ROK I
1921
RUCH PRAWNICZY
I EKONOMICZNY
O R G A N
WYDZIAŁU PRAWNO-EKONOMICZNEGO UNIWERSYTETU POZNAŃSKIEGO, TOWA RZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK I TOWARZY STWA PRAWNICZEGO I EKONOMICZNEGO
REDAKTOK NACZELNY:
PROF. DR.PERETIATKOWICZ
POZNAŃ 1921
Komitet Redakcyjny:
Dr. Adamczewski, Ks. Prof Adamski, Dr. Bądkowski, Dr.
Bo-rowiak, Dr. Bossowski, Prof Dr. Brzeski, Dr. Bühn, Dr. Bujak,
Prof Dr. Bystroń, L. Cichowicz, J. Cholewicki, St. Czarnowski,
Dr. Dbałowski, Dr. Prof Glaser, J. Glass, J. Kałużniacki, Prof.
Dr. Kasznica, R
. Kusztelan, Dr. Leżański, Prof. Dr. Lisowski,
Dr. Mańkowski, Prof Dr. Nadobnik, Prof. Dr. Ohanowicz,
Dr. Paczkowski, Prof. Dr. Pawłowski, Dr. Prądzyński, J. Pro
kopowicz, Prof. Dr. Rutkowski, Dr. Sikorski, Dr. Sławski,
E. Sobolewski, Dr. Sułkowski, Dr. Szułdrzyński, J. Szyc, Prof.
Dr. Taylor, Dr. Winiarski, Dr. Zaleski, Prof Dr. Znaniecki
Kierownik działu prawniczego i redaktor naczelny:
Prof. dr. Peretiatkowicz.
Kierownik działu ekonomicznego i sekretarz redakcji:
Dr. Stefan Rosiński.
Sekretarka Biura Redakcji:
Słuch, praw M. Zakrzewska.
Przy oprawie poszczególnych zeszytów w jeden rocz
nik należy usunąć kartę tytułową oraz wykaz treści zeszy
tów poszczególnych, umieszczając natomiast poniższy wy
kaz treści rocznika wraz z kartą tytułową za rok 1921.
Treść rocznika pierwszego (1921).
I. Rozprawy.
A d a m c z e w s k i T a d e u s z : Zagadnienie walutowe w Polsce . 44
B o s s o w s k i J. Jan dr.: Czynnik ludowy w sądzie karnym 1
B r z e s k i T a d e u s z p r o f . dr.: Przyszłość gospodarcza Wielko
polski . . . . . . 270
M a l i n i a k W ł . dr.: Kryzys w konstytucjonalizmie współczesnym 659
N a d o b n i k M a r c i n p r o f . d r . : Obszar i ludność b. dzielnicy
pruskiej . . . 439
N a m i t k i e w i c z J a n : Obecny stan prawodawstwa handlowego
w b . Królestwie Kongresowem . . . . . 425
S t a r z y ń s k i S t . p r o f . dr.: Kilka uwag o Konstytucji Rzeczy
pospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r. . . 413
II. Przegląd piśmiennictwa.
(Rozbiory i sprawozdania.)
A. Dział prawniczy.
B a l z e r O s w a l d , Królestwo Polskie 480
B a r t h e l e m y J. Le Gouvernement de la France . . 67
B i b l i o t e k a S k a r b o w a , T. I i T. II . . . . 76
B o b k e E . dr. Prawo kościelne, część I . . . . . 694
B o i t e l J. et F o i g n e t R e n é . La synthèse du droit. Petite
en-cyclopédie des, connaissances juridiques a l'usage du grand
public . . . .
.
. 64
B o n n e c a s e Julien, prof. La notion de droit au dix-neuvième
siècle . . . 283
C a r o . Haftung der Gemeinden für Revolutionsschäden . . . 289
C y b i c h o w s k i Zygmunt, Dr. prof. O
pojęciu i istocie przy
należności państwowej . . . . . . 284
Duguit L. Manuel de droit constitutionnel. I I I éd. . . . 67
D u g u i t Léon. Traité d e droit constitutionnel
.
.
.
. 458
E n d e m a n n Dr. Lehrbuch, des bürgerlichen Rechts . . 82
E r h a r d Kurt Dr. Ein neues Ehescheidungsrecht . . . . 290
E r r e r a Paul. Traité de droit public beige, II éd. . . 68
G l a s e r Stefan Antoni Dr. Przyczynek do nauki o udziale w prze
stępstwie . . .
.
.
. 2 8
G l a s e r Stefan Antoni Dr. Kilka uwag o podstawie prawnej
działalności lekarskiej . . . 287
H a u r i o u Maurice. Prècis de droit administratif et de droit
pu-blic à l'usage des etudiants en licence et en doctorat 459
H a u s n e r R. Skorowidz dekretów, ustaw,
rozporządzeń . . 75
J a r r a E. dr. Ogólna teorja prawa . . . ... 62
J a w o r s k i Wł. L. prof. Prawo cywilne na ziemiach polskich.
IV
J a w o r s k i W ł . Leopold. Uwagi prawnicze o projektach kon
stytucji 284 K o h l e r . L e h r b u c h des bürgerlichen Rechts 8 2
K r z y m u s k i E d m u n d dr. prof. System p r a w a karnego . . 4 6 1 K u m a n i e c k i K . W . D r . prof. U s t r ó j państwowych władz
administracyjnych n a ziemiach polskich . . . . . 7 1 L a m p e r t U. Dr. prof. D a s schweizerische Bundesstaatsrecht . 68 L o n g c h a m p s A . Zbiór ustaw i rozporządzeń
administracyj-nych państwa polskiego. Cz. I . 7 3 L y o n C a e n e t R e n a u l t . Manuel d e droit commercial . . 8 5
M a l i n i a k W ł . D r . Demokracja a p a r l a m e n t a r y z m . . . 6 6 M a k a r e w i c z Dr. prof. Granice ustawy karnej . . . 8 0
M a k o w s k i W . P r a w o karne . 7 7 M a k o w s k i Juljan. Związki państw, zarys prawa wyborczego,
O konsulach i konsulatach, P r a w o międzynarodowe, Między
n a r o d o w a organizacja pracy 173 M o g i l n i c k i A . D r . Ogólne zasady prawa, wyd. I I . . . 6 2
M o h n L . D a s bürgerliche Gesetzbuch 8 2 N a m i t k i e w i c z J . Podręcznik p r a w a handlowego . . . 8 4
O c h i m o w s k i F . Prawo administracyjne. Dział pierwszy. Ustrój i podział organów administracyjnych . . . . 71 O h a n o w i c z A. Dr. prof. Przyrzeczenie publiczne . . . 691 P e r e t i a t k i e w i c z A . Dr. prof. P a ń s t w o współczesne,
wyd. I I I . . . . . 66
P e r e t i a t k o w i c z Antoni D r . prof. W o j n a a idea prawa . . 283 P e r e t i a t k o w i c z Antoni D r . prof. P r ą d nowy w
prawoznaw-stwie . . . 470 P e r e t i a t k o w i c z Antoni Dr. prof. Filozofia społeczna J . J .
Rousseau'a . . . 686 P i c a r d E d m o n d . Les grandes frésques encyclopédiques d u droit.
Complement du droit pur 64 P r a w a P a ń s t w a P o l s k i e g o , wydał prof. W ł . L . Jaworski 6 5
R a c z y ń s k i Aleksander D r . Wywłaszczenie n a cele reformy
rolnej i ustawy kresowej 689 R a d b r u c h G. Prof. Einführung in die Rechtswissenschaft,
3 Aufl . . 6 4 R a p p a p o r t E . St. Dr. Zagadnienie kodyfikacji prawa karnego
w Polsce . 7 9 R a p p a p o r t Emil St. Dr. Rys zasad p r a w a karnego material
nego w świetle ustaw karnych, t y m c z a s o w o obowiązujących w okręgach Sądów Apelacyjnych W a r s z a w s k i e g o i Lubel skiego oraz na obszarze ziem wschodnich z uwzględnieniem najważniejszych artykułów K. K. i najważniejszych tez z orze
czeń Sądu Najwyższego 463 R a p p a p o r t Emil St. Uprawnienia karne władz administracyj
nych . 464 R e i n h o l d J . D r . Zarys p r a w a karnego 7 9
R o u s s e a u J . J . U m o w a społeczna, przełożył i objaśnił D r . A .
Peretiatkowicz, prof. U n . Pozn., wyd. I I . . . . 6 2 S t i e r - S a m l o F r D r . Prof. Die Verfassung des Deutschen.
Reichs 68 W o z d e c k i A. Przysięga stron jako dowód w procesie cy
wilnym . 86 W o l f f M. D r . L e h r b u c h des Bürgerlichen Rechts. II Teil . . 82
B. Dział ekonomiczny.
A d a m c z e w s k i T. Kilka uwag o konwersji walutowej w Polsce 116 A d a m c z e w s k i T. Reforma walutowa w Polsce . . . . 1 1 6 A n n u a i r e international de législation agricole . . . . 505 A n n u a i r e s internationals de statistique agricole . . . 506
A r n a u André Dr. La partipation des Travailleurs a la gestion
des entreprises. La collaboration ouvrière . : . . 515 B a b i ń s k i L. U p a d e k waluty w Polsce w połowie 17 wieku . 91 B a r a n o w s k i S. P r z e m y s ł Polski w połowie 16 wieku . . 92 B i a ł k o w s k i Leon. Podole w X V I w. Rysy społeczne i
gos-podarcze 296 B i b l i o t e k a S k a r b o w a , t . I I I . . . 512
B r o d o w s k i F . Zasady prawa komasacyjnego . . . . 9 6 B u j a k F r . Historja osadnictwa ziem polskich w krótkim zarysie 94 B u j a k F r . Dr. O naprawie ustroju rolnego w Polsce . . . 9 6 B u j a k Fr. prof. U w a g i krytyczne o naszej reformie rolnej . . 705 B u l l e t i n s mensuels des institutions économiques et sociales . 507 C a z i o t G. La valeur d'après guerre de la terre . . . 102 C o u r t i n A . L e s C o n g r è s N a t i o n a u x d e s S y n d i c a t s a g r i c o l e s . 9 8 D a s z y ń s k a - G o l i ń s k a L . Dr. Przyczynki d o kwestji ro
botniczej w Polsce 111 D r e w n o w s k i S . K . inż. P ł a c a zarobkowa, wydajność pracy
i dobrobyt robotnika 113 D r e w n o w s k i S. X. Rząd i przemysł 510
D z i e j e g o s p o d a r c z e P o l s k i p o r o z b i o r o w e j . . 296 G a w r o ń s k i - R a w i t a Z. Dr. Sprawa eksportu drzewa z Polski 105 G i l i c z y ń s k i Bolesław. P r a c e urzędów ziemskich . . . 300 G r o d e c k i R o m a n . Przyczynki d o dziejów rolnictwa w Polsce
średniowiecznej . . . 501 J a c k o w s k i Aleksander. Polityka kolonjalna Anglji . . 511
K r z y ż a n o w s k i Adam. Bolszewizm 492 K r z y ż a n o w s k i Adam. Socjalizm p o wojnie . . . . 492
K r z y ż a n o w s k i A d a m prof. W a l u t a i kredyt. P r a w a pań
stwa polskiego. Zeszyt IX 710 L e w i ń s k i J a n St. T w ó r c y ekonomji politycznej (fizjokraci
Smith-Ricardo) . . . . . . . . . 291
L o t h J . W y k ł a d geografji ekonomicznej 8 7 L u l e k T. D r . prof. Sprawa walutowa w Polsce . . . 117
M a j e w s k i E r a z m prof. B a n k r u c t w o pieniądza papierowego i cywilizacji opartej na wierze w dobroć n a t u r y ludzkiej . 307 M i e s i ę c z n i k s t a t y s t y c z n y . T . I , Zeszyt 1—6 . . . 1 1 8 M i k u ł o w s k i - P o m o r s k i J. Reforma agrarna w Rosji . . 98 N i e m i e c k i e z a m i e r z e n i a k o l o n i z a c y j n e . . . 9 9 O r s z a H . Dzieje społeczne Polski . . . 502
P a r a n d o w s k i J. Bolszewizm i bolszewicy w Rosji . . 115 P i e t k i e w i c z Zenon. Reforma rolna n a ziemiach n a r o d ó w
odrodzonych . . . 706 R a d z i s z e w s k i H e n r y k D r . prof. Polityka ekonomiczna . . 495
R e n a r d G . A., W e u l e r s s e G . L e travail dans l'Europe m o
derne 701 R o s e Adam. Bilans handlowy ziem b. dzielnicy pruskiej . . 106
R u c h z a w o d o w y w R o s j i S o w i e c k i e j . . . 709 R u t k o w s k i Jan. Skup sołectw w Polsce w X V I w. . . 704 S i m o n Gustav. L a législation ouvrière d e l a Rèpublique P o l o
-naise . . . 709 V
S p r a w a R o l n a . . . 508 S t o s u n k i R o l n i c z e K r ó l e s t w a K o n g r e s o w e g o . . . . 99 S t r a s b u r g e r E . D r . prof. Zagadnienie
skarbowo-ekonomicz-ne na tle wojny 108 S z a t e n s z t e j n W ł a d y s ł a w iun. Zagadnienie stosunków han
dlowych z Rosją Sowiecką . . . 512 T a y l o r E d w a r d Dr. prof. P r a w o skarbowe Rzeczypospolitej
Polskiej . ; 303; T h e S t a t e s m a n ' s Y e a r - B o o k . Statistical and historical
annual o f the world for the year 1919 . . . . 309 T y m i e n i e c k i Kazim. Zagadnienia początków miast w Polsce 94 T y m i e n i e c k i K. L u d n o ś ć wiejska w krajach połabskich i po
morskich w wiekach średnich . . . 298 T y m i e n i e c k i Kazimierz. W o l n o ś ć kmieca n a Mazowszu
w X V w. . . 502 W y s o k i ń s k i H e n r y k . Zależność rynku K r ó l . K o n g r e s o w e g o
od wytwórczości rosyjskiej w zakresie p r o d u k t ó w zwierzęcych 101 Z a ł u s k i B r o n i s ł a w . Spółki zarobkowe i gospodarcze w P o
znańskiem i P r u s a c h Zachodnich, ze szczególnem uwzględ
nieniem „ R o l n i k ó w " . . 517
III. Przegląd prawodawstwa.
1 . P r a w o k o n s t y t u c y j n e , przez prof. dr. A . Peretiatko-wicza . . 1 2 3 , 312 a) Konstytucja polska . . . . .. . . 521 b) Inne ustawy i rozporządzenia . . . 532 2 . P r a w o a d m i n i s t r a c y j n e , przez prof. dr. St.. Kasznicę,
i prof. dr. B. W a s i u t y ń s k i e g o . 126, 313: Organizacja władz . . . . 314, 715, S a m o r z ą d 318, 721 Urzędnicy . 319. 721 Policja p a ń s t w o w a . . . . . . . . 326, 724 P o r z ą d e k bezpieczeństwa 329, 725 Stosunki osobiste . 727 Szkolnictwo 335. 727 Zdrowie publiczne .. 338, 730 Sprawy mieszkaniowe . 731 Likwidacja wojny . . . 128. 350 Likwidacja zaborów . . . 138, 351, 736 O d b u d o w a kraju . . . 350. 736 Reforma rolna . . . 142, 344, 737 Rolnictwo . . . 150, 345, 742 P r z e m y s ł i handel . . . 152, 348, 743 K o m u n i k a c j e . . . . 1 5 2 , 745 S p r a w y robotnicze 153, 349, 747 Aprowizacja . . . 158, 343, 749 3. P r a w o s k a r b o w e , przez prof. dr. E. T a y l o r a . . 352 4 . P r a w o i p r o c e s k a r n y przez T. Zajączkowskiego . . . 365 przez J. J. Bossowskiego . . ... . . 534 5 . P r a w o c y w i l n e , h a n d l o w e i p r o c e s o w e , przez prof. dr. A. Ohanowicza . . . 161 6 . Z o b o w i ą z a n i a m i ę d z y n a r o d o w e P o l s k i , przez E. Sobolewskiego 167, 370 VI
VII
IV. Przegląd orzecznictwa.
O r z e c z n i c t w o k a r n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (Kongre
sówka), zestawił dr. Leżański . . . . . . 557 O r z e c z n i c t w o k a r n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (Wielko
polska), zestawił dr. Leżański 562, 771 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (Kon
gresówka), zestawił J. Glass i J. Cholewicki . . . 571, 750 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o
(Mało-polska), zestawili Bresiewicz i dr. Dbałowski . . . 762 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (Wiel
kopolska), zestawił dr. Bujak 377, 578 O r z e c z n i c t w o k a r n e S ą d u A p e l a c y j n e g o w P o z n a n i u , zestawił J . Kałużniacki . . . 180, 587 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u A p e l a c y j n e g o w P o z n a n i u zestawił dr Bühn . 187, 382, 591 zestawił L. Cichowicz . . . 766
V. Kronika ekonomiczna.
1. Rolnictwo i pokrewne gałęzie wytwórczości rolnej
przez L. . 190
przez dr. Borowiaka . . . . 3 8 6 , 597, 776 2. Przemysł i górnictwo
przez St. Czarnowskiego 196, 389, 780 przez A. Nowickiego . . . 602 3. Handel, przez J. Szyca . . . . 2 0 9 , 610, 788 4. Stosunki robotnicze, przez dr. St. Zaleskiego . .. 218, 618
5. Stosunki pieniężne, kredytowe i bankowe, przez Romana
Urbana . . . . 397, 629, 798
6 . Aprowizacja, przez dr. Drzażdżyńskiego . . . 224 7 . Współdzielczość, przez R . Kusztelana . . . . 233. 402, 632 8. Gospodarka komunalna, przez J. Drwęskiego i R. Sikorskiego 233, 636
VI. Miscellanea.
VI. zjazd prawników i ekonomistów polskich . . . . 237 Towarzystwo prawnicze i ekonomiczne w Poznaniu . . . 246 Zmiana kontraktu wskutek przewrotu wojennego . . . . 247
Ukonstytuowanie się Izby Wielkopolskiej Sądu Najwyższego . 248 Komisja kodyfikacyjna (komunikat) . . . 407 Sekcja ekonomiczno-polityczna Uniwersytetu poznańskiego . . 408
Sekcja prawnicza Uniwersytetu Poznańskiego . . . . 644 VII. zjazd prawników i ekonomistów polskich . . . 643, 808 Ogłoszenie konstytucji polskiej . . . 647 Spis ludności . . . . . . . . . . . 8 0 9
VII. Przegląd czasopism.
A D z i a ł p r a w n i c z y . . . 280, 649 B. D z i a ł e k o n o m i c z n y . 213 651