Linia jest siłą. Sztuka secesji
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń:
- zna pojęcie secesji i wie, czym się charakteryzuje ten nurt w sztuce, - zna secesyjnych twórców i ich dzieła,
- wie, gdzie znajdowały się główne ośrodki secesji, - wymienić cechy sztuki secesyjnej.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi rozpoznać ten kierunek w sztuce i architekturze.
2. Metoda i forma pracy
metoda oglądowa, heureza, wykład, praca w grupach
3. Środki dydaktyczne
albumy dotyczące sztuki secesyjnej (np. Mieczysław Wallis, Secesja), reprodukcje obrazów Wyspiańskiego i Mehoffera, zdjęcia secesyjnych mebli i budynków, wybrane z internetowej strony
„Chimery”
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Uczniowie oglądają przyniesione przez nauczyciela materiały. Mają za zadanie wynotować nazwiska i zastanowić się, jakie są cechy secesji.
b) Faza realizacyjna
1. Uczniowie dzielą się efektami swojej pracy. Nauczyciel zadaje pytania pomocnicze:
Jakimi epitetami można określić linię secesyjną? (kręta, płynna, falista)
Jakie są ulubione motywy secesyjne? (kwiaty, kobiety, pawie)
Czy widać inspiracje sztuką innych krajów? Których? (Japonia)
Jaka jest kolorystyka tych dzieł? (czerń i biel lub eksplozja kolorów)
2. Nauczyciel uzupełnia zdobyte przez uczniów informacje krótkim wykładem o linii w secesyjnym rysunku. Pisano: „linia jest siłą, jest wszechdoskonałą”. Secesja lubiła szczególnie linię długą – płynną, krzywą, falistą. Linię, która zdaje się być w ruchu. Secesja lubiła spiralę i linię śrubową – spotykamy ją w balustradach żelaznych, w wazonach szklanych i trenach sukni
kobiecej. Najczęściej linie secesji są krzywymi w wielu przegięciach, pęczniejącymi w miejscach zakrzywień i cieniejącymi w pozostałych, „krzywymi o zmiennym, nierównym niespokojnym rytmie”. O linii Wyspiańskiego tak pisze Andrzej Makowiecki: „Linia owalna twarzy lub oka, linia prosta kołnierza czy ramienia jest pokrzywiona i zagięta (...) stąd upodobanie do kwiatów, szczególnie do kwiatów pnących, nerwowych, rozkrzewiających się niespokojnie i niesymetrycznie”.
3. Nauczyciel podaje uczniom do zapisania definicję secesji z encyklopedii.
4. Kolejny etap lekcji to praca w grupach mająca na celu utrwalenie zdobytych wiadomości.
Uczniowie dzielą się na kilka grup. Mają za zadanie wcielić się w członków fundacji zajmującej się promocją warszawskiej Pragi. Władze miasta chcą zburzyć kilka secesyjnych kamienic.
Trzeba napisać manifest, w którym członkowie fundacji staną w obronie architektonicznej przeszłości.
5. Bibliografia
1. Bortnowski S., Konteksty dzieła literackiego, WSiP, Warszawa 1991.
2. Nowa encyklopedia powszechna, red. B. Kaczorowski, PWN, Warszawa 2004.
3. WWW.bilp.uw.edu.pl/chi/chi.htm , „Chimera” 1901-1907.
4. Wallis M., Secesja, Arkady, Warszawa 1967.
6. Załączniki
Zadanie domoweZrób secesyjny afisz dla wybranego teatru.
7. Czas trwania lekcji
2 x 45minut
8. Uwagi do scenariusza
Lekcja dla klasy III gimnazjum. Ważne jest, aby podczas oglądania materiałów na każdej ławce była przynajmniej jedna reprodukcja lub zdjęcie.