• Nie Znaleziono Wyników

View of Rev. Prof. Dr. Wacław Schenk - an expert on Christian antiquity

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "View of Rev. Prof. Dr. Wacław Schenk - an expert on Christian antiquity"

Copied!
9
0
0

Pełen tekst

(1)

KS.PROF.DR WACŁAW SCHENK - ZNAWCA ANTYKU CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

29 p a ź d z ie r n ik a i9 8 2 r . zm arł w B y to m iu , po d ozn an ych d n ia p o p r z e d n ie g o w wypadku samochodowym c i ę ż k i c h o b r a ż e n ia c h o i a ł a , ks.W acław S c h e n k , p r o f e s o r l i t u r g i k i w KUL i p r o b o s z c z m ie js c o w e j p a r a f i i pod wezwaniem W n ie b o w z ię c ia NMP. Duchową s y lw e t k ę t e g o w y b itn e g o p r z e d s t a w i c i e l a nauk t e o l o g i c z n y c h i c z y n n e g o d u s z p a s t e r z a , u k s z t a łt o w a ł je g o s z c z e g ó ln y z w ią z e k z KUL-em o r a z lo s a m i K o ś c i o ł a na t e r e n i e Ś lą s k a O p o ls k ie g o . P r o f e s y j n y n u r t z a in t e r e s o w a ń k s .S c h e n k a k ie r o w a ł s i ę ku p r o ­ b le m a ty c e l i t u r g i c z n e j . D z ie d z in ę t ę jed n a k ukazyw ał i dokumen­ to w a ł s z e r o k im k o n te k ste m ż y c i a k o ś o ie ln e g o w sp ó ln o t w c z e sn o ­ c h r z e ś c i j a ń s k i c h . Dotykamy t u p odstaw ow ego p o g lą d u P r o f e s o r a w j e g o s p o j r z e n i u na i s t o t ę S łu ż b y B o ż e j , wypracowaną p r z e z m ięd zyw ojen n y Ruch l i t u r g i c z n y , k tó r y w o f ic j a ln y m k u l o i e w s p ó l­ n o t s t a r o c h r z e ś c i j a ń s k i c h w i d z i a ł n i e d o ś c i g ł y i d e a ł fo r m a c ji u c z n ia Pana i sp o só b u r z e c z y w i s t n i a n i a s i ę sam ego K o ś c i o ł a . Z a ło ż e n ie t o s p r a w iło , że k s .S c h e n k o w i b l i s k i e b y ły z a g a d n ie ­ n i a w c z e s n o c h r z e ś c i j a ń s k i e j t r a d y c j i k o ś c i e l n e j , u w z g lę d n ia n e p r z e z l i t u r g i s t ó w t e j m iary co L .E is e n h o f e r , O .C a s e l, P .P a r s c h , J .A .Ju n gm an n , J .M .H a n s s e n s , B .B o t t e , a ta k ż e w y n ik i stu d ió w nad a n ty k ie m c h r z e ś c ij a ń s k im t a k i c h au torów ja k : J .D B l l g e r , H .R ah n er, L .D u c h e sn e , J .Q u a s t e n , T h .K la u s e r . N ic w ię o d z iw n e ­ g o , że znane p r a c e wspom nianych tu autorów z a w ie r a ła l i c z ą c a ponad 20 t y s . p o z y c j i b i b l i o t e k a k s .S c h e n k a , k t ó r a j e g o t e s - tam entalnym z a p ise m s t w o r z y ła podstaw y za so b u k sią ż k o w e g o D ie ­ c e z j a l n e g o I n s t y t u t u P a s t o r a ln o - L it u r g ic z n e g o w O polu.

K s.S c h e n k b y ł naukowo d ok ład n y we w ła s n e j a s k r y b i i , a t a k ­ ż e o d p o w ie d z ia ln ie tr a k to w a ł p r a c e p is a n e pod j e g o k ie r u n k ie m . Uozniom P r o f e s o r a d o b r z e b y ł znany j e g o d o c ie k liw y s t y l w p r a

(2)

-cy n a u k o w e j, k t ó r y s p r a w i a ł , że p ro m o to r n i e t y l k o s p r a w d z a ł p r z y p i s y o p r a c o w a n ia , o p a r t e na rz a d k o s p o t y k a n e j l i t e r a t u ­ r z e , n p . p o z y c ja c h E .D e k k e r s a , czy B .P o sc h m a n n a , a l e p y t a ł t a k ż e , g d z ie p i s z ą o y z a p o z n a l i s i ę z k s i ą ż k ą . I t u s o n d a ż m ógł o k a z a ć s i ę n iep o m y śln y m d l a a d e p t a n auk l i t u r g i c z n y c h , gdy n i e b y ł on w s t a n i e udo k u m en to w ać, że d a n e swe z a c z e r p ­ n ą ł z je d y n e g o w P o ls c e e g z e m p la r z a s tu d iu m D e k k e r s a , j a k i n a l e ż a ł do b i b l i o t e k i P r o f e s o r a , lu b w d ru g im p r z y p a d k u , n i e p o w o ły w ał s i ę n a t e n ż e sam z b i ó r lu b z a w a r to ś ć b i b l i o t e k i b e ­ ned y k ty n ó w w T y ń c u . Tę naukow ą s o l i d n o ś ć p r z y s w o i ł s o b i e k s .S c h e n k w to k u w ła s n y c h s t u d i ó w , o d b y ty c h pod k ie r u n k ie m w y b itn y c h s p e c j a l i s t ó w , k t ó r z y o d d z i a ł a l i ró w n ie ż n a sam k i e ­ ru n e k naukow ych z a i n t e r e s o w a ń d o s k o n a łe g o znawcy d z ie jó w l i ­ t u r g i i w P o l s c e .

Wacław S chenk u r o d z i ł s i ę 27 IX 1913 r . w G liw ic a c h . R o d z ic a m i je g o b y l i : Paw eł S c h e n k , s p e c j a l i s t a w z a k r e s i e bu­ dowy p iecó w m a rte n o w s k ic h i c z ło n e k Z w iązku Polaków w Niem­ c z e c h o r a z je g o m a łż o n k a P a u l i n a z domu R a t h e r . W G liw ic a c h u c z ę s z c z a ł do s z k o ły p o d staw o w ej i do 9 - k la s o w e g o gim n azju m h u m a n is ty c z n e g o ty p u k l a s y c z n e g o , g d z i e w 1933 r . u z y s k a ł ś w ia ­ d e c tw o d o j r z a ł o ś c i . N a s tę p n ie j a k o alum n S e m in a riu m Duchowne­ go we W ro c ła w iu odbyw ał w l a t a c h 19 3 3 -1 9 3 7 s t u d i a f i l o z o f i c z ­ n o - t e o l o g i c z n e n a W y d z ia le T e o lo g ic z n y m m ie jsc o w e g o U n iw e r­ s y t e t u , z a l i c z a j ą c obow iązkow y s e m e s t r g o ś c in n y w U n iw e rs y ­ t e c i e we F ry b u rg u B a d e ń sk im . W ś r o d o w is k u w ro c ła w sk im n a le ż y wówczas o d n o to w ać a k ty w n ą d z i a ł a l n o ś ć B e r t h o l d a A l t a n e r a w z a ­ k r e s i e p a t r o l o g i i o r a z p ro f e s o r ó w l i t u r g i k i : F r a n z a S c h u b e r ta i W a lth e r a D H rig a , k o n ty n u a to ró w z a i n t e r e s o w a ń F e rd y n a n d a P ro b - s t a / + 1 8 9 9 / , a u t o r a l i c z n y c h p r a c z d z i e d z i n y l i t u r g i i s t a r o ­ ż y t n e j . N ie d z iw i w ię c , że j u ż w owym c z a s i e o d k r y ł k s .S c h e n k żywe ź r ó d ł o d u ch o w ej s i ł y K o ś c i o ł a , j a k i m j e s t l i t u r g i a . B yło t o e fe k te m l e k t u r y p o p u l a r n e j w tedy m y ś li P i u s a P a r s c h a i Ro­ mano G u a r d in ie g o , a może w w i ę k s z e j j e s z c z e m ie rz e n a s tę p s tw e m z e t k n i ę c i a s i ę alu m n a S c h e n k a z k r ę g ie m w s p ó ln o ty b e n e d y k ty ń ­ s k i e j w K rz e s z o w ie , aktywnym c e n tru m Ruchu l i t u r g i c z n e g o i d u s z ­ p a s t e r s t w a m ło d z ie ż o w e g o n a Ś l ą s k u . To w ł a ś n i e w tym ś r o d o w is ­ k u , k t ó r e o d w ie d z ił k i l k a k r o t n i e w c z a s i e sw o ic h s tu d ió w , z w ła s z

(3)

c z a w c z a s ie obchodów w ielk anocnych lu b w a k a c ji, u k s z ta łto w a ł w#

s i ę u p ó ź n ie js z e g o P r o fe so r a l i t u r g i k i , duchowy smak i orga­ n ic z n y zw iązek życiow y z l i t u r g i ą K o ś c io ła . Tu t e ż p rzy sw o ił s o b ie alumn Schenk zasad ę p o le ca n ą p rzez K a t o lic k i Ruch Mło­ d zieżo w y , że na s z l a k i w akacyjnych wędrówek n a leży zabraó w p leo a k u : Pismo ś w ., m sz a lik l i t u r g i c z n y , śp iew n ik i tomik p o e z j i r e l i g i j n e j .

Po otrzym aniu 7 s i e r p n i a 1938 r . św ięoeń k a p ła ń sk ich z rąk k ard . A d o lfa Bertram a, pracow ał k s.S ohenk w d u s z p a s te r ­ s t w i e . P ierw sze dwa l a t a ja k o w ik a r iu s z p a r a f i i B rzezin k a k .G liw ic , a n a s tę p n ie w o h a ra k ter ze k apelan a jeńców wojen­ nych i k a te c h e ty w Konwikcie Biskupim w Głogowie nad Odrą. Stąd we w r ześn iu 1941 p r z e n ie s io n y z o s t a ł do G liw ic , p e łn ią c do l is t o p a d a 1946 obow iązki k ap elan a S i ó s t r N otre Damę i ka­ te c h e ty w p o b lisk im gimnazjum. P racując wśród m łod zieży u c z e s t n ic z y ł w b ó lu w ie lu sw oioh uczniów , k tó r z y b y li w y sy ła n i na fr o n t w sch o d n i, z k tó r e g o n a j o z ę ś c ie j n ie b y ło d la n ic h po­ w rotu. Za swe p rzek o n a n ia i p racę wśród m ło d zieży g r o z iło ks.Sohenkow i a r e sz to w a n ie p rzez G estapo, d la t e g o ukrywał s i ę p rzez j a k i ś c z a s w o k o lic a c h Magdeburga.

Po za k o ń czen iu d z ia ła ń wojennych p e łn i k s.S ohenk obo­ w ią zk i a d m in is tr a to r a p a r a f i i Piotrów ka k o ło S t r z e l e c Op. a n a s tę p n ie od lu t e g o 1948 r . do w r z e śn ia 1949 r . p o z o s ta je na podobnym sta n o w isk u w K rapkowicach. Stąd powołano go do Wyż­ sze g o Seminarium Duohownego Ś lą s k a O polsk iego w N y s ie . Przez dwa l a t a p o z o s ta je na sta n o w isk u w ic e r e k to r a i wykładowoy l i ­ t u r g i k i . Pozbawiony ty c h fu n k c ji w tz w . o k r e s ie sta lin o w sk im , odbywa w la ta c h 1952-1955 s t u d ia s p e c j a li s t y c z n e na KUL, k tó ­ re zamknął doktoratem , na p o d sta w ie praoy: "Kult ś w .S t a n i s ł a ­ wa b isk u p a na Ś lą sk u " . Rozprawę t ę opublikow ał drukiem w ro ­ ku 1959 w TN KUL. Od roku 1956 k s.S oh en k w ykładał l i t u r g i k ę w KUL, początkowo w form ie z a ję ó z le c o n y c h , n a s tę p n ie w la ta c h

1959-1960 w o h a ra k terze za stę p c y p r o fe s o r a , zaś od 1964 r . na sta n o w isk u a d iu n k ta . W m ięd zy o z a sie w 1957 r . z o s t a j e miano­ wany proboszczem n a j s t a r s z e j b ytom sk iej p a r a f i i pod wezw. Wnie b o w z ię c ia NMP. Od te g o t e ż cza su d a tu ją s i ę r e g u la rn e dojazdy k s.S ch en k a z wykładami do L u b lin a . Mimo pracy d u s z p a s te r s k ie j

(4)

1 d ydak tyczn ej n a ra sta sy ste m a ty c z n ie naukowy dorobek k s.S ch en k a . On t e ż w pow iązaniu z pierwszym syntetycznym u jęciem h i s ­ t o r i i nauk litu r g ic z n y c h w P o ls c e , zatytułowanym " D zieje nauk lit u r g ic z n y c h w P o ls c e " , s t a j e s i ę podstawą d la Jego h a b i l i ­ t a c j i w 1973 r . , a n a stę p n ie n om inacji w 1975 r . na d ocen ta i w r e s z c ie w 1981 na p r o fe s o r a nadzw yczajnego. Trzeba tu do­ d a ć, że wspomniana rozprawa h a b i l i t a c y j n a z o s t a ła opublikowa­ na w c a ł o ś c i w "D ziejach t e o l o g i i k a t o l i c k i e j w P o ls c e " , pod r e d . M .Lechowicza, t . 1 - 3 , L u b lin 1 9 7 4 -1 9 7 7 . W zm ien ion ej n ie ­ co w e r s j i , p t . "Służba Boża" u w zględ n ia j ą " H is to r ia K o śo io - ł a w P o ls c e " , pod re d . B.Kumora i Z .O b erty ń sk ieg o , t . 1 - 2 , Poz­ nań 1974 -1 9 7 9 . Oprócz w ła sn ej pracy badaw czej, trwałym wkła­ dem P ro feso ra w d z i e ł o p o ls k ie j nauki t e o l o g i c z n e j , b y ło stwo­ r z e n ie wraz z k s.p rof.M .R echow iczem l u b e l s k i e j sz k o ły badań nad l i t u r g i ą w P o ls c e . Z grona uczniów k s.S ch en k a 15 o sią g n ę ło pod je g o k ieru nk iem d o k to r a ty , z a ś 62 osoby m a g is te r ia i l i - o e n o ja ty . 0 randze odkrywczej w ie lu z ty c h prac św ia d czy , że znaczna ic h l i c z b a u kazała s i ę drukiem , z w ła sz c z a w s e r y jn e j e d y c j i "S tu d ia z d ziejó w l i t u r g i i w P o ls c e " , t . 1 - 4 , L ub lin 1 9 7 3 -1 9 8 2 . Na s z c z e g ó ln e odnotowanie z a s łu g u je ponadto fa k t, że 26 słu c h a c zy P r o fe so r a j e s t d z i ś wykładowoami l i t u r g i k i w p o ls k ic h u c z e ln ia c h te o lo g ic z n y c h , sem in a ria ch d ie c e z ja ln y c h lub zakonnych. Od 1964 r . podejmuje k s.S ch en k ta k ż e z a j ę c i a dydaktyczne z zak resu l i t u r g i k i na Papieskim W ydziale T eo lo ­ gicznym w K rakowie, z a ś od 1976 r . podobne obow iązki na Pa­ p iesk im F a k u lte c ie T eologicznym we Wrocławiu oraz w Seminarium Duchownym d i e o e z j i o p o ls k ie j w N y s ie .

Już p ierw sze l a t a związku k s.S ch en k a z KUL-em s t a ł y s i ę o k a zją do u ja w n ie n ia , w wydawanych w TN KUL p u b lik a c ja c h , za ­ sa d n icz eg o kierunku je g o m y śle n ia naukowego. W tym dorobku, k tó ry w c h w ili ś m ie r c i P r o fe so r a p r z e k r o c z y ł l i o z b ę 100 pu­ b l i k a c j i / i c h wykaz do roku 1973 podaliśm y w "Studia z d z ie ­ jów l i t u r g i i w P o ls c e " , t . 2 , L ub lin 1976, s . 9 - 1 3 , z a ś pozo­ s t a ł y dorobek za l a t a 1973-1982 p rzygotow uje J.Abramowioz d la t . S t e j ż e e d y c j i / , pragniemy p o d k r e ś lić p ra o e, odnosząoe s i ę w prost do l i t u r g i i s t a r o c h r z e ś c i j a ń s k i e j . P ierw szą p u b lik a c ją

(5)

w t e j m ierze j e s t rozprawa: "U dział ludu w o f i e r z e Mszy ś w ię ­ t e j . Zarys H isto r y c z n y " , L u b lin i9 6 0 , s . 4 0 . To s y n te ty c z n e opracow anie p r z e n o s i na gru n t p o ls k i w yniki najnowszych s t u ­ diów nad sprawowaniem E u c h a r y s t ii. Autor ukazuje to c e n t r a l ­ ne w ydarzenie zbaw cze, p o czy n a ją c od w c z e s n o c h r z e ś c ija ń s k ic h gmin z ozasów J u sty n a / + 1 6 7 / , T e r tu lia n a /+ ok. 2 2 0 / i Hipo­ l i t a Rzymskiego /+ 2 3 5 / aż po epokę w sp ó łc z e s n ą . K s.Schenk u p a tru je w a k ty w iz a c ji ludu w o f i e r z e Mszy c e n tr a ln y problem odnowionej l i t u r g i i , d la t e g o opracow anie w łą c z y ł do p o z y c j i "Wprowadzenie do l i t u r g i i " . Opr. pod re d . F .B la c h n ic k ie g o , W.Sohenka i R .Z ie la s k o , Poznań 1967, s . 2 0 7 -2 3 8 , a n a s tę p n ie

z a k tu a liz o w a ł rozprawę i nadał j e j p a sto r a ln y ak cen t w skryp­ c i e " E u ch a ry stia " , Kraków 1980, s . 4 2 . Wychodząc z a n a liz y ry ­ tu a ln e j w ieo z erz y żydow skiej i sy n a g o g a ln ej słu ż b y Bożej oraz elem entów h e l l e n i s t y c z n e j k u ltu r y r e l i g i j n e j w skazuje k s.S ch en k , że l i t u r g i a s ta n o w iła w p ierw szych w iekach cen ­ trum ż y c ia r e l i g i j n e g o c h r z e ś c ij a n , b y ła s z k o łą w ia ry , mod­ lit w y i m o r a ln o ś c i, k s z t a łt o w a ła p o czu o ie w sp ólnoty i ducha o f i a r n o ś c i . U lubiony p rzez P r o fe s o r a sposób n a ś w ie tla n ia pro­ blemów lit u r g ic z n y c h p rzez od w ołanie s i ę do ic h uwarunkowań h is to r y c z n o -g e n e ty c z n y c h dominuje ta k ż e w dw uczęściow ej p ra - oy " L itu r g ia sakramentów św ię ty c h " , L u b lin 1 9 6 2 -1 9 6 4 . Opie­ r a ją c swą a n a liz ę t e o lo g ic z n o - p a s t o r a ln ą na źr ó d ła ch p a tr y s ­ ty czn y ch i te k s ta c h litu r g io z n y c h w opracowaniu tym za p rezen ­ tow ał Autor w łasn ą k o n cep cję s a k r a m e n to lo g ii, tzw . krzyżowe s p o jr z e n ie na t e o l o g i ę sakram entu. Podobnie jak w C h r y s tu s ie , k tó ry j e s t Prasakramentem zb a w ien ia , tak i w każdym ze zna­ ków sak ram entaln ych , k r z y ż u je s i ę to co Bóg d a je w nim c z ł o ­ w iek ow i, z a ś c z ło w ie k oddaje Bogu, a ta k że t o ,c o K o ś c ió ł p rze­ k a zu je św ia tu a ś w ia t wnosi do K o ś c io ła . D la teg o t e ż każdy ze znaków sakram entalnych jed n o czy i upodabnia przyjm ującego go o zło w iek a do C h ry stu sa , domagając s i ę od n ie g o w iary i ma- n lf e s t u j ą o swój o h a ra k ter te o c e n tr y c z n y , sp o łeczn y i p e r - s o n a li s t y c z n y .

Z a in te reso w a n ie l i t u r g i ą i j e j przejawami w epoce c h r z e ­ ś c ij a ń s k ie g o antyku, s ta n o w iło wiodący elem ent k o m p a ra ty sty cz- nej metody w badaniach k s.S o h en k a , nawet ty c h , k tó r e d o ty c z y

(6)

-ł y d om in anty j e g o s t u d ió w , j a k ą b y -ły d z i e j o l i t u r g i i w P o l­ s c e . I w t e g o bowiem ty p u p r a ca c h u k azyw ał P r o f e s o r l i c z n e a n a l o g i e , r e l i k t y czy z a t r a c e n i e p r z e z K o ś c ió ł czasów nowo­ ż y tn y c h - ducha l i t u r g i i p ie r w s z y c h w iek ów . T ak i sam a k c e n t m etodyczn y rozp ozn ajem y w p r a c a c h l i t u r g i c z n o - p a s t o r a l n y c h , t a k i c h ja k s e r i a a r ty k u łó w " L it u r g ia d z i s i a j " , p u b lik o w a n y ch w rok u 1965 i 1966 na łam ach m ie s i ę c z n ik a "Znak": "Podstaw a ż y c i a l i t u r g i c z n e g o " nr 1 3 6 , s . 1 3 6 8 - 1 3 7 0 , " L it u r g ia sło w a " - nr 1 3 9 - 1 4 0 , s . 1 8 6 - 1 9 1 , "Zanim z ł o ż y s z Bogu o f i a r ę " - nr 1 4 1 , s . 3 3 8 - 3 4 1 , "Moja i w asza o f ia r a " - nr 1 4 2 , s . 4 8 2 - 4 8 5 . To w ła ś ­ n ie. k s .S c h e n k p r z y s w o ił p o l s k i e j r e f l e k s j i t e o l o g i c z n e j s t a r o ­ c h r z e ś c i j a ń s k i e p o j ę c i e m i ł o ś c i s p o ł e c z n e j , ł ą c z ą c e j m o d litw ę z o f i a r ą , d ar o ł t a r z a z ło ż o n y Bogu w pomocy d l a b l i ź n i c h . J e s z ­ c z e w ym owniejszym p rzyk ład em w s z u k a n iu w t r a d y c j i s t a r o c h r z e ś ­ c i j a ń s k i e j w zo r ca d la zreform ow an ej l i t u r g i i Soboru Watykań­ s k i e g o I I s ą p r a c e : " W ta jem n ic ze n ie w l i t u r g i ę c h r z t u i j e g o s y m b o lik a " , AK 6 8 / 1 9 6 5 / 1 7 7 -1 8 3 ; "Reforma sa k ra m en tu p o k u ty " , " Z e sz y ty Naukowe KUL" 9 / 1 9 6 6 / nr 4 , s . 3 9 - 4 7 ; " L a ik a t w K o ś c ie ­ l e " , " Z e sz y ty Naukowe KUL" 1 1 / 1 9 6 8 / nr 1 , s . 9 - 1 9 ; "Duoh l i t u r ­ g i i w n a b o ż e ń stw a c h " , AK 7 5 / 1 9 7 2 / 2 8 4 - 2 9 3 ; "Z h i s t o r i i l i t u r ­ g i i c h r z t u " , RBL 2 5 / 1 9 7 2 / 8 9 - 9 6 ; " C h rz est d z i e c i . H i s t o r i a , t e o l o g i a , wymogi d u s z p a s t e r s k i e " , RBL 2 6 / 1 9 7 3 / 2 0 - 3 8 ; "Z d z i e ­ jów p r a k ty k i s a k r a m e n ta ln e j w K o ś c ie le " w: C h r z e ś c ij a ń s k a po­ k u t a . Dni s k u p ie n ia d l a k a z n o d z ie jó w r e k o l o k o j i o r a z m i s j i l u - dowyoh", Kraków i9 7 3 , s . 1 2 -1 4 i " Z n a c ze n ie z a d o ś ć u c z y n ie n ia " /ta m ż e s . 1 5 - 1 9 / , "Pokuta s a k r a m e n ta ln a o só b d uchow nych. Za­ r y s h is t o r y c z n y " , RBL 2 9 / 1 9 7 6 / 8 2 - 8 5 i " R o z g r z e s z e n ie z b io r o ­ we w p r a k ty c e K o ś c io ła na Z a o h o d z le i w P o ls o e do 1975 r f /ta m ­

ż e , s . 1 2 8 - 1 3 4 /.

Ju ż w ym ien ion e t u p ra o e k s .S c h e n k a w s k a z u ją , że j e g o nau­ kowe z a i n t e r e s o w a n ie d u c h o w o śc ią K o ś c io ła z e p o k i w o z e s n o o h r z e ś - o i j a ń s k l e j b y ło p o w ią za n e z p r z e ś w ia d c z e n ie m , i ż d ucha l i t u r ­ g i i n ie można z r o z u m ie ć b e z p o z n a n ia n a j s t a r s z y c h j e j form .

Tu dotykam y ta k ż e naukowego w s p ó ł u c z e s t n ic t w a P r o f e s o r a w l i c z ­ nych p r z e d s i ę w z i ę c i a c h , k o m is ja c h i sy m p o zja ch p o św ię c o n y c h p r o b le m a ty c e p a t r y s t y c z n e j , a z w ła s z o z a j e g o w sp ó łp r a o y z M iędzyzakładow ym Zakładem Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im KUL.

(7)

K s.S c h e n k c h ę t n ie podejm ow ał z a d a n ie g ł ę s z e n i a r e fe r a tó w na sym p ozjach " s ta r o ż y tn ik ó w " z KUL, g d z ie zarówno j e g o fachow e p r e l e k c j e ,J a k i u d z ia ł w d y s k u s j i , s p o ty k a ły s i ę z e z r o z u ­ m iałym z a in te r e s o w a n ie m . Im ponujący j e s t sam z e sta w ty tu łó w

ty c h r e f e r a tó w : " L it u r g ia c h r z tu do VI w!' w ramach tem a tu "Chrz s t w o k r e s ie p a tr y sty c z n y m " - W ągrowiec 3 0 -3 1 V 1974 r . ; "L i­ t u r g i a E u c h a r y s t ii od I I do IV w iek u " , p o d cza s sympozjum "Eu­ c h a r y s t i a w o k r e s ie p a tr y sty c z n y m " - L u b lin 5 -6 V 1975; "Kult ś w ię t y c h w s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j do IV w ." / o p u b l i ­ kowany w: "W k ie r u n k u c h r z e ś c i j a ń s k i e j k u lt u r y " , r e d .B .B e j z e , Warszawa 1 9 7 8 , 3 1 1 - 3 1 8 / w y g ło sz o n y na sympozjum " ś w ię t o ś ć i k u l t ś w ię t y c h w o k r e s i e p a tr y sty c z n y m " - Kraków 31 V - 2 VI 1976; "Wpływ ruohu p ielg rzy m k o w eg o na l i t u r g i ę rzym ską do V III w ." /drukow any w RTK 2 6 / 1 9 7 9 / z . 4 1 2 9 - 1 3 6 / ja k o c z ę ś ć tem atu

" P ie lg r z y m k i w s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j " - L u b lin 31 V - 2 VI 1977; "Geneza m o d litw y b r e w ia r z o w e j" , kom unikat z g ł o s z o ­ ny na sympozjum "M odlitwa s t a r o ż y t n y c h c h r z e ś c ij a n " - Tarnów 1 9 -2 1 X 1978 / n i e w y g ło sz o n y z r a o j i w yjazdu do Rzym u/, "L i­ t u r g i a IV w. na t l e k u lt u r " , p o d c z a s sympozjum " Ś w ięty B a z y li W ie lk i - 1 6 0 0 - l e c i e ś m ie r c i" , L u b lin i 5 - 1 7 V 1979; "Przemiany w l i t u r g i i z a c h o d n ie j IV-V w ." /drukow any pod ty tu łe m "Prze­ miany m łodego K o ś c io ła " , " K ierunki" 2 9 / 1 9 7 9 / nr 4 7 , 8 - 9 / , r e ­ f e r a t na sympozjum " R e la c je m iędzy a r c h it e k t u r ą a l i t u r g i ą w IV 1 V w ." - L u b lin 1 6 - i 9 X i9 7 9 o r a z "Wpływ d e c y z j i e f e s ­ k ic h na l i t u r g i ę i k u l t m aryjny" ja k o p r e le k c j a n a . Sympozjum E fe s k im - N iep ok alan ów 1 4 -1 6 IX 1981 r .

W achlarz z a j ę ć d y d a k ty c z n y c h , k t ó r e k s.S c h e n k podejm o­ w ał zaw sze c h ę t n i e , p o w ię k s z a ł s i ę w y d a tn ie w końcowych l a ­ ta c h s z e ś ć d z i e s i ą t y c h , k ie d y w ramach o rgan izow an ego wówczas d o k s z t a ł c e n i a sob orow ego d l a d u ch ow ień stw a o d w ie d z ił on n i e ­ mal w s z y s t k ie d i e c e z j e p o l s k i e . Już od roku 1958 d a tu je s i ę j e g o u d z ia ł w o r g a n iz o w a n iu Sem inariów Naukowych Wykładowców L i t u r g i k i w P o l s c e , z a ś od 1969 c o r o c z n y c h Sympozjów L i t u r g i c z ­ nych d l a a k ty w istó w d u s z p a s te r s tw a l i t u r g i c z n e g o w K r o śc ie n k u nad Dunajcem . Z nało k s.S o h e n k a duohow ieństw o c a ł e j P o ls k i z j e ­ go s ie r p n io w y c h wykładów na KUL, ze zjazd ów r e k o le k c j o n is t ó w p r z e d W ielkim Postem ozy W rooław skich Dni D u s z p a s t e r s k ic h . B ył

(8)

on zapraszany na międzynarodowe sympozja i k o n g resy , np. Kon­ g re s J ó z e fo lo g io z n y w Toledo /1 9 7 6 / i M ontrealu / 1 9 8 0 / , Sym­ pozjum L itu r g istó w Środkow o-Europejskioh w Padeborn / 1 9 7 8 / , Kongres pośw ięcony wspólnym korzeniom c h r z e śc ija ń sk im k u l­

tu ry e u r o p e js k ie j w Rzymie / i 9 8 i / ozy s p o tk a n ia S o c ie ta s L i- tu r g io a .

Jego w iedza t e o lo g ic z n a , d o św ia d czen ie d u s z p a s te r s k ie , mądrość życiow a a nade w szystko oddanie K o śo io ło w i, b y ły ta k ­ że w ykorzystane p rzez w ie le l a t w ramach Rady Naukowej Episko patu P o ls k i, zw ła sz cza jako c z ło n k a Krajowej K om isji E pisko­ patu P o ls k i do spraw L it u r g ii oraz Krajowej K om isji Episkopa­ tu P o ls k i do spraw D u szp a sterstw a O gólnego. Wyrazem uznania Jego kom petencji naukowych i d o św ia d czen ia p a sto r a ln e g o b yło pow ołanie go w roku 1972 do g o d n o ści ta jn e g o szam belana Ojca ś w ., a ta k że je g o fu n k cje we w ła sn ej d i e c e z j i : Przew odniczą­ cego D ie c . K om isji d /s L i t u r g i i /o d roku 1 9 7 7 /, ozy dziekana rejonowego bytom skiego rejo n u d u s z p a s te r s k ie g o / I 9 8 i r . / . Nie będziemy w b łę d z i e , j e ż e l i stw ierd zim y , że w wymiarze osobo­ wej i s p o łe c z n e j i d e n t y f i k a c j i jako c z ło w ie k i k a p ła n , c z u ł s i ę ks.Sohenk przede w szystkim d u szp asterzem . Praca naukowa n ie z a s ł a n i a ła mu c z ło w ie k a . Z agadnienia d u s z p a s te r s k ie le ż a ­ ły u p o d ło ża je g o p r z e d s ię w z ię ć , n auczan ia w s a l i uniw ersy­ t e c k ie j i g ło s z e n ia Słowa B ożego, a nawet przypadkowej rozmo­ wy w p o cią g u . C ią g le u ja w n ia ł on proboszczow ską tr o s k ę o bu­ dowę K o ś c io ła ja k o w spólnoty k u ltu , o fia r n e j m iło ś c i i t r o s ­ k liw e j o d p o w ie d z ia ln o ści za b r a c i. Zatroskany o duchowe do­ bro sw oich p a r a fia n , p r z y s t ą p ił do r e a l i z a c j i o s ta tn ie g o z trw a ły ch d z i e ł swego ż y c ia - budowy nowej ś w ią ty n i na t e r e ­ n ie sw ojej p a r a f i i . Z m yślą o t e j in w e s t y c j i u zy sk a ł w c z a ­ s i e p ielg rzy m k i do Rzymu, z r a o j i k a n o n iz a c ji Maksymiliana K olbe, p o św ięo en ie p rzez Jana Pawła I I kam ienia w ęg ieln eg o d la nowego k o ś o io ł a . Los c h o i a ł , że w krytyoznym dniu swego ż y c ia , jadąo na p lao budowy nowego k o ś c i o ł a , doznał urazu w ta k só w ce, p otrąoon ej p rzez ja d ą cą za n ią cięża ró w k ę. Nawet jednak to trudne d o św ia d czen ie n ie b y ło w s t a n ie p r z e k r e ś lić je g o wiary i n a d z ie i, k tó r e u ja w n ia ł c z ę s to w c z a s ie Mszy za zm arłyoh: "Pamiętajmy, nasz zmarły ż y j e . D la Boga i u Boga.

(9)

Wszysoy ż y ją " . Ten sam optymizm wiary k a za ł mu n a p isa ć w swoim te s ta m e n c ie : "Żyozę Wam - w iary w C h ry stu sa , m iło ś c i Boga i b li ź n i e g o oraz n a d z ie i w ieczn eg o zb a w ien ia . Wasz p rob oszcz i Wasz p r o fe s o r " .

J erzy J ó z e f Kopeć CP

A L F R E D S T U I B E R

/ I 9 i 2 - i 9 8 1 /

I n s t y t u t F ra n ciszk a J ó z e fa DHlgera p r z y .U n iw e r s y te c ie w Bonn, powołany do badań późnego an tyk u, a ś c i ś l e j mówiąo, wzajemnych powiązań antyku i c h r z e ś c ija ń s tw a , p rzygotow ał na 7 0 - l e c i e A lfr e d a S tu ib e r a , przyp ad ające 27 I I I 1982, K sięg ę pamiątkową na tem at "wyobrażeń zaśw iatow ych w antyku i c h r z e ś ­ c ij a ń s t w ie " . Tymi bowiem zagad n ieniam i zajmował s i ę S tu ib e r p rzez c a łe ż y c ie w sw oich o ry g in a ln y c h pracach i recenzowanych d z i e ł a c h . Jednakże u r o c z y s to ś c i ju b ile u s z o w e j n ie d o cze k a ł umie­ r a ją c n a g le 24 VI 1981.

Planowana K sięg a pamiątkowa w y sz ła po śm ie r c i autora^ 1 k o n sek w en tn ie, za m ia st ad resu h o łd o w n iczeg o , z a m ie ś c iła ne­ k r o lo g Autora p ió r a sęd ziw eg o d z i ś / u r . 1894 r . / p r o f. Uniwersy­ t e t u w Bonn, Teodora K lau sera^ , u k tó re g o S tu ib e r doktoryzow ał s i ę / i 9 4 8 / i h a b ilit o w a ł / 1 9 5 2 / .

A lfr e d S tu ib e r u r o d z ił s i ę 27 I I I i9 1 2 w Koding /O b e r p fa lz / O jcieo je g o L u itp o ld , o g rod n ik , zmarł ju ż w 1920 r . na sk utek u tr a ty zdrow ia w I w ojn ie św ia to w e j. Wychowaniem młodego A lf r e

-1 J e n s e it v o r s t e llu n g e n in A ntike und C hristentum . G ed en k sch rift fa r A lfr e d S tu ib e r . Jahrbuch fUr A ntike und C h ristentu m . E r- gHnzungsband 9 , MMnster W estfa len 1982, XX + 250, 20 t a b l . 2 Theodor K la u se r, A lfr ed S tu ib e r 1 9 1 2 -1981. Tamże VII-XV.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Wśród dzieci popularne jest poruszanie się po mieście hulajnogą i częściej to właśnie hulajnoga (a nie rower) służy im jako codzienny środek lokomocji do

Bayle kontynuował jego dzieło, skupia- jąc się na dźwięku w ruchu i w przestrzeni, na tym, co się dzieje z dźwiękiem i  słuchaczem pomiędzy wieloma głośnikami.. Schaeff

2. In the present study, the effect of the changing of direction of the inshore on the transport along the beach has only been taken into account in an indirect way Cby the choice

Technology Division NASA Goddard Space Flight Center 220 400-2500 HySpex. HySpex Hyperspectral Cameras (zestaw 4 modułów z zakresu VIS,

The results depend on the choice of parameters fed to the algorithm, and these choices are explained in this section. The durations of the recordings, T , were chosen based on

The municipal waste composition in three localities in southern Kosovo was analyzed in 2004 and 2017. The re- sults show that most of the municipal waste is composed by

The adsorption of malachite green, methylene blue and Rhodamine-B using NiAl-HR material was stable for five regeneration cycles and experienced an insignificant decrease.. This

Ten tweede zijn de verschillen tussen de wijken van dien aard, dat marginali- tei t tevens moet worden gedefinieerd als relatief, hetgeen betekent dat marginali- tei t in