Bożena Szewczul
Sprawozdanie z uroczystości nadania
doktoratu honoris causa Jego
Ekscelencji Księdzu Arcybiskupowi
Doktorowi Józefowi Kowalczykowi
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 44/1-2, 6-11
SPRAWOZDANIE Z UROCZYSTOŚCI NADANIA DOKTORATU HONORIS CAUSA JE G O EK SCELENCJI
KSIĘDZU ARCYBISKUPOWI DOKTOROW I JÓ ZEFO W I KOWALCZYKOWI
Dnia 20 stycznia 2000 roku Senat Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie na wniosek Rady Wydziału Prawa Kano nicznego podjął uchwałę o nadaniu Jego Ekscelencji Księdzu Arcybi skupowi Józefowi Kowalczykowi, Nuncjuszowi Apostolskiemu w Pol sce, tytułu doktora nauk prawnych honoris causa. Był to pierwszy doktorat nadany przez nowo powstały Uniwersytet. Wręczenie dyplo mu doktorskiego miało miejsce 29 maja podczas uroczystości święta Uczelni, przypadającego zgodnie z uchwałą Senatu UKSW w roczni cę śmierci Prymasa Tysiąclecia, czyli 28 maja. W bieżącym roku dzień ten przypadł w niedzielę, stąd też obchody miały miejsce 29 maja.
Uroczystość wręczenia doktoratu rozpoczęto o godz. 9.00 Mszą św. w sąsiadującym z gmachem Uczelni, kościele pod wezwaniem N iepokalanego Poczęcia NMP. Wraz z dostojnym L aureatem Mszę św. koncelebrowali: J. Em. Ks. Kardynał Józef Glem p - Prymas Polski, ks. prof, d r hab. Rom an Bartnicki - R ektor UKSW, ks. prof, dr hab. Julian Kałowski - D ziekan Wydziału Prawa Kanonicznego, a także licznie zgrom adzeni biskupi oraz profesorowie.
Podczas Mszy św. homilię wygłosił J. Em . Ks. Kardynał Józef G lem p - Wielki Kanclerz Wydziałów N auk Kościelnych UKSW. Ksiądz Prymas ukazał doniosłą rolę dyplomacji apostolskiej, która poprzez kontakty z władzami politycznymi ułatwia głoszenie Słowa Bożego oraz rozwój praktyk życia chrześcijańskiego. Jest to wielka prawda, ale także i wielkie zadanie. Kościół zakorzeniony w naszej cywilizacji nie unika niczego, co mogłoby służyć chwale Bożej i roz szerzaniu się Ewangelii, a więc docenia potrzebę swojej obecności również w polityce, dyplomacji, a także nawiązywania kontaktów z różnymi władzami oraz instytucjami. Tam, gdzie zwykłe duszpa sterstwo dotrzeć nie może albo brakuje mu odpowiednich kom pe tencji, Stolica A postolska kieruje swoich delegatów.
W dalszej części hom ilii - w celu jaśniejszego ukazania prawdy o Kościele ciągle apostołującym - Ksiądz Prymas odwołał się do tekstów liturgicznych przewidzianych na dzień 29 maja. N aw iązu jąc do pierwszego czytania (Dz 16, 11-15) zwróci! uwagę na przy bycie św. Pawła A postoła do M acedonii i początki jego działalno
ści ewangelizacyjnej. Święty A postoł, prow adząc nad rzeką rozm o wy z kobietam i sprawia, że Bóg otw iera ich serca m ocą samego głoszenia słowa Bożego, bez czynienia cudownych znaków. Z a p o czątkowany wówczas proces otw ierania się serc stopniowo obej mował całą E u ro pę i trwa nadal m imo upływu 2 tysięcy lat. N a stępnie Ksiądz Prymas odwołał się do tekstu Ewangelii św. Jana (J 15,26-16,4a), gdzie Chrystus mówi o Pocieszycielu, którego p o śle od Ojca. Jezus zapowiada, iż działanie D ucha Pocieszyciela b ę dzie nie tylko przejawem tryum fu, lecz także pokrzepieniem w chwilach klęski i ucisku, Pocieszyciel bowiem potrafi sprawić, że krew m ęczenników zrodzi nowe owoce. W tym miejscu Mówca nawiązał do 108 m ęczenników polskich beatyfikowanych w 1999 roku, ukazując nieustanną działalność D ucha Pocieszyciela w K o ściele. Nie jest więc ona rzeczą abstrakcyjną, co zdaniem Księdza Prym asa potw ierdza trzeci m om ent liturgii z dnia 29 maja - w spo m nienie bł. Urszuli Ledóchowskiej. Również w działalności błogo sławionej m ożna odkryć działanie D ucha Świętego w postaci otw ierania się serc na drugiego człowieka. Postawa Urszuli L ed ó chowskiej pozostaje przykładem - jak stwierdził Ksiądz Prymas - dyplomacji nieform alnej, czyli dyplomacji ducha, charyzm atu i faktu, w o dróżnieniu od dyplomacji służącej nawiązywaniu relacji międzyludzkich i to między ludźmi o różnych poglądach oraz zaj mujących różne stanowiska. N a zakończenie homilii J. Em. Ks. K ardynał Józef G lem p, zwracając się do dostojnego L aureata, p o wiedział, że przedstaw ione wyżej działanie Kościoła w apostol stwie zostało nam przybliżone dzięki osobie Księdza Arcybiskupa Nuncjusza. Mówca podkreślił zasługi Nuncjusza Apostolskiego dla Kościoła w Polsce oraz wyraził swą radość z nadania mu do kto ratu honoris causa przez najmłodszy U niw ersytet w Polsce - U n i w ersytet K ardynała Stefana Wyszyńskiego.
Po Mszy św. i krótkiej przerwie odbyła się uroczysta sesja p ro mocyjna w Auli Jana Pawła II w nowym gm achu uniwersyteckim. Otworzył ją, po odśpiewaniu wraz z zebranymi gośćmi hymnu n aro dowego Jeszcze Polska nie zginęła..., R ektor UKSW ks. prof, dr hab. Rom an Bartnicki.
Ksiądz R ektor przywitał w imieniu własnym i Senatu UKSW przybyłych gości, wśród których byli obecni: J. Exc. Ks. A bp Józef Kowalczyk, J. Em . Ks. Kardynał Franciszek M acharski - m etrop o lita krakowski i doktor honoris causa ATK, m inister sprawiedli
wości, p. H anna Suchocka, m inister p. Michał Koźlakiewicz, a tak że Ich Ekscelencje: ks. abp Tadeusz Gocłowski - m etropolita gdań ski, ks. abp Edm und Piszcz - m etropolita warmiński, ks. bp Broni sław Dębowski - biskup włocławski i były docent ATK, ks. abp Sta nisław Nowak - m etropolita częstochowski, ks. bp. Stanisław W iel gus - biskup płocki, ks. bp Jan B ernard Szlaga - biskup pelpłiński i przewodniczący Rady Naukowej K onferencji Episkopatu Polski, ks. bp Leszek Sławoj G łódź - biskup połowy wojska polskiego, ks. bp Stanisław N apierała - biskup kaliski, ks. bp. Alojzy Orszulik - biskup łowicki, ks. bp. Jan C hrapek - biskup radom ski, ks. bp A n toni Dydycz - biskup drohiczyński, ks. bp Kazimierz Rom aniuk - biskup warszawsko-praski, ks. bp Wojciech Ziem ba - biskup ełcki, ks. bp M arian Gołębiewski - biskup koszalińsko-kołobrzeski, ks. bp P iotr L ibera - sekretarz K onferencji E piskopatu Polski, ks. bp Tadeusz Pieronek - rek to r Papieskiej A kadem ii Teologicznej, ks. bp. Tadeusz Pikus - biskup pomocniczy archidiec. warszawskiej, ks. bp Tadeusz W erno - biskup pomocniczy diec. koszlińsko-kołobrze- skiej, ks. bp Paweł Cieślik - biskup pomocniczy diec. koszalińsko- kołobrzeskiej, ks. bp Jan Kopeć - biskup pomocniczy diec. opol skiej, ks. bp Piotr K rupa - biskup pomocniczy diec. pelplińskiej, ks. bp Jó zef Pazdura - biskup pomocniczy diec. wrocławskiej, ks. bp Ryszard Karpiński - biskup pomocniczy diec. lubelskiej, ks. bp Ire neusz Pękalski - biskup pomocniczy diec. łódzkiej, ks. bp Józef Za- witkowski - biskup pomocniczy diec. łowickiej, ks. bp. A ndrzej Śli wiński - biskup elbląski, oraz ks. bp Stanislaw Stefanek - biskup łomżyński i pracow nik UKSW. W śród gości byli również: p. poseł Kazimierz Janiak - sekretarz generalny Klubu Parlam entarnego Akcji Wyborczej „Solidarność”, p. poseł Joanna Fabisiak, p. poseł Jan M aria Jackowski, p. senato r Adam Struzik - były m arszałek se natu, p. prof. A ndrzej Stelmachowski - prezes stowarzyszenia „W spólnota Polska”, a także przedstawiciele władz sam orządo wych: p. A ndrzej Pery - przewodniczący Rady Gminy Warszawa- Bielany, p. Karol Szadurski - burm istrz Gminy Warszawa-Bielany, p. M arek Kamiński - burm istrz Gminy Warszawa-Targówek, oraz przedstaw iciele am basad i placówek dyplomatycznych akredytow a nych w Polsce: Argentyny, Szwecji, Hiszpanii, Irlandii, Stanów Zjednoczonych, Austrii i W schodniej Republiki Urugwaju, a także p. prof. Iren a Lipowicz am basador R P w Austrii i pracow nik UKSW. Uroczystość uświetnili swoją obecnością również przedsta
wiciele świata nauki i szkół wyższych: p. prof. A ndrzej D ubas - wi ceprzewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, p. prof. Jerzy Woźnicki - rek to r Politechniki Warszawskiej i przew odniczą cy Konferencji Rektorów A kadem ickich Szkół Polskich i jednocze śnie przewodniczący K onferencji R ektorów U czelni Warszawskich, p. prof. Franciszek Ziejka - rekto r U niw ersytetu Jagiellońskiego, p. prof. M arian H arasim iuk - rek to r UM CS, p. prof. Ryszard G ó recki - rek to r U niw ersytetu W arm ińsko-M azurskiego, p. prof. M a rek Rocki - rek to r Szkoły Głównej H andlowej, ks. abp. prof. Je re miasz A nchim iuk - rek to r Chrześcijańskiej A kadem ii Teologicz nej, p. generał brygady prof. A ndrzej M eliańczyk - rek to r Wojsko wej A kadem ii Technicznej, p. prof. W alerian Staszkiewicz - dyrek tor C entrum M edycznego K ształcenia Podyplomowego, p. prof. Wojciech Maciejewski - p ro rek to r U niw ersytetu Warszawskiego, ks. prof. Franciszek K am pka - p ro rek to r Katolickiego Uniw ersyte tu Lubelskiego, p. prof. M arek Gębczyński - p ro rek to r Uniwersy tetu Białostockiego, p. prof. W łodzim ierz Kurnik - p ro rek to r Poli techniki Warszawskiej, p. prof. Tadeusz Borecki - p ro rek to r Szkoły Głównej G ospodarstw a W iejskiego, p. prof. Jadwiga Kuczyńska- Kwapisz - p ro rek to r Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej, p. prof. Andrzej Dąbrowski - p ro rek to r A kadem ii W ychowania Fi zycznego w Warszawie, ks. prof. Ignacy D ekc - rekto r Papieskiego Fakultetu we W rocławiu, ks. prof. A ntoni D ębiński - prodziekan Wydziału Prawa K anonicznego, Prawa i Adm inistracji K U L, ks. prof. Alojzy Szorc - dziekan Wydziału Teologicznego U niw ersyte tu W arm ińsko-M azurskiego, ks. prof. Józef Kulisz - dziekan Papie skiego Wydziału Teologicznego w Warszawie, ks. d r hab. Krzysztof Pawlina - rek to r Wyższego M etropolitalnego Sem inarium D u chownego w Warszawie oraz ks. dr. M arian Kowalczyk - rek tor Wyższego Sem inarium Duchow nego Księży Pallotynów w O łtarze- wie. N a uroczystość przybyły także osoby duchowne z różnych die cezji i wspólnot zakonnych, byli rektorzy ATK oraz sędziowie Try bunału Konstytucyjnego.
W swoim przem ów ieniu Ksiądz R ek to r R om an Bartnicki p o d kreślił, iż nie jest dziełem przypadku ani nazwa UKSW, ani data uczelnianego święta. Przypom niał, że w piśm ie rek to ra ATK do W atykańskiej K ongregacji W ychowania K atolickiego z 10.12.1997 roku wybór nowej nazwy U czelni motywuje się pragnieniem , by postać pierwszego W ielkiego K anclerza U czelni stała się dla przy
szłego U niw ersytetu symbolem siły katolickiej wiary. Chciano też wyrazić hołd i przywiązanie dla Prym asa Tysiąclecia, który w naj cięższym dla Kościoła i Ojczyzny okresie potrafił być dla rodaków w zorem życia w duchu i prawdzie. Ksiądz R ek to r wyrazi! ufność, iż p atro n uczelni Sługa Boży Ks. K ardynał Stefan Wyszyński, Książę Kościoła i wielki mąż stanu, dopom oże zachować szczegól ny ch arak ter Uczelni, której korzenie sięgają tradycji W ydziału Teologii Katolickiej U niw ersytetu W arszawskiego i A kadem ii Teologii Katolickiej i k tó ra pragnie zachow ać ścisłe związki z K o ściołem Katolickim . Rocznica śm ierci Prym asa Tysiąclecia będzie zawsze okazją do snucia refleksji nad w łasną tożsam ością i p o słannictw em .
Znam ienny jest również - kontynuował Ksiądz R ektor - wybór osoby, która jako pierwsza została obdarzona zaszczytnym tytułem doktora honoris causa UKSW. Otrzym uje go stały przedstawiciel dyplomatyczny Stolicy Apostolskiej przy Rządzie Rzeczypospolitej Polskiej, a ponieważ nuncjusz apostolski jest reprezentantem Ojca świętego, nadanie mu tytułu wyraża nasze przywiązanie do Kościo ła i Ojca świętego. Senat UKSW, podejm ując uchwałę o nadaniu d oktoratu, m iał na uwadze także osobiste zasługi Księdza Arcybi skupa, w tym m.in. jego wkład w norm alizację stosunków państwo- Kościół, czego przejawem było zawarcie konkordatu między Stoli cą A postolską i R ządem Rzeczypospolitej Polskiej. N adanie dokto ratu honorow ego jest również wyrazem wdzięczności Uczelni za wsparcie zwłaszcza w końcowej fazie starań o utworzenie U niw er sytetu K ardynała Stefana Wyszyńskiego. Senat UKSW, świadomy wielkich zasług Księdza Arcybiskupa dla Kościoła i Ojczyzny, na daje mu swoje najwyższe odznaczenie, włączając go tym samym do grona najwybitniejszych osobistości związanych w sposób szczegól ny z Uczelnią. Ksiądz prof. Rom an Bartnicki jako R ektor UKSW wyraził radość z tego powodu i Księdzu Arcybiskupowi Nuncjuszo wi złożył serdeczne gratulacje.
W dalszej kolejności ks. prof, dr hab. Julian Katowski, Dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego, odczytał uchwały Wydziału Prawa Kanonicznego i Senatu UKSW w sprawie nadania doktoratu hono
ris causa J. Exc. Ks. Arcybiskupowi Józefowi Kowalczykowi.
N astępnie zabrał głos ks. prof, dr hab. Remigiusz Sobański z Wy działu Prawa Kanonicznego. Prom otor nadania doktoratu honoris
au-torstwa ks. prof. Tadeusza Pawluka pt. „Powrót Nuncjusza A postol skiego” zamieszczonego w num erze 3-4 „Prawa K anonicznego” z 1990 roku. Po czym krótko przedstawił sytuację w Polsce w roku 1989, kiedy to Nuncjusz Apostolski wrócił do kraju. W dalszej czę ści laudacji mówca naszkicował sylwetkę L aureata, zwracając szczególną uwagę na jego wkład w nowym podziale Polski na diece zje oraz podpisaniu konkordatu między Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. N a zakończenie swojego wystąpienia mówca odczytał treść dyplomu doktorskiego, a następnie w asyście ks. prof, dra hab. Juliana Kałowskiego, D ziekana Wydziału Prawa K a nonicznego, wręczył Ks. Arcybiskupowi Nuncjuszowi dyplom dok torski. Na zakończenie uroczystości dostojny L aureat otrzym ał od zebranych gratulacje i serdeczne życzenia.
Pierwszy D oktor honoris causa UKSW wygłosił wykład zatytuło wany: Dyplomacja Stolicy Apostolskiej w ewangelicznej posłudze Ko
ścioła, w którym poruszył takie zagadnienia jak: misja nauczania
prow adzona przez Kościół; sposoby i m etody jej realizacji; dyplo macja Stolicy Apostolskiej jako posługa ewangeliczna; oraz zada nia legatów Stolicy Apostolskiej. Konkludując, Ksiądz A bp Józef Kowalczyk stwierdził, że największym dyplom atą naszych dni jest Jan Paweł II, i jako znak wspólnoty przekazał Uczelni obraz Ojca świętego Jan a Pawła II. Podziękował również całej społeczności Uniwersytetu K ardynała Stefana Wyszyńskiego, w tym jego Sena towi za przyznanie mu tytułu. Ksiądz R ektor UKSW wręczył Księ dzu Nuncjuszowi album pt. „Pierwsze dni Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie”.
Zam ykając uroczystą sesję promocyjną, Ksiądz R ektor prof, dr hab. R om an Bartnicki podziękow ał wszystkim zebranym w Auli J a na Pawła II za przybycie.
Zarów no podczas Mszy św., jak i w trakcie sesji promocyjnej śpie wał C hór UKSW pod dyrekcją ks. m gra Kazimierza Szymonika.
Bożena Szewczul