• Nie Znaleziono Wyników

Metody stress testów nie są jednak nowoĞcią, od wielu lat wykorzystywano je np

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Metody stress testów nie są jednak nowoĞcią, od wielu lat wykorzystywano je np"

Copied!
9
0
0

Pełen tekst

(1)

U N I V E R S I TAT I S M A R I A E C U R I E - S K à O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A

VOL. XLVI, 4 SECTIO H 2012

* Szkoáa Gáówna Handlowa, Instytut Zarządzania WartoĞcią

** Szkoáa Gáówna Handlowa, Katedra Zarządzania Finansami PrzedsiĊbiorstwa

PIOTR MASIUKIEWICZ*, PAWEà DEC**

Aplikacja stress testów w bankowoĞci

Stress testing in banking

Sáowa kluczowe: stress testy, bankowoĞü, wspóáczynnik wypáacalnoĞci Key words: stress tests, banking, capital ratio

WstĊp

W ostatnich okresie, po miĊdzynarodowym kryzysie finansowym subprime, zaczĊto przeprowadzanie stress testów, zwáaszcza w obszarze funkcjonowania in- stytucji finansowych. Metody stress testów nie są jednak nowoĞcią, od wielu lat wykorzystywano je np. w ubezpieczeniach czy projektach inwestycyjnych. W obsza- rze analizy finansowej byáy znane pod nazwą analizy wraĪliwoĞci i stosowane przy ocenie biznesplanów, studiów przedinwestycyjnych oraz programów naprawczych przedsiĊbiorstw i banków. W rekomendacjach dotyczących zarządzania ryzykiem, tzw. Bazylei II, MiĊdzynarodowy Komitet Nadzoru Bankowego zaleciá powszechne stosowanie w bankach stress testów w obszarze ryzyka kredytowego. Rekomendacje te powtórzyáa European Banking Authority. WspóáczeĞnie poszukuje siĊ nowych narzĊdzi do przeprowadzania stress testów w celu lepszej identyfikacji moĪliwych zagroĪeĔ oraz odpornoĞci (analiza staying power) podmiotów gospodarczych w wy- niku niekorzystnej zmiany uwarunkowaĔ dla prowadzonej dziaáalnoĞci.

Celem artykuáu jest przedstawienie istoty wspóáczesnych stress testów, miĊdzy- narodowych rekomendacji oraz dostĊpnych narzĊdzi wykorzystywanych w badaniu odpornoĞci na warunki skrajne. Brak szerszych publikacji na ten temat stwarza nie- wątpliwie trudnoĞci praktykom gospodarczym, zainteresowanym zastosowaniem tego

(2)

570 PIOTR MASIUKIEWICZ, PAWEà DEC

rodzaju metod dla oceny ryzyka w bankach. W artykule wykorzystano dotychczasowe doĞwiadczenia z prowadzonych stress testów na europejskim rynku finansowym.

1. Teoretyczne aspekty stress testów

Metody stress testów róĪnią siĊ w zaleĪnoĞci od rodzaju dziaáalnoĞci; inne są dla przedsiĊbiorstw sfery realnej, a inne dla przedsiĊbiorstw sfery finansowej. Nie ma jednolitej definicji stress testów. W ujĊciu sensu largo moĪna je scharakteryzowaü jako metody analizy iloĞciowej lub jakoĞciowej pozwalające na ocenĊ wpáywu przy- száych ryzyk na standing ekonomiczny przedsiĊbiorstwa czy banku, w tym poziom odpornoĞci na zmaterializowane ryzyko w wyniku niekorzystnego rozwoju zdarzeĔ gospodarczych. J. Hull definiuje stress testy jako sposób wyceny portfela instytucji finansowej w skrajnych, chociaĪ realistycznych scenariuszach, które nie są rozpa- trywane w ramach modeli VaR1.

Stress testy byáy reakcją instytucji kredytowych na zwiĊkszone wymogi zarzą- dzania ryzykiem okreĞlone w nowej umowie kapitaáowej dla banków. Są to metody scalające informacje na poziomie mikro i makro, co stanowi nowoczesne narzĊdzie wspomagania zarządzania i kontroli ryzyka2. Stress testy mają tĊ przewagĊ nad innymi metodami, iĪ przede wszystkim próbują przewidzieü moĪliwe zmiany parametrów ekonomicznych, w tym takĪe osiąganie przez te parametry skrajnych poziomów.

W odróĪnieniu od analizy wraĪliwoĞci czy modeli predykcji upadáoĞci3 stress testy koncentrują siĊ na przyszáym ryzyku i moĪliwych negatywnych zmianach, które to ryzyko mogą spowodowaü. Oderwanie siĊ od historycznych danych ekonomicznych przy wykorzystywaniu stress testów nadaje tym metodom nowy walor4.

MoĪna zidentyfikowaü róĪne typy stress testów, w zaleĪnoĞci od przyjĊtych kryteriów klasyfikacji. Autorzy proponują przyjąü nastĊpującą klasyfikacjĊ:

• kryterium zakresu analizy: testy pojedynczej firmy, krajowe, unijne i miĊ- dzynarodowe oraz badające zagroĪenia endogeniczne i egzogeniczne (ryzyka systemowe),

• kryterium celów: ocena punktu zaáamania finansów przedsiĊbiorstwa lub odpornoĞci na szoki zewnĊtrzne (gospodarcze),

• kryterium metodologii: testy wraĪliwoĞci oraz analizy scenariuszowe5,

1 J.C. Hull, Risk Management and Financial Institutions, Pearson, 2010, s. 460.

2 A. Ptak-Chmielewska, D. Stala, Testy warunków skrajnych w bankowoĞci, [w:] J. Pociecha (red.), Aktualne zagadnienia modelowania i prognozowania zjawisk spoáeczno-gospodarczych, „Studia i Prace UE w Krakowie” 2010, nr 10.

3 E.I. Altman, E. Hotchkiss, TrudnoĞci finansowe a upadáoĞü firm, CeDeWu, Warszawa 2007.

4 P. Masiukiewicz, Zarządzanie sanacją banku, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.

5 A. àuszpiĔska, Testy warunków skrajnych. Perspektywy, rola w zarządzaniu ryzykiem i tworzeniu strategii biznesowych, www.statconsulting.eu (22.05.2011).

(3)

• kryterium zmiennych badanych: testy badające jedną lub wiele zmiennych (analiza wielokryterialna),

• kryterium temporalne: testy strategiczne (coroczne), operacyjne (1–2 miesiące) oraz ad hoc (w miarĊ potrzeb)6, testy bieĪącej dziaáalnoĞci oraz projektów inwestycyjnych,

• kryterium podmiotowe: instytucje finansowe, dziaáalnoĞü rozwojowa przed- siĊbiorstw, inwestycje publiczne (budĪetowe), funkcjonowanie gospodarstw domowych7.

Do znanych i stosowanych metod testów finansowych naleĪą analiza scenariusza dynamicznego, model aktualizacji zmiennoĞci, model wykáadniczo waĪonej Ğredniej ruchomej (EWMA), model Vasicka, VAR liczony dla skáadnika portfela i inne8. W pro- wadzeniu stress testów kluczowe znaczenie ma dobór zastosowanych scenariuszy9.

2. MiĊdzynarodowe rekomendacje

2.1. WaĪniejsze rekomendacje dotyczące stress testów w europejskich bankach

Pierwsze stress testy zostaáy przeprowadzone w bankach amerykaĔskich oraz europejskich w 2010 r. W USA wyniki testów zostaáy podane do publicznej wiadomo- Ğci i uznano to za moment zwrotny w przywracaniu zaufania publicznego do sektora bankowego10. W UE pierwsze badanie ograniczono do banków miĊdzynarodowych, potem zostaáa opracowana lista Specifically Important Financial Institutions. PodjĊto decyzjĊ o upublicznieniu wyników dla 26 najwiĊkszych banków oraz o rozszerzeniu stress testów na 100 instytucji kredytowych.

Zalecenia formuáowane przez miĊdzynarodowe organy nadzoru bankowego dotyczące prowadzenia stress testów są nastĊpujące:

1) Zalecenia Committee of European Banking Supervisors dotyczą:

• aspektów urzĊdowych stosowania stress testów,

• metodologii stress testów, m.in.:

– analizy wraĪliwoĞci, – analizy scenariuszy,

• charakteru i ostroĞci scenariuszy,

• odwrotnoĞci stress testów

• portfolia, indywidualnego ryzyka i testowania globalnych firm,

6 A. àuszpiĔska, op. cit.

7 S. Zajączkowski, D. ĩochowski, ObciąĪenia gospodarstw domowych spáatami dáugu: rozkáady i stress testy, „Materiaáy i Studia NBP” 2007, z. 221.

8 A. Damodaran, Ryzyko strategiczne, Wharton/KoĨmiĔski, Warszawa 2009.

9 J.C. Hull, op. cit., s. 461.

10 M. Zygierewicz, Stress testy w sektorze bankowym, www.alebank.pl (27.03.12).

(4)

• wydajnoĞci programów badawczych i rozwojowych stress testów oraz podej- mowanych dziaáaĔ interwencyjnych,

• stress testów w ramach Internal Capital Adequacy Assessment Process,

• procesu nadzorowania przeprowadzania stress testów i ich oceny.

2) Zalecenia Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego obejmują:

• wytyczne dla banków:

– wykorzystywanie stress testów i ich integracji w procesie zarządzania ry- zykiem,

– metodologiĊ badaĔ stress testów i odpowiedni wybór scenariusza,

– specyficzne obszary wzmoĪonej obserwacji: techniki ograniczania ryzyka, sekurytyzacjĊ, ryzyko reputacji, ryzyko wysokiego lewarowania,

• wytyczne dotyczące nadzoru:

– regularne i kompleksowe oceny, – podejmowanie dziaáaĔ regulacyjnych, – przeprowadzanie szczegóáowych analiz, – kontrolne stress testy,

– prowadzenie odpowiedniego dialogu publicznego.

Zalecenia te mają charakter ramowy, nie preferują konkretnych metod testów.

Komitet Bazylejski wymaga, by obliczeniom ryzyka rynkowego opartego na wewnĊtrz- nych modelach VaR w banku towarzyszyáy kompleksowe i rygorystyczne stress testy.

TakĪe banki korzystające z metody IRB (podstawowej lub zaawansowanej) w celu ustalenia poziomu adekwatnoĞci kapitaáowej są zobowiązane do prowadzenia testów11.

2.2. Stress testy w rekomendacji Bazylea III

Zasady Bazylei III przykáadają duĪą wagĊ do stress testów. Nie jest to nowoĞü, bo wymóg przeprowadzania testów warunków skrajnych byá juĪ zawarty w Bazylei II. W Bazylei III dokonano wykáadni „miĊkkich” wymogów oraz rekomendacji z Ba- zylei II oraz uwzglĊdniono wytyczne, które do tej pory nie miaáy charakteru Ğcisáych regulacji. Tym samym Bazylea III przypomina bankom, jak skutecznie zarządzaü ryzykiem. NowoĞcią bĊdzie pomiar Stressed VaR dla ryzyka rynkowego w ksiĊdze handlowej. Dziaáając na wspóáczesnych rynkach finansowych, nawet maáe banki nie unikną wykonywania stress testów.

Komisja Nadzoru Finansowego w Polsce juĪ wdroĪyáa rekomendacje dotyczące stress testów w kraju. Zalecenia w tej dziedzinie12 przewidują m.in. to, Īe:

• w ramach pomiaru ryzyka bank przeprowadza testy warunków skrajnych,

• testy warunków skrajnych są wykonywane w banku na podstawie zaáoĪeĔ zapewniających rzetelną ocenĊ ryzyka,

11 J.C. Hull, op. cit., s. 467.

12 Uchwaáa KNF 383/2008, www.knf.gov.pl.

(5)

• bĊdą brane pod uwagĊ róĪne wielowymiarowe scenariusze, uwzglĊdniające okres kilku lat i rozwój sytuacji makroekonomicznej,

• powinny byü testowane czynniki ryzyka związane z ryzykami filaru 1, nie- uwzglĊdnione w minimalnym wymogu kapitaáowym, oraz ryzyko koncentracji ekspozycji, koncentracji zabezpieczeĔ czy uznawalnoĞü zabezpieczeĔ, ich wartoĞü,

• zostanie uwzglĊdnione ryzyko filara 2, które identyfikuje bank i uznaje za istotne,

• przy stosowaniu metody IRRBB naleĪy uwzglĊdniaü nagáą i nieoczekiwaną zmianĊ poziomu stóp procentowych o 200 punktów bazowych.

WaĪniejsze rekomendacje KNF dla banków stosujących metodĊ VaR dla ryzyka rynkowego13 są nastĊpujące:

• wewnĊtrzne limity dziaáalnoĞci obciąĪonej ryzykiem rynkowym są ustalane z wykorzystaniem modelu VaR i stress testów,

• seria testów wraĪliwoĞci z uwzglĊdnieniem zmian: parametrów cenowych oraz ich zmiennoĞci, poziomu páynnoĞci rynków, siáy związków korelacyj- nych zmian parametrów cenowych, struktury i wielkoĞci pozycji pierwotnych i innych specyficznych uwarunkowaĔ banku w zakresie ryzyka rynkowego,

• testy i scenariusze uwzglĊdniające ryzyko koncentracji, istnienie rynków jednokierunkowych, ryzyko zdarzeĔ nietypowych i niestaáych, sprzecznych z zaáoĪeniami modelu wahaĔ cen, nieliniowoĞü charakterystyk produktów, znaczne ujemne pozycje wykonania opcji, wystĊpowanie pozycji o zaniĪonych cenach oraz inne skáadowe ryzyka,

• czĊstotliwoĞü wykonywania testów co najmniej raz na kwartaá,

• zakres analizy: wpáyw na osiągany wynik z portfela handlowego oraz na wymogi kapitaáowe wyliczone z uĪyciem metody VaR.

3. Wyniki stress testów w Unii Europejskiej

W 2011 r. wymogi Europejskiego UrzĊdu Nadzoru Bankowego (EUNB) dotyczące poziomu ryzyk badanych metodą stress testów zostaáy zaostrzone. AĪ piĊü banków z Hiszpanii, dwa greckie i jeden austriacki nie zdaáy testów. W sumie banki, które nie przeszáy pozytywnie testów, potrzebowaáy okoáo 2,5 mld euro dokapitalizowania.

Co równieĪ niepokojące, szesnaĞcie banków w Unii Europejskiej zaliczyáo stress testy na poziomie minimalnym14. Po publikacji raportu z wynikami stress testów w 2011 r. eksperci z EUNB stwierdzili, Īe:

• na koniec 2010 r. co najmniej dwadzieĞcia banków osiągnĊáoby wspóáczynnik Core Tier 1 (CTR 1) poniĪej 5%, a poziom niedoboru kapitaáów w testowanych

13 Uchwaáa KNF 76/2010 zaáącznik nr 19, §3, pkt 8–9 oraz §16–17.

14 European Banking Authority 2011. EU-Wide Stress Test, Aggregate Report, Brussels 2011, www.eba.

europa.eu (3.04.12).

(6)

bankach wyniósáby prawie 27 mld euro; nie uzyskano takich wyników tylko dziĊki wzmoĪonym zachĊtom ze strony EUNB, który ponaglaá i dopingowaá banki do podwyĪszania kapitaáów wáasnych z uwagi na planowane stress testy,

• w okresie miĊdzy styczniem a kwietniem 2011 r. kapitaáy wáasne wzrosáy (gáównie dziĊki dziaáaniom opisanym wyĪej) o okoáo 50 mld euro,

• pomimo pozytywnej zmiany w wielkoĞci kapitaáów wáasnych niektórych ban- ków aĪ osiem z testowanych uzyskaáo wielkoĞü wspóáczynnika CTR1 poniĪej 5%, a szesnaĞcie innych miaáo ten wspóáczynnik w przedziale od 5 do 6%.

Wytyczne EUNB odnoĞnie do banków, które uzyskaáy negatywne wyniki stress testów, przewidywaáy podjĊcie zdecydowanych kroków interwencyjnych przez kra- jowe nadzory finansowe. Dziaáania te w pierwszej kolejnoĞci miaáy zmierzaü do jak najszybszego podniesienia kapitaáów wáasnych zarówno w bankach, które uzyskaáy wspóáczynnik CTR1 poniĪej 5%, jak i w tych, które miaáy ten wspóáczynnik zbliĪony do tej wartoĞci granicznej.

Dodatkowo w grudniu 2011 r. EUNB opublikowaá kolejny raport, w którym wzywaá poszczególne banki do dokapitalizowania. Mobilizowano w nim instytucje nadzorcze do kontrolowania i dyscyplinowania banków w celu podwyĪszenia kapitaáów wáasnych. Taki wzrost wymaganych kapitaáów mógá nastąpiü takĪe poprzez sprzedaĪ okreĞlonych aktywów, takich jak na przykáad udziaáy w innych bankach (umoĪliwia to mechanizm ustalania adekwatnoĞci kapitaáowej). Istotnym wymogiem byáo rów- nieĪ Īądanie od banków, które nie przeszáy pozytywnie stress testów, przygotowania programów zmierzających do poprawy wielkoĞci wskaĨnika CTR1. Takie programy bĊdą zatwierdzane zarówno przez krajowe instytucje nadzorcze, jak i EUNB.

4. Przykáad stress testu zrealizowanego przez bank centralny

PoniĪej przedstawiono przykáad badania efektu domina, czyli przenoszenia siĊ skutków niewypáacalnoĞci jednego banku na inny – poprzez rynek niezabezpieczonych lokat miĊdzybankowych15. OczywiĞcie efekt moĪe teĪ wystąpiü w wyniku zaraĪenia banku innymi kanaáami. Stress test zostaá opracowany w Narodowym Banku Polskim w 2010 r. w warunkach rynku krajowego.

W celu oceny ryzyka wystąpienia efektu domina przeprowadzono symulacje, w których dla kaĪdego banku zostaáa wygenerowana losowa wysokoĞü strat pomniej- szających kapitaáy. Strata taka mogáaby powstaü w wyniku realizacji jakiegoĞ rodzaju ryzyka, które wystąpiáo w bankach, na przykáad kredytowego. Straty byáy generowane z rozkáadów wykáadniczych o tak dobranych parametrach, aby prawdopodobieĔstwo upadáoĞci kaĪdego banku wyniosáo 1% (zaáoĪenie to uproĞciáo rachunek). Na potrzeby symulacji upadáoĞü banku identyfikowano, gdy jego kapitaáy spadaáy do zera (zda-

15 Raport o stabilnoĞci systemu finansowego, czerwiec 2008, NBP, Warszawa 2008, s. 79.

(7)

niem autorów jest to zaáoĪenie dyskusyjne). Ocena prawdopodobieĔstwa wystąpienia efektu domina polegaáa na analizowaniu skutków tych upadáoĞci dla innych banków.

SkalĊ zagroĪenia efektem domina mierzono na dwa sposoby. Pierwszą miarą byáa wartoĞü lokat miĊdzybankowych niespáaconych przez banki, które upadáyby na skutek upadáoĞci innego banku (tzw. upadáoĞü wtórna). Obrazuje to wpáyw upad- áoĞci wtórnych na inne banki na danym rynku. Drugą miarą jest wartoĞü aktywów banków upadáych wtórnie, wskazująca na wagĊ efektu domina dla stabilnoĞci caáego sektora bankowego w kraju. Symulacja byáa powtarzana 10 tys. razy, co pozwoliáo uzyskaü rozkáad prawdopodobieĔstwa strat wynikających z moĪliwoĞci wystąpienia efektu domina.

WielkoĞü moĪliwych strat z tytuáu tego efektu byáa w grudniu 2007 r. podobnie niska jak na koniec 2006 r. W 99% przypadków wartoĞü strat związanych z upad- kiem w wyniku niewypáacalnoĞci innego banku nie przekraczaáaby 0,055% áącznych aktywów sektora bankowego. W 99% przypadków udziaá aktywów banków, które upadáyby w wyniku niewypáacalnoĞci innego banku, w aktywach systemu bankowego nie przekroczyáby 6,5% w 2007 i 6% w 2006 r.

Banki upadające pierwotnie i niewywiązujące siĊ w peáni ze zobowiązaĔ miĊ- dzybankowych, nawet gdy nie prowadzą do upadáoĞci wtórnych, mogą powodowaü straty innych banków (ich wierzycieli). W trakcie symulacji zbadano, w jakim stop- niu niespáacane poĪyczki banków wpáynĊáyby na adekwatnoĞü kapitaáową banków wierzycieli. W tym celu zaáoĪono, Īe wartoĞü niespáaconej poĪyczki banku, który upada wtórnie, w caáoĞci obciąĪa kapitaá banku wierzyciela i odpowiednio obniĪa wspóáczynnik wypáacalnoĞci.

Pomimo mniejszego wyposaĪenia kapitaáowego banków w 2007 r. niĪ rok wczeĞniej nie zaobserwowano istotnego wpáywu niespáacenia poĪyczek banków upadających pierwotnie na wspóáczynniki wypáacalnoĞci ich banków wierzycieli (tj.

tych, które nie byáy objĊte bezpoĞrednim oddziaáywaniem efektu domina). W 2007 r. w 99 przypadkach (na 100 scenariuszy upadáoĞci pierwotnych) wspóáczynniki wy- páacalnoĞci banków wierzycieli wynosiáyby co najmniej 11,88%, a spadek Ğredniego wspóáczynnika wypáacalnoĞci tych banków nie przekroczyáby 0,5 pkt proc.

Ze wzglĊdu na niedostĊpnoĞü szczegóáowych danych zaprezentowana symulacja nie uwzglĊdniaáa moĪliwoĞci upadku banku zagranicznego. Analiza skali zaangaĪo- wania banków krajowych wobec banków zagranicznych wskazuje, Īe ryzyko wtór- nej upadáoĞci banku krajowego wystĊpuje najprawdopodobniej tylko w przypadku niewypáacalnoĞci podmiotu dominującego wobec banku. Potencjalne straty z tytuáu naleĪnoĞci od banków zagranicznych mogą oczywiĞcie wystąpiü.

Dynamiczny wzrost akcji kredytowej, w którego wyniku nastąpiáoby obniĪenie nadwyĪki kapitaáów wáasnych ponad wymóg kapitaáowy, mógáby zwiĊkszyü podat- noĞü krajowego systemu bankowego na efekt domina. Zmniejszenie tego zagroĪenia mógáby z kolei przynieĞü wzrost udziaáu transakcji zabezpieczonych (repo, fx swap) w transakcjach miĊdzybankowych o charakterze lokacyjnym.

(8)

ZakoĔczenie

Idea testowania kondycji banków wydaje siĊ bezsporna, jednakĪe jej obecna realizacja wywoáuje pewne wątpliwoĞci i wiele niespeánionych oczekiwaĔ. Przede wszystkim zaskakuje niewáączenie do stress testów znacznej liczby innych europejskich banków, które są mniejsze, ale z pewnoĞcią odgrywają waĪną rolĊ w poszczególnych krajach. Z kolei zakres kar czy czĊĞü zachĊt dla tych banków, które nie przechodzą testów i nie podejmują odpowiednich dziaáaĔ korygujących, są z pewnoĞcią nie- mobilizujące i niewystarczające. Warte rozwaĪenia jest wprowadzenie w krajach UE cyklicznych stress testów, dziĊki czemu nie trzeba bĊdzie zachĊcaü banków do zwiĊkszenia kapitaáu z powodu zbliĪania siĊ terminu przeprowadzania testów. Wska- zane wydaje siĊ równieĪ stosowanie dodatkowych testów w przypadku najbardziej zagroĪonych banków. DziĊki temu bĊdzie moĪliwe nie tylko ustalenie rzeczywistej kondycji ekonomiczno-finansowej danego banku, ale przede wszystkim wczesne wy- krycie zagroĪenia upadáoĞci takiej instytucji finansowej. Stress testy są wspóáczeĞnie podstawowym elementem procesu zarządzania ryzykiem.

Bibliografia

1. BystrzyĔski à., Bednarski P., Niestresujący test, www.e-rachunkowoĞü.pl.

2. Damodaran A., Ryzyko strategiczne, Wharton/KoĨmiĔski, Warszawa 2009.

3. European Banking Authority 2011. EU-Wide Stress Test, Aggregate Report, Brussels 2011, www.

eba.europa.eu.

4. Guidelines on Stress Testing, Committee of European Banking Supervisors, Brussels 2011.

5. Hull J.C., Risk Management and Financial Institutions, Pearson, 2010.

6. Krysiak Z., Szacowanie ryzyka kredytowego w koncepcji SERMEC, [w:] Finanse – nowe wyzwania teorii i praktyki. BankowoĞü, A. Gospodarowicz (red.), „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicz- nego we Wrocáawiu” 2011, nr 171.

7. àuszpiĔska A., Testy warunków skrajnych. Perspektywy, rola w zarządzaniu ryzykiem i tworzeniu strategii biznesowych, www.statconsulting.eu.

8. Masiukiewicz P., Zarządzanie sanacją banku, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.

9. Pratt S., Niculita A., Valuing a Business, McGraw-Hill 2007.

10. Ptak-Chmielewska A., Stala D., Testy warunków skrajnych w bankowoĞci, [w:] J. Pociecha (red.), Aktualne zagadnienia modelowania i prognozowania zjawisk spoáeczno-gospodarczych, „Studia i Prace UE w Krakowie” 2010, nr 10.

11. Raport o stabilnoĞci systemu finansowego, czerwiec 2008, NBP, Warszawa 2008.

12. Recommendation on the creation and supervisory oversight of temporary capital buffers to restore market confidence, The European Banking Authority, www.eba.europa.eu.

13. Zajączkowski S., ĩochowski D., ObciąĪenia gospodarstw domowych spáatami dáugu: rozkáady i stress testy, „Materiaáy i Studia NBP” 2007, z. 221.

14. Zygierewicz M., Stress testy w sektorze bankowym, www.alebank.pl.

(9)

Stress testing in banking

This article applies to a very current and interesting issues of conducting stress tests on European banks. The stress tests have gained strongly in importance after passing through the world financial crisis in recent years. Then, as a result of many startling bankruptcies and financial problems of many global financial institutions and banks more attention started to be paid to the use of the stress tests, especially in the banking sector. This paper presents a theoretical base for the creation of such tools in the financial sphere. Also great emphasis was put on the systematization of the various international recommendations of the stress tests. The authors also review and evaluate the stress tests used so far by the European Banking Authority. Finally, the Polish example of the stress test drafted by the Polish National Bank was analyzed.

Cytaty

Powiązane dokumenty

… nie orzeczono wobec nas tytułem środka zapobiegawczego zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne; *. … orzeczono wobec nas tytułem środka zapobiegawczego zakaz

[r]

Dowiedz się więcej Poniżej zobaczycie dwa filmy; w nich są podane również zadania.. Jeśli chcesz

- arkusze testowe SPR Wersja dla ojców - arkusze testowe SPR Wersja dla matek - arkusze obliczeniowe SPR-2 Ocena Postaw Matki/Ojca. - arkusze pytań SPR-2

- arkusze testowe SPR Wersja dla ojców - arkusze testowe SPR Wersja dla matek - arkusze obliczeniowe SPR-2 Ocena Postaw Matki/Ojca. - arkusze pytań SPR-2

(adaptacji i arkusze wyników, podręcznika) zeszyty testowe Diana

CFT 1- R Neutralny Kulturowo Test Inteligencji Cattella CFT 3 Neutralny Kulturowo Test Inteligencji Cattella CFT 20- R Neutralny Kulturowo Test Inteligencji Cattella WS/ZF-R

Załącznik nr 1b do SIWZ Wyniki testów dla procesorów i kart graficznych1. Test PassMark – CPU Mark dla procesorów,