PRZEDSIĘBIORCA – POJĘCIE I ZNACZENIE PRZEDSIĘBIORCA – POJĘCIE I ZNACZENIE TEGO OKREŚLENIA W PRAWIE TEGO OKREŚLENIA W PRAWIE HANDLOWYM I INNYCH GAŁĘZIACH PRAWA. HANDLOWYM I INNYCH GAŁĘZIACH PRAWA.

(1)

PRZEDSIĘBIORCA – POJĘCIE I ZNACZENIE PRZEDSIĘBIORCA – POJĘCIE I ZNACZENIE

TEGO OKREŚLENIA W PRAWIE TEGO OKREŚLENIA W PRAWIE

HANDLOWYM I INNYCH GAŁĘZIACH PRAWA.

(2)

przedsiębiorca i rodzaje przedsiębiorców przedsiębiorca i rodzaje przedsiębiorców

zarys historyczny zarys historyczny

 W okresie międzywojennym posługiwano się pojęciem kupca i kupca W okresie międzywojennym posługiwano się pojęciem kupca i kupca rejestrowego, zawartymi w przepisach rozporządzenia Prezydenta RP rejestrowego, zawartymi w przepisach rozporządzenia Prezydenta RP

z 27.06.1934 r. (KODEKS HANDLOWY) z 27.06.1934 r. (KODEKS HANDLOWY)

 Kupcem była osoba prowadząca we własnym imieniu przedsiębiorstwo Kupcem była osoba prowadząca we własnym imieniu przedsiębiorstwo zarobkowe (art. 2 § 1 ówczesnego k.h.). Kupcem była osoba prowadząca zarobkowe (art. 2 § 1 ówczesnego k.h.). Kupcem była osoba prowadząca przedsiębiorstwo sama we własnym imieniu, jak i wspólnie z drugą osobą.

przedsiębiorstwo sama we własnym imieniu, jak i wspólnie z drugą osobą.

Przedsiębiorstwo zarobkowe prowadziła osoba, w której imieniu i na Przedsiębiorstwo zarobkowe prowadziła osoba, w której imieniu i na

rachunek której było ono prowadzone, która z zawartych czynności rachunek której było ono prowadzone, która z zawartych czynności

prawnych była uprawniona i zobowiązana, i która za ów zobowiązania prawnych była uprawniona i zobowiązana, i która za ów zobowiązania

odpowiadała całym swym majątkiem.

 Kupcem rejestrowym był taki kupiec, który prowadził przedsiębiorstwo Kupcem rejestrowym był taki kupiec, który prowadził przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze (art. 4 § 1 k.h.), spółkę handlową zarobkowe w większym rozmiarze (art. 4 § 1 k.h.), spółkę handlową

(art. 5 § 1 k.h. ), gospodarstwo rolne w większym rozmiarze po wpisaniu jej (art. 5 § 1 k.h. ), gospodarstwo rolne w większym rozmiarze po wpisaniu jej

do rejestru handlowego – wyłącznie na jej żądanie (art. 8 k.h. ).

 W czasach gospodarki sterowanej przez państwo używano określenia W czasach gospodarki sterowanej przez państwo używano określenia

"jednostka gospodarcza" lub "jednostka gospodarki uspołecznionej" oraz

"jednostka gospodarki nieuspołecznionej".

(3)

 W okresie transformacji systemowej w ustawie z dnia 23.12.1988 r. W okresie transformacji systemowej w ustawie z dnia 23.12.1988 r.

o działalności gospodarczej pojawia się pojęcie podmiotu gospodarczego.

Była nim osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna Była nim osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna

nie posiadająca osobowości prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, nie posiadająca osobowości prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, jeśli jej przedmiot działania obejmował prowadzenie działalności gospodarczej, jeśli jej przedmiot działania obejmował prowadzenie działalności gospodarczej, a więc działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej lub usługowej, prowadzonej a więc działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej lub usługowej, prowadzonej w celach zarobkowych i na rachunek własny.

w celach zarobkowych i na rachunek własny.

 Określenie "przedsiębiorca" pojawiło się po raz pierwszy w ustawie z 24.02.1990 r. Określenie "przedsiębiorca" pojawiło się po raz pierwszy w ustawie z 24.02.1990 r.

o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, zastąpionej przez obecnie obowiązującą ustawą z 15.12.2000 r. ochronie konkurencji i zastąpionej przez obecnie obowiązującą ustawą z 15.12.2000 r. ochronie konkurencji i konsumentów i ustawę z 16.04.1993

konsumentów i ustawę z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

 Pojęcie przedsiębiorcy zostało wprowadzone powszechnie dopiero ustawą z 20.08.1997 r. Pojęcie przedsiębiorcy zostało wprowadzone powszechnie dopiero ustawą z 20.08.1997 r.

o Krajowym Rejestrze Sądowym, gdzie zastąpiono określenie "podmiot gospodarczy".

 Normatywne pojęcie przedsiębiorcy w przepisach ogólnie regulujących prowadzenie Normatywne pojęcie przedsiębiorcy w przepisach ogólnie regulujących prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce po raz pierwszy ukazało się wraz z ustawą z działalności gospodarczej w Polsce po raz pierwszy ukazało się wraz z ustawą z 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej.

19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej.

 W obecnie obowiązującej ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z 2.07.2004 r. W obecnie obowiązującej ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z 2.07.2004 r.

wciąż posługujemy się tym pojęciem.

 Obecnie jest ono również zdefiniowane w kodeksie cywilnym (po nowelizacji z dnia Obecnie jest ono również zdefiniowane w kodeksie cywilnym (po nowelizacji z dnia 25.09.2003 r.)

25.09.2003 r.)

(4)

przedsiębiorca wg przepisów kodeksu cywilnego i przedsiębiorca wg przepisów kodeksu cywilnego i

ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2.07.2004 r.

przedsiębiorcę opisuje art. 4 ust. 1 i 2.

Podobnie przedsiębiorcę określa go art. 431 k.c., wg którego jest to osoba Podobnie przedsiębiorcę określa go art. 431 k.c., wg którego jest to osoba fizyczna, prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości fizyczna, prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, która posiada zdolność prawną wg przepisu ustawy (odwołując prawnej, która posiada zdolność prawną wg przepisu ustawy (odwołując się do art. 331 k.c. ), prowadząca we własnym imieniu działalność

się do art. 331 k.c. ), prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Takie ujęcie przedsiębiorcy opiera się gospodarczą lub zawodową. Takie ujęcie przedsiębiorcy opiera się na dwóch kryteriach:

na dwóch kryteriach:

 podmiotowym – określa ono jakie podmioty uważane są podmiotowym – określa ono jakie podmioty uważane są

za przedsiębiorców, a zatem osoby fizyczne, prawne i jednostki za przedsiębiorców, a zatem osoby fizyczne, prawne i jednostki

organizacyjne, którym przepis ustawy przyznaje osobowość organizacyjne, którym przepis ustawy przyznaje osobowość

prawną oraz zgodnie z art. 4 ust. 2 s.d.g. "wspólnicy spółki cywilnej w prawną oraz zgodnie z art. 4 ust. 2 s.d.g. "wspólnicy spółki cywilnej w

zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej".

 funkcjonalnym – to cechy, którymi powinien wykazać się funkcjonalnym – to cechy, którymi powinien wykazać się przedsiębiorca prowadząc swoją działalność gospodarczą przedsiębiorca prowadząc swoją działalność gospodarczą

lub zawodową.

(5)

Brak w kodeksie cywilnym definicji działalności gospodarczej i zawodowej.

Pojęcia te określa szeroko ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

W świetle art. 2 s.d.g. działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność W świetle art. 2 s.d.g. działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie,

rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Pojęcie zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Pojęcie

działalności gospodarczej w ustawie (w odniesieniu do definicji z art. 431 działalności gospodarczej w ustawie (w odniesieniu do definicji z art. 431

k.c.) oparto na trzech filarach:

 gospodarczym charakterze działalnościgospodarczym charakterze działalności

 celu zarobkowym – jest to założenie osiągania zysku bez celu zarobkowym – jest to założenie osiągania zysku bez względu na to, czy wystąpi on w praktyce; musimy

względu na to, czy wystąpi on w praktyce; musimy

uwzględniać przecież ryzyko gospodarcze uzależnione od uwzględniać przecież ryzyko gospodarcze uzależnione od różnych czynników (np. koniunktury na rynku)

różnych czynników (np. koniunktury na rynku)

 wykonywaniu działalności w sposób ciągły i zorganizowany wykonywaniu działalności w sposób ciągły i zorganizowany – nie jest działalnością gospodarczą czynność

– nie jest działalnością gospodarczą czynność

jednorazowa. Musi zachodzić powtarzalność czynności.

Zorganizowanie to przyjęcie odpowiedniej dla danej Zorganizowanie to przyjęcie odpowiedniej dla danej działalności formy organizacyjno-prawnej i dokonanie działalności formy organizacyjno-prawnej i dokonanie

stosownych czynności w celu jej założenia (np. rejestracja, stosownych czynności w celu jej założenia (np. rejestracja, koncesja/zezwolenie, założenie rachunku w banku).

koncesja/zezwolenie, założenie rachunku w banku).

(6)

Wg uchwały 7 sędziów z 6.12.1991 r. działalność gospodarczą określają Wg uchwały 7 sędziów z 6.12.1991 r. działalność gospodarczą określają następujące cechy:

następujące cechy:

zawodowość - a zatem stałość i profesjonalność działalności, zawodowość - a zatem stałość i profesjonalność działalności, w znaczeniu umiejętności wykonywania danej czynności.

w znaczeniu umiejętności wykonywania danej czynności.

powtarzalność podejmowanych działań powtarzalność podejmowanych działań

podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania

uczestnictwo w obrocie gospodarczym uczestnictwo w obrocie gospodarczym

Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia

przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia

w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów (art. 3 u.s.d.g. )

(art. 3 u.s.d.g. )

Często dzieli się przedsiębiorców na przedsiębiorców

Często dzieli się przedsiębiorców na przedsiębiorców sensu stricte sensu stricte

(zasadniczym celem jest zysk) i przedsiębiorstwa non-profit (zysk nie jest (zasadniczym celem jest zysk) i przedsiębiorstwa non-profit (zysk nie jest podstawową motywacją, ale jedynie sposobem na zdobywanie środków podstawową motywacją, ale jedynie sposobem na zdobywanie środków na inne cele, np. fundacje, stowarzyszenia)

na inne cele, np. fundacje, stowarzyszenia)

(7)

przedsiębiorca w innych ustawach przedsiębiorca w innych ustawach

 ustawy odwołujące się do art. 4 s.d.g. – ustawa z 15.12.2000 r. o ustawy odwołujące się do art. 4 s.d.g. – ustawa z 15.12.2000 r. o Inspekcji Handlowej, o finansowym wspieraniu inwestycji z

Inspekcji Handlowej, o finansowym wspieraniu inwestycji z

20.03.2002 r. i ustawa o usługach turystycznych z dnia 29.08.1997 r.

 inne ustawy:inne ustawy:

• ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 36 –

(art. 36 – przedsiębiorcami są:przedsiębiorcami są: spółki jawne, spółki partnerskie, spółki spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo- akcyjne, spółki z ograniczona

komandytowe, spółki komandytowo- akcyjne, spółki z ograniczona odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, przedsiębiorstwa odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo – rozwojowe

państwowe, jednostki badawczo – rozwojowe

• ustawa poszerzająca pojęcie przedsiębiorcy o działalność ustawa poszerzająca pojęcie przedsiębiorcy o działalność non profit non profit – o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16.04.1993 r.

– o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16.04.1993 r.

• ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 15.12.2000 r. ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 15.12.2000 r.

– zgodnie z art. 4 pkt 1 u.o.k.k.

• reszta ustaw zawierających własne pojęcie przedsiębiorcy reszta ustaw zawierających własne pojęcie przedsiębiorcy – o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30.03.2001 r. , – o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30.03.2001 r. , z 30.06.2000 r. – Prawo własności przemysłowej,

z 30.06.2000 r. – Prawo własności przemysłowej, o cenach z 5.07.2001 r. oraz ustawa o postępowaniu o cenach z 5.07.2001 r. oraz ustawa o postępowaniu

w sprawach dotyczących pomocy publicznej z dnia 30.04.2004 r.

(8)

Przedsiębiorstwo w Kodeksie Cywilnym Przedsiębiorstwo w Kodeksie Cywilnym

 W myśl art. 55W myśl art. 55¹¹ Kodeksu Cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym Kodeksu Cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione

części (nazwa przedsiębiorstwa);

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów,

towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

lub ruchomości;

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5) koncesje, licencje i zezwolenia;

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8) tajemnice przedsiębiorstwa;

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

(9)

Formy zorganizowania Formy zorganizowania

przedsiębiorców dzielimy na:

 wewnętrzne - najczęściej wskazywaną formą

organizacji przedsiębiorców jest zakład, poza nim możemy wyróżnić oddziały (filie)

 zewnętrzne - do najistotniejszych powiązań gospodarczych zaliczamy:

- holding (powiązanie w pionie)

- koncern (powiązanie w poziomie) - kartele

- trusty

(10)

Wyjaśnienie pojęć Wyjaśnienie pojęć

Zakład

- charakteryzuje się strukturą gospodarczą, organizacyjną, personalną oraz majątkową,

istotą zakładu jest realizacja celów gospodarczych.

Musi stanowić wyodrębnioną wewnętrznie

i organizacyjnie strukturę, ze względu na czynnik lokalizacyjny spotykamy się z pojęciami zakładu

głównego (główne miejsce wykonywania działalności) lub oddziału (filia) gdy znajduje się poza siedzibą

organu zarządzającego.

(11)

Wyjaśnienie pojęć c.d.

Holding

– powiązania, które muszą mieć oparcie w czynnościach prawnych i faktycznych, są ich następstwem

(podział, połączenie, utworzenie nowego podmiotu).

Koncern

– podstawą funkcjonowania są umowy między powiązanymi strukturami, dwa lub więcej

przedsiębiorstw, które pozostają pod wspólnym kierownictwem.

(12)

Wyjaśnienie pojęć c.d.

Kartel

– stanowi porozumienie gospodarcze i prawne

samodzielnych przedsiębiorców. Służą tworzeniu praktyk monopolistycznych, ograniczaniu konkurencji.

Trust

– prowadzi do takiej koncentracji gospodarczej, że zgrupowane przedsiębiorstwa tracą swoją gospodarczą i prawną niezależność.

(13)

Katalog podstawowych praw i obowiązki przedsiębiorcy.

Katalog tworzą następujące prawa:

1) prawo do organizowania, podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na warunkach ustalonych przez prawo (art. 20 i 22 Konstytucji RP oraz art. 5 p.d.g.),

2) prawo wyboru i używania nazwy (firmy) prowadzonego przedsiębiorstwa (na podstawie przepisów dotyczących poszczególnych form organizacyjno-prawnych wykonywania działalności gospodarczej oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym),

3) prawo do znaków towarowych, patentów i licencji

(na podstawie przepisów prawa własności przemysłowej),

4) prawo do ustanowienia prokury lub działania poprzez

organy przedsiębiorstwa (na podstawie przepisów dotyczących poszczególnych form organizacyjno-prawnych wykonywania działalności gospodarczej),

(14)

5) prawo do zrzeszania się (art. 58 Konstytucji RP oraz art. 57 p.d.g.),

6) prawo do informacji (art. 54 ust. 1 Konstytucji RP),

7) prawo do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa i danych osobowych (na podstawie ustaw szczegółowych),

8) prawo do ochrony sądowej, w tym do sądu

polubownego (na podstawie art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz na podstawie ustaw szczegółowych),

9) prawo do korzystania z pomocy publicznej

( na podstawie ustaw szczegółowych),

10) prawo do korzystania z postępowania układowego

(na podstawie przepisów szczegółowych).

(15)

Zmiany w Kodeksie Cywilnym Zmiany w Kodeksie Cywilnym

Nowelizacja KC, dokonana ustawą z 9 stycznia 2003r. , stanowi Nowelizacja KC, dokonana ustawą z 9 stycznia 2003r. , stanowi

zwieńczenie ważnego etapu we wprowadzaniu do KC szczególnych reguł zwieńczenie ważnego etapu we wprowadzaniu do KC szczególnych reguł związanych z obrotem gospodarczym.

związanych z obrotem gospodarczym.

Najbardziej symbolicznym wyrazem prawno-gospodarczych akcentów Najbardziej symbolicznym wyrazem prawno-gospodarczych akcentów nowelizacji jest wprowadzenie do KC definicji "przedsiębiorcy" (art. 43

nowelizacji jest wprowadzenie do KC definicji "przedsiębiorcy" (art. 43¹¹ k.c.). k.c.).

Ma ona jednak, w stosunku do innych obowiązujących definicji legalnych Ma ona jednak, w stosunku do innych obowiązujących definicji legalnych tego pojęcia, charakter autonomiczny, ograniczony do stosunków

tego pojęcia, charakter autonomiczny, ograniczony do stosunków cywilnoprawnych.

cywilnoprawnych.

Omawiana definicja opiera się, na dwóch kryteriach:

• Podmiotowym – ogranicza zakres tego pojęcia do określonego kręgu Podmiotowym – ogranicza zakres tego pojęcia do określonego kręgu typów podmiotów.

typów podmiotów.

• Funkcjonalnym – odwołuje się do pojęcia działalności gospodarczej Funkcjonalnym – odwołuje się do pojęcia działalności gospodarczej oraz działalności zawodowej.

oraz działalności zawodowej.

Kodeks nie definiuje działalności gospodarczej, ani zawodowej. Wynika to z Kodeks nie definiuje działalności gospodarczej, ani zawodowej. Wynika to z faktu, iż "działalność gospodarcza" została już w przepisach

faktu, iż "działalność gospodarcza" została już w przepisach

obowiązującego prawa zdefiniowana, np. w PDG (dokonując wykładni obowiązującego prawa zdefiniowana, np. w PDG (dokonując wykładni pojęcia „działalność gospodarcza”, należy uwzględniać już istniejące pojęcia „działalność gospodarcza”, należy uwzględniać już istniejące definicje tego pojęcia w innych ustawach).

definicje tego pojęcia w innych ustawach).

(16)

Znowelizowany Kodeks cywilny zrównuje z prowadzeniem Znowelizowany Kodeks cywilny zrównuje z prowadzeniem

działalności gospodarczej prowadzenie działalności działalności gospodarczej prowadzenie działalności

zawodowej, jako element definicji przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca prowadzący działalność zawodową to osoba Przedsiębiorca prowadzący działalność zawodową to osoba

fizyczna mająca prawo wykonywania wolnego zawodu, fizyczna mająca prawo wykonywania wolnego zawodu,

która:

• prowadzi działalność jednoosobowo, zgodnie z regułami prowadzi działalność jednoosobowo, zgodnie z regułami wynikającymi z ustaw szczególnych (np. adwokat, radca wynikającymi z ustaw szczególnych (np. adwokat, radca prawny, notariusz prowadzący wykonujący zawód w prawny, notariusz prowadzący wykonujący zawód w kancelarii)

kancelarii)

• uczestniczy w spółkach osobowych powołanych dla uczestniczy w spółkach osobowych powołanych dla wykonywania wolnego zawodu, co w dużej mierze wykonywania wolnego zawodu, co w dużej mierze zależy od zakresu dopuszczalnych form;

zależy od zakresu dopuszczalnych form;

• pozostaje w stosunku pracy lub stałego zlecenia z pozostaje w stosunku pracy lub stałego zlecenia z podmiotem, któremu świadczą czynności z zakresu podmiotem, któremu świadczą czynności z zakresu wykonywania stałego zawodu (w przypadku np. radców wykonywania stałego zawodu (w przypadku np. radców prawnych jest to podmiot, któremu udziela się pomocy prawnych jest to podmiot, któremu udziela się pomocy prawnej).

prawnej).

Nie będą przedsiębiorcami przedstawiciele wolnego Nie będą przedsiębiorcami przedstawiciele wolnego

zawodu, których aktywność zawodowa przejawia się w zawodu, których aktywność zawodowa przejawia się w

wykonywaniu czynności na rzecz podmiotu, który rezultaty wykonywaniu czynności na rzecz podmiotu, który rezultaty

tych czynności, jako swoje, świadczy adresatowi usługi.

(17)

Inne istotne zmiany w KC:

 1) wprowadzeniu do k.c. trzeciej kategorii podmiotów w 1) wprowadzeniu do k.c. trzeciej kategorii podmiotów w stosunkach cywilnoprawnych, tzw. ułomnej osoby prawnej, stosunkach cywilnoprawnych, tzw. ułomnej osoby prawnej, a w konsekwencji zerwanie z dotychczasowym podziałem tych a w konsekwencji zerwanie z dotychczasowym podziałem tych podmiotów w k.c. wyłącznie na osoby fizyczne i osoby prawne, podmiotów w k.c. wyłącznie na osoby fizyczne i osoby prawne,

 2) unormowaniu kategorii firmy, prokury i zdefiniowaniu 2) unormowaniu kategorii firmy, prokury i zdefiniowaniu na potrzeby prawa cywilnego innych istotnych pojęć, jak:

na potrzeby prawa cywilnego innych istotnych pojęć, jak:

"przedsiębiorstwo", "gospodarstwo rolne" i "konsument",

 3) ustaleniu zakresu odpowiedzialności jednostek samorządu 3) ustaleniu zakresu odpowiedzialności jednostek samorządu terytorialnego za zobowiązania komunalnych osób prawnych, terytorialnego za zobowiązania komunalnych osób prawnych, analogicznego do zakresu odpowiedzialności Skarbu Państwa za analogicznego do zakresu odpowiedzialności Skarbu Państwa za zobowiązania państwowych osób prawnych,

zobowiązania państwowych osób prawnych,

 4) określeniu dyrektyw, jakimi powinna kierować się Rada 4) określeniu dyrektyw, jakimi powinna kierować się Rada Ministrów przy ustalaniu wysokości odsetek ustawowych, Ministrów przy ustalaniu wysokości odsetek ustawowych,

 5) nowej regulacji formy pisemnej czynności prawnych 5) nowej regulacji formy pisemnej czynności prawnych (w tym umów) i skutków jej niezachowania.

(w tym umów) i skutków jej niezachowania.

Zmiany w kodeksie cywilnym

(18)

Pojawiły się nowe definicje mikro, małego i średniego przedsiębiorstwa, Pojawiły się nowe definicje mikro, małego i średniego przedsiębiorstwa,

zgodne z prawem unijnym (rozporządzenie nr 364/2004/WE z dnia 25 zgodne z prawem unijnym (rozporządzenie nr 364/2004/WE z dnia 25

lutego (Dz.Urz. nr L 63 z 28.02.2004 r.) lutego (Dz.Urz. nr L 63 z 28.02.2004 r.)

• małe przedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż małe przedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie 50 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 mln euro;

przekracza 10 mln euro;

• średnie przedsiębiorstwo (art. 2 ust.1 rozporządzenia) – to średnie przedsiębiorstwo (art. 2 ust.1 rozporządzenia) – to

przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 250 pracowników i którego przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 250 pracowników i którego roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub całkowity bilans roczny nie roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 mln euro;

przekracza 43 mln euro;

• mikroprzedsiębiorstwomikroprzedsiębiorstwo – to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej iż – to przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej iż 10 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 2 mln euro lub 10 pracowników oraz jego roczny obrót nie przekracza 2 mln euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln euro.

całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln euro.

(19)

w miejsce niezależności przedsiębiorstw wprowadzono trzy kategorie w miejsce niezależności przedsiębiorstw wprowadzono trzy kategorie przedsiębiorców, a mianowicie przedsiębiorstwo niezależne, partnerskie i przedsiębiorców, a mianowicie przedsiębiorstwo niezależne, partnerskie i wiązane

wiązane

 niezależne (samodzielne) to każde przedsiębiorstwo, które nie jest niezależne (samodzielne) to każde przedsiębiorstwo, które nie jest

przedsiębiorstwem partnerskim, ani związanym. Dla określenia statusu przedsiębiorstwem partnerskim, ani związanym. Dla określenia statusu takiego przedsiębiorstwa bierze się pod uwagę zatrudnienie oraz wielkość takiego przedsiębiorstwa bierze się pod uwagę zatrudnienie oraz wielkość obrotów i majątku takiego przedsiębiorstwa

obrotów i majątku takiego przedsiębiorstwa

 związane to takie przedsiębiorstwo, które jest związane z innymi w taki związane to takie przedsiębiorstwo, które jest związane z innymi w taki sposób, że ten inny przedsiębiorca:

sposób, że ten inny przedsiębiorca:

- posiada większość praw do głosowania, ma prawo wyznaczać lub - posiada większość praw do głosowania, ma prawo wyznaczać lub odwoływać większość członków organu administracyjnego,

odwoływać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego;

zarządzającego lub nadzorczego;

- ma prawo wywierać dominujący wpływ na przedsiębiorcę zgodnie z - ma prawo wywierać dominujący wpływ na przedsiębiorcę zgodnie z umową zawartą z tym przedsiębiorstwem lub do postanowienia w jego umową zawartą z tym przedsiębiorstwem lub do postanowienia w jego memorandum lub statucie;

memorandum lub statucie;

- będąc udziałowcem lub wspólnikiem, akcjonariuszem przedsiębiorcy - będąc udziałowcem lub wspólnikiem, akcjonariuszem przedsiębiorcy kontroluje samodzielnie większość praw do głosowania udziałowców lub kontroluje samodzielnie większość praw do głosowania udziałowców lub wspólników akcjonariuszy

wspólników akcjonariuszy

 partnerskie to takie przedsiębiorstwo, które nie jest przedsiębiorstwem partnerskie to takie przedsiębiorstwo, które nie jest przedsiębiorstwem związanym, a między innym przedsiębiorstwem zachodzi stosunek związanym, a między innym przedsiębiorstwem zachodzi stosunek

dominacji, w której inny przedsiębiorca posiada samodzielnie lub wspólnie dominacji, w której inny przedsiębiorca posiada samodzielnie lub wspólnie z jednym lub kilkoma przedsiębiorstwami powiązanymi 25% lub więcej z jednym lub kilkoma przedsiębiorstwami powiązanymi 25% lub więcej kapitału lub głosów w organach przedsiębiorcy.

kapitału lub głosów w organach przedsiębiorcy.

(20)

Wolny zawód, zawody regulowane, zawody Wolny zawód, zawody regulowane, zawody

zaufania publicznego zaufania publicznego

wolny zawód wolny zawód

 Znowelizowany KC zrównuje z prowadzeniem dział. gospodarczej Znowelizowany KC zrównuje z prowadzeniem dział. gospodarczej prowadzenie dział. zawodowej, jako element definicji przedsiębiorcy.

prowadzenie dział. zawodowej, jako element definicji przedsiębiorcy.

 Zachodzące w Polsce zmiany rynkowe wymogły skonkretyzowanie Zachodzące w Polsce zmiany rynkowe wymogły skonkretyzowanie pojęcia po wprowadzeniu do KSH regulacji dot. spółki partnerskiej.

pojęcia po wprowadzeniu do KSH regulacji dot. spółki partnerskiej.

 Wolny zawód wykonują: aptekarz, adwokat, architekt, biegły Wolny zawód wykonują: aptekarz, adwokat, architekt, biegły

rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, księgowy, rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, księgowy,

lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynarii, notariusz, pielęgniarka, lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynarii, notariusz, pielęgniarka,

położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca

majątkowy i tłumacz przysięgły.

(21)

 Przegląd niektórych ustaw pozwala na stwierdzenie, że adwokaci, Przegląd niektórych ustaw pozwala na stwierdzenie, że adwokaci, radcowie prawni i notariusze, jeżeli zawód wykonują, są zawsze radcowie prawni i notariusze, jeżeli zawód wykonują, są zawsze przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy.

przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy.

 Szeroko ujęte sposoby wykonywania zawodów biegłych Szeroko ujęte sposoby wykonywania zawodów biegłych

rewidentów, doradców podatkowych czy rzeczników patentowych rewidentów, doradców podatkowych czy rzeczników patentowych nie zawsze prowadzą do zakwalifikowania osób tych profesji jako nie zawsze prowadzą do zakwalifikowania osób tych profesji jako przedsiębiorców.

przedsiębiorców.

 cechy wolnego zawodu stanowią w kolejności: cechy wolnego zawodu stanowią w kolejności:

• osobisty charakter świadczonych usług, osobisty charakter świadczonych usług,

• kwalifikowane wykształcenie, kwalifikowane wykształcenie,

• postępowanie według zasad, w dużej mierze normatywnie postępowanie według zasad, w dużej mierze normatywnie określonych przez ustawodawcę,

określonych przez ustawodawcę,

• niezależność zawodowa podkreślająca charakter niezależność zawodowa podkreślająca charakter samodzielnego wykonywania wolnego zawodu, samodzielnego wykonywania wolnego zawodu,

• szczególny etos zawodowy, szczególny etos zawodowy,

• właściwy stan zorganizowania (odpowiednia infrastruktura), właściwy stan zorganizowania (odpowiednia infrastruktura),

• wynagrodzenie mające charakter honorarium, wynagrodzenie mające charakter honorarium,

• tajemnica zawodowa,tajemnica zawodowa,

• podwyższona odpowiedzialność związana z wykonywaniem podwyższona odpowiedzialność związana z wykonywaniem zawodu,

zawodu,

• samorządność korporacyjna. samorządność korporacyjna.

(22)

zawody regulowane zawody regulowane

 Pojęcie zawodu regulowanego zostało, w ślad za prawem europejskim Pojęcie zawodu regulowanego zostało, w ślad za prawem europejskim

wprowadzone do naszego ustawodawstwa, poczynając od ustawy z dnia 26 wprowadzone do naszego ustawodawstwa, poczynając od ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach

kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach

członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz.U. Nr 87, poz.954).

regulowanych (Dz.U. Nr 87, poz.954).

 Są to zawody, które można wykonywać dopiero po zdobyciu odpowiednich Są to zawody, które można wykonywać dopiero po zdobyciu odpowiednich kwalifikacji określanych przez np. izby branżowe (np. cukierników) lub

kwalifikacji określanych przez np. izby branżowe (np. cukierników) lub odpowiednie ministerstwa (np. nauczyciele). Każdy kraj sam ustala listę odpowiednie ministerstwa (np. nauczyciele). Każdy kraj sam ustala listę tych zawodów (w Finlandii jest ich tylko 10, w Holandii około 80, a w Polsce tych zawodów (w Finlandii jest ich tylko 10, w Holandii około 80, a w Polsce ponad 300) oraz to, w jaki sposób należy je potwierdzić. Są to najczęściej ponad 300) oraz to, w jaki sposób należy je potwierdzić. Są to najczęściej profesje związane z finansami, edukacją oraz zawody techniczne.

profesje związane z finansami, edukacją oraz zawody techniczne.

 Art.5 ustawy s.d.g. mówi, że "działalność regulowana to działalność Art.5 ustawy s.d.g. mówi, że "działalność regulowana to działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa".

warunków, określonych przepisami prawa".

 Wpis do rejestru działalności regulowanej następuje na wniosek Wpis do rejestru działalności regulowanej następuje na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia

o spełnieniu warunków wymaganych do jej wykonywania. Rejestr ten, o spełnieniu warunków wymaganych do jej wykonywania. Rejestr ten, podobnie jak pozostałe, jest jawny i każdy ma prawo dostępu do niego, podobnie jak pozostałe, jest jawny i każdy ma prawo dostępu do niego, za pośrednictwem organu prowadzącego.

za pośrednictwem organu prowadzącego.

(23)

 Wykonywanie działalności gospodarczej bez Wykonywanie działalności gospodarczej bez

wymaganego zgłoszenia do ewidencji lub wpisu wymaganego zgłoszenia do ewidencji lub wpisu

do rejestru działalności regulowanej albo bez do rejestru działalności regulowanej albo bez

wymaganej koncesji bądź zezwolenia podlega wymaganej koncesji bądź zezwolenia podlega

karze ograniczenia wolności, lub grzywny, karze ograniczenia wolności, lub grzywny,

stosownie do art. 601 § 1 ustawy z dnia 20 maja stosownie do art. 601 § 1 ustawy z dnia 20 maja

1971 r. - Kodeks wykroczeń.

 Wykonywanie i wymagania kwalifikacyjne tych Wykonywanie i wymagania kwalifikacyjne tych zawodów reguluje prawo Wspólnoty Europejskiej.

zawodów reguluje prawo Wspólnoty Europejskiej.

Osoby pragnące wykonywać zawody regulowane Osoby pragnące wykonywać zawody regulowane w innym kraju członkowskim muszą się wykazać w innym kraju członkowskim muszą się wykazać

stosowanymi dokumentami poświadczającymi stosowanymi dokumentami poświadczającymi

wymagane kwalifikacje zanim podejmą wymagane kwalifikacje zanim podejmą

działalność na własny rachunek albo działalność na własny rachunek albo

zatrudnienie.

(24)

zawody zaufania publicznego zawody zaufania publicznego

Pojęcie "zawodu zaufania publicznego" pojawiło się po Pojęcie "zawodu zaufania publicznego" pojawiło się po raz pierwszy wśród norm polskiego prawa

raz pierwszy wśród norm polskiego prawa

konstytucyjnego w art. 17 ust. 1 Konstytucji uchwalonej konstytucyjnego w art. 17 ust. 1 Konstytucji uchwalonej w 1997 r.: "W drodze ustawy można tworzyć samorządy w 1997 r.: "W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu

wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony".

publicznego i dla jego ochrony".

Aktualnie w polskim systemie prawnym obowiązuje 16 Aktualnie w polskim systemie prawnym obowiązuje 16 uregulowań rangi ustawowej, powołujących następujące uregulowań rangi ustawowej, powołujących następujące (korporacje) samorządy zawodowe:

(korporacje) samorządy zawodowe:

 adwokacki, na podstawie ustawy z dnia 26 maja adwokacki, na podstawie ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze,

1982 r. Prawo o adwokaturze,

 radców prawnych, na podstawie ustawy z dnia 6 radców prawnych, na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych,

lipca 1982 r. o radcach prawnych,

 notarialnynotarialny, na podstawie ustawy z dnia 14 lutego , na podstawie ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie,

1991 r. Prawo o notariacie,

 komorniczy, na podstawie ustawy z dnia 29 lipca komorniczy, na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 1997 r. o komornikach sądowych,

1997 r. o komornikach sądowych,

(25)

lekarzy i lekarzy stomatologów

lekarzy i lekarzy stomatologów, na podstawie ustawy z dnia 17 , na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich,

maja 1989 r. o izbach lekarskich, pielęgniarek i położnych

pielęgniarek i położnych, na podstawie ustawy z dnia 19 , na podstawie ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych, kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych, aptekarski

aptekarski, na podstawie ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o , na podstawie ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich,

izbach aptekarskich,

lekarsko-weterynaryjny

lekarsko-weterynaryjny, na podstawie ustawy z dnia 21 grudnia , na podstawie ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-

1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko- weterynaryjnych,

weterynaryjnych,

rzeczników patentowych

rzeczników patentowych, na podstawie ustawy z dnia 11 , na podstawie ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych ,

kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych , biegłych rewidentów

biegłych rewidentów, na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia , na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie,

1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, doradców podatkowych

doradców podatkowych, na podstawie ustawy z dnia 5 lipca , na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym,

1996 r. o doradztwie podatkowym, sędziów

sędziów, na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o , na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych,

ustroju sądów powszechnych, kuratorów sądowych

kuratorów sądowych, na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 , na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych,

r. o kuratorach sądowych,

diagnostów laboratoryjnych

diagnostów laboratoryjnych, na podstawie ustawy z dnia 27 , na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej,

lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej, psychologów

psychologów, na podstawie ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o , na podstawie ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, architektów

architektów, inżynierów budownictwa, urbanistów, na podstawie , inżynierów budownictwa, urbanistów, na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów

architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów

(26)

Pomiędzy osobami wykonującymi te zawody a usługobiorcami Pomiędzy osobami wykonującymi te zawody a usługobiorcami wytwarza się więź zaufania, zatem, oprócz zasad ustawowych, wytwarza się więź zaufania, zatem, oprócz zasad ustawowych, członkowie korporacji zobowiązani są również przestrzegać członkowie korporacji zobowiązani są również przestrzegać postanowień kodeksu etyki zawodowej.

postanowień kodeksu etyki zawodowej.

Do potencjalnych atrybutów "zawodu zaufania publicznego"

zaliczyć można:

powierzanie uprawiającym taki zawód informacji dotyczących powierzanie uprawiającym taki zawód informacji dotyczących życia prywatnego osób korzystających z ich usług,

życia prywatnego osób korzystających z ich usług,

uznawanie tych informacji za "tajemnicę zawodową", która uznawanie tych informacji za "tajemnicę zawodową", która nie może być ujawniana,

nie może być ujawniana,

objęcie osób dysponujących taką tajemnicą - w przypadku objęcie osób dysponujących taką tajemnicą - w przypadku możliwości naruszenia istotnych dóbr jednostki w razie jej możliwości naruszenia istotnych dóbr jednostki w razie jej ujawnienia - immunitetem zwalniającym je od

ujawnienia - immunitetem zwalniającym je od

odpowiedzialności karnej za ujawnienie informacji, odpowiedzialności karnej za ujawnienie informacji,

korzystanie ze świadczeń tych zawodów następuje często korzystanie ze świadczeń tych zawodów następuje często w razie wystąpienia realnego albo chociażby potencjalnego w razie wystąpienia realnego albo chociażby potencjalnego niebezpieczeństwa dla dóbr jednostki o szczególnym

niebezpieczeństwa dla dóbr jednostki o szczególnym

charakterze (życie, zdrowie, wolność, godność, dobre imię) charakterze (życie, zdrowie, wolność, godność, dobre imię)

w związku z czym efekt działania tych zawodów ma szczególne w związku z czym efekt działania tych zawodów ma szczególne znaczenie dla społeczeństwa,

znaczenie dla społeczeństwa,

podejmowanie zadań ochronnych i reprezentacyjnych, podejmowanie zadań ochronnych i reprezentacyjnych, służących realizacji zarówno interesów obywateli jak służących realizacji zarówno interesów obywateli jak i interesu publicznego,

i interesu publicznego,

niepodleganie regułom hierarchii urzędniczej, niepodleganie regułom hierarchii urzędniczej,

występowanie sformalizowanej deontologii zawodowej występowanie sformalizowanej deontologii zawodowej

(27)

Zawodom społecznie kwalifikowanym jako "zawody zaufania publicznego"

społeczeństwo stawia wymóg posiadania bardzo wysokich kwalifikacji społeczeństwo stawia wymóg posiadania bardzo wysokich kwalifikacji fachowych, stałego doskonalenia poziomu umiejętności i zasobu wiedzy fachowych, stałego doskonalenia poziomu umiejętności i zasobu wiedzy fachowej, a także bardzo wysokich wymogów etycznych kształtowanych fachowej, a także bardzo wysokich wymogów etycznych kształtowanych przez samo środowisko korporacji zawodowej.

przez samo środowisko korporacji zawodowej.

Katalog cech jakimi powinny się charakteryzować zawody zaufania Katalog cech jakimi powinny się charakteryzować zawody zaufania

publicznego wyraźnie wskazuje, że status zawodu zaufania publicznego publicznego wyraźnie wskazuje, że status zawodu zaufania publicznego może otrzymać tylko określona grupa zawodów.

może otrzymać tylko określona grupa zawodów.

Jedną z nowych inicjatyw legislacyjnych dot. zawodów prawniczych jest, Jedną z nowych inicjatyw legislacyjnych dot. zawodów prawniczych jest, zgłoszony przez Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, projekt zgłoszony przez Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, projekt ustawy o sprawowaniu przez samorządy zawodowe pieczy nad należytym ustawy o sprawowaniu przez samorządy zawodowe pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego i o nadzorze nad

wykonywaniem zawodów zaufania publicznego i o nadzorze nad działalnością samorządów zawodowych.

działalnością samorządów zawodowych.

Projekt definiuje pojęcie zawodu zaufania publicznego, co było do tej pory Projekt definiuje pojęcie zawodu zaufania publicznego, co było do tej pory kształtowane przez orzecznictwo sądowe oraz wylicza rodzaje zawodów kształtowane przez orzecznictwo sądowe oraz wylicza rodzaje zawodów zaufania publicznego, jakie występują w Polsce.

zaufania publicznego, jakie występują w Polsce.

Art. 6 projektu stanowi, iż „w zakresie wynikającym z ustawowego Art. 6 projektu stanowi, iż „w zakresie wynikającym z ustawowego ograniczenia wolności podejmowania i wykonywania zawodu zaufania ograniczenia wolności podejmowania i wykonywania zawodu zaufania publicznego, w tym wolności wyboru formy wykonywania zawodu oraz publicznego, w tym wolności wyboru formy wykonywania zawodu oraz podejmowania i wykonywania czynności zawodowych, nie stosuje się podejmowania i wykonywania czynności zawodowych, nie stosuje się przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów”.

przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów”.

(28)

Wolność gospodarcza Wolność gospodarcza

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 20 Konstytucji RP, Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 20 Konstytucji RP,

społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności

działalności gospodarczej i własności prywatnej stanowi działalności gospodarczej i własności prywatnej stanowi

podstawę ustroju gospodarczego.

Ograniczenie tej wolności jest dopuszczalne tylko Ograniczenie tej wolności jest dopuszczalne tylko

w drodze ustawy i ze względu na ważny interes w drodze ustawy i ze względu na ważny interes

publiczny. (art.22 Konstytucji).

Określa ona prawny, ekonomiczny i społeczny stopień Określa ona prawny, ekonomiczny i społeczny stopień

dopuszczalności ingerencji państwa w możliwości dopuszczalności ingerencji państwa w możliwości

podmiotu do spokojnego wykonywania określonej dział.

gosp., wyboru miejsca jej prowadzenia, jej przedmiotu, gosp., wyboru miejsca jej prowadzenia, jej przedmiotu, zakresu (prawo publiczne o charakterze negatywnym) zakresu (prawo publiczne o charakterze negatywnym)

Jednocześnie każdemu zapewnia się wolność wyboru Jednocześnie każdemu zapewnia się wolność wyboru

i wykonywania zawodu, a wyjątki mogą wynikać jedynie i wykonywania zawodu, a wyjątki mogą wynikać jedynie

z ustawy (art. 65 ust. 1 w zw. z art. 17 Konstytucji).

Legalna definicja swobody działalności gospodarczej Legalna definicja swobody działalności gospodarczej

została zawarta w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2.07.2004 została zawarta w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2.07.2004

r. s.d.g. i przewiduje, że podejmowanie, wykonywanie r. s.d.g. i przewiduje, że podejmowanie, wykonywanie

i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem dla każdego na równych prawach, z zachowaniem

warunków określonych przepisami prawa.

(29)

Oddział i przedstawicielstwo przedsiębiorcy Oddział i przedstawicielstwo przedsiębiorcy

zagranicznego zagranicznego

Oddziały i przedstawicielstwa to dwie z istniejących w polskim systemie prawnym Oddziały i przedstawicielstwa to dwie z istniejących w polskim systemie prawnym dopuszczalnych form prowadzenia działalności gospodarczej. Są one dostępne dopuszczalnych form prowadzenia działalności gospodarczej. Są one dostępne

wyłącznie dla zagranicznych przedsiębiorców.

O tym czy dana osoba jest przedsiębiorcą zagranicznym decydują przepisy O tym czy dana osoba jest przedsiębiorcą zagranicznym decydują przepisy obowiązujące w kraju w którym zamieszkuje (jeżeli jest osoba fizyczną) bądź obowiązujące w kraju w którym zamieszkuje (jeżeli jest osoba fizyczną) bądź

ma siedzibę (jeżeli jest osobą prawną bądź jednostką organizacyjną ma siedzibę (jeżeli jest osobą prawną bądź jednostką organizacyjną

nie posiadającą osobowości prawnej).

W procesie rejestracji dokonywanej w Polsce przedsiębiorca taki musi przedłożyć W procesie rejestracji dokonywanej w Polsce przedsiębiorca taki musi przedłożyć odpis swego aktu założycielskiego, umowy lub statutu jak również wpisu do

odpis swego aktu założycielskiego, umowy lub statutu jak również wpisu do rejestru wraz z tłumaczeniami.

rejestru wraz z tłumaczeniami.

Różnice w działaniu oddziału i przedstawicielstwa obrazuje tabela:

(30)

oddział przedstawicielstwo

Zakres działalności

oddział może prowadzić działalność jedynie w tym zakresie

w którym wykonuje ją przedsiębiorca za granicą węższy zakres;

w ramach przedstawicielstwa można wykonywać czynności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego

mogą być tworzone również przez organizacje powołane do promocji gospodarczej państwa, nie koniecznie mające status przedsiębiorców

za zobowiązania oddziału i przedstawicielstwa odpowiada bez ograniczeń przedsiębiorca zagraniczny całym swoim majątkiem obecnym i przyszłym, dzieje się tak nawet w przypadku gdy wyodrębni i przekaże środki finansowe na działalność takiego podmiotu

Założenie

wymaga dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców przez właściwy sąd gospodarczy (jednostka sądu rejonowego)

działalność można prowadzić dopiero po dokonaniu rejestracji (inaczej niż w przypadku kapitałowej spółki handlowej)

założenie oddziału nie wymaga sporządzania statutu ani zgromadzenia kapitału zakładowego

koszt rejestracji oddziału wynosi w chwili obecnej 1500 zł (1000 zł wpis + 500 zł ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym)

zgłoszenia dokonuje się na formularzu KRS W7

przedsiębiorca zagraniczny może założyć na terenie Polski kilka oddziałów jak również oddzielnie oddział (kilka oddziałów) i przedstawicielstwo

wymaga dokonania wpisu do rejestru prowadzonego przez Ministra Gospodarki (koszt wpisu to 6000 zł)

przedsiębiorca zagraniczny nie może założyć więcej niż jedno przedstawicielstwo

Kierownictwo

nie muszą mieć zarządu; mogą być zarządzane bezpośrednio z zagranicy

ustawa s.d.g. wymaga aby osoba posiadająca pełnomocnictwo przedsiębiorcy zagranicznego była zatrudniona w oddziale lub przedstawicielstwie

pełnomocnictwo udzielane przez przedsiębiorcę zagranicznego nie jest prokurą w rozumieniu przepisów prawa handlowego, gdyż oddział lub przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego nie jest w świetle ustawy s.d.g. przedsiębiorcą – ciężko określić zakres takiego pełnomocnictwa

wskazane jest aby pełnomocnictwo do reprezentacji przedsiębiorcy zagranicznego było udzielane osobie kierującej oddziałem bądź przedstawicielstwem (jest możliwość wskazania kilku osób)

(31)

Nazwa

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego powinien być prowadzony pod nazwą tego przedsiębiorcy (w oryginalnym brzmieniu) wraz z określeniem formy prawnej przetłumaczonej na język polski

z dopiskiem "oddział w Polsce" z dopiskiem "przedstawicielstwo w Polsce"

Rachunko wość

wymaga prowadzenia oddzielnej rachunkowości w języku polskim i w polskiej walucie

prowadzona zgodnie przepisami Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości

wymaga prowadzenia oddzielnej rachunkowości w języku polskim i w polskiej walucie

zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości i Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących

spółkami handlowymi,

nieprowadzących działalności gospodarczej

Podatki

opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych (oddział jest zobowiązany do dokonania rejestracji dla celów podatkowych w urzędzie skarbowym oraz opłacania od dochodów generowanych w Polsce)

w ramach oddziałów podejmuje się czynności podlegające opodatkowaniu; ma on obowiązek dokonania rejestracji dla celów podatku od towarów i usług, gdy spełni warunki określone w ustawie (wartość sprzedaży towarów lub usług powyżej 10.000 Euro)

przedstawicielstwa, jako nie prowadzące działalności gospodarczej nie są objęte podatkiem dochodowym

przedstawicielstwo, w ramach którego prowadzona jest jedynie działalność w zakresie promocji nie podlega rejestracji

c.d. tabeli