Matryca usług i problemów społecznych

(1)

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

„PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych”

Matryca usług i problemów społecznych

www.fim.org.pl

Lublin, styczeń 2013 r.

(2)

Strona

2

1. Wprowadzenie

Matryca Usług i problemów społecznych to narzędzie wspierające pracę Zespołów ds.

Kontraktowania, funkcjonujących w ramach projektu „PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych” realizowanego przez Fundację Inicjatyw Menedżerskich (FIM) w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet V – Dobre rządzenie Działanie 5.4 – Rozwój potencjału trzeciego sektora Poddziałanie 5.4.2 Rozwój dialogu obywatelskiego. Szczegółowy opis procesu w którym wykorzystywana jest matryca zawarty został w Podręczniku. Na potrzeby niniejszego wstępu wystarczy wskazać, że projekt ,,PI Nowoczesne zarządzanie outsourcingiem usług społecznych” w skrócie zwany KUS (od kontraktowania usług społecznych) ma na celu wypracowanie i wdrożenie innowacyjnego modelu umożliwiającego bardziej efektywne zarządzanie usługami społecznymi świadczonymi w formie outsourcingu w samorządach gminnych i powiatowych Podkarpacia i Lubelszczyzny.

Kluczowym zadaniem Matrycy Usług i Problemów Społecznych jest identyfikacja i prioryte- tyzacja problemów i potrzeb społecznych. Zadanie to realizowane jest wieloetapowo w oparciu o pracę wewnątrz Zespołów ds. Kontraktowania, spotkania RADAR oraz współpracę Zespołów ds. Kontraktowania ze środowiskiem funkcjonowania projektu, które stanowią: Rada Gminy (lub miasta lub powiatu lub sejmik w zależności od szczebla samorządu), aktualni wykonawcy usług społecznych, potencjalni wykonawcy usług społecznych, beneficjenci, otoczenie beneficjentów, eksperci. Otoczenie projektu KUS prezentuje poniższy rysunek.

Na potrzeby projektu KUS zakres oddziaływania Matrycy Usług i Problemów Społecznych został ograniczony do Usług Społecznych, rozumianych jako podzbiór usług publicznych.

(3)

Strona

3

Pod pojęciem usługi publiczne rozumie się usługi świadczone przez administrację publiczną (w szczególności samorządową) dla obywateli: bezpośrednio (w ramach sektora publicznego) albo poprzez finansowanie podmiotów zapewniających ich realizację, a niebędących administracją publiczną. Pod pojęciem usługi społeczne rozumie się specyficzną grupę usług publicznych świadczonych przez samorząd dla obywateli w celu zaspokojenia ich potrzeb wynikających z praw człowieka (zagadnienie to szerzej opisane jest w podręczniku projektu KUS). Zakres Matrycy obejmuje następujące obszary usług społecznych:

 ochrona zdrowia,

 edukacja publiczna,

 kultura, w tym kultura fizyczna i rekreacja,

 pomoc i opieka społeczna,

 mieszkalnictwo,

 porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli.

Podstawą do opracowania Matrycy Usług i Problemów Społecznych są: Katalog Usług Społecznych (opisany szczegółowo w podręczniku KUS) oraz Mapa Aktywności Organizacji Pozarządowych. Tak jak to zostało opisane w procesie KUS, dane do Mapy aktywności organizacji pozarządowych zostaną zebrane na podstawie informacji zgromadzonych przez samorząd i zaktualizowanych na portalu KUS za pomocą „Ankiety - portfolio organizacji pozarządowej”. W oparciu o to działanie powstanie zestawienie analogiczne do przedstawionego na poniższym schemacie.

Usługi społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe

Zadania własne samorządu w obszarach usług społecznych :

ochrona i promocja zdrowia nauka, edukacja, oświata i wychowanie kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; wspieranie i upowszechnia- nie kultury fizycznej pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób ratownictwo i ochrona ludności

ochrona zdrowia

edukacja publiczna

kultura, w tym kultura fizyczna

i rekreacja

pomoc i opieka społeczna

mieszkalnictwo porządek

publiczny i bezpieczeństwo

obywateli

NGO 1

NGO 2

(4)

Strona

4

Kolejnym krokiem w procesie budowania matrycy usług i problemów społecznych jest inwentaryzacja usług świadczonych przez samorząd i podległe mu jednostki.

Po zrealizowaniu tego kroku Matryca przyjmuje następujący wygląd (przy czym kolejne strzałki oznaczają kolejne szczegółowo opisane w legendzie usługi świadczone przez samorząd). W procesie budowy matrycy każdemu z obiektów umieszczonych na diagramie odpowiada jeden rozdział w dokumencie „Matrycy Usług i Problemów Społecznych”

W pierwszej kolejności opisywane są obszary, których dotyczy matryca, w drugiej potencjał organizacji pozarządowych do świadczenia poszczególnych usług poprzez opisanie jednej organizacji po drugiej, w trzeciej kolejności następuje opisanie istniejących usług wraz z informacją nt. sposobu ich prowadzenia i podmiotów realizujących te usługi.

Zadania własne samorządu w obszarach usług społecznych:

ochrona i promocja zdrowia nauka, edukacja, oświata i wychowanie kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; wspieranie i upowszechnia- nie kultury fizycznej pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób mieszkalnictwo ratownictwo i ochrona ludności

ochrona zdrowia

i rekreacja

mieszkalnictwo porządek publiczny i bezpieczeństwo

obywateli

Kolejnym krokiem jest identyfikacja usług oczekiwanych. Identyfikacja ta odbywa się w ramach pierwszego i drugiego spotkania RADAR. Poziom oczekiwanych usług jest symbolizowany za pomocą wielkości okręgu. Budując Matrycę Usług i Problemów Społecznych można wykorzystać także inne elementy graficzne oraz inne wymiary wynikające ze specyfiki danego samorządu. Istotne jest aby matryca miała postać graficzną, pozwalającą na szybką komunikację wizualną. Możliwym jest opracowanie matrycy, która jest rozwinięciem obszarów do poziomu poszczególnych usług. Realnym jest takie zbudowanie matrycy, w którym kolor poszczególnych komórek diagramu lub długość strzałek odzwierciedla stopień realizacji danej usługi lub stopień oceny danej usługi przez lokalną społeczność. Dyskusja nt. usług i kształtu matrycy powinna mieć charakter warsztatowy i powinna być przeprowadzana zarówno w gronie zespołu ds. kontraktowania jak i w trakcie

NGO 1

NGO 2

(5)

Strona

5

spotkań RADAR. Finalna postać matrycy powinna być prezentowana Radzie (Sejmikowi) przez Zespół ds. Kontraktowania lub Wójta (Burmistrza / Prezydenta / Starostę / Marszałka).

Zadania własne samorządu w obszarach usług społecznych :

ochrona i promocja zdrowia nauka, edukacja, oświata i wychowanie kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; wspieranie i upowszechnia- nie kultury fizycznej pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób mieszkalnictwo ratownictwo i ochrona ludności

ochrona zdrowia

i rekreacja

mieszkalnictwo porządek publiczny i bezpieczeństwo

obywateli

Przedstawiona powyżej, przykładowa „Matrycy Usług i Problemów Społecznych” pokazuje, że w jednostce świadczonych jest 9 usług społecznych, z czego 8 przez jednostki samorządu, a jedna przez organizację społeczną. Matryca wskazuje, że istnieje potencjał dodatkowej organizacji społecznej, która mogłaby świadczyć usługi w obszarze pomoc i opieka społeczna. Matryca pokazuje że istnieje duże oczekiwanie społeczne dodatkowych usług w obszarze ochrona zdrowia, średnie w obszarze porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli oraz mniejsze w obszarach edukacji publicznej, kultury oraz mieszkalnictwa.

Na podstawie tak skonstruowanej Matrycy, Zespół ds. Kontraktowania powinien przeanalizować:

a) możliwość zmiany sposobu świadczenia usług w obszarze „pomoc i opieka społeczna”

(być może zmianę z aktualnego sposobu na kontraktację ale decyzja taka powinna być poprzedzona studium celowości);

b) celowość przeniesienia części zasobów z obszaru „opieka społeczna” do obszaru

„zdrowie”;

c) jakości świadczenia usług w obszarach „kultura”, „porządek” i „edukacja”.

NGO 1

NGO 2