni osadów górnego lanwirnu w profilu otworu 2arnowiec IG-1 występują silnie zredukowane utwory landeilu. Są to
iłowce wapniste, ciemnoszare, przechodzące ku górze w ciemnoszare margle ilaste; W osadach tych stwierdziłem mieszaną faunę graptolitową
i trylobitową: GlyptograptuB teretiusculUB (H i s.), OrthograptuB tiJrn- quisti (H a d d.), Dicellograptus sextans H a II, Trinucleus bronni (S a r s et B O e ck), T. ej. joveolatus A n g., Nileus armadillo D a l- m a n. Miąższość osadów wynosi 1,7 m.
W wierceniu Lębork IQ...l miąższości 1andeilu nie udało się ustalić
wskutek słabego uzyskU rdzenia, ale jest on tu prawdopodobnie jeszcze silniej zredukowany. W wierceniu Smołdzino l prawdopodobnie całkowi
cie brak osadów tego wieku. Natomiast w otworze Łeba 8 trudno jest
ustalić miąższość na podstawie wyników badań geofizyki otworowej, lecz
jeśli osady te są reprezentowane, to miąższość ich na pewno nie prze- kracza 3 m.
IKAIEI.A.IJ()IK
W karadoku na wyniesieniu Łeby występ,uje seria ilasta dobrze udo- kumentowana liczną fauną graptolitów.
Dolny karadok obejmuje cztery poziomy graptolitowe, są to (od dołu):
NemagraptuB graciUs, Diplograptus mole8tus, ClimacograptuB wilBoni, DicranograptuB clingcmi.
Osady ordowiku na wyniesieniu Leby 551 Poziom NemagrapttJ.Bgracili8 zbudowany 3est, z 'czarnych, iłowców zawierających bogaty zespół graptolitów i ramienionogów., Są to: Nema- graptus sp." Dicellograptus' 8e:rtans, ,H a 11, ' PseudoclimacograpttJ.B scharenbergi La p w;; ',' ',OrthograptUs 'whitfieldi ';H a II,Glyptograptu8 teretiusculus (H i s.), Glossograptus armatus N i c h., Lasiograptus mu- cronatus H alI, L. bimucronattJ.B ,N i,c h.,' LeptoboltJ.B elattJ.B (H a d d.), Hi8ingerellanitens (H ,i B.~, "Paterula cf. bokemica H a rr.
W poziomie Diplograpttis molliBtu8 występuląiłowce czarne; miejscami zsylifikowane; zawierające' 'liczne cienkie 'wkładki bentoriitów. Z fauny oznaczyłem tu m. in.: DicetlllgraptuB jorchammeriG e i n., Climacograp- tus antiquuB L a p w., C. antiqutJ.B lineatuB E 11 e s et W o o d, Diplo- grapttJ.B moleBtus T h o r s 1;" Ample=graptus !,lrctILB E
p
e s et W o o d.Występujące wyżej osady poziomu Climacograptus wilsoni reprezen- towane są przez iłowce czarnej ciemnoszare, w dole oraz szare i szaro- zielone w górze. Stwierdzono w niCh liczne wkładki bentonitów o miąż
szości od 0,3 cm do 40 cm. Żidentyiikowałem tu ,następujący zespół grap.- tolitów: Climacograptus wilsoni L a p w., C.' brevis .. E 11 es et Wo o d, Amplexograptus arctus E II e S et W o o d, A perexcavatus (L a p w.), Lasiograptusharkne8ri costatus' L a p w., poza tym występują ramienio- nogi Paterula bohemica HarF., Sericoidea ci, restrica' '(Ha d d.), Lin- guleUa sp.
Profil dolnego karadoku kończy się czarnymi iłowcami' poziomu Vi- cranograptus clingani, w któryCh stropie występuje wkładka ciemnosza- rego wapienia. Górna: powierzChnia tej wkładki jest wyraźnie rozmyta.
Poziom ten dokumentuje następująca fauna: DicranograpttiB clinganl., C a r r., Climacograptus bicornis (H alI), Orthdgraptus truncatus inter- mediu8 E II e s et W o o d, O. calcaratus vulgatus L a p w., Amplexograp- tus vasae T u II b., Lasiograptus harknesri (N i c h.).
Górnemu karadokowi odpowiada jeden' poziom Climacograptus sty- loideus. Poziom ten jest dobrze rozwinięty w' profilu otworu Zarnowiec IG-l, gdzie występują iłowce ciemnoszare i czarne o doskonałej łupliwoś
ci płytkowej. Z fauny stwierdziłem tu: Leptograptm flacC!dus (H a II), Pleurograptus sp., Dicellograptus' cf. johnstrupi Hadd., ClimacograptuB lItyloideus L a p w., Orthograptus tTtmcatus L a
p w.,
O: trtincatus pau- peratus E II e s et W o o d, O. calcaratus 'L a'p w. ' 'W otworze Lębork IG-l miąższość tego poziomu jest silnie zreduko- wana, a w otworach Łeba 8 i Smołdzino l w ogóle nie wiadomo czy osa- dy te są reprezentowane. Obserwuje się więc tu sytuację podobną jak
w Skanii, gdzie górny karadok w południowo-wschodniej czElŚCi obszaru jest dobrze rozwinięty, a w zachodniej prawdopodobnie g(),brak (G. Reg- ne11, 1960).
Ogólna miąższość karadoku na wyniesieniu ł;.eby zmienia się w gra- nicach od około 20 m do 33 m.
Dolny aszgil reprez,entowa&y jest przez utwory mułowcowo-iIaste
czarne i ciemnoszare z wkładkami wapieni i margli. Miejscami w osadaCh
pojawiają się wkładki mułowcowo-piaszczyste z ,pojedynczymi żwirkami
białego kwarcu. Poza tym występują charakterystyczne skupienia bla-
rloróżowych i różowych kryształków barytu. Z fauny oznaczYłem tu: Tre- taspi8 granulat« (W a h L), TTetaapls seticorni8 setlcorni8 (H i s.), Lcm-
"hodomas poTtlocki (B a r r.), PandeT'ia megalophthalma L i n n a r s.
i inne. .
W górnym aszgilu występują wapienie margliste, margle ilaste, oraz
iłowce wapniste szare i ciemnoszare. Osady te zawierają następującą fa-
unę: Dalmanltlna mucrcmata (B r o n g n.), Cyclopyge quadrangularis K i e l a n, Philllpsinella parabola B a r r., Orbiculoidea sp., Eostropheo- donta ?sp. Łączna miąższość aszgilu wynosi od około 5,0 m do 10,3 m.
UWAGI O SEDYMENTACJI I PALEOGEOGRAFII
W ordowiku przez obszar Polski północnej przebiegała ważna granica
między zbiornikiem geosynklinalnym, którego osady stwierdzono w stre~
fie Koszalin-Chojnice (Z. Mod1iński, 1968; L. Teller, K. Korejwo, 1968),
Ił zbiornikiem platformowym, który obejmował obszar syneklizy pery-
bałtyckiej i wyniesienia Łeby.
Ordowik wyniesienia Łeby należał do tzw. skańskiej strefy facjalnej (R. Miinni.l, 1966), odpowiadającej głębokonerytycznej części basenu. Stre- fa ta charakteryzowała się niewielkimi miąższościami osadów oraz wy-
rażną przewagą utworów ilastych nad węglanowymi. W Zarnowcu osady ilaste i ilasto-mułowcowe stanowią około 67"10 profilu, a w ątworach Łe
ba 8 i Smołdzino l około 75"/0.
Strefa skańska ograniczała od północnego wschodu obszar o sedymen- tacji typu geosynklinalnego (Chojnlce-Koszalin-Rugia), który odpowia-
dał prawdopodobnie głębokowodnemu środowisku, być może, batialnej
~zęści basenu.
Ku północnemu wschodowi strefa skańska przechodzi w strefę szwedz-
ko-łotewską, reprezentowaną przez mieszane osady węglanowo-marglisto
-ilaste powstałe w środowisku płytkonerytycznym.
Obszar obecnego wyniesienia Łeby był również w ordowiku elemen- tem wyniesionym w stosunku do sąsiednich terenów. W planie struktu- ralnym ordowiku wyniesienie Łeby oraz obszar położony dalej na NW, aż
po wyspę Bornholm włącznie, stanowiły zapewne jedną jednostkę paleo-
tektoniczną. Osady na jej terenie odznaczały się małą miąższością, bo wy-
noszącą około 80 m w częściach brzeżnych, a w części osiowej, która
przypadała prawdopodobnie na wyspę Bornholm, poniżej 30 m. Ponadto w profilu stratygraficznym pojawiają się liczne luki (V. Poulsen, 1968).
Omawiane wyniesienie charakteryzowało się wyrażnie asymetryczną
:budową.Jego skłon północno-wschodni był łagodnie nachylony. Wskazują
.na to powoli zmieniające się .miąższości osadów (Zarnowiec IG-l - 76,8 m; Łeba 8 - 74,0 m; Smołdzino l - 47,0 m) oraz stopniowe niewielkie zmiany facji. Skłon południowo-zachodni był natomiast stromy, świad
.czą o tym gwałtowne zmiany miąższości i facji osadów na .obszarze mię
my otworem Smołdzino 1 i rejonem Koszalina.
Transgresja ordowiku na obszar Polski północnej wywołana została
·ruchami obniżającymi, które ·miały miejsce na pograniczu tremadoku .i arenigu i związane były z od,dżwiękami fazy sandomierskiej. Sedymen- tacja rozpoczęła się osadami dólnego arenigu.
08ady ordowiku na wyniesieniu Leby 553
Cały kompleks osadów od arenigu aż po aszgil zaliczyć można do jed- nego cyklu sedymentacyjnego, w którego obrębie obserwuje się pewne zmiany typów osadu związane z oscylacyjnymi ruchami dna zbiornika.
r
tak, po osadzeniu się ilastych utworów dolnego arenigu, w arenigu gór- nym i lanwirnie następuje pewne spłycenie zbiornika. Wynikiem tegobyło pojawienie się facji wapiennej. Wapienne osady lanwirnu w stropie
uległy rozmyciu. Zjawisko to można łączyć z ruchami epeirogenicznymi,
związanymi z fazą łysogórską. Karadok jest okresem wyrażnego pogłębie
nia basenu, na co wskazuje obecność bardziej głębokowodnych osa- dów, a mianowicie ciemnych iłowców z fauną graptolitów. Pogłębienie ob.
serwowane w dolnym karadoku wiązać można z ruchami obniżającymi, będącymi oddżwiękami fazy ekne, której działalność wyrażnie zaznaczyła się na obszarze geosynkliny kaledońskiej Norwegii. Ruchy epeirogenicz~
ne waszgilu powodują na wyniesieniu Łeby wyraŻDe spłycenie zbiornika, zanik facji iłów graptolitowych oraz pojawienie się piaszczystości w osa·
dach.
~d Geo1oIU StruktUr W&łębn:yeb NItu cnatytutu GeoloCicmego
Wana:awa. uL Jlakew1ecka ..
Nadesłano dnia fi grUdnia 1m r.
PISMIBNNICTWO
BEDN~ IW. (1966) - 'Ordowik rejonu Kętrzyna ('NiE Polska). Acta geol. pol:, 8, p. 707-744, ·nr 4. Warszawa.
LEN'DZ!lON K. (1970) - 'Eokambr i kambr w otworze żarnowiec oJG..1. Prz. gool., 18, m 7, p. ~. Warszawa.
MANiN~L iR. (1986) - ' Evolution of the Baltlc Bssin du:rlng the Ordovician. Eestl NSV Acad., Gool. ;[mt. Tałlln.
MODLIlIrSKI z. (lll6'7) - stratygrafia ordowiku w "bniżeniu IItew$klm (polska
część ByneklUzy perybałtydc:iej). Kwart. gool., 11, p. 68-74, nr l. War- szawa.
MOID'LIlNSIH (Z" (1008) - Oo:dowik na iPomorzu Zachodnim. Kwart. gool., U, p. 4I!B- 491, ·nr 3. Wars'Zaw&.
POU\LSEN V. (1968) - Cambr.a-BiIuria·n stratigraphy <Jf Bornholm. lMedd. fra DallBk Geol. Foren., 18, p. 117-137, h.:>" KebenhaYn..
RlilGNIELiL G. (llIIIO) - The oLower lPalaeczoic of Scania. IIJnter. GeoLCon". ... , XXI
&es. ~orden.
TElLLElR L., KiOIRElJIWO IK. (!.008) - 'Dolny .y'!~ z wiercenia Lutom 1 w Tejonie Cbojnic (północno-zachodnia iPolska). Acta geol. pol., 37, p. 2!i'3--{lll8, nr 2. Warszawa.
l'JElRNVmK T. (1961) - The ·Low ... Didymograptua Shales of the Flagabro 1Ą-illing Core. Geol. 'FOren. Forhand., 8!, p. 2113--&7, h. 2. Btookholm.
T<lIMClZYIKXJIW A ·El. (196!I) - Ordowik platformy wochodnioeU!"opejskiej na <lbsza- no iPolski. IKwart geoJ., 8, p. 481>-li02, nr Gl. Warszawa.
Kwartalnik Geoloetczny - •
3,D;&cnaB MO,ll;lIHHLCirn:
OTJlOXCEHHIIOP~OJIUKA HA no~ JDlibI
Ha no;u;HftID!' .Jbfu.I OPAOBlD: oT,MC1U!;B B 1Ie'I'lllPCX 6ypo:m.xx CkIł8:EBlI8x: JJeM60PJ: HI' 1, )l(aP"OB~ HI' l. '.1l3C!a 8 B CMOJJ,ll,31iBo l. ,MamUl MO",""ocn. OTiIoJteBBlł; lOmoe iI~
rmlBHCTLIX OTJloEe'-B8)X :mp60:aa.'I1IHMB YJ[83IolB8lOT Ba 'l'O~ 'Iro OP.IlOBlJlĆ STOro paRou omo·
CB'l'CJł Je TU. B8'1LlB8nrol: ca:olieJrCl::o:lł ~Ji'0I: 3Ose, BH,IJ;elIclmol: P. "MsmDm& (1966).
~ n'llilBacTcA: 3,l:\ea. OTn~ JOLa::B:exo apemiJ:a. ~·Ba OTno-
lmIlDrX :aepxaero nM6~ "a ~ Wo:.u.ar Bepx'ltpMp O'rno.w:emDo.ar 8.111i'JiJ1nI,cro lIpYCa.
~'apeJIRr ~'cepirel!' ~ apnmmrrOB. B 'l'!Pe.lIeina' EoTopot MomłO lIIol,lleJIIITL ~e rpanromrrom.re roPB3OJ1TIi1: Telragraptus phyllagraptoides; 1:!idymoifrapt . . balticus, Phyl/ograptus denesus, Plr.yllograptus angusitfolius elongatus. B BepxHeM apeHm'e 3a.ner8JoT nenB.TOBJole H3Bec'I'B1lm c Megistaspis limbala (Boeek).H Symphysurus palpebro~us Dalman.
JIIlBBllpB npOJt(:T8BJreJl ","",TOBI.lMIIII3BeCl:II.UaMl. Mecnum XOMlWBS ... c ""'~,A.laph/lS rainceps Dalman B _'JJICTIIH Neoasaphus cf.p/atyurus latisą_at . . (Nieszk.)''; _ _ ,
B J!8RąeIne 3&JIer8lOT QCIII8JłHND rJIllBBCTO-~ ornoK.eJtlD( c clMlyBoSt G1ypto- ,raptus teNtluscu/UI (Hi .. ) " Tr/nIIt:kus brtmni (San et Boeck).
Kai>a.IIm< npo.!tCTIIBJIeH rmIIOłCTOiI cepBdI, lIEJIlO"llI]() CllOAYJOII\1Ie rpa!lT0JIIlT0III,lC ropJ[- 3ÓB'IH: NemtIK1'aptua gradUs, D'ip/ogroptJa moleatU8, Cltmocograptus wilsoni, DicrQllOgraptUJ clin-
,ani "
Cli1tll1COlfTopt/U stylo/deIU._ amn!JJJD. COC'laBlllllOT rJDW/I)THe,OTJIODlfJI.tI c Tretaspi3 1fT_latu (Wabl). a BOpX-
JtIidt - MepreJII!C11tIc B3JJeC'I'HBB, MCPreJlK R MeprelIllcn.xe aprHnJIII'IH c Dalmanitina mucronata (Brongn.).
06utu: MOIItIIOCTł. Op.lXOBBD. B8. m>.ąUKTlIB Jb6Ji[ B lD)"IeB:Bl.D: ~ en ~p p&!1pe38X Cl:BU:RJf, COC'I1lBJDfeT OT 47 M B CJ1l8'KP]ł'C<Cw.O~BDO 1 AD 76,8 M B CD8Y8"Be xc&PllOBeQ Hr' l.
Zdzisław !MQIDIJINsKJD
ORDOVlClAN DEPOSrrS IN TIIE ŁEBA ELEVATlON ABEA
Summary
In Ibe Le!Ja el ... tlon area !he OrdoviC!ian deposIl. haa been encoWllered hl four, oor. 1>01 ... : Lęoork IrG l, Żarn.ow.iec In 'I. Leba a and Smołdzino >1. SmalI Ihlcknesses and a dlstind predomina:ru:. af c!ay.y deposils over carbonale depo<<I point lo a fael Iba! in !he area 'of 81udy the Or<Iovicllllll beloIl/ls lo Ibe lIO"Called 6can.ion iada! zone dlotlngui8hed by IR. iMllnnil ~1966).
Sedimenłation beg1ns here w1lb the formations ol the Lower Arenigian. lald down on the Uppe:r Cambrlan deposlla, and łerminate.a with the uppermo81 Ashgillian.
The Lawer Aren1g!an .. represenled 'by 8 setries ot dark clayslones Bubdlvlded inlo the tollowiBg graplloHt. zon.,,: TetTagTaptu. phvllociraptoide •• Didvmoaraptu.
balti""", PhVl!ograptua dene ... PhVllogTaptus anguatlfoltua elongatus. lJ'he Upper 3,D;&cnaB MO,ll;lIHHLCirn:
OTJlOXCEHHIIOP~OJIUKA HA no~ JDlibI
Ha no;u;HftID!' .Jbfu.I OPAOBlD: oT,MC1U!;B B 1IeTlllPCX 6ypo:m.xx CkIt8:EBlI8x: JIeM6oPJ: HI' 1, )l(aP"OB~ Hr I. '.1l3C!a 8 B CMOJJ,ll,31iBo I. ,MamUI MO",""ocn. OTiI"","BBlI; lOmoe iI~
rmlBHCTLIX OTJloEe.-B8)X :mp6o:aa.'I1IHMB YJ[83IolB8lOT Ba 'l'O~ 'Iro OP.IlO:BlllC 3TOro paRou OTJIO·
CB'l'CJl lC TU. B8'1LlB8nrol: ca:olieJrCl::o:lt ~Ji'0:I: 3Ose, BH,IJ;elIclmol: P. "MsmDm& (1966).
~ n'lfilBacTcA: 3Aea. OTn~ JOLa::B:exo apemiJ:a. ~·Ba OTno-
lmIlDrX :aepxaero nM6~ "a ~ Wo:.u.ar Bepx'ltpMp O'rno.w:emDo.ar 8.111i'JiJ1nI,cro lIpYCa.
~'apeJIRr ~'cepirel!' ~ apnmmrrOB •• 'l'!Pe.lIema, EoTopot MOSBO
IIIol,lleJIIITL ~e rpanromrrom.re roPB3OJ1TIi1: Telragraptus phyllagraptoides; tJidymoi!raptus ballieus, Phyllograptus denesus, Plr.yllograptus angusitfolius elongatus. B BepxHeM apeHm'e 3a.ner8JoT nenB.TOBJole H3Bec'I'B1lm c Megislaspis limbala (Boeck).H $ymphysurus palpebro~us Dalman.
JIIlBBllpB npOJt(:T8BJreJl ","",TOBI.lMIIII3BeCl:II.UaMl. Mecnum XOMlWBS ... C ""'~,A.laph/lS rainceps Dalman. _'JJICTIIHNeoasaphus cf.p/atyurus latisq_atus (Nieszk.)''; _ _ ,
B J!8R~ 3&JIer8lOT QCIII8J1HND rJIllBBCTO-~ ornoK.eltlD( c c)ayBoSt Gfypto- ,raptus teNtluscu/UI (Hi,,) " Tr/nIIt:kus hrOtrRi (San et Boed).
I<aJ>aAm: npo.!tCTIIBJIeH rmIHIlCTOiI cepBeII, IIEJIlO"llI]() CllOAYJOII\lIe rpa!lT0JIIlT0III,lC roPJ[- 3OB'IH: NemtIK1'aptua gracilis, D'ip/ogroptJa moieatU8, Cltmocograptus wilsont, DicrQllOgraptUJ clfn-
,ani "
Cli1tll1COlfToptIU stylo/deIU._ amn!JJJD. COC'IaBlIlIlOT rJDW/I)THe,OTJIODlfJI.tI C T'retaspi3 IfT_latu (WahL). a BOpX- JtIidt - MepreJII!C11tIC B3JJeC'I'HBB, MCPreJlK R MeprelIllcn.xe aprHnJIII'IH c Dalmanitina mucronata (Brongn.).
06utu: MOIItIIocn. Op.lXOBBD. BB no~ Jb6Ji[ B ID)"IeB:Bl.D: ~ en ~p p&!1pe38X Cl:BU:RJf, COC'I1lBJDfeT OT 47 M B CJ1l8'KP]fC<Cw.O~BDO 1 AD 76,8 M B CD8Y8"Be XC&PllOBel{ Hr'1.
Zdzislaw !MQIDIJINsKJD
ORDOVlClAN DEPOSrrS IN TIlE l.EBA ELEVATION AREA
Summary
In the Le!Ja el ... tlon area the OrdoviC!ian deposits haa been encoWltered In four, oor. bol ... : Lf:oork IrG 1, Zarn.ow.iec In 'I. Leba a and Smoldzino >1. Small thicknesses and a dlstind predomina:ru:. af clayey deposits over carbonate depo&it<l point to a fact that in the area 'of study the Or<Iovicllllll beloIl/ls to the lIO"Called 6can.ian facial zone dlotlngui8hed by IR. iMllnnil ~1966).
Sedimentation begins here with the formations of' the Lower Arenigian. laid down on the Upper Cambrlan deposlts, and terminate.. with the uppermost Ashgillian.
The Lower Aren1gian ill represented 'by 8 series of dark claystones subdivided into the following graplloHte zone": TetT<I{ITaptus phvllociraptoide •• Didvmoaraptu.
baltl""", Phvl!ograptua dene ... PhvllogTaptus anguatlfoltua elongatus. lJ'he Upper
Stresz.czenie 555
Aren;gian discloses politic limeston"" with Megiotospla limbuta
ea
0 e c k) and8""'P"II ... T ... ptllpebTOIUO D a 1 m a lL
[Janv:irnian la built ot pelitic limestones. locally nodular. with A.aph ... • aincep.
D a 1 m a n at the ,bottom .... d Neoa.aph ... et. platyu .... latisegmentGt... (N I e s z k.) at the top.
in the Llandeililtn there are found m1zed cIayey-marly deposita with the faUna represented by GII/PtOllTapt ... teTetiuscul1M CH ia.) IKld TTinudem !>Tontli (8 a r 8
et Boeck). .
Caradoclan Is ~epreaented by a clay series including the followtng graptolite zones: NemagTaptus gTBcllis, Dlplogmptu. mole.t ... , Cllmacograptus WlIsoni, DiCTB-
"""raptus cli"" ... and ClimacOIIrarptus Btllioide.... . . The ILower .A8hgilllan lB built of clayey fmmaUona that dlecloae repl'e8eDtatives otTnta:sJJlc .l11'aflUlata (Wlt:bl); aIi4~. ~l1Pi>!'l'_~ -c: oL.""'!;ly llmerA"'I'"
mad. and marly claystones with DalimanUjna mucrona/a
ea
r 0 n It n.).:rn
the Leba elevation ar'tia,'.tIi,H"iaI tbic!.!n'e8li·.ot the Ordovlclan fOl1'lllations.measured 1n the so f~ examined bore hole profil .... amounts to 4l/ m in bore hole Smold7linol. increasing in bore bole Zarnowiec lG I to 76,8 m.
