Stefan Mizera
Pytania i odpowiedzi prawne
Palestra 21/10(238), 58-59
1977
58 P y ta n ia t o dpow iedzi praw ne N r 10 (238) 9 ustaw y o p o d a tk u od spadków , gdyż część spadkow a pochodzi od spadkodaw cy, n ato m ia st w ym ieniona w yżej różnica — od in n ej osoby (w spółspadkobiercy).
W ątpliw ości p rak ty c zn e ro d zą się ró w n ież n a tle p rzep isó w § 1 ust. 1 p o w o ła nego wyżej rozporządzenia w sp ra w ie zw olnienia nabycia w łasności od podatków od spadków i darow izn. S porne bow iem s ta ją się czasem k r y te r ia k w alifik o w an ia rzeczy do antyków , dzieł sztuki, zaby tk ó w i kolekcji. K o n stru k c ja tych przepisów n ak a zu je p rak ty k o m poszukiw ania pow yższych k ry te rió w — p rzy stosow aniu w y k ła d n i logicznej i celow ościow ej — w p rzep isach szczególnych dotyczących pow yż szych rzeczy oraz w ek sp erty zach biegłych-rzeczoznaw ców , gdy podatnicy k w estio n u ją k w alifik ację do k o n an ą przez o rg an finansow y.
P rM IW /ł f
O D P O W I E D Z I P R Ą W I M E
P Y T A N I E :
J a k ą w a r t o ś ć b u d y n k ó w o r a z l o k a l i w d o m a c h w i e l o - m i e s z k a n i o w y c h , n a b y t y c h o d P a ń s t w a , n a l e ż y p r z y j m o w a ć p r z y w y m i a r z e p o d a t k u o d s p a d k ó w i d a r o w i z n ?O D P O W I E D Z :
Stosow nie do przepisów u sta w y z d n ia 1® g ru d n ia 1975 r. o p o d atk u od spadków i darow izn (Dz.U. N r 45, poz. 2128) nabycie w łasności rzeczy zn ajd u jący ch się w k r a ju i p ra w m a jątk o w y ch w ykonyw anych w k r a ju w drodze sp a d k u lu b darow izny przez osoby fizyczne i osoby p ra w n e nie będ ące jed n o stk a m i gospodarki uspołecz nionej podlega — od dnia 1 stycznia 1976 r. — pod atk o w i od sp adków i darow izn (poprzednio pod atk o w i od nabycia p ra w m ajątkow ych). P rz y u sta la n iu obow iązku podatkow ego i podstaw y opod atk o w an ia w tym zakresie przepis a r t. 8 ust. 1 w spom nianej u sta w y stanow i, że w a rto ść n ab y ty ch rzeczy i p ra w m a jątk o w y ch p rzy jm u je się w w ysokości po d an ej przez nab y w cę (spadkobiercę, obdarow anego), chyba że szczególne przep isy sta n o w ią inaczej. Je śli chodzi o b u d y n k i m ieszkalne bądź lokale stan o w iące o d rę b n ą nieruchom ość, przepis a rt. 8 u st. 4 u sta w y u sta la zasadę, że w a rto ść b u d y n k ó w m ieszkalnych i in n y c h zabudow ań ubocznych — z w yłączeniem b u d y n k ó w w ielom ieszkaniow ych, w k tó ry c h n a je m lo k a lu n a stę p u je n a p o d sta w ie decyzji a d m in istra c y jn e j o przydziale — p rz y jm u je się w w ysokości nie niższej od szacunku ty c h dom ów d la celów obow iązkow ego ubezpieczenia od ognia w roku, w k tó ry m d o k o n u je się w y m ia ru po d atk u . G en e ra ln ie biorąc, pod staw ę o p odatkow ania stan o w i w arto ść n abytych rzeczy i p ra w m a ją tk o w y c h po p o trąc en iu długów i ciężarów (czysta w artość) u sta lo n a w ed łu g sta n u rzeczy i p ra w w d niu nabycia i cen ryn k o w y ch <z dn ia dokonania w y m ia ru po d atk u .
W p rak ty c e stosow ania przepisów w spom nianej u sta w y w yłoniły się w ą tp li wości co do praw idłow ego u sta le n ia p o d sta w y opod atk o w an ia przy nab y ciu w d ro dze spadku (lub zapisu) b ąd ź w drodze darow izny n a b y ty c h przez spadkodaw ców lub darczyńców od P a ń stw a b u d y n k ó w oraz lokali w dom ach w ielom ieszkanio wych, a to z tego w zględu, że ceny nabycia ta k ich p rze d m io tó w (nieruchom ości) w m ia sta ch zostały o k reślo n e w drodze przepisów szczególnych, a m ianow icie
N r 10 (236) N o ta tk i 59 ro zporządzenia R ady M inistrów z dn ia 18 m a ja 1970 r. w sp raw ie sprzedaży ¡przez P ań stw o budy n k ó w z rów noczesnym o d d aw a n iem d ziałe k w u żytkow anie w ieczyste (Dz.U. z 1976 r. N r 2, poz. 9; zm .: DzjU. z 1975 r. N r 45, poz. 335). T e ceny n ab y c ia m a ją c h a r a k te r re g la m e n to w a n y i nie są tożsam e z cenam i rynkow ym i. P o n ad to przy n a b y w a n iu od P a ń stw a dom ów m ieszkalnych oraz lokali w dom ach w ielom ieszkaniow ych stosow ane są różnego rod zaju zniżki, b o n ifik a ty i um orzenia, zm niejszające ceny nabycia.
W celu jednolitego stosow ania przepisów u sta w y o p o d atk u od spadków i d a row izn M inister F in an só w o kólnikiem N r 22/P O z d n ia 13 w rześnia 1976 r. (Dz. U rzędow y Min. F in an só w N r 18, poz. 34) udzielił podległym organom w iążących w yjaśn ień co do u sta la n ia w arto ści nab y ty ch od P a ń stw a budynków oraz lokali w dom ach w ielom ieszkaniow ych d la celów w y m ia ru p o d atk u od spadków i d a- rozw izn. W m y śl tych w yjaśnień, w w y p ad k a ch gdy przed m io tem sp a d k u lub darow izny je s t b u d y n ek lu b praw o od ręb n ej w łasności lo k alu w dom u w ielo- m ieszkaniow ym , n a b y te p rze z spadkodaw cę lu b darczyńcę od P ań stw a , należy p rz y j m ow ać w arto ść b u d y n k u lu b lo k a lu do po d staw y o p o d atk o w an ia p o d atk iem od spadków i d aro w iz n w w ysokości ceny sprzedaży przez P ań stw o obow iązującej w dniu dokonyw ania w y m ia ru tego po d atk u , z u w zględnieniem odpisów n a zuży cie b u d y n k u lu b lo k alu , l e c z b e z o d l i c z e n i a p r z y z n a w a n y c h n a b y w c o m b o n i f i k a t i u l g w s p ł a c i e u s t a l o n e j c e n y .
D odatkow o należy zaznaczyć, że ¡podatek należny od nabycia w drodze spadku przez m ałżonka i zstępnych spadkodaw cy: 1) dom u jednorodzinnego i sam odziel nego lo k alu m ieszkalnego oraz 2) spółdzielczego p ra w a do lo k a lu typu w łasn o ściow ego — jeżeli spadkobiercy ci do dnia o tw arcia sp ad k u zam ieszkiw ali w tym dom u lu b lo k alu — obniża się o 50% ustaw ow ej wysokości p o d atk u określonej w edług skal, ja k ie są podane w art. 14 u sta w y o p o d atk u od spadków i darow izn. a dii). S te fa n Mizera
IV
O T A T K I
Stanowisko adwokatury w sprawie
nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego
W toczącej się od dłuższego czasu d y sk u sji pu b liczn ej w sp raw ie p otrzeby w p ro w ad zen ia zm ian w kodeksie p ostępow ania a d m in istra cy jn e g o 1 w łączyła się rów nież a d w o k a tu ra w drodze zgłoszenia przez P rezy d iu m N RA u w ag na te m a t oceny r e a li zacji przepisów ¡obowiązującej od dnia 1 sty czn ia 1901 r. ogólnej p ro ce d u ry a d m i n istra c y jn e j o raz p rze d staw ie n ia propozycji m ający ch na c e lu p rzede w szystkim u sp ra w n ie n ie p o stę p o w an ia ad m in istracy jn eg o . Im p u lse m do zajęcia stan o w isk a w tych doniosłych k w estiac h stało się w y stą p ien ie przew odniczących d w u K om isji S e jm o w y c h 1 2 do p rezesa NRA o n ad e sła n ie uw ag i w niosków co do stosow ania w p ra k ty c e przepisów k.p.a. przez o rg a n y a d m in istra c ji p aństw ow ej. W spom niane K o m isje oczekiw ały w szczególności uw ag co do: 1) term inow ości z a ła tw ian ia sp raw1 Dz. U. z 1960 r . N r 30, p o z. 16; z m ia n y : Dz. U. z 1962 r. N r 33, poz. 156, z 1972 r. N r 49, poz. 314, z 1973 r. N r 47, .poz. 276 1 z 1975 r. N r 16, poz. 91.
2 M ia n o w ic ie K o m is ji P r a c U s ta w o d a w c z y c h o ra z K o m isji A d m in is tra c ji, G o s p o d a rk i T e r e n o w e j i O c h ro n y S ro d o w s k a .
