• Nie Znaleziono Wyników

Stan i ruch zatrudnionych 1971 r.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Stan i ruch zatrudnionych 1971 r."

Copied!
140
0
0

Pełen tekst

(1)

WOJEWÓDZKI

URZĄD

STATYSTYCZNY

W KRAKOWIE

(2)

Kreska (—) — zjawisko nie występuje.

Zero (0) — zjawisko istnieje, jednakże w ilościach mniejszych od liczb, które mogłyby być wyrażone uwidocznionymi w tablicy zna­

kami cyfrowymi, np.: jeżeli produkcja wyrażona jest w ty­

siącach ton (w liczbach całkowitych), znak (0) oznacza, że produkcja w danym przypadku nie osiąga 0,5 tys. ton.

Kropka ( . ) — zupełny brak informacji, albo brak informacji wiarygodnych., Znak (X) — wypełnienie rubryki, ze względu na układ tablicy, jest nie­

możliwe lub niecelowe. t

„W tym” — oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy ogólnej.

WAŻNIEJSZE SKRÓTY zł — złotych

tys. — tysiąc min — milion t — tona

1 — litr m — metr

nv — metr kwadratowy szt. — sztuka

Uwaga: Niektóre dane liczbowe mają charakter tymczasowy i mogą ulec

zmianom w późniejszych opracowaniach Urzędu Statystycznego.

(3)

SPIS RZECZY

Str.

PRZEIB10WA ... 3

UWAGI METODOLOGICZNE... 4

UWAGI ANALITYCZNE... ... 10

I Wprowadzenie ... 10

II Dynamika zatrudnienia... 10

III Struktura zatrudnienia... 12

IV Podział na miasto i wieś ... 14

V Zatrudnienie według powiatów ... 15

VI Zatrudnienie przy pracy nakładczej, osoby wynagradzane z funduszu agencyjno-prowizyjnego, agenci ... 17

a/ zatrudnienie przy pracy nakładczej ... 1?

b/ osoby wynagradzane z funduszu agencyjno-prowizyjnego ... 18

c/ agenci ... 18

VII Pracownicy młodociani w gospodarce uspołecznionej ... 18

VIII Zatrudnienie według poziomu wykształcenia... 19

IX Kobiety korzystające z urlopu bezpłatnego,udzielonego w celu sprawowania opieki nad małymi dziećmi... 21

X Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej według resortów... 22

XI Ruch zatrudnionych ... 24

a/ przyjęcia do pracy... 24

b/ zwolnienia z pracy... 26

Tablice statystyczne 1. Ważniejsze dane o zatrudnieniu ... 50

2« Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej według działów gospodarki narodowej ... J6 5# Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej według działów i gałęzi gospodarki narodowej ... 42

4. Pracownicy pełnozatrudnieni w gospodarce uspołecznionej według działów i gałęzi gospodarki narodowej ...*... 54

(4)

1. źródła Informacji

Materiałem źródłowym w zakresie stanu i ruchu zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej aą badania statystyczne przeprowadzone przez Wojewódzki /Miejski/

Urząd Statystyczny na formularzu ZK. W formularzu tym ujęte są następujące trzy grupy zagadnień i

Grupa I - dane według etanu w dniu 31.XII. obejmujące informacje o i

- pracownikach pełnezatrudnionyoh / z wyodrębnieniem pracowników fizycznych araz zatrudnionych w miastach i na wsi /, pracownikach sezonowych, pracownikach zatrudnionych dorywczo oraz pracownikach niepełnozatrudnienyoh / w tym pracow­

nicy dla których głównym miejscem pracy jest jednostka sprawozdawcza/,

- osobach zatrudnianych przy pracy nakładczej, osobach wynagradzanych z funduszu agencyjne-prewizyjnege, osobach zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej zryczałtowanej, osobach zatrudnianych przez agentów,

- uczniach i młodocianych.

Grupa II - dane o przyjęciach i zwolnieniach pracowników w okresach ręcznych.

Wśród pracowników przyjętych wyodrębnieni są i

- absolwenci szkół / wyższych, pomaturalnych, liceów ogólnokształcących, techni­

ków i szkół przysposobienia rolniczego oraz zasadniczych szkół dla pracuj ą- oyoh 1 dla niepraoującyoh, szkół przysposobienia rolniczego oraz zasadniczych szkół rolniczych/

- osoby podejmujące pracę zawodową po raz pierwszy,

- pracownicy przychodzący de pracy z rolnictwa uspołecznionego i indywidu­

alnego,

- pracownicy, którzy uprzednie pracowali w zakładach pracy uspołecznionych i nieuspołecznionych poza rolnictwem oraz pracownicy przyjęci - przeniesie­

ni służbowo oraz przyjęci za ebepólnym porozumieniem stron,

- pracownicy przeniesieni służbowo w ramach jednostki sprawozdawczej z terenu innego województwa, powiatu, miasta,

- kobiety powracające de pracy z urlopu bezpłatnego, otrzymanego w celu sprawo­

wania opieki nad małymi dzieómi,

- pozostali przyjęci do pracy / np. pracownicy, którzy powrócili de pracy po odbyciu służby wojskowej /.

Wśród pracowników zwolnionych wyodrębniono t - zwolnionych przez zakład pracy

- zwolnionych na własną prośbę

- przeniesionych służbowe oraz zwolnionych za obopólnym porozumieniem stron - pracowników, którzy samowolnie opuścili pracę

- pracowników, którzy przeszli na emeryturę lub rentę

(5)

. pracowników zmarłyoh

- »wełnianych z innych przyczyn

- przeniesionych służbowa w ramach jednostki sprawozdawczej na teren Innega województwa, pewiatu, miasta

- kebiety, które »trzymały urlep bezpłatny w celu aprawewania apteki nad małymi dziećmi.

Grupa III - dane » peziemie wykształcenia z uwzględnieniem podziału na pracow­

ników posiadających wykształcenie i - wyższe

- średnie zawedewe

- średnie ogólnokształcące - zasadnicze zawedewe - pozostali.

Wszystkie wyżej wymienione infermaoje podane są a uwzględnieniem podziału na płeć pracowników.

2. Zakres informacji

Informacje o zatrudnieniu ujmują zatrudnionych w jednostkach państwowych, spółdzielczych i organizacji społecznych bez względu na formę planowania / plan centralny, plan terenowy / oraz formę organizacyjno - prawną.

Informaoje nie ujmują danych o zatrudnionych w jednostkach budżetowych podległych Ministerstwu Obrony Herodowej i Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Dane dotyczące ruchu zatrudnionych nie ujmują ponadto organizacji politycznych i społecznych ze względu na stosunkowo nieznaczne wielkości w tym zakresie.

3. Metody grupowania danych statystycznych

Podział zatrudnionych na działy i gałęzie gospodarki narodowej Jest zgodny z klasyfikacją Gospodarki Narodowej, wprowadzoną zarządzeniem Nr 43 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 1 lipce 1969 roku w sprawie zmian w klasyfikacji Gospodarki Narodowej obowiązującej od dnia 1 stycznia 1971 roku.

Zarówno wielkości dotyczące stanu zatrudnienia jak i ruchu zatrudnionych badane są według każdorazowego stanu organizacyjnego.

4. Podstawowe pojęcia stosowane w badaniach statystyki stanu 1 ruchu zatrudnionych

Stan zatrudnienia w zakładzie pracy - do stanu zatrudnienia zalicza się pracowników pełnozatrudnionyoh oraz niepepłnozatrudnie- nyoh, / bez przeliczenia na pełne etaty / stałych 1 sezonowych, ujętych

w

ewidencji jednostki sprawozdawczej, wynagradzanych z osobowego funduszu płao, bez względu na to, czy w »krosie sprawozdawczym byli obeoni w pracy, czy nie, niezależnie ed przyczyny nieobecności / choroba, urlop, delegacja służbowa itp /. Pracownicy czasowo delegowani przez macierzysty zakład do praoy w innym zakładzie na okres krótszy niż 1 rok, są zaliczani do zatrudnionych w tym

zakładzie, w którym otrzymują wynagrodzenie za pracę.

(6)

Pracownio? delegowani przez macierz?sty zakład do prac? w innym zakładzie na okres dłuższy niż 1 rok są zaliczani do zatrudnionych w tym zakładzie pracy w którym aktualnie pracują.

Do stanu zatrudnienia nie zalicza się czasowo zatrudnionych słuchaczy szkół, odbywających praktykę wakacyjną, a także pracowników, z którymi zawarto umowę e dzieła lub umowę zlecenia / tzw. prace zlecone /, opłaconych z bezosobowego funduszu płao.

Podstawą kwalifikowania pracowników do poszczególnych grup, tj. do pełno- zatrudnionych, niepełnozatrudnionych, sezonowych, zatrudnionych przy pracy nak­

ładczej, wynagradzanych z funduszu agencyjno-prowizyjnego oraz uczniów - są odpo­

wiednie ustalenia umów zawartych z zatrudnionymi osobami.

Praoown.ioy pełnozatrudnieni -są to pracownicy,

którzy pracują w pełnym wymiarze godzin pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Pracownicy sezonowi -są to pracownicy pełnozatrudnieni, z którymi zawarto umowę o pracę na okres z góry określony, a więc pracownicy przyjęci do sezonowych prac rolnyoh, w przemyśle, w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej itp.

Pracownicy zatrudnieni dorywczo - są to pracowni­

cy zatrudnieni w pełnym wymiarze godzin pracy na stosunkowo krótki okres czasu,

w

zasadzie nie dłuższy niż 1 miesiąc, do wykonania określonych prao pomocni­

czych i są wynagradzani z osobowego funduszu płac.

Pracownicy zatrudnieni dorywczo, wynagradzani z osobowego funduszu płac

występują tylko w gospodarstwach leśnych oraz w przedsiębiorstwach geodezyjnych.

Pracownicy niepełnozatrudnieni - są to pracownicy, którzy zgodnie z umową o pracę pracują stale w niepełnym wymiarze godzin pracy i są wynagradzani z osobowego funduszu płac.

Pracownicy niepełnozatrudnieni w głównym miejscu praoy -są to pracownicy niepełnozatrudnieni, w odniesieniu do których nie jest stosowana tzw. zwyżka podatku od wynagrodzeń z tytułu

dodatkowego zatrudnienia / podatek od wynagrodzeń ulega podwyźoe o 50 % w drugim miejscu pracy i o 100 % w trzecim miejscu pracy /.

Rencistów zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin pracy traktuje się na równi w zatrudnionymi w głównym miejscu pracy.

Uczniowie -do uczniów zalicza się t

a/ młodocianych, z którymi zawarto umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy,

b/ pełnoletnich, którzy jako młodociani zawarli z zakładem praoy umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej praoy i po osiągnięciu pełnoletnośoi kontynuują tę naukę na zasadach tej umowy.

Uczniowie, z którymi zakład praoy zawarł umowę o naukę zawodu, pobierają w zakła­

dzie praoy naukę praktyczną indywidualnie xub zespołowo, niezależnie od tego, ozy uczęszczają do szkół zawodowych dla pracujących /przyzakładowych lub dokształcających /*

(7)

Uczniowie ujęci są w ewidencji personalnej zakładu pracy i otrzymują wynagro­

dzenie z funduszu płac uczniów, zgodnie z postanowieniami uchwały Hr 28 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1964 r. w sprawie zasad gospodarowania funduszem płac uczniów /M.P. Hr 13, poz# 58 /•

Ponadto w górnictwie do grupy uczniów zalicza się robotników pełnoletnich w okresie początkowych 28 dni pracy#

Młodociani - do młodociany oh zalicza się pracowników, których wiek nie przekracza 18 lat. Pojęcie pracownika młodocianego nie jest równoznaczne z pojęciem ucznia z uwagi na to, że pracownicy młodociani występują również w grupie zatrudnionych poza uczniami, z drugiej zaś strony, jak wspomniano w wyjaśnieniu dotyoząoym uczniów, część uczniów jest w wieku ponad 18 lat.

Pracownikami fizycznymi - są oi pracownicy, do których stosuje się przepisy o umowie o pracę pracowników fizycznych, tj. dwutygodniowy okres wypowiedzenia, pobieranie w okresie choroby zasiłków chorobowych, a nie wynagrodzenia z funduszu płac itp.

Pracownikami umysłowymi - sąoi pracownicy, do których stosuje się przepisy o umowie o pracę pracowników umysłowych, tj. trzymie­

sięczny okres wypowiedzenia, pobieranie w okresie choroby do 3 miesięcy wynagrodzenie z funduszu płac, a nie zasiłków chorobowych / o ile specjalno przepisy nie stanowią inaczej /.

Praca nakładcza -do osób wykonujących pracę nakładczą zalicza się osoby, z którymi.zawarto umowę o wykonanie pracy nakładczej^

Zgodnie z uchwałą Hr 191 Rady Ministrów z dnia 20 lipoa 1965 roku w sprawie, rozwoju w latach 1965 - 1970 pracy nakładczej, wykonywanej na zlecenie jednostek gospodarki uspołecznionej /M.P. Hr

46

, poz. 255 / pracą nakładczą jest zarob­

kowe wykonywanie przez osoby fizyczne na zlecenie i rachunek jednostki gospodar­

ki uspołecznionej / nakładów / następujących czynności t

a/ wytwarzanie artykułów, przedmiotów lub ich części z materiałów powierzonych przez nakładcę; z surowców własnych będących przedmiotem skupu

1

wiklina, trzcina, glina lub inne / określone przez Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości /,

b/ wykańczanie, uszlachetnianie, naprawa i konserwacja artykułów, przedmiotów lub lob części oraz świadczenia innych usług, powierzonych przez nakładcę.

Osoby wynagradzane z funduszu agenoyjno- prowizyjnege - fundusz agencyjno-prewizyjny wypłacany jest osobom, z którymi zawarto umowy agencyjne i których wynagrodzenia uzależniono jest od wartości dokonanych transakcji sprzedaży lub kupna względnie wartości wyko­

nanych usług. Osoby wynagradzano z funduszu agencyjno-prewizyjnege występują prawie we wszystkich działach gospodarki narodowej.

I tak np. w dziale gospodarki narodowej

1

- przemysł - są te osoby zatrudnione przy skupie mleka, przy obsłudze punktów skupu ziemniaków ;

z - rolnictwo - inseminatorzy oraz oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa ; - leśnictwo - osoby zatrudnione przy okupie runa leśnego ;

(8)

- obrót towarowy - agenci prowadzący kioski i małe sklepy, agenci zatrudnieni

w

gastronomii, osoby zatrudnione przy.sprzedaży obneśnej, obwoźnej, sprzedaw­

cy

w

kioskach " Ruchu", osoby prowadzące stacje benzynowe ;

- administracja państwowa - sołtysi wynagradzani z funduszu agencyjno-prowizyj- nege, z tytułu inkasa podatków ;

- instytucje finansową i ubezpieczeniowe - agenci Państwowego Zakładu Ubezpie­

czeń, osoby prowadzące agencje zakładowe PKO oraz kolektorzy zatrudnieni

w

przedsiębiorstwie Totalizator Sportowy oraz terenowych grach liczbowych.

Agencja zryczałtowana - pod pojęciem agenta pracującego

w

systemie agencji zryczałtowanej należy rozumieć osobę fizyczną nie będącą pracownikiem przedsiębiorstwa uspołecznionego, a związaną z przedsiębiorstwem umową o wpłacanie przedsiębiorstwu określonej kwoty zysku z prowadzonej w imieniu przedsiębiorstwa sprzedaży detalicznej, gastronomicznej lub usługowej.

Dane dotyczące agentów wykazane łącznie z danymi dotyczącymi osób zatrudnionych przez agentów.

Agencja zryczałtowana występuje przede wszystkim w dziale gospodarki narodowej obrót towarowy,

Do pracowników przyjętych do pracy - zalicza

się pracowników, z którymi zakład pracy zawarł umowę o pracę.

Odnosi się to także do tych osób, które podjęły pracę w wyniku umowy o pracę i po krótkim okresie czasu przerwały pracę z różnych przyczyn. Ponadto dla celów badań statystycznych do pracowników przyjętych zalicza się również pracownice, powracające do pracy z urlopu bezpłatnego, udzielonego zgodnie z postanowieniami uchwały Rady Ministrów Nr 158 z dnia 24 maja 1968 r. w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi

/M.P.Nr 24, poz. 154 /.

Do pracowników zwolnionych z pracy - zalicza

się tych pracowników, z którymi zakład pracy rozwiązał umowę o pracę i którzy przestali pracować.

Ponadto dla celów badań statystycznych do pracowników zwolnionych zalicza się również pracownice, które otrzymały urlop bezpłatny, udzielony zgodnie z posta­

nowieniami cytowanej wyżej uchwały Rady Ministrów Nr 158 z dnia 24 maja 1968 r.

Jeżeli pracownik otrzymał wypowiedzenie umowy e pracę, lecz po upływie terminu wypowiedzenia pracuje nadal / ewentualnie na nowych warunkach pracy i płac /, wówczas pracownika tego nie traktuje się ani jako zwolnionego ani jako nowo przyjętego. Wyjątkiem od tej zasady są przypadki, w których z pracownikiem zatrudnionym dotychczas na pełnym etacie zawarto umowę o zatrudnieniu w niepeł­

nym wymiarze godzin pracy; w tym przypadku pracownika tego traktuje się jako zwolnionego z grupy pracowników pełnozatrudnionych i przyjętego w grupie pracow­

ników niepełnozatrudnionych.

Współczynnik przyjęć - jest to stosunek procentowy liczby pracowników przyjętych do pracy w okresie sprawozdawczym do stanu zatrudnie­

nia w końcu okresu poprzedzającego okres sprawozdawczy. W niniejszej publi­

kacji współczynnik przyjęć dla roku 1971 obliczono, dzieląc liczbę pracowników pełnozatrudnionych, przyjętych do pracy w roku 1971 przez liczbę pracowników

(9)

Współczynnik zwolnień - Jest te stosunek procentowy liczby pracowników zwolnionych w okresie sprawozdawczym do stanu zatrudnienia w końcu okresu poprzedzającego okres sprawozdawczy.

W niniejszej publikacji współczynnik zwolnień dla roku 1971 obliczone dzieląc liczbę pracowników p ełnoz at rudnicny ch zwolnionych z pracy w 1971 roku przez

liczbę pracowników pełnezatrudnienych według stanu w dniu 31.XII.1970 r. i następ­

nie mnożąc otrzymany iloraz przez 100.

Absolwenci - do absolwentów zalicza sie osoby, które uzyskały dyplom ukończenia szkoły wyższej,przez osoby, które uzyskały świadectwo stwierdzające ukończenie zasadniczej szkoły zawodowej, technikum / szkoły równorzędnej /, liceum ogólnokształcącego, szkoły pomaturalnej, a podjęta praca jest ioh pierwszą pracą zawodową po ukończeniu nauki / studiów /.

Do absolwentów zalicza sie również te osoby spośród byłych uczniów, zatrudnionych w zakładach pracy w celu nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy, które po ukończeniu nauki zawodu przestały byś uczniami, otrzymały zaświadczenie

o odbytej nauoe i w wyniku tego zostały przeniesione do grupy pracowników.

Do stanu zatrudnienia na terenie danego województwa, powiatu / miasta wydzielonego / zalicza sie * - zatrudnionych stale lub sezonowo w zakładach pracy położonych w obrębię granie

administracyjnych województwa, powiatu / miasta wydzielonego /,

- zatrudnionych w zakładach, oddziałach, rejonach energetycznych, delegaturach, gospodarstwach rolnych, gospodarstwach rybackich, budowach, sklepach fabrycz­

nych itp., znajdujących się w obrębie granic administracyjnych danego woje­

wództwa, powiatu / miasta wydzielonego/, a podległych przedsiębiorstwom, których siedziba mieści się poza granicami administracyjnymi województwa, powiatu / miasta wydzielonego /,

- pracowników przedsiębiorstw / jednostek równorzędnych / i instytucji mają­

cych siedzibę na terenie danego województwa, powiatu /miasta wydzielonego/, delegowanych na podstawie delegacji służbowej do miejsca pracy / np. miejsca budowy /, położonego poza granicami województwa, powiatu / miasta wydzielo­

nego / o ile okres delegowania trwa nie dłużej niż 1 rok.

Pracowników tych zalicza się de pracujących na terenie tego województwa, powiatu / miasta wydzielonego / na terenie którego znajduje się siedziba ioh macierzystego przedsiębiorstwa / jednostki równorzędnej /,

- zatrudnionych w drużynach pociągowych / kenduktorskich, lokomotywowych / przedsiębiorstwach Polskie Koleje Państwowe oraz w wagonach restauracyj­

nych i sypialnych P.P. Wagonów Sypialnych i Restauracyjnych "Wars" - zalicza się według siedziby jednostek macierzystych / gniazd, drużyn, lokomotywowni/

położonych na terenie administracyjnym danego województwa, powiatu /miasta wydzielonego /.

pełnezatrudnienych według etanu w dniu 31.XII.1970 r. i mnożąc następnie otrzyma­

ny iloraz przez 100.

(10)

I. WPROWADZENIE

Zatrudnienie w gospodarce narodowej#- obejmującej gospodarkę uspołecznioną or#z gospodarkę nieuspołecznioną poza rolnictwem, wynosiło /bez uczniów/ według stanu na dzień 31 .XII.1971 r. w województwie krakowskim 551974- osób, z czego 52564-0 osób przypada na gospodarkę uspołecznioną, a 26354- na nieuspołecznioną poza rolni­

ctwem.

Z ogólnej ilości 551974- osób zatrudnionych w gospodarce aspołecznej przypada:

- 93»3 % na pełnozatrudnionych łącznie z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi - 1,6 % na niepełnózatrudnionych w głównym miejscu pracy

- 2,8 % na zatrudnionych przy pracy nakładczej

- 2,0 % na wynagradzanych z funduszu agencyjno-prowizyjnego - 0,3 % na agentów i osoby zatrudnione przez agentów.

W stosunku do roku ubiegłego udział pełnozatrudnionych w liczbie zatrudnio­

nych ogółem wzrósł o 0,7 punktów, przy czym wskaźniki dla innych rodzajów zatru­

dnienia pozostały prawie na niezmienionym poziomie.

II.DYNAMIKA ZATRUDNIENIA

Liczba zatrudnionych ogółem wzrosła w stosunku do 1970 r. o 2,0 % , przy czym znaczniej bo o 4,5 % wzrosła liczba osób pełnozatrudnionych , stanowiących podstawowi grupę zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej. Wskaźniki wzrostu zatrudnienia w po­

szczególnych rodzajach zatrudnienia wykazują w badanym okresie w porównaniu do analo­

gicznych wskaźników obliczonych dla roku ubiegłego, bardzo znaczne różnice, które zostały zestawione w następującej tablicy :

TAEL. 1 WSKAŹNIKI WZROSTU W POSZCZEGÓLNYCH RODZAJACH ZATRUDNIENIA

LATA

1970 1969

1971

J\7 tym ipełnoza- Jtrudnie- ni i nie Ogół-Ipełnoza- em Jtrudnieni

w głównym ,miejscu ipracy

---- -f---

1,9 ! 1,9

"T--- I . 2,0 i 4,5 l 1970 i

--- L_____i----

Pełnozatrudnieńi

razem

1,8

4,4

w tym sezo­

nowi i dory­

wczo zatru­

dnieni

14,5

0,0

fizy-I ezni !

-"[-NIepeIno- jzatrudnieni

w tym w głó- I

irazem ii

"T"

i Ii .

-4-

2,1 1,2

i,8 |l2,3 i ____ i____

wnym miej­

scu pracy

10,6

11,6

dnieni ,dzani P'S? Indolu, pracy lagen-

czej [zy jne- zatrud- ______ -i£°____J

8gen-i

'osoby iprzez i agen-

!tow nione I 5,6 I 3,8 I 12,7

10,0 I 14,1 | 1,2 1 i i i --- 1--- 1_____

(11)

Pomimo tak znacznego wzrostu liczby pełnozatrudnionych, zatrudnionych przy pracy nakładczej oraz osób wynagradzanych z fundus tu agencyjno-prowizyjnego Istnieje stale na terenie województwa krakowskiego niedobór wolnych miejsc pracy dla kobiet, zwłaszcza nie posiadających zawodu. Niedobór ten występuje głównie w powia­

tach t Limanowa, Myślenice, Olkusz, Tarnów, Żywiec.

Również wskaźniki wzrostu zatrudnienia w poszczególnych działach gospoda­

rki narodowej uległy znacznym zmianom w stosunku do poziomu tych wskaźników

z roku 1970. Zamiany te zostały spowodowane częściowo zmianą wielkości zatrudnie­

nia w tych działach, a częściowo na skutek wprowadzenia dla lat 1970 i 1971 nowej klasyfikacji gospodarki narodowej, w stosunku do której zatrudnienie z 1969 r. nie

zostało doprowadzone do porównywalności. Dlatego też i wskaźników ubiegłorocznych nie można porównywać z obecnymi.

TABL.2 WSKAŹNIKI WZROSTU ZATRUDNIENIA®^ W 1971 R W STOSUNKU DO 1970 R.

W POSZCZEGÓLNYCH DZIAŁACH GOSPODARKI NARODOWEJ

Ogółem Przemysł

Budowni­

ctwo

Rolni­

ctwo

Leśni­

ctwo

Transportj

i j

Łączność j

—1

Handel

Gospodarka mieszkanio wa i komu­

nalna

Nauka

M 4,6 2,5 6,0 -1,4 4,8 | 6,4 10,9 -12,6

TABL. 2 /dok./

Oświata i wychowanie

Kultura i sztuka

Ochrona zdro­

wia, opieka społeczna i kultura fizy­

czna

1 Administracja 1

-F-isf;

nia j wa

i

J

3,2 - 4,1 6,4 4,3 | 0,6 | 1,0

a/ Fełnozatrudnieni łącznie z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi.

Najwyższy odsetek wzrostu zatrudnienia wystąpił w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej, na który składa się stały rozwój sieci spółdzielni mieszkaniowych oraz fakt, że w dziale tym liczba zatrudnionych jest niewielka /15585/ i wzrost zatrudnie­

nia o 1357 osób powoduje znaczny wzrost wskaźnika. Znaczny przyrost zatrudnienia w handlu spowodowany został ujawnieniem nowych jednostek WSS "Społem", a ponadto kilku­

osobowym wzrostami zatrudnienia w większej ilości jednostek, które w sumie dają dość znaczną różnicę.

Wzrost zatrudnienia w rolnictwie uspołecznionym przy równoczesnym gwałtownym spadku zatrudnienia w dziale nauka został spowodowany przeniesieniem 120 osób zatru­

dnionych w Zootechnicznym Zakładzie Doświadczalnym w Balicach z działu nauka do dzia­

łu rolnictwo / w obu działach liczba zatrudnionych niska, stąd wahania wskaźników duże/« W ochronie zdrowia, opiece społecznej i kulturze fizycznej, oprócz pewnej li­

czby ujawnionych jednostek /izby porodowe/, utworzone zostały Zespoły Opieki Zdrowo­

tnej w Myślenicach, Proszowicach i Oświęcimiu, powodując znaczny wzrost zatrudnie­

nia w tym dziale.

(12)

W dziale przemysł nastąpił wzrost zatrudnienia o 4,6

%

przy równoczesnym wzroście produkcji globalnej o 7,1

%•

Przyrost zatrudnienia w przemyśle stanowi 50,8%

ogółu przyrostu zatrudnienia, wynoszącego w 1971 r* 20742 osób* Szczegółowy podział tej liczby na poszczególne działy gospodarki narodowej przedstawia się następująco t TABLV 5

DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ

Przyrost zatrudnienia w liczbach bez­

względnych

w odsetkach do ogółem

OGÓŁEM 20742 100,0

w'tym :

Przemysł 10537 50,8

Budownictwo 942 4,5

Transport i Łączność 2330 11,2

Handel 2450 11,8

Gospodarka mieszkaniowa i komunalna 1337 6,5

Oświata i wychowanie 995 4,8

Ochrona zdrowia,opieka społeczna i kultura

|

fizyczna 1649 8,0

Pozostałe działy 502 i 2,4

III. STRUKTURA ZATRUDNIENIA

Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej, według działów gospodarki narodowej, nie uległa zasadniczym zmianom w stosunku do roku ubiegłegĄ ani też do trzech lat poprzedzających badany okres. Niewielkiemu zmniejszeniu uległ wskaźnik zatrudnionych w budownictwie, przy równoczesnym niewielkim wzroście zatrudnienia

w

handlu. W sumie 87,5% tj.4)6667 pracowników pełnozatrudnionych skupiają działy : przemysł, budownictwo, transport i łączność, handel, ochrona zdrowia oraz oświata i wychowanie. Szczegółowe rozliczenie struktury zatrudnienia podane zostało w tabl.4

Oddział kobiet w całości zatrudnienia ulega stale systematycznemu zwiększe­

niu co jest dowodem postępującej aktywizacji kobiet. Największa liczba kobiet zatru­

dniona jest oczywiście w podstawowym dziale gospodarki uspołecznionej tj. w przemyśle /39,5

%/

oraz w działach x handel / 15,0 %/, oświata

X

wychowanie /14,2 %/,ochrona

zdrowia,opieka społeczna i kultura fizyczna /10,8%/.

Porównując udział zatrudnienia kobiet do wielkości zatrudnienia w danym dzia­

le, stwierdzić należy, że sześć działów gospodarki narodowej a to t handel /

70

,

2

% .

udziału kobiet/, oświata i wychowanie /77,1 %/,kul tura i-sztuka /60,2 %/, ochrona zdrowia opieka społeczna i kultura fizyczna /74,5 %/» finanse 1 ubezpieczenia /75,1 %/,

i administracja /60,8

%

/są zdecydowanie sfeminizowane i skupiają prawie

50 %

ogółu

kobiet zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej.

(13)

tabl.4 struktura zatrudnienia0^w gospodarce uspołecznionej według działów

GOSPODARKI NARODOWEJ W PODZIALE NA MIASTA I WIEŚ * i

ŁASA-

Ogółem Miasta Wieś

w tym

%

ko- w tym |

%

ko- [iu tym

%

ko- DZIALI GOSPODARKI kobie- biet razen kobie-j blat razem ico- biet w

NARODOWEJ ty w dzia

le

ty ; ii

w dzif

le hDie­

ty

dzia­

le OGÓŁEM 1970 100,0 100,0 57,5 100,C 100,oi 38,5 100,0 100,0 41,8

1971 100,0 100, o| 58,3 100,d 100,oj 37,6 100,0 100,0 40,5

Przemysł 1970

1971

48,4

48,9

$f? ll'Ą 8*. I m m m m

Budownictwo 1970 8,1 2,6 11,9 8,0

tj?

13,1 6,7 j 1,2 7,7

1971 7,9 2,5. 12,1 8,2 13,1 6,9 j 1,3 7,9

Rolnictwo 1970

1971

i:i

1:?|

IW

0,8!0,8 8:?

łt;i

I:®[

w Ii:!

Leśnictwo 1970 2,5 1,3 19,8 1,0 0,7 23,7 6,8 3,1 19,0

1971 &,5

1’2

5,6'

20,7 0,9 0,6 26,1 7,2 3,3 18,5

Transport 1970 10,3 19,5 9,8j 5,1 20,2 9,7 4,8 20,5

i Łączność 1971 10,4 5.5 20,4 10,1 5,6 20,7 11,2 5,3 19,3 Handel 1970 8,2 15,0| 69,4 8,8 16,6 73,0 11,0 17,9 67,9 1971 8,4 15,4 70,2 8,1 15,2 70,7 9,4 16,0 68,7 Gospodarka mie­

szkaniowa i ko-

1970 2,7 2,4 33,6 3,2 2,9 34,5 0,4 0,2 24,4

munalna 1971 2,8 2,5 33,3 3,5 5,1 33,8 0,6 0,4 25,3

Nauka 1970 0,3 0,31 44,9 0,2 0,2 33,8' 0,4 0,6 64,8

1971 0,2 0,2 41,0 0,2 0,2 33,6 0,3 0,4 58,2

Oświata

i wychowanie

W

8:1 1M

m

4:8

m IW B:3

Kultura i sztuka 1970 0,5 0,7| 56,3 0,4 0,7 62,8 0,5 0,7 49,7 1971 0,4

I

°’7

60,2 0,4 0,7 65,6 0,6 0,7 48,8 Ochrona zdrowia 1970 5,5 i 10,8 74,3 5,7 10,8 73,0 3,8 7,0 77,4

opieka społe­

czna i kultura 1971 5,6 ! 10,9 74,5 6,1 12,0 73,7 4,0 ! 7,8 79,1 fizyczna

Finanse i ubezp- 1970 0,6 1,5 74,0 1,3 2,1 63,3 0,5 ! 0,9 80,2

iec zenia 1971 0,6 1,5 75,1 0,7 1.3 73,2 0,6 1,2 82,7

Administracja państwowa,wy-

1970 1,8 2,9 59,9 1,6 2,3 56,1 3,7 3,9 43,8

miar sprawie- 1971 1,8 2,9 60,8 1,5 2,3 57,1 2,7 4,5 67,8 dliwości i ochr-

ona narodowa

i

Pozostałe 1970 2,0 1,7 | 32,9 2,0 | 1,6 31,5 1,6 i 1.3 I 35,4 1971 2,0 1,4 { 27,5 2,1 | 1,6 29,4 I 1.5

i

0,7 I 18,8 a/ Dane ujmują pracowników pełnozatrudnionych /łącznie z sezonowymi i dorywczo zatru- zatrudnionymi/ oraz pracowników niepełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy.

Udział zatrudnionych pracowników fizycznych pełnozatrudnionych /bez sezonowych i dorywczo zatrudnionych/ przedstawiony w tabl. 5» uległ nieznacznemu w stosunku do analogicznej wielkości w roku 1970 i wynosi 68,7 %• Zmniejszenie to nastąpiło w dzia­

le przemysł, który odgrywa najważniejszą rolę z punktu widzenia zatrudnienia.

Natomiast zwiększył się w ciągu 1971 r. udział pracowników fizycznych w dziale

"transport

i łączność" oraz "pozostałych gałęziach gospodarki narodowej”.

(14)

TABL.

5

UDZIAŁ ZATRUDNIONYCH FRACOWNIKÓWa/FIZYCZNYCH W ZATRUDNIENIU OGÓŁEM WEDŁUG DZIAŁÓW GOSPODARKI NARODOWEJ

--- 1---

LATA j Ogółem **■«**

i

="i=sr i I

sekt

ł—*

__ _____ .J____ _____ }_ _____ ________

1971

I ii;7

TAEL. 5 /dok./

&S I IS;S I I1 * * * * * * 8?:! i H:1 i i SI;!

i

iii 1

1 Gospodarka Ti.* i mieszkanio-

1 wa i komu- 1 nalna

11

1 fizyczna |

--- --- 1----— --- 1970 i 74,3 1971 I 74,1

i

1

24,9 i 42,7 !

6,5 i

7,1 I 72,1 24J8 | 42,6 |

7,0

j 7*6 J

77,7

ii ii

a/ Pełnozatrudnienl /bez sezonowych i dorywczo zatrudnionych/wg stanu w dniu XII.

IV. PODZIAŁ NA MIASTO I WIE&

W końcu 1971 r. z ogólnej liczby pełno z at rudnionych /łącznie z sezonowymi 1 dorywczo zatrudnionymi / oraz niepełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy-584333 osoby t j. 77*5 % pracowało w zakładach położonych na terenie miast i osiedli woje­

wództwa krakowskiego, a pozostali tj. tylko 23,5 % ogółu pracowało w zakładach mie­

szczących się na terenie wsi. Największa koncentracja zatrudnienia w miastach wystę­

puje w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej /94,8 która z natury rzeczy związana jest z ośrodkami miejskimi. Na drugim miejscu wymienić należy przemysł, w którym prawie 85 % zatrudnionych pracuje w zakładach położonych na terenie miast. Ponadto w działach : budownictwo, transport i łączność, handel, ochrona zdrowia, opieka spo­

łeczna i kultura fizyczna, finanse i ubezpieczenia oraz pozostałe / głównie nieprze­

mysłowe usługi dla ludności/ , koncentracja zatrudnienia na terenie miast przekraczała 75 % ogółu zatrudnionych.

Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej rozpatrywana według działów gospodarki narodowej w podziale na miasto 1 wieś /tabl.4/ nie uległa zasadni­

czo zmianie w ciągu 1971 r. i wykazuje, że na terenie miast przewaga zatrudnienia

w

przemyśle jest nadal znacznie silniejsza /53*4 %/ niż na terenie wsi /32,0 %/.

Na wsi natomiast większy odsetek ogółu zatrudnionych skupia oświata i wychowanie /

15,9

% 1 podczas gdy w miastach tylko 8,0 %/.

Udział zatrudnienia kobiet w poszczególnych działach gospodarki narodo­

wej, w miastach i na wsi, charakteryzuje stale utrzymujący się znacznie wyższy odse­

tek kobiet pracujących w przemyśle w mieście /45,8 %/ niż na wsi /22,7 %/. Natomiast na 100 kobiet pracujących w gospodarce uspołecznionej na wsi, aż

31

zatrudnionych było w oświacie i wychowaniu, podczas gdy w mieście tylko 8. W rolnictwie uspołe­

cznionym i w leśnictwie pracuje też znacznie większy procent kobiet pełnozatrudnio- nych na wsi niż w mieście. W mieście natomiast większy odsetek kobiet pracujących

znajduje zatrudnienie w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej oraz ochronie zdrowia, opiece społecznej i kulturze fizycznej.

(15)

V. ZATRUDNIENIE WEDŁUG POWIATÓW

Zatrudnienie w poszczególnych działach gospodarki narodowej, rozpatrywane w podziale na powiaty, pozostaje w ścisłym związku z ogólnym charakterem

ekonomicznym danego powiatu. Można przy tym zaobserwować pewną rejonizację, gdyż w powiatach położonych w zachodniej części województwa krakowskiego dominuje zatrudnienie w przemyśle, w związku z rozwojem zakładów przemysłowych oraz występu­

jącymi tam złożami surowców mineralnych. Ponadto miasto Tarnów stanowi poważny ośro­

dek przemysłowy.

Równolegle do dużego udziału zatrudnionych w przemyśle zaznacza się w tych powiatach wystiki procent zatrudnionych w budownictwie oraz transporcie i łączności.

Południowo-wschodnie tereny województwa , bogate w zasoby wód mineralnych i posiadające dobre warunki klimatyczne, sprzyjające rozwojowi uzdrowisk oraz wsze­

lkich form rekreacji i turystyki, wykazują wysoki odsetek zatrudnionych w dziale ochrona zdrowia,opieka społeczna i kultura fizyczna.

Liczbowe dane odnośne omawianego zagadnienia podane są w tabl, 6, nato­

miast zamieszczonykartogram województwa /rys.2/ ilustruje procentowy udział zatru­

dnionych w gospodarce uspołecznionej w stosunku do liczby ludności w poszczególnych powiatach.

Szczegółowe jnformacje dotyczące struktury zatrudnienia kobiet zostały

podane w tabl.4-. Ponadto zobrazowane zostały na rys. Nr. 1. Przy rozpatrywaniu, wykre­

su należy uwzględnić,że został on sporządzony w skali logarytmicznej,celem lepszego unaocznienia wielkości procentowego udziału kobiet w ogółu zatrudnionych. Udział ten waha się znacznie w poszczególnych działach gospodarki narodowej.

TABL.6 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W WYBRANYCH DZIAŁACH GOSPODARKI NARODOWEJ WEDŁUG POWIATÓW

ii

i---

I . w tym

POWIATY > j Ogółem ii

i I

i !

j przemysłj

I i

r i

budo-i transport wni- j i ctwo jłączność

ii

[ochrona I oświat zdrowia han- {ta ,opieka del i i wy-jspołe-

|oho- iczna i

|wanie{kultura .fizyczna WOJEWÓDZTWO

i

100,0 T-

8 o

I----

i

100

,

0

! 100,0

3 § O 8 o

100,0

Bochnia 2,9 1,8

4

,

2

! 3,3 4,3 5,1! 2,2

Brzesko 2,3 1,4 1,91 2,5 3,5! 5,3 2,1

Chrzanów 11,8 ! 17,2; 8,2} 7,0 7,6 j 5,9 5,2

Dąbrowa Tarnowska 1,6 o,7 I 1,3 2,0 2,6 2,9' 2,1

M. Jaworzno 6,6 9,1! 6,6 5,8 3,3 3,1 i 3,1

Kraków 4,6 4,4 5,4. 4,0 4,3} 5,9' 3,0

Limanowa I 2,8 2,1 1,2 3,5 4,7! 4,8 2,2

Miechów 2,1 0,7 | 3,1 * 3,4 2,9 { 3,4 2,1

Myślenice 2,6 18! 3,0|

3,0

3,4! 4 2 2,8

M."Nowy Sącz | 4,9 3,4 | 5,2}

10,5

6,8! 4,3 4,7

Nowy Sącz ! - 4,4 2,4 3,5

4,1

4,8 8,9; 12,3

Nowy Targ 6,5 5,2 3,9 8,6 7,0 7,Ol 15,1

Olkusz 7,4 8,9' 8,6j 4,2 7,3| 5,8} 3,7

Oświęcim 9,0 I 11,2 ! 11,3! 7,3 6,1! 5,2 4,8

Proszowice 1,0 0,3 | 0,9',

1,0

1,8 j 1,7! 2,3

Sucha Beskidzka 2,4 1,3; 2,3' 5,3 3,3' 3,2' 2,6

M. Tarnów

11,2 I 13,5I 16,9! ' 9,1 8,2! 6,3' 6,2

Tarnów

1,9 | 1,6 | 1,1' 1,8 1,8} 4,1 1,3

Wadowice

6,1 7|1 4,9 6,0 5,3 4,6; 4, /

M. Zakopane

i 2,4 0,6 2,9l 2,5

2;5i

2,1 14,1

Żywiec

' 5,5 ' 5 3' 3,6' 5,1 6,2' 3,4

(16)

W województwie krakowskim rozróżnić można z punktu widzenia gospodarczo- ekonomicznego 3 rodzaje powiatów: przemysłowe, rolnicze i rekreacyjno-turystyczne.

Podział ten uwydatnia się wyraźnie w strukturze ich zatrudnienia /babi.7/.

W powiatach o charakterze przemysłowym : Chrzanów, Olkusz, Oświęcim, Wadowice, oraz miastach Jaworzno i Tarnów, ponad 55% zatrudnionych przypada na pracu­

jących w przemyśle, przy czym w powiecie Chrzanów i mieście Jaworznie kształtuje się najwyżej i osiąga około 70%.

W powiatach rolniczych : Bochnia, Brzesko, Dąbrowa Tarnowska, Miechów i Proszowice, odsetek ten jest znacznie niższy od średniego dla województwa,wzrasta natomiast naogół odsetek, zatrudnionych w działach usługowych. W dziale transport

1 łączność wybitnie wyższy odsetek zatrudnionych od średniej wojewódzkiej wykazu­

ją powiaty : Miechów i Sucha Beskidzka, oraz miasto Mowy Sącz.

W grupie powiatów rekreacyjno-turystycznych, do których zaliczają się

powiaty: Limanowa, Myślenice, Nowy Sącz, Nowy Targ, Sucha Beskidzka i Żywiec, 3 powiaty, a mianowicie Nowy Sącz, Nowy Targ i miasto Zakopane posiadają warunki szczególnie

sprzyjające rozwojowi rekreacji i turystyki. Okoliczność ta znajduje wyraz w strukturze zatrudnienia tych powiatów w postaci wysokiego udziału pracowników w dziale ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna /Nowy Sącz 15,6%, Nowy Targ 15,1%, miasto Zakopane 32,6%/. Również stosunkowo wysoki odsetek, bo aż 12,6% ogółu zatrudnionych, występuje w tym dziale w powiecie Proszowice, co związane jest z jednej strony z istnie­

niem na tym terenie dużego i nowoczesnego szpitala, z drugiej strony na wielkość tego odsetka wpływa ogólny niski stan zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej w tym powiecie

TABL. 7 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W POWIATACH WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO WEDŁUG DZIAŁÓW GOSPODARKI NARODOWEJ

i W tym

POWIATY Ogółem

przemysł

budow­

nictwo

transport i łącz­

ność

handel

oświata i wycho­

wanie

ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna

WOJEWÓDZTWO 100,0 48,5 7.9 10,4 8,4 6,8 5,6

Bochnia 100,0 29,2 11,5

11,5

12,4 11,7 4,3

Brzesko 100,0 28,8 6,8 11,4 12,9 15,6 5,2

Chrzanów ,00,0 70,7 5,5 6,1 5,4 3,4 2,5

Dąbrowa Tar­

nowska 100,0 22,0 6,5 13,5 13,9 12,5 7,2

M.Jaworzno 100,0 67,6 7,9 9,1 4,2 3,2 2,7

Kraków 100,0 46,4 9,5 8,8 7,8 8,6 5,7

Limanowa 100,0 54,6 5,4 12,8 14,0 11,4 4,3

Miechów 100,0 16,4 12,0 17,5 11,8 11,4 5,7

Myślenice 100,0 55,2 9,1 12,0 11,2 11,0 6,0

M.Nowy Sącz Nowy Sącz

100,0 55,5 8,4 22,1 11,6 5,9 5,4

100,0 26,2 6,2 9,6 9,1 13,5 15,6

Nowy Targ 100,0 58,9 4,8 13,8 9,0 7,3 13,1

Olkusz 100,0 58,5 9,2 6,0 8,4 5,4 2,8

Oświęcim 100,0 60,6 10,0 8,4 5,7 3,9 3,0

Proszowice 100,0 14,5 6,8 10,5 15,0 11,3 12,6

Sucha Beskidzka 100,0 27,1 7,7 22,8 11,3 9,1 6,0

M.l'arnöw 100,0 58,5 11,9 8,4 6,1 3,8 3,1

Tarnów 100,0 42,2 4,7 10,0 8,2 14,8 3,9

Wadowice 100,0 56,0 6,5 10,1 7,2 5,1 4,5

M.Zakopane 100,0 12,9 9,5 10,8 15,8 6,0 32,6

Żywiec 100,0 46,5 5,2 9,5 9,7 7,6 3,5

(17)

VI. ZATRUDNIENIE PRZY PRACY NAKŁADCZEJ, OSOBY WYNAGRADZANE Z FUNDUSZU AGENCYJNO-PROWIZYJNEGO I AGENCI

a/ Zatrudnienie przy pracy nakładczej

Przy pracy nakładczej zatrudnionych było w 1971 r. 2,8

%

ogółu pracujących w gospodarce narodowej. W stosunku do 1970 r. nastąpił w tej grupie wzrost o 1342 oso­

by tj.o 10,056 . Ponad 65

%

w/w pracowników znajduje zatrudnienie w przemyśle terenowym w tym przytłaczająca większość w przemyśle spółdzielczym /97,5

%/

a tylko 2,5 % w pań­

stwowym. Ten typ zatrudnienia jest szczególnie dogodny dla kobiet,które pracując zawo­

dowo, mogą równocześnie zajmować się gospodarstwem domowym i dziećmi. To też kobiety stanowią

77,1 %

ogółu zatrudnionych przy pracy nakładczej i są w większości zatrudnio­

ne w przemyśle /

91,6

56/, ponadto w

7»2

% w handlu i w

1,2 56

w leśnictwie.

Największy odsetek zatrudnionych w chałupnictwie występuje w powiatach śre­

dnio i mało uprzemysłowionych t Kraków /11,4 %/, Myślenice /

8

,2 %/, Nowy Targ

/9t9%/

Sucha Beskidzka /8,1 %/, miasto Zakopane /11,0 %/. Spośród powiatów uprzemysłowionych, jedynie Oświęoim posiada dużą liczbę pracowników chałupniczych /7,2 %/. Natomiast zni­

komy procent zatrudnionych przy pracy nakładczej posiadają powiaty Proszowice /0,2

%/

i Tarnów /O

,6

56/. Szczegółowe dane dotyczące omawianego zagadnienia w układzie powia­

towym zawiera tabl.

8

.

TABL

.8

STRUKTURA ZATRUDNIENIA PRZY PRACY NAKŁADCZEJ W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ ORAZ ZATRUDNIENIE OSÓB WYNAGRADZANYCH Z FUNDUSZU PROWIZJI I AGENTÓW

WEDŁUG POWIATÓW

Zatrudnienie przy pracy nakładczej

POWIATY

WOJEWÓDZTWO Bochnia Brzesko Chrzanów

Dąbrowa Tarnowska M. Jaworzno

Kraków Limanowa Miechów Myślenice M. Nowy Sącz Nowy Sącz Nowy Targ Olkusz Oświęcim Proszowice

Sucha Beskidzka M. Tarnów

Tarnów Wadowice M. Zakopane Żywiec

a/ Zatrudnienie na przez tych agentów.

ogółem ■~wTym

w__

2

rjemyśle_

j Osoby

—i wynagra- ] dzane

—! 7. fnnrln-

j tnie i

szu age- i ncyjno- j prowizy- ._{_ja®S2__

4-

100,0

i i

6,0 g

16,0 4,6 podstawie umowy agencyjnej zryczałtowanej oraz zatrudnieni

(18)

b/ Oaob-y wynagradzane z funduszu agano:v.1no-prowiz:v.1nego.

Na przestrzeni 1971 r* nastąpiło zmniejszenie liczby osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego o około 14 %, w 1970 r. tego typu pracownicy stanowili 2,4 % ogółu zatrudnionych, a w 1971 r. 2,0

%,

Struktura osób wynagra­

dzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego w podziale na działy gospodarki naro­

dowej przedstawia się następująco t

Ogółem Przemysł Rolnictwo Leśnictwo Handel

Administra­

cja pańs­

twowa, wy­

miar spra­

wiedliwoś­

ci 1 obro­

na narodo­

wa

Finanse i ubez­

piecze­

nia

Pozostałe

100,0 12,0 6,1 0,5 56,8 17,6 6,0 1,0

Jak widać z powyższego zestawienia na dział handel przypada ponad połowa ogólnej liczby osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego. W stosunku do roku 1970 przybyło w tym dziale 1336 osób t.j. 29,0 %.

Natomiast w dziale finanse i ubezpieczenia nastąpiło znaozne zmniejszenie liczby osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego. Zmniejszenie to jest wynikiem wprowadzenia korekty w sposobie podawania tego typu zatrudnionych, mającej na celu uniknięcie dublowania danych.

Agenci.

Agenci zatrudnieni na podstawie umowy agencyjnej zryczałtowanej, oraz oaoby wynagradzane przez agentów, stanowią b. znikomy odsetek ogółu zatrudnio­

nych, nie przekraczający 0,3 %, z czego 93,4

%

pracuje w obrocie towaro­

wym planu terenowego. Są to w 85 % kobiety.

Ponieważ jak wspomniano, omawiany typ zatrudnienia związany jest z handlem, a zwłaszcza z zakładami gastronomicznymi, udział poszczególnych powiatów w licz­

bie zatrudnienia agentów nie wykazuje zasadniczych różnic. Wyjątek stanowią dwa powiaty, w których ruch turystyczny jest szczególnie ożywiony i które posiadają dużą liczbę punktów gastronomicznych, są to Nowy Targ i miasto Zakopane.

Te dwa powiaty skupiają ponad 28

%

ogólnej liczby agentów w województwie kra­

kowskim.

VII. PRACOWNICY MŁODOCIANI W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ.

W końcu 1971 r. zatrudnionych było w gospodarce narodowej 22,333 młodocia­

nych t.j. o 3,5 % więcej niż w roku 1970. Podstawową grupę w zatrudnieniu młodocianych stanowią uczniowie młodociani / 20681 t.j. 92,6 % / i w tej właśnie grupie nastąpił wppomniany wprost. Natomiast liczba młodocianych pracowników, pozostających poza nauką 1 przyuczeniem do zawodu nieznacznie

zmalała w stosunku do wielkości z 1970 r. W tej grupie młodzieży większość

(19)

stanowią dziewczęta. Struktura zatrudnienia młodocianych w podziale na działy gospodarki narodowej przedstawia się następująco t

Ogółem Przemysł Budow­

nictwo

Transport łączność

Handel

Gospo­

darka mieszka­

niowa i komunal­

na

Pozosta­

łe gałę­

zie gos­

podarki narodo­

wej

Niewymie- nione działy gospodar­

ki naro­

dowej

100,0 62,8 8,4 7,1 15,1 2,3 1,6 2,7

Jak widać na wykazie, największa liczba pracowników młodocianych pracuje w przemyśle, dlatego też powiaty uprzemysłowione i miasta stanowiące powiaty sku­

piają największą ich liczbę.

VIII. ZATRUDNIENIE WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA.

W grupie pracowników pełnozatrudnionyoh nastąpił w 1971 r. dalszy wzrost liozby pracowników kwalifikowanych, t.zn. posiadających wykształcenie ponad­

podstawowe. Wzrost ten, choć znaczny, bo wyrażający się liczbą 15275 osób, wobec dużego wzrostu liczby zatrudnionych, spowodował podniesienie się odsetka tylko o 1,4 pkt , gdyż w 1970 r. omawiany wskaźnik wynosił 41,8 % a w 1971 r. 43,2 %.

Znamiennym zjawiskiem jest nieznaczne zmniejszenie się odsetka pracowników z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, t.zn. nie posiadających ukierunko­

wanych kwalifikacji fachowych. Szczegółowe proporcje udziału zatrudnionych według grup wykształcenia podaje następujące zestawienie*

W tym z wykształceniem

LATA Ogółem

średnim

zasadniczym zawodowym wyższym

zawodowym

ogólno­

kształcącym

1970 100,0 3,9 13,7 5,3 18,8

1971 100,0 4,0 14,2 5,1 19,8

Tabl. 9 podaje procentowy udział pracowników posiadających oznaczony poziom wykształcenia w poszczególnych działeoh gospodarki narodowej.

(20)

TAEL. 9 Struktura pracowników pełnozatrudnionych*'1' według poziomu wykształcenia Stan w dniu 31 XII

W tym z wykształceniem średnim

WVQ»7n *7Tn^OTlffTTTWT13» Ogółem

wyższym zawodo- ogólno- keztał-

czym zawodo-

wym cącym wym

OGÓŁEM 1970 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

1971 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Przemysł 1970 50,0 30,7 32,1 29,6 62,5

1971 50,0 30,1 33,0 29,2 62,2

Budownictwo 1970 8,3 6,2 5,0 4,9 7,4

1971 8,2 5,7 4,8 4,7 7,8

Rolnictwo 1970 2,1 5,2 3,3 1,5 1,5

1971 2,1 5,3 3,4 1,5 1,4

Leśnictwo 1970 1,4 1,5 1,0 1,1 0,5

1971 1,4 1,3 1,0 1,0 0,4

Transport i 1970 10,4 2,0 5,8 11,8 8,4

łączność

1971 10,4 1,8 6,2 12,7 8,5

Handel 1970 8,3 4,4 9,5 16,4 11,6

1971 8,5 4,3 9,7 18,2 11,6

Gospodarka

mieszkaniowa i 1970 2,6 1,6 2,3 3,1 1,6

komunalna 1971 2,8 1,6 2,4 3,5 1,7

Nauką 1970 0,3 1,7 0,4 0,4 0,3

1971 0,2 1,4 0,4 0,4 0,3

Oświata i wy- 1970 6,8 22,9 25,0 8,4 0,7

chowanie

1971 6,7 25,7 23,8 5,7 0,6

Kultura i 1970 0,4 0,7 0,6 0,8 0,2

sztuka

1971 0,4 0,8 0,6 0,8 0,2

Ochrona zdrowia opieka społecz­

na i kultura 1970 5,4 16,2 9,4 6,3 3,1

fizyczna

1971 5,4 15,7 9,4 6,4 3,1

Finanse i ubez-

pieczenia 1970 0,7 0,9 2,0 4,3 0,2

1971 0,7 0,9 1,9 4,3 0,2

Administracja państwowa, wy- miar sprewiedll- wości 1 obrona

narodowa 1970 1,9 5,8 3,0 10,3 0,7

1971 1,8 5,2 2,9 10,6 0,7

(21)

■yrj

TABL.9 Struktura pracowników pełnozatrudnionycłn' według poziomu wykształcenia / dok./

Stan w dniu 51 XII

w tym z wykształceniem średnim

zasadni- WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem wyższym

zawodo­

wym

ogólno­

kształ­

cącym

czym zawodo­

wym

Pozostałe gałęzie gospodarki naro­

dowej

1970 1*4 0,2 0,6 1,1 1,3

1971 1,4 0,2 0,5 1,0 1,3

a/ Pracownicy pełnozatrudnieni bez eozonowych, dorywczo zatrudnionych oraz zatrudnionych w organizacjach społecznych.

Największa liczba pracowników z wyższym wykształceniem występuje w dziale t przemysł, oświata i wychowanie oraz ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna. Podobnie układają się wskaźniki udziału zatrudnionych z wykształceniem średnim zawodowym, z tym, że znaczny procent wymienionych pracowników występuje też w handlu. Natomiast pracownicy z wykształceniem średnim ogólnokształcącym znajdują głównie zatrudnienie, oprócz przemysłu, w handlu i administracji państwo­

wej, Pracownicy z zasadniczym zawodowym wykształceniem w 62,2 % podejmują pracę

w

przemyśle i w 11,6 % w handlu.

IX. KOBIETY KORZYSTAJĄCE Z URLOPU BEZPŁATNEGO, UDZIELONEGO W CELU SPRAWOWANIA OPIEKI NAD MAŁYMI

DZIEĆMI

Wzrost liczby kobiet korzystających z urlopu bezpłatnego, udzielonego w celu sprawowania opieki nad małymi dziećmi, który nastąpił na przestrzeni 1971 r.

jest stosunkowo niewielki w porównaniu z analogicznymi wskaźnikami dla lat 1970 i 1969 / tabl. 10 /• Struktura liczby kobiet korzystających z tego rodzaju urlopu, według działów gospodarki narodowej, pozostaje w ścisłym związku z liczbą kobiet pracujących w danym dziale 1 dlatego najwyższy jest w przemyśle i obrocie towarowym.

(22)

TABL. 10 Wskaźniki kolejnego wzrostu i wskaźniki struktury liczby kobiet korzystających z urlopu bezpłatnego udzielonego w oelu sprawowania opieki nad małymi dziećmi

W tym

LATA Ogółem

prze­

my ał

budow­

nictwo

rol­

nic­

two

tran­

sport łącz­

ność

handel

gospo­

darka mieszka­

niowa i komu­

nalna

oświa­

ta i wycho­

wanie

ochrona zdrowia, opieka społecz­

na, • kul­

tura fi­

zyczna

Wskaźniki wzrostu 1968

1969

100,0 157,0

100,0 163,1

100,0 136,8

100,0 254,5

100,0 170,8

100,0 145,0

100,0 130,8

100,0 120,7 1969

1970

100,0 136,2

100,0 138,2

100,0 117,3

100,0 128,6

100,0 127,9

100,0 143,2

100,0 152,9

100,0 116,2 1970

1971

100,0 109,4

100,0 109,5

100,0 93,4

100,0 100,0

100,0 130,3

100,0 102,4

100,0 90,4

100,0 100,0

100,0

153,7

100,0

151,3

100,0

118,9

Wskaźniki struktury

1968 100,0 50,9 2,8 0,8 4,7 19,1 1,9 6,7

1969 100,0 52,9 2,4 1,3 5,2 17,7 1,6 5,2

1970 100,0 53,7 2,1 1,2 4,8 18,6 1,8 4,4

1971 100,0 53,7 1,8 1,1 5,8 17,4 1,5 4,0

9,0

8,8

9,8

10,6

X. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ WEDŁUG RESORTÓW

Na pierwszy plan pod względem wielkości zatrudnienia, wysuwa się w województ­

wie krakowskim, podobnie jak w ubiegłych latach, Ministerstwo Komunikacji.

Na dalszych miejscach należy wymienić resorty związane z działami gospodarki narodowej, posiadającymi dominujące znaczenie w zatrudnieniu w gospodarce uspo­

łecznionej w województwie, t.zn. z przemysłem a ponadto budownictwem, którego rozwój towarzyszy rozwojowi przemysłu. Resortami tymi są t Ministerstwo Gór­

nictwa i Energetyki, Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, Ministerstwo Przemysłu Chemicznego, Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Nieco mniejszą dynamikę wzrostu zatrudnienia wykazuje Ministerstwo Przemysłu Lekkiego.

Poważną pozycję w całości stanowią zatrudnieni w resorcie Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego oraz w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej.

Pion spółdzielczy skupia łącznie 15,4

%

zatrudnionych. Najpoważniejszą grupę stanowią pracownicy podlegli CRS "Samopomoc Chłopska " i Centralnemu Związ­

kowi Spółdzielni Pracy.ZSS "Społem" prowadzi działalność handlowo-usługową

(23)

na terenie miast, to też znaczenie tyoh spółdzielni w słabo zurbanizowanym województwie krakowskim jest dużo mniejsze niż dwóoh poprzednio wymienionych central.

i

i

TABL. 11 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ WEDŁUG RESORTÓW

WYSZCZEGÓLNIENIE Rok

1970 1971

OGÓŁEM / pełno + niepełne zatrudnieni w głównym

miej sou praoy/ 100,0 100,0

Ministerstwo Finansów 0,6 0,6

Ministerstwo Górnictwa i Energetyki 9,0 8,9

Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego 7,5 7,7

Ministerstwo Przemysłu Maszynowego 3,9 4,2

Ministerstwo Przemysłu Chemicznego 7,6 7,4

Ministerstwo Przemysłu Lekkiego 6,0 6,0

Ministerstwo Przemysłu Spożywczego i Skupu 1,9 2,0

Komitet Drobnej Wytwórczości 1,4 1.2

Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów

Budowlanych 0,1 7,7

Ministerstwo Rolnictwa 3,0 2,9

Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego 4,7 4,5

Ministerstwo Komunikacji 9,0 9,3

Ministerstwo Łączności 1,5 1,4

Ministerstwo Handlu Wewnętrznego 2,0 2,0

Ministerstwo Gospodarki Komunalnej 3,1 3,2

Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego 6,7 6,5

Ministerstwo Kultury i Sztuki 0,6 0,6

Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej 4,7 4,7

Centrala Rolnicza Spółdzielni "Samopomoc Chłopska " 5,9 5,9

Centralny Związek Spółdzielczości Pracy 5,4 4,3

Związek Spółdzielni Spożywców "Społem" 2,2 2,2

Centralny Związek Spółdzielni Mleczarskich 0,4 0,4

Centrala Spółdzielni Ogrodniczych 0,4 0,4

Prezydia Rad Narodowych 1,3 1,3

Pozostałe Resorty 3,1 4,7

Cytaty

Powiązane dokumenty

Poznano teŜ opinie o poŜądanym sposobie archiwizacji dokumentów, typach prac, które powinny być deponowane, czynnikach motywujących do włączania się w

Przedstawienie było próbą zrekonstruowania na swój... sposób formy

mo=trzecieW =dziecko =zdaje =sobie =sérawęI =że =zarówno =ono =samoI =jak =i =inne = osobó=éotrafią=„obserwować=własne=móśäi=i=działani“=EsK=NMTFK=gest=däa=niego=

ՏհՍՂԶԼԼ'

[r]

Ponadto Komisja odbyła i posiedzenie administracyjne, na którym dokonano wyboru nowych władz Komisji na następną

Badania nasze w zakresie higieny pracy przy stosowaniu azotniaku w rolnictwie mają na celu wykazanie, jakie jest w praktyce rozpowszechnienie zmian wywołanych azotniakiem

6— 10 V I 1971 — Wycieczka naukowa Koła Ziemi Lubuskiej w Zielo­. nej Górze, zorganizowana w Sudety, poświęcona