Jakie elementy składają się na znaczenie wyrazu
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń :- wie jakie elementy składają się na znaczenie wyrazu , - poznaje zakres i treść wyrazu ,
- rozumie zależności jakie zachodzą między treścią a zakresem wyrazu . b) Umiejętności
Uczeń :
- potrafi podać przykłady ilustrujące zależności zachodzące między treścią a zakresem wyrazu,
- wykonuje bezbłędnie zadania gramatyczne , - umie wnioskować i argumentować .
2. Metoda i forma pracy
Metoda problemowa z elementami podającej , heureza , drama.
3. Środki dydaktyczne
1. Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy II gimnazjum , 2. Tablica korkowa
3. Karty pracy 4. Plansze
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Zaprowadzenie ładu i sprawdzenie listy obecności.
2. Zapisanie tematu na tablicy.
3. Wprowadzenie uczniów w tematykę zajęć.
b) Faza realizacyjna
1. Uczniowie losują karteczki . Kartki żółte oznaczają lidera , kartki zielone członków grupy . Powstaje w ten sposób sześć grup tematycznych : DRZEWA , KWIATY , SŁODYCZE , OWOCE , MEBLE , KOSMETYKI . Liderzy wychodzą na środek , a pozostali uczniowie na podstawie wylosowanego wyrazy starają się przyporządkować do odpowiedniej grupy . Uczniowie starają się dostrzec różnicę między nazwą grupy , a przyporządkowanymi do niej wyrazami . Dochodzą do wniosku , że w zakresie znaczenia jednego wyrazu mieszczą się inne – bardziej szczegółowe .
2. Aby uczniowie zrozumieli zależności zachodzące między treścią , a zakresem wyrazu wykonują następujące zadanie . Wybrane osoby czytają ogłoszenia i omawiają je . W miarę czytania na tablicy korkowej pojawiają się koła , kwadraty lub trójkąty itp. od największego
do najmniejszego nakładające się na siebie . Powstała plansza zilustruje fakt , że im bogatsza treść wyrazu , tym węższy jego zakres .
OGŁOSZENIE 1
Skradziono pojazd – ładny , duży , wygodny . Uczciwego znalazcę proszę o kontakt Barbara Kubicka tel . 222 – 33 – 44 . ( ogłoszenie ilustruje największa figura z napisem pojazd ) OGŁOSZENIE 2
Dnia 25 października br. przy ulicy Fiołkowej skradziono pojazd czterokołowy . Proszę o zwrot za wynagrodzeniem . Adres : ul. Fiołkowa 1a , Bydgoszcz .( ogłoszenie ilustruje mniejsza figura z napisem pojazd czterokołowy nakładająca się na koło poprzednie ) OGŁOSZENIE 3
W okolicy supermarketu ŻUCZEK skradziono samochód .Wszelkie informacje proszę przekazać pod numer telefonu 888 – 999 – 111 Krawczykowie.
OGŁOSZENIE 4
Z parkingu przy ulicy Złotej skradziono samochód marki Toyota . Czeka wysoka nagroda !!!
osiedle Jubilerskie , ul .Złota 7/17 , Warszawa.
OGŁOSZENIE 5
Zwracam się z prośbą o pomoc w odnalezieniu samochodu marki Toyota Yaris , skradzionego 1 marca 2006 roku spod biurowca firmy NONY . Czeka zrozpaczony właściciel : Marek Nowakowski tel : 233 – 344 – 555.
3. Po wykonaniu zadania z rozsypanki uczniowie komponują wykres oraz dopasowują odpowiednie definicje do treści i zakresu :
TREŚĆ + ZAKRES = ZNACZENIE WYRAZU
- wszystkie osoby , przedmioty , zjawiska , które ten wyraz nazywa ( treść) - cechy łączące osoby , przedmioty , zjawiska w grupę objętą jedną nazwą oraz
odróżniające je od przedmiotów , osób i zjawisk objętych inną nazwą ( zakres) 4. Z rozsypanki wyrazów uczniowie wybierają te , które mieszczą się w zakresie słowa
„twórca”.
Mechanik , rolnik , ogrodnik , kierowca , projektant , muzyk , reżyser , architekt , pisarz , malarz , rzeźbiarz , kamerzysta , wykładowca , piekarz
c) Faza podsumowująca
5. Uczniowie otrzymują karty pracy do samodzielnego uzupełnienia . KARTA BADANIA ZAKRESU I TRESCI WYRAZU 1. Zaznacz prawidłową odpowiedź :
a ) im bogatsza treść wyrazu tym węższy jego zakres , b) im bogatsza treść wyrazu tym bogatszy jego zakres , c) treść wyrazu nie jest zależna od jego zakresu . 2. Uzupełnij wykresy :
DRUK ... ... ...
... KOŃCZYNY ...
3. Do podanych wyrazów dopisz wyrazy o bogatszej treści i węższym zakresie : - książka -...- ...
- roślina -... - ...
- słodycze-... .-...
5. Bibliografia
6. Załączniki
7. Czas trwania lekcji
45 minut
