Z orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich

(1)

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego w

sprawach adwokackich

Palestra 9/12(96), 90-91

(2)

z

**О П Ж Е С Х 1 У 1 С Т * У А S Ą D U l % I A J W Y t S X E G O**

**W S I * Я A W A C H A D W O K A C K I C H**

U C H W A Ł A z dnia 2 kw ietnia 1965 г.*

(V I K Z P 1/65) S ą d N ajw yższy, po rozp o zn an iu

p rz e d sta w io n e j przez S ąd W ojew ódzki w try b ie a r t. 390 § 1 k.p.k. k w estii p ra w n e j w y m ag a ją ce j zasadniczej w y k ła d n i u sta w y :

„1. Czy m a ją te k zespołu ad w o k a c kiego je s t m ie n ie m społecznym w r o

z u m ien iu u sta w y z d n ia 18.VI.1959 r. (Dz. U. N r 36, poz. 228)?

2. Czy p rac o w n icy b iu ra zespołu a d w okackiego z a tru d n ie n i n a m ocy u - m ow y o p ra c ę są fu n k c jo n a riu sz a m i ponoszącym i odpow iedzialność z roz d z ia łu X L I k-k.?”

je s t o n rów nież je d n o stk ą sa m o rz ąd u zaw odow ego a d w o k a tu ry . Z ad a n iem sa m o rz ąd u zaw odow ego ad w o k a tu ry , a w ięc i zespołu (ze b ra n ia je g o człon ków ) je s t: czuw anie n ad n ależ y ty m w y k o n y w an ie m przez a d w o k a tu rę je j usta w o w y c h zadań, z a p ew n ie n ie jej w łaściw ej p o sta w y społecznej, w yso kiego poziom u etycznego i sta łe g o po d noszenia k w a lifik a c ji zaw odow ych, sp raw o w an ie k o n tro li n a d ścisłym p rze strzeg a n ie m p rzepisów o w y k o n y w a n iu zaw odu a d w o k a ta (art. 1 u st. 2). J e ś li się u w zględni jedn o cześn ie, że a d w o k a tu ra pow o łan a je s t m. in. do u - d zie la n ia pom ocy p ra w n e j zgodnie z p ra w e m i in te rese m m as p ra c u ją c y c h (art. 2 u staw y), że szczególna ro la w z a k resie u d zielan ia ta k ie j pom ocy p ra w n e j, tzn. zgodnie z p ra w e m i in te re sem m as p ra c u ją c y c h , w yznaczona zo stała zespołom ad w o k a ck im (art. 17 u staw y) i że zespół ad w o k a ck i w y p o sażony zo stał w osobowość p ra w n ą (art. 10) — 4o u zn a ć należy, że zespół

Przedruk z „Nowego Prawa", nr 10/65.

u c h w a l i ł : 1. M ajątek zespołu adwokackiego jest mieniem społecznym w rozumieniu u- staw y z dnia 18.VI.1959 r. (Dz. U. N r 36, poz. 228).

2. Odmówić udzielenia odpowiedzi na pytanie drugie.

U z a s a d n i e n i e I. Z a d a n ia i z a k re s d ziała n ia zespo

łów a d w o k a ck ic h ok reśla u sta w a z dn ia 19.XII.1963 r. o u s tro ju a d w o k a tu ry (Dz. U. N r 57, poz. 309) oraz rozpo rzą d z e n ie M in istra S p raw ied liw o ści z d n ia 28.XII.1963 r. w sp raw ie zespołów ad w o k a ck ic h (Dz. U. z 1964 r. N r 1, poz. 4).

Z espół ad w o k a ck i w św ietle w yżej c y to w an ej u sta w y , ja k o dobrow olne zrzeszenie o k reślonej liczby osób w p i

san y ch n a lis tę ad w o k a ck ą (art. 19 u - s ta w y i § 2 rozporządzenia), je st p o d sta w o w ą je d n o stk ą o rg an iz ac y jn ą a d w o k a tu ry (art. 4). O rganem zespołu ad w o k ack ieg o je s t m. in. ze b ra n ie o- gółu członków zespołu (art. 24 u sta w y i § 10 rozp.). O rg a n y zespołu są j e d nocześnie o rg an a m i a d w o k a tu ry (art. 9).

A d w o k a tu ra je s t zo rg an izo w an a na za sa d a c h sa m o rz ąd u zaw odow ego (art. 1), zespół ad w o k a ck i zaś sp e łn ia w ty m sam o rząd zie o kreślone fu n k c je (por. a rt. 25 i 29 ustaw y ) i ty m sam ym

(3)

3Ir 12 (96) O rzecznictw o S N w spraw ach adw o kackich 91

.ad w o k ac k i m a c h a r a k te r zrzeszenia socj a listy cznego.

D alszym i cecham i c h a ra k te ry z u ją c y m i zespół ad w o k a ck i ja k o zrzeszenie so c ja listy c z n e są : p o d ział p ra c y m iędzy je g o członkam i (art. 20), w z a je m n a ^między członkam i zespołu pom oc i ’w sp ó łp rac a (§ 1 rozp.), podział docho d ó w w zasadzie p ro p o rc jo n a ln ie do w k ła d u p ra c y każdego z członków ze

s p o łu (§ 29—38 rozp.) oraz z a sa d y k o n - 'tro li (art. 23 p k t 1, a r t. 58 p k t 3) i ^nadzoru (art. 13 ustaw y ).

S ą d N ajw yższy n ie je d n o k ro tn ie ju ż w y ja ś n ia ł, ja k im i k ry te ria m i n ależ y się -'kierować p rz y zaliczan iu n ie k tó ry c h

'O rg a n iza cji społecznych do ta k ic h , k tó r y m obow iązujące u sta w o d aw stw o zap e w n i a ochronę m ien ia ja k o m ie n ia spo

ł e c z n e g o (vide: u c h w a ła połączonych I z b K a rn e j i C yw ilnej z dn. 14.11. 1964 r. VI KO 52/62 — OSN poz. 82 je 1964 r.; u ch w a ły sk ła d u siedm iu sę d z ió w SN : z dn. 19.111.1964 r. VI K O 1.82/62 — OSN poz. 83 z 1964 r. i z dn. 38.VI.1964 r. VI KO 76/62 — OSN poz. 330 z 1964 r. oraz u ch w a ła z dn. 19.111. 1964 r. VI KO 16/63 — OSN poz. 97 * 1964 r.; w y ro k i S ąd u N ajw yższego jz dn. 24.VI.1964 r. I II K 297/62 — OSN p o z. 161 z 1964 r. i z dn. 13.III.l964r. I I I K 922/61 — O SP iK A z. 12, poz. 255; a n ad to u ch w a ły z dn. 9.IV.1964r. ■VI K O 19/63 — OSN poz. 102 z 1964 r. i z dn. 28.VI. 1962 r. V I KO 11/62 — O SN poz. 54 z 1963 r.) „K on s t y t u c j a — poza w łasn o ścią spółdziel cz ą — nie w ym ienia in n y c h ro d za jó w ^grupow ej w łasności społecznej. P rz e d - .'iniotem bow iem w łasności innych o r

g a n i z a c j i społecznych, a w ięc o rg an i

z a c ji politycznych, zw iązków zaw odo w y c h , o rg a n iz a c ji m łodzieżow ych, sto w a rz y sz e ń n au k o w y ch i k u ltu ra ln y c h o r a z in n y c h o rg an izacji lu d u p r a c u ją -

cego (art. 72 K o n sty tu c ji), są d obra m a ją tk o w e z reg u ły nie w łączone b

ez-J f O T K A

p o śred n io do p rocesu p ro d u k c ji. W łas ność ta k a je s t ró w n ież w łasnością spo łeczną, chociaż sta n o w i o d rę b n ą je j form ę. N ie m ożna je j uto ż sam iać an i z w łasn o ścią ogólnonarodow ą, an i z w łasn o ścią spółdzielczą, je d n ak ż e ja k o społeczna w łasn o ść g ru p o w a je s t ona b liższa w łasn o ści spółdzielczej” (z w y żej cy tow anej u ch w a ły VI K O 52/62). W p rzytoczonych u ch w a łac h Sąd N ajw yższy m. in. p o d k reślił rów nież, że c h a r a k te r działalności poszczegól n y ch o rg an iz ac ji społecznych ja k o o r g an iza cji społecznych lu d u p rac u jąc eg o w sk a z u je n a to, iż m ienie ty c h o rg an i za cji je s t m ieniem społecznym . C hodzi w ięc o d ziałaln o ść o rg an iz ac ji ściśle zw iązaną z d ziałaln o ścią p a ń s tw a b u dującego socjalizm .

A d w o k a tu ra w sp ó łd z iałała z są d a m i i innym i o rg a n a m i p ań stw o w y m i w z a k re sie o ch ro n y p o rzą d k u p raw n eg o P R L i p o w o łan a je s t do udzielen ia po m ocy p ra w n e j zgodnie z p raw em i in te rese m m as p ra c u ją c y c h (art. 2 u s taw y). A d w o k a tu ra je s t zatem tego ro d za ju o rg an iz ac ją społeczną, k tó re j w łasność je s t w łasn o ścią społeczną (art. 126 ko d ek su cyw ilnego). Tym sam ym m ien ie je d n o ste k o rg an iz ac y jn y ch a d

w o k a tu ry , a w ięc i zespołów ad w o k a c kic h o b ję te je s t ochroną p ra w n ą p rz e w id zian ą d la m ie n ia społecznego.

II. K w estią odpow iedzialności k a rn e j praco w n ik ó w o rg an iz ac ji społecznych, k tó ry ch w łasność o b ję ta je s t p rz e p isa m i o o chronie m ie n ia społecznego, z a j m ow ał się Sąd N ajw yższy rów nież w cy to w an y ch w yżej u ch w a łac h i w y ro k ach . W n iniejszej sp raw ie zagadnienie k w a lifik a c ji p ra w n e j czynu oskarżo nego zależne je st od u sta le ń fa k ty c z n ych i d latego p y ta n ie dru g ie S ądu W ojew ódzkiego w istocie sam ej n ie sta n o w i k w estii p ra w n e j, w obec czego na p y ta n ie to n ależ ało odm ów ić od pow iedzi.

O z e s p o le a d w o k a c k i m J a k o d o b r o w o l n y m s o c j a l i s t y c z n y m z r z e s z e n i u p o r . S . G a r l i c k i : « C h a r a k t e r p r a w n y z e s p o ł u a d w o k a c k i e g o i s t o s u n k u ł ą c z ą c e g o a d w o k a t a z z e s p o łe m , „ P a - I l e s t r a ” n r 4 z 1964 r . , s . 1—5, g d z i e o m ó w i o n o r ó w n i e ż w y p o w i e d z i i n n y c h a u t o r ó w .