+48 22 870 42 74 +48 22 870 42 62
ul. Kordeckiego 20 04-327 Warszawa
kontakt@budplan.net www.budplan.net
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DO STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MIASTA BOCHNIA
WARSZAWA 2016 WW
W.PRZYTYK.PL
www.kopalnia-bochnia.pl, www.bochnia.eu
WARSZAWA 2018
Nazwa opracowania: Prognoza oddziaływania na środowisk podstawowe do studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia
Zleceniodawca: Burmistrz Miasta Bochnia Opracowujący: Budplan Sp. z o.o.
04-327 Warszawa ul. Kordeckiego 20 kierujący zespołem
autorskim:
inż. Zuzanna Górecka-Gąbka
zespół: mgr inż. Magdalena Smoczyńska
mgr inż. Małgorzata Kopka mgr Joanna Gosk
mgr inż. Anna Bereś
mgr inż. Anna Olbromska-Matusiak inż. Adam Potapowicz
mgr inż. Izabela Szymańska inż. Anna Wojtczuk
mgr inż. Katarzyna Łysyganicz-Francuzik inż. Monika Nasiłowska
mgr Ewelina Skirzyńska mgr inż. Monika Szczypiorska mgr Marlena Szklarz
1.1 Podstawa formalno-prawna opracowania ... 7
1.2 Cel, zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie ... 7
2 ZAWARTOŚĆ, GŁÓWNE CELE PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI ... 8
3 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY ... 16
4 PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA ... 16
5 TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ... 17
6 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ... 17
7 CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO OBSZARU OBJĘTEGO SPORZĄDZENIEM STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO... 18
7.1 Regionalizacja fizyczno-geograficzna ... 18
7.2 Budowa geologiczna i litologiczna ... 20
7.3 Surowce mineralne ... 20
7.4 Gleby ... 23
7.5 Hydrologia i hydrogeologia ... 24
7.6 Warunki klimatyczne ... 26
7.7 Przyroda ożywiona... 26
7.8 Zasoby krajobrazowe i zabytki ... 28
7.9 Zasoby przyrodniczo cenne i ich ochrona ... 29
7.10 Powiązania ekologiczne ... 31
8 STAN ZASOBÓW I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA ... 32
9 TENDENCJE ZMIAN ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO... 37
10 ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ... 38
11 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBU W JAKI TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU ... 43
12 IDENTYFIKACJA MOŻLIWYCH ODDZIAŁYWAŃ ... 44
13 KONFLIKTY PRZESTRZENNE ZWIĄZANE Z ZAGROŻENIAMI NATURALNYMI ... 49
14 PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA, W TYM ODDZIAŁYWANIA BEZPOŚREDNIE, POŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE, CHWILOWE ORAZ POZYTYWNE I NEGATYWNE, NA CELE I PRZEDMIOTY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU, A TAKŻE NA ŚRODOWISKO ... 51
14.1 Oddziaływanie na powietrze ... 51
14.2 Wytwarzanie odpadów ... 52
14.3 Wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi ... 53
14.4 Przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu, zanieczyszczenie gleb i powierzchni ziemi .. 53
6
14.7 Wpływ na zwierzęta i rośliny ... 57 14.8 Wpływ na ekosystemy i różnorodność biologiczną ... 58 14.9 Wpływ na zabytki i dobra materialne ... 59 14.10 Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary chronione na mocy ustawy o ochronie
przyrody ... 59 14.11 Ryzyko wystąpienia poważnych awarii ... 59 14.12 Znaczące oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmująca bezpośrednie,
pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania ... 59 15 ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ
NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ... 60 15.1 Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru ... 61 16 ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE
WRAZ Z UZASADNIENIEM ICH WYBORU ... 62 17 AKTY PRAWNE UWZGLĘDNIONE W OPRACOWANIU ... 62 18 MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE ... 62
7
1 Wprowadzenie
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia, sporządzonego zgodnie z uchwałą Nr XXXVI/372/13 Rady Miasta Bochnia z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia.
Zgodnie z powyższą uchwałą zmiana studium ma obejmować teren zawarty w granicach administracyjnych Gminy Miasta Bochnia.
1.1 Podstawa formalno-prawna opracowania
Obowiązek sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko wynika z art. 46 oraz art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Prognoza, w myśl wyżej przywołanego art. 46, stanowi element strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko organ opracowujący projekt dokumentu:
Uzgadnia z właściwymi organami zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko;
Poddaje projekt wraz z prognozą opiniowaniu przez właściwe organy;
Zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.
Bierze pod uwagę ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, opinie organów oraz rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa.
Projekt dokumentu, nie może zostać przyjęty (o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody), jeżeli ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika, że może on znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000.
1.2 Cel, zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie
Celem prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań na środowisko ustaleń projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, określenie rozwiązań eliminujących, ograniczających lub kompensujących negatywne oddziaływania na środowisko oraz w miarę potrzeb przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie.
Zakres merytoryczny prognozy jest zgodny z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Prognoza uwzględnia ustalenia Zamawiającego, który uzgodnił zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie w piśmie z dnia 28 lipca 2014 r. (znak pisma: ST-I.411.2.2.2014.DK) oraz z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Bochni w piśmie z dnia 31 lipca 2014 r. (znak pisma:
PSE.N.NZ-420-4-16/44/14).
Prognoza przedstawia wyniki analiz i ocen w formie opisowej i kartograficznej.
W prognozie ocenia się stan i funkcjonowanie środowiska, odporność na degradację i zdolność do regeneracji wynikające z uwarunkowań określonych w opracowaniu ekofizjograficznym oraz tendencje do zmian przy braku realizacji ustaleń projektowanej zmiany studium. Rozpatrywane są także skutki realizacji ustaleń projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Projektowane użytkowanie i zagospodarowanie terenów jest rozpatrywane pod kątem zgodności z uwarunkowaniami określonymi w opracowaniu ekofizjograficznym, z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska, skuteczności ochrony bioróżnorodności i właściwych proporcji pomiędzy terenami o różnych formach użytkowania. Ocenia się również określone w projekcie zmiany studium warunki zagospodarowania
8
przestrzennego, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, prawidłowości gospodarowania zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych. Uwzględniane są ponadto zagrożenia dla środowiska i wpływ na zdrowie ludzi, skutki dla istniejących form ochrony przyrody i innych obszarów chronionych i zakres zmian w krajobrazie, oraz możliwość rozwiązań eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko. W prognozie zawarte są, jeżeli zachodzi taka potrzeba, również propozycje innych rozwiązań w projekcie studium, sprzyjających ochronie środowiska.
Prognoza wykonana jest zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt. 1, 2 i 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko:
zawiera informacje o zawartościach, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami;
zawiera informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy;
zawiera propozycje dotyczące przewidywanych metod analiz skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania;
zawiera informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko oraz streszczenie w języku niespecjalistycznym;
określa, analizuje i ocenia istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu;
określa, analizuje, ocenia stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem na środowisko;
określa, analizuje i ocenia istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów chronionych;
określa, analizuje i ocenia istniejące problemy ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym albo krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele ochrony środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu;
określa, analizuje i ocenia przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na środowisko;
przedstawia rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu;
przedstawia rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru.
2 Zawartość, główne cele projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami
Podstawa prawna
Konieczność sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia wynika z uchwały Nr XXXVI/372/13 z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia.
Rada gminy podjęła niniejszą uchwałę celem dostosowania studium do obecnego stanu prawnego oraz zmian zachodzących w sferze społeczno-gospodarczej.
Wykonanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego stanowi jeden z elementów dostosowania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz sporządzanych na jego podstawie planów miejscowych do zmienionych uwarunkowań wewnętrznych, zewnętrznych i przepisów prawa.
9 Charakterystyka i lokalizacja terenu opracowania
Obszar opracowania obejmuje teren miasta Bochnia, położony w północnej części województwa małopolskiego, nad rzeką Rabą, przy głównych szlakach komunikacyjnych (kolej, droga krajowa nr 94, autostrada A4) o kierunku wschód–zachód. Miasto w granicach administracyjnych zajmuje powierzchnię 30 km2 i liczy ok. 30 tys. mieszkańców. Sąsiaduje bezpośrednio z trzema gminami powiatu bocheńskiego:
Bochnią, Rzezawą i Nowym Wiśniczem.
Walory przyrodnicze Bochni nie należą do wybitnych, jest to obszar silnie przekształcony, zwłaszcza centralna, miejska część. Największymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi odznacza się południowa część należąca do Pogórza Wiśnickiego – rejon Lasu Kolanowskiego, doliny Gróbki, Pagórka i południowej części Kurowa. Oprócz wymienionej doliny Gróbki i Lasu Kolanowskiego obszar cechuje zróżnicowanie biotopów związanych z rolnictwem ekstensywnym – mozaika pól, łąk, pastwisk i zadrzewień. Ponadto funkcje przyrodnicze pełnią wszystkie tereny otwarte lub tylko częściowo zagospodarowane, m.in. dolina Raby, ogrody działkowe ROD Hutnik, parki.
Zakres zmian i charakterystyka ustaleń studium
W odniesieniu do istniejącego sposobu zagospodarowania studium zapewnia rezerwę terenów pod wszystkie funkcje niezbędne do rozwoju miasta. Zmiany w odniesieniu do obowiązującego studium dotyczą przede wszystkim:
aktualizacji zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi i dokumentami strategicznymi, ewidencjami, dokumentacjami itp.;
uwzględnieniu wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej dla obszaru zmiany – wyniku sporządzenia nowych map zagrożenia i ryzyka powodziowego (2015) nowe tereny o znacznej powierzchni znalazły się w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią;
lokalizacja obejścia drogowego miasta od strony północno-zachodniej (droga położona w obszarze szczególnego zagrożenia powodzią, projektowana do pełnienia funkcji wału przeciwpowodziowego).
Ogólnie projekt nowego Studium ma za zadanie uzyskanie jednolitego zapisu określającego aktualną politykę przestrzenną Bochni, natomiast z punktu widzenia wpływu na środowisko nie wprowadza nowych istotnych funkcji i zagospodarowania terenu.
Polityka przestrzenna Bochni zakłada wyznaczenie głównych kierunków zmian w strukturze przestrzennej miasta, które mają realizować określone w Strategii Rozwoju Miasta Bochnia 2011–2020 cele strategiczne rozwoju, są to:
I. Wykształcenie efektywnego systemu transportowego
II. Rozwój przestrzenny z zachowaniem czytelnej struktury miasta III. Ukształtowanie terenów aktywności gospodarczej
IV. Rozwój oferty turystycznej oraz terenów sportowo-rekreacyjnych V. Ochrona środowiska przyrodniczego i zapobieganie zagrożeniom
W projekcie zmiany studium określa się następujące przeznaczenie terenów:
MS – TERENY ZABUDOWY ŚRÓDMIEJSKIEJ
MW – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ WIELORODZINNEJ
MU – TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ I USŁUGOWEJ
MN - TERENY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ JEDNORODZINNEJ
U – TERENY ZABUDOWY USŁUGOWEJ
UC – TERENY OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDAŻY POWYŻEJ 2000 m²
UST – TERENY USŁUG SPORTU, TURYSTYKI I REKREACJI
P/U – TERENY PRODUKCJI, SKŁADÓW I MAGAZYNÓW ORAZ USŁUG
10
I – TERENY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
KS – TERENY OBSŁUGI KOMUNIKACJI, TERENY GARAŻY I PARKINGÓW
KP – TEREN PLACU PUBLICZNEGO
ZC – TERENY CMENTARZY
ZD – TERENY OGRODÓW DZIAŁKOWYCH
ZL – TERENY LASÓW I ZADRZEWIEŃ (ORAZ ZALESIEŃ)
ZP – TERENY ZIELENI URZĄDZONEJ
ZR – TERENY ZIELENI NIEURZĄDZONEJ
RU –TERENY PRODUKCJI ROLNEJ
Ws – TERENY WÓD POWIERZCHNIOWYCH
11
Rysunek 1 Zestawienie wskazujące od lewej: obecne uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, kierunki zagospodarowania przestrzennego wskazane w obowiązującym studium, kierunki rozwoju wskazane w projekcie studium
12 Pojedyncze nowe większe tereny inwestycyjne wskazano w:
osiedlu Krzyżaki, między ul. Krzyżaki a ul. Nad Gróbką (MN)
w Chodenicach, pomiędzy ul. Majora Bacy a torami kolejowymi (MN, MU)
w rejonie ul. Krzyżanowickiej, w sąsiedztwie autostrady (U, MN)
Wszystkie pozostałe tereny inwestycyjne wynikają z obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Rysunek 2 Wskazanie nowych terenów inwestycyjnych wyznaczonych w projekcie studium
13 Powiązania z innymi dokumentami
I. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 jako najważniejszy krajowy dokument strategiczny dotyczący zagospodarowania przestrzennego określa cele i kierunki polityki przestrzennej oraz przedstawia wizję rozwoju kraju w perspektywie najbliższych kilkunastu lat. Głównym celem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest efektywne wykorzystanie przestrzeni i jej terytorialnie zróżnicowanych potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia ogólnych celów rozwojowych, spójności społeczno- gospodarczej i terytorialnej, które przyczynią się do wytworzenia spójnych regionów. Do pożądanych cech polskiej przestrzeni zaliczono: większą konkurencyjność, zwiększenie poziomu zatrudnienia, poprawę sprawności funkcjonowania państwa oraz spójność społeczną, gospodarczą i terytorialną. Za szczególnie ważną uznaje się integrację funkcjonalną między głównymi ośrodkami miejskimi, które mają stworzyć warunki dla rozprzestrzeniania się procesów rozwojowych na ośrodki subregionalne i lokalne.
W Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju Bochnia wskazana jest jako ośrodek lokalny.
Miasto nie wykształciło jeszcze swojego obszaru funkcjonalnego, jednak istnieje szansa na koncentrację funkcji gospodarczych i usługowych, które przyczynią się do aktywizacji i rozwoju okolicznych obszarów wiejskich.
Ośrodki lokalne pełnią rolę uzupełniającą w stosunku do ośrodków subregionalnych. Należy również podkreślić bliskość ośrodka metropolitalnego, jakim jest Kraków, co pozytywnie wpływa na możliwości rozwojowe miasta Bochni.
II. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego z 2003 r. jest wiążący w stosunku do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. W planie zostają zapisane wszystkie zadania rządowe i samorządowe województwa, które mają służyć realizacji ponadlokalnych celów publicznych wraz ze wskazaniem obszarów, na których te zadania miałyby być realizowane.
W planie województwa zostały określone strefy i obszary problemowe o różnym stopniu przekształcenia środowiska przyrodniczego. Bochnia zalicza się do strefy obszarów pośrednich, charakteryzującej się dużym zróżnicowaniem stanu środowiska oraz intensywnością zurbanizowania i zainwestowania terenu. Działania prowadzone w tej strefie powinny dążyć do zachowania równowagi między rozwojem gospodarczym a ochroną środowiska. Za istotne uznaje się eliminowanie występujących bądź potencjalnych zagrożeń lub w przypadku, gdy jest to niemożliwe, ograniczenie ich negatywnego wpływu na relacje sfery gospodarczej i przyrodniczej.
Najważniejsze kierunki rozwoju:
a) w zakresie powiązań komunikacyjnych:
budowa autostrady A4 na odcinku od węzła Wielicka do granicy województwa podkarpackiego oraz związana z nią realizacja węzła autostradowego w rejonie miasta Bochnia;
modernizacja drogi wojewódzkiej nr 965 relacji Zielonka – Bochnia – Limanowa, projektowane obejście miasta;
rozbudowa systemu komunikacji miejskiej Krakowa z wykorzystaniem infrastruktury kolejowej i z uwzględnieniem dojazdów do Wieliczki, Skawiny, Krzeszowic, Miechowa i Bochni;
b) w zakresie środowiska przyrodniczego:
objęcie szczególną ochroną zlewni rzeki Raby, jako obszaru o wysokich walorach przyrodniczych;
wykorzystywanie specyficznych warunków klimatycznych w podziemiach kopalni do subterranoterapii;
występowanie wód geotermalnych w rejonie Niepołomic, Bochni i Brzeska;
c) w zakresie środowiska kulturowego:
Kopalnia soli jako obiekt potencjalnie spełniający warunki wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO (wpisana na listę Światowego
14 Dziedzictwa UNESCO 23 czerwca 2013 r.);
utworzenie parku kulturowego na terenie miasta Bochnia;
wytyczenie proponowanych szlaków kulturowych przebiegających przez teren miasta: Orawski Szlak Solny na Węgry, Szlak Historii Lotnictwa, Szlak Fortyfikacji Nowożytnej i Najnowszej;
d) w zakresie sfery gospodarczej:
wspieranie rozwoju Bocheńskiej Strefy Aktywności Gospodarczej, która wchodzi w skład Specjalnej Strefy Ekonomicznej – Krakowski Park Technologiczny;
e) W zakresie infrastruktury technicznej:
utworzenie zbiorników gazu w złożach po kopalni soli Siedlec – Moszczenica w gminie Bochnia;
realizacja systemów sieci i urządzeń zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków zgodnie z „Krajowym programem oczyszczania ścieków komunalnych.
Plan określa również postulaty do sporządzanych planów miejscowych, które mają na celu poprawę ładu przestrzennego:
ograniczenie budownictwa ekstensywnego, rozszerzenie terenów mieszkaniowych poprzez intensyfikację wykorzystania terenów w ramach istniejącego zainwestowania;
ograniczenie rozwoju zabudowy liniowej wzdłuż ciągów komunikacyjnych, głównie dróg o wyższej randze, tak aby nie ograniczać możliwości ich rozbudowy i modernizacji;
oznaczenie terenów osuwiskowych i zalewowych, rezygnacja z wprowadzania zabudowy na terenach zalewowych i zagrożonych osuwiskami;
kształtowanie harmonijnego krajobrazu, ochrona dziedzictwa kulturowego, podnoszenie atrakcyjności obszarów poprzez uwzględnianie ustaleń konserwatorskich i kształtowanie zabudowy w zgodzie z charakterem substancji zabytkowej, zachowywanie regionalnego krajobrazu kulturowego.
III. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Obecnie obowiązuje Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia, przyjęte Uchwałą Nr XXXVI/349/09 Rady Miasta Bochnia z dnia 27 sierpnia 2009 r., a następnie zmienione Uchwałą Nr XXV/274/12 Rady Miasta Bochnia z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie uchwalenia zmian punktowych studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia.
Zasadność dokonania zmiany studium wynika z:
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r. (określającej szczegółowe wymagania dotyczące zarówno zapisu problematyki Studium, jak i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233);
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164, poz. 1587);
ustawy o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r., poz. 1777), która wprowadziła zmiany do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym obowiązujące od 18 listopada 2015 r. Zmiany te dotyczą w szczególności uwzględnienia w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwoju danej gminy, uwzględniających analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, demograficzne, możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy oraz bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę;
potrzeby posiadania przez miasto aktualnej wersji studium, służącego jako podstawa
15
do opracowywania kolejnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, nie naruszających ustaleń aktualnej wersji studium, o czym mówi cytowana ustawa w art. 20.
Tym samym zmiana funkcjonującego dotąd studium ma za zadanie uwzględnienie powyższych procesów w celu uzyskania jednolitego zapisu określającego aktualną politykę przestrzenną Bochni, obejmującą obszar w granicach administracyjnych miasta.
IV. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, 1998–2014
Aktualnie dla większości obszaru Bochni obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W latach 1998–2014 sporządzono 15 planów (tereny przy ul. Brzeźnickiej, przy ul. Na Buczków, terenu Hutnicza, osiedla Kolanów, Witosa, Krzyżaki, Proszowskiego, Chodenice, Pagórek, Kurów, Dołuszyce, Goczałkowskich, Trinitatis, Śródmieścia oraz Bocheńskiej Strefy Aktywności Gospodarczej. W sporządzeniu jest kolejnych 6 planów. Generalnie centralna i południowa część miasta ma prawie pełne pokrycie planami, natomiast część na północ od torów kolejowych – jedynie pojedyncze plany. Ustalenia planów miejscowych są uwzględniane w projekcie studium i zasadniczo na terenach
V. Mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego oraz projekty planów zarządzania ryzykiem powodziowym W 2015 r. sporządzono nowe mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego, a na ich podstawie sporządzane są plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią wyznaczono dla Raby, w ich zasięgu znajdują się obszary zabudowane, m.in.: zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i kompleks sportowo-rekreacyjny w Chodenicach, obiekty produkcyjno-handlowe przy ul. Łany, Gazowej, Partyzantów i część zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej os. Proszowskiego przy ul. Żeromskiego, Płasnika, Na Kąty, Krótkiej.
W planie zarządzania ryzykiem powodziowym określono, że Raba, pod względem skutków powodzi, jest jednym z najniebezpieczniejszych karpackich dopływów Wisły. Ukształtowanie terenu w górnej części zlewni sprzyja szybkiemu odprowadzaniu wód powodziowych. Tereny sąsiadujące z Rabą, w tym Bochnia, nie są w dostatecznym stopniu zabezpieczone. Dla obszaru Bochni plan zakłada realizację działań technicznych związanych z modernizacją i budową obwałowań.
16 Rysunek 3 Zagrożenie powodziowe w Bochni
źródło: opracowanie własne na podstawie danych RZGW Kraków
3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy
Prognozę sporządzono na podstawie rozpoznania terenowego uwarunkowań ekofizjograficznych i walorów krajobrazowych, identyfikacji potencjalnych zagrożeń i uciążliwości. Analizowano dostępne opracowania planistyczne i dokumentacyjne na poziomie gminy, powiatu, województwa i kraju oraz oceny realizacji obowiązków prawnych i skuteczności rozwiązań chroniących środowisko przed nadmierną eksploatacją zasobów oraz wprowadzaniem zanieczyszczeń antropogenicznych do środowiska.
4 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania
Monitoring skutków wdrażania i funkcjonowania ustaleń studium będzie prowadzony przez Radę Miasta Bochnia. Wskazane jest dokonywanie oceny stanu realizacji ustaleń i wpływu na środowisko w cyklach corocznych. Proponuje się objąć analizą skutków realizacji ustaleń studium następujące elementy:
ilość ścieków odprowadzanych do sieci kanalizacji sanitarnej, w oparciu o umowy zawarte z odbiorcą;
ilość odpadów, w oparciu o umowy zawarte z odbiorcą;
klimat akustyczny w miejscach narażonych na szczególny hałas;
Urząd powinien również zapoznawać się z raportami o stanie i jakości poszczególnych elementów środowiska i monitorowanych parametrów, przygotowywanymi przez jednostki i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, starostwa powiatowe, urzędy wojewódzkie, a w zakresie ochrony przyrody
17
Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz jednostki wspomagające, zatrudniające ekspertów w dziedzinie ochrony środowiska, np. IMGW, RZGW i inne. Ponadto należy realizować monitoring zgodnie z wydanymi decyzjami o środowiskowych uwarunkowaniach.
5 Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Realizacja ustaleń projektu studium nie spowoduje transgranicznego oddziaływania na środowisko ze względu na znaczne oddalenie obszaru miasta od granic państwa oraz na lokalne oddziaływanie planowanych inwestycji.
6 Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Przedmiotem oceny zawartej prognozie są ustalenia projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasta Bochnia. Projekt zmiany studium określa podstawowe warunki zagospodarowania terenu, wynikające z potrzeb ochrony środowiska i gospodarowania zasobami przyrody. Uwzględnia obowiązek ochrony powierzchni ziemi, gleb, powietrza, wód podziemnych i powierzchniowych oraz potrzeby ochrony środowiska wynikające z polityki ekologicznej kraju, obowiązków określonych w ustawach szczegółowych regulujących problematykę ekologiczną oraz planu zagospodarowania przestrzennego województwa i programów ochrony środowiska na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym.
Bochnia położona jest w północnej części województwa małopolskiego, nad rzeką Rabą, przy głównych szlakach komunikacyjnych (kolej, droga krajowa nr 94, autostrada A4) o kierunku wschód–zachód. Miasto w granicach administracyjnych zajmuje powierzchnię 30 km2 i liczy ok. 30 tys. mieszkańców. Sąsiaduje bezpośrednio z trzema gminami powiatu bocheńskiego: Bochnią, Rzezawą i Nowym Wiśniczem. Walory przyrodnicze Bochni nie należą do wybitnych, jest to obszar silnie przekształcony, zwłaszcza centralna, miejska część. Najcenniejsza przyrodniczo i krajobrazowo jest południowa część miasta należąca do Pogórza Wiśnickiego.
W niniejszej prognozie ocenia się skutki, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu pod funkcje określone w projekcie studium, które mogą wpływać na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, wytwarzanie odpadów, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, emitowanie hałasu i pól elektromagnetycznych oraz powodować ryzyko wystąpienia awarii. Analogicznie ocenia się skutki wpływu realizacji ustaleń projektu studium na powierzchnię ziemi, glebę, kopaliny, wody powierzchniowe i podziemne, klimat, zwierzęta i rośliny. Szczególną uwagę zwrócono na różnice w zagospodarowaniu terenów pomiędzy ustaleniami obowiązującego a projektowanego studium.
Zmian w studium dokonano zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi i dokumentami strategicznymi, ewidencjami, dokumentacjami. Przewiduje się zachowanie dużej rezerwy pod budownictwo mieszkaniowe i usługowe (powielenie zapisów obowiązującego studium i sporządzonych na jego podstawie planów).
Ustalenia projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie będą w istotny, negatywny sposób oddziaływały na środowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi. Dostosowanie się do zakazów oraz nakazów zamieszczonych w projekcie studium zapewnia prawidłową ochronę środowiska oraz zachowanie walorów krajobrazowych.
Dla projektu studium nie stwierdzono potrzeby analizy oddziaływania transgranicznego ani wskazywania rozwiązań alternatywnych.
18
7 Charakterystyka środowiska przyrodniczego obszaru objętego sporządzeniem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
7.1 Regionalizacja fizyczno-geograficzna
Pod względem fizjograficznym obszar położony jest w dwóch mezoregionach: Pogórzu Bocheńskim należącym do makroregionu Kotlina Sandomierska (północny fragment miasta) i Pogórzu Wiśnickim należącym do makroregionu Pogórze Zachodniobeskidzkie (część południowa i środkowa miasta).
Kotlina Sandomierska jest obszarem na ogół wyrównanym, lekko pofałdowanym. Jest to największy makroregion Podkarpacia Północnego o powierzchni około 15 tys. km2. Jej południową granicę tworzy brzeg nasunięcia Karpat na osady morskie miocenu, granicę północną – krawędź Wyżyn Polskich, częściowo tektoniczna. Cała kotlina Sandomierska znajduje się w dorzeczu Wisły, do której uchodzą rzeki karpackie: Raba, Dunajec, Wisłoka i San z Wisłoka, budujące przy ujściu swe stożki napływowe. Zapadlisko Kotliny Sandomierskiej powstało w miocenie, przy czym transgresja morska objęła również skraj dzisiejszych Wyżyn Polskich, których struktury geologiczne zapadają w kierunku południowo-wschodnim. Osady miocenu osiągają największą miąższość na skraju Karpat (do 2500 m). Zawierają one bogate złoża soli kamiennej, eksploatowane od wielu stuleci w okolicach Wieliczki i Bochni. Osady czwartorzędowe w postaci glin morenowych i piasków wypełniają doliny rzek do głębokości 20–30 m, ale na płaskowyżach międzydolinnych uległy denudacji i miąższość ich jest niezbyt wielka. Płaskowyże w części środkowej kotliny są pochylone ku północy, w części wschodniej – ku zachodowi.
Podgórze Bocheńskie zaliczono do przykarpackiego fragmentu Kotliny Sandomierskiej, położonego pomiędzy Krakowem a doliną Dunajca i przylegającego na południu do progu pogórzy: Wielickiego i Wiśnickiego. Pod względem geologicznym jest to sfałdowany pod wpływem nacisku płaszczowin karpackich solonośny miocen, spiętrzony do wysokości 260–300 m i przykryty częściowo osadami czwartorzędu, w tym lessem. Dolina Raby dzieli ten region na dwa człony mające rangę mikroregionów: Wielicko-Gdowski i Wojnicki, do którego zaliczono również międzyrzecze Dunajca i Białej w pobliżu ich połączenia. W tych granicach Podgórze Bocheńskie zajmuje powierzchnię około 750 km2.
Pogórze Zachodniobeskidzkie krajobrazowo przedstawia rozciętą erozyjnie wyżynę o wysokościach od 300 do ponad 500 m n.p.m., opadającą ku kotlinom podkarpackim mniej lub bardziej wyraźnym stopniem denudacyjnym, związanym z nasunięciem płaszczowin karpackich na przedpole. Od południa ponad powierzchnię pogórza wznoszą się od 300 do 500 m pasma górskie Beskidów Zachodnich. Szerokość Pogórza Zachodniobeskidzkiego mieści się w granicach od kilku do kilkunastu kilometrów. Jego płaskie garby są zbudowane przeważnie z serii skalnych płaszczowiny cieszyńskiej obejmujących sekwencję osadów morskich od dolnej kredy po paleogen. W ich skład oprócz piaskowców i mało odpornych na denudację łupków wchodzą dolnokredowe wapienie cieszyńskie i pokładowe żyły skał wylewnych typu bazaltów (noszące nazwę cieszynitów), co jest wyjątkiem we fliszu Karpat Zewnętrznych.
Pogórze Wiśnickie rozciąga się od doliny Raby po dolinę Dunajca. Mioceńska zatoka gdowska i szeroka dolina Raby sprawiają, że zachodnia część Pogórza Wiśnickiego ma tylko kilka kilometrów szerokości, ale ku wschodowi rozszerza się ono do kilkunastu kilometrów (na południe od Bochni około 18 km), zajmując powierzchnię około 700 km2. Garby Pogórza Wiśnickiego osiągają wysokości 320–450 m, ale miejscami przekraczają 500 m. Pogórze charakteryzują szerokie, wydłużone równoleżnikowo garby. Spłaszczenia wierzchowinowe o wysokości bezwzględnej 340–360 m, maja szerokość 50–100 m oraz spadki 0–3%. Górne partie stoków mają łagodne nachylenia nie-przekraczające 10%, natomiast dolne 12–15%.
19
Rysunek 4 Miasto Bochnia na tle podziału fizycznogeograficznego wg Kondrackiego (źródło: opracowanie własne, mapy BING, warstwy shp udostępnione przez PIG)
Rysunek 5 Stoki o różnym nachyleniu
źródło: opracowanie własne na podstawie NMT
20 7.2 Budowa geologiczna i litologiczna
Obszar Bochni posiada dość skomplikowaną budowę geologiczną. Stratygraficznie są to utwory fliszu, tworzące strefę brzeżną Karpat oraz utwory miocenu Zapadliska Przedkarpackiego. Granica stratygraficzna (między utworami fliszowymi i mioceńskimi) nie pokrywa się dokładnie z granicą morfologiczną, lecz utwory te wymieszane są w strefie sięgającej ok. 2 km na południe od progu Pogórza.
Najstarsze utwory geologiczne terenu Bochni datowane są na paleozoik. Są to wapienie, dolomity, mułowce, iłowce, iłołupki z piaskami i wkładkami piaskowcowymi pochodzące z Dewonu i Permu. Powyżej zalegają młodsze utwory mezozoiku – wapienie i margle jurajskie oraz łupki i margle kredowe. Piętro wyższe stanowią utwory kenozoiczne wykształcone w postaci łupków i piasków różnoławicowych. Charakterystyczna dla tego obszaru seria solna powstała w epoce miocenu. Jest to zespół na przemian ułożonych warstw iłowca, anhydrytu i soli kamiennej, o łącznej miąższości około 70 m. Na serii solnej znajduje się kompleks warstw chodenickich, iłowych o miąższości do 300 m. Utwory mioceńskie przykryte są osadami czwartorzędowymi o różnej miąższości.
Utwory czwartorzędowe
Utwory morza mioceńskiego i fliszowe z okresu trzeciorzędu zostały pokryte na całej powierzchni Bochni płaszczem utworów czwartorzędowych. Mają one zmienną grubość, sięgającą od 1 do 20 m. Warstwy o największej miąższości występują w dnach dolin, a najcieńsze w obrębie wierzchowin. We wczesnym czwartorzędzie, na przejściu z pliocenu do plejstocenu, teren Bochni znajdował się w zasięgu najstarszego zlodowacenia – krakowskiego. Lodowiec, który dotarł aż do Karpat, pozostawił po sobie osady akumulacji lodowcowej. Należą do nich gliny zwałowe z domieszką piasków, zmieszane z różnej wielkości głazami narzutowymi. Innym rodzajem utworów są osady fluwioglacjalne, nanoszone przez wody z topniejących lodowców. Są to układane warstwami piaski i żwiry różnej granulacji poprzedzielane miejscami warstwami iłów.
Utwory plejstoceńskie na terenie Bochni wykształcone są jako utwory akumulacji rzecznej, które wypełniają doliny potoków oraz przez grunty lessowate i lessy pokrywają pozostałą część terenu.
Reprezentowane są przez żwiry, piaski i rumosze o bardzo zróżnicowanej miąższości od kilkudziesięciu cm do ok. 11 m. Grunty lessowe o miąższości od 0,5 do ok. 23 m pokrywają zarówno warstwy podczwartorzędowe jak i plejstoceńskie utwory rzeczne. Nie ma ich jedynie we współczesnych, wąskich dolinach potoków Babicy i Florisu, gdzie zostały zerodowane. Utwory holoceńskie reprezentowane są przez osady rzeczne wykształcone głównie w postaci glin, glin pylastych oraz piasków gliniastych z soczewkami namułów i torfów. Zalegają one na ogół bezpośrednio na utworach podczwartorzędowych. Miąższość ich jest bardzo zmienna i wynosi od ok. 0,2 do ok. 31 m.
Bochnia znajduje się w strefie ruchów neotektonicznych Karpat. Przesunięcia w kierunku północnym na obszarze przedgórza wynoszą 1–3 cm na rok. Ruchy te mają wpływ na budowę geologiczna oraz zachowanie wyrobisk kopalnianych. Przez stulecia eksploatacji w kopalni powodowały pęknięcia, uskoki i przemieszczenia mas skalnych, co prowadziło do przesuwania starych wyrobisk i niekiedy prasowania chodników.
Przekształcenia rzeźby
Tereny czynnych, jak i potencjalnych osuwisk zostały naniesione na załączniku graficznym zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu fizjograficznym dla potrzeb studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Dla terenu Bochni w grudniu 2016 r. opracowano nową mapę prognozowanych docelowych kategorii górniczych terenu, dla obszaru wpływów Kopalni. Ujawniające się wielkości osiadań powierzchni terenu, spowodowane dokonaną eksploatacją górniczą kopalni, osiągają wielkości, które charakteryzują I kategorię terenu górniczego.
7.3 Surowce mineralne
Głównym bogactwem obszaru opracowania są zasoby soli kamiennej, występujące w utworach dolnotortońskich. Złoża bocheńskie występują w kształcie soczewki o szerokości 3,5 km i maksymalnej miąższości około 200 m. Jednak znaczne pofałdowanie złoża i duży stopień zanieczyszczenia spowodował, że eksploatacja złoża została zaniechana. Drugim surowcem naturalnym tego rejonu, występującym w sąsiedztwie złóż soli kamiennej są solanki jodowe i bromowe (fragment złoża w zachodniej części miasta w okolicy
21
Chodenic). Ponadto w rejonie opracowania występuje glina ilasta, a także iły z okresu mioceńskiego. Ponadto wzdłuż rzeki Raby i jej dopływów występują pewne ilości piasków i żwirów czwartorzędowych.
Złoże solne Bochnia
Złoże solne Bochnia rozciąga się od zachodu od miejscowości Chełm, poprzez Bochnię, aż do wsi Łazy na wschodzie. Bocheńskie złoże uformowało się przed około 20 mln lat, w okresie mioceńskim, gdy obszar dzisiejszej Bochni pokrywało płytkie i cieple morze. Złoże solne ma kształt nieregularnej soczewki. Samo złoże stanowi wzbogacona tektonicznie seria solna – w północnym skrzydle wyżej wspomnianej antykliny bocheńskiej. Utwory te przykrywa niezgodnie kątowo warstwa glin, pyłów, lessów i piasków czwartorzędowych często o charakterze kurzawkowym. Antyklina bocheńska zbudowana jest z warstw ustawionych prawie pionowo o rozciągłości równoleżnikowej, są to kolejno od południa:
warstwy chodenickie – wykształcone jako szare iłowce z przerostami pylastopiaszczystymi;
utwory serii solnej – szare iłowce z gipsem i alabastrem;
utwory jądra fliszowego antykliny bocheńskiej – naprzemianległe warstwy piaskowca i iłowca;
utwory podsolne – iłowce skawińskie;
utwory serii solnej – szare iłowce z solą i anhydrytem(skrzydło północne antykliny);
warstwy chodenickie.
Kopalnia założona jest w północnym skrzydle antykliny bocheńskiej, ciągnie się w kierunku wschód–
zachód pasem długości ok. 5 km, a maksymalna szerokość wynosi 200 m. Na wschodzie kończy się w okolicy wsi Łazy, natomiast na zachodzie w rejonie Łapczycy. Złoże wynurza się w kierunku wschodnim, gdzie pierwsze komory eksploatacyjne Stanetti położone są na głębokośc6i ok. 100 m. Głębokość złoża na najgłębszym poziomie XIII wynosi 468 m, natomiast rozpoznana pracami wiertniczymi sięga 520 m. Północną granicę tworzą utwory warstw chodenickich. Reprezentowane są przez iły margliste i łupkowe z wkładkami drobnego piasku oraz wkładki marglu krzemionkowego i syderytowego. Od strony południowej granica złoża uformowana jest tektonicznie jako powierzchnia dyslokacji.
W swej górnej części złoże zalega prawie pionowo. Od głębokości 200–300 m w dół złoże zapada na południe z kątami upadu 15–45°. Na tej głębokości zachodzi wybrzuszenie złoża ku północy i przegięcie całego złoża na południe. Wraz ze wzrostem głębokości zmniejsza się miąższość, aż do całkowitego wyklinowania.
Wschodnia część kopalni znajduje się najbliżej powierzchni. Najstarsze wyrobiska kopalniane zlokalizowano już na głębokości około 50 m. Pierwszy dostępny poziom to poz. Danielowiec rozcinający obecnie górną część złoża po jego wschodniej stronie. Ciągnie się on od zlikwidowanego szybu Regis na zachodzie do zlikwidowanego szybika Schiller na najdalszym wschodnim krańcu Kopalni na przestrzeni ok. 2 km. W 1990 r.
zaprzestano eksploatacji złoża bocheńskiej soli. Pozostawione w złożu zasoby kopaliny szacuje się na około 187 883 tys. ton. Główną przyczyną były względy ekonomiczne (likwidacja głównego odbiorcy – zakładu przemysłowego Solvay w Krakowie), jak również znaczne pofałdowanie i zanieczyszczenie pozostałej części złoża. Od tego czasu trwa adaptacja wyrobisk bocheńskiej kopalni na cele turystyczne i rekreacyjne. Prace te zwieńczyło utworzenie w 1995 r. Uzdrowiska Kopalni Soli Bochnia Sp. z o.o. Od tego czasu kopalnia w całości nastawiona jest na obsługę ruchu turystycznego.
Na terenie Bochni opracowano mapę prognozowanych docelowych kategorii górniczych dla obszaru wpływów Kopalni. Są tam naniesione linie określające zasięg wpływów eksploatacji górniczej prowadzonej w poprzednich latach. Kategorią III objęły strefę ściskań dna głównego centrum niecki. Otaczająca ją strefa ściskania II kategorii ciągnie się od terenu Campi po rynek. Obszary tej kategorii występują także wąskim pasem na południe od cmentarza. Wokół obszaru wymienionych kategorii rozciąga się strefa I kategorii. Poza tym terenem aż do granicy zasięgu wpływów występuje strefa kategorii 0, gdzie ujawniające się wielkości odkształceń, nie powodują żadnych niekorzystnych oddziaływań na zabudowę.
22 Tabela 1 Wielkości określające zasięg wpływów kopalni
źródło: Opracowanie ekofizjograficzne dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Bochni
kategoria terenu górniczego
nachylenie powierzchni terenu
T max
poziome odkształcenie powierzchni terenu
E max
promień krzywizny powierzchni terenu
R
I kategoria ≤ 2,5 mm/m ≤ 1,5 mm/m ≥ 20,0 mm/m
Zaznaczyć należy, iż wg licznych badań nie obserwuje się w obrębie deformacji szczególnej koncentracji zniszczeń obiektów. Może to być wynikiem relaksacji tych naprężeń w podłożu gruntowym i konstrukcji budowli spowodowanej bardzo powolnym przebiegiem zjawiska.
W celu zachowania bezpieczeństwa powszechnego Kopalnia Soli Bochnia Sp. z o.o. zlikwidowała poziomy od 13 do 7 włącznie. Kopalnia planuje w najbliższych latach podsadzenie komór znajdujących się w rejonie wschodnim Kopalni. Wpłynie to pozytywnie na stan górotworu pod tą częścią miasta. Wyklucza się możliwość powstania jakichkolwiek deformacji nieciągłych (zapadlisk) na powierzchni w wyniku dokonanej eksploatacji górniczej.
Solanki jodowo-bromowe
W sąsiedztwie złóż soli kamiennej występują na terenie Bochni zasoby solanki bogatej w jod, brom i potas. Złoża te klasyfikowane jako solanki lecznicze występują głównie w okolicy Łapczycy (gm. Bochnia) i Siedlca (gm. Bochnia). Na terenie Bochni występuje w małym fragmencie tuż przy zachodniej granicy miasta (w okolicy Chodenic). Łączna ilość zasobów szacowana jest na około 32 202 tys. m3, przy wydajności wynoszącej 6,2 m3/h. Solanki jodowo-bromowe eksploatowane są w pobliskiej Łapczycy (teren gminy Bochnia). Solanka surowa wydobywana jest dwoma otworami wiertniczymi G-2 i S-5, usytuowanymi na obszarze górniczym ŁAPCZYCA. Rocznie eksploatuje się tam około 4050 m3 solanki. W jednym litrze solanki znajduje się ok. 90 mg jodu i 100 mg bromu. Na bazie tych solanek prowadzona jest produkcja krystalicznego jodu, a przy okazji wytwarzana jest również krystaliczna sól lecznicza.
Kruszywa naturalne i iły mioceńskie
Na terenie miasta Bochni występują niewielkie ilości piasków i żwirów czwartorzędowych, tworzących terasy rzeczne rzeki Raby i jej dopływów. Miąższość tych utworów dochodzi w niektórych miejscach do kilkunastu metrów. Jednak nie prowadzi się eksploatacji tych surowców.
W przeszłości glina ilasta i iły okresu mioceńskiego były intensywnie eksploatowane we wschodniej części miasta (złoże surowców ilastych ceramiki budowlanej BOCHNIA II zlokalizowane w rejonie Kurowa) i wykorzystywane do produkcji materiałów budowlanych (cegły, sączki drenarskie i in.) oraz w przemyśle ceramicznym. Po rozpadzie zakładu, który prowadził eksploatację złoża, eksploatacje zaniechano. Szacuje się, że w złożu surowców ilastych ceramiki budowlanej BOCHNIA II pozostało jeszcze około 624 tys. ton surowca. Złoże nie jest wymieniane Bilansie zasobów złóż kopalin w Polsce za 2014 r.
Ponadto w Bochni występuje złoże surowców ilastych ceramiki budowlanej CHODENICE. Jest to złoże rozpoznane szczegółowo, nie jest eksploatowane.
Pomimo wielowiekowej tradycji, obecnie na terenie Bochni nie prowadzi się żadnej eksploatacji surowców mineralnych. Pozostawione, w większości pozabilansowe zasoby złóż jak również rozwój miasta w kierunku turystyczno-rekreacyjnym i postępująca zabudowa nie stwarza perspektyw na podjęcie dalszej eksploatacji surowców mineralnych. W bocheńskiej kopalni soli trwają prace związane z likwidacją zakładu górniczego i dostosowaniem kopalni do potrzeb turystyczno-rekreacyjnych.
Na obszarze Gminy Miasta Bochnia w graniach byłego obszaru i terenu górniczego zostały wyznaczone filary ochronne dla szybów Trinitatis, Campi i Sutoris oraz dla kościoła p.w. św. Mikołaja. Z uwagi na zakończenie eksploatacji i wygaszenie koncesji na eksploatację złoża, nie ma potrzeby wyznaczania dodatkowych filarów ochronnych.
Na terenie miasta znajdują się zlikwidowane odwierty poszukiwawcze (Kolanów-1, Wiśnicz Nowy-3, Cikowice-1, Dołuszyce-1, 4, 6), od których należy zachować strefy wolne od zabudowy o promieniu 5 m.
23 7.4 Gleby
Gleby w Bochni charakteryzują się dużą zmiennością, a ich rozmieszczenie jest wyraźnie zależne od budowy geologicznej. W dużej części mają charakter antropogeniczny. Antropogeniczne przekształcenia środowiska przyrodniczego związane są głównie z procesami urbanizacyjnymi i górnictwem solnym. W części południowej, na obszarze Pogórza Zachodniobeskidzkiego na kształtowanie się gleb dominujący wpływ miała rzeźba terenu i roślinność, natomiast w Kotlinie Sandomierskiej większą rolę odegrały stosunki wodne i skały macierzyste. Dominującym typem gleb są mady nizinne (Kotlina Sandomierska) i ziemie brunatne kwaśne (Pogórze), zaś dominującym gatunkiem gleb są gleby lessowe i pyłowe. Skałą macierzystą gleb Pogórza są pokrywy utworów lessopodobnych znacznej miąższości oraz zwietrzeliny fliszu. Właściwości tych utworów w warunkach panującego klimatu sprzyjały tworzeniu się gleb płowych i płowych opadowoglejowych.
Na omawianym obszarze dominują mady, które stanowią 40% powierzchni użytków rolnych.
Występują one w północnej części miasta wzdłuż Doliny Raby oraz Gróbki. Dna dolin zajmują głównie mady piaszczyste. Większe powierzchnie zajmują mady lekkie i średnie, wytworzone z materiału pyłowego i ilastego.
Drugim co do wielkości typem gleb są gleby brunatne wyługowane, kwaśne. Zajmują około 32% powierzchni użytków rolnych. Gleby te wykształciły się na utworach pyłowych, glinach i iłach. W południowej części miasta Bochnia znajdują się gleby bielicowe i pseudobielicowe. Charakterystyczną ich cechą jest występowanie poziomu wymycia pod ściółką leśną i poziomu iluwialnego o intensywnym brunatno-rdzawym zabarwieniu.
Gleby bielicowe na skutek użytkowania rolniczego zostały przekształcone działalnością człowieka i obecnie określa się je jako pseudobielicowe. Zajmują około 20% powierzchni użytków rolnych. Cechuje je niska zasobność w składniki pokarmowe. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby zalicza się do trzeciej klasy.
W północnej części wzdłuż rzeki Raby tj. Chodenice, Proszówki, Krzyżanowice oraz w południowo- wschodniej części w dolinie potoku Gróbka (Kurów) występują mady rzeczne: pyłowe, ilaste, gliniaste.
W centralnej części wzdłuż trasy Kraków–Brzesko, pasem o szerokości około 2 km są gleby płowe, brunatne wyługowane, gleby odgórnie oglejone. W południowo-zachodniej części miasta na terenie Dołuszyc występują gleby rdzawe i bielicowe oraz gleby gliniaste i szkieletowe.
W regionie bocheńskim na niewielkim obszarze występują rędziny, które wytworzyły się z osadów mioceńskich bogatych w węglany. Niewielki procent ogólnej powierzchni użytków rolnych zajmują gleby torfowe. Wykształciły się wyłącznie na torfach torfowisk niskich. Są to przeważnie gleby mające odczyn zbliżony do obojętnego.
Gleby rejonu bocheńskiego, w przewadze należą do gleb dobrych, w tym znaczny udział jest gleb chronionych. Z uwagi na położenie w granicach administracyjnych miasta wszelkie zmiany przeznaczenia nie wymagają przeprowadzenia procedury odrolnienia.
24
Rysunek 6 Przestrzenny rozkład typów gleb i kompleksów przydatności rolniczej w Bochni źródło: opracowanie własne
7.5 Hydrologia i hydrogeologia
Wody powierzchniowe
Przez teren Bochni w północnej części miasta, przepływa rzeka Raba, prawostronny dopływ Wisły – uchodzi w 134,7 km jej biegu. Raba o powierzchni zlewni przy ujściu do Wisły 1537 km2 i długości 137 km ma swój obszar źródłowy w Beskidach na wysokości 785 m n.p.m. Natomiast przez centrum miasta przepływa potok Babica, częściowo przykryty (orurowany), którego dopływami są potok Murowianka ze źródłem w pobliżu kapliczki na wzgórzu Murowianka oraz potok Storynka, płynący niegdyś aż od szybu Campi, dziś jedynie w okolicach Plant Salinarnych i os. Storynka, całkowicie przykryty.
W południowej części miasta przepływa potok Gróbka, który jest prawobrzeżnym dopływem rzeki Wisły, o całkowitej długości 38 km, uchodzącym do Wisły w 144,8 km jej biegu. Swój początek bierze na południe od Bochni, na Pogórzu Wiśnickim zbudowanym z utworów fliszowych. W dalszym biegu wpływa na obszar Pogórza Bocheńskiego przykrytego utworami piaszczysto-żwirowymi. Powierzchnia zlewni Gróbki przy ujściu do Wisły wynosi 292,2 km2. Obszar zlewni pocięty jest siecią rowów melioracyjnych i naturalnych cieków.
Głównymi dopływami Gróbki są potoki Uszew i Uszewka.
Rzeka Raba, ze względu na deficyt zasobów wód podziemnych, stanowi główne źródło zaopatrzenia mieszkańców gminy miasta Bochnai w wodę pitną. Ujęcie wód powierzchniowych zlokalizowane jest w klimometrażu 24+600. Rzeka stanowi również odbiornik oczyszczonych ścieków.
W części północno-wschodniej miasta występują liczne starorzecza i małe cieki wodne o słabym odpływie lub braku odpływu. Powstały tu również zbiorniki sztuczne w miejscach eksploatacji glin, piasku lub torfu. Znaczna część omawianych terenów jest zmeliorowana. Dotyczy to również obszarów leśnych i rolniczych.
Na terenie gminy miasta Bochnia w obrębi obszarów wskazanych pod zabudowę występują obszary łąk podmokłych, w tym w na południe od ulicy Krzeczowskiej, na których lokalizacja zabudowy powinna być ograniczona. Tereny te są częściowo zmeliorowane, lecz ze względu na zły stan techniczny urządzeń
25 odwadniających, występują w ich obrębie podmokłości.
Tabela 2 Jednolite części wód powierzchniowych, ich status i stan
źródło: opracowanie własne na podstawie aktualizacji PGW na obszarze dorzecza Wisły (2016)
kod JCWP
nazwa
JCWP status/typologia
aktualny stan/potencjał
ocena ryzyka nieosiągnięcia
celów
środowiskowych odstępstwo PLRW20001921389999 Raba od
Zbiornika Dobczyce do ujścia
naturalna część wód / rzeka
nizinna piaszczysto-
gliniasta
zły zagrożona przedłużenie terminu osiągnięcia celu do 2027 –
brak możliwości technicznych (konieczne dokonanie
szczegółowego rozpoznania przyczyn w
celu prawidłowego zaplanowania działań naprawczych w zakresie robót hydrotechnicznych, prac utrzymaniowych, programu renaturalizacji) PLRW2000162138994 Babica scalona część wód
/ potok nizinny lessowy lub
gliniasty
zły niezagrożona –
PLRW200019213949 Gróbka od Potoku Okulickiego (bez Potoku)
scalona część wód / rzeka nizinna
piaszczysto- gliniasta
dobry niezagrożona –
Wody podziemne
Obszar objęty opracowaniem położony jest na pograniczu jednostki hydrogeologicznej XXII Regionu Przedkarpackiego i XXIII Regionu Karpackiego. Wody podziemne występują w utworach czwartorzędu i trzeciorzędu (miocen). W utworach czwartorzędu występują wody gruntowe w dolinach rzecznych – żwiry, piaski i mułki o miąższości kilku metrów.
Ze względu na przejściowość położenia i zaburzenia tektoniczne przenikają się tu struktury hydrogeologiczne regionu karpackiego i przedkarpackiego. Występują trzy piętra wodonośne: kredy–
trzeciorzędu (fliszowe); trzeciorzędu (poziom miocenu morskiego) i czwartorzędowe. Wszystkie cechuje bardzo niska wodonośność.
Piętro kredy-trzeciorzędu stanowi największą obszarowo jednostkę w tym regionie. Są to obszary zbudowane z utworów fliszowych. Skały stanowią zbiornik szczelinowo-porowy, są słabo przepuszczalne, ubogie w wody pitne a poziom wodonośny jest w nich nieciągły ze względu na litologię warstw skalnych.
Przeciętnie sucha pozostałość w wodach skał fliszowych wynosi 250–500 mg/l. Poziom jest zasilany na drodze infiltracji opadów atmosferycznych. Spływ wód w zbiorniku jest zgodny z morfologią terenu. Piętro czwartorzędowe tworzą utwory lessopodobne, zwietrzelinowe i aluwialne. Są to utwory o przewadze drobnych pylasto-ilastych frakcji, lokalnie i okresowo zawodnione. Wody piętra czwartorzędowego w subregionie zewnętrznokarpackim na ogół cechują się suchą pozostałością w granicach 100–500 mg/l.
Według mapy opracowanej przez A. S. Kleczkowskiego nie wydzielono na tym terenie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP), co wynika z ubogich zasobów wodnych tego obszaru. Najbliższy GZWP zalega na zachód od analizowanego terenu. Jest to GZWP nr 451 Subzbiornik Bogucice. Natomiast zasadniczym poziomem użytkowym w rejonie Bochni jest poziom czwartorzędowy. Obejmuje on holoceńskie utwory piaszczyste i piaszczysto-żwirowe doliny Raby. Charakteryzuje się on korzystnymi warunkami
26
hydrogeologicznymi (miąższość utworów wodonośnych od 5 do 20 m), łatwością infiltracji wód do warstw wodonośnych oraz dużą powierzchnią terenów alimentacyjnych.
Miasto Bochnia położone jest na obszarze Lokalnego Zbiornika Wód Podziemnych Raba-Wisła (RW), ściśle związanego z dolinami obydwu tych rzek. Jest to zbiornik o całkowitej powierzchni ok. 171 km2, zlokalizowany w ośrodku porowym, odznaczający się zmienną wodonośnością, zależną od rozmiarów dolin rzecznych i miąższości utworów. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne wód w zbiorniku wynoszą ok. 20 m3/d, a głębokość ujęć waha się od 3 do 60 m. Perspektywy zagospodarowania wód podziemnych w rejonie Bochni są ograniczone. Istnieje tu możliwość lokalizacji tylko małych ujęć o niewielkiej wydajności.
Tabela 3 Jednolite części wód podziemnych i ich stan
źródło: opracowanie własne na podstawie aktualizacji PGW na obszarze dorzecza Wisły (2016)
kod JCWPd
stan chemiczny
stan ilościowy
ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych
PLGW2000161 dobry dobry niezagrożona
PLGW2000149 dobry dobry niezagrożona
7.6 Warunki klimatyczne
Z uwagi na występowanie dwóch odmiennych tworów morfologicznych, na omawianym obszarze występują dwa rodzaje klimatów: klimat typu podgórskich nizin i kotlin, obejmujący Kotlinę Sandomierską i górski, obejmujący Pogórze Karpackie. Zróżnicowanie poszczególnych elementów klimatu zależy od wysokości n.p.m. i od rzeźby terenu.
Południowa część miasta leży w regionie klimatycznym Pogórza Wiśnickiego, w subregionie niskich garbów (górne i środkowe części stoków) oraz w subregionie dolin (dna dolinne oraz dolne części stoków).
Region ten charakteryzują takie cechy klimatu: średnia temp. roczna wynosi 7.4°C, roczna ilość opadów to 760 mm, liczba dni mroźnych – 110, a ze śniegiem – 68. Okres wegetacji trwa 210 dni.
Północna część Bochni położona jest natomiast w regionie klimatycznym Kotliny Sandomierskiej, w subregionie mezoklimatycznym doliny Raby. Region ten charakteryzują następujące cechy klimatu: średnia temp. roczna wynosi 8°C, roczna ilość opadów to 650 mm, liczba dni mroźnych – 112, a ze śniegiem – 70. Okres wegetacji trwa 220 dni. Obszar ten charakteryzuje się występowaniem większej częstotliwości mgieł radiacyjnych w porównaniu z pozostałymi subregionami klimatycznymi Bochni. Znaczna szerokość doliny i wyrównana rzeźba dna decydują o niezłych warunkach przewietrzania. Zapobiega to długotrwałemu zaleganiu mas chłodnego powietrza spływającego z północnych stoków Pogórza Wielickiego.
Reasumując, na terenie Bochni w miarę przesuwania się z północy na południe stopniowo maleje średnia roczna temperatura, natomiast rośnie roczna średnia ilość opadów. Przeważają wiatry zachodnie, a okres wegetacji roślin wynosi odpowiednio dla Kotliny i Pogórza 220 i 210 dni. Występują korzystne warunki dla potrzeb rolnictwa.
7.7 Przyroda ożywiona
Szata roślinna
Roślinność w obszarze opracowania jest dość zróżnicowana, co ma związek z jej przejściowym charakterem pomiędzy Pogórzem Karpackim a Kotliną Sandomierską. Miasto Bochnia wg przyrodniczo-leśnej regionalizacji Polski leży na styku: VI Krainy Małopolskiej; 11 Dzielnicy Wysoczyzn Sandomierskich w mezoregionie Bocheńsko-Tarnowskim oraz VIII Krainy Karpackiej; 2 Dzielnicy Pogórza Środkowobeskidzkiego w mezoregionnie Pogórza Wielicko-Rożnowskiego.
Na analizowanym terenie występują enklawy leśne o dużym stopniu naturalności drzewostanu.
Znajdują się one:
27
w południowo-zachodniej części miasta – fragment Lasu Kolanowskiego,
w południowej części fragment Lasu Kopalińskiego w rejonie Dołuszyc,
w części środkowej miasta – lasek Uzbornia o charakterze parkowym (Park Uzbornia),
we wschodniej części – Las Łychowski (mały fragment).
W składzie drzewostanów dominują: sosna, jodła, dąb szypułkowy, modrzew, grab, olsza i lipa z bogatym florystycznie runem.
Najbardziej rozpowszechnionym zespołem roślinnym w granicach miasta Bochni jest grąd. Szczególnie typowe płaty grądów występują w kompleksie leśnym Kopaliny koło Dębnika, w okolicach Dołuszyc i Kurowa oraz na Podzamczu i górze Uzbornia w centrum miasta, na siedliskach wilgotnych i stosunkowo żyznych występują tzw. grądy niskie Tilio-Carpinetum atachyetosum. W ich drzewostanie oprócz grabu Carpinus betulus, dębu bezszypułkowego Quercus sessilis, buka Fagus sifoatica i jodły Abies alba, często trafia się także czeremcha Padus avium, czereśnia Cerasus avium i jesion Fraxinus Excelsior. W bujnym runie liczne są:
niecierpek pospolity Impatiens noli-tangere, czyściec leśny Stachys silvatica, czosnaczek pospolity Alliaria officinalis, jaskier kosmaty Ranunculus lanuginosus, marzanka wonna Asperula odorata i gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea.
Siedliska suchsze na zboczach i grzbietach wzgórz zajmują grądy wysokie. W drzewostanie dominują tu: grab, dąb bezszypułkowy, buk, modrzew europejski Larix europaea, brzoza brodawkowa Betula yerrucosa, jawor, klon, lipa, wiązy i sosna zwyczajna Pinus sifoestris. W runie obficie rosną również: kopytnik pospolity Asarum europaeum, zawilec gajowy Anemone nemorosa, przylaszczka pospolita Hepatica nobilis, fiołek leśny Viola sifoestris, narecznica samicza Athyrium filix femina, gwiazdnica wielkokwiatowa Stellaria holostea.
W kompleksie leśnym Kopaliny występują rozległe płaty grądów wysokich z panującą w runie turzycą drzączkowatą Carex brizoides. Na suchych grzbietach spotyka się grądy uboższe z dominującymi w runie turzycą orzęsioną Carex pilosa i wiechliną gajową Poanemoralis.
Natomiast w dolinie Raby występują płaty zarośli wiklinowych z grupami wierzb i trafiającymi się sporadycznie topolami. Gatunkami dominującymi w warstwie zaroślowej i drzewiastej są; wierzba wiciowa Salix viminalis, purpurowa S. purpurea, trójprecikowa S. triandra, krucha S. fragilis i biała S. alba. Występują tam równieŜ wąskie pasy wiklin nadrzecznych (Salicetum triandro-viminalis).
W obszarze opracowania występują również zbiorowiska roślinności ruderalnej związanej z terenami zabudowy mieszkaniowej (ścisłe centrum miasta, osiedla, zabudowania domów jednorodzinnych z ogrodami przydomowymi, zieleń przyuliczna). Na uwagę zasługuje stary drzewostan (m.in. lip, kasztanowców, grabów), który zajmuje część cmentarza komunalnego. W centrum miasta pomiędzy ulicami Oracką, Czackiego i Gołębią znajdują się Planty Salinarne. Jest to pond 3 hektarowy park, w którym występują: klon pospolity, kasztanowiec, lipa, jesion, modrzew, świerk, sosna, wierzba a spośród krzewów znaleźć można dereń, tawule, jaśminowiec, berberys. Natomiast przy ul. Kazimierza Wielkiego mieści się Plac Turka. Wzdłuż alejek posadzone zostały klony, jesiony wyniosłe i jawory, dęby czerwone i świerki.
W obrębie systemów rolnych występuje na terenie Bochni szereg interesujących i ważnych z punktu widzenia ochrony przyrody zbiorowisk roślinnych. Należą tu różne typy łąk naturalnych, torfowisk niskich i szuwarów oraz pastwiska. Zbiorowiska te zajmują północną część obszaru miasta oraz dna dolin w części południowej, wzdłuż potoków. Mniej liczne są zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe na zboczach dolin.
W południowej części Bochni szata roślinna ma charakter przejściowy i odznacza się dużym bogactwem gatunkowym. Stwierdzono występowanie tam około 600 gatunków roślin naczyniowych – w tym 11 gatunków roślin objętych ochroną ścisłą lub częściową (wg informacji zawartych w POŚ, 2005 r.).
Lista gatunków objętych ochroną ścisłą na terenie miasta Bochni:
kosaciec syberyjski Iris sibirica lilia złotogłów Lilium martagon kruszczyk błotny Epipactis palustris pióropusznik strusi Matteucia struthiopteris kukułka krwista Dactylorhiza incarnata parzydło leśne Aruncus sihestrae kukułka plamista Dactylorhiza maculata podrzeń żebrowiec Blechnum spirant
