Ważniejsze luypadki u; polskim życiu katolickim KRONIK A

480

[42]

m iosła” . Mam pow ażne obawy, że „znajom ość rzem iosła” nieco w danym w y­

padku zaw iodła, gdyż pisanie recenzji z przypisów , zam iast z samej pracy, jest now ością zastosow aną po raz pierw szy i dotąd nie spotykaną.

Po p iąte, m yli się, tw ierdząc, że z m ałym i w yjątkam i „w szystkie inne m ateriały są już od dawna znane i opu blikow an e”, gdyż Sygański w H isto rii N o w eg o Sącza podaje w tłum aczeniu obszerne streszczenie w izytacji ks. Janu- szow skiego, opuszczając całe, ważne dla historii budowy kościoła rozdziały.

Zgadzam się z recenzentem , że „w ydaw nictw o można było w ielok rotn ie pom nożyć... gdyby wydawca był należycie w ykorzystał Archiw a”. N ikt w to chyba nie w ątpi; sama w izytacja z 1608 r., gdyby ją wydać, zajęłaby duży tom. Obawiam się, że recenzent nie zapoznał się dokładnie ani z wym ienioną pracą Sygańskiego, ani też z niezm iernie bogatym i archiw aliam i K urii Metro*

politaln ej w K rakow ie, odnoszącym i się do kolegiaty sądeckiej, gdyż inaczej nie zgłaszałby podobnych pretensji do autora. Z w izytacji i z innych źródeł archiw alnych podałem tylko fragm enty, które wiążą się z historią przebudowy kolegiaty, bądź też opisują jej ów czesny w ygląd. Jest tu w ięc szósty zasadniczy błąd recenzenta.

R ecenzent zajął się bardzo pracow icie w yszukiw aniem błędów w przypi­

sach. N ależy podziw iać jego um iejętność w odróżnianiu błędów drukarskich od błędów w odczytaniu tekstów . W arunki w ydaw nicze, w jakich pow stał ten tom

„R ocznika” były n iestety ciężk ie i rzeczyw iście błędów jest dużo. Że jednak w łatw iejszych znacznie stosunkach pop ełn iać można błędy, widać choćby z sześciu, i to zasadniczych, jakie recen zentow i wykazałem .

Jest w recen zji sporo m niejszych pom yłek. Aby jednak nie być posądzonym o drobiazgow ość, nie będę ich w szystkich w yliczał, wspom nę tylk o, że nazy­

wanie planów „szkicam i” jest co najm niej nieścisłością. Jeśli zaś chodzi o do­

kum ent z 1453 r., wyjaśniam , że został on przekazany przez probostw o w N o­

wym Sączu do Muzeum D iecezjalnego w Tarnow ie: poniew aż dysponow ałem tylko odpisem , dostarczonym przez dyrektora tejże instytu cji, uw ażałem za stosow ne, ku zgorszeniu recenzenta, w ym ienić nazw isko kopisty.

Recenzja zatem zarówno jako całość, jak i w w ielu szczegółach jest du­

żym nieporozum ieniem . N iestety nie m ogę się w niej dopatrzyć rzeczow ości;

nieco dziw ne w ięc wydają się końcow e pouczenia udzielone redakcji „Rocznika Sądeckiego” przez osobę recenzenta.

S te fa n S tciszczo w ski

K R O N I K A

W ażniejsze luypadki u; polskim życiu katolickim (kujiecień— lurzesień 1959)

KSIĄDZ PRYMAS DOKTOREM H. C.

UN IW ERSYTETU W BUFFALO Ksiądz Kardynał Prymas W yszyński otrzym ał w dniu 17 czerwca br. na Wy­

d ziale Prawa K atolickiego U n iw ersyte­

tu im. św. Piotra K anizjusza w B uffalo (USA) doktorat h. c. Ksiądz Prymas up ow ażnił ks. biskupa Stefana W oźnic- kiego, sufragana d iecezji Saginaw do przyjęcia w Jego im ieniu przyznanego Mu dyplom u.

„DUCH PRACY LUDZKIEJ”

W TŁUMACZENIU HISZPAŃSKIM W ubiegłym roku ukazała się w prze­

kład zie na język hiszpański praca Ks.

Kardynała St. W yszyńskiego: D uch p ra ­ c y lu d z k ie j. H iszpański tytuł książki:

E l e sp iritu d e l tra b a jo (Madryt 1958).

Przekładu dokonano w edług ostatn iego w ydania polskiego jakie ukazało się w K sięgarni św. W ojciecha w P oznaniu w 1957 r. Objętość w wydaniu hiszpań­

skim w ynosi 249 stron. Tłum aczenie po­

przedza przedmowa biskupa M alagi Her- rera Oria. Pracę Księdza Prymasa opu­

blik ow ało wydaw nictw o Patm os, obej­

m ujące pozycje treści ascetycznej, w y­

dawane pod redakcją Jose Orlandisa.

N ależy w spom nieć, że recenzję pracy K siędza Prymasa zam ieścił już w cześ­

niej w numerze 25 wychodzący w Ma­

drycie kw artalnik „O riente E uropeo” . Ta sama książka K siędza Kardynała zo­

stała wydana w r. 1955 przez katolicki ośrodek wydaw niczy „Y eritas” w Lon­

dynie.

NOWI BISK U PI

Zwiększające się stale potrzeby dusz­

pasterskie w polsk ich diecezjach sk ło­

niły S tolicę A postolską do zam ianow a­

nia trzech nowych kapłanów z diecezji:

opolsk iej, poznańskiej i łódzkiej bisku­

pami sufraganam i.

Pierw szy z nich to Ks. dr H e n r y k G r z o n d z i e l , W ikariusz G eneralny Ordynariusza O polskiego.

Ks. Biskup G rzondziel urodził się w roku 1893 w Załężu k. K atow ic. Po zdobyciu św iadectw a dojrzałości zostaje w cielony do wojska i jako żołnierz ar­

mii niem ieckiej bierze udział w I w oj­

nie św iatow ej. Po zakończeniu wojny w stąpił do Sem inarium Duchow nego we W rocławiu i tutaj otrzym ał w roku 1923 św ięcenia kapłańskie. W latach 1923—

1927 pracował we W rocławiu jako dusz­

pasterz Polaków stale tam m ieszkają­

cych oraz polskich robotników sezono­

w ych na D olnym Śląsku. W latach 1927— 1935 zajm ow ał się duszpaster­

stwem parafialnym , po czym został m ia­

nowany ojcem duchow nym w Sem ina­

rium we W rocławiu. W latach 1947 1951 był proboszczem wrocław skiej pro- 31 — N asza Przeszłość

482

[2]

katedry pod wezw. św. Stanisław a, a od roku 1951— 1953 kapelanem SS. Kar­

m elitanek we W rocławiu. W roku 1954 ks. Grzondziel w rócił do pracy para­

fialn ej, a następ nie w r. 1957 został m ianowany W ikariuszem G eneralnym diecezji opolsk iej. Sakry biskupiej w prokatedrze św. K rzyża w Opolu ud zielił B iskupow i-N om inatow i J. Em.

Ks. Kard. Stefan W yszyński w dniu 16 sierpnia br. Biskupam i współkonse- kratoram i byli: Ordynariusz sandom ier­

ski Ks. bp Jan Lorek oraz Ordynariusz w rocław ski Ks. bp B olesław K om inek.

Na prośbę Ks. abpa A. Baraniaka, M etropolity P ozn ańsk iego Ojciec św.

m ianował drugim biskupem sufraganem arch id iecezji poznańskiej Ks. T a d e u ­ s z a E t t e r a . N ow om ianow any sufra- gan poznański urodził się w roku 1911 w Poznaniu. Św iadectw o maturalne zdo­

był w poznańskim gim nazjum im. Mar­

cinkow skiego, a następ nie odbył studia filozoficzn o-teologiczn e w Seminarium D uchownym w G nieźnie i Poznaniu.

Św ięcenia kapłańskie otrzym ał z rąk Ks.

Prymasa Augusta H londa w roku 1934.

Po rocznym okresie pracy w duszpa­

sterstw ie parafialnym w charakterze wi­

kariusza, uczył następ nie przez cztery lata religii w C ollegium Marianum w Poznaniu. W kw ietniu 1940 roku zo­

stał aresztowany przez gestapo i uw ię­

ziony w Siódmym F orcie w P oznaniu, a potem sp ęd ził pięć lat w niem ieckich obozach koncentracyjnych. Po zakończe­

niu wojny pracow ał przez dwa lata jako kapelan P olskiego Obozu R epatriacyj­

nego na Strefę Brytyjską w W olfsburgu.

W lipcu 1947 roku pow rócił do Polski i tu uczył przez szereg lat w kilku śred­

nich szkołach Poznania. O statnio był

naczelnym redaktorem m iesięcznika ho­

m iletycznego: „B iblioteka K azn odziej­

ska” oraz p ełn ił funkcję sędziego pro- synodalnego M etropolitalnego Sądu D u­

chow nego w Poznaniu.

Ks. dr J a n W a w r z y n i e c K u - 1 i k został zam ianow any trzecim Sufra­

ganem dla diecezji łódzkiej. B iskup-N o- minat urodził się w M ilejow ie k /P io tr ­ kowa w r. 1918. Szkołę średnią ukoń­

czył w latach 1930— 1937 w P iotrkow ie.

Po m aturze w stąpił do Sem inarium Du­

chow nego w Łodzi gdzie przebyw ał do roku 1941. O kupant uniem ożliw ił Mu dokończenia studiów w Łodzi, dlatego też przen iósł się do Sem inarium D u­

chow nego w Sandom ierzu. Św ięcenia kapłańskie otrzym ał w Łodzi z rąk ks.

arcybiskupa Jasińskiego w r. 1945. Przez sześć lat po św ięceniach pracował ks.

K ulik w duszpasterstw ie parafialnym . W roku 1951 rozpoczął studia z zakresu prawa kanonicznego na W ydziale T eo lo ­ gicznym U n iw ersytetu W arszawskiego.

W roku 1953 objął obow iązki notariu­

sza w K urii w arszawskiej i rów nocześnie zaczął pracow ać nad przygotow aniem rozprawy doktorskiej. W roku 1955 otrzym ał doktorat. W m iędzyczasie ob­

jął w ykłady prawa kanonicznego w Se­

minarium Duchownym w O lsztynie. We wrześniu 1957 roku w rócił do diecezji łódzkiej i tu został m ianowany kanele*

rzem K urii B isk upiej. N iedługo potem ks. dr K ulik został sędzią prosynodal- nym i w reszcie sędzią synodalnym . 9 K onsekracja Biskupa-N om inata od­

była się 4 X w Łodzi.

DIAMENTOW Y JUBILEUSZ Ks. Bpa ST. ADAMSKIEGO D nia 19 marca br. odbyły się w K ato­

w icach pod niosłe uroczystości w zwiąż-

[3]

483

ku z 60 rocznicą św ięceń kapłańskich Ordynariusza diecezji katow ickiej Ks.

bpa Stanisława Adam skiego. W czasie uroczystości pon tyfik alną sumę celeb ro­

wał Ordynariusz opolski Ks. bp Fr. Jop.

K azanie w ygłosił ordynariusz k ieleck i:

ks. bp Czesław K aczm arek. Ks. bp Jan Lorek w ręczył D ostojnem u Jubilatow i dyplom A systenta Tronu P apieskiego, który to tytu ł przyznał K siędzu B isk u ­ pow i O jciec św. Jan X X III w zw iązku z Jego pięknym jubileuszem . W uroczy­

stościach pon adto w zięli udział Księża biskupi: Z. G oliński, W. Pluta, Karol P ęk ala, H. B ednorz, B ien iek oraz W y­

cisk.

25-LECIE KAPŁAŃSTWA O RDYNARIUSZA GORZOWSKIEGO

Ks. bp P lu ta otrzym ał św ięcenia ka­

płańskie w dniu 24 VI 1934 r. Główne uroczystości jubileuszow e 25-lecia ka­

płaństw a odbyły się w dniu 23 VI w gmachu Sem inarium Duchow nego w Paradyżu dokąd przybyli oprócz D o ­ stojn ego Jubilata K sięża B iskupi H.

B ednorz i J. Stroba, konsultorzy d ie­

cezjalni oraz w ielu kapłanów z diec.

k atow ickiej i gorzow skiej. W czasie pon- tyfikalnej sumy Jubilata kazanie w y­

głosił Ks. bp H. Bednorz. Po sumie od­

była się uroczysta akademia. Obchód jubileuszow ych uroczystości w zakresie d iecezjalnym odbył się w niedzielę dnia 28 V I, w którym to dniu Ks. bp Ordy­

nariusz odpraw ił o godz. 10 p on tyfik al­

ną mszę św. w katedrze. We w szyst­

kich natom iast k ościołach d iecezji od­

śpiew ano po sum ie dziękczynne Te Deum.

DZIESIĘCIOLECIE RZĄDÓW Ks. Bpa CZESŁAWA FALKOWSKIEGO

W DIECEZJI ŁOMŻYŃSKIEJ

Dnia 15 maja m inęła dziesiąta rocz­

nica uroczystego ingresu do starej ka­

tedry w Łomży oraz objęcia rządów w d iecezji łom żyńskiej przez Ks. bpa dra Czesława Falkow skiego. Ks. Biskup urodził się 28 listopada 1887 r. w War­

szaw ie. Tutaj uczęszczał do szkoły śred­

niej, następnie kształcił się w m etropo­

litarnym sem inarium duchow nym w P e­

tersburgu. Studia wyższe odbył na uni­

w ersytecie w Inshrucku (1909— 1913), gdzie na W ydziale T eologii uzyskał dok­

torat. W latach 1913— 1917 był p rofe­

sorem w sem inarium m etropolitarnym w Petersburgu. W r. 1917 został pow o­

łany na stanow isko profesora historii K ościoła petersburskiej Akadem i Du­

chow nej. Ks. biskup Falkow ski należy do organizatorów K atolick iego U niw er­

sytetu Lubelskiego i był w latach 1918—

1920 jego profesorem . Dnia 28 I 1921 r.

został m ianowany profesorem zw yczaj­

nym historii K ościoła na W ydziale T eo­

logicznym U niw ersytetu Stefana B ato­

rego w W ilnie. Lata 1928— 1930 to okres Jego rządów rektorskich na uniw ersyte­

cie w ileńskim . Po zam knięciu uniw er­

sytetu w grudniu 1939 r., Ks. Biskup pracował w sem inarium duchownym . W latach 1942— 43 przebyw ał w obozie koncentracyjnym w Szałtupiu pod K ow­

nem. Ks. Biskup Falkow ski jest auto­

rem szeregu prac naukow ych. W yliczymy w ażniejsze z nich: D e g en esi p ro te sta n - tis m i P etropoli 1918, U n iw e rsy te t W i­

le ń s k i „Ziem ia” 1922, nr 5, N iez n a n y a u to g ra f M ickiew icza „A teneum W ileń­

sk ie” 1924, z. 5, O ju b ile u s z u na L i t ­ w ie i R u si w 1826 r. „K w artalnik Teo-

484

[4]

•log. W ileński” III, 1925, Św . F ra n ciszek

■z A sy żu tam że, IV , 1926 L u te r iv św ie­

tle n a jn o w szych badań „Przegląd P o­

w szechny” 1929, t. 181. Ks. Biskup ogło­

s ił szereg życiorysów w Polskim Słow ni­

k u Biograficznym , oraz życiorysy: P.

Skargi (w w ydaw nictw ie „Sól ziem i P ol­

sk iej” ), ks. prof. dra Jana Fijałka, k się­

dza Edwarda Szw ejnica, Siostry N u lli,

— Służebnicy Krzyża, i in. W roku 1929 otrzymał kom andorski order P o­

lonia R estituta, a w roku 1932 tajną szam belanię Ojca św. Piusa XI. K onse­

kracja Ks. bpa F alkow skiego odbyła się 8 maja 1949 w B iałym stoku.

Ks. Bp JAN CODY GOŚCIEM BISKUPÓW POLSKICH W dniach od 5 do 16 sierpnia br.

baw ił w P olsce Ks. Biskup Jan Cody, ordynariusz diecezji London w K ana­

d zie. W czasie sw ego pobytu był gościem Prymasa P olski i innych biskupów p o l­

skich. Zw iedził W arm ię, G niezno, Wro­

cław , Kraków, Tarnów, K ielce i Lublin.

W dniu 15 sierpnia spraw ował celebrę pon tyfik aln ą na Jasnej Górze. Ks. b i­

skup Cody jest w ielk im przyjacielem P o lo n ii K anadyjskiej, dla której zorga­

nizow ał w swej d iecezji cztery parafie.

Miał m ożność w P olsce stw ierdzić oso­

b iście, że Ziem ie O dzyskane są zam iesz­

kane przez ludność polską i dobrze za- 0 gospodarowane.

50-LECIE „ATENEUM KAPŁAŃSKIEGO”

Dnia 15 marca br. odbyły się uro­

czystości 50-lecia istnienia bardzo ce­

nionego u nas pisma „A teneum K apłań­

sk ie ”. Pierw szy numer ukazał się

w styczniu 1909 r. Przez w iele lat w y­

dawano „A teneum ” jako m iesięcznik, obecnie ukazuje się jako dw um iesięcz­

nik. Na uroczystości jubileuszow e do W łocławka przybyli: Ks. Prymas Kard.

W yszyński, Ks. abp Baraniak, Ks. bp N ow icki, Ks. bp K lepacz, ks. bp K o­

w alski, Ks. prof. dr St. Łach — dziekan W ydziału T eologiczn ego KUL, Ks. re­

daktor E tter, redaktor K. Turowski i in.

Rano o godz. 9-tej ks. bp dr Fr. Kor- szyński, były redaktor czasopism a od­

praw ił mszę św. w intencji żyjących i zm arłych redaktorów i w spółpracow ­ ników „A teneum ”. Na akadem ii, która odbyła się po południu w gmachu w ło­

cław skiego Sem inarium Duchow nego ks.

bp Paw łow ski w zagajeniu stw ierdził m. in. iż pow stanie „A teneum ” było wyrazem troski o kulturę umysłową p o l­

skiego duchow ieństw a. N astępnie aktu­

alny redaktor ks. dr K. M ajdański scha­

rakteryzował dzieje p ięćd ziesięciolecia czasopism a którego założycielem był ks.

Idzi Radziszew ski, późniejszy organiza­

tor KUL. O pow ażnym poziom ie „A te­

neum ” św iadczy szeroka tem atyka ar­

tyku łów , wysoki poziom publikow anego m ateriału oraz nazwiska autorów z całej P olski spośród kleru d iecezjalnego, za­

konnego oraz św ieckich pisarzy k atolic­

kich. Na łam ach „A teneum ” widnieją artykuły takich pisarzy jak: Kard. D. J.

M ercier, abp J. T eodorow icz, abp Szla­

gow ski, abp G odlew ski, bp P elczar i in.

O bowiązki redaktorów „A teneum K a­

płań skiego” p ełn ili w ciągu m inionego 50-lecia: ks. dr A ntoni Szymański (1909— 1919), ks. dr A. Kaczorow ski (1925— 1928), ks. dr Fr. K orszyński (1928— 1929), ks. mgr B. Kunka (1928—

1 932), ks. dr St. W yszyński (1932—- 1939), ks. dr Stefan Biskupski (1946—•

[5]

485

1951) i od r. 1957 ks. dr Kazim ierz Majdański. W toku akadem ii przem a­

w iał rów nież Ks. K ardynał oraz d zie­

kan W ydziału T eologiczn ego KUL ks.

prof. dr St. Łach. Jubileuszow y numer stanow i kolejny ju ż 58 tom „A teneum K apłańskiego”.

Ks. JUBILAT ANTONJ HLOND Dnia 16 kw ietnia w podwarszawskiej m iejscow ości Pęchery odbyły się uro­

czystości zw iązane z 50 rocznicą św ię­

ceń kapłańskich znanego w Polsce kom ­ pozytora ks. dr A ntoniego Hlonda (pseud. Ks. A. Chlondow ski) — brata zm arłego Prymasa. Na uroczystości przybyli Ks. Kard. W yszyński, ks. abp A. Baraniak, w yżsi przełożeni polskich prow incji K sięży Salezjanów oraz liczni kapłani. Ksiądz Jubilat urodził się 13 czerw ca 1884 r. w m iejscow ości K osz­

tow y, w pow iecie pszczyńskim . Do szko­

ły uczęszczał w Zawodziu, B rzezince, a następnie w yjechał do W łoch gdzie pozostając pod opieką K sięży Salezja­

nów odbywa dalsze studia, a następnie w stępuje do now icjatu Towarzystwa. Po skończonym naw icjacie kończy studia filo zo ficzn e w Rzym ie i tam uzyskuje stop ień doktora. Wraca następnie do kraju. W 1905 r. rozpoczyna w O św ię­

cim iu studia teologiczne. N iedługo po­

tem w roku 1907 chcąc uniknąć służby w armii niem ieck iej przyjmuje św ięce­

nia subdiakonatu a potem w yjeżdża do Jugosław ii, gdzie w Radnej kończy stu ­ dia teologiczn e i otrzym uje w roku 1909 św ięcenia kapłańskie. W latach 1910/1 i adhywa w R atyshonie studia m uzyczne, a następnie pełni różne obow iązki i u- rzędy w zgrom adzeniu salezjańskim . W latach 1925— 30 pełni obow iązki in­

spektora prow incji polsk iej. Ks. dr A n­

toni Hlond znany jest w P olsce przede w szystkim jako kom pozytor. K atalog z roku 1954 wym ienia 3974 pozycje, a na to składa się około 40 komp. ła­

cińskich i polskich Mszy św., liczne p ieśni, litan ie, śpiewy przygodne, naro­

dow e i m isyjne, muzyka św iecka i or­

ganowa, cały szereg preludiów oraz in­

ne utwory muzyczne pozostające w zna­

cznej części w rękopisie.

50 LECIE POLSKIEGO SEMINARIUM W ORCHARD LAKE

P olskie Sem inarium Duchow ne pod wezw. św. Cyryla i M etodego w Or- chard Lake (U S A ), choć pow stało już w r. 1885 na mocy zezw olenia papieża Leona X III to jednak w Orchard Lake istn ieje ono od roku 1909, dokąd zo­

stało przeniesione z D etroit. Założycie­

lem sem inarium oraz jego pierw szym rektorem w okresie, gdy m ieściło się ono jeszcze w D etroit, był ks. Józef D ąbrowski. Do Orchard Lake przeniósł sem inarium Ks. W itold Buhaczkow ski.

W następnych latach rektoram i byli księża: M ichał Grzepa (1916— 1932), A n toni K łow o (1932— 1937), W łady­

sław K rzyżosiak (1938— 1943), Edward Szumal (1943— 1956) i ostatn io sem ina­

rium kieruje od roku 1956 Ks. W acław F ilip ow icz. Cel sem inarium nakreślono w yraźnie już w pierw szych latach jego istnienia: kształcen ie księży dla pol­

skich em igrantów osiadłych w Am eryce.

Ważna ta placówka P o lo n ii katolick iej w Am eryce utrzymuje łączność z h ie­

rarchią katolicką w P olsce, a jak stw ierd ził Ks. Prymas Kard. W yszyński

„Sem inarium P olskie w Orchard Lake było i jest dziełem opatrznościow ym dla

486

[6J

K ościoła w Stanach Zjednoczonych i dla P o lo n ii”. W roku ubiegłym przebywała w P olsce delegacja tego sem inarium złożona z profesorów i studentów .

POLAK ARCYBISKUPEM W AFRYCE

Jak podaliśm y w IX tom ie, w roku 1955 polski jezu ita Ks. Adam Kozło- w ieck i pełniący obow iązki wikariusza apostolskiego W ikariatu Lusaka, otrzy­

mał sakrę biskupią. O statnio Ojciec św.

Jan X X III m ianow ał Ks. Biskupa Ko- złow ieck iego arcybiskupem i m etropo­

litą dla now outw orzonych prow incji k o ­ ścielnych w R odezji i N yasie.

POLSCY K ANDYDACI NA OŁTARZE W związku ze zbliżającym się Ty­

siącleciem Chrześcijaństwa w P olsce, Ordynariusze polsk ich diecezji w ykazu­

ją dużo starań, by jak najbardziej przy­

spieszyć procesy beatyfikacyjne w yb it­

nych, św iątobliw ych polsk ich postaci.

W roku ubiegłym ukazał się w „Ruchu biblijnym i litu rgiczn ym ” artykuł O.

Joachim a Bara pt.: P o ls kie p ro c esy k a ­ n o n iza c y jn e i b e a ty fik a c y jn e , w którym autor inform ow ał o aktualnym stanie procesów . O becnie rozpoczął się już proces b eatyfikacyjny O. M. Kolbe.

W związku z tym na łam ach „Siid- deutsche Zeitung” (M iinchen) ukazał się artykuł G. R. H ock e’a, w którym autor z całą życzliw ością nak reślił duchową sylw etkę bohaterskiego polsk iego fran­

ciszkanina. W K rakow ie Ks. abp E. Ba­

ziak wydał dn. 17 IV dekret w sprawie beatyfikacji Sługi Bożego Józefa Bil- czew skiego, w którym w’ zw iązku z pro­

wadzeniem w archidiecezji krakow skiej procesu inform acyjnego, wzywa w ier­

nych pod ległych jego jurysdykcji, k tó­

rzy posiadają jakiekolw iek pisma Słu­

gi B ożego, by dostarczyli je Kurii w cią­

gu trzech m iesiący od wydania dekretu.

Podobny dekret w styczniu br. wydał Ks. bp Franciszek Barda w sprawie pism Sługi Bożego Bronisława Markie­

wicza, założyciela Zgromadzeń św. Mi­

chała A rchanioła. Daleko już posunięta jest sprawa beatyfikacji Sługi Bożego Rafała C hylińskiego, którego apostolski proces inform acyjny ukończono w roku 1949 i Ojciec św. Pius X II wydał de­

kret o h eroiczn ości cnót. Do b eatyfik a­

cji potrzeba jeszcze wykazania trzech cudów zdziałanych za przyczyną tegoż Sługi Bożego. Ojciec Chyliński urodził się w W ysocku woj. poznańskie w roku 1694. Tam też został ochrzczony otrzy­

mując im ię M elchior. Pierw sze nauki zdobywa w K olegium 0 0 . Jezuitów w P oznaniu. W r. 1712 zaciąga się pod jedną z chorągwi pancernych króla Sta­

nisława Leszczyńskiego, gdzie dosłużył się stopnia porucznika. N iedługo jed ­ nak potem w stępuje do Zakonu 0 0 . Franciszkanów w K rakowie i tu przyj­

muje im ię R afał. Po otrzym aniu św ię­

ceń kapłańskich pracuje jako misjonarz w licznych w ojew ództw ach. Zasłynął ja­

ko w ybitny kaznodzieja i gorliwy spo­

w iednik. O statnie lata przeżywa w Ła­

giew nikach k. Łodzi, tam umiera w ro- t u 1741. Ciało jego spoczywa w Ła­

giew nikach w k ościele św. Antoniego.

NEKROLOGI

Dnia 28 maja br. zmarł w Tarnowie Ordynariusz tam tejszej d iecezji Ks. bp J a n S t ę p a . Ks. Biskup Stępa uro­

dził się w r. 1892. Maturę zdobył we L w ow ie w r. 1911. W tym też roku roz-

[7]

487

począł studia teologiczne na U niw ersy­

tecie Jana K azim ierza. P o otrzym aniu św ięceń kapłańskich w roku 1915 p eł­

nił obow iązki wikariusza, adm inistrato­

ra parafii, proboszcza i prefekta szkół średnich we Lwow ie. W latach 1922—

1925 przebywał na studiach filo z o ficz ­ nych w Lowanium . które ukończył uzy­

skaniem stop nia doktora filo zo fii chrze­

ścijańskiej. Po pow rocie do P olski p eł­

nił przez pew ien czas obow iązki pre­

fek ta szkół średnich i wikariusza przy parafii św. A n toniego we Lwowie.

W październiku 1927 r. rozpoczął w y­

kłady zlecon e z filo z o fii chrześcijań­

skiej na U n iw ersytecie Jana Kazim ierza.

W 1932 r. otrzym ał nom inację na pro­

fesora nadzw yczajnego i na tym sta­

now isku pracow ał do wybuchu wojny.

Ks. dr Jan Stępa habilitow ał się w ro­

ku 1929 na podstaw ie pracy pt. N e o - k a n to w s k ie p ró b y re a lizm u , a n eo to - m izm . W następnym roku wydał pra­

cę pt.: P o zn a w a ln o ść św iata r z e c z y w i­

steg o w o św ie tle n iu św. T o m a sza , Lwów 1930. N apisał również w iele artykułów naukow ych w języku francuskim . Dru­

kiem w ydał ks. Biskup przeszło 100 prac i artykułów . Brał żywy udział wr w ielu zjazdach naukow ych w Polsce i za granicą. Ożywioną działalność roz­

w inął Zmarły również wśród in telig e n ­ cji lw ow skiej, prowadząc Instytut W yż­

szej Kultury R eligijnej. W czasie wojny był profesorem Sem inarium D uchow ne­

go we Lwow ie, a następnie jego rek to­

rem po przen iesien iu zakładu do K al­

w arii Zebrzydowskiej. P ełn ił przez pe­

w ien okres obow iązki W ikariusza G ene­

ralnego Ks. abpa E. Baziaka. W 1946 r.

został m ianowany Ordynariuszem tar­

nowskim . Sakry biskupiej ud zielił mu Ks. kard. Sapieha. W czasie swych rzą­

dów Ks. Biskup odbył w r. 1949 III.

Synod D iecezjalny. W Episkopacie p eł­

n ił obow iązki P rzew odniczącego K om i­

sji Szkolnej. Publikow ał często artykuły w czasopiśm ie diecezjalnym w których precyzow ał swe założenia duszpaster­

sk ie. W' pogrzebie, który odbył się 1 czerw ca w Tarnow ie w ziął udział Ks.

K ardynał St. W yszyński, Ks. abp E. Ba­

ziak, Ks. abp A. Baraniak, liczni Księża Biskupi oraz setki kapłanów i tysiące wiernych.

Dnia 20 marca br. zmarł Ks. S t a ­ n i s ł a w S t y ś, profesor KUL i Fa­

k u ltetu T eologiczn ego 0 0 . Jezu itów w W arszawie. Ks. St. Styś urodził się w roku 1896. Do now icjatu 0 0 . Jezu­

itów w Starej Wsi w stąpił w r. 1910.

Maturę zdał w gim nazjum jezuickim w Chyrowie. Studia filo zo ficz n o -teo lo ­ giczne odbył w latach 1917— 1924 naj­

pierw w Nowym Sączu, a następnie w K rakow ie, gdzie uzyskał doktorat z filo zo fii i teologii. W latach 1924—

1927 odbywał specjalne studia na Pa­

pieskim In stytucie Biblijnym w Rzym ie, które kończy uzyskaniem dyplom u li­

cencjata nauk biblijnych. W r. akad.

1928/29 objął w ykłady Pisma św. i j.

hebrajskiego w Zakładzie T eologicznym ..Boholanum ” w Lublinie. W r. 1931 od­

był podróż naukową do P alestyn y, Syrii i Egiptu. W r. 1944 Ks. Styś został m ianowany zastępcą profesora Starego Testam entu na Wydz. Teologicznym KUL. W dwa lata później hab ilituje się na podstaw ie pracy F u n d a m e n ta lis idea sa n c tita tis in V e te re T e sta m e n to . W r.

1957 został m ianowany profesorem nad­

zwyczajnym na KUL, i na tym stan o­

w isku pracował do swej śm ierci. Wśród prac zm arłego polskiego bib listy należy w ym ienić: Dw ukrotne przygotow anie do

488

[8]

druku Pisma św. Starego T estam entu w tłum . Ks. Wujka; B ib lijn e ujęc ie stw o rzen ia św iata w o b ec n a u k i, Lublin 1947; E g ze g e tyc zn e p o d sta w y tłu m a c z e ­ nia m a ryjn eg o R odz. 3.15, Lublin 1949, oraz cały szereg innych m niejszych roz­

praw i artykułów . W pogrzebie zmar­

łego profesora w ziął udział Ks. bp P.

K ałwa, Senat KUL, K apituła Lubelska, p rzed staw iciele zakładów teologicznych oraz m łodzież akadem icka.

W Zakopanem zmarł na skutek tra­

gicznego wypadku dnia 14 maja br. Ks.

prof. dr T a d e u s z K r u s z y ń s k i . Śp. Ks. T. K ruszyński liczył 75 fal.

Św ięcenia kapłańskie otrzym ał w roku 1903. Zmarły był profesorem sztuki ko­

ścielnej na W ydziale T eologicznym U n i­

w ersytetu Jagiellońsk iego oraz A k ade­

m ii T eologii K atolickiej w Warszawie.

Ks. Kruszyński opublikow ał szereg prac i artykułów z zakresu sztuki kościelnej.

Najbardziej znane jego d zieło to D zieje s z tu k i sta ro c h rześcija ń sk ie j. Pogrzeb ks.

K ruszyńskiego odbył się w Zakopanem w dniu 25 lipca. W pogrzebie w zięli udział: Ks. bp K. W ojtyła, Ks. Infułat N iem czew ski, K sięża P rofesorow i* — koledzy Zmarłego oraz liczne grono księży. Ciało Profesora pochow ano na cm entarzu Zasłużonych w Zakopanem.

Dnia 14 maja w Abranches koło Ku- rytyby (Brazylia) zmarł polski m isjo­

narz, działacz społeczny i pisarz, Ks.

J ó z e f J o a c h i m G ó r a l C. M Ksiądz Góral urodził się 3 IX 1873 w K rólew skiej Wsi k. Z łotow a. Studia ukończył w Gimnazjum K sięży M isjona­

rzy w K rakowie. W roku 1892 w stępuje do w spom nianego Zgrom adzenia, tu od­

bywa studia filozoficzn o-teologiczn e i otrzym uje z rąk kard. Puzyny św ię­

cenia kapłańskie w r. 1899. P o św ięce­

niach pełni z małymi przerwami w Kra­

kow ie obow iązki nauczyciela religii i ka­

pelana w szpitalu, prefekta k ościoła oraz w ykładow cy teologii duszpaster­

skiej w Studium T eologicznym na Stra- dom iu. W roku 1904 opuszcza Kraków i pracuje najpierw w Sam kach D olnych i Sokołów ce jako superior domu i pro­

boszcz, a następ nie we Lwowie jako kapelan Szpitala P ow szechnego i k li­

nik uniw ersyteckich. W r. 1911 przeby­

wa przez kilka m iesięcy we Francji i H olan dii głosząc m isje w ośrodkach polon ijn ych . W lipcu 1911 r. wyjeżdża do B razylii i od tego czasu aż do swej śm ierci tj. przez 48 lat zajmował się pra­

cą duszpasterską, pisarską i kulturalno- ośw iatow ą wśród P olon ii brazylijskiej.

I tak obok prac ściśle kapłańskich za­

łożył Tow arzystwo Oświaty Ludowej w M assarandubie. W październiku 1920 roku zaczął wydawać gazetę dla P olon ii brazylijskiej pt. ..Lud”. W Abranches rozwinął ożyw ioną działalność w Towa rzystw ie im. W ładysława Jagiełły, Tow.

im. K rólow ej Jadw igi, K ółku Rolniczym , a przede w szystkim w Tow arzystw ie

„O św iata” z siedzibą w K urytybie.

Przez szereg lat piastow ał ks. Góral urząd prezesa Oświaty. W tym też cza­

sie prowadzi ożywioną d ziałalność pu­

blicystyczną. Arykułam i swymi zasila takie czasopism a jak „Lud”, „Przyja­

ciel R odziny” , którego był w spółzałoży­

cielem oraz przez szereg lat red akto­

rem. „Przegląd K ościelny”, „R oczniki obydwóch Zgrom adzeń św. W incentego a P au lo” oraz „Misje K atolick ie” . Na sp ecjalne pod kreślenie zasługują jego prace z zakresu język ozn astw a: Zasady p o lsk ie j p iso w n i i in te r p u n k c ji, Mala g ra m a ty k a ję z y k a p o rtu g a lsk ie g o , R o z ­ m ó w k i p o lsk o -p o rtu g a lsk ie p o d a n e z w y ­

[9]

489

m ow ą i a k c e n te m , G ra m a tyka ję z y k a p o rtu g a lsk ie g o z ćw ic ze n ia m i d la sz k ó l i sa m o u k ó w , S ło w n ik b r a zy lijs k o -p o lsk i, S ło w n ik p o lsk o -b ra zy lijsk i oraz szereg prac pom ocy szkolnych w nauczaniu ka­

techizm u. W pogrzebie zasłużonego Po- laka-M isjonarza, który odbył się w A- branches 16 maja br w ziął udział Ks.

abp Em anuel de Silveira d’Elboux oraz ks. bp M azzarotto. (A rtykuł o życiu i pracach ks. Górala, pióra ks. prof. A.

Schletza ukaże się w VIII tom ie P ol­

sk iego Słow nika B iograficzn ego).

Dnia 19 czerwca br. zmarł w N ysie Ks. R o c h S z a j c a S. V. D., zasłużo­

ny dla K ościoła i sprawy polskiej na Śląsku dłu goletni redaktor i historyk.

Ks. Szajca urodził się 7 maja 1880 r.

w Dobrzeniu W ielkim , pow. Opole. Stu­

dia średnie ukończył w roku 1899 w gim nazjum oo. W erbistów w N ysie.

Studia wyższe filo zo ficzn e i teologiczne oraz sp ecjalne studia przyrodnicze od­

był Ks. Szajca w latach 1899— 1906 w wyższym Sem inarium 0 0 . W erbistów w St. Gabriel pod W iedniem . Tam też otrzym ał św ięcenia kapłańskie 24 II 1906. Po św ięcen iach wyjeżdża na rok do K rakowa, by pogłębić swe w iado­

m ości z języka i literatury polskiej.

Wraca potem do W iednia i tu jest na­

u czycielem w sem inarium nau czyciel­

skim oraz pełni obow iązki w ykładowcy i wychow aw cy w zakonnym gimnazjum w B isch ofh ofen . W r. 1918 wraca z Austrii na swój rodzinny Śląsk, gdzie z w ielkim pośw ięceniem i odwagą reda­

guje i wydaje czasopism a religijne w ję ­ zyku polskim dla ludności Śląska.

W okresie m iędzyw ojennym ks. Szajca redagował cztery pisma religijne w ję­

zyku polskim , z tych trzy sam pow ołał do życia. Pierw szym pismem, które Ks.

Szajca pow ołał do życia w Bytom iu w roku 1919 był m iesięcznik „Skarb R odziny”. W Bytom iu rów nież w roku następnym rozpoczął wydaw anie „K a­

lendarza K rólowej A p ostołów ”. W r.

1921 rozpoczyna redakcję trzeciego pi- sma: „D zw onek Maryi”, które przezna­

czone jest dla żeńskich K ongregacji M ariańskich. W r. 1919 kard. Bertram m ianuje ks. Szajcę redaktorem popular­

nego tygodnika: „P osłaniec n ied zieln y”

Z powodu nadm iernych zajęć stanow i­

sko to mógł objąć dop iero w roku 1922.

Ks. Szajca pozostaw ił w spuściźnie oko­

ło 20 prac, z których drukował m. in.

K w ia ty m isy jn e , Bytom 1922; U ro czy­

stości m is y jn e , Bytom 1923; K r o n ik a W ie lk o d o b r za ń s k a , W rocław 1934; D ie P ra e m o n stra te n se r .im K lo s te r C zarno- w a n z, Opole 1943; K ilka prac pozosta­

w ił ks. Szajca w ręk opisie np. P rem o n - stra te n si i ich n a stę p cy u św. M ałgorza­

ty tv B y to m iu ; S to s u n e k k la s zto ru cza r- n o w ą skieg o do K u rii B is k u p ie j w e W ro ­ cław iu.

W DZIESIĄTĄ ROCZNICĘ ŚMIERCI O. WORONIECKIEGO

Dnia 18 maja m inęła dzisiąta rocz­

nica śm ierci zasłużonego dla polskiej kultury religijnej O. Jacka W oroniec- kiego O. P. O. W oroniecki urodził się w Lublinie 21 X II 1878 r. Szkołę śred­

nią ukończył w W arszawie. Studia uni­

w ersyteckie najpierw na w ydziale nauk przyrodniczych, a następ nie na w ydzia­

le teologii odbył we Fryburgu szw aj­

carskim w latach 1902— 1905. Na ka­

płana został w yśw ięcony w Lublinie 1906 r„ a trzy lata później otrzym ał prom ocję doktorską na fryburskim uni­

w ersytecie, na podstaw ie pracy: Les p rin c ip e s fo n d a m e n ta u x d e la so cio lo -

490

[101

gie th o m iste . W r. 1909 we F iesole k. Florencji w stępuje do Zakonu 0 0 . D om inikanów . W r. 1914 wraca do kra­

ju i tu w klasztornym studium prowadzi w ykłady etyki. Lata 1919— 1929 to okres działalności 0 . W oronieckiego na K atolickim U n iw ersytecie Lubelskim, którego był w spółorganizatorem , a na­

stęp n ie drugim z k olei rektorem . Od r. 1929— 1933 w ykładał w dom inikań­

skim u n iw ersytecie A n g e lic u m w Rzy­

m ie. W r. 1933 wraca do P olski i pra­

cuje kolejno: we Lwow ie, Warszawie i K rakowie. O. W oroniecki należy do w ybitnych postaci polsk iego świata na­

ukow ego. Do najbardziej znanych jego dzieł należą: K a to lic k a e ty k a w y c h o ­ w aw cza, U p o d sta w k u ltu r y k a to lic k ie j, Św . Ja cek O drow ąż i sp ro w a d ze n ie za - k o n u k a z n o d z ie js k ie g o d o P o ls k i, O j­

ciec Fabian M a liszew ski z P rze m y śla — d o m in ik a n in , H a g io g ra fia , je j p r z e d ­ m io t, tru d n o śc i i zadania w P olsce i in­

ne. O. W oroniecki był też autorem k il­

kunastu życiorysów w Polskim Słow n i­

ku Biograficznym .

ROCZNICE

m 700-LECIE ŚMIERCI

BŁ. BRONISŁAW Y

D. 29 sierpnia m inęło 700 lat od śm ierci bł. B ronisław y Odrowążówny, zakonnicy-ksieni klasztoru norbertanek w K rakowie na Zwierzyńcu. Oto kilka szczegółów z jej życia: U rodziła się około 1203 r. w e w si Kam ień Śląski k. Opola. Braćm i stryjecznym i bł. Bro­

nisław y byli św. Jacek i bł. Czesław.

Jako szesnastoletnia panienka w stąpiła do SS. N orbertanek na Zwierzyńcu w K rakowie. M odlitw ą, ofiarą i znosze­

niem cierpień w duchu wiary wzniosła

się na wyżyny chrześcijańskiej dosko­

nałości. Um arła w op in ii św iętości 29 sierpnia 1259 r. Zwłoki jej pochow ano pod kościołem norbertanek w K rakowie.

Pam ięć cnót bł. B ronisław y trwała w klasztorze, lecz nie ma dow odów by prow adzono starania o jej beatyfikację.

Pożar klasztoru w r. 1528 zniszczył do­

kum enty, a relikw ie B ronisław y zostały ukryte. O dnalezienie relikw ii w r. 1604 sp otęgow ało kult Bronisław y przyćm io­

ny niestety znowu wojnam i. Proces be­

atyfikacyjny choć rozpoczął się w ter­

m inie tak odległym od jej śm ierci, bo dopiero w r. 1838 trwał bardzo krótko, bo już 23 sierpnia 1839 r. został za­

kończony dekretem beatyfikacyjnym . Była to beatyfikacja drogą zotw ierdze- nia kultu. W związku z 700 leciem śm ierci bł. Bronisław y listy pasterskie w ydali: Ks. abp E. Baziak oraz Ordy­

nariusz opolsk i Ks. bp F. Jop. Wr w ie­

lu diecezjach ordynariusze zarządzili uroczyste tridua w dn. 27, 28, 29 V II.

PRZED 800-LECIEM URODZIN BŁ. WINCENTEGO KADŁUBKA Dnia 8 marca br. rozpoczęto w k la­

sztorze 0 0 . Cystersów w Jędrzejow ie uroczyste triennium tj. trzyletn ie przy­

gotow anie do obchodów osiem setlecia urodzin bł. W incentego Kadłubka, b i­

skupa krakow skiego, a następnie cy­

stersa zm arłego w Jędrzejow ie w roku 1223. Po w n iesieniu próśb do Stolicy A p ostolskiej przeprow adzono kanonicz­

ne procesy, które doprow adziły do be­

atyfikacji dnia 18 II 1769 r. per viam cultus. W dniu rozpoczęcia triennium pon tyfik aln ą sumę odpraw ił Ks. biskup Cz. K aczm arek, a kazanie w ygłosił su- fragan krakow ski Ks. bp K. W ojtyła.

N ależy zaznaczyć, iż ostatnio został

HU

491

m ianowany postulatorem dla sprawy kanonizacji bł. W incentego stale m ie­

szkający w R zym ie Ks. prał. Tadeusz Naruszew icz

550-LECIE ŚMIERCI BŁ. JAK UBA STREPY 550 lat mija rów nież w tym roku od śm ierci bł. J a k u b a S t r e p y , franicszkanina, a potem arcybiskupa halick iego, patrona archidiecezji lw ow ­ skiej. Bł. Jakub urodził się około r.

1340. Jako m łodzieniec w stępuje do B raci M niejszych. Wraz ze swymi w spółbraćm i pracuje jako misjonarz na Rusi i W ołoszczyźnie. W roku 1385 zo­

stał gwardianem klasztoru lw ow skiego, a w trzy lata później wikariuszem ge­

neralnym całej m isji. Po śm ierci bi­

skupa h alick iego Bernarda w roku 1391 został pow ołany na stolicę arcybiskupią.

D iecezją zarządzał 18 lat. Został na­

zwany „O piekunem ojczyzny i stróżem K rólestw a” . Proces b eatyfikacyjny za­

początkow ano w r. 1772, a b eatyfik a­

cja nastąpiła dnia 11 IX 1790 również przez zatw ierdzen ie kultu. W związku z 500 letn ią rocznicą jego śm ierci, k tó­

rą uroczyście obchodzono przed 50 la­

ty we Lwow ie ukazały się m onografie o bł. Jakubie Wł. Abrahama oraz ks.

Wł. Bandurskiego.

Z ŻYCIA INSTYTUTU INAUGURACJA ROKU AKADEMICKIEGO Dnia 19 września br. odbyła się inauguracja roku akadem ickiego na In ­ stytu cie T eologicznym K sięży M isjona­

rzy w K rakow ie. W otywę do Ducha św.

pro progressu in scien tiis odpraw ił o godz. 8 w kościele na Stradom iu rek­

tor Ks. W. Prądzyński. N astęp nie pro­

fesorow ie i studenci udali się do sali im. arcybiskupa B ilczew skiego, gdzie odbyła się inauguracja. Po odśpiew a­

niu Gaudę Mater przem ów ienie inaugu­

racyjne w ygłosił p refek t In stytutu ks.

prof. Fr. Bracha. P rzyw itał on na w stę­

pie przełożonych prow incjonalnych tych zgrom adzeń, których stu denci uczęsz­

czają do In stytutu , profesorów i stu­

d entów , a następ nie rozpoczął część sprawozdawczą przem ów ienia, w której om ów ił działalność naukow ą, w ydaw ni­

czą oraz dydaktyczną uczelni. W drugiej części swego przem ów ienia podał k rót­

ką historię In stytutu , który w przy­

szłym roku będzie obchodził swój zło ­ ty jubileusz. Od r. 1732 w obecnym gmachu Instytutu m ieściło się tzw. Se­

minarium Stradom skie, w którym stu­

diowała m łodzież duchowna diecezji krakow skiej, klerycy m isjonarscy i n ie­

których zakonów . W r. 1901 sem inarium diecezjalne p rzen iesiono do nowego gmachu. W tedy rodzi się m yśl, by uzy­

skać dla studium m isjonarskiego pra­

wa szkół akadem ickich. Plany uw ień­

czono pom yślnym skutkiem w r. 1910.

M inisterstwo W yznań i O św iecenia Pu­

blicznego za zgodą ces. Franciszka Jó ­ zefa reskryptem z dnia 8 lipca tr. przy­

jęło prośbę zgrom adzenia i prywatne studium filozoficzn o-teologiczn e prze­

kształciło na In stytu t zalegalizow any jako „Naukowy Zakład T eologiczn y” . Po odzyskaniu n iep od ległości dekret Rady M inistrów z dnia 27 II 1922 (Dz.

U . R. P. Nr 22, poz. 183, § 2) w ylicza wśród szkół wyższych In stytut T eo lo ­ giczny K sięży Misjonarzy w Krakowie.

R ów nież w w ykazie szkół wyższych po­

danym w r. 1929 w ym ieniono Instytut Daw nych jego praw nie odw ołano.

492

[12J

W ykład inauguracyjny pt. O rganizacja i za rzą d w y ższ yc h se m in a rió w za k o n ­ n y c h , opracowany przez Ks. wizytatora J. Barona odczytał prof. Instytutu Ks.

J. W eissmann. P o w ykładzie przełożony P olskiej Prow incji K sięży Misjonarzy Ks. dr J. Baron, zachęcając m łodzież do wytrw ałej pracy, wskazał na pew ne ak­

tualne problem y w studiach teologicz­

nych.

WYDAWNICTWA DAWNEJ MUZYKI POLSKIEJ T rzydziesty siódm y zeszyt W ydaw­

nictwa Dawnej Muzyki P olskiej któr- rego kierow nikiem jest Ks. H ieronim F eich t C. M., profesor U niw ersytetu W arszawskiego, zawiera utw ór Grzego­

rza Gerwazego G orczyckiego pt. Lae- ta tu s sum . R ękopis tej kom pozycji z r.

1730 znajdujący się w b ib liotece Sem ina­

rium Duchow nego w Sandom ierzu, opra­

cował i do druku przygotow ał Ks. W en­

delin Świerczek C. M., profesor tam tej­

szego sem inarium . N ależy zaznaczyć, że we wspom nianym w ydaw nictw ie ukaza­

ły się już następujące dzieła dawnej m uzyki kościeln ej: M ielczew ski M.

( t 1651) D eus in n o m in e tuo. (z. II), V e n i D om ine (z. X X X V II); R óżycki J. H. ( f ok. 1700): H y m n i e cclesiastici (z. II I), M a g n ific em u s in ca n tico (z.

V I); G orczycki G. G. ( | 1734): Missa paschalis (z. VII) , lll u x it sol (z. X IV );

P ęk ie l B. ( f 1670): A u d ite rnortales (z.

IV ), Missa p u lch e rr im a (z. X V II) Wa­

cław z Szam otuł ( f l 5 6 0 ) : In te D o m i­

n e sp era vi (z. IX ); Szarzyński S. S.

( t ok. 1700): Jesu spes m ea (z. X ), A v e R eg in a (z. X X V ), A d hyrnnos et c a n tu s (z. X X V I); Z ielińsk i M. (ok. 1611):

V o x in R am a (z. X II), D om us m ea (z.

X X X I), E x iit serrno in te r fr a tr e s , Si con- su r re x istis cum C h risto (z. X X X IV ); Da­

mian P. ( f l 7 2 9 ) : V en i C reator (z.

X I II); Szadek ( t o k . 1611): O ffic iu m : Dies est la e titia e (z. X X X III); Leopo- lita M. ( t » k - 1589): Missa pa sch a lis (z. X X X V ).

* *

♦

W ostatnich numerach m iesięcznika diecezjalnego w Sandom ierzu „K roni­

ka D iecezji Sandom ierskiej”, Ks. W en­

delin Św ierczek zam ieszcza ciekaw y ar­

tykuł pt. R ę k o p iś m ie n n e z a b y tk i d a w ­ n e j m u z y k i w B ib lio te c e S e m in a riu m D uchow nego iv S a n d o m ie rzu , o niezna­

nych dotychczas rękopisach.

25 LAT TOWARZYSTWA NAUKOWEGO K. U. L.

W czerw cu m inęło 25 lat istnienia Towarzystwa N aukow ego K atolickiego U n iw ersytetu Lubelskiego. Tow arzystwo liczy obecnie 208 członków . A oto wy­

niki prac Towarzystwa: Kom isje i Wy­

działy odbyły 400 posiedzeń naukow ych, w ydano 224 pozycje naukow e w nakła­

dzie 336 000 egzem plarzy, w ygłoszono 188 wykładów , których w ysłuchało po­

nad 20 tysięcy osób.

TRZEJ POLSCY HISTORYCY KOŚCIOŁA PRAŁATAMI

PAPIESKIM I

W roku ubiegłym prałatem papies- skim został m ianowany ks. prof. dr An­

toni L iedtke. ostatn io zaś ks. prof. dr Marian R echow icz — rektor K. U. L.

oraz ks. prof. dr W incenty Urban.

Ks. A. L i e d t k e specjalistyczne studia z zakresu historii K ościoła odbył na W ydziale T eologii U niw ersytetu W arszawskiego. Tam też uzyskał dyplom

[13]

493

dok torski. Obecnie jest profesorem w Sem inarium D uchownym w P elp lin ie oraz konserw atorem diecezjalnym . D o­

robek naukow y ks. prałata L iedtkego obejm uje około 85 rozpraw, artykułów i niniejszych przyczynków. Do w ażniej­

szych należą: W a lka K sięcia Jana O p o l­

skieg o K r o p id ly z K rz y ż a k a m i w o b ro ­ n ie m a ją tk o w y c h praw d iec ezji w ło cła w ­ s k ie j (R oczniki Tow. Nauk. w Toruniu, tom 38, str. XV + 138); H isto ria Z a ­ k ła d u iV . M. P. A n ie lsk ie j w K o śc ie r zy ­ n ie 1861— 1936, K ościerzyna 1936 (str.

VI + 127); B iblia G u ten b erg a w P e l­

p lin ie , Toruń 1936; D okoła za g a d n ień h o zja ń sk ic h („Nasza Przeszłość” T. IV, s. 295— 310 i odb.

Ks. rektor M. R e c h o w i c z , ka­

płan arch id iecezji lw ow skiej, studiow ał na W ydziale Teologicznym U n iw ersyte­

tu Jana Kazim ierza we Lwow ie. W ro­

ku 1939 na tym że uniw ersytecie uzy­

skał doktorat. Był profesorem historii K ościoła w Sem inarium A rch idiecezjal­

nym, a następ nie profesorem i od roku 1956 piastuje godność rektora K atol.

U n iw ersytetu Lubelskiego. A oto n ie­

które prace Ks. Rektora: S tu d ia a lu m ­ n ó w w G a licy jskim S e m in a riu m G en e­

r a ln y m 1790— 1819 (R oczniki Teol.- kanon.) 1955 (s. 61— 107); S t. Jean K a n ty a -t-il l a u te u r du c o m m e n ta ire c o n cilia riste sur F E uangile d e S t. Ma- th ie u (C ollectanea theologica) 1955 (s. 13— 45); S praw a W ie lkie g o S e m i­

n a riu m M isyjnego dla u n itó w na z ie ­ m ia ch d a w n e j P o ls ki (1595— 1819), Kra­

ków 1949. P la n y m is y jn e K o n g re g a c ji d e P ro paganda F id e na B a łk a n a ch a U nia w P o lsce, Kraków 1947; Jan J ó z e f W e la m in R u ts k i (Przegląd P o ­ wszechny t. 216).

Ks. W i n c e n t y U r b a n urodził

się w Grodzisku dolnym w r. 1911.

Egzam in dojrzałości złożył w roku 1931.

Studia uniw ersyteckie ukończył we Lwo­

wie w 1936 r. ze stopniem magistra teologii. Doktorat uzyskał na U n iw ersy­

tecie warszawskim w r. 1947, h a b ilito ­ wał się w K rakowie w r. 1953. Od roku 1946 pracuje we W rocławiu w A rchi­

wum A rchidiecezjalnym , Muzeum i B i­

b liotece kap itu lnej, a od r. 1947 we w rocławskim sem inarium duchownym i w reszcie od r. 1948 jest profesorem w Seminarium D uchownym w Nysie.

Ks. Urban ogłosił około 90 prac w for­

mie artykułów , przyczynków i rozpraw oraz cały szereg recenzji. Do w ażniej­

szych prac ks. prałata należą: K a ted ra icrocław ska, W rocław 1951; A rc h iw u m A rc h id ie c e zja ln e w e W ro cla w iu (Ar- cheion 25, 1956); L e o p o ld hr. S edlnic- k i , K sią żę b isk u p w ro c ła w sk i (1 8 3 6 — 1840) na tle d zie jó w ko ścio ła na Ś lą­

sku w p ierw sze j p o ło w ie X I X w .9 War­

szawa 1955; De te s tim o n iis vita m Nan- k e r i ep isco p i W ra tisła vie n sis illu stra n - tib u s (Collectanea theologica 2, 1955), W alianse na sto lic y b is k u p ie j w e W ro ­ cław iu (A teneum kapłańskie 54, 1957), N ieu d a n e starania P rzem ysła w a O tto- ka ra 11 o m e tro p o lię cze ską na tle jego rzą d ó w i k r z y ż a c k ie j p o lity k i („Nasza P rzeszłość” t. 6 ); Jan F eliks P e d e w itz , n y s k i b ib lio fil X V I I w. (R oczniki teo- lo g ic zn o -k a n o n iczn e (1957) III, z. 2).

W szyscy trzej w spom niani prałaci są współpracow nikam i naszego w ydaw nic­

twa.

JUBILEUSZ KS. RĘKASA Od trzydziestu już lat na ważnym odcinku duszpasterstwa w P olsce pra­

cuje Ks. dr Michał Rękas. Jest on dy­

rektorem A postolstw a Chorych z sie-

494

14

dzibą w K atow icach przy ul. P leb iscy­

tow ej. W łaśnie 13 lipca m inęło 30 lat owocnej jego pracy na tym odcinku oraz 40 lat kapłaństw a. Twórcą A p o­

stolstw a Chorych jest Ks. L. J. W illen- borg. A p ostolstw o chorych, to duchowy związek chorych k atolików . Ks. Rękas jest autorem szeregu prac z zakresu apostolstw a nad chorym i. Do chw ili obecnej Ks. D yrektor jest redaktorem m iesięcznika „A p ostolstw o chorych”, który ukazuje się w nakładzie 20 tys.

egzem plarzy.

WYSTAWA PRAC Ks. J. WOLFFA W marcu br. w warszawskiej „Za­

ch ęcie” została zorganizow ana wystawa 102 prac m alarskich Ks. Jerzego W olffa, kapłana arch id iecezji warszawskiej, członka K om isji A rtystycznej i A rchi­

tektoniczn ej w arszawskiej archidiecezji.

R ecenzje jakie ukazały się na łamach

„Życia W arszawy” i „T ygodnika P o­

w szechnego” życzliw ie oceniają prace artysty.

50 LAT PRACY INŻ. K. JAKIMOWICZA W bieżącym roku obchodzi 80 lecie urodzin i 50 lecie pracy inż. K onstanty Jakim ow icz. Inż. Jakim ow icz urodził się w W arszawie, był uczniem Gersona, dy- ploni inż.-architekta otrzym ał w r. 1906 w Karlsruhe, a dyplom inż.-cyw. w P e ­ tersburgu w roku 1909. Jubilat w yko­

nał k ilkad ziesiąt prac w dziale archi­

tektury sakralnej. M. in. k ościół Bo­

żego Ciała na K am ionku, św. Teresy na Pow iślu, kap licę „P rzytuliska” przy ul.

W iślnej 7, kryptę H. Sienkiew icza w Archikatedrze W arszawskiej i w iele innych. Pius X I w uznaniu zasług inż.

Jakim ow icza, m ianował go w

honorow ym szam helanem papieskim . O becnie inż. Jakim ow icz jest członkiem A rch idiecezjalnej Kom isji Arytystycznej 1 A rch itek ton icznej oraz honorow ym architektem A rchidiecezji W arszawskiej.

OSTATNIE POZYCJE W YDAWNICZE KSIĘGARNI ŚW. WOJCIECHA Księgarnia św. W ojciecha w P ozn a­

niu wydała ostatnio szereg ciekaw ych pozycji: Ks. Tadeusz Ryłko, U źr ó d e ł c h rze śc ija ń stw a . Jest to podręcznik dla kl. V III zatw ierdzony pism em Min.

Oświaty z dnia 9 XII 1958. Podręcznik zawiera X IV wykresów w ędrówek Je­

zusa Chrystusa po P alestyn ie. Dużą po­

mocą dla katechetów będzie wydana praca Ks. Z aleskiego W. N a u k a Boża.

2 tom y. Są to katechezy oraz bardzo pom ocne tablice poglądow e. Pierw szy tom liczy stron 974, drugi 1037. Inne pozycje to: Ks. A. Żychliński; R o zw a ­ żan ia filo zo fic z n o -te o lo g ic z n e i Ks. W.

J. L ew kow icz, H arm onia grego ria ń ska (s. 315).

CZASOPISMO „ARCHIW A, BIBLIOTEKI I MUZEA KOŚCIELNE

Wr czerw cu br. ukazał się pierw szy zeszyt czasopism a „Archiwa, B ib liotek i i Muzea K ościelne?, wydawanego przez istniejący już od dwu lat przy K ato­

lickim U n iw ersytecie Lubelskim . Ośro­

dek A rchiwów B ib liotek i Muzeów K o­

ścielnych. Czasopismo zawiera następu­

jące działy: I. Rozprawy pośw ięcone archiw om , bibliotekom i m uzeom ko­

ścielnym , II. Z życia archiwów, bib lio­

tek i m uzeów k ościeln ych , III. N otatk i inform acyjne i recenzje, IV. B ibliogra­

fia i V. Publikacja źródeł.

Ks. T a d e u sz G o clo w ski C. M.

K S I Ą Ż K I N A D E S Ł A N E

Archiwa, B ib liotek i i Muzea k ościeln e, T. I. z. 1, Lublin 1959 ss. 192.

B e a A u g u s t y n T. J., O nowym psałterzu łacińskim , przeł. ks. B. J a n ­ k o w s k i , Poznań 1955 ss. 122.

B e / i 3 a H. O., HsÓHaHHbie CTaTbM no;ibCKHX My3biK0BeA0B, MocKBa 1959 ss. 132.

B o g d a n F r a n c i s z e k ks. S. A. C„ Geneza i rozwój klauzury zakonnej.

Studium praw no-historyczne, Poznań 1954 ss. 336.

B r a n d s t a e t t e r R o m a n , K roniki Asyżu, Poznań 1957 ss. 85.

C l a r e t d e l a T o u c h e Ludwika M ałgorzata, N ajśw iętsze Serce Jezusa a ka­

płań stw o, Poznań 1958 ss. 211.

C z a p i e w s k i P a w e ł ks., H istoryczn y Gdańsk z końca X w ieku, Gdańsk 1958. Odb. z „R ocznika G dańskiego” , T. 15/16 z r. 1956/57 ss. 50.

C z u j J a n ks., Patrologia, Poznań 1954 ss. 312.

D ą b r o w s k i E u g e n i u s z ks., Nowy T estam ent na tle epoki. Geografia — historia — kultura, P ozn ań 1958, T. I ss. 387, T. II ss. 436.

— Św ięty P aw eł, życie i pism a, Poznań 1950 ss. 331.

Die R ussische O rtodoxe K irche. Ihre Einrichtung, ihre Stellu ng, ihre T atigkeit, Moskau 1958 ss. 244.

G o ł u b i e w A n t o n i , Listy do przyjaciela, Kraków 1959 ss. 312.

G o r c z y c k i G. G. ( f 1734), Laetatus sum, wyd. z rękopisu i w stępem opatrzył ks. W e n d e l i n Ś w i e r c z e k, (Kraków) 1958, P olskie Wyd.

M uzyczne.

G ó r s k i A r t u r , Angela Truszkowska i Zgrom adzenie SS. F elicjan ek na tle dziejów m yśli religijnej w P olsce X IX w., Poznań 1959 ss. 384.

G r a b s k i W ł a d y s ł a w J a n , Rapsodia Św idnicka, Poznań 1955, T. I ss. 400, T. II ss. 440.

H ł a d o w s k i W ł a d y s ł a w ks.. P oczątki chrześcijaństw a w edług egzysten ­ cjalnej interpretacji R. Bultm ana. Studium historyczno-krytyczne, P o­

znań 1954 ss. 79.

Hymny brewiarza rzym skiego. Proprium P olon iae. P rzełożył z oryg. ks. J a n P i w o w a r c z y k , Poznań 1958 ss. 288.

K r ą p i e c M i e c z y s ł a w A. o. O. P„ R ealizm ludzkiego poznania, Poznań 1959 ss. 652.

Księga Psalm ów . P rzełożył Leopold S t a f f . Poznań 1959 ss. 303.