ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI SLĄSKIEO 1987
Seria s ENERGETYKA z.97 Nr kol. 1011
Piotr OSTROWSKI Oenusz MpjRYCH
Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Slęsklaj w Gliwicach
WYBRANE ROZWIĄZANIA UKŁADU AKiP W URZĄDZENIACH SPALANIA 00 PADÓW
Streszczenie. Przedstawiono wyniki opracowania układu automa
ty cznej- regulacji, pomiarów 1 zabezpieczeń w urządzeniu do spala
nia odpadów produkcyjnych przemyału chemicznego. Omówiono Insta
lacje AKiP podstawowych podzespołów urządzenia: przygotowania od
padów, pleców, oczyszczania spalin.
1. WSTfP
W wielu zakładach przemysłowych do chwili obecnej nierozwiązanym pro
blemem jest zagospodarowanie odpadów produkcyjnych. W przemyśle chemicz
nym jednę z proponowanych metod jest termiczna degradacja odpadowych sub
stancji 1 materiałów.
W Zakładzie Urzędzeń Chemicznych Energetycznego Wykorzystania Odpadów ITC Politechniki Ślęsklej opracowano technologię i projekt urzędzenla do utylizacji odpadów powstających w Zakładach Przemysłu Odczynników Chemicz
nych. Wybrano metodę degradacji termicznej, którę realizuje się w piecu szybowym, komorze cyklonowej i placu fluidalnym uzupełnionej układem oczyszczania spalin opartym na płuczkach fluidalnych, trójczynnikowych.
W Zakładzie Miernictwa i Automatyki Procesów Energetycznych IM1UE Politechniki ślęsklej zaprojekowano układ AKiP ww. urzędzenia. Rozwinię
ty układ pomiarów uzupełniony o elementy automatyki umożliwia regulację oraz kontrolę istotnych parametrów procesu. Z kolei zastosowania systemu zabezpieczeń zapewnia poprawne działanie instalaojl i bezpieczeństwo obaługl. Przewidziano także wizualizację zdecydowanej części wielkości
290 P.Ostrowski, 0. Mędrych
Mierzonych oraz możliwość ręcznego sterowania urzędzeń energetycznych w centralnej sterowni. Z uwagi na zagrożenie wybuchem w obrębie urzędze.
nla zastosowano elaaenty pneumatyczne w większości układów pomiarowych 1 wykonawczych oraz nlallczna elementy elektryczna w wykonaniu przecie, wybuchowym.
2. OPIS URZĄDZENIA 0 0 SPALANIA I UKŁADU AK1P
W Instalacji można wyróżnić cztery podstawowa grupy urzędzeń spełnia, jęcych naetępujęce zadaniat
- przygotowania 1 dostarczenia odpadów do spalania, - spalanie odpadów,
- rakuperacja ciepła,
• oczyszczania spalin.
Powyższe elementy urzędzenla przedstawiono na kolejnych rysunkach w tekście.
Układ przygotowania i dostarczanie odpadów ciekłych do spalania przedstawiono na rys. 1. Odpady ciekłe podawana eę pompę załadowczę 1 do zamkniętego zbiornika odpadów 2 wyposażonego w układ ogrzewania wodę goręcę 3 oraz mieszadło 4. Ujednorodnlone odpady przaz zespół
filtrów 5 podawane eę pompę dozujęcę 6 do palników w placu fluidalnym.
W instalacji przewidziano naetępujęce układy automatycznej regulacji kontroli 1 pomiarów:
- Pomiar i sygnalizacja pozloau w zbiorniku odpadów. Z uwagi na silnie korozyjna środowisko oraz znacznę zmianę gęstości odpadów ciekłych zastosowano układ pomiaru ciśnienia hydrostatycznego, z korekcję gęstości, na drodze pneumatycznej przy użyciu regulatora małych przepływów 7.
Sygnał różnicy eiśnleó wynikajęcy ze stałego zróżnicowania długości rurek Impulsowych pozwala na określenie gęstości odpadów ciekłych w zbiorniku /zastosowano pneumatyczny przetwornik różnicy ciśnień 8a/.
Wybrana rozwięzania układu AK1P ...
291
0 -V
1,’ ’ 1 1
J
MIM/ p
1 Sc , Y l
Rys.1.Układ AKiP podzespołu przygotowania i dostarczania odpadow 1-pompa ,2-zblornikr3-«lewent grzejny »¿«-mieszadł o, 5-f 11 tr, 6-pompa dozująca,7-regulator przepływu,8-przetwornik pomiarowy, 9 —zawór, 10-przyrząd mnożący,11 —akumulator hydrauliczny,
12—łącznik ciśnieniowy
Fig. 1. Automatic control ayetom of waata praparatlon and supplying unit 1 - pump, 2 - tank, 3 - heating element, 4 - agitator,
5 - filtr, 6 - metering pump, 7 - flow controller, 8 - convertor, 9 - valve, 10 - multiplying device, 11 - hydraulic accumulator, 12 - preaeura switch
Wyznaczenie rzeczywistej wysokości napełnienia umożliwia przetwornik średnich ciśnień 8b, z którego sygnał wyjściowy korygowany jest /mnożony/ przez sygnał proporcjonalny do objętości właściwej płynu.
Układ eterowanla pompę załadowczę 1 mieszadłem wykorzystuje sygnał minimalnego 1 maksymalnego, rzeczywistego napełnienia zbiornika za
pewnia jęce działanie mieszadła całkowicie zanurzonego w cieczy i nle- przekroczenia dopuszczalnej wysokości napełnienia.
292 P. Ostrowski, 0. Mądrych
- Układ pomiaru tamparatury odpadów 1 wody grzejnej zrealizowano opiera- Jąc się na pneumatycznym przetworniku temperatury 8c. Spadek tempera
tury odpadów poniżej dopuszczalnej temperatury powoduje włóczenie zespołu ogrzewania odpadów.
- Układ dostarczania pogonów, wyposażony w pompę miernikową 6, poelada element zmniejszający amplitudę pulaacjl ciśnienia w postaci akumula
tora hydraulicznego 1 1 oraz element zabezpieczający 12 przed wzrostem ciśnienie w układzie /np. na skutek zatkania palników/.
Układ spalania odpadów 1 rakuperacji ciepła przedstawiony na rys. 2.
Odpady ciekłe spalana aą w placu fluidalnym 3, natomiast odpady stała poddawane aą pirolizie w piecu szybowym 1. Dopalania następuje w komorze cyklonowej 2, a spaliny przez układ rakuperacji 6 przepływają do płuczek.
Wentylatory podmuchu 4 1 wentylator wyciągowy 7 zapewniają odpowiedni atrumieó powietrza oraz rozkład ciśnień w urządzeniu.
W powyższym podzespole zastosowano następująca układy AK1P:
- Pomiar 1 regulacja podciśnienia w piecu fluidalnym.
Układ pomiarowy zapewnia ciągły pomiar podciśnienia 1 umożliwia
sygnalizację jego zaniku /zastosowano pneumatyczny przetwornik różnicy ciśnień 1 wskaźnik z regulacją/.
Sygnał ten jeet też wielkością mierzoną w układzie regulacji podciś
nienia , w którym sygnałem regulującym jeat zmiana strumienia spalin odolęgowych z komory cyklonowej. Organem yykonawczym jeat zawór regula
cyjny 9 zabudowany na obejściu wentylatora wyciągowego 7.
W placu szybowym i komorze cyklonowej realizowany Jest pomiar podciś
nienia przy użyciu przetwornika różnicy ciśnień H a za wskaźnikiem.
- Pomiar i regulacja et rumieni powietrza. Układ stabilizacji ciśnień przed palnikami w piecu szybowym 1 placu fluidalnym zrealizowano w zamkniętym układzie regulacji złożonym z przetwornika średnich ciśnień H e , regulatora 8 oraz zaworu 9. Układ ten w połączeniu z re
gulacją podciśnienia w placach zapewniają stabilizację strumienia
Wybrana rozwiązania układu AK1P . 293
•/. ___ i __________ V
«h
Rys.2.Układ AKiP podzespołu spalania odpadów i rekupcracji
1—piec szybowy
,
2—
komora cyklonowa,3-piec fluidalnyr«-wentylator podmuchu,5-palnik,6-rekupera tory,7-wentyla tor wyciągowy,8—reguła tor„9-zawórr10-stacyjka sterownicza,11-przetwornik pomiarowy,12-analizatory spalin
Fig. 2. Automatic control system of waste incineration unit and heat exchange unit.
1 - shaft furnace, 2 - cyclone chamber, 3-fluid-bed furnace, 4 - blaat fan, 5 - burner, 6 - heat exchangers, 7 - exhaust fan, 8 - regulator, 9 - valve, 1 0 - control switch, 11 - converter, 12 - exhaust - gas analyser.
powietrza do palników. Strumienie powietrza dostarczanego do placów oraz etruaień spalin mierzone s* w klasycznym układzie zwęźkowym /przetwornik różnicy ciśnień n b za wskaźnikiem/ 1 można Je korygować przy utyciu pneumatycznej stacyjki eterownlczaj 10 i zaworu regulacyj
nego 9.
294 P.Ostrowski, O.Mędrych
- Zabezpieczeni* przed zanikiem płomienia, pomiar i regulacja tempera
tur. W urządzeniu zastosowano dwa typy palników. Palniki katalogowa /produkcji ZBUK Katowice/ posiadające własne układy zabezpieczeń i sygnelizacJi. Palniki wg konstrukcji ZUCHEWO wyposażono w strażniki płomienia produkcji krajowej z czujnikami ultrafioletowymi 1 zapalarka
mi. Palnik w piecu szybowym oraz Jeden w piecu fluidalnym włączone są do układu dwupołożeniowej regulacji temperatury. Pomiar i reje
strację temperatur w układzie spalenia i rekuperacjl realizuje się przy użyciu termoelementdw NiCrNiAl oraz Peko i autokompenaatorów.
- Analiza spalin. Prawidłowe prowadzenia procesu spalania, z uwagi
na zmienny skład odpadów, wymaga określenia stosunku nadmiaru powietrza, który wyznacza się na drodze pomiaru składu spalin. Ponieważ zakłada się spalanie zupełne, ograniczono się do pomiaru udziałów dwutlenku węgla i tlenu w spalinach. Z uwagi na możliwoćć powstawania toksycz
nych produktów reakcji chemicznych /m.innymi cyjanowodoru/ przewidzia
no układ pomiarowy HCN w spalinach.
Układ oczyszczania spalin przedstawiono na rys. 3. Spaliny odpływają
ce z układu rekuperacjl ciepła oczyszczone eę w absorberze fluidalnym 2.
Proces neutralizacji prowadzony jest w zbiorniku neutralizacji 3c . Po zobojętnieniu roztworu przetłaczany jest do kanalizacji.
Układ oczyszczania spalin wyposażono w układ AKiP umożliwiajęcy pra
wie całkowite wyeliminowanie obsługi, pozostawiajęcy jednak możliwość ingerencji ręcznej w przebieg procesu oczyszczenia i neutralizacji - Pomiary poziomów w zbiorniku neutralizatora, neutralizacji oraz
płuczki realizuje przy użyciu sond konduktometrycznych współpracują
cych z elektronicznymi sygnalizatorami 8. Określane sę przekroczenia następujących poziomów: minimalnego, minimum technologicznego 1 maksymalnego.
Wybrana rozwiązania układu AKiP. 295
Rys„3„Układ AKiP podzespołu oczyszczania spalin
1-schładzaćz,2-absorber, 3-zbiornik,**-mieł.zadłor5-pH-metrł 6-soiorrlerz,7-pcmpa,8-miornik poziomu,9-zawór,
10-układ sterujący
Fig. 3. Autowatlc control ayetara of flue-gaa acrubblng unit l-coolar, 2-abaorbar. 3-tank, 4-agitator, 5-pH-matar, 6-sallnomstar, 7-pump, 8-laval aatar, 9-valva, 10-control systaa
296 P.Ostrowski, D.Mędrych
- Pomiary kwasowości w zbiornikach płuczki i neutralizacji dokonywana a« pH-metrem przemysłowym 5 i głowica przepływowa. Zasolenie
w zbiorniku płuczki Mierzone Jeat solomierzem przemysłowy* 6. Przy
rządy wyposażone aa w mierniki z sygnalizatorami przekroczeń, a sygna
ły pomiarowe e a rejestrowane dodatkowo. Do oceny zdolności absorbcyjnaj wody obiegowej w płuczce wykorzystywany jest sygnał przekrocze
nia maksymalnego zasolenie lub dopuszczalnej kwasowości. Zrzut absorbenta do ścieku po procesie neutralizacji aoZe nastąpić po jego całkowitym zobojętnieniu i zaley od decyzji obsługi.
- Elementami wykonawczymi, które zastosowano w procesie sterowania»
sę zawory 9 z siłownikami pneumatycznymi.
Algorytm działania układu sterującego procesem oczyszczania spalin przedstawiono w tablicy 1.
3. WNIOSKI
Wybrane układy automatycznej regulacji pomiarów i zabezpieczeń przedstawione powyżej sę fragmentem realizowanego układu AK1P w urządze
niu do spalania odpadów przemysłu chemicznego. Rozwlęzanie, z uwagi na zagrożenie wybuchowe, zakłada realizację większości obwodów opartych na elementy pneumatyczne. Zastosowanie elementów pneumatycznych jest także zgodne z doświadczeniami wynikajęcymi z realizacji układów AKiP w instalacjach do spalania odpadów przemysłu farmaceutycznego i elektro
nicznego .
Układy kontrolno-zapaljęce palników wyposażone w strażniki płomienia z czujnikami UV i zapalarkami wraz z pomiarem pośrednim atosunku nadmia
ru powietrza zapewniaję bezpieczne i prawidłowe prowadzenie procesu spalania. Układ sterowania procesu oczyszczania spalin jeat całkowicie samoczynny, pozostawia jednakże możliwość ręcznego sterowania wg Innego algorytmu /np. prowadzenie procesu neutralizacji bezpośrednio w zbiorniku płuczki/. Bogate wyposażenie obiektu w aparaturę pomlarowę rejeetrujęco- wskazujęcę umożliwia prowadzenie badań naukowych nad dynamikę układu.
T ablica
Wybrane rozwięzanla układu A K i P . 297
H
•H O
©
© •H 0
c C C
0 © ©
H -H •H H •H
•n C C n U
O rtł N U JhC
-X © U X ©
0 a © ® •H
3 l_ X)
® N 0 O
C 3 N O c
0 • O 0 0 0
H C 0 5 •H c
6 •H N U E
N E © © N 'H
0 N
0 L. U 0 U
5 N a
-H © E •H © 0
f—4 H O N 0 rH H
N U H © c
*1
o 0O X N N N O X c
E © O i- O t= © 0
© H a a e © H ■H
H X I -H X3 E
C O i
1 C O N
i
© ®N H V- c a . ®
N X U
® 0 U rMO M
C -c -c
C © X C © c © X
H N 0 H N H N 0
a O G E O E O 6
H -H H
c C C
0 0 0
L. k- L.
e O E E Ol E a E
o O O O O O o O
H H •H H •H
N N N N N N N N
O 0) O O © O © O
a Si a CL X» O .O Q-
© © © ©
c c O c
M N N N
U o O U
> > > >
M *-» *-•» *-»
® © 0 © 0 © 0 © ©
E c E c E c E C C
O N O N O N O N N
M O kJ U *-* O M U U
3 (IV 3 ©■ 3 1* 3 a>* ©'
(ti L. 0 V- 0 1- 0 u L.
n
© 1
? H ?
O r~i O
0
> u X»© 0 0
0 H N 0 rM
x O H rM 0
•H > O rH T> N
c o 0 0
> L o > L. M >
a o O 0 Q-
C H IH 3 © E
O X) © O © H O
O l N H o. c E CL
c
© r~ © © 0 © ©
H © H H X H H
C 5 H c C H C C
0 0 - 2 * rM 0 C 0 0
rM CD N © rM t . rM rM
® ©U a 0 O 0 O
H -rH 3 3 •H H H •H
N X ) »M N N O N N
Q O Ol ID O N n O
I
©
rH » *
O 3 i
<n M i 0 H (
N C <
i. 4
n o
3 -H i
rH Xł 1 N I X (8
Q-PÜ
© C C
•HrM L C
©N O O
XCO
<0B -X•H
C H
L frO O
H ffi
-Û N N H
© O o. h
> N N H
U 6 -X B 0
a o N o l. H U H M
« N 3 N 3
O »M O ©
a c a a a c
1 o
O 1 TJ
CL O
w <H
> 3 -X
N rH ® N
U 0 O 0 >
a * c 0 3 a co
N -C rłrM T- e -X
© U o C Q. U O M
5 3 © ® 0 a c
r l rM p M ® N i-
rH a * U -X H © o
^ c 0 "H rH ■H f i
O 0 H M C 0 C JQ
c -X e M L. L. ® N
•H © O M M
© c N -H 3 0 n - H
•H L. I— O © H © -»-
c o a n c N C U
0 H o a
N -O 0 © 0 > N
U N V N J* © O H
© 0 • -H C 0 rH
rM © X N C O rH ©
M -H O U L. 0 3 1-
© 6 H > O 0 -X M
N O O M H S L. 3
1» -H 0 X) > >* ©
a n 1 6 N 5 U C
X
» 08
X c
0 0 0 H 0 >
X E -X E X c
•c -H t( H c M
© C C -H C <L av
N Lr l_ T- Ł. N n
U O O O O © O O
•H H -H © H C •H O
C O X) N■Q M C o
0 N N H N ■;> 0
i. •H iH H < k. u
o> e -X s o E -X o O ■o o O N O L. O N n o 5
H u H M H u o M
N N 3 N 3 N 3 N
© O rM O © O rM X © O
-O a a a c a a o i X) L.
© c N U
>r U
© © © 0 © ©
c c c n c C
N N N o N
U U O *-r U U
©* ©* O 3 ÖV
Lr L. i~ 0 c L.
V ® •rł
-X JX
T..
H H 0 0 o ÎÎ
C C L. L. 0 b
l_ l- O O 3Í
o O M w H ©
H H 0 H 0 »H H
X> JO hi -X N 0 O
N N H N H L 0
H O H M
© O 0 3 0 3 O
N T3 L. rM i. © o
m CL M C
© H 3 3 ©
•H -O © 0 © 0 H
C O C - X C J* c
0 0 -H ■H 0
N N © c © C M
O H H l- H L. U
0 rH H C O C O 0
•M 0 J* 0 H 0 H M M U N Í -O £ -O w
© M U O N O N ©
N 3 3 N N N
L. © rM O O O O L.
o. c a Q -O Q O a.
© cN O
>
M 0 eo
□ 0
H
C t-
O 0
H . X J D H
N CL.
N O
© -O •H H N Ca o _ N T> N O H
0 H r H
rtłJi (0
m N i-
© O M
N 3 3
l_ .M ®
û. Û C
U 0
298 P.Ostrowski, O.Mędrych
LITERATURA
1. Wandrssz 3., Zieliński O.t Procesy fluidalne utylizacji odpadów cz. I 1 II. Wydawnictwo PAN, Wrocław 1983, 1984.
2. Praca zbiorowa: Poradnik inżyniera automatyka. WNT, Warszawa 1976.
3. Rakowski 0.: Automatyzacja cieplnych urządzeń siłowni, WNT., Warszawa 1976.
4. III Ogólnopolski Syapozjon Termodynamika Warstwy Fluidalnej.
Materiały Konferencyjne, Częstochowa 1985.
5. Sprawozdanie z pracy NB-85/RME-3/82. Matariały nie publikowane Gliwice 1985.
Wpłynęło do Redakcji: grudziań 1986 r.
Recenzent
Doc.dr hab.lnZ. Leon Troniewskl
SOME DESIGNS OF CONTROL SYSTEMS IN WASTE INCINERATION PLANIS
S u m m a r y
Processing of preparation and thermal utilization of wastes as well •«
flue gas scrubbing requires an application of non-typlcal automatic control systems and safety devices.
The paper presents some solutions of eutomatlc control systems in a chemical-wsstes incineration plant. The system consists of circuits operating in four main plant units: waste preparation unit, incineration unit, heat-exchange unit and flue-gas scrubbing unit. The system in its measurment-actuating assembly consists mainly of air-operated elements and several explosion-proof electrical devices.
Wybrane rozwiązania układu AKiP . 299
BUEPAIIHHE PEDIEHIin CHCTEHŁI AK P B YCTAHOBKAX CltirAHHH
0
TX0
/10
BPe3WMe
B CTaTbe npeflCTaBJieHu peiuenwn BuöpaHHux cucTeM aBTOMaT/wecKott perynw- poBKH w H3Mapennn ycTaHOBOK ajih crarannH otxoaob ximmecKofl npoMbiiujieHHOc- T1I. CHCTewa COCTOMT H3 U enefl, CBH3aHHUX C MeTŁipBMH OCHOBHHMW noay3iiaMH yc- T3H0BKH : n c w ’oTOBKa otxoaob, y3eji CKwraHHH, y36ji peKynepaunH u omiCTKa oipaöoTOHHHx raaoB. BefleHHe TexnojioraąecKnx npoueccoB, nosroTOBKa otxoaob k nx TepMHwecKofl ,yTHAH3anitn, a Tarae ovucTKa oTpaöoTaHHtix ra30B TpeÖyioT npiiMcaeHHH HeTMiwMHHX n3MepnTejibHŁrx chctom, aBTOMaTHMeCKOił peryjinpoBKH h npeAoxpanetiHH. Kto KacaeTCH peiiieinta n3MepiiTejiBHo-ncno.nHWTe.JiBHotl hhcth chc- TfiKu, to ona oriŁipaoTCH, b ocHOBHGM, Ha neHynaT/^ecKne ajiewcHTbi u HOMHorwe 3ÍIOKTpKHeCKH0 SJIßMeHTH B npOTMBOB3pUBHOM HCnOiIH6HHH¡'