Julian Polan-Haraschin
Na marginesie wznowienia
wydawnictwa "Wojskowy Przegląd
Prawniczy"
Palestra 4/4(28), 68-69
R E C E N Z J E
N a m a rg in e s ie w z n o w ie n ia w y d a w n ic tw a »W o jsko w y P rz e g lą d P ra w n ic z y ”
W n u m erze 1 „N o w eg o P r a w a ” z 1958 r. u k a za ł s ię a r ty k u ł o m a w ia ją cy lik w id a c ję k w a rta ln ik a „W ojsk ow y P rzeg lą d P r a w n ic z y ” , k tó reg o w y d a w a n ie u sta ło z d n iem 1 sty c z n ia 1957 r. D ecy zja o lik w id a c ji teg o c z a so p is m a, jed y n eg o z r e sz tą z d zied zin y w o j sk o w e g o p ra w a k arn ego i p o stę p o w a n ia k a rn eg o i w o jsk o w e g o p raw a a d m in istra cy jn eg o , p r z y ję ta z o sta ła z p r a w d z iw y m ża lem , a lb o w ie m d y sc y p lin y n au k i, k tó re rep rezen to w a n e b y ły n a ła m a ch w sp o m n ia n eg o c z a so p ism a , sta n o w ią d zied zin y u n a s c a ł k o w ic ie zan ied b an e. N ie od rzeczy b ę d zie dodać, że w p ra w n iczy ch stu d ia ch u n iw e r sy te c k ic h są on e tra k to w a n e z u p e łn ie m argin esow o. P r a w e m k a rn y m w o jsk o w y m (m a te ria ln y m i fo rm a ln y m ) o raz w o jsk o w y m p r a w e m a d m in istra cy jn y m z a j m o w a li s ię d o n ied a w n a w y łą c z n ie p r a k ty c y , k tó rzy n iejed n o k ro tn ie n ie d y sp o n o w a li d o sta teczn y m p rz y g o to w a n ie m n a u k o w o -te o r e ty c z n y m . J e śli s ię p o n a d to zw a ży , że o m a w ia n e g a łę z ie n a u k i p ra w a w o jsk o w e g o n ie w z b u d z a ły z a in te r e so w a n ia w śró d u n i w e r sy te c k ic h sp e c ja lis tó w , że n ie m a u n a s w tej d zied zin ie żad n ego o środ k a badań n a u k o w y ch a n i w u n iw e r sy teta ch , a n i w P o lsk ie j A k a d em ii N auk, to je s t rzeczą jasn ą, że d ecyzja w ła d z w o jsk o w y c h o lik w id a c ji te g o k w a r ta ln ik a o g ra n iczy ła w n iem a ły m sto p n iu p e r sp e k ty w y r o zw o jo w e n au k i p r a w a k a rn eg o w o jsk o w eg o . Z w ła sz cza, że na te m a t k o n ieczn o ści u tw o rzen ia k ated ry p ra w a k arn ego w o j sk o w e g o i zad ań sto ją c y c h przed p r a w n ik a m i w o jsk o w y m i w y p o w ia d a li s ię ju ż p rzed tem n iejed n o k ro tn ie p r a w n ic y n a u k o w cy i p r a w n ic y p ra k ty cy .
*
N iem n iej jed n ak , ja k to w y k a z a ły
p o trzeb y n a u k i i p ra k ty k i, m im o l i k w id a c ji k w a r ta ln ik a „W ojsk ow y P rzeg lą d P r a w n ic z y ” p ra sa p raw n icza n ie za n iech a ła p u b lik a c ji p o szczeg ó l n y ch p rac ze w sp o m n ia n y ch d y sc y p lin n a u k o w y ch , k tóre to p ra ce u k a zy w a ły się sp o ra d y czn ie w „ P a ń stw ie i P r a w ie ” , „N ow ym P r a w ie ”, „Ruchu E k on om iczn ym i P r a w n ic z y m ”, „P a- le s tr z e ”, „P ra w ie i Ż y ciu ” i „W ojsk o w y m P rzeg lą d zie H isto r y c z n y m ”.
W d n iu 24 p aźd ziern ik a 1957 r. zo s ta ło p o w o ła n e do ży cia W o jsk o w e K oło W ied zy P ra w n iczej w W a rsza w ie , d zia ła ją ce p rzy Z arząd zie S ą d o w n ic tw a W o jsk o w eg o M ON, N a jw y ż sz y m S ąd zie W o jsk o w y m i N aczeln ej P ro k u ra tu rze W o jsk o w ej, i ju ż na p ie r w sz y m zeb ran iu w y su n ię to w cza sie d y sk u sji p ro p o zy cję r e a k ty w o w a n ia „W ojsk ow ego P rzeg lą d u P r a w n i czeg o ”, g d y ż b ra k w ła sn e g o cz a so p is m a u n iem o żliw ia n a le ż y ty rozw ój d z ia ła ln o śc i K oła.
T y m cza sem Z arząd S ą d o w n ictw a W o jsk o w eg o M O N c zy n ił u siln e sta r a n ia o p r a w o w y d a w a n ia sk rom n ego ch o cia żb y p erio d y k u , k tó ry d o czasu r e a k ty w o w a n ia z lik w id o w a n eg o k w a r ta ln ik a m ógłb y za stęp czo sp ełn ia ć za d an ia „W ojsk ow ego P rzeg lą d u P r a w n iczeg o ”. S ta ra n ia te z o sta ły u w ie ń czon e p o m y śln y m rezu lta tem , w ła d ze w o jsk o w e b o w iem u d z ie liły z e z w o le n ia na w y d a w a n ie p rzez Z arząd S ą d o w n ic tw a W o jsk o w eg o M O N cza so p ism a śc iśle fa c h o w e g o p od n azw ą „ B iu lety n W o jsk o w ej S łu żb y S p ra w ie d liw o ś c i” . C zasop ism o to m iało ch a ra k ter w e w n ętrzn y , tzn. p rzezn a czon e b y ło d la p ra co w n ik ó w (przede w sz y stk im ) w o jsk o w y c h organ ów w y m iaru sp ra w ied liw o ści. W „ B iu le ty n ie ” ty m u m ieszcza n e b y ły a rty k u ły p ro b lem o w e, g lo sy do orzeczeń N a j
Nr 4 R E C E N Z J E 69
w y ż sz e g o Sąd u W ojsk ow ego, o rzecze n ia te g o ż Sądu, a p o n a d to k o m u n ik a ty W o jsk o w eg o K oła W ied zy P r a w n i czej oraz k ró tk ie o m ó w ien ia n o w o ści b ib lio g ra ficzn y ch , k tó re p o ru sza ły pro b le m y p ra w a i p ro cesu k a rn eg o oraz u str o ju są d o w n ic tw a o b cy ch arm ii.
W rok u 1958 u k a za ły s ię n u m ery 1 i 2— 3 w sp o m n ia n eg o czasop ism a, p r z y c z y m ten o sta tn i n u m er (2— 3) u k a za ł s ię dopiero w e w r z e śn iu 1958 r. D o czerw ca 1959 r. n ie u k azał s ię ju ż d a lszy n u m er „ B iu lety n u W o jsk o w ej S łu żb y S p r a w ie d liw o śc i”, n a to m ia st n a m o cy rozkazu M in istra O brony N arod ow ej n r 20/ /M O N z dnia 5 czerw ca 1959 r. w sp ra w ie w y d a w a n ia k w a rta ln ik a pt. „W o jsk o w y P rzeg lą d P r a w n ic z y ” (D zien n ik R ozk azów M O N N r 12, poz. 70) u d zielo n e z o sta ło — n a w n io se k Z arządu S ą d o w n ictw a W o jsk o w e go M O N — ze z w o le n ie na r e a k ty w o w a n ie z lik w id o w a n eg o w 1957 r. k w a r ta ln ik a . W te n sposób cza so p ism o p ra w n icze L u d o w eg o W ojsk a P o ls k ie g o, k tó re u k a z y w a ło s ię w la ta c h 1945— 1956, z o sta ło w sk rzeszo n e, p rzy czy m z e w z g lę d ó w h isto r y c z n y c h n a le ż y w sp o m n ieć, że w o k r e sie p rzed - w r z e śn io w y m „W o jsk o w y P rzeg lą d P r a w n ic z y ” u k a z y w a ł s ię w la ta c h 1928— 1939.
W zn ow ion y o b ecn ie k w a r ta ln ik „ W ojsk ow y P rzeg lą d P r a w n ic z y ” je s t w y d a w a n y p rzez Z arząd S ą d o w n ictw a W o jsk o w eg o M ON. N ad je g o red ak cją czu w a -sied m ioosob ow y k o m ite t red a k c y jn y . K w a r ta ln ik n ie m a ch a ra k teru cza so p ism a p rzezn aczon ego do u ż y t ku w e w n ętrzn eg o , je s t on b o w iem do n ab ycia (w drodze p ren u m eraty) z a ró w n o p rzez c z y te ln ik ó w c y w iln y c h , ja k i w o jsk o w y c h .
W rok u 1959 u k a z a ły s ię d w a n u m ery: n r 1 (czerw iec—w rzesień ) i n r 2
(p a ź d z ie r n ik -g r u d z ie ń ).
N a leży ze szczeg ó ln y m u zn an iem
p o d k reślić, że w z n o w io n y „W ojsk ow y P rzeg lą d P r a w n ic z y ” zn a jd u je się na w ła śc iw y m p o zio m ie n a u k o w o -te o r e - ty c z n y m i p ra k ty czn y m oraz m a za sob ą w s z e lk ie dane o b iek ty w n e, aby zająć p o czesn e m iejsce obok n iezb ęd n y ch p e rio d y k ó w d la . p ra w n ik ó w p ra k ty k ó w i n a u k o w có w .
Z u k ła d u tr e ś c i d w ó ch p ie r w sz y c h n u m eró w „ W ojsk ow ego P rzeg lą d u P r a w n iczeg o ” za rok 1959 w y n ik a , że o g ło szo n e ta m z o sta ły p race z d zie d zin y w o jsk o w e g o p ra w a k arn ego m a teria ln eg o i p ro ceso w eg o oraz w o jsk o w e g o p ra w a a d m in istra cy jn eg o i m ię d zyn arod ow ego, o p u b lik o w a n e z o sta ły recen zje, o m ó w ien ia p rac i u sta w do ty czą cy ch p raw a w o jsk o w eg o p ań stw d em o k ra cji lu d o w y c h i p a ń s tw k a p i ta listy c z n y c h , w r e sz c ie w y d ru k o w a n e z o sta ły lic z n e o rzeczen ia N a jw y ż s z e g o S ądu W ojsk ow ego. Ma to sz c z e g ó ln e zn a czen ie d la p r a w n ik ó w p ra k ty k ó w i p r z e d sta w ic ie li n au k i, gd yż Z biór O rzeczeń N a jw y ż sz e g o Sądu W ojsk ow ego, w y d a n y p rzez W y d a w n ic tw o M O N w 1954 roku, w w ie lu m iejsca ch je s t ju ż zd eak tu alizow an y.
R e a k ty w o w a n e m u k w a r ta ln ik o w i „W ojsk ow y . P rzeg lą d P r a w n ic z y ” , jeg o K o m ite to w i R ed a k cy jn em u i w y d aw cy, Z a rzą d o w i S ą d o w n ictw a W oj sk o w eg o M ON, o ra z a u torom o g ła sz a ją cy m s w e p ra ce na jeg o ła m a ch n a le ż y ży czy ć d a lszej ow o cn ej p ra cy w d zied zin ie ro zw o ju p raw a i p o stę p o w a n ia k a rn eg o w o jsk o w e g o oraz w o j sk o w eg o p ra w a a d m in istra cy jn eg o , co w k o n se k w e n c ji p rzy czy n i się do u trw a len ia p ra w o rzą d n o ści so c ja li sty czn ej są d o w n ic tw a w o jsk o w e g o , k tóre d ziała w a tm o sferze p ełn eg o p o sza n o w a n ia n ie z a w is ło śc i i go d n o ści s ę d zio w sk iej w toczącej się o fe n s y w ie na fro n cie w a lk i o z lik w id o w a n ie p r z estęp czo ści i w zm o cn ien ie d y sc y p li n y p a ń stw o w e j i sp ołeczn ej.
