Cena egz. 20 groszy. Nakład 3 8 0 0 0 egzemplarzy. Dziś 12 stroni
DZIENNIK BYDGOSKI
Wychodzi codziennie z wyjątkiem niedziel i Świąt.
Do BDziennika" dołącza się co tydzień ,,SPORT POMORSKI".
Redakcja otwarta od godziny 8-12 przed południom i od 5 -6 po południu.
Redaktor naczelny przyjmuje od godziny 11-12 przed południem.
Rękopisów niezamówionych nie zwraca się.
Redakcja i Administracja w Bydgoszczy, ulica Poznańska 80.
Filje: w Bydgoszczy, ul. Dworcowa 2 - w Toruniu, ul. Mostowa 17
w Grudziądzu, ul. Groblową5.
jA ju
Przedpłata wynosi w e-kspedycji i agencjach 2.75 zł. miesięcznie, 8.25 zł. kwartalnie; przez pocztęw dom 8.11 zł. miesięcznie, 9.33zł, kwartalnie.
Pod opaską: w Polsce 5.00 zł., do Gdańska 4.00 guld.,
do Niemiec 4.00 mk., do Francji i Ameryki 7.50 zł. miesięcznie.
W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód^ w^zakładzie, strajków itp., wydawnictwo nie odpowiada za dostarczanie pisma,
a abonenci niemają prawa do odszkodowania.
Telefony( Redakcja 32S, Naezełny redaktor 376, Administracja 315, Buchalteria 1374. - Pil'e: Bydgoszcz 1299, Toruń 360, Grudziądz 294.
Numer 203. BYDGOSZCZ, wtorek dnia 4 września 1023 r. Rok XXII.
Konsolidacja żywiołu polskiego
w Gdańsku.
Nowy zarząd Gminy Polskiej.
Społeczeństwo polskie w Gdańsku, po J ostatnich niepowodzeniach wyborczych, spowodowanych różnemi niesnaskami i
nieporozumieniami, znajdowało się wczorajszej niedzieli pod znakiem zgo
dy i harmonijnej współpracy w obro
nie kulturalnych i społeczno-gospodar
czych potrzeb Polonji gdańskiej, co u- wydatniło się należycie na uroczystem zebraniu konstytucyjnem nowo wybra
nej Rady Delegatów Gminy Polskiej w
W. M. Gdańsku, E. V., odbytem w wiel
kiej sali Domu Polskiego.
Zebranie, naktóreprzybyło 78delega-
tó.w oraz liczni przedstawiciele władz i urzędów polskich w Gdańsku, a także pewna liczba zaproszonych gości, było
czasami dość burzliwe i drażliwe, zwy
ciężyła jednak w końcu zdrowa myśl obywatelska i dobro sprawy ogólnej, które dla wszystkich uczestników było najwyższym wskaźnikiem i jedynem bodajże hasłem obrad.
Na intencję zjazdu odbyło się w ko
ściele św. Stanisława we Wrzeszczu solenne nabożeństwo, celebrowane przez ks. prob. Komorowskiego. Znakomite kazanie, zastosowane do chwili, uroczy
stej, tale ważnej w życiu Polonji gdań
skije, wygłosił ks. poseł Miszewski.
Obrady rozpoczęły się o godz. 10 i pół;
zagaił je stosownem przemówieniem
prezes Gminy Polskiej, p. Józef Czyżew
ski. Obrady trwały do godz. 10 wieczo
rem, gdyż wybory zarówno prezydjum jak i nowego zarządu były imienne i tajne.
Do prezydjum (stałego) wybrani zo
stali: marszałkiem p. aptekarz Kop
czyński, pierwszym wicemarszałkiem p.
Jedwabski, drugim wicemarszałkiem p.
Budzyński, radnymi pp. radca pocztowy Kucharski, prezes Związku Młodych Kupców p. Laska, kupiec Ogryczak l
rzemieślnik Uller.
Po wspólnym obiedzie, podczas które
go przemawiali pp.: minister Stras- burger, prezes Czyżewski i delegat M. S.
Z. radca Matusiński, wiceprezes Gminy Polskiej red. Cieszyński wygłosił spra
wozdanie z dziewięciomiesięcznej pracy zarządu, a następnie skarbnik p. rektor Michn a zdał sprawę ze stanu kasy.
Radca Kucharski imieniem komisji rewizyjnej wniósł o udzielenie zarządo
wi pokwitowania, co też się stało.
Teraz objął przewodnictwo nowy marszałek p. Kopczyński.
P. Józefa Czyżewskiego na wniosek p. dyr. Bresińskiego wybrano jednogło
śnie preze'sem honorowym Gminy Pol
skiej.
Całemu zarządowi wyrażono podzię
kowanie i uznanie za dotychczasową
pracę dla dobra Polonji gdańskiej.
P. radca Grabiński wygłosił obszerny
referat na temat ,,Prawa i obowiązki Rzeczypospolitej Polskiej wobec m niej
szości polskiej zagranicą wogóle, a w szczególności w Gdańsku i odwrotnie."
Po krótkiej dyskusji przystąpiono do wyboru nowego zarządu Gminy Pol
skiej. Wybrani zostali:
Prezesem ks. prof. Miszewski.
I wiceprezesem naczelny red. ,-Gazety Gdańsk'iej" p. W ł. Cieszyński.
I I wiceprezesem ks. prob. Komorow skl,
generalnym sekretarzem p. Ludwik Lisiński,
skarbnikiem p. rektor Michna, radnymi posłowie do sejmu gdańskie
go p. dr. Moczyński i prezes Z. Z. F. p.
Lendzion.
Tak więc dokonany został wybór no
wych władz Gminy Polskiej w Gdańsku.
Z przedstawicieli władz i urzędów polskich brali udział w zebraniu pp.:
minister Strasburger, radca Grabiński,
radca Kwiatkowski, radca Kieński, rad
ca dr. Bierowski, delegat M. S. Z. radca Matusiński, prezes Dyrekcji Kolei Czar
nowski, dyrektor Inspektoratu Celnego
inż. Kurnatowski i dyr. gimnazjum pol
skiego Ąugustyński.
Naczelnego redaktora pisma naszego, p. Jana Teskę, który otrzymał specjalne zaproszenie, zastępował red. Formański.
F.
Konferencja ustrojowa
Ch. D.
Kraków, 2. września. W dniu wczo
rajszym w wili posła Burtana, na Prze- gorzałach, odbyła się konferencja, w której wzięli udział wybitni chadecy z całej Polski. Celem jej było ustalenie o- pinji miarodajnych kół chadeckich, 'w jakim kierunku iść powinny zmiany Konstytucji. Zasadniczy referat wygło
sił p. proń Kutrzeba z Krakowa, a ko-
referat prezes klubu poselskiego Ch. D.
p. Chaciński z Warszawy. Ożywiona dy
skusja trwała do późnegowieczora. Z b.
dzielnicy pruskiej w konferencji wzięli udział pp. senator Radomski i redaktor Teska.
Z Klubu
Chrześcijańskiej Demokraci!.
Dziś, w poniedziałek 3września o go
dzinie 11 przed południem odbyło się w Sejmie posiedzenie Klubu Parlamentar
nego Chrześcijańskiej Demokracji. Po
słowie i senatorowie Ch. Dem. brali u-
dział w posiedzeniu.
Krwawa demonstracja a komunistyczna w Warszawie.
Tłum rzucił się na policianta. - i we Lwowie demon
stracje komunistyczne.
Warszawa, 3. 9. (tel. wł.) Z okazji ty
godnia rosyjskiej młodzieży komuni
stycznej, komuniści w Warszawie urzą
dzili wczoraj demonstrację uliczną, któ
ra miała krwawy epilog. O 6-tej wieczo
rem utworzył się pochód z około 200 o-
sób. Demonstranci nieśli transparent z napisem antypaństwowym i szli w stro
nę więzienia, gdzie siedzą więźniowie polityczni. Mający służbę na ulicy Dzi
kiej posterunkowy wszedł do sklepu i
zawiadomił telefonicznie komi(sarjat o pochodzie. Gdy wyszedł, demonstranci rzucili się na niego, i zaczęli go bić ki
jami, cegłami i kamieniami. Policjant pobiegł do przejeżdżającego tramwaju a
za nim napastnicy, usiłując go ściągnąć.
Policjant oddal kilka strzałów i zranił
trzy osoby. Przysłane na miejsce pogo
towie policyjne, rozpędziło manifestację
i aresztowało 10 osób. Trzy osoby ranne
w stanie ciężkim odwieziono doszpitala.
Jak donoszą ze Lwowa i tam doszło
wczoraj do demonstracji komunistycz
nej. Rozpędziła ją natychmiast policja
konna i piesza. W y kryto tajne zebranie komunistyczne. Aresztowano 3 osób.
Moskwa. (AW.) Według donie
sień z Helsingforsu ostatnie ochłodzenie się stosunków sowiecko-fińskicb wpły
nęło na zaostrzenie represji rządu fin
landzkieg'o przeciwko komunistom Fin- landji. W ciągu dwu dni ostatnich w
Finlandji aresztowano około 40 podda
nych sowieckich, oskarżonych o komu
nistyczną propagandę.
Śmierć francuskiego ministra Bokanowskiego
wskutek wypadku lotniczego.
Paryż, 3. 9. (tel. wł.) Wczoraj ogodz.
9.20 rano minister handlu Bokanowski udał się na wycieczkę aeroplanem z
Toul na uroczystość lotniczą do Cler- mont-Serrad. Bokanowskiemu towarzy
szyli dyrektor technicznej żeglugi po
wietrznej Le Franc, mechanik, obser
wator i pilot. Kilka chwil po odlocie na
wysokości kilkaset metrów aparat nagle przestał działać i spadł na ziemię.
Wszyscy pasażerowieponieśli śmierć na miejscu. W szczątkach zmiażdżonego a- paratu znaleziono zwęglone ciała. Zwło
k i min. Bokanowskiego poznano jedy
nie po platynowej dewizce od zegarka.
Na liczną publiczność, która się zebrała
na lotnisku, aby pożegnać ministra, ka
tastrofa wywarła przygnębiające wra
żenie. Nieszczęście wywołało zatrzyma
nie sie motoru.
Natychmiast po otrzymaniu wiado
mości o katastrofie, minister spraw
wewnętrznych osobiście zawiadomił żo
nę zmarłego o bolesnej stracie. Pozosta
je ona zczworgiem dzieci. Zmarły liczył
49łat. Na chwilę przed odlotem oświad
czyłon jednemu zgenerałów: ,,W dzien
nikach piszą, żeja nigdy nie latam ae
roplanem i że staram się zabezpieczyć przed tego rodzaju niebezpieczeństwem.
Jednakże podróż powietrzna bynajm niej
mnie nie przeraża".
Aeroplan był aparatem jednomoto-
rowym o sile 317koni; należał on doty
pu samolotów, używanych na wielkich
francuskich linjach komunikacyjnych.
Dopiero po uderzeniu o ziemię samolot spłonął. Zwłoki Bokanowskiego zostaną przewiezione do Paryża, gdzie w środę nastąpi pogrzeb.
Manewry armji sowieckiej.
Moskwa. (AW.) Zapowiedziane na październik manewry ar mji czerwonej,
które odbędą się w ramach trójkąta strategicznego Kijów—Czernichów—Ho- mel, kierowane będą osobiście przez ko
misarza ludowego wojny Worosziłowa z
udziałem Budiennego j Tuchaczewskie- go Ma wziąć w nich udział około 300
tysięcy żołnierzy regularnej ar mji czer
wonej. Zastępcą kierownika mane
wrów będzie nowomianowany szef czer
wonego sztabu generalnego Szapożni- kow, stronę polityczno-agitacyjną obej
mie Bubnov
Otwarcie Zgromadzenia Ligi Narodów.
Genewa, 3. IX. (tel. wł.) Dziś o godz.
11. przed poł. odbyło sięw sali reforma
torskiej otwarcie 9-tej sesji Zgromadze
nia Ligi Narodów. Po przemówieniu przewodniczącego ostatniej sesji Rady, Ligi, p. Procope, nastąpi wybór przewo
dniczącego Zgromadzenia. Największe
szanse mają Duńczyk Calle i minister-
Benesz. Pierwszego popierają Niemcy, drugiego Anglja.
Wybory do Rady Ligi wyznaczono' na10.b.m,
Watykan chce pogodzić
Chorwatów z rządem.
Wiedeń, 3. 9. (tel. wł.) Jak donoszą
z Rzymu, w kołach watykańskich panu
je zaniepokojenie z powodu naprężo
nych stosunków między Białogrodem a Zagrzebiem. Watykan zasadniczo nie
miesza się w sprawy wewnętrzne państw, lecz zewzględu na to, żeszefem rządu jugosłowiańskiego jest ksiądz ka
tolicki, Watykan chce użyć swych wpły
wów, aby katolików chorwackich uspo
koić.
Bukareszt, 3. 9. (tel. wł.) Marszałek
Piłsudski w drodze powr'otnej z Kon
stancy przybył do miejscowości Hie-
cep, gdzie został przyjęty uroczyście
przez władze miejscowe. Marszałek 'U
dał się do portu Braile, gdzie oglądał u- rządzenia portowe.
* * *
Warszawa, 3. 9. (tel. wł.) Premjer Bartelwyjechał wczoraj doSpały, ce
lem odbycia konferencji z Prezydentem Rzeczypospolitej.
* * *
Lwów, 3. 9. (tel. wł.) Oitwarto tu wczoraj Targi Wschodnie w obecności
min. Niezabytowfikiego, Kwiatkowskiego
i Kuhna. Przemówienia wygłosili ko
misarz rządu Strzelecki i min. Kwiat
kowski. * *
*
Moskwa, 3. 9. (Tel. wł.) Krążą tu ta
jemnicze pogłoski o śmierci wiceprezesa wschodnio-chińskiej kolei żelaznej Ła-
szewicza. Wersja o jego zgonie z po
wodu katastrofy samochodowej nie znajduje wiary. Twierdzą m. i., jakoby
Łaszewicz miał być otruty z polecenia
władz chińskich.
Zmiany w prasie poznańskiej ,,Dziennik Poznański" donosi: P. dr.
Władysław Wróblewski, dotychczasowy naczelny redaktor ,,Gazety Poznańskiej
i Pomorskiej", ustąpił z zajmowanego
stanowiskaw dniu wczorajszym i wyje
chał do Warszawy. Pismo podpisuje za naczelnego redaktora n. Leon Przyby
szewski.