Przestrzeń polityki i spraw wyznaniowych. Jubileusz 75-lecia urodzin Profesora Janusza Osuchowskiego i dedykowana mu "liber amicorum".

PRZESTRZENÂ POLITYKI I SPRAW WYZNANIOWYCH Jubileusz 75-lecia urodzin Profesora Janusza Osuchowskiego

i dedykowana mu liber amicorum

Honorowanie ksieÎgaÎ jubileuszowaÎ czøonkoÂw wspoÂlnoty akademickiej jest szacownym i niezmiernie miøym obyczajem akademickim. W konÂcu pazÂdziernika 2004 r. sÂrodowisko naukowe Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego uczciøo w ten sposoÂb jubileusz Profesora dr.

hab. Janusza Osuchowskiego. WsÂroÂd gosÂci przybyøych na uroczystosÂc byli: dziekan Wydziaøu Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW prof.

dr hab. GrazÇyna Ulicka, dyrektor Instytutu Nauk Politycznych UW prof.

dr hab. Tadeusz Moødawa, wspoÂøpracownicy Jubilata, jego uczniowie i liczni gosÂcie.

Profesor J. Osuchowski jest zwiaÎzany z Instytutem Nauk Politycznych UW od poczaÎtku istnienia tej placoÂwki, tj. od 1967 r. SpeÎdziø w niej caøe swoje akademickie zÇycie. Tu doszedø do emerytury (1998 r.), lecz nadal jest aktywny, pracujaÎc na poÂø etatu naukowo i dydaktycznie. ZÇycie zawo- dowe Jubilata uøozÇyøo sieÎ tak, zÇe zostaø prawnikiem i nauczycielem aka- demickim, prywatnie zas zawsze byø i w miareÎ mozÇliwosÂci nadal jest wiel- bicielem teatru, a nade wszystko zamiøowanym geografem amatorem.

W sÂrodowisku akademickim Profesor J. Osuchowski znany jest jako znakomity dydaktyk podstaw prawa oraz dydaktyk i znawca szeroko pojmowanych zagadnien wyznaniowych. Jest autorem opublikowanej w 1967 r. rozprawy doktorskiej pod tytuøem Prawo wyznaniowe Rzeczy- pospolitej Polskiej 1918-1939 (WeÎzøowe zagadnienia). InnaÎ wazÇnaÎ publi- kacjaÎ Jubilata byøa rozprawa habilitacyjna pt. PanÂstwo ludowe a KosÂcioÂø rzymskokatolicki w Polsce w latach 1944-1948. Studium z zakresu stosun- koÂw wøadzy. Jej konsekwencjaÎ byø awans zawodowy Jubilata w UW (1981 r.), na ktoÂry czekaø kilka lat, gdyzÇ wczesÂniej urzeÎdnicy partyjni blokowali teÎ publikacjeÎ.

KsieÎga przygotowana w hoødzie dla Profesora J. Osuchowskiego

i ofiarowana Jubilatowi jest wyrazem szacunku jego przyjacioÂø oraz wspoÂø- pracownikoÂw z Uniwersytetu. WsÂroÂd nich saÎ przedstawiciele roÂzÇnych po-

1

Przestrzen polityki i spraw wyznaniowych. Szkice dedykowane Profesorowi Januszowi Osuchowskiemu z okazji 75-lecia urodzin, red. nauk. B. GoÂrowska, JNP UW, Warszawa 2004, ss. 571.

SPRAWOZDANIA

415

kolen i specjalnosÂci naukowych. Wielu autoroÂw byøo uczniami Profesora Janusza Osuchowskiego. WewneÎtrzna roÂzÇnorodnosÂc tematyczna ksieÎgi wynika ze swoistej interdyscyplinarnosÂci politologii i sÂrodowiska nauko- wego, w ktoÂrym dziaøa Jubilat.

Publikacja skøada sieÎ z trzech czeÎsÂci. PierwszaÎ wypeønia laudacja ku czci Jubilata, szkic autobiograficzny oraz zestawienie wybranych publika- cji J. Osuchowskiego (s. 7-17).

W drugiej czeÎsÂci, zatytuøowanej ¹Instytucje i zachowania polityczneº (s. 21-245), znajduje sieÎ 13 artykuøoÂw odzwierciedlajaÎcych zainteresowa- nia i przemysÂlenia ich autoroÂw: O. Annusewicz, O naturze preferencji politycznych, czyli racjonalne i irracjonalne przesøanki decyzji wybor- czych; I. Bokszczanin, Kryzys chadecji wøoskiej i erozja jej elektoratu w la- tach 90. XX wieku; R. ChrusÂciak, Prawne podstawy przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.; J. Falski, Konstytucyjna zasada roÂwnosÂci w orzecznictwie Trybu- naøu Konstytucyjnego. PrzeglaÎd, analiza, ewolucja; L. Graniszewski, Re- lacje mieÎdzy partnerami spoøecznymi i parlamentem w Polsce; A. Magier- ska, O uwikøaniu historii najnowszej w politykeÎ; A. Materska-Sosnowska, Zarys genezy Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej; T. Moødawa, AktywnosÂc polityczna obywateli w systemie demokratycznym; A. RaczynÂ- ska, WspoÂøczesna demokracja ± wyzwania i dylematy; A. Rothert, Poli- tyczne aspekty feminizmu; T. Søomka, Model gøowy panÂstwa w Europie SÂrodkowowschodniej w okresie realnego socjalizmu; G. Spytek-Bandur- ska, Komisja TroÂjstronna jako instytucja dialogu spoøecznego w Polsce;

G. Ulicka, Pøaszczyzny podziaøu lewica ± prawica na scenie politycznej.

Do ¹wyznaniowychº zainteresowan Profesora J. Osuchowskiego na- wiaÎzaøo w ksieÎdze 16 autoroÂw. W trzeciej czeÎsÂci zatytuøowanej ¹Czynniki wyznaniowe w zÇyciu publicznymº (s. 249-568) piszaÎ: B. GoÂrowska, KosÂ- cioøy i sÂrodowiska o charakterze wyznaniowym w Polsce wobec referen- dum konstytucyjnego w 1997 r.; W. Jakubowski, Status prawny i ewolucja rozwiaÎzan ustrojowych PanÂstwa Miasta WatykanÂskiego (wybrane zagad- nienia); C. Janik, Stowarzyszenie ¹Neutrumº w spoøeczenÂstwie obywatel- skim; K. Karolczak, PanÂstwo i religia we wspoÂøczesnej Japonii; W. Ko- narski, Rola KosÂcioøa katolickiego w procesie ewolucji polityczno-ustrojo- wej niepodlegøej Irlandii; Z. èyko, Ewangeliczna zasada relacji kosÂcioøa i panÂstwa; J. M. Niepsuj, Idea pokoju w relacjach panÂstwo±KosÂcioÂø kato- licki w Polsce (okres stalinowski); M. Pietrzak, Nierzymskokatolickie kosÂ- cioøy i zwiaÎzki wyznaniowe w Rzeczypospolitej Polskiej (1989-2000);

SPRAWOZDANIA

416

E. Pietrzyk-Zieniewicz, MysÂlenie islamu, mysÂlenie islamem (o specyfice zachowan w kulturze muzuømanÂskiej); M. T. Staszewski, Stosunki wyzna- niowe w Republikach Czeskiej i Søowackiej (regulacje prawne z lat 1989- 1992); A. Szustek, Kilka uwag na temat Akcji Katolickiej w Polsce na przeøomie XX i XXI wieku; J. Szymanek, Stosunki panÂstwa ze zwiaÎzkami wyznaniowymi w sÂwietle postanowien Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.;

A. SzymanÂski, Zakres recepcji zasad i instytucji demokratycznych na grun- cie islamu; K. Urban, SÂwiadkowie Jehowy w Polsce w latach 1950-1963.

Przyczynek do likwidacyjnej tendencji w polityce wyznaniowej panÂstwa;

K. Urbaniak, System wyborczy na urzaÎd papiezÇa w sÂwietle Konstytucji Apostolskiej ¹Universi Dominici gregisº; A. Wierzbicki, Konflikty wyzna- niowe na Ukrainie.

DzieÎki pracy wymienionych autoroÂw powstaøa nie tylko liber amico- rum, odebrana ze wzruszeniem przez Jubilata, ale takzÇe publikacja ± na- lezÇy zÇywic takaÎ nadziejeÎ ± interesujaÎca dla obserwatoroÂw szeroko pojmo- wanych stosunkoÂw wyznaniowych w Polsce i sÂwiecie wspoÂøczesnym.

Beata GoÂrowska

PRYMAT SUMIENIA W POLITYCE

Wykøad prof. Rocco Buttiglione w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, 12 stycznia 2005 r.

W dniu 12 stycznia 2005 r. w Auli im. Stefana kard. WyszynÂskiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego prof. dr Rocco Buttiglione wy- gøosiø wykøad pt. Prymat sumienia w polityce. Organizatorem spotkania byø dyrektor Instytutu Jana Pawøa II ks. prof. dr hab. Tadeusz StyczenÂ.

Warto zwroÂcic uwageÎ, zÇe od 1994 r. prof. Buttiglione jest doktorem ho- noris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a do gøoÂwnych ob- szaroÂw jego badan nalezÇy mysÂl Karola Wojtyøy oraz zagadnienia zwiaÎzane z obecnosÂciaÎ chrzesÂcijan w zÇyciu politycznym.

Wygøoszony po polsku wykøad stanowiø wielowaÎtkowaÎ refleksjeÎ nad wystarczalnosÂciaÎ gwarancji wolnosÂci religijnej w prawie Unii Europej- skiej, realizacjaÎ zasady roÂwnouprawnienia w praktyce instytucji wspoÂlno-

SPRAWOZDANIA

417