Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach adwokackich

(1)

A. Bądkowski

Orzecznictwo Sądu Najwyższego w

sprawach adwokackich

Palestra 5/8(44), 106-112

(2)

O R Z E C Z N I C T W O S Ą D U N A J W Y Ż S Z E G O W S P R A W A C H A D W O K A C K I C H

1

O R Z E C Z E N IE S Ą D U N A JW Y Z S Z E G O z d n ia 6 k w ie tn ia 1960 r. 4 C R 96/60 A d w o k a t u s ta n o w io n y do z a s tę p s t w a „ p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m ” lu b „ p rz e d S ą d e m W o je w ó d z k im ” , je ż e li s p r / w a to c z y się w p ie r w s z e j in s ta n c j i p rz e d ty m ż e S ą d e m — je s t ró w n ie ż u p o w a ż n io n y d o z ło ż e n ia r e w iz ji lu b z a ż a le n ia n a o rz e c z e n ie p ie r w s z e j in s ta n c j i. N ie j e s t o n n a t o m ia s t u p o w a ż n io n y d o z a s tę p o w a n ia k li e n ta p rz e d s ą d e m re w iz y jn y m lu b z a ż a le n io w y m , g d y s p r a w a w ty m ż e są d z ie ju ż z a w i j a . D o ta k ie g o z a s tę p s tw a a d w o k a t m u s ia łb y m ieć d o d a tk o w e p e łn o m o c n ic tw o . S ą d N a jw y ż s z y w s p r a w ie z p o w ó d z tw a B o g d a n a -K a z im ie rz a M. i W a n d y - j a n i n y M . p rz e c iw k o F r a n c is z k o w i M. o a lim e n ty , p o ro z p o z n a n iu rew izji- n a d z w y c z a jn e j M in is tra

S p ra w ie d liw o ś c i z d n ia 17 lu te g o

1960 r. od p o s ta n o w ie n ia S ą d u W o je w ó d z k ie g o w P o z n a n iu z d n ia 4 g r u d n ia 1959 r., u c h y lił z a s k a r ż o n e p o s ta n o w ie n ie i z a r z ą d z ił śc ią g n ię c ie z u r z ę d u od p o z w a n e g o w p is u s to s u n k o

w e g o od r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j w

k w o c ie 193 z ł (sto d z ie w ię ć d z ie s ią t t r z y zło te). U z a s a d n i e n i e J a d w ig a M ., d z ia ła ją c w im ie n iu sw y c h n ie le tn ic h d ziec i, w y to c z y ła p rz e c iw k o p o z w a n e m u p o w ó d z tw o o a lim e n ty . P o z w a n e g o z a s tę p o w a ł p e łn o m o c n ik p ro c e s o w y a d w o k a t P., k tó r y zło ży ł p e łn o m o c n ic tw o n a s t ę p u ją c e j ' tr e ś c i: „ U d z ie la m a d w o k a to w i A lfr e d o w i P . p e łn o m o c n ic tw a do z a s tę p s tw a w s p r a w ie a lim e n t. p r z e c iw k o F r a n c is z k o w i M . p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m d la m . P o z n a n ia w P o z n a n iu . K ra k ó w , d n ia 9 s ty c z n ia 1959 F r a n c is z e k M .” P o z a p a d n ię c iu w y r o k u a d w . P . z ło ż y ł p o d a n ie o d o rę c z e n ie m u w y r o k u z u z a s a d n ie n ie m i p o d o rę c z e n iu m u w y r o k u z ło ży ł r e w iz ję . W ta k im s t a n ie S ąd P o w ia to w y p r z e d s t a w i ł a k t a s p r a w y S ą d o w i W o je w ó d z k ie m u . P r z e w o d n ic z ą c y w S ą d z ie W o je w ó d z k im w y z n a c z y ł te r m i n r o z p r a w y n a d z ie ń 8 g r u d n ia 1954 r. i z a rz ą d z ił w e z w a n ie a d w o k a ta P . do z ło ż e n ia p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o d la d r u g ie j in s ta n c j i w c ią g u 7 d n i p o d r y g o re m itd . A d w o k a t P. n a d o rę c z o n e m u w e z w a n ie o św ia d c z y ł, iż p e łn o m o c n ic tw o zło żo n e w p ie r w s z e j in s ta n c ji u p o w a ż n ia go do z a s tę p o w a n ia p o z w a n e g o w d ru g ie j in s ta n c ji. N a s k u te k te g o o ś w ia d c z e n ia S ą d W o je w ó d z k i p o s ta n o w ie n ie m z d n ia 4 g r u d n ia 1959 r . r e w iz ję o d rz u c ił — z z a ło ż e n ia , że p e łn o m o c n ic tw o d a n e a d w o k a to w i P . n ie u p o w a ż n ia ło go do z ło ż e n ia r e w iz ji, a s k o r o a d w o k a t P . n ie z ło ż y ł d o d a tk o w o p e łn o m o c n ic tw a , r e w iz j a p o d le g a ła o d r z u c e n iu . S ą d W o je w ó d z k i p o w o ła ł p r z e p is w a r t . 133 §. 2, a r t . 372 i 376 § 2 k.p.c. D n ia 17 lu te g o 1960 r . M in is te r S p r a w ie d liw o ś c i z ło ż y ł w s p r a w ie r e w iz ję n a d z w y c z a jn ą z w n io s k ie m o u c h y le n ie p o s ta n o w ie n ia S ą d u W o je w ó d z k ie g o z d n ia 4 g r u d n ia 1959 r. i p r z e k a z a n ie s p r a w y te m u ż S ą d o w i d o m e r y to r y c z n e g o ro z p o z n a n ia r e w iz ji p o z w a n e g o . R e w iz ja n a d z w y

(3)

N r 8 (44) O R Z E C Z N I C T W O S Ą D U N A J W Y Z S Z E G O W S P R A W A C H A D W . ₁₀₇ c z a jn a z a w ie r a z a r z u t n a r u s z e n ia a r t . 83 k.p.c. S ą d N a jw y ż s z y , r o z p o z n a ją c s p r a w ę n a s k u te k r e w iz ji ' n a d z w y c z a jn e j, z w a ż y ł, co n a s tę p u je : P e łn o m o c n ic tw o p ro c e s o w e p o d le g a w z a s a d z ie n o rm o m d o ty c z ą cy m p r z e d s ta w ic ie ls tw a w ogóle, a w ię c ró w n ie ż z a w a r ty m w p rz e p is a c h o g ó ln y c h p r . cy w . w a r t . 84 i n a s t. G ra n ic e u m o c o w a n ia p e łn o m o c n ik a o k r e ś la tr e ś ć p e łn o m o c n ic tw a (a r t. 87 p.o.p.c.), z a le ż ą w ię c od u m o w y u s t a n a w ia ją c e g o p e łn o m o c n ik a p r o c e s o w e go z p e łn o m o c n ik ie m p ro c e s o w y m . Z a k r e s p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o o k - k r e ś lo n y w a r t . 83 k .p .c. o b o w ią z u je w p r z y p a d k u , g d y s tr o n y u c z e s tn ic z ą c e w a k c ie p e łn o m o c n ic tw a o g r a n i c z y ły się do o ś w ia d c z e ń o u d z ie le n iu i p r z y j ę c iu p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o b e z o k re ś le n ia z a k r e s u p e łn o m o c n ic tw a . P r z e p is a r t . 83 k.p .c. n ie w y łą c z a je d n a k m o ż liw o śc i o g ra n ic z e n ia z a k r e s u p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w eg o . M oże o no b y ć o g ra n ic z o n e np. d o je d n e j in s ta n c j i (p ie rw sz e j lu b d r u g ie j), do z a s tę p s tw a w je d n y m te r m i n ie , d o o k re ś lo n e j c z y n n o śc i p ro c e s o w e j itp ., m o że te ż b y ć o g ra n ic z o n e do w s z y s tk ic h ze s p r a w ą łą c z ą c y c h się c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h w są d z ie p ie r w s z e j in s ta n c ji. W b re w s ta n o w is k u w y ra ż o n e m u w r e w iz j i n a d z w y c z a jn e j p e łn o m o c n ic tw o u d z ie lo n e p rz e z p o z w a n e g o w s p r a w ie n in ie js z e j a d w o k a to w i P . n ie m a z a k r e s u w m y ś l a r t . 83 k.p.c. S ą d W o je w ó d z k i tr a f n i e o c en ił, iż n ie u p o w a ż n ia o no a d w o k a ta P. d o z a s tę p s tw 3 p o z w a n e g o p rz e d S ą d e m W o je w ó d z k im . W e d łu g ja s n e j z u p e łn ie tr e ś c i p e łn o m o c n ic tw a je s t o no o g ra n ic z o n e do c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m d la m . P o z n a n ia . I t u n ie m a m ie js c a n a w y k ła d n ię , s tr e s z c z a ją c ą s ię w ty m , że w s p o m n ia n e p e łn o m o c n ic tw o m ia ło u p o w a ż n ia ć ró w n ie ż do z a s tę p s tw a p o z w a n e go p rz e d S ą d e m W o je w ó d z k im ja k o re w iz y jn y m . W y k ła d n ia ta k a w is to c ie n ie b y ła b y w y k ła d n ią w m y ś l a r t . 47 § 2 p.o.p.c., lecz o z n a c z a ła b y z m ia n ę tr e ś c i p e łn o m o c n ic tw a , w y n ik a ją c e j ja s n o z d o k u m e n tu , w k tó r y m s t r o n y u c z e s tn ic z ą c e w a k c ie p e łn o m o c n i c tw a o z n a c z a ły z a k re s u m o c o w a n ia a d w o k a ta P. C h y b io n y je s t a r g u m e n t re w iz ji n a d z w y c z a jn e j ,'ż e p rz e c iw k o p o g lą d o w i S ą d u W o je w ó d z k ie g o , p r z y ję te m u w z a s a d z ie p rz e z S ą d N a jw y ż sz y , p r z e m a w ia „ p o w sz e c h n ie s to s o w a n a p r a k t y k a ” , u z n a ją c a p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e o tr e ś c i j a k w s p r a w ie n i n ie js z e j — za p e łn o m o c n ic tw a z z a  k re s e m u n o rm o w a n y m w a r t . 83 k.p .c. S ą d o w i N a jw y ż s z e m u t a k a p r a k t y k a „ p o w s z e c h n ie s to s o w a n a ” n ie j e s t z n a n a . J e ż e li z a ś „ p r a k t y k i t a k i e ” się z d a r z a ją , to są s p rz e c z n e z p ra w e m , są złe i m o g ą p ro w a d z ić do n ie p o ż ą d a n y c h sk u tk ó w . K o n ie c z n a p e w n o ś ć w „ o b ro c ie p ro c e s o w y m ” sp rz e c iw ia się ta k i m p r a k ty k o m . M im o p o w y ż sz y c h w y w o d ó w z a s k a r ż o n e p o s ta n o w ie n ie n ie m o ż e b y ć u tr z y m a n e w m ocy. A d w o k a t P . b y ł u s ta n o w io n y z a s tę p c ą p ro c e s o w y m p o z w a n e g o p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m d la m . P o z n a n ia . W y p a d a te r a z ro z w a ż y ć i o d p o w ie d z ie ć n a p y ta n ie , do czego u p r a w n ia a d w o k a ta u d z ie lo n e m u p e łn o m o c n i c tw o do z a s tę p s tw a k li e n ta „ p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m ” , g d y s p r a w a to czy s ię w p ie r w s z e j in s ta n c j i p r z e d ty m ż e S ą d e m , lu b „ p rz e d S ą d e m W o je w ó d z k im ” , g d y s p r a w a to c z y się w p ie r w szej in s ta n c j i p rz e d ty m ż e S ą d e m . J e s t o c z y w iste , że a d w o k a t t a k u m o c o w a n y m oże d o k o n y w a ć c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h do c z a su w y d a n ia o rz e c z e n ia i d o rę c z e n ia go. L e c z n a ty m n ie w y c z e r p u je się p e łn o m o c n ic tw o . M ogą b y ć d a ls z e c z y n n o śc i p ro c e s o w e , k tó r e m u s z ą b y ć w y k o n a n e w są d z ie p ie r w s z e j in s ta n c ji. D o ty c h n a le ż y

(4)

108 O R Z E C Z N IC T W O S Ą D U N A J W Y Z S Z E G O W S P R A W A C H A D W . j j r g ( 4 4 )

z ło ż e n ie r e w iz ji. Z ło ż e n ie re w iz ji, ch o ć p r z y g o to w u je p o s tę p o w a n ie w d r u g ie j in s ta n c ji, je s t c z y n n o śc ią p r o ce so w ą , k t ó r a z m o c y a r t . 373 k.p.c. m u s i b y ć w y k o n a n a i z m o c y a r t. 374 k .p .c . w o g ra n ic z o n y m z a k re s ie m u si b y ć k o n tr o lo w a n a w s ą d z ie p ie rw s z e j in s ta n c ji, k tó r y w y d a ł z a s k a rż o n e o rz e c z e n ie . A n a lo g ic z n ie p r z e d s ta w ia się s y tu a c ja w p r z y p a d k u z a ż a le n ia (a r t. 394 § 3 k .p.c.). A d w o k a t z a te m u s ta n o w io n y do z a s t ę p s tw a „ p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m ” lu b „ p rz e d S ą d e m W o je w ó d z k im ” , je ż e li s p r a w a t o czy się w p ie r w s z e j in s ta n c j i p rz e d ty m ż e S ą d e m — j e s t r ó w n ie ż u p o w a ż n io n y do z ło ż e n ia r e w iz ji lu b z a ż a le n ia n a o rz e c z e n ie p ie r w s z e j in s ta n c ji. N ie j e s t on n a to m ia s t u p o w a ż n io n y do z a s tę p o w a n ia k li e n ta p rz e d są d e m re w iz y jn y m lu b z a ż a le n io w y m , g d y s p r a w a w ty m ż e są d z ie ju ż z a w is ła . D o ta k ie g o z a s t ę p s tw a a d w o k a t m u sia łb y m ie ć d o d a tk o w e p e łn o m o c n i ctw o . Z p o w y ż sz e g o w y n ik a , że w s p r a w ie n in ie js z e j z ło ż e n ie r e w iz ji p rz e z a d w o k a ta P . w c h o d z iło w z a k re s je g o p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o i że n ie b y ło p o d s ta w d o o d rz u c e n ia r e w iz ji n a p o d s ta w ie a r t . 133 § 2, a r t . 372 i 376 k .p .c. Z o g ra n ic z o n e g o p e łn o m o c n ic tw a a d w o k a ta P . i je g o o d m o w y z ło ż e n ia d o d a tk o w e g o p e łn o m o c n ic tw a w y p ły w a ł in n y w n io s e k n iż w y s n u ł S ą d W o je w ó d z k i. W obec b r a k u o d p o w ie d n ie g o p e łn o m o c n ic tw a a d w o k a ta P . i w s k u te k p r a w id ło w e g o z ło ż e n ia r e w iz ji od w y ro k u S ą d u P o w ia to w e g o a d w o k a t te n n ie m ó g ł b y ć w e z w a n y n a r o z p r a w ę r e w iz y jn ą , a le p o z w a n y p o w in ie n b y ć w e z w a n y o so b iśc ie i r e w iz j a p o w in n a b y ć ro z w a ż o n a . W ta k im s t a n ie s p r a w y S ą d N a j w y ż sz y u w z g lę d n ił r e w iz ję n a d z w y c z a jn ą i o rz e k ł j a k w s e n te n c ji. (zob. O S P i K A n r 4 z 1961 r., poz. 115). G L O S A O rz e c z n ic tw o S ą d u N a jw y ż sz e g o o d n o sz ą c e się do w y k ła d n i p rz e p is ó w o z a s tę p s tw ie p ro c e s o w y m je s t sz c z u p łe . P o z a o rz e c z e n ie m z 7.6.1949 r. K r C 241/491, d o ty c z ą c y m f o r m y p r z y ję c ia p e łn o m o c n ic tw a , z a jm o w a ło się o no p r z e w a ż n ie z a s tę p s tw e m p ro c e s o w y m u rz ę d ó w i je d n o s te k g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j. G ło so w a n e o rz e c z e n ie j e s t i n t e r e s u ją c e z te g o w z g lę d u że o m a w ia z a g a d n ie n ia o g ó ln e z a s t ę p s tw a p ro c e s o w e g o . 1. U d z ie le n ie p e łn o m o c n ic tw a je s t c z y n n o ś c ią p r a w n ą . S to s u n e k p o m ię d z y m o c o d a w c ą a p e łn o m o c n ik ie m n o r m u je t r e ś ć z a w a r te j m ię d z y n im i u m o w y , a n a jc z ę ś c ie j u m o w y z le c e n ia , i d o o c e n y te g o s t o s u n k u s to s u j e się p r z e p is y K o d e k s u z o b o w ią z a ń . G ra n ic e u m o c o w a n ia p e łn o m o c n ik a o k r e ś la tr e ś ć p e łn o m o c n ic tw a i do j e j w y k ła d n i m a j ą z a s to s o w a n ie p r z e p i sy p r a w a c y w iln e g o d o ty c z ą c e p r z e d s ta w ic ie ls tw a (a r t. 84— 97 p.o.p.c.). J e ś li j e d n a k ch o d z i o u s ta n o w ie n ie z a s tę p c y p ro c e s o w e g o , to s y t u a c ja p r z e d s ta w ia się o d m ie n n ie . U s ta n o w ie n ie z a s tę p c y p ro c e s o w e g o je s t o ś w ia d c z e n ie m s tr o n y z ło ż o n y m w o b e c s ą d u i s t r o n y p rz e c iw n e j, a je d n o c z e śn ie j e s t c z y n n o ś c ią p ro c e s o w ą w y w o łu ją c ą o k re ś lo n e s k u tk i p ro c e s o w e . D o u s ta n o w ie n ia w ię c z a s tę p c y p r o c e so w eg o m a j ą z a s to s o w a n ie p r z e d e w s z y s tk im p rz e p is y p r a w a p ro c e s o w eg o , p r z e p is y z a ś p r a w a c y w iln e g o m o g ą w c h o d z ić w g rę d o p ie ro w te d y , g d y p r a w o p ro c e s o w e d a n e j k w e s tii n ie r e g u l u je lu b g d y o d sy ła o n o d o p rz e p is ó w p r a w a c y w iln e g o . K . L i p i ń s k i : K o d e k s p o s tę p o w a n ia c y w iln e g o z o rz e c z n ic tw e m i k o m e n ta r z e m . W a rs z a w a 1961, s t r . 83.

(5)

N!r 8 (44) G L O S A ₁₀₉ 2. K o d e k s p o s tę p o w a n ia c y w iln e g o r o z r ó ż n ia d w ie p o s ta c ie u s ta n o w ie n ia z a s t ę p s tw a p ro c e s o w e g o (a r t. 80 k.p.c.), a m ia n o w ic ie : a) u d z ie le n ie p e ł n o m o c n i c t w a p r o c e s o w e g o , b) u d z ie le n ie p e ł n o m o c n i c t w a d o n i e k t ó r y c h c z y n n o ś c i p r o c e s o w y c h . Z a k r e s p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e go o k r e ś la w y c z e rp u ją c o a r t . 83 k.p .c. C o się z a ś ty c z y p e łn o m o c n ic tw a do p o sz c z e g ó ln y c h c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h , to K o d e k s p o s tę p o w a n ia c y w iln e g o o d s y ła do p rz e p is ó w p r a w a c y w iln e g o , je ś li c h o d z i o o c e n ę z a k r e s u c z a s u itrw a n ia i s k u tk ó w ta k ie g o p e łn o m o c n ic tw a . T ę isam ą z a s a d ę s to s u je się d o p e łn o m o c n ic tw o b e jm u ją c y c h z a k r e s sz e rsz y n iż p rz e w id z ia n y d la p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o (c r t. 85)2. 3. A r ty k u ł 83 k.p.c.. o k r e ś la ją c y z a k re s . p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o , m a n a s t ę p u ją c a b rz m ie n ie : „ P e łn o m o c n ic tw o p ro c e s o w e u p o w a ż n ia z sa m e j u s ta w y : 1) c.o w s z y s tk ic h za s p r a w ą łą c z ą c y c h się c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h ; 2 W z w ią z k u z ty m n a le ż y z a z n a czyć, że J. J . L it a u e r w sw y m k o m e n t a r z u do k .p c . (J. J . L i t a u e r : K o m e n ta r z d o p r o c e d u r y c y w iln e j, W a rs z a w a 1938, s tr . 53) w y p o w ia d a p o g lą d , że s to s o w a n ie p rz e p is ó w p r a w a c y w iln e g o d o p e łn o m o c n ic tw o- b e jm u ją c y c h s z e rs z y z a k re s n iż p r z e w id z ia n y d la p e łn o m o c n ic tw a p r o c e so w eg o m o ż e d o ty c z y ć ty lk o u p r a w n ie ń n ie p r o c e s o w y c h u d z ie lo n y c h p e ł n o m o c n ik o w i, g d y ż z a k r e s p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o j e s t ta k sz e ro k i, iż w y c z e r p u je o n w s z y s tk ie czy n n o śc i p ro c e s o w e . P o g lą d t e n je s t n ie w ą tp l i w ie s łu s z n y , b a d a n ie b o w ie m tr e ś c i t a k i c h p e łn o m o c n ic tw b ę d z ie m ia ło n a c a lu z r e g u ły u s ta le n ie , czy p e łn o m o c n ik j e s t u p r a w n io n y do p r o w a d z e n ia d a n e j s p r a w y (np. p r z y p o w ie r z e n i u z a r z ą d u n ie ru c h o m o ś c i — czy s p r a w a s ą d o w a d o ty c z y te g o z a r z ą d u ? ). o b e jm u je ono te ż p o w ó d z tw o w z a je m n e , s k a r g ę o w z n o w ie n ie p o s tę p o w a n ia i p o s tę p o w a n ie w y w o ła n e ' ic h w n ie s ie n ie m , ja k o te ż w n ie s ie n ie m p o z w u in te r w e n c y jn e g o p r z e ciw m o c o d a w c y ; 2) do w s z e lk ic h cz y n n o śc i d o ty c z ą cy c h z a b e z p ie c z e n ia i e g z e k u c ji; 3) do u d z ie le n ia d a ls z e g o p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o a d w o k a to w i; 4) do z a w a r c ia u g o d y , z rz e c z e n ia się a lb o u z n a n ia , o ile cz y n n o śc i t e n ie z o s ta ły rw y łą c z o n e w s a m y m p e łn o m o c n ic tw ie ; 5) do o d b io r u k o s z tó w p ro c e s u od s tr o n y p rz e c iw n e j.” Z p o w y ższeg o p r z e p is u w y n ik a , że u s ta w a n ie p r z e w id u je m o ż liw o śc i og ra n ic z e n ia u p r a w n ie ń o b ję ty c h p e ł n o m o c n ic tw e m p ro c e s o w y m z w y j ą t k ie m je d y n ie u p r a w n ie ń p r z e w id z ia n y c h w p u n k c ie 4. P e łn o m o c n ic tw o p ro c e s o w e m u s i z a te m o b e jm o w a ć w s z y s tk ie u p r a w n ie n ia p rz e w id z ia n e w p o z o s ta ły c h p u n k t a c h te g o a r t y k u łu . T y lk o d o ta k ie g o p e łn o m o c n ic tw a u s ta w a s to s u je t e r m in „ p e łn o m o c n ic tw o p ro c e s o w e ” . D la te g o te ż in n e g o r o d z a j u p e łn o m o c n ic tw a d o ty c z ą c e u s ta n o w ie n ia z a s tę p c y p ro c e s o w e g o u s t a w a n a z y w a n ie p e łn o m o c n ic tw a m i p ro c e s o w y m i, le c z p e łn o m o c n ic tw a m i to u t c o u rt. N ie u le g a w ą tp liw o ś c i, że — j a k to s łu s z n ie s tw ie r d z a S ą d N a jw y ż s z y — m o c o d a w c a m o że o k re ś lić u p r a w n ie n ia sw eg o p e łn o m o c n ic tw a w sp o só b , j a k i u z n a z a w ła ś c iw y . J e ś li je d n a k o k re ś li t e u p r a w n ie n ia w s p o s ó b in n y a n iż e li p rz e w id z ia n y w a r t . 83 k .p.c., to t a k u d z ie lo n e p e łn o m o c n ic tw o n ie b ę d z ie p e łn o m o c n ic tw e m p ro c e s o w y m w ro z u m ie n iu u s t a w y 3. 3 W z a p a d ły m w o k re s ie m ię d z y w o je n n y m o rz e c z e n iu S ą d u N a jw y ż szeg o (Z b. O. poz. 431/38) S ą d N a j w y ż sz y w y ja ś n ił: „ P e łn o m o c n ic tw o (to) n ie m o że b y ć u w a ż a n e z a p e ł n o m o c n ic tw o p ro c e s o w e w ro z u m ie n iu a r t. 9i 'o b e c n ie 83 — A . B.) k.p .c., p o 

(6)

110 A N T O N I B Ą D K O W S K I _{N r 8 (44)} S ta n d a r y z a c ja p e łn o m o c n ic tw a p r o ceso w eg o m a n a c e lu p e w n o ś ć i u ł a t w ie n ie p r a c y s ą d o w i. Z c h w ilą z ło ż e n ia p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o z a k r e s u p r a w n ie ń p e łn o m o c n ik a , ja k o u n o r m o w a n y p rz e z u s ta w ę , je s t n ie s p o r n y . N a to m ia s t Rrzy zło ż e n iu p e ł n o m o c n ic tw a in n e g o r o d z a ju p o w s ta j e z a w s z e k w e s tia g ra n ic u m o c o w a n ia , k tó r a z m u s z a są d d o o c e n y te g o p e ł n o m o c n ic tw a w e d łu g o d p o w ie d n ic h p rz e p is ó w p r a w a c y w iln e g o . J e s t to ró ż n ic a is to tn a , g d y ż p r z y o c e n ie ty c h in n y c h p e łn o m o c n ic tw n ie za c h o d z i p r e s u m p c ja u p r a w n ie ń , o k tó r y c h m o w a w a r t . 83 k .p .c .4 4. W s p r a w ie , k tó r e j d o ty c z y g ło s o w a n e o rz e c z e n ie , z a s z ła w ą tp liw o ś ć , czy u ż y te w tr e ś c i p e łn o m o c n ic tw a w y r a z y ,.p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m d la m ia s ta P o z n a n ia ” o d n o sz ą się do w y r a z u „ s p r a w y ” , czy te ż d o w y r a z u ,n a s t ę p s t w a ” . W p ie r w s z y m w y p a d k u , o z n a c z a ły b y o n e o k re ś le n ie s p r a w y , n ie w a ż u p o w a ż n ia K . n ie d o p ro w a d z e n ia w s z y s tk ic h s p r a w lu b do p r o w a d z e n ia s p r a w y n in ie js z e j, lecz ty lk o do n ie k tó r y c h c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h , m ia n o w ic ie do z a s tę p o w a n ia ^ p rz e d S ą d e m O k rę g o w y m w T o r u n iu (a rt. 88 k.p.c., o b e c n ie a r t . 80 — A .B .). 4 J e d n a k ż e w p r a c y J . J o d ło w s k ie go i W . S ie d le c k ie g o (J. J o d ł o w s k i i W. S i e d l e c k i : P r o c e d u r a c y w il n a , W a rs z a w a 1961) c z y ta m y : „ W p ra w d z ie k o d e k s w y r a ź n ie m ó w i o o g r a n ic z e n iu p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o w je d n y m ty lk o p u n k c ie , a m ia n o w i cie co do d o k o n y w a n ia a k tó w d y s p o - z y ty w n y c h , n a le ż y j e d n a k p r z y ją ć , że m o c o d a w c a m o ż e o g ra n ic z y ć p e łn o m o c n ic tw o p ro c e s o w e w k a ż d y m i n n y m p u n k c ie ” . D o w n io s k u te g o a u to r z y d o c h o d z ą n a p o d s ta w ie w y k ła d n i h is to ry c z n e j. S fo r m u ło w a n ie a r t . 83 k .p .c. p o z o s ta je , z d a n ie m ty c h a u to r ó w , „w z w ią z k u ze z n ie s io n y m o b e c n ie § 2 te g o a r ty k u łu , w m y ś l k tó r e g o w s p r a w a c h z o b o w ią z k o w y m z a s tę p s tw e m a d w o k a c k im p e łn o m o c n ic tw o p ro c e s o w e m o g ło b y ć o g ra n ic z o n e ty lk o o d n o śn ie p k t 4, to j e s t co do a k tó w d y s p o z y - ty w n y c h . W o b ec z n ie s ie n ia p rz y m u s u a d w o k a c k ie g o s ło w a — o ile czy n n o ści

w d r u g im — o g ra n ic z e n ie p e łn o m o c n ic tw a .

W y k ła d n ia g r a m a ty c z n a w s k a z y w a ła b y n a to , że w y r a z y t e o d n o sz ą się d o w y r a z u „ s p r a w y ”, g d y ż w e d łu g z a s a d g r a m a ty c z n y c h o k re ś le n ie d o ty cz y w z a s a d z ie n a jb liż s z e g o p o d m io tu . P r a w id ło w e u ję c ie g r a m a ty c z n e p e ł n o m o c n ic tw a — g d y b y m ia ło ono n a w z g lę d z ie o g ra n ic z e n ie u m o c o w a n ia — p o w in n o b y b rz m ie ć : „do z a s tę p s tw a p rz e d S ą d e m P o w ia to w y m m i a s t a P o z n a n ia w s p r a w ie (...)”. W y k ła d n ia lo g ic z n a p ro w a d z i r ó w n ie ż do ta k ie g o w n io s k u . J a k w s k a z a n o w y ż e j, z a g a d n ie n ie p o w in n o b y ć r o z w a ż a n e w ś w ie tle p rz e p is ó w p ro c e s o w y c h . Z a r t . 80 k .p .c. w y n ik a , że p e łn o m o c n ic tw o p r o c e so w e do p o sz c z e g ó ln e j s p r a w y p o w in n o z a w ie r a ć o z n a c z e n ie te j s p r a w y . P o d a n ie w ię c w p e łn o m o c n ic tw ie n a z w y s ą d u , w k tó r y m s p r a w a z a w i sła , p o w in n o b y ć r a c z e j u jm o w a n e j a t ę n ie z o s ta ły w y łą c z o n e w sa m y m a k c ie p e łn o m o c n ic tw a — z a m ie sz c z o n e w p k t 4 s tr a c iły n a a k tu a ln o ś c i, s k o ro z a k r e s p e łn o m o c n ic tw a p ro c e s o w e g o m o że b y ć z a w sz e ta k ż e w k a ż d y m in n y m p u n k c ie o g ra n ic z o n y .” W y d a je się, że m a m y t u do c z y n ie n ia z n ie p o ro z u m ie n ie m . P o w o ła n y p r z e p is § 2 m ia ł n a w z g lę d z ie to , że p e łn o m o c n ic tw o o g ra n ic z o n e p o n a d z a k r e s p u n k tu 4 p o w o d u je b r a k z a s tę p s tw a a d w o k a c k ie g o w s p r a w a c h o p rz y m u s o w y m z a s tę p s tw ie a d w o k a c k im . N a to m ia s t w s p r a w a c h p o z o s ta ły c h o g ra n ic z e n ie p e łn o m o c n ic tw a b y ło d o p u s z c z a ln e , n ie m n ie j je d n a k o g ra n ic z e n ie t a k i e p o z b a w ia ło p e łn o m o c n ic tw o c h a r a k t e r u p e łn o m o c n i c tw a p ro c e s o w e g o , p r z e k s z ta łc a ją c j e w p e łn o m o c n ic tw o d o p o sz c z e g ó ln y c h c z y n n o śc i. P o g lą d , że p rz e p is p k t 4 a r t . 83 w r a z z z a w a r ty m i w n im sło w a m i „o ile t e c z y n n o śc i n ie z o s ta ły w y łą c z o n e w sa m y m a k c ie p e łn o m o c n ic tw a ” je s t je d n a k n a d a l a k tu a ln y , z n a jd u j e p o tw ie r d z e n ie w o g ło szo n y m w 1960 r. p r o je k c ie k .p .c. o p ra c o w a n y m p rz e z K o m is ję K o d y f ik a c y jn ą P R L , k tó r y p o w ta r z a d o s ło w n ą tr e ś ć o b e c n e g o a r t . ' 83.

(7)

N r 8 (44) G L O S A ₁₁₁ k o u z u p e łn ie n ie u s ta w o w e g o w y m a g a n ia o z n a c z e n ia s p r a w y . N a s tę p n ie , a r t . 83 k .p .c . s tw a r z a u s ta w o w e d o m n ie m a n ie co do z a k r e s u u p r a w n ie ń p e łn o m o c n ik a p ro c e s o w e g o . W n io s e k w ię c o o g ra n ic z e n iu u p r a w n ie ń p e łn o m o c n ik a p ro c e s o w e g o p o w in ie n w y p ły w a ć z ja s n o i n ie d w u z n a c z n ie w y ra ż o n e g o z a m i a r u o g ra n ic z e n ia p e ł n o m o c n ic tw a . J e ż e li w ię c p r a k t y k a w te g o r o d z a j u w y p a d k a c h u jm o w a ła o z n a c z e n ie w p e łn o m o c n ic tw ie s ą d u , w k tó r y m s p r a w a z a w is ła , w ła ś n ie ja k o o k r e ś le n ie s p r a w y , w k tó r e j u d z ie lo n o p e ł n o m o c n ic tw a , to , z d a n ie m m o im , n ie p o w in n o się u w a ż a ć p r a k t y k i ta k ie j za w a d liw ą . N ie m n ie j je d n a k p e łn o m o c n ic tw o w id o c z n ie n ie b y ło d o s ta te c z n ie j a s no u ję te , s k o ro w z b u d z iło w ą tp liw o ś c i i m o g ło b y ć ró ż n ie in te r p r e to w a n e . W sz e lk ie g o r o d z a ju w ą tp liw o ś c i co do z a k r e s u u m o c o w a n ia p e łn o m o c n ik a m o g ą w y w o ły w a ć n ie p o r o z u m ie n ia p o m ię d z y : 'T ' je d n e j s tr o n y — p e łn o m o c n ik ie m a s ą d e m , a z d ru g ie j s t r o n y — p o m ię d z y p e łn o m o c n ik ie m a s tr o n ą , k tó r a p e łn o m o c n ic tw a u d z ie li ła ; N a le ż y w ię c te g o r o d z a ju n ie p o r o z u m ie ń u n ik a ć . M a to szczeg ó ln e z n a c z e n ie d la a d w o k a tó w ja k o z a s tę p c ó w p ro c e s o w y c h , g d y ż są oni o b o w ią z a n i d o sz c z e g ó ln e j s ta r a n n o ś c i w s to s u n k u do s ą d u i k lie n ta . S to s u n e k t e n p o w i n ie n b y ć ja s n y , n ie b u d z ą c y w ą tp liw o ś ci.

G d y w ię c o k a z u je się, że u ż y w a n e w o b ro c ie f o r m u ły p e łn o m o c n ic tw n ie są d o s ta te c z n ie ja s n e , a d w o k a tu r a p o w in n a d ą ż y ć do u s u n ię c ia n ie ja s n o ś c i. P o ż ą d a n e b y ło b y p rz e d e w s z y s tk im p r z y ję c ie w n a g łó w k u o k re ś le n ia „ p e ł n o m o c n ic tw o p r o c e s o w e ” , a to z g o d n ie z te r m in e m u s ta w o w y m , w tr e ś c i za ś n a le ż a ło b y p o w o ła ć się n a a r t . 83 k.p .c., a p o z a ty m p rz y o z n a c z e n iu s p r a w y p o d a w a ć ty lk o n a z w ę s t r o n y p rz e c iw n e j i p rz e d m io t s p o r u b ez w s k a z y w a n ia s ą d u , w k tó r y m s p r a w a z a w isła , 5. P rz y o k re ś le n iu g r a n ic u m o c o w a n ia p e łn o m o c n ik a u s ta n o w io n e g o do p r o w a d z e n ia s p r a w y ty lk o w p ie r w szej in s ta n c j i S ą d N a jw y ż s z y w y ja ś n ił, ż e ro z c ią g a ją s ię o n e n a z a ło ż e n ie

r e w iz ji, n a to m ia s t n ie o b e jm u ją u p r a w n ie n ia do o b ro n y w in s ta n c j i r e w iz y jn e j. T a k s z e r o k ie o k re ś le n ie g r a n ic y u p r a w n ie ń u ła t w i n ie w ą tp liw ie p r z e b r n ię c ie p rz e z k ry z y s — w oso b ie p e łn o m o c n ik a — w n a je ż o n y m te r m in a m i z a w ity m i o k re s ie p o m ię - ‘ d z y z a p a d n ię c ie m w y r o k u p ie r w s z e j in s ta n c ji a p r z y ję c ie m r e w iz ji. Z a s a d a u s ta lo n a p rz e z S ą d N a jw y ż szy m oże m ieć je d n a k za sto so w a n ie - ty lk o p rz y o k re ś le n iu g ra n ic p e łn o m o c n ic tw a . N ie m o ż n a n a to m ia s t r o z c ią g a ć j e j i s to s o w a ć do w y k ła d n i in n y c h p rz e p is ó w , w k tó r y c h w c h o d z i w g rę m o m e n t z a k o ń c z e n ia p o s tę p o w a n ia w p ie r w s z e j in s ta n c ji. W s y s te m ie b o w ie m k .p .k . w n ie s ie n ie ś r o d k a o d w o ła w c z e g o n a le ż y do p o s tę p o w a n ia o d w o ła w c z e g o , a w ię c do p o s tę p o w a n ia w d r u g ie j in s ta n c ji (a r t. 369 i n a s t.). J e ż e li w ię c n p . a r t . 4 u s t a w y z dn. 16.11.1960 r . o z m ia n ie p rz e p is ó w o- k o s z ta c h są d o w y c h w s p r a w a c h c y w iln y c h (Dz. U. N r 51, p o z. 298) p r z e w id u je , że n o w e p r z e p is y o k o s z ta c h s to s u je się w s p r a w a c h w s z c z ę ty c h p rz e d d n ie m w e jś c ia w ży cie t e j u s t a w y z c h w ilą u k o ń c z e n ia p o s tę p o w a n ia w in s ta n c ji, to p rz e p is t e n m a n a w z g lę d z ie to , że n o w e o p ła ty n a le ż y p o b ie r a ć od r e w iz ji i z a ż a le ń w n ie sio n y c h p o w e jś c iu w ż y c ie t e j u s t a w y . G d y b y m ia ło b y ć in a c z e j i g d y b y do p o s tę p o w a n ia w p ie r w s z e j in s t a n c ji n a le ż a ło z a lic z y ć p o s tę p o w a n ie w s p r a w ie p r z y ję c ia r e w iz ji, to n o w e o p ł a t y n ie m ia ły b y w ogóle z a s to s o w a n ia d o s p r a w w s z c z ę ty c h p r z e d w e jś c ie m w ży cie u s ta w y , a p rz e p is a r t . 4- s t a łb y się b e z p rz e d m io to w y .

(8)

11 2 A N T O N I B Ą D K O W S K I N r 8 (44) T a k sa m o n ie n a le ż y sto s o w a ć p o w y ż sz e j z a s a d y do p rz e p is ó w d o ty c z ą c y c h w y n a g r o d z e n ia a d w o k a tó w . P a r a g r a f 31 ro z p o r z ą d z e n ia M in is tr a S p ra w ie d liw o ś c i z d n . 22.4.1961 r . w s p r a w ie w y n a g r o d z e n ia a d w o k a tó w za w y k o n y w a n ie c z y n n o śc i z a w o d o w y c h m a b rz m ie n ie a n a lo g ic z n e do c y to w a n e g o w y ż e j a r t . 4 p rz e p is ó w o k o s z ta c h są d o w y c h i s k u t k i s to s o w a n ia te j z a s a d y b y ły b y t u t a j ta k i e s a m e , c z y n ią c r ó w n ie ż i t e n p rz e p is b e z p r z e d m io to w y m . B y ło b y to je d n a k s p r z e c z n e z p o z o s ta ły m i p rz e p is a m i te g o r o z p o rz ą d z e n ia . A . B ą d k o w s k i

W n a jb liższym czasie na p ó lk a ch księgarskich ukażą się

now e k sią żk i W ydaw nictw a P raw niczego

A d a s z e w s k i Z. , C e l i ń s k i W . — C Z Y N N O Ś C I S Ą D O W E W S P R A W A C H K A R N Y C H . W z o r y i k o m e n t a r z . O p r . p ł . C e n a z ł 80,— H . F u r m a n k i e w i c z , M a r k o w s k i S . — A K T Y O S K A R Ż E N IA I R E W I Z J E O S K A R Ż Y C IE L A P U B L I C Z N E G O . C e n a z ł 28,— G r z e s z y k J . — N IE D O B O R Y (M A N K A ) W H A N D L U U S P O Ł E C Z N IO N Y M . T e k s t y , o r z e c z n i c t w o o r a z l i t e r a t u r a . O r z e c z n i c tw o o r a z w y k a z l i t e r a t u r y o p r a c o w a n e p r z y w s p ó ł u d z i a l e M . G i n t o w t a . W y d . IV w e d ł u g s t a n u p r a w n e g o n a d z . 30.VI. 1S61 r . C e n a z ł 37,— Z e w z g lę d u n a o g r a n ic z o n ą w y s o k o ś ć n a k ła d ó w d o r a d z a m y w c z e ś n ie j s z e s k ła d a n ie z a m ó w ie ń p o d a d r e s e m ; W Y D A W N IC T W O P R A W N I C Z E W A R S Z A W A , A L . U J A Z D O W S K I E 11