Od redakcji
Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach 19, 9-10
OD R E D A K C JI
D ziew iętn a sty tom „R ocznika” trafia do rąk C zytelników w roku ju b ileu szo w ym naszego m uzeum - w 90. rocznicę jeg o p o w stan ia. W d w u pu blikow an ych tu pracach p o ja w ia ją się istotne d la h istorii kieleckiego m uzeum m om enty: przejęcie w latach czterdziestych i w pro w adzen ie w obieg ku ltu row y d ó b r podw orskich (E lżbieta W ierzbicka Podworskie dobra kultury
w zbiorach M uzeum N arodowego w Kielcach) oraz - zrodzon a w kręgach sam orządow ych w
okresie m iędzyw ojen n ym - koncepcja bu dow y M uzeum Ś w iętokrzyskiego (Jan G łów ka Rada
A rtystyczno-K onserw atorska m iasta Kielc 1935—1939). P ierw szy z nich z a w a ży ł nie tylko na
profilu zbiorów , ale rów nież w p łyn ą ł na losy m uzeum , które z regionalnego z czasem stało się n arodow ym z sied zib ą w najcenniejszym w m ieście za b ytk u architektury. P om ysł w zniesienia b u dyn ku m uzeum nie doczekał się realizacji, ale je s t św iadectw em doceniania w agi problem u p rz e z ów czesnych ojców m iasta.
Tom otw iera a rtyk u ł E lżb iety W ierzbickiej o podw orskich dobrach k u ltu ry w M uzeum N a ro d o w ym w Kielcach. T em at ten, sygn alizow an y w kilku opracow aniach zam ieszczonych w t. II, X i X VIII „R ocznika”, a ostatn io prezen tow an y w książce S. Iw an iaka Ziem iańskie
dobra kulturowe w województwie kieleckim (1944-1946), był przedm iotem kilkuletnich badań
a rc h iw a ln y c h a u to r k i o ra z żm u d n y c h d o ciek a ń p o c h o d ze n ia o b iek tó w p rze jm o w a n y c h w specyficznych pow ojennych warunkach. M im o luk w źródłach i dokum entacji autorce udało się odtw orzyć przebieg akcji zabezpieczan ia m ienia podw orskiego w latach 1945-1948, a także zid en tyfik o w a ć prow eniencję zn aczn ej części obiektów zn ajdu jących się w m uzeum .
Kolegiacie kieleckiej w dobie baroku poświęcone je s t gruntow ne stu d iu m M arty Pieniążek- -Sam ek, która w oparciu o źró d ła kościelne oraz posłu gu jąc się bogatą literatu rą, p rze d sta w ia obraz architektury i w yposażenia kościoła w XV II w. w św ietle fundacji kościelnych i świeckich, dokonuje szczegółowych a n a liz i interpretacji. D ruga część rozpraw y, dotycząca XVIII-wiecznej kolegiaty, będzie opu blikow an a w n astępnym tom ie „R ocznika”.
D w a a rtyk u ły J a n a G łów ki po ru sza ją także tem atykę kielecką. We w spom n ian ej p racy
Rada A rtystyczno-K onserw atorska m iasta Kielc 1935 -1 9 3 9 a u to r p rze d sta w ia dzia ła ln o ść
ciała doradczego kieleckiej R a d y M iejskiej, które u schyłku dw u dziestolecia m iędzyw ojennego za jm ow ało się sp ra w a m i kultury, ono zadecydow ało m. in. o nazw ach ulic w nowych osiedlach, u tr w a liło p a m ię ć o le g io n o w e j p r z e s z ło ś c i m ia s ta , z a tw ie r d z iło je g o h is to r y c z n y herb. W p u b lik a cji Kielecki epizod Jan a Styki p isze o dw óch latach (1889-1890) w życiu znanego m a la r z a - b a ta lis ty sp ęd zo n ych p r z e z niego w n a sz y m m ieście, g d z ie p o w s ta ła koncepcja „P anoram y R a cła w ick iej”.
K ilk a artyku łów dotyczy kieleckiego pałacu. J a n u sz K uczyński w oparciu o opisy w XVIII- -wiecznych inw entarzach, ikonografię z X V I-X IX w. i literaturę, dokonuje próby rekonstrukcji XVIII-wiecznego u rzą d zen ia do pobieran ia w ody z 20-m etrow ej głębokości stu d n i w je d n y m z pom ieszczeń p a rteru sk rzy d ła północnego. J a n G łówka, p iszą c o laboratoriu m A k a d em ii
10 O d redakcji
Górniczej, które m ieściło się w tym sam ym budynku, kreśli historię tej p ierw szej w yższej uczelni w Kielcach, p rze d sta w ia sylw etk i je j profesorów oraz om aw ia w ykon yw an e w lab o ra to riu m dośw iadczen ia m etalurgiczne, na ś la d których natrafiono p o d cza s rem ontu sk rzyd ła . D w a a rtyk u ły A lin y C elichowskiej relacjonują p rzebieg p ra c konserw atorskich w p a ła c u i p r z e d sta w ia ją ich w yn iki: je d e n o m a w ia szczegóły zakoń czon ej w 1995 r. re sta u ra c ji o b razów wypełniających strop ram ow y w Trzecim Pokoju B isku pim . O dkryte p ozostałości p ierw o tn ej kom pozycji obrazu centralnego ze sceną sądu sejm owego n a d a ria n a m i p o słu ży ły autorce do próby je j rekonstrukcji, która w sposób za sa d n iczy różni się od dotychczasow ego, pow szech n ie znanego p rzed sta w ien ia . D rugi a rtyk u ł om aw ia restaurację elew acji ogrodow ej pałacu .
O pracowania zbiorów w łasnych m uzeum przedstaw iają: E lżbieta Jeżew ska (zespół p ejza ży S ta n isła w a Kamockiego), A nna M yślińska („legionowe” obrazy S ta n isła w a K aczora-B atow - skiego), Jan Gienc i P aw eł K ról (szczątki ssaków kopalnych), a także autorzy prezentacji nowych nabytków m uzeum w latach 1993-1995.
Wyniki p rac w ykopaliskow ych na grodzisku średniow iecznym we W łoszczowie i próbę jego d a to w a n ia pu bliku je Z ygm u n t W. Pyzik.
W gru pie m iscellaneów J a n u sz K u czyń ski p o d ejm u je próbę określenia p ie rw o tn e j siły n a b yw czej sk a rbów m onet z X V -X I X w., które p rzejęło n asze m u zeu m , i za m o żn o śc i ich deponentów; L id ia P u tow ska za ś p is ze o zam ieszczon ej na łam ach „G azety P o lsk iej” koncepcji u czczen ia ju b ile u s z u 25-lecia p r a c y lite r a c k ie j S ie n k ie w ic za , k tó ra za o w o c o w a ła d a re m narodow ym w postaci Oblęgorka.
Tom k o ń czą k r o n ik i m u z e a ln e z la t 1 9 9 3 -1 9 9 5 , n ek ro lo g i, recen zje i o m ó w ie n ia w yd a w n ictw regionalnych oraz indeks i sp is ilustracji.
