• Nie Znaleziono Wyników

Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.08.21, R. 19[!], nr 96 + Niedziela nr 33

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.08.21, R. 19[!], nr 96 + Niedziela nr 33"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Cenę nemem 10 groszy Opłacona goMwkg r góry

PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

I

Rok 19IWJBK

Jak użytkować czas

wolnyZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

W p o l i t y c e s p o łe c z n e j c o r a z w ię k ­ s z e j lic z b y p a ń s t w u p o w s z e c h n iło s ię o s t a tn i o n o w e h a s ło s p o łe c z n e , h a s ło r a c j o n a l n e g o i p o ż y te c z n e g o z u ż y t k o ­ w a n ia c z a s u w o ln e g o p r z e z r o b o t n i k a i p r a c o w n i k a u m y s ło w e g o . N ie je s t o n o n o w e , a w P o ls c e s ły c h a ć j e b y ło o d s a m e g o p o c z ą t k u is tn ie n ia n a s z e j N ie p o d le g ło ś c i — s ta ło s ię z a ś r e a l n y m z c h w ilą w p r o w a d z e n i a u s t a w o w y c h u r lo p ó w .

J u ż o d k i l k u l a t z d o b y w a s o b ie o n o p r z e b o je m ś w ia t, o p in ię k r a j ó w i n a ­ r o d ó w , k t ó r e o r g a n iz u j ą lu d z i, p o w o ­ ł u j ą d o ż y c i a s p e c j a ln e d l a te g o c e lu o r g a n i z a c j e , m o b iliz u ją ś r o d k i d la r e ­ a l i z a c j i te g o h a s ła . W n i e k tó r y c h n a ­ w e t k r a j a c h o r g a n i z a c j a i. z w . w c z a ­ s ó w s t a ł a s ię id e ą p r z e w o d n i ą d l a p o ­ l i t y k i s p o łe c z n e j, b ę d ą c je d n o c z e ś n ie k o n k r e t n y m i w a ż n y m z a d a n i e m d la f ia ń s tw a , s a m o r z ą d ó w i i n s t y t u c y j s p o -

e c z n y c h .

S ą d z im y , ż e w n a s z e j r z e c z y w is t o ­ ś c i s p r a w a z o r g a n i z o w a n i a w y s iłk u d l a w ła ś c iw e g o z u ż y tk o w a n i a w o ln e ­ g o c z a s u r o b o tn ik a , c z y p r a c o w n i k a u m y s ło w e g o n ie w y m a g a s z e r s z e g o u - z a s a d n i e n i a . K a ż d y c z ło w ie k b o w ie m r o z u m ie , ż e r e g e n e r a c j a e n e r g ii F iz y c z ­ n e j, — z u ż y w a n e j p r z e z p r a c ę , m a j ą ­ c ą z a c e l p r z e k s z t a ł c e n i e ś w i a t a z e w ­ n ę tr z n e g o , j e s t n ic z y m in n y m , j a k c e ­ lo w ą i r o z u m n ą i n w e s t y c j ą , t a k p o ­ t r z e b n ą d l a w y d a j n e j i z u m iło w a n ie m s p e ł n ia n e j p r a c y .

W y d a w a ć s ię w p r a w d z ie m o ż e , ż e w y p o c z y n e k i d o b r e o d ż y w i a n i e z a p e ­ w n i j u ż w p e w n e j m ie r z e o d n o w ie n ie s ił. A le n a p e w n o o d n o w ie n ie to n ie b ę d z ie p e łn e , n a w e t p o d w z g lę d e m F i­

z y c z n y m . C a ł k o w i t e w y r ó w n a n i e w y ­ c z e r p a n i a f iz y c z n e g o i p s y c h i c z n e g o p r z e k r a c z a m o ż liw o ś c i p r a c o w n ik a m u s i o n o b y ć z a d a n i e m s p o łe c z n y m .

N a l e ż y b o w ie m d o d a ć , ż e o r g a n i­

z a c j a w c z a s ó w j e s t z n a c z n ie s z e r s z y m z a g a d n i e n i e m , n iż o r g a n i z a c j a u r lo ­ p u . P r o b l e m w c z a s ó w o b e j m u j e n a ­ w e t s a m p r o c e s p r o d u k c j i i w a r s z t a t p r a c y . W c h o d z ą tu v , g r ę p r z e r w y w p r a c y , c z a s n a p o s iłe k , w y g l ą d z e w n ę ­ t r z n y i u r z ą d z e n ie w e w n ę t r z n e w a r ­ s z ta t u .

W ś c is ły m z w i ą z k u z p r o b le m e m o r g a n iz a c j i w c z a s ó w b ę d z ie t a k ż e s p r a w a m i e s z k a n i a r o b o t n i k a . W s z e lk i w y p o c z y n e k i m o ż n o ś ć k u l t u r a l n y c h z a i n t e r e s o w a ń z a le ż y w d u ż e j m ie r z e o d w a r u n k ó w , w j a k i c h r o b o t n i k m ie ­ s z k a . T e a t r , k s i ą ż k a , s p o r t, w y c ie c z ­ k i itp . — o to s p r a w y , k t ó r e w d a ls z y m c i ą g u s z e r e g u j ą s ię n a lin ii z a g a d n i e ­ n i a w y k o r z y s t a n i a , n ie t y l k o s p ę d z e ­ n ia — w o ln e g o c z a s u r o b o t n i k a .

J e s t r z e c z ą w ia d o m ą , ż e P o ls k a p o ­ s i a d a n o w o c z e s n e u s t a w y u r lo p o w re . N ie z m i e n i a to j e d n a k f a k t u , ż e — g d y c h o d z i o w ła ś c iw e w y k o r z y s ta n i e u r ­ lo p ó w to d a le k o n a m je s z c z e d o w z o ­ r ó w k r a j ó w z a c h o d n i o - e u r o p e j s k ic h . U r lo p u n a s j e s t c z ę s to s p r z e d a w a n y p r a c o d a w c y , lu b — c o g o r s z a — p o d r ó ż n y m i w a r u n k a m i b y w a n i e u d z ie l a - n y . W n a j l e p s z y m w y p a d k u r o b o t n i k

„ s p ę d z a “ u r lo p w d o m u , r z a d k o ju ż , b a r d z o r z a d k o k o r z y s ta z o b o z u w y p o ­ c z y n k o w e g o , k t ó r e m o ż n a p o lic z y ć n a p a l c a c h j e d n e j r ę k i w c a łe j P o ls c e .

A p r z e c ie ż w z d r ó w - i u i p e łn e j z d o l­

n o ś c i p r o d u k c y j n e j r z e s z r o b o tn i c z y c h z a i n te r e s o w a n i s ą : i p r a c o d a w c y i u - b e z p ie c z e n i e s p o łe c z n e , s a m o r z ą d y i p a ń s t w o — i to n ie t y l k o z e w z g lę d u

Konflikt wojenny

na Dalekim Wschodzie taKi na liaó aneiiw Jagonii

T O K I O . Z K a n to n u d o n o s z ą ,

te js z e o r g a n iz a c je k o m u n is ty c z n e o tr z y ­ m a ły n a s tę p u ją c y ta jn y o k ó ln ik k o m in te r - n u :

1 ) J e ż e li w a lk i p r z e c ią g n ą s ię d o d n ia 2 5 s ie r p n ia — C h in y p r o k la m u ją p o w s z e ­ c h n ą m o b iliz a c ję .

2 ) W r a z ie w y b u c h u w o jn y ja p o ń s k ie j, K o m in te r n p o d e jm ie a k c ję d y w e r s y jn o s a ­ b o ta ż o w ą n a ty ła c h ja p o ń s k ic h .

3 ) D o p r o w in c ji C z a h a r i S u i- y u a n w y r u s z y c h iń s k a a r m ia k o m u n is ty c z n a lic z ą c a 2 0 0 .0 0 0 ż o łn ie r z y p o d d o w ó d z tw e m g e n e r a ła s o w ie c k ie g o .

Z N a n k in u d o n o s z ą , ż e z o s ta ła ta m ju ż o g ło s z o n a u s ta w a o „ m o b iliz a c ji n a r o d o *

0 wyłączenie tanihajo i sltcii feojowei

P A R Y Ż . A g e n c ja lla c a s a k o m u n i­

k u je : R z ą d b r y ty js k i z w r ó c ił s ię v , ś r o d ę d o r z ą d u f r a n c u s k ie g o z p r o p o ­ z y c ją , z m ie rz a ją c ą d o w . ią c z c z .ia S z a n g h a ju z e s tr e f y s ta rć c h iń s k o - ja - p o ń s k ic h . R z ą d b r y ty js k i z a p y ta ł, t:

r z ą d f r a n c u s k i b y łb y g o ló w p rz y łą ­ c z y ć s ię d o w s p ó ln e j d e m a r c h e z a m te - r e s o w a n y c h m o c a r s tw w o b e c C lik i i J a p o n ii, b y z a ż ą d a ć w y c o fa n ia w o jsk z B e z p o ś re d n ie g o s ą s ie d z tw a k o n c e sji m ię d z y n a ro d o w e j i f r a n c u s k ie j. V \ z a ­ m ia n z a to m o c a rs tw a z o b o w ią z a ły b y

n a p r o c e s p r o d u k c ji. > le g o z a g a d n ie n ia p o tr z e b n a je s t s iln a O c z y w is tą je s t r z e c z ą , ż e je d n o s tk a ' o r g a n iz a c ja s p o łe c z n a , k tó r a s tw o rz y n ie m o ż e w ła s n y m i s ila m i z o rg a n iz o -1 o d p o w i. d n ie u r z ą d z e n ia i u d o s tę p n i j<

w a ć w c z a só w -, a n i n a w e t — b a r d z o c z ę ­ s to z w ła s z c z a g d y id z ie o r o b o tn ik ó w

u rlo p u , je ś li w c z a s y o d p o w ia d a ć m a ją z a d a n iu p o ln e j o d b u d o w y s il i r o z b u d o w y w e w n ę trz n e j tr e ś c i k u ltu ­ r a ln e j.

N a le ż y s ię p r z e d e w s z y s tk im z a s ta ­ n o w ić , c z y n ie n a le ż a ło b y w u s ta w ie o u r lo p a c h w p r o w a d z ić z a s a d y n ie ty l­

k o m o ż n o ś c i a le i p r z y m u s u w y k o rz y ­ s ta n ia u r lo p ó w '. S p r a w ą w c z a s ó w z a ś p o w in n o s ię o b c ią ż y ć w a rs z ta ty p r a c y i u b e z p ic c z a ln ie . D la o p a n o w a n ia c a -

ż e la ra - j w e j“ . S z c z e g ó ły u s ta w y je s z c z e n ie s ą z n a -

। n e .

T O K IO . W z w ią z k u z e z m ia n ą p o lity ­ k i w k o n f lik c ie c h iń sk o -ja p o ń s k im , z m ia ­ n ą n a r z u c o n ą p rz e z s tro n ę c h iń s k ą , a p o ­ le g a ją c ą n a p o r z u c e n iu d o ty c h c z a so w e g o s ta n o w is k a n ie z a o s tr z a n ia k o n f lik tu , m in i­

s te r w o jn y S u g iy a m a p r z e d s ta w ił ra d z ie m in istró w k o n ie c z n o ś ć p r z e k s z ta łc a n ia >- b e c n e j g o s p o d a rk i n a r o d o w e j n a g o s p o d a r ­ k ę w o je n n ą . M in is tr o w ie fin a n só w i h a n ­ d lu w y k a ń c z a ją p r a c e , z a m ie rz a ją c e d o p o ­ w s z e c h n e j m o b iliz a c ji g o s p o d a rc z e j k r a ­ ju k tó ra z o s ta n ie p rz e p ro w a d z o n a d ro g ą u s ta w n a n a jb liż s z e j s e s ji p a r la m e n tu .

s ię d o o c h r o n y o b y w a te li i in te re só w "

c h iń s k ic h i ja p o ń k ic h w S z a n g h a ju . R z ą d f r a n c u s k i c a łk o w ic ie p r z e łą ­ c z y ! s ię d o p r .je k iu b r y ty js k ie g o . ty m s e n n e w y s ła n o in s tr u k c je d o u m - b a s a d e r ó w f ia n c u s k ic h w 1 o k io i w

? ; a n k i n ie .

K o m u n ik a t k o ń c z y s ię u w a g ą , ż e e w e n tu a ln e p o w o d z e n ie w s p ó ln e j d e ­ m u re iw m o g ło b y d a ć o k a z ję d o p o je d ­ n a w c z e j a k c ji m e d ia c y jn e j p o m ię d z y C h in a m i a J a p o n ią .

s z e r o k im m a s o m ( d o m y w y p o c z y n k o ­ w e , o b o z y le tn ie , z im o w e itp .)

W z o r y p o d ty m w z g lę d e m is iu ie ją . s ą o n e z n a n e w p a ń s tw a c h u p r z e m y ­ s ło w io n y c h . A le n a s z e d o ś w ia d c z e n ia , c h o ć c z a s e m w w 7ą s k im z a k r e s ie (d o ­ ś w ia d c z e n ia U b e z p ie c z a ln i S p o i, w S o ­ s n o w c u , m a g is tr a tu n i. s t. W a rs z a w y ) , n ie s ą d o p o g a r d z e n ia . U p o w s z e c h n ie­

n ie ty c h w y s iłk ó w je s t n ie ty lk o w s k a ­ z a n e , je s t o n o s p o łe c z n y m o b o w ią z ­

k ie m . t.

S Z A N G H A J . S iły m ię d z y n a r o d o w e b r o n ią c e k o n c e s y j p a ń s tw o b c y c h w S z a n g h a ju , w z r a s ta ją c o d z ie n n ie . — O b e c n ie lic z ą o n e 8 0 0 ż o łn ie r z y i 9 0 0 m a ry n a r z y f r a n c u s k ic h . 2 1 0 0 ż o łn ie r z y i 4 0 0 m a r y n a r z y b r y ty js k ic h , 1 0 0 0 ż o ł­

n ie r z y i 9 0 0 m a ry n a r z y a m e r y k a ń ­ s k ic h , 5 0 m a r y n a r z y ' w to k ic h o r a z 2 5 0 o c h o tn ik ó w s p o ś r ó d c u d z o z ie m c ó w , m ie s z k a ją c y c h w k o n c e s ji m ię d z y n a ­ r o d o w e j.

250.000 (łiiótni^ no hondę

S Z A N G H A J . Z f r o n tu p ó ln o c n o - c h iń s k ie g o d o n o s z ą , ż e p o m im o g w a ł­

to w n e g o n a ta r c ia ja p o ń s k ie g o tr w a ją ­ c e g o o d 1 0 -c iu d n i. n a p r z e łę c z N a n - k o u , p o d c z a s k tó r e g o d w a p u łk i c h iń ­ s k ie z o s ta ły z d z ie s ią tk o w a n e , ( h iń - c z y c y n a d a l b r o n ią p r z e łę c z y z a d a ją c p o w a ż n e s tra ty p r z e c iw n ik o w i. 1 6 b m . tr z y s tu ja p o ń c z y k ó w p r z y p o p a rc iu a r ty le rii u d e r z y ło n a w z g ó r z e n a w c s c h ó d o d N a n k a n , le c z z o - t. l■’ o d p a r­

ty c h z e s tr a ta m i. R e z y g n u ją c z n a ta r ­ c ia c z o ło w e g o . J a p o m - y c y u d e r z y ły n a o b s z a r g ó r s k i M a -w c i-c z u e n n a z a ­ c h ó d o d N a u k a u .

N a I’ r o n c ie p ó łn o c n e g o C z a h a r u w s z y s tk ie w ię k s z e m ia s ta z n a jd u ją s ię w r e k a c h C h iń c z y k ó w , k tó r z y o b le g a ­ rn . C z a n g -p c h . P r z y b y ły p o s iłk i ja ­ p o ń s k ie , c e ie m o b ro n y p ro w in c ji D ż c -

; h o l.

samolotów japońskich

S Z A N G Id A J . — G 1 ó w n a k w 'a te r a w o js k n a n k iń s k ic h k o m u n ik u je , ż e 2 s a m o lo ty ja p o ń s k ie z o d a ly s tr ą c o n e w p o b liż u K u a n g - te (1 1 7 k m n a p o łu d n io - w Ty w s c h ó d o d N a n k in u ), z a ś in n y s a ­ m o lo t n ie c o b liż e j N a n k in u w p o b liż u m . L its u .

\\ c z w a rte k o g o d z . 1 2 ,2 0 c z a s u lo ­ k a ln e g o u k a z a ły s ię n a d o k o lic a m i N a n k in u , le c ą c w -y so k o w c h m u r a c h , ja p o ń s k ie s a m o lo ty ' b o re d o w e . B o m ­ b y n ie tr a fiły w ło h r s k o , n u t .m ia s ? u s z k o d z iły s z e r e g d o m ó w n a p r z e d m ie ­ ś c ia c h .N a n k in u . J c s i w ie lu z a b ity c h i r a n n y c h . N a s tę p n ie s a m o lo ty ja p o ń ­ s k ie o d k - c ia ly , z a ś o g o d z . ; d c z a u lo ­ k a ln e g o p o n o w n ie r o z p o c z ę ły b o m b a r- d o w a n ic N a n k in u .

F O K 1 O . W e d łu g k o m u n ik a tu a d ­ m ir a lic ji. e s k a d r y lo tn ic z e ja p o ń s k ie b o m b a rd o w m ly p ro c h o w n ię i s k ła d y 7 a - m u n iu ji w N a n łu n ie , w k tó r y c h p o ­ w s ta ły e k s p lo z je i p o ż a r y .

i ! R N P S IN . V v I ie n ts in ie c z y n io n e .s ą g o r ą c z k o w e p rz y g o to w a n ia d o o d ­

p a r c ia a ta k u lo tn ic z e g o w ’o j'k n a n k iń ­ s k ic h . P rz y g o to w a n ia te w y w o ła ły n a ­ s tr ó j p a n ik i w ś r ó d lu d n o ś c i w ie jsk ie j.

T y s ią c e C h iń c z y k ó w c h r o n i s ię p o n o ­ w n ie w k o n c e s ji b r y ty js k ie j, g d z ie z p o w o d u p r z e p e łn ie n ia d o m ó w , z m u ­ s z o n e s ą d o o b o z o w a n ia w ś r ó d u le w n e ­ g o d e s z c z u n a u lic y . 6 ty s ię c y u c h o d ź ­ c ó w s c h r o n iło s ię w k o n c e s ji w io k ic i.

E w a k u a c ja k o n c e s ji w S z a n g h a ju u -

। w m ż a n a tu je s t o g ó ln ie z a o s ta te c z n e z n ie s ie n ie k o n c e s y j c u d z o /j e m s k ic h w C h in a c h .

B U N T W N A N K I N I E

T O K IO . A g e n c ja D o m e i p o d a je p o g ło ­ s k i o b u n c ie w N a n k in ie i a r e s z to w a n iu g e n . P a i-C z u n g -H si z p r o w in c ji K w a n y s i.

(2)

Str.2EDCBA G Ł O S “ Nr. 96

flozwiklanie taiemiia manlerslwa w Hadi

Werbowanie Polaków do specjalnej akcji w Niemczech — tłem zbrodniWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

Ja k ju ż d o n o siliśm y p o p rz e d n io ta­

je m n ic a m o rd e rstw a w K sią żk a c h je st ju ż w y ja śn io n a . M o rd e rc a z o sta ł u ję ty i p rz y ­ z n a ł się d o w in y .

P o n iż e j p rz e d sta w ia m y szczeg ó ło w o p rz e b ie g d o c h o d z e ń P P ., k tó re w w y n ik u d o p ro w a d z iły d o u sta le n ia o sob y sp ra w ­ cy i w y d a n ia g o w rę c e sp ra w ie d liw o śc i.

W to k u d o c h o d z e ń w stęp n y c h p o lic ja

Morderca St. Brylski

szczegó ło w o b a d a ła k rą g o só b , z k tó ry m i się sty k a ł z a m o rd o w a n y n a te re n ie K sią­

ż e k . S tw ie rd z o n o , ze d o n a jb liż sz y c h jeg o z n a jo m y ch n a le ż a ł S ta n isła w B ry lsk i p o ­ c h o d z ą c y z p o w ia tu k u tn o w sk ie g o , k tó ry czaso w o p rz e b y w ał ja k o ro b o tn ik ro ln y w K sią ż k a c h i p rz e jśc io w o p ra c o w a ł ra z e m z z a m o rd o w a n y m w p o w ie c ie c h e łm iń sk im . B ry lsk ie g o je sz c z e w ie cz o re m p rz e d z a ­ b ó jstw e m w id z ia n o z S c h elle rem , n a to ­ m ia st n ie m o ż n a g o b y ło z n a le ź ć w K sią­

ż k a c h p o o d k ry c iu z b ro d n i. M ie jsc e c h w i­

lo w eg o z a m ie sz k a n ia B ry lsk ie g o u sta lo n o u ro b o tn ik a W ład y sław a P re d la w K sią­

ż k a c h , u k tó re g o w m ie sz k a n iu p rz e p ro ­ w a d z o n o re w iz ję . O d n a le z io n o p o z o sta ­ w io n e p rz e z B ry lsk ieg o rz e c z y , m . in . p rz e m o c z o n e trz e w ik i i części b ie liz n y m ę ­ sk ie j z b ro c z o n e k rw ią . — P rz esłu c h a n ia p rz e z p . k o m isarz a P P . S z m y tk o w sk ie g o , ż o n a P re d la p o d łu ż sz y c h b a d a n ia c h p rz y ­ z n a ła się , że B ry lsk i p rz e b y w a ł u n ic h w c ią g u so b o ty , a w ie c z o re m o k o ło 2 1 o p u - o p u śc ił m ie sz k a n ie, m ó w iąc , że u d a je się d o ro d z ic ó w . D a le j w y ja śn iła in d a g o w a n a , że w n ie d z ie lę o g . 3 ra n o B ry lsk i w ró c ił d o m ie sz k a n ia i p rz y n ió sł ze so b ą p a c z k ę . P a k u n e k te n ro z w in ą ł i p rz e b ra ł się w rz e ­ czy w y ję te z n ieg o . P rz e m o c z o n e zaś sw o je u b ra n ie i b ie liz n ę p o z o sta w ił. O k o ło 4 o p u śc ił m iesz k a n ie , m ó w ią c , że u d a je się d o W ą b rz e ź n a , sk ą d z a m ie rz a p o c ią g ie m w y je c h a ć d o C h ełm ży . P rz e d o d e jśc ie m

58)

(C iąg d alszy).

G dyby C zerw iec w ied ział o tej b ez­

p łatn ej o k azji p o w rotu , jak że p ięk n y m w y d aw ałb y m u się św iat cały , k tó ry te­

raz d la n ieg o o tu lił się n a n o w o k rep ą zm artw ień , zg ry zo t i b ezn ad ziejn o ści istn ien ia.

W y siad ł z tram w aju d o szczętn ie zła­

m an y n a d u ch u i ap aty cznie w szedł do p o czek aln i d w o rco w ej.

P rzejrzał ro zk ład jazdy i stw ierd ził, że p o ciąg do P o zn an ia o d ch o dzi za pół g o d zin y , co go jeszcze w w ięk szy w p ra­

w iło o d m ęt d ep resji.

P rzeszło k w ad ran s b ezrad n ie k ręcił się po h o llu d w o rco w y m , o g ląd ał p asa­

żeró w , o b serw o w ał ty p o w y ru ch rzeczy i lu d zi i sam n ie w ied ział, czego tu szu ­ k a, jak b y w y p atry w ał cu d u , k tó ryb y n a­

p ełn ił jeg o n ied o stateczn ie zao p atrzo n ą k ieskę.

W szy stk ie lu d zk ie w y siłk i ro zb i­

ja ją się zaw sze o p ien iąd ze. I ja, d y ­ p lo m o w an y ek o n o m ista, ro zb iłem się też n a tej rafio — ro zm y ślał.

p rz e licz y ł p ie n ią d z e , k tó ry c h p rz e d ty m n ie p o sia d a ł i w rę c z y ł P re d lo w e j za m ie­

sz k a n ie 4 zł. O św iad czy ł, w k o ń c u , że o ile p o lic ja b ę d z ie się o n ieg o p y ta ła , m a ją p o ­ w ie d z ie ć , że w ró c i n ie b a w e m . W p rz e c i­

w ie ń stw ie d o żo n y P re d e l m o cn o z d e n e r­

w o w an y o d m ó w ił w y ja śn ie ń i z teg o p o w o ­ d u z o sta ł p rz e z p o lic ję z a trz y m a n y .

B a d a ją c p rz y n a leż n o ść re sz ty z a w a r­

to ści p rz y n ie sio n e j p rz e z B ry lsk ie g o p a c z ­ k i, stw ie rd z o n o , że d w ie c h u ste c z k i i 3 k o łn ie rzy k i n a le ż a ły d o z a m o rd o w a n e g o . P o sia d a ją c ta k n ie z b ite d o w o d y p rz e c iw B ry lsk ie m u p rz e p ro w a d za jąc y d o c h o d z e ­ n ie K o m isarz , sp o w o d o w ał a re sz to w a n ie sp ra w c y m o rd u w S k ą p e m p o d C h ełm żą, g d z ie z a m iesz k u je b ra t B ry lsk ie g o . W y k o ­ n u ją c to z le c e n ie p o lic ja z C h ełm ży u ję ła ta m ż e m o rd e rc ę i p rz e tra n sp o rto w a n o go d o W ą b rz e ź n a . B a d a n y tu B ry lsk i p rz e z K o m isa rz a p o d łu ż sz y c h in d a g a c ja c h p rz y ­ z n a ł się, że a c z k o lw ie k z a b rał rz e c z y i g o tó w k ę z a m o rd o w a n e g o n ie u c z y n ił teg o z c h ę c i ra b u n k u , lecz p o p e łn ił m o rd e rstw o d la te g o , że S c h e lle r o b ra z ił g o ste k ie m o b e lg , p o n ie w a ż o d m ó w ił u d a n ia się z n im ra z em d o N ie m ie c , co b y ło p la n o w a n e n a tą n o c . —

W d alszy m c ią g u B ry lsk i o p isu je d o ­ k ła d n ie m ie jsc e , w k tó ry m d o k o n ał m o r­

d e rstw a , p rz e n iesien ie zw ło k d o b a g n a i o d c ię c ie g ło w y o d tu ło w ia d la u ta je n ia z b ro d n i. T e je g o z e z n a n ia p o tw ie rd z iły się p rz y lo k a ln e j w iz y ta c ji n a k tó rą z o sta ł sp ro w a d z o n y d o K sią ż e k .

M o rd e rc a n ie o k a z y w a ł ż a d n e g o w z ru ­ sz e n ia p rz y ty c h z e z n a n ia c h i p o z o sta ł d o ­ sy ć o b o ję tn y n a sk u tk i sw o jeg o o k ro p n e ­ g o c z y n u . B ry lsk i je st to c z ło w ie k n isk ie ­ g o w z ro stu , tw a rz z d ra d z a c e c h y w ro d z o ­ n eg o o k ru c ie ń stw a , w y d a je się je d n a k b y ć d o sy ć b y stry m .

Głowa zamordowanego Schellera.

D o k ąd b y też m o żn a zajechać za m o je 5 zł — zaciek aw ił się, p rzeg ląd a­

jąc k atalo g cen b iletó w .

— A m ożeby tak iść n a pieszo — pod- szep n ął so b ie z szu b ieniczn y m h u m o ­ rem .

S y tu acja b y ła g ro tesk o w a. M ożna się b aw ić g ro tesk ą, ale n iep rzy jem n ie być jej b o h aterem .

Z atrzy m ał się w sw y m p rzy m u so w y m sp acerze u sch o d ó w , w io d ący ch do pod­

ziem n eg o tu n elu i n a p ero n y , p rzy g lą­

d ając się k o ro w o d ow i p o d ró żn y ch .

W y d o stałem się z jed n eg o w ięzie­

n ia, by w p aść w d ru g ie. T eraz jestem u w ięzio n y w całej B y d g o szczy — sn u ł

„d etek ty w ** 1 k an w ę sw y ch ro zm y ślań , gdy d o b ieg ła go ro zm o w a d w ó ch m ęz- czyn, w itający ch się w y lew n ie:

PRECZ Z BIBUŁĄ

„FOLKSFRONTOWĄ“!

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych o- debrało debit pocztowy licznym czasopi­

smom i broszurom komunistycznym i folk- sfrontowym, wydawanym za granicą.

Między zakazanymi w Polsce drukami znajdują się pisma z Paryża, Moskwy, Mińska, Barcelony, Madrytu, Antwerpii, Brooklina i Strasburga.

M atu szak był u n iw ersy teck im k o le g ą ' C zerw ca. N ależał do ty ch szczęśliw ców , k tó rzy zaraz po u k o ń czen iu stu d jó w o- trzy m ali p o sad ę. N iew ielk ą, co p raw d a, m iał p en sy jk ę, ale jak n a początek...

S zczęśliw iec, jeg o cio cia jest k u ­ zy n k ą staro sty — m ó w ili k o led zy o M a­

tu szak u .

C zerw iec, n ie n am y ślając się an i se­

k u n d y , w y k u pił b ilet do In o w ro cław a i „n a skrzydłach** p o ciąg u osobow ego p o p ęd ził do zbaw czego celu.

W In o w ro cław iu zatrzy m ał się w re­

sta u ra c ji H o telu B ast i telefo n iczn ie sk o m u n ik o w ał się z M atu szak iem .

Z am ó w ił sobie k aw ę n a k o n to k o leg i i zn o w u w eselej sp o jrzał n a św iat.

— G en ju szem n ie jestem , ale jak o ś u m iem so b ie p rzecież rad zić — p o ch w a­

lił się n aw et w d u ch u .

P o w itan ie k o leg ó w b y ło b ard zo czule

n ie w id zieli się p rzecież „k u p ę cza- su “. G dy ty lk o p o w iedzieli so b ie n aj­

w ażn iejsze w tak ich w y p adk ach zd an ia, C zerw iec p rzy stąp ił do rzeczy i z pew ­ n ą d o zą h u m o ru o p o w ied ział koledze w streszczen iu sw e o statn ie p rzeży cia, k o ń cząc p ro śb ą o pożyczkę.

C hodzi ty lk o o d ziesięć złotych, b y m m ó g ł zajech ać do P o zn ania. O - d eślą ci w sp ies z n em tenopa© .

„F ran ek , jak się m asz? D o k ąd je- d ziesz?

„Ja do P o zn ania. A ty ?

„Ja do In o w ro cław ia. P o jed ziem y k a­

w ałek razem **.

R zu co n e w czasie ro zm o w y słow o

„Inow rocław **, p rzy p o m n ian o C zerw co­

w i, że p rzecież m a tam zn ajo m eg o .

D o d jab ła! — zak lął z em o cji p ra­

w ie g ło śn o — p rzecież Jó zef M atu szak tam p racu je w u rzęd zie sk arb o w y m . Ż e też ze m n ie ta k i fu jara! D o p iero teraz so b ie p rzy p o m n ieć! Jó zef n ap ew n o po­

życzy m i fo rsy n a d alszą d ro g ę.

C/Jęcfe nfcf crfrc/f rozkładowej

Na specjalną uwagę zasługują okolicz­

ności towarzyszące popełnieniu zbrodni, jakie się wyłoniły w trakcie dochodzeń. — Ustalono, że tak zamordowany jak i mor­

derca zamierzali pierwotnie przekroczyć nielegalnie granicę (Książki są położone w pasie nadgranicznym) by udać się, jak to obecnie zdarza się nader często, nielegal­

nie do Niemiec. Wtajemniczeni w ich za­

miary byli i inni osobnicy, którzy popie­

rali projekt, a nawet udzielali wskazówek i pomocy. Zachodzi też podejrzenie że zamordowany właśnie dla zdobycia środ­

ków na tę przeprawę sprzedał swój rower.

Uzyskane w ten sposób pieniądze pod­

sunęły Brylskiemu zbrodniczą myśl przy­

właszczenia sobie tej gotówki (ca 28 zł), chociażby przez morderstwo.

Przy dochodzeniach za sprawcą mor­

derstwa wyszły na jaw macki zakonspi­

rowanej akcji, chwytające uciekinierów z kraju, wydyrygowanych w specjalnym ce­

lu do Niemiec. Jak każda robota konspi­

racyjna, tak i te machinacje szkodzące interesom państwa, odbywają się w mro­

kach, które z natury rzeczy sprzyjają wszelkim zbrodniczym zamysłom. W kon­

kretnym wypadku nechybnie zrodził się w umyśle zbrodniarza pomysł, by wy­

korzystać tajemniczą przeprawę dla ce­

lów rabunkowych. Dlatego też moralna odpowiedzialność za popełnioną zbrodnię spada na tych, którzy inicjowali i ułatwiali przestępstwo, aczkolwiek innego rodzaju.

Wroga ta państwu robota zasługuje bezwzględnie na potępienie, gdyż jak to się uwydatniło w wypadku morderstwa w Książkach, daje podkład do innych zbrod­

niczych zamierzeń. Dlatego też zupełnie wskazane i słuszne jest przeciwdziałanie czynników bezpieczeństwa tej rozkła­

dowej akcji. Jak się dowiadujemy sieć ta obejmująca całą Polskę Zachodnią dosię­

gła i do naszego powiatu. Podejrzany o współudział w tej akcji jest kupiec Fritz Ploetz z Książek, którego do czasu ukoń­

czenia śledztwa przytrzymano w areszcie.

P A R Y Ż . A g en cja H a v asa d o n o si z L izb o ny : M in isterstw o sp ra w z a g ra n i­

c z n y c h o p u b lik o w a ło p ó źn o w n o cy ze śro dy n a c z w a rtek n o tę d o n o szącą, że rz ą d p o rtu g a lsk i z ry w a w szy stk ie sto ­ su n k i d y p lo m a ty c z n e z C zech o sło w a­

cją.

P rz y c z y n y z e rw an ia sto su n k ó w d y ­ p lo m aty c z n y c h z C zech o sło w acją są n a stę p u ją c e :

R z ą d p o rtu g a lsk i z a m ie rz a ł zam ó ­ w ić w czesk iej fa b ry ce b ro n i „C esk o - slo v en sk a Z b ro jo v k a* ’ w ięk szą ilo ść k a ­ ra b in ó w m aszy n o w y ch . N a sk u te k in ­ te rw en c ji rz ą d u czech o sło w ack ieg o , fa­

b ry k a b ro n i o d m ó w iła p rz y ję c ia zam ó ­ w ien ia.

P o w ie lo kro tn ej w y m ia n ie n o t p o ­ m ięd zy o b u rz ą d a m i, rz ą d p o rtu g a lsk i d o szed ł d o p rz e k o n an ia , że C zech o sło ­ w a c ja w b re w tem u , co o św ia d c z a ła w n o tach , o d m ó w iła w y k o n a n ia zam ó w ie­

n ia p o rtu g alsk ie g o p o d p re sją in n ego p a ń stw a . W ty m stan ie rz e c z y zd ecy ­ d o w an o z e rw a ć sto su n k i d y p lo m a ty c z­

n e i o d w o łać m in istra p ełn o m o cn eg o P o rtu g a lii i p erso n el p o selstw a z P rag i, p o w ie rza jąc o p ie k ę n a d o b y w ate lam i P o rtu g a lii w C zech o sło w acji m in istro­

w i p ełn o m ocn em u W ło ch .

P A R Y Ż . Z erw an ie sto su n k ó w d y ­ p lo m aty c zn y c h m ięd zy P o rtu g a lią a C zech o sło w acją w y w o łało d u ż e w ra ż e­

n ie z a ró w n o w k o lach d y p lo m a ty cz ­ n y c h ja k i w p ra sie fra n cu sk iej.

,,M a tin ‘ z a u w a ż a , że fa k t te n jest je d n y m z ep izo d ó w n o w ej fa z y w w al­

ce d w ó ch b lo k ó w id eo w y ch , a m ian o ­ w icie: b lo k u p rag n ąceg o u trz y m a ć ła d z b lo k iem m ark sisto w sk im , k tó ry o - trz y m iije ro z k a z y z M o sk w y .

+

„CZECHOSŁOWACJA PRZEDMURZEM SOWIETÓW44

L IZ B O N A . D z ie n n ik liz b o ń sk i „D ia- rio d i N o tic ia“, k o m e n tu ją c k o m u n ik a t rz ą d u p o rtu g a lsk ie g o w sp ra w ie zer­

w a n ia sto su n k ó w d y p lo m a ty cz n y c h z P ra g ą p isze : C z e c h o s ło w a ­ c ja je st p rz e d m u rz e m so w ieck im w śro d k o w ej E u ro p ie. Je st m o że n a j­

w ię k sz ą so w ieck ą b azą lo tn iczą. C z e­

ch o sło w acja w ie d z ia ła o ty m , że b ro ń n ie b y ła p rz e zn a c zo n a d la H iszp an ii, ale o trz y m a ła in stru k c je o d Z w iązk u S o w ieck ieg o , b y n ie d o sta rc z ać b ro n i d o k ra ju , k tó ry jest p e w n ą g w a ra n c ją p rz e d sk o m u n izo w an iem p ó łw y sp u ib e­

ry jsk ieg o .

B a! — rozłożył ręce M atu szek — w y b rałeś się w tak ą p o rę, p rzed p ierw ­ szy m ! Ż eb y m m iał, to w iesz, że n a­

ty ch m iast ci służę...

A łe zro zu m przecież m o je położe­

n ie. M uszę stąd w y jech ać za w szelk ą cenę.

N ie m ó g łb y ś tak zo stać ze d w a d n i? P o jutrze d o stan iem y p en sje. U m n ie m asz nocleg, w ik t i o p ieru nek ...

C zło w iek u ! C zyś ty o szalał? Ja m u szę być w P o zn an iu ja k n ajp ręd zej.

M acie czas tu taj, w idzę...

W y b acz, p rzy zw y czaiłem się tu p atrzy ć n a czas pod k ątem tem p a za­

łatw ien ia sp raw b iu ro w y ch . N o, nie m artw się, H en iu . Jak m u si być, to m u si. P o staram się d la cieb ie o tego

„dziesiątaka**.

P o d w o d zą M atu szak a ro zp o częli w ę­

d ró w k ę o d zn ajo m eg o do zn ajo m eg o , ale w szęd zie było „p rzed pierw szym **.

W reszcie jak aś k o leżan k a biurow e; po­

ży czy ła 10 zł.

— O na n a m n ie leci — w y w n io sk o­

w ał z teg o h ero iczn eg o w y czy n u kole­

żan k i M atu szak . I

D zięk i o w ej sy m patji, do tak gigan*

ty czn y ch zd o lnej o fiar, zd o łał Cz c m v ic c

w e czw artek n ad ran em d o trzeć dc P o- zn an ia.

(C iąg datezy n astąp i).

Cytaty

Powiązane dokumenty

dow ana była, podobnie jak upadek pierw ­ szego cesarstw a, klęską w ojenną- P rzez w ej nę francusko-niem iecką drugie cesarstw o dnia 2 w rześnia 1870 roku rozbiło się na

W pew nej chw ili, gdy dzieci uczepiły się kraw ędzi, stojącej na nierów nym gruncie skrzyni, ta się w yw róciła, zasypując baw iące się

W idok zew nętrzny nie przedstaw ia nic nadw zyczajnego, w ieża naw et w ydaję się za gruba i za ciężka, ale za to w ew nątrz w ielkie bogactw o form dekoracyjnych,

te rzeczy stały się w figurze naszej, abyś- my złego nie pożądali, jako i oni pożądali: ani się sta wajcie bałwochwalcami, jako niektórzy z nich, jako na­.. pisano: Siadł

Koca o sprawie robotniczej wskazuje dwie dziedziny pracy dla sprawy tej rozwią ­ zania: mamy sprawić, aby robotnik polski nie czul się tylko techniczną siłą

Gdy więc owa wielka i zdawało się — potężna tama przestała spełniać swoje zadanie, rozpoczęły się zabiegi o zabudowanie innej tamy, j o innej formie i z

P elplin, jako stoR ca P elplin jest tym jedynym m iastem na P om orzu, które przed kilku laty dopiero otrzym ało praw o m iejskie. X IV kościół był

W związku z powyższe uczestnicy zebrania Polskiego Związku Zachodniego w W cibrzeźnie w dniu 17 marca 1938 roku jaknajenergiczniej protestują przeciwko nazywaniu Pomorza