Karta pracy 1
Zasady demokracji
1. Przeczytaj tekst źródłowy oraz sformułuj rozwiązanie – zgodne z propozycją autora tekstu – dotyczące problemu pogodzenia wolności negatywnej i pozytywnej.
Autorzy amerykańscy wyobrażali sobie wolność jako „wolność uporządkowaną”. [...]
„Uporządkowana wolność” nie jest wyłącznie nieobecnością zewnętrznego przymusu. Wręcz przeciwnie – dla swego urzeczywistnienia wymaga ona dosyć znacznej powściągliwości wewnętrznej. Doskonale ujmuje to hymn amerykański: „Umacniaj swą duszę, panując nad sobą, wolność zaś utwierdzaj prawem”. Krótko mówiąc, nie każdy czyn wolny od
zewnętrznego przymusu gwarantuje wolność, wyłącznie negatywna wolność zaś nie może być uznana za rzecz realną. [...] Większość myślicieli liberalnych od czasów Locke’a rozumiała przez wolność znacznie więcej niż tylko (negatywną) ochronę praw jednostki przeciwko władzy państwa. [...] Profesor [Isaiah] Berlin1 obawia się tego, że każda próba
wzbogacenia o pozytywną treść czysto negatywnego pojęcia wolności obudzi nieszczęsne pragnienie uciskania tych, którzy nie mogą sprostać zalecanej definicji pozytywnej. Czy jednak musi tak być? Przypuśćmy, że ktoś ceni polityczne pojęcie wolności – pojęcie negatywne – zgodnie z którym państwo nie może stanowić prawa, które dotyczyłoby ograniczenia wolności sumienia. Nie naruszymy tego pojęcia, jeśli dodatkowo docenimy moralne pojęcie wolności, nie usiłując wszakże narzucać go innym drogą prawną. W tym sensie, dzięki perswazji i edukacji, podtrzymuje się wolność jako ideał moralny, który może być dobrowolnie przyswojony przez każdego obywatela.
1 Isaiah Berlin (1909–1997) – brytyjski historyk idei i filozof, urodził się w Rydze w żydowskiej rodzinie. Pracował jako wykładowca akademicki oraz dyplomata Wielkiej Brytanii. Jest twórcą koncepcji dwóch wolności jednostki: negatywnej i pozytywnej.
Źródło: M. Novak, Trzy koncepcje wolności, tłum. W. Buchner, [w:] Konstytucjonalizm, demokracja, wolność. Wybór tekstów, pod red. P. Śpiewaka, Warszawa 1996, s. 75.
………...
………...
………...
………...
2. Przyporządkuj zasady współczesnej demokracji właściwym opisom.
A. zasada reprezentacji B. zasada państwa prawa C. zasada konstytucjonalizmu D. zasada suwerenności narodu
1. Naród sprawuje najwyższą władzę w państwie poprzez swoich przedstawicieli, których wybiera i którzy są przed nim odpowiedzialni.
2. Przy podejmowaniu decyzji państwowych decyduje głos większości, ale pod uwagę należy również brać ochronę praw mniejszości.
3. Oznacza swobodę funkcjonowania organizacji politycznych, społecznych i gospodarczych oraz poszanowanie różnych poglądów i idei.
4. Wszelkie działania organów państwa są podejmowane zgodnie z prawem, które określa ich zadania i organizację oraz stosunki z obywatelami.
5. Istnieje najwyższy akt prawny, który reguluje zasady funkcjonowania państwa
i stanowi zespół norm nadrzędnych dla całego systemu prawnego.
A – ……….. B – ……….. C – ……….. D – ………..