Pytania i odpowiedzi prawne

Stefan Breyer, Witold Dąbrowski

Pytania i odpowiedzi prawne

Palestra 11/10-11(118-119), 47-50

1967

R Y T A N I A f ODPOMfFOZI P R A W l \ E

I.

N ieru ch o m o ść sk ła d a się z dw óch d zia łek o łą czn ej p o w ierzch n i 1,18 h a, a w p la n a ch p rzestrzen n y ch m ia sta je :t p rzew id zia n a pod z ie le ń c e bez p raw a zab u ­ d o w y , a k tu a ln ie za ś je s t u ży tk o w a n a jak o d zia łk a w a rzy w n iczo -o g ro d n icza . W sp ó łw ła śc ic ie le p o zo sta ły ch 7/12 części są n ie zn a n i z m iejsca pobytu.

O D P O W I E D Ź :

N a le ż y n a w s tę p ie za u w a ży ć, że dla z a g a d n ien ia sfo rm u ło w a n eg o w p y ta n iu n ie m a zn a czen ia to, czy ch od zi o n ieru ch om ość ta b e lo w ą m ającą urządzoną k s ię ­ g ę w ie c z y stą , czy te ż n a odw rót, ja k ró w n ie ż fa k t, że p o zo sta łe 7/12 czę śc i n ie ­ ru ch om ości n a leżą do osób n ie znan ych z m ie jsc a p ob ytu .

Isto tn e n a to m ia st je s t to, czy n ieru ch o m o ść n a le ż y u w a ża ć za roln ą. S to s o w ­ n ie do § 1 rozp. RM z 18.XI.1964 r. w sp r a w ie p rzen o szen ia w ła sn o śc i n ieru ch o ­ m ości ro ln y ch (Dz. U. N r 45, poz. 304) n ieru ch o m o ść u w a ża się za roln ą, je ż e li je s t lub m oże b y ć u ży tk o w a n a na c e le p rod u k cji ro ln ej, n ie w y łą c z a ją c p rod u k ­ cji ogrod n iczej, sa d o w n iczej i ryb n ej, ch yb a że — sto so w n ie do p rzep isó w o t e ­ ren ach b u d o w la n y ch n a obszarach w s i lub sto so w n ie do p rzep isó w o p la n a ch z a g o sp o d a ro w a n ia p rzestrzen n eg o — p rzezn aczon a z o sta ła na in n e cele , n ie z w ią ­ zan e b ezp ośred n io z p rod u k cją rolną. S zersze o m ó w ie n ie teg o p rzep isu d a j e j . S. P ią to w sk i w p ra cy .G o sp o d a r stw a r o ln e ” (por. F. B łah u ta, J. S. P ią to w sk i i J. P o lic z k ie w ic z , W arszaw a 1967, str. 20 i nast.) o raz autor n in ie jsz e j o d p o w ie ­ dzi w w y d a n ej p racy p t. „ P r zen iesien ie w ła sn o ś c i n ieru ch o m o ści” (W arszaw a 1966, str. 221 i nast.). W zw ią zk u z k o n k retn y m p y ta n ie m n a le ż y p o d k reślić, że d zia łk i roln e, o k tó re ch od zi w p y ta n iu , z a ch o w u ją ten sw ój ch arak ter, m im o że zn ajd u ją s ię o b ecn ie n a te r e n ie m ia ta, je ż e li w e d łu g m ie jsc o w e g o p lan u sz c z e ­ g ó ło w eg o w ro zu m ien iu art. 17 i n ast. u sta w y z 31.1.1961 r. o p la n o w a n iu p r z e ­ strzen n y m (Dz. U. N r 7, poz. 47) n ie z o sta ły p rzezn a czo n e pod zieleń ce, a w ię c n a c e le n ie zw ią za n e b ezp ośred n io z prod u k cją roln ą. T ylk o is tn ie n ie p lan u sz c z e ­ g ó ło w eg o ok reśla w sposób w ią ż ą c y ch arak ter danej n ieru ch om ości. P la n y m ie jsc o ­ w e o g ó ln e n ie s ta n o w iły b y p o d sta w y do od jęcia n ieru ch o m o ści jej d o ty ch cza so ­ w eg o ch arak teru n ieru ch o m o ści rolnej.

J e ż e li p lan u szcz e g ó ło w e g o n ie m a (a to je s t raczej praw dopodobne), to n a ­ b y w ca m u si m ieć k w a lifik a c je roln icze, a n ad to m u szą po jeg o stro n ie zach od zić p rzesła n k i u za sa d n ia ją ce — sto so w n ie do art. 166 § 2 k.c. — n a b y cie u ła m k o w ej części n ieru ch o m o ści roln ej.

P rzep is te n m a ró w n ie ż za sto so w a n ie przy e g z ek u cy jn y m n ab yciu , co w y n ik a m. in. z art. 946 § 1 i art. S53 § 2 i 3 k.p.c. W ed łu g u c h w a ły S N z 22.IX.1366 r.

48 P y ta n ia i o d p o w ie d z i p r a w n e _{Nr 10—11}

III CZP 75/66 (O SN C P 1/67, poz. 14) „ o b o w ią zu ją ce p r zep isy n ie w y łą cza ją e g z e ­ k u cji z id e a ln e j części n ieru ch o m o ści r o ln e j.” W u za sa d n ien iu do tej u ch w a ły Sąd N a jw y ż s z y w y ja śn ił, że p o w o ła n e w y ż e j p r zep isy art. 946 § 1 i art. 953 § 2 i 3 oraz in n e k.p.c. są to n o rm y sz czeg ó ln e, k tórych c e le m je s t p o d d a n ie n ieru ch o ­ m o ści ro ln y ch — ró w n ie ż w p o stęp o w a n iu e g z e k u c y jn y m — ty m sa m y m zasadom og ra n icze n ia obrotu i p od ziału , k tó re o b o w ią zu ją p rzy p r z e n ie sie n iu w ła sn o ś c i n ie ­ ru ch om ości ro ln y ch , i n ied o p u szczen ie w te n sposób do o b ch o d zen ia ty ch ogra­ n iczeń za p om ocą eg zek u cji.

S t e f a n B r e y e r

2

.

P Y T A N I E :

Z a g a d n ien ie sp ro w a d za s ię do dw óch k w e s tii, a m ia n o w icie: p ierw szej — ja k ie zn a czen ie m a w są d o w y m p o stęp o w a n iu e g z e k u c y jn y m o p in ia w ła ś c iw e g o do sp r a w ro ln y ch organ u p rezy d iu m p o w ia to w e j ra d y n a ro d o w ej co do d o p u szcza l­ n o ści p ro w a d zen ia eg z e k u c ji z w y d z ie lo n e j części n ieru ch o m o ści roln ej, co p o ­ w o d u je p o d zia ł tej n ieru ch om ości? i drugiej — czy w d a n y m w y p a d k u o p in ia z e ­ zw a la ją c a na te n p o d zia ł b y ła zg o d n a z p rzep isem art. 163 k.c.?

O g ra n iczen ie eg z e k u c ji ty lk o do w y d z ie lo n e j czę śc i ob ciążon ej n ieru ch om ości ro ln ej dopuszcza w y r a ź n ie — na w n io se k w ie r z y c ie la lu b d łu żn ik a — art. 946 § 1 k.p.c., je ż e li cen a w y w o ła w c z a w y d z ie lo n e j cz ę śc i w y sta r c z a do za sp o k o jen ia w ie r z y c ie la . D e c y z ję w ty m p rzed m io cie p o d ejm u je k om orn ik po z a sięg n ięciu o p i­ n ii organu do sp ra w r o ln ic tw a i le ś n ic tw a . K om orn ik n ie m a p raw a k o n tro lo ­ w a n ia tej op in ii. O p in ia ta je s t rów n o zn a czn a z d ecy zją a d m in istra cy jn ą co do p o d zia łu n ieru ch o m o ści, o której m o w a w § 11 pk t 1 rozp. RM z 29.XI.1964 r., (Dz. U . N r 45, poz. 304), k tó ra —• ja k to p ośred n io w y n ik a z pk t 2 te g o ż p a ra ­ g ra fu — je s t p otrzeb n a w p o stęp o w a n iu e g zek u cy jn y m .

B ra k p o d sta w do o d p o w ied zi n eg a ty w n ej na p y ta n ie , czy w y d z ia ł do sp raw r o ln ic tw a i le ś n ic tw a , w y r a ż a ją c zgod ę na p od ział p rzez w y d z ie le n ie d zia łk i do

N r 10— 11 P y ta n ia i o d p o w ie d z i p r a w n e 49

eg zek u cy jn ej sp rzed aży, p o stą p ił zgod n ie z art. 163 k.c. C hodzi tu ta j o p od ział g o sp o d a rstw a r o ln eg o p on iżej n o rm y m in im a ln ej. W y d z ie le n ie d zia łk i je s t — s to ­ so w n ie do art. 163 § 1 p k t 2 lit. b) k.c. — d o p u szcza ln e w ó w cza s, g d y n a b y w ­ cą je s t w ła ś c ic ie l n ieru ch om ości roln ej od p o w ia d a ją cej m in im a ln ej n orm ie o b ­ szarow ej. W y d z ie le n ie ta k ie n ie je s t u za leżn io n e w u sta w ie od teg o , co się m a sta ć z d zia łk ą p o z o sta w io n ą lic y to w a n e m u d łu żn ik o w i.

J e st to ro zw ią za n ie ra cjo n a ln e ró w n ie ż z ek o n o m iczn eg o pu n k tu w id zen ia . J est b o w ie m rzeczą celo w ą , ab y — ja k w d a n y m w y p a d k u — d zia łk a w ob szarze 1,39 h a p rzeszła z k a rło w a teg o , p od u p ad łego g o sp o d a rstw a do in n ego, n a le ż y c ie p row ad zon ego, p rzy jed n o czesn y m p o zo sta w ien iu d łu żn ik o w i, b y ć m oże n ie r o ln i- kow i, p o zo sta łej d zia łk i w ob szarze 0,28 ha, p rzy p u szcza ln ie z dom em .

S t e f a n B r e y e r 3. P Y T A N I E : C z y s ł u s z n e j e s t r o z l i c z a n i e k o s z t ó w w y j a z d ó w s ł u ż b o ­ w y c h a d w o k a t a z m i e j s c o w o ś c i , w k t ó r e j m a i s i e d z i b ę i i a k t y c z n i e z a m i e s z k u j e ' ( z a m e l d o w a n y n a p o b y t c z a s o w y ) , d o m i e j s c o w o ś c i , w k t ó r e j j e s t z a m e l d o w a n y n a p o b y t

s t a ł y ?

S ied zib ą a d w o k a ta je s t m iejsco w o ść, w której w y k o n u je zaw ód (art. 67 u. o u.a.). A d w o k a t m oże za m ie sz k iw a ć poza sied zib ą ty lk o za zgodą rad y a d w o k a c ­ k iej (art. 73 ust. 2 u. o. u.a.). U sta w a z dn. 14 lip c a 1961 r. o e w id e n c ji i k o n tr o ­ li ru chu lu d n o ści (Dz. U. N r 33, poz. 164) oraz w y d a n e na jej p o d sta w ie rozp o­ rząd zen ie M in istra S p ra w W ew n ętrzn ych z dn. 14.XI.1961 r. (Dz. U. N r 56, poz. 313) u sta la ją , że p rzy za m eld o w a n iu w in n ej m ie jsc o w o śc i n a p ob yt c za so w y za m eld o ­ w a n ie n a p ob yt sta ły p o z o sta je (w k sią żce m eld u n k o w ej czyn i się ty lk o w z m ia n k ę 0 w y m e ld o w a n iu n a p ob yt czasow y). W ty ch w a ru n k a ch ad w o k a t za m eld o w a n y na p ob yt c za so w y w m iejsco w o ści, w której w y k o n u je zaw ód, m a tam fa k ty c z n e m ie jsc e za m ieszk an ia.

P a ra g ra f 48 reg u la m in u d zia ła n ia zesp o łó w a d w o k a ck ich jest w ła śc iw y m roz­ w in ię c ie m za sa d y § 9 rozp orządzenia R ady M in istró w z dn. (24.VII.1948 r. o n a le ż ­ nościach w r a z ie p e łn ie n ia czy n n o ści słu żb o w y ch p oza z w y k ły m m ie jsc e m słu żb o ­ w y m oraz w ra zie p r z e n ie sie n ia na in n e m ie jsc e słu żb o w e (Dz. U. Nr 38, poz. 279) 1 o k ó ln ik a nr 107 P r e z e sa R ady M in istró w z dn. 22 m a ja 1952 r. i(M. P. N r A -49, poz. 675). O k óln ik te n u sta la , że n ie n a leżą s ię k o szty przejazd u , d ie ty i ?:wrot k o sztó w n o cleg u p ra co w n ik o w i d e leg o w a n em u do m ie jsc a sw eg o za m ieszk a n ia . Jak je d n a k w y ja śn ił U rząd R ad y M in istró w w p iś m ie z dnia 24.1.1954 r. N r P-28/5/53, in te n c ją o k ó ln ik a b y ł zak az zw ro tu k o sz tó w p rzejazd u i d iet p r a ­ co w n ik o m d e leg o w a n y m do m ie jsc o w o śc i sw e g o sta łe g o za m ieszk a n ia , którzy ta m fa k ty c z n ie za m ieszk u ją i d ojeżd żają sta m tą d do pracy. D la a d w o k a ta b ęd zie to

50 R e ce n zje _{N r 10— 11}

m ie jsc o w o ść , w której — za zgod ą ra d y a d w o k a ck iej — m oże za m ie sz k iw a ć poza sie d z ib ą w y k o n y w a n ia zaw od u .

K ied y jed n a k p ra co w n ik w y je ż d ż a słu żb o w o do m ie jsc a , w k tó ry m je s t z a m e l­ d o w a n y n a sta łe , a fa k ty c z n ie ta m n ie za m ie sz k u je — m a on p ra w o do zw rotu k o sz tó w p rzeja zd u i d iet, jed n a k że b ez m ożn ości u z y sk a n ia zw rotu k o sz tó w n oc­ leg u .

P rzep isy c y to w a n e g o w y ż e j o k ó ln ik a i w y ja ś n ie n ia U rzęd u R ady M in istrów z d n ia 14.1.1964 r. n a le ż y sto so w a ć p rzez a n a lo g ię r ó w n ie ż do sp ra w y ro zlicza n ia k o sztó w w y ja z d ó w słu żb o w y ch ad w o k a ta . J e ż e li w ię c a d w o k a t w y je ż d ż a w sp ra ­ w ie i n a ra ch u n ek k lie n ta — p rzy z a ch o w a n iu fo r m a ln o śc i § 46 reg u la m in u d zia ­ ła n ia z e sp o łó w a d w o k a ck ich — do m ie jsc o w o śc i, w k tórej je s t za m eld o w a n y na s ta łe , jed n a k że fa k ty c z n ie w n iej n ie m ieszk a , b ęd ą c z a m eld o w a n y w sw e j sie d z i­ b ie n a p o b y t cza so w y , m a on p ra w o do zw ro tu k o sz tó w p rzeja zd u i d iet, bez p r a ­ w a jed n a k u zy sk a n ia zw ro tu k o sztó w noclegu.

W i t o l d D ą b r o w s k i

n e C E H I Z J E

W łod zim ierz P i o t r o w s k i : R o s z ­ c z e n i a p r a c o w n i k a z t y t u ł u b e z p r a w ­ n eg o p o z b a w i e n i a g o m i e j s c a pra c y . W y d a w n i c t w o P r a w n i c z e , W a r s z a w a , 1966, s. 179.

I. W ejście w ż y c ie d ek retu z dnia 18 sty czn ia 1956 r. o o g ra n iczen iu d o ­ p u szcza ln o ści ro zw ią zy w a n ia u m ó w o pracę b ez w y p o w ie d z e n ia oraz o z a ­ b ezp iecz en iu cią g ło ści p racy (Dz. U.

N r 2, poz. 11; zm ian y: Dz. U. z 1956 r. N r 41, poz. 187 ii z 1959 r. N r 27, poz. 170)1 sp o w o d o w a ło zn aczn y w zro st z a ­ in te r e so w a n ia p rob lem em trw a ło ści sto su n k u p racy i w s z y stk im i zagad ­ n ie n ia m i d o ty czą cy m i r o zw ią za n ia u - m o w y o p racę — zarów no bez w y p o ­ w ied zen ia , jak i p rzez w y p o w ie d z e n ie — a ta k że od n oszącym i się do innych p rzyczyn u sta n ia sto su n k u pracy (po­ ro zu m ien ie stron, w y g a śn ię c ie z m o­ cy praw a). W c ą g u p rzeszło d z ie się ­ cio letn ieg o już c k r e su p ośw ięcon o w y m ie n io n e j d zied zin ie p raw a pracy

sto su n k o w o n a jw ię c e j op racow ań te o ­ rety czn y ch , p ra k ty czn y ch ii p o p u la ry ­ zatorsk ich . Z ja w isk o to m ożna s t w ie r ­ d zić b e z b łę d n ie b ez d o k o n y w a n ia szczeg ó ło w y ch w y k a z ó w i zesta w ień ; p rzek on u je o ty m ró w n ież ob szern a b ib lio g ra fia zam ieszczon a n a k oń cu recen zo w a n ej k siążk i. M im o to n ie w s z y s tk ie jeszcze zagad n ien ia zastały w p ełn i i za d o w a la ją co o św ie tlo n e , a n iek tóre p ro p o n o w a n e w literatu rze r o zw ią za n ia i p rezen to w a n e r o z w a ż a ­ nia n a su w a ją zastrzeżen ia i budzą w ą tp liw o ś c i. N a ty m tle m on ografia W. P io tr o w sk ie g o is tan ow i in teresu ją ce u zu p ełn ien ie d oty ch cza so w eg o dorobku teo rety czn eg o i w n iejed n y m w y p a d k u przyn osi n o w e u jęcie isto tn y ch proble­ m ó w i o ry g in a in ą argu m en tację a u ­ tora.

P rzed m iotem op racow an ia m on ogra­ ficzn ego są roszczen ia, k tó re p r z y słu ­ g u ją p ra c o w n ik o w i w raiiie p o z b a w ie ­ nia go zatru d n ien ia w d o ty ch cza so ­ w y m za k ła d zie pracy na sk u tek sp r z e