WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI dla klasy VII
Dział Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
SEMESTR I Uczeń : 1. Pierwsze spotkanie
z fizyką (pomiary).
- zna pojęcia: ciało fizyczne, substancja,
zjawisko fizyczne;
- potrafi zmierzyć podstawowe wielkości
fizyczne przy użyciu odpowiednich
przyrządów;
- umie podać jednostki podstawowych wielkości mierzonych
na co dzień;
- zna pojęcie siły;
- wie, co to jest siła ciężkości.
- posługuje się pojęciem niepewności
pomiaru;
- wykonuje schemat układu doświadczalnego;
- opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego
doświadczenia;
- rozróżnia dane i szukane;
- oblicza ciężar ciała.
- szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku
i ocenia na tej podstawie wartości obliczanych wielkości
fizycznych;
- zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia
jako przybliżony ( z dokładnością do 2-3
cyfr znaczących );
- posługuje się zależnością masy
i ciężaru ciała.
- przelicza wielokrotności i podwielokrotności
( stosuje notację wykładniczą );
- wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia;
- formułuje wnioski z przeprowadzonego
doświadczenia.
- planuje, opisuje i przeprowadza eksperymenty służące
do potwierdzenia słuszności hipotez i
praw fizycznych.
2. Niektóre
właściwości materii.
- zna trzy stany skupienia substancji;
- posługuje się pojęciem gęstości;
- określa pojęcie sił spójności i sił
przylegania.
- zna właściwości substancji w różnych
stanach skupienia;
- wyznacza gęstość na podstawie wyników
pomiarów;
- opisuje zjawisko
- analizuje różnice w budowie mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów;
- potrafi opisać zjawisko dyfuzji;
- wyznacza gęstość
- stosuje do obliczeń związek między masą,
gęstością i objętością;
- opisuje właściwości ciał stałych, cieczy i gazów w oparciu o ich budowę cząsteczkową i
- rozróżnia mono- i polikryształy;
- wskazuje znaczenie sił spójności i przylegania w życiu
codziennym;
- potrafi opisać
napięcia powierzchniowego na wybranym przykładzie.
substancji, z jakiej wykonano ciało o regularnych kształtach
za pomocą linijki i wagi.
oddziaływania międzycząsteczkowe;
- wyznacza gęstość ciała o nieregularnym
kształcie, posługując się menzurką i wagą.
zjawisko rozdrobnienia cząsteczkowego i ruchów Browna.
3. Elementy hydrostatyki i aerostatyki.
- posługuje się pojęciem ciśnienia;
- zna prawo Pascala;
- dokonuje pomiaru siły wyporu za pomocą
siłomierza;
- zna prawo Archimedesa;
- potrafi podać warunki pływania ciał.
- zna pojęcia ciśnienia hydrostatycznego i atmosferycznego;
- formułuje prawo Pascala i podaje jego
zastosowania;
- wyjaśnia pływanie ciał na podstawie prawa
Archimedesa.
- wyjaśnia zasadę działania prasy
hydraulicznej w oparciu o prawo
Pascala;
- stosuje pojęcie ciśnienia hydrostatycznego
i prawo Pascala w zadaniach;
- analizuje i porównuje wartości sił wyporu dla ciał zanurzonych w
cieczy lub gazie.
- wyjaśnia zasadę działania naczyń połączonych i ich
zastosowania w praktyce;
-stosuje prawo Pascala do rozwiązywania zadań rachunkowych;
- rozwiązuje zadania o wyporze hydrostatycznym i aerostatycznym w
oparciu o prawo Archimedesa.
- wyznacza gęstość cieczy w oparciu o zasadę działania naczyń połączonych.
SEMESTR II Uczeń:
4. Kinematyka ( nauka o ruchu ).
- posługuje się pojęciem prędkości do
opisu ruchu;
- rozróżnia prędkość chwilową od prędkości średniej w sytuacjach z
życia codziennego;
- odczytuje prędkość
- wyznacza prędkość przemieszczania się za
pośrednictwem pomiaru odległości
i czasu;
- przelicza jednostki prędkości;
- odczytuje dane
- rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na
podstawie danych z tabeli lub wykresu;
- posługuje się pojęciem
przyspieszenia w opisie ruchu prostoliniowego
- opisuje ruch w oparciu o wyniki pomiaru i wykresy
zależności drogi i prędkości od czasu;
- stosuje zależności drogi i prędkości od czasu w ruchach
- zna zasadę zachowania pędu, którą
stosuje w zjawisku odrzutu i zderzeniach;
- opisuje ruch jednostajnie opóźniony
i rozwiązuje zadania z nim związane;
i przebytą odległość z wykresów zależności
drogi i prędkości od czasu.
z tabeli i sporządza wykresy w oparciu
o tabelę.
jednostajnie przyspieszonego;
- rysuje wykresy na podstawie opisu
słownego.
prostoliniowych;
- rozpoznaje rodzaj ruchu w oparciu o wykresy zależności
drogi i prędkości od czasu.
- wskazuje ruchy krzywoliniowe i potrafi
je opisać.
5. Dynamika
( siły i ruch ) - podaje przykłady sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach
praktycznych;
- rozumie, co to wzajemność oddziaływań;
- wie, co to siła wypadkowa i siła
równoważąca;
- zna trzy zasady dynamiki Newtona;
- opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające ciało.
- opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią
zasadą dynamiki Newtona;
- wyznacza siłę wypadkową i równoważącą;
- opisuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej i drugiej
zasady dynamiki.
- potrafi określić różne rodzaje tarcia i jego
znaczenie;
- oblicza siłę tarcia;
- stosuje drugą zasadę dynamiki Newtona
w zadaniach rachunkowych;
- podaje przykłady zastosowania zasady
bezwładności;
- zna określenie jednostki siły.
- przewiduje zachowanie się ciał w oparciu o zasady dynamiki Newtona;
- stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem
i siłą;
- potrafi obliczyć siłę ciężkości w oparciu
o drugą zasadę dynamiki.
- potrafi rozwiązywać zadania
z zastosowaniem więcej niż jednej zależności między
wielkościami fizycznymi.
6. Praca, moc, energia ( mechaniczna ).
- zna pojęcia związane z pracą, mocą i energią;
- podaje przykłady maszyn prostych i ich zastosowanie w życiu
codziennym;
- wymienia rodzaje energii mechanicznej.
- definiuje różne rodzaje energii;
- posługuje się pojęciem energii mechanicznej jako
sumy energii kinetycznej i potencjalnej;
- opisuje wpływ wykonanej pracy na
zmianę energii.
- stosuje wzory na pracę i moc w zadaniach rachunkowych;
- analizuje zmiany energii mechanicznej
na skutek pracy;
- opisuje zmiany energii mechanicznej
przy zjawiskach fizycznych;
- wyjaśnia zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku
nieruchomego, kołowrotu;
- zna zasadę zachowania energii mechanicznej i umie ją
zastosować;
- wskazuje wielkość maksymalną i minimalną energii.
- stosuje wzory opisujące zasady działania maszyn
prostych;
- wyznacza masę ciała za pomocą dźwigni dwustronnej, innego ciała o znanej masie
i linijki;
- rozwiązuje zadania problemowe.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI dla klasy VIII
Dział Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca
SEMESTR I
Uczeń:
7. Termodynamika. - rozpoznaje stany skupienia i podaje zjawiska związane z
ich zmianami;
- zna pojęcie energii wewnętrznej i ciepła
właściwego;
- wyjaśnia rolę izolacji cieplnej.
- potrafi opisać doświadczenia, które
prowadzą do zmian stanów skupieni;
- wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku
przewodnictwa cieplnego;
- wyjaśnia związek między energią kinetyczną cząsteczek
i temperaturą.
- opisuje zjawiska zmiany stanu skupienia
posługując się pojęciem ciepła właściwego, ciepła topnienia i parowania;
- wyznacza ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy;
- stosuje zależności między wielkościami
fizycznymi w zadaniach.
- opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku
konwekcji;.
- podaje przykłady zastosowania zjawiska
konwekcji w życiu codziennym;
- analizuje przemiany energii wewnętrznej na
skutek wykonanej pracy i przekazanej
energii cieplnej (pierwsza zasada termodynamiki).
- wyznacza ciepło właściwe nieznanej substancji w oparciu o
bilans cieplny;
- bilansuje zmiany energii cieplnej przy przejściach fazowych;
- posługuje się pojęciami ciepła właściwego, ciepła parowania i topnienia
przy bilansowaniu zmian energii cieplnej.
8. Drgania i fale mechaniczne.
- podaje przykłady ruchu drgającego;
- zna wielkości opisujące ruch
- definiuje cechy ruchu drgającego (okres,
częstotliwość, amplituda, itp.);
- rysuje wykres zależności wychylenia
od czasu w ruchu drgającym;
- opisuje mechanizm przekazywania drgań
w ośrodku materialnym;
- opisuje zjawisko interferencji i dyfrakcji
fal w oparciu o zasadę Huygensa;
drgający;
- opisuje budowę wahadła matematycznego;
- podaje przykłady fal mechanicznych;
- definiuje, czym jest dźwięk.
- odczytuje wielkości fizyczne opisujące drgania z wykresów
x (t);
- wie, od czego zależy wysokość i głośność
dźwięku;
- wie, co to ultradźwięki i infradźwięki;
- wie, jak powstaje echo.
analizuje przemiany energii w ruchu
drgającym;
- posługuje się wielkościami opisującymi fale
mechaniczne;
- zna zastosowanie infra- i ultradźwięków;
- potrafi obliczyć okres, częstotliwość
i długość fali.
- zna zasady działania instrumentów muzycznych;
- stosuje prawo odbicia fal mechanicznych w
zadaniach.
- wyjaśnia powstawanie fali stojącej i jej znaczenie dla działania
instrumentów muzycznych;
- wie, jak powstaje skala muzyczna.
SEMESTR II
Uczeń:
9. Elektrostatyka. - zna różne sposoby elektryzowania ciał;
- demonstruje elektryzowanie przez
tarcie;
- wymienia elementy budowy atomu;
- określa, co nazywamy ciałem
naelektryzowanym;
- podaje przykłady izolatorów i przewodników
elektrycznych.
- definiuje pojęcia „jon dodatni” i „jon
ujemny”;
- demonstruje elektryzowanie ciał różnymi sposobami;
- odróżnia przewodniki od izolatorów elektrycznych;
- zna zasadę zachowania ładunku;
- opisuje jakościowo oddziaływanie ładunków jedno- i różnoimiennych.
- opisuje budowę atomu;
- wyjaśnia elektryzowanie ciał
jako przepływ elektronów;
- wskazuje różnice w budowie przewodników
i izolatorów;
- potrafi wyjaśnić zasadę zachowania
ładunku;
- analizuje działanie ładunków elektrycznych;
- posługuje się pojęciem ładunku jako wielokrotności ładunku
elementarnego;
- zna zjawisko indukcji elektrostatycznej.
- potrafi wyjaśnić zjawisko elektryzowania ciał w oparciu o budowę
cząsteczkową substancji;
- zna prawo Coulomba i potrafi obliczyć siłę
kulombowską;
- wyjaśnia budowę elektroforu i działanie
maszyny elektrostatycznej.
10. Prąd elektryczny. - wie, czym jest prąd elektryczny;
- umie wymienić źródła napięcia elektrycznego;
- zna skutki przepływu prądu elektrycznego;
- potrafi zmierzyć napięcie i natężenie prądu przy pomocy
odpowiedniego przyrządu;
- wie, co to opór elektryczny.
- określa napięcie i natężenie prądu elektrycznego;
- definiuje źródło napięcia elektrycznego;
- buduje proste obwody elektryczne;
- zna prawo Ohma i prawo Kirchhoffa;
- wyznacza opór elektryczny za pomocą
woltomierza i amperomierza;
- rozróżnia szeregowe i równoległe łączenie odbiorników prądu;
- posługuje się pojęciami pracy i mocy
prądu elektrycznego.
- definiuje prąd elektryczny jako przepływ swobodnych
elektronów;
- rysuje schematy i buduje obwody
elektryczne;
- stosuje prawo Ohma w prostych obwodach
elektrycznych;
- wyznacza pracę i moc prądu za pomocą
woltomierza i amperomierza;
- zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia
fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2-3
cyfr znaczących ).
- wskazuje kierunek przepływu elektronów;
- oblicza napięcie i natężenie prądu elektrycznego;
- bez problemu stosuje prawo Ohma i prawo
Kirchhoffa;
- stosuje wzory na pracę i moc prądu
w zadaniach;
- przelicza energię podaną
w kilowatogodzinach na dżule i odwrotnie.
- zna pojęcie pojemności elektrycznej (kondensatory);
- wie, jak zależy opór elektryczny od
temperatury;
- wyjaśnia działanie źródła napięcia w zależności od jego
rodzaju;
- planuje doświadczenie lub pomiar wybierając
właściwe narzędzia pomiaru;
- oblicza opór zastępczy dla danego obwodu elektrycznego.
11. Zjawiska magnetyczne.
- wymienia różne rodzaje magnesów;
- opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo;
- definiuje pole magnetyczne;
- nazywa bieguny magnetyczne magnesów trwałych;
- opisuje oddziaływanie między biegunami
magnesów;
- wie, jak zachowuje się igła magnetyczna
- opisuje działanie kompasu;
- demonstruje działanie prądu na igłę magnetyczną;
- umie narysować linie pola magnetycznego
wokół magnesu;
- wie, jak zbudowany jest elektromagnes;
- podaje przykłady zastosowania elektromagnesów;
- zna budowę silnika
- definiuje linie pola magnetycznego;
- wie, czym różni się pole magnetyczne
jednorodne od centralnego;
- opisuje działanie elektromagnesu i rolę
rdzenia w elektromagnesie;
- opisuje wzajemne oddziaływanie
magnesów z elektromagnesami;
- opisuje pole magnetyczne Ziemi;
- rysuje linie pola magnetycznego wokół przewodnika z prądem;
- oblicza wartość siły elektrodynamicznej - wie, jak działają na siebie przewodniki z
prądem;
- zna zasadę działania silnika elektrycznego;
- wyjaśnia zjawisko indukcji
- wie, jakie znaczenie dla człowieka ma pole magnetyczne Ziemi;
- zna budowę i zasadę działania mierników
elektrycznych;
- wyjaśnia indukcję elektromagnetyczną w
oparciu o prawo Faradaya;
- definiuje prąd zmienny i wielkości
z nim związane;
- rozwiązuje zadania
w pobliżu magnesu;
- określa, do czego służy elektromagnes;
- wie, co to jest silnik elektryczny i do czego
służy;
- podaje przykłady fal elektromagnetycznych.
elektrycznego;
- wie, co to jest transformator;
- definiuje falę elektromagnetyczną;
- zna przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych.
- definiuje siłę elektrodynamiczną;
- wie, od czego zależy wartość siły elektrodynamicznej;
- wyjaśnia działanie silnika elektrycznego;
- określa zjawisko indukcji elektromagnetycznej;
- zna budowę prądnicy i transformatora.
elektromagnetycznej;
- potrafi opisać działanie prądnicy
i transformatora;
- zna mechanizm przesyłania energii elektrycznej na duże
odległości;
- rozwiązuje zadania związane z zastosowaniem transformatorów.
dla prądu zmiennego wykorzystując znane
prawa;
- zna prawa Maxwella i ich znaczenie dla
człowieka.;
- rozwiązuje zadania z falami
elektromagnetycznymi.
12. Optyka. - potrafi opisać zjawiska w przyrodzie związane ze światłem;
- podaje przykłady źródeł światła;
- nazywa różne rodzaje zwierciadeł;
- zna prędkość światła;
- wie, co to jest soczewka i jakie są
rodzaje soczewek;
- podaje przykłady urządzeń optycznych;
- określa pojęcia krótkowzroczności i
dalekowzroczności.
- wyjaśnia powstawanie cienia i półcienia
w oparciu o prostoliniowe rozchodzenie się
światła;
- zna prawo odbicia światła;
- definiuje zwierciadło płaskie i kuliste;
- posługuje się pojęciami ogniska i
ogniskowej;
- wie, na czym polega rozproszenie światła;
- opisuje zjawisko załamania światła;
- rozpoznaje soczewki skupiające i rozpraszające;
- opisuje zjawisko rozszczepienia światła
- opisuje powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim;
- rysuje obrazy powstające w zwierciadłach wklęsłych;
- rozróżnia obrazy pozorne od rzeczywistych;
- opisuje (jakościowo) bieg promieni przy przejściu przez granicę
ośrodków o różnej gęstości optycznej;
- demonstruje zjawisko załamania światła
( zmiany kąta załamania przy zmianie
kąta padania – jakościowo);
- opisuje bieg promieni
- opisuje zjawisko rozproszenia światła w
oparciu o prawo odbicia światła;
- rysuje konstrukcyjnie obrazy powstające w zwierciadle kulistym
( wklęsłym i wypukłym);
- konstruuje obrazy wytworzone przez
soczewki;
- wie, co to zdolność skupiająca soczewki;
- wytwarza za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu
na ekranie (dobiera odpowiednio położenie soczewki i przedmiotu);
wyjaśnia, na czym polega widzenie
- wie, na czym polega prawo całkowitego
odbicia światła;
- zna prawo załamania światła;
- definiuje pojęcie kąta granicznego;
- stosuje wzór soczewkowy przy zadaniach z optyki;
- opisuje działanie znanych przyrządów
optycznych;
- rozróżnia barwy zasadnicze i dopełniające;
- zna systemy RGB i CMYK;
- wie, na czym polega dualizm korpuskularno-
falowy światła;
- wyjaśnia zjawisko
za pomocą pryzmatu;
- rozróżnia światło białe od jednobarwnego (monochromatycznego)
w soczewkach skupiających i rozpraszających (równolegle do osi
optycznej );
- podaje cechy obrazów powstających w
soczewkach;
- zna rolę soczewek przy korygowaniu wad
wzroku.
barwne;
- wie, jak działa oko ludzkie;
- podaje prędkość światła jako maksymalną prędkość przepływu informacji.
fotochemiczne i fotoelektryczne.
