1. Obrazy uzyskiwane za pomocą soczewek

1. Obrazy uzyskiwane za pomocą soczewek

a. 1. Cele lekcji

i. a) Wiadomości Uczeń:

• zna rodzaje soczewek,

• wie, co to jest ognisko soczewki i oś soczewki,

• zna pojęcia ogniskowa, odległość obrazu od soczewki, odległość przedmiotu od soczewki,

• rozróżnia obraz pozorny od rzeczywistego.

ii. b) Umiejętności Uczeń:

• potrafi narysować obraz przedmiotu po przejściu przez soczewkę,

• potrafi obliczyć wielkość przedmiotu lub obrazu otrzymanego za pomocą soczewki,

• potrafi obliczyć w jakiej odległości należy ustawić ekran lub przedmiot aby otrzymać ostry obraz .

b. 2. Metoda i forma pracy

Praca z całą klasą, praca samodzielna, pokaz.

c. 3. Środki dydaktyczne

Plansze z obrazami powstającymi za pomocą soczewek Zestaw do obserwacji obrazów powstających w soczewkach Karty pracy

d. 4. Przebieg lekcji

i. a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.

Powtarza z uczniami pojęcia: zdolność skupiająca soczewki, ognisko soczewki, jak zachowuje się promień równoległy do osi soczewki, jak biegnie promień wychodzący z ogniska soczewki

ii. b) Faza realizacyjna

1. Pokaz obrazów otrzymywanych za pomocą soczewki skupiającej w zależności od odległości przedmiotu od soczewki o znanej ogniskowej (załącznik 1).

2. Wnioski z obserwacji (załącznik 2).

przedmiot

F1 F₂

obraz

F₁ F₂

F₂ F₁

3. Konstruowanie obrazów otrzymywanych za pomocą soczewek (załącznik 2).

4. Wprowadzenie równania soczewki z objaśnieniem, że korzysta się przy jego wyprowadzeniu z podobieństwa trójkątów.

5. Zastosowanie wiadomości do rozwiązywania zadań (załącznik 2).

iii. c) Faza podsumowująca Zebranie wiadomości:

• Powtórzenie jakie obrazy otrzymujemy za pomocą soczewek i jak obraz zależy od odległości od soczewki i ogniskowej – uczniowie przy pomocy nauczyciela objaśniają wszystkie szczegóły dotyczące rozwiązania zadania za karty pracy, a następnie samodzielnie zapisują rozwiązanie (załącznik 2).

e. 5. Bibliografia

1. Elbanowska St., Zamorska J., Zamorski W., Fizyka i astronomia Gimnazjum2, Juka, Warszawa 2001.

2. Subieta R., Zbiór zadań z fizyki dla szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1990.

f. 6. Załączniki

Ustawienie zestawu do prezentacji obrazów otrzymywanych za pomocą soczewek o podanych ogniskowych.

Należy tak przesuwać przedmiot, aby uczniowie mogli zaobserwować, że na ekranie powstaje

rzeczywisty obraz zwiększony, zmniejszony i tej samej wielkości ale odwrócony, oraz obraz pozorny powiększony.

ii. b) Karta pracy Załącznik 2.

Dorysuj brakujące elementy tak, aby powstał prawidłowy obraz. Uzupełnij zdania.

1) x = 2f

Otrzymujemy obraz odwrócony, rzeczywisty, ……… wielkości.

2) 2f〈x〈f

Otrzymujemy obraz ……….

3) x 2〉 f

F₂

obraz

F₁ F₂

Otrzymujemy obraz ……….

4) x〈f

Otrzymujemy obraz ……….

………

Równanie soczewki:

y x f

1 1 1 = +

x – odległość przedmiotu od soczewki y – odległość obrazu od soczewki f – ogniskowa

Powiększenie:

x

p = y lub

x y a a' =

p – powiększenie a’ – wielkość obrazu

a – wielkość przedmiotu Zadanie.

W odległości 30 cm od soczewki o zdolności skupiającej 20D znajduje się przedmiot. W jakiej odległości od soczewki powstanie obraz tego przedmiotu? Jaki to będzie obraz? Przedstaw schemat powstawania tego obrazu.

Dane ……… Wzory ………Szukane Z = 20D

Z = 1f …….………

x = 30cm ………

y x f

1 1

1 = + ………

………

………

………

g. 7. Czas trwania lekcji

45 minut

h. 8. Uwagi do scenariusza

brak