Cenę nemem 10 groszy Opłacona goMwkg r góry
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
I
Rok 19IWJBKJak użytkować czas
wolnyZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
W p o l i t y c e s p o łe c z n e j c o r a z w ię k s z e j lic z b y p a ń s t w u p o w s z e c h n iło s ię o s t a tn i o n o w e h a s ło s p o łe c z n e , h a s ło r a c j o n a l n e g o i p o ż y te c z n e g o z u ż y t k o w a n ia c z a s u w o ln e g o p r z e z r o b o t n i k a i p r a c o w n i k a u m y s ło w e g o . N ie je s t o n o n o w e , a w P o ls c e s ły c h a ć j e b y ło o d s a m e g o p o c z ą t k u is tn ie n ia n a s z e j N ie p o d le g ło ś c i — s ta ło s ię z a ś r e a l n y m z c h w ilą w p r o w a d z e n i a u s t a w o w y c h u r lo p ó w .
J u ż o d k i l k u l a t z d o b y w a s o b ie o n o p r z e b o je m ś w ia t, o p in ię k r a j ó w i n a r o d ó w , k t ó r e o r g a n iz u j ą lu d z i, p o w o ł u j ą d o ż y c i a s p e c j a ln e d l a te g o c e lu o r g a n i z a c j e , m o b iliz u ją ś r o d k i d la r e a l i z a c j i te g o h a s ła . W n i e k tó r y c h n a w e t k r a j a c h o r g a n i z a c j a i. z w . w c z a s ó w s t a ł a s ię id e ą p r z e w o d n i ą d l a p o l i t y k i s p o łe c z n e j, b ę d ą c je d n o c z e ś n ie k o n k r e t n y m i w a ż n y m z a d a n i e m d la f ia ń s tw a , s a m o r z ą d ó w i i n s t y t u c y j s p o -
e c z n y c h .
S ą d z im y , ż e w n a s z e j r z e c z y w is t o ś c i s p r a w a z o r g a n i z o w a n i a w y s iłk u d l a w ła ś c iw e g o z u ż y tk o w a n i a w o ln e g o c z a s u r o b o tn ik a , c z y p r a c o w n i k a u m y s ło w e g o n ie w y m a g a s z e r s z e g o u - z a s a d n i e n i a . K a ż d y c z ło w ie k b o w ie m r o z u m ie , ż e r e g e n e r a c j a e n e r g ii F iz y c z n e j, — z u ż y w a n e j p r z e z p r a c ę , m a j ą c ą z a c e l p r z e k s z t a ł c e n i e ś w i a t a z e w n ę tr z n e g o , j e s t n ic z y m in n y m , j a k c e lo w ą i r o z u m n ą i n w e s t y c j ą , t a k p o t r z e b n ą d l a w y d a j n e j i z u m iło w a n ie m s p e ł n ia n e j p r a c y .
W y d a w a ć s ię w p r a w d z ie m o ż e , ż e w y p o c z y n e k i d o b r e o d ż y w i a n i e z a p e w n i j u ż w p e w n e j m ie r z e o d n o w ie n ie s ił. A le n a p e w n o o d n o w ie n ie to n ie b ę d z ie p e łn e , n a w e t p o d w z g lę d e m F i
z y c z n y m . C a ł k o w i t e w y r ó w n a n i e w y c z e r p a n i a f iz y c z n e g o i p s y c h i c z n e g o p r z e k r a c z a m o ż liw o ś c i p r a c o w n ik a — m u s i o n o b y ć z a d a n i e m s p o łe c z n y m .
N a l e ż y b o w ie m d o d a ć , ż e o r g a n i
z a c j a w c z a s ó w j e s t z n a c z n ie s z e r s z y m z a g a d n i e n i e m , n iż o r g a n i z a c j a u r lo p u . P r o b l e m w c z a s ó w o b e j m u j e n a w e t s a m p r o c e s p r o d u k c j i i w a r s z t a t p r a c y . W c h o d z ą tu v , g r ę p r z e r w y w p r a c y , c z a s n a p o s iłe k , w y g l ą d z e w n ę t r z n y i u r z ą d z e n ie w e w n ę t r z n e w a r s z ta t u .
W ś c is ły m z w i ą z k u z p r o b le m e m o r g a n iz a c j i w c z a s ó w b ę d z ie t a k ż e s p r a w a m i e s z k a n i a r o b o t n i k a . W s z e lk i w y p o c z y n e k i m o ż n o ś ć k u l t u r a l n y c h z a i n t e r e s o w a ń z a le ż y w d u ż e j m ie r z e o d w a r u n k ó w , w j a k i c h r o b o t n i k m ie s z k a . T e a t r , k s i ą ż k a , s p o r t, w y c ie c z k i itp . — o to s p r a w y , k t ó r e w d a ls z y m c i ą g u s z e r e g u j ą s ię n a lin ii z a g a d n i e n i a w y k o r z y s t a n i a , n ie t y l k o s p ę d z e n ia — w o ln e g o c z a s u r o b o t n i k a .
J e s t r z e c z ą w ia d o m ą , ż e P o ls k a p o s i a d a n o w o c z e s n e u s t a w y u r lo p o w re . N ie z m i e n i a to j e d n a k f a k t u , ż e — g d y c h o d z i o w ła ś c iw e w y k o r z y s ta n i e u r lo p ó w — to d a le k o n a m je s z c z e d o w z o r ó w k r a j ó w z a c h o d n i o - e u r o p e j s k ic h . U r lo p u n a s j e s t c z ę s to s p r z e d a w a n y p r a c o d a w c y , lu b — c o g o r s z a — p o d r ó ż n y m i w a r u n k a m i b y w a n i e u d z ie l a - n y . W n a j l e p s z y m w y p a d k u r o b o t n i k
„ s p ę d z a “ u r lo p w d o m u , r z a d k o ju ż , b a r d z o r z a d k o k o r z y s ta z o b o z u w y p o c z y n k o w e g o , k t ó r e m o ż n a p o lic z y ć n a p a l c a c h j e d n e j r ę k i w c a łe j P o ls c e .
A p r z e c ie ż w z d r ó w - i u i p e łn e j z d o l
n o ś c i p r o d u k c y j n e j r z e s z r o b o tn i c z y c h z a i n te r e s o w a n i s ą : i p r a c o d a w c y i u - b e z p ie c z e n i e s p o łe c z n e , s a m o r z ą d y i p a ń s t w o — i to n ie t y l k o z e w z g lę d u
Konflikt wojenny
na Dalekim Wschodzie taKi na liaó aneiiw Jagonii
T O K I O . Z K a n to n u d o n o s z ą ,
te js z e o r g a n iz a c je k o m u n is ty c z n e o tr z y m a ły n a s tę p u ją c y ta jn y o k ó ln ik k o m in te r - n u :
1 ) J e ż e li w a lk i p r z e c ią g n ą s ię d o d n ia 2 5 s ie r p n ia — C h in y p r o k la m u ją p o w s z e c h n ą m o b iliz a c ję .
2 ) W r a z ie w y b u c h u w o jn y ja p o ń s k ie j, K o m in te r n p o d e jm ie a k c ję d y w e r s y jn o s a b o ta ż o w ą n a ty ła c h ja p o ń s k ic h .
3 ) D o p r o w in c ji C z a h a r i S u i- y u a n w y r u s z y c h iń s k a a r m ia k o m u n is ty c z n a lic z ą c a 2 0 0 .0 0 0 ż o łn ie r z y p o d d o w ó d z tw e m g e n e r a ła s o w ie c k ie g o .
Z N a n k in u d o n o s z ą , ż e z o s ta ła ta m ju ż o g ło s z o n a u s ta w a o „ m o b iliz a c ji n a r o d o *
0 wyłączenie tanihajo i sltcii feojowei
P A R Y Ż . A g e n c ja lla c a s a k o m u n i
k u je : R z ą d b r y ty js k i z w r ó c ił s ię v , ś r o d ę d o r z ą d u f r a n c u s k ie g o z p r o p o z y c ją , z m ie rz a ją c ą d o w . ią c z c z .ia S z a n g h a ju z e s tr e f y s ta rć c h iń s k o - ja - p o ń s k ic h . R z ą d b r y ty js k i z a p y ta ł, t:
r z ą d f r a n c u s k i b y łb y g o ló w p rz y łą c z y ć s ię d o w s p ó ln e j d e m a r c h e z a m te - r e s o w a n y c h m o c a r s tw w o b e c C lik i i J a p o n ii, b y z a ż ą d a ć w y c o fa n ia w o jsk z B e z p o ś re d n ie g o s ą s ie d z tw a k o n c e sji m ię d z y n a ro d o w e j i f r a n c u s k ie j. V \ z a m ia n z a to m o c a rs tw a z o b o w ią z a ły b y
n a p r o c e s p r o d u k c ji. > le g o z a g a d n ie n ia p o tr z e b n a je s t s iln a O c z y w is tą je s t r z e c z ą , ż e je d n o s tk a ' o r g a n iz a c ja s p o łe c z n a , k tó r a s tw o rz y n ie m o ż e w ła s n y m i s ila m i z o rg a n iz o -1 o d p o w i. d n ie u r z ą d z e n ia i u d o s tę p n i j<
w a ć w c z a só w -, a n i n a w e t — b a r d z o c z ę s to z w ła s z c z a g d y id z ie o r o b o tn ik ó w
— u rlo p u , je ś li w c z a s y o d p o w ia d a ć m a ją z a d a n iu p o ln e j o d b u d o w y s il i r o z b u d o w y w e w n ę trz n e j tr e ś c i k u ltu r a ln e j.
N a le ż y s ię p r z e d e w s z y s tk im z a s ta n o w ić , c z y n ie n a le ż a ło b y w u s ta w ie o u r lo p a c h w p r o w a d z ić z a s a d y n ie ty l
k o m o ż n o ś c i a le i p r z y m u s u w y k o rz y s ta n ia u r lo p ó w '. S p r a w ą w c z a s ó w z a ś p o w in n o s ię o b c ią ż y ć w a rs z ta ty p r a c y i u b e z p ic c z a ln ie . D la o p a n o w a n ia c a -
ż e la ra - j w e j“ . S z c z e g ó ły u s ta w y je s z c z e n ie s ą z n a -
। n e .
T O K IO . W z w ią z k u z e z m ia n ą p o lity k i w k o n f lik c ie c h iń sk o -ja p o ń s k im , z m ia n ą n a r z u c o n ą p rz e z s tro n ę c h iń s k ą , a p o le g a ją c ą n a p o r z u c e n iu d o ty c h c z a so w e g o s ta n o w is k a n ie z a o s tr z a n ia k o n f lik tu , m in i
s te r w o jn y S u g iy a m a p r z e d s ta w ił ra d z ie m in istró w k o n ie c z n o ś ć p r z e k s z ta łc a n ia >- b e c n e j g o s p o d a rk i n a r o d o w e j n a g o s p o d a r k ę w o je n n ą . M in is tr o w ie fin a n só w i h a n d lu w y k a ń c z a ją p r a c e , z a m ie rz a ją c e d o p o w s z e c h n e j m o b iliz a c ji g o s p o d a rc z e j k r a ju k tó ra z o s ta n ie p rz e p ro w a d z o n a d ro g ą u s ta w n a n a jb liż s z e j s e s ji p a r la m e n tu .
s ię d o o c h r o n y o b y w a te li i in te re só w "
c h iń s k ic h i ja p o ń k ic h w S z a n g h a ju . R z ą d f r a n c u s k i c a łk o w ic ie p r z e łą c z y ! s ię d o p r .je k iu b r y ty js k ie g o . ty m s e n n e w y s ła n o in s tr u k c je d o u m - b a s a d e r ó w f ia n c u s k ic h w 1 o k io i w
? ; a n k i n ie .
K o m u n ik a t k o ń c z y s ię u w a g ą , ż e e w e n tu a ln e p o w o d z e n ie w s p ó ln e j d e m u re iw m o g ło b y d a ć o k a z ję d o p o je d n a w c z e j a k c ji m e d ia c y jn e j p o m ię d z y C h in a m i a J a p o n ią .
s z e r o k im m a s o m ( d o m y w y p o c z y n k o w e , o b o z y le tn ie , z im o w e itp .)
W z o r y p o d ty m w z g lę d e m is iu ie ją . s ą o n e z n a n e w p a ń s tw a c h u p r z e m y s ło w io n y c h . A le n a s z e d o ś w ia d c z e n ia , c h o ć c z a s e m w w 7ą s k im z a k r e s ie (d o ś w ia d c z e n ia U b e z p ie c z a ln i S p o i, w S o s n o w c u , m a g is tr a tu n i. s t. W a rs z a w y ) , n ie s ą d o p o g a r d z e n ia . U p o w s z e c h n ie
n ie ty c h w y s iłk ó w je s t n ie ty lk o w s k a z a n e , je s t o n o s p o łe c z n y m o b o w ią z
k ie m . t.
S Z A N G H A J . S iły m ię d z y n a r o d o w e b r o n ią c e k o n c e s y j p a ń s tw o b c y c h w S z a n g h a ju , w z r a s ta ją c o d z ie n n ie . — O b e c n ie lic z ą o n e 8 0 0 ż o łn ie r z y i 9 0 0 m a ry n a r z y f r a n c u s k ic h . 2 1 0 0 ż o łn ie r z y i 4 0 0 m a r y n a r z y b r y ty js k ic h , 1 0 0 0 ż o ł
n ie r z y i 9 0 0 m a ry n a r z y a m e r y k a ń s k ic h , 5 0 m a r y n a r z y ' w to k ic h o r a z 2 5 0 o c h o tn ik ó w s p o ś r ó d c u d z o z ie m c ó w , m ie s z k a ją c y c h w k o n c e s ji m ię d z y n a r o d o w e j.
250.000 (łiiótni^ no hondę
S Z A N G H A J . Z f r o n tu p ó ln o c n o - c h iń s k ie g o d o n o s z ą , ż e p o m im o g w a ł
to w n e g o n a ta r c ia ja p o ń s k ie g o tr w a ją c e g o o d 1 0 -c iu d n i. n a p r z e łę c z N a n - k o u , p o d c z a s k tó r e g o d w a p u łk i c h iń s k ie z o s ta ły z d z ie s ią tk o w a n e , ( h iń - c z y c y n a d a l b r o n ią p r z e łę c z y z a d a ją c p o w a ż n e s tra ty p r z e c iw n ik o w i. 1 6 b m . tr z y s tu ja p o ń c z y k ó w p r z y p o p a rc iu a r ty le rii u d e r z y ło n a w z g ó r z e n a w c s c h ó d o d N a n k a n , le c z z o - t. l■’ o d p a r
ty c h z e s tr a ta m i. R e z y g n u ją c z n a ta r c ia c z o ło w e g o . J a p o m - y c y u d e r z y ły n a o b s z a r g ó r s k i M a -w c i-c z u e n n a z a c h ó d o d N a u k a u .
N a I’ r o n c ie p ó łn o c n e g o C z a h a r u w s z y s tk ie w ię k s z e m ia s ta z n a jd u ją s ię w r e k a c h C h iń c z y k ó w , k tó r z y o b le g a ją rn . C z a n g -p c h . P r z y b y ły p o s iłk i ja p o ń s k ie , c e ie m o b ro n y p ro w in c ji D ż c -
; h o l.
samolotów japońskich
S Z A N G Id A J . — G 1 ó w n a k w 'a te r a w o js k n a n k iń s k ic h k o m u n ik u je , ż e 2 s a m o lo ty ja p o ń s k ie z o d a ly s tr ą c o n e w p o b liż u K u a n g - te (1 1 7 k m n a p o łu d n io - w Ty w s c h ó d o d N a n k in u ), z a ś in n y s a m o lo t n ie c o b liż e j N a n k in u w p o b liż u m . L its u .
\\ c z w a rte k o g o d z . 1 2 ,2 0 c z a s u lo k a ln e g o u k a z a ły s ię n a d o k o lic a m i N a n k in u , le c ą c w -y so k o w c h m u r a c h , ja p o ń s k ie s a m o lo ty ' b o re d o w e . B o m b y n ie tr a fiły w ło h r s k o , n u t .m ia s ? u s z k o d z iły s z e r e g d o m ó w n a p r z e d m ie ś c ia c h .N a n k in u . J c s i w ie lu z a b ity c h i r a n n y c h . N a s tę p n ie s a m o lo ty ja p o ń s k ie o d k - c ia ly , z a ś o g o d z . ; d c z a u lo k a ln e g o p o n o w n ie r o z p o c z ę ły b o m b a r- d o w a n ic N a n k in u .
F O K 1 O . W e d łu g k o m u n ik a tu a d m ir a lic ji. e s k a d r y lo tn ic z e ja p o ń s k ie b o m b a rd o w m ly p ro c h o w n ię i s k ła d y 7 a - m u n iu ji w N a n łu n ie , w k tó r y c h p o w s ta ły e k s p lo z je i p o ż a r y .
i ! R N P S IN . V v I ie n ts in ie c z y n io n e .s ą g o r ą c z k o w e p rz y g o to w a n ia d o o d
p a r c ia a ta k u lo tn ic z e g o w ’o j'k n a n k iń s k ic h . P rz y g o to w a n ia te w y w o ła ły n a s tr ó j p a n ik i w ś r ó d lu d n o ś c i w ie jsk ie j.
T y s ią c e C h iń c z y k ó w c h r o n i s ię p o n o w n ie w k o n c e s ji b r y ty js k ie j, g d z ie z p o w o d u p r z e p e łn ie n ia d o m ó w , z m u s z o n e s ą d o o b o z o w a n ia w ś r ó d u le w n e g o d e s z c z u n a u lic y . 6 ty s ię c y u c h o d ź c ó w s c h r o n iło s ię w k o n c e s ji w io k ic i.
E w a k u a c ja k o n c e s ji w S z a n g h a ju u -
। w m ż a n a tu je s t o g ó ln ie z a o s ta te c z n e z n ie s ie n ie k o n c e s y j c u d z o /j e m s k ic h w C h in a c h .
B U N T W N A N K I N I E
T O K IO . A g e n c ja D o m e i p o d a je p o g ło s k i o b u n c ie w N a n k in ie i a r e s z to w a n iu g e n . P a i-C z u n g -H si z p r o w in c ji K w a n y s i.
Str.2EDCBA G Ł O S “ Nr. 96
flozwiklanie taiemiia manlerslwa w Hadi
Werbowanie Polaków do specjalnej akcji w Niemczech — tłem zbrodniWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Ja k ju ż d o n o siliśm y p o p rz e d n io ta
je m n ic a m o rd e rstw a w K sią żk a c h je st ju ż w y ja śn io n a . M o rd e rc a z o sta ł u ję ty i p rz y z n a ł się d o w in y .
P o n iż e j p rz e d sta w ia m y szczeg ó ło w o p rz e b ie g d o c h o d z e ń P P ., k tó re w w y n ik u d o p ro w a d z iły d o u sta le n ia o sob y sp ra w cy i w y d a n ia g o w rę c e sp ra w ie d liw o śc i.
W to k u d o c h o d z e ń w stęp n y c h p o lic ja
Morderca St. Brylski
szczegó ło w o b a d a ła k rą g o só b , z k tó ry m i się sty k a ł z a m o rd o w a n y n a te re n ie K sią
ż e k . S tw ie rd z o n o , ze d o n a jb liż sz y c h jeg o z n a jo m y ch n a le ż a ł S ta n isła w B ry lsk i p o c h o d z ą c y z p o w ia tu k u tn o w sk ie g o , k tó ry czaso w o p rz e b y w ał ja k o ro b o tn ik ro ln y w K sią ż k a c h i p rz e jśc io w o p ra c o w a ł ra z e m z z a m o rd o w a n y m w p o w ie c ie c h e łm iń sk im . B ry lsk ie g o je sz c z e w ie cz o re m p rz e d z a b ó jstw e m w id z ia n o z S c h elle rem , n a to m ia st n ie m o ż n a g o b y ło z n a le ź ć w K sią
ż k a c h p o o d k ry c iu z b ro d n i. M ie jsc e c h w i
lo w eg o z a m ie sz k a n ia B ry lsk ie g o u sta lo n o u ro b o tn ik a W ład y sław a P re d la w K sią
ż k a c h , u k tó re g o w m ie sz k a n iu p rz e p ro w a d z o n o re w iz ję . O d n a le z io n o p o z o sta w io n e p rz e z B ry lsk ieg o rz e c z y , m . in . p rz e m o c z o n e trz e w ik i i części b ie liz n y m ę sk ie j z b ro c z o n e k rw ią . — P rz esłu c h a n ia p rz e z p . k o m isarz a P P . S z m y tk o w sk ie g o , ż o n a P re d la p o d łu ż sz y c h b a d a n ia c h p rz y z n a ła się , że B ry lsk i p rz e b y w a ł u n ic h w c ią g u so b o ty , a w ie c z o re m o k o ło 2 1 o p u - o p u śc ił m ie sz k a n ie, m ó w iąc , że u d a je się d o ro d z ic ó w . D a le j w y ja śn iła in d a g o w a n a , że w n ie d z ie lę o g . 3 ra n o B ry lsk i w ró c ił d o m ie sz k a n ia i p rz y n ió sł ze so b ą p a c z k ę . P a k u n e k te n ro z w in ą ł i p rz e b ra ł się w rz e czy w y ję te z n ieg o . P rz e m o c z o n e zaś sw o je u b ra n ie i b ie liz n ę p o z o sta w ił. O k o ło 4 o p u śc ił m iesz k a n ie , m ó w ią c , że u d a je się d o W ą b rz e ź n a , sk ą d z a m ie rz a p o c ią g ie m w y je c h a ć d o C h ełm ży . P rz e d o d e jśc ie m
58)
(C iąg d alszy).
G dyby C zerw iec w ied ział o tej b ez
p łatn ej o k azji p o w rotu , jak że p ięk n y m w y d aw ałb y m u się św iat cały , k tó ry te
raz d la n ieg o o tu lił się n a n o w o k rep ą zm artw ień , zg ry zo t i b ezn ad ziejn o ści istn ien ia.
W y siad ł z tram w aju d o szczętn ie zła
m an y n a d u ch u i ap aty cznie w szedł do p o czek aln i d w o rco w ej.
P rzejrzał ro zk ład jazdy i stw ierd ził, że p o ciąg do P o zn an ia o d ch o dzi za pół g o d zin y , co go jeszcze w w ięk szy w p ra
w iło o d m ęt d ep resji.
P rzeszło k w ad ran s b ezrad n ie k ręcił się po h o llu d w o rco w y m , o g ląd ał p asa
żeró w , o b serw o w ał ty p o w y ru ch rzeczy i lu d zi i sam n ie w ied ział, czego tu szu k a, jak b y w y p atry w ał cu d u , k tó ryb y n a
p ełn ił jeg o n ied o stateczn ie zao p atrzo n ą k ieskę.
— W szy stk ie lu d zk ie w y siłk i ro zb i
ja ją się zaw sze o p ien iąd ze. I ja, d y p lo m o w an y ek o n o m ista, ro zb iłem się też n a tej rafio — ro zm y ślał.
p rz e licz y ł p ie n ią d z e , k tó ry c h p rz e d ty m n ie p o sia d a ł i w rę c z y ł P re d lo w e j za m ie
sz k a n ie 4 zł. O św iad czy ł, w k o ń c u , że o ile p o lic ja b ę d z ie się o n ieg o p y ta ła , m a ją p o w ie d z ie ć , że w ró c i n ie b a w e m . W p rz e c i
w ie ń stw ie d o żo n y P re d e l m o cn o z d e n e r
w o w an y o d m ó w ił w y ja śn ie ń i z teg o p o w o d u z o sta ł p rz e z p o lic ję z a trz y m a n y .
B a d a ją c p rz y n a leż n o ść re sz ty z a w a r
to ści p rz y n ie sio n e j p rz e z B ry lsk ie g o p a c z k i, stw ie rd z o n o , że d w ie c h u ste c z k i i 3 k o łn ie rzy k i n a le ż a ły d o z a m o rd o w a n e g o . P o sia d a ją c ta k n ie z b ite d o w o d y p rz e c iw B ry lsk ie m u p rz e p ro w a d za jąc y d o c h o d z e n ie K o m isarz , sp o w o d o w ał a re sz to w a n ie sp ra w c y m o rd u w S k ą p e m p o d C h ełm żą, g d z ie z a m iesz k u je b ra t B ry lsk ie g o . W y k o n u ją c to z le c e n ie p o lic ja z C h ełm ży u ję ła ta m ż e m o rd e rc ę i p rz e tra n sp o rto w a n o go d o W ą b rz e ź n a . B a d a n y tu B ry lsk i p rz e z K o m isa rz a p o d łu ż sz y c h in d a g a c ja c h p rz y z n a ł się, że a c z k o lw ie k z a b rał rz e c z y i g o tó w k ę z a m o rd o w a n e g o n ie u c z y n ił teg o z c h ę c i ra b u n k u , lecz p o p e łn ił m o rd e rstw o d la te g o , że S c h e lle r o b ra z ił g o ste k ie m o b e lg , p o n ie w a ż o d m ó w ił u d a n ia się z n im ra z em d o N ie m ie c , co b y ło p la n o w a n e n a tą n o c . —
W d alszy m c ią g u B ry lsk i o p isu je d o k ła d n ie m ie jsc e , w k tó ry m d o k o n ał m o r
d e rstw a , p rz e n iesien ie zw ło k d o b a g n a i o d c ię c ie g ło w y o d tu ło w ia d la u ta je n ia z b ro d n i. T e je g o z e z n a n ia p o tw ie rd z iły się p rz y lo k a ln e j w iz y ta c ji n a k tó rą z o sta ł sp ro w a d z o n y d o K sią ż e k .
M o rd e rc a n ie o k a z y w a ł ż a d n e g o w z ru sz e n ia p rz y ty c h z e z n a n ia c h i p o z o sta ł d o sy ć o b o ję tn y n a sk u tk i sw o jeg o o k ro p n e g o c z y n u . B ry lsk i je st to c z ło w ie k n isk ie g o w z ro stu , tw a rz z d ra d z a c e c h y w ro d z o n eg o o k ru c ie ń stw a , w y d a je się je d n a k b y ć d o sy ć b y stry m .
Głowa zamordowanego Schellera.
— D o k ąd b y też m o żn a zajechać za m o je 5 zł — zaciek aw ił się, p rzeg ląd a
jąc k atalo g cen b iletó w .
— A m ożeby tak iść n a pieszo — pod- szep n ął so b ie z szu b ieniczn y m h u m o rem .
S y tu acja b y ła g ro tesk o w a. M ożna się b aw ić g ro tesk ą, ale n iep rzy jem n ie być jej b o h aterem .
Z atrzy m ał się w sw y m p rzy m u so w y m sp acerze u sch o d ó w , w io d ący ch do pod
ziem n eg o tu n elu i n a p ero n y , p rzy g lą
d ając się k o ro w o d ow i p o d ró żn y ch .
— W y d o stałem się z jed n eg o w ięzie
n ia, by w p aść w d ru g ie. T eraz jestem u w ięzio n y w całej B y d g o szczy — sn u ł
„d etek ty w ** 1 k an w ę sw y ch ro zm y ślań , gdy d o b ieg ła go ro zm o w a d w ó ch m ęz- czyn, w itający ch się w y lew n ie:
PRECZ Z BIBUŁĄ
„FOLKSFRONTOWĄ“!
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych o- debrało debit pocztowy licznym czasopi
smom i broszurom komunistycznym i folk- sfrontowym, wydawanym za granicą.
Między zakazanymi w Polsce drukami znajdują się pisma z Paryża, Moskwy, Mińska, Barcelony, Madrytu, Antwerpii, Brooklina i Strasburga.
M atu szak był u n iw ersy teck im k o le g ą ' C zerw ca. N ależał do ty ch szczęśliw ców , k tó rzy zaraz po u k o ń czen iu stu d jó w o- trzy m ali p o sad ę. N iew ielk ą, co p raw d a, m iał p en sy jk ę, ale jak n a początek...
— S zczęśliw iec, jeg o cio cia jest k u zy n k ą staro sty — m ó w ili k o led zy o M a
tu szak u .
C zerw iec, n ie n am y ślając się an i se
k u n d y , w y k u pił b ilet do In o w ro cław a i „n a skrzydłach** p o ciąg u osobow ego p o p ęd ził do zbaw czego celu.
W In o w ro cław iu zatrzy m ał się w re
sta u ra c ji H o telu B ast i telefo n iczn ie sk o m u n ik o w ał się z M atu szak iem .
Z am ó w ił sobie k aw ę n a k o n to k o leg i i zn o w u w eselej sp o jrzał n a św iat.
— G en ju szem n ie jestem , ale jak o ś u m iem so b ie p rzecież rad zić — p o ch w a
lił się n aw et w d u ch u .
P o w itan ie k o leg ó w b y ło b ard zo czule
— n ie w id zieli się p rzecież „k u p ę cza- su “. G dy ty lk o p o w iedzieli so b ie n aj
w ażn iejsze w tak ich w y p adk ach zd an ia, C zerw iec p rzy stąp ił do rzeczy i z pew n ą d o zą h u m o ru o p o w ied ział koledze w streszczen iu sw e o statn ie p rzeży cia, k o ń cząc p ro śb ą o pożyczkę.
— C hodzi ty lk o o d ziesięć złotych, b y m m ó g ł zajech ać do P o zn ania. O - d eślą ci w sp ies z n em tenopa© .
„F ran ek , jak się m asz? D o k ąd je- d ziesz?
„Ja do P o zn ania. A ty ?
„Ja do In o w ro cław ia. P o jed ziem y k a
w ałek razem **.
R zu co n e w czasie ro zm o w y słow o
„Inow rocław **, p rzy p o m n ian o C zerw co
w i, że p rzecież m a tam zn ajo m eg o .
— D o d jab ła! — zak lął z em o cji p ra
w ie g ło śn o — p rzecież Jó zef M atu szak tam p racu je w u rzęd zie sk arb o w y m . Ż e też ze m n ie ta k i fu jara! D o p iero teraz so b ie p rzy p o m n ieć! Jó zef n ap ew n o po
życzy m i fo rsy n a d alszą d ro g ę.
C/Jęcfe nfcf crfrc/f rozkładowej
Na specjalną uwagę zasługują okolicz
ności towarzyszące popełnieniu zbrodni, jakie się wyłoniły w trakcie dochodzeń. — Ustalono, że tak zamordowany jak i mor
derca zamierzali pierwotnie przekroczyć nielegalnie granicę (Książki są położone w pasie nadgranicznym) by udać się, jak to obecnie zdarza się nader często, nielegal
nie do Niemiec. Wtajemniczeni w ich za
miary byli i inni osobnicy, którzy popie
rali projekt, a nawet udzielali wskazówek i pomocy. Zachodzi też podejrzenie że zamordowany właśnie dla zdobycia środ
ków na tę przeprawę sprzedał swój rower.
Uzyskane w ten sposób pieniądze pod
sunęły Brylskiemu zbrodniczą myśl przy
właszczenia sobie tej gotówki (ca 28 zł), chociażby przez morderstwo.
Przy dochodzeniach za sprawcą mor
derstwa wyszły na jaw macki zakonspi
rowanej akcji, chwytające uciekinierów z kraju, wydyrygowanych w specjalnym ce
lu do Niemiec. Jak każda robota konspi
racyjna, tak i te machinacje szkodzące interesom państwa, odbywają się w mro
kach, które z natury rzeczy sprzyjają wszelkim zbrodniczym zamysłom. W kon
kretnym wypadku nechybnie zrodził się w umyśle zbrodniarza pomysł, by wy
korzystać tajemniczą przeprawę dla ce
lów rabunkowych. Dlatego też moralna odpowiedzialność za popełnioną zbrodnię spada na tych, którzy inicjowali i ułatwiali przestępstwo, aczkolwiek innego rodzaju.
Wroga ta państwu robota zasługuje bezwzględnie na potępienie, gdyż jak to się uwydatniło w wypadku morderstwa w Książkach, daje podkład do innych zbrod
niczych zamierzeń. Dlatego też zupełnie wskazane i słuszne jest przeciwdziałanie czynników bezpieczeństwa tej rozkła
dowej akcji. Jak się dowiadujemy sieć ta obejmująca całą Polskę Zachodnią dosię
gła i do naszego powiatu. Podejrzany o współudział w tej akcji jest kupiec Fritz Ploetz z Książek, którego do czasu ukoń
czenia śledztwa przytrzymano w areszcie.
P A R Y Ż . A g en cja H a v asa d o n o si z L izb o ny : M in isterstw o sp ra w z a g ra n i
c z n y c h o p u b lik o w a ło p ó źn o w n o cy ze śro dy n a c z w a rtek n o tę d o n o szącą, że rz ą d p o rtu g a lsk i z ry w a w szy stk ie sto su n k i d y p lo m a ty c z n e z C zech o sło w a
cją.
P rz y c z y n y z e rw an ia sto su n k ó w d y p lo m aty c z n y c h z C zech o sło w acją są n a stę p u ją c e :
R z ą d p o rtu g a lsk i z a m ie rz a ł zam ó w ić w czesk iej fa b ry ce b ro n i „C esk o - slo v en sk a Z b ro jo v k a* ’ w ięk szą ilo ść k a ra b in ó w m aszy n o w y ch . N a sk u te k in te rw en c ji rz ą d u czech o sło w ack ieg o , fa
b ry k a b ro n i o d m ó w iła p rz y ję c ia zam ó w ien ia.
P o w ie lo kro tn ej w y m ia n ie n o t p o m ięd zy o b u rz ą d a m i, rz ą d p o rtu g a lsk i d o szed ł d o p rz e k o n an ia , że C zech o sło w a c ja w b re w tem u , co o św ia d c z a ła w n o tach , o d m ó w iła w y k o n a n ia zam ó w ie
n ia p o rtu g alsk ie g o p o d p re sją in n ego p a ń stw a . W ty m stan ie rz e c z y zd ecy d o w an o z e rw a ć sto su n k i d y p lo m a ty c z
n e i o d w o łać m in istra p ełn o m o cn eg o P o rtu g a lii i p erso n el p o selstw a z P rag i, p o w ie rza jąc o p ie k ę n a d o b y w ate lam i P o rtu g a lii w C zech o sło w acji m in istro
w i p ełn o m ocn em u W ło ch .
P A R Y Ż . Z erw an ie sto su n k ó w d y p lo m aty c zn y c h m ięd zy P o rtu g a lią a C zech o sło w acją w y w o łało d u ż e w ra ż e
n ie z a ró w n o w k o lach d y p lo m a ty cz n y c h ja k i w p ra sie fra n cu sk iej.
,,M a tin ‘ z a u w a ż a , że fa k t te n jest je d n y m z ep izo d ó w n o w ej fa z y w w al
ce d w ó ch b lo k ó w id eo w y ch , a m ian o w icie: b lo k u p rag n ąceg o u trz y m a ć ła d z b lo k iem m ark sisto w sk im , k tó ry o - trz y m iije ro z k a z y z M o sk w y .
+
„CZECHOSŁOWACJA PRZEDMURZEM SOWIETÓW44
L IZ B O N A . D z ie n n ik liz b o ń sk i „D ia- rio d i N o tic ia“, k o m e n tu ją c k o m u n ik a t rz ą d u p o rtu g a lsk ie g o w sp ra w ie zer
w a n ia sto su n k ó w d y p lo m a ty cz n y c h z P ra g ą p isze : C z e c h o s ło w a c ja je st p rz e d m u rz e m so w ieck im w śro d k o w ej E u ro p ie. Je st m o że n a j
w ię k sz ą so w ieck ą b azą lo tn iczą. C z e
ch o sło w acja w ie d z ia ła o ty m , że b ro ń n ie b y ła p rz e zn a c zo n a d la H iszp an ii, ale o trz y m a ła in stru k c je o d Z w iązk u S o w ieck ieg o , b y n ie d o sta rc z ać b ro n i d o k ra ju , k tó ry jest p e w n ą g w a ra n c ją p rz e d sk o m u n izo w an iem p ó łw y sp u ib e
ry jsk ieg o .
— B a! — rozłożył ręce M atu szek — w y b rałeś się w tak ą p o rę, p rzed p ierw szy m ! Ż eb y m m iał, to w iesz, że n a
ty ch m iast ci służę...
— A łe zro zu m przecież m o je położe
n ie. M uszę stąd w y jech ać za w szelk ą cenę.
— N ie m ó g łb y ś tak zo stać ze d w a d n i? P o jutrze d o stan iem y p en sje. U m n ie m asz nocleg, w ik t i o p ieru nek ...
— C zło w iek u ! C zyś ty o szalał? Ja m u szę być w P o zn an iu ja k n ajp ręd zej.
M acie czas tu taj, w idzę...
— W y b acz, p rzy zw y czaiłem się tu p atrzy ć n a czas pod k ątem tem p a za
łatw ien ia sp raw b iu ro w y ch . N o, nie m artw się, H en iu . Jak m u si być, to m u si. P o staram się d la cieb ie o tego
„dziesiątaka**.
P o d w o d zą M atu szak a ro zp o częli w ę
d ró w k ę o d zn ajo m eg o do zn ajo m eg o , ale w szęd zie było „p rzed pierw szym **.
W reszcie jak aś k o leżan k a biurow e; po
ży czy ła 10 zł.
— O na n a m n ie leci — w y w n io sk o
w ał z teg o h ero iczn eg o w y czy n u kole
żan k i M atu szak . I
D zięk i o w ej sy m patji, do tak gigan*
ty czn y ch zd o lnej o fiar, zd o łał Cz c m v ic c
w e czw artek n ad ran em d o trzeć dc P o- zn an ia.
(C iąg datezy n astąp i).