WOJEWÓDZKI
URZĄD
STATYSTYCZNY
W KRAKOWIE
Kreska (—) — zjawisko nie występuje.
Zero (0) — zjawisko istnieje, jednakże w ilościach mniejszych od liczb, które mogłyby być wyrażone uwidocznionymi w tablicy zna
kami cyfrowymi, np.: jeżeli produkcja wyrażona jest w ty
siącach ton (w liczbach całkowitych), znak (0) oznacza, że produkcja w danym przypadku nie osiąga 0,5 tys. ton.
Kropka ( . ) — zupełny brak informacji, albo brak informacji wiarygodnych., Znak (X) — wypełnienie rubryki, ze względu na układ tablicy, jest nie
możliwe lub niecelowe. t
„W tym” — oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy ogólnej.
WAŻNIEJSZE SKRÓTY zł — złotych
tys. — tysiąc min — milion t — tona
1 — litr m — metr
nv — metr kwadratowy szt. — sztuka
Uwaga: Niektóre dane liczbowe mają charakter tymczasowy i mogą ulec
zmianom w późniejszych opracowaniach Urzędu Statystycznego.
SPIS RZECZY
Str.
PRZEIB10WA ... 3
UWAGI METODOLOGICZNE... 4
UWAGI ANALITYCZNE... ... 10
I Wprowadzenie ... 10
II Dynamika zatrudnienia... 10
III Struktura zatrudnienia... 12
IV Podział na miasto i wieś ... 14
V Zatrudnienie według powiatów ... 15
VI Zatrudnienie przy pracy nakładczej, osoby wynagradzane z funduszu agencyjno-prowizyjnego, agenci ... 17
a/ zatrudnienie przy pracy nakładczej ... 1?
b/ osoby wynagradzane z funduszu agencyjno-prowizyjnego ... 18
c/ agenci ... 18
VII Pracownicy młodociani w gospodarce uspołecznionej ... 18
VIII Zatrudnienie według poziomu wykształcenia... 19
IX Kobiety korzystające z urlopu bezpłatnego,udzielonego w celu sprawowania opieki nad małymi dziećmi... 21
X Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej według resortów... 22
XI Ruch zatrudnionych ... 24
a/ przyjęcia do pracy... 24
b/ zwolnienia z pracy... 26
Tablice statystyczne 1. Ważniejsze dane o zatrudnieniu ... 50
2« Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej według działów gospodarki narodowej ... J6 5# Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej według działów i gałęzi gospodarki narodowej ... 42
4. Pracownicy pełnozatrudnieni w gospodarce uspołecznionej według działów i gałęzi gospodarki narodowej ...*... 54
1. źródła Informacji
Materiałem źródłowym w zakresie stanu i ruchu zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej aą badania statystyczne przeprowadzone przez Wojewódzki /Miejski/
Urząd Statystyczny na formularzu ZK. W formularzu tym ujęte są następujące trzy grupy zagadnień i
Grupa I - dane według etanu w dniu 31.XII. obejmujące informacje o i
- pracownikach pełnezatrudnionyoh / z wyodrębnieniem pracowników fizycznych araz zatrudnionych w miastach i na wsi /, pracownikach sezonowych, pracownikach zatrudnionych dorywczo oraz pracownikach niepełnozatrudnienyoh / w tym pracow
nicy dla których głównym miejscem pracy jest jednostka sprawozdawcza/,
- osobach zatrudnianych przy pracy nakładczej, osobach wynagradzanych z funduszu agencyjne-prewizyjnege, osobach zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej zryczałtowanej, osobach zatrudnianych przez agentów,
- uczniach i młodocianych.
Grupa II - dane o przyjęciach i zwolnieniach pracowników w okresach ręcznych.
Wśród pracowników przyjętych wyodrębnieni są i
- absolwenci szkół / wyższych, pomaturalnych, liceów ogólnokształcących, techni
ków i szkół przysposobienia rolniczego oraz zasadniczych szkół dla pracuj ą- oyoh 1 dla niepraoującyoh, szkół przysposobienia rolniczego oraz zasadniczych szkół rolniczych/
- osoby podejmujące pracę zawodową po raz pierwszy,
- pracownicy przychodzący de pracy z rolnictwa uspołecznionego i indywidu
alnego,
- pracownicy, którzy uprzednie pracowali w zakładach pracy uspołecznionych i nieuspołecznionych poza rolnictwem oraz pracownicy przyjęci - przeniesie
ni służbowo oraz przyjęci za ebepólnym porozumieniem stron,
- pracownicy przeniesieni służbowo w ramach jednostki sprawozdawczej z terenu innego województwa, powiatu, miasta,
- kobiety powracające de pracy z urlopu bezpłatnego, otrzymanego w celu sprawo
wania opieki nad małymi dzieómi,
- pozostali przyjęci do pracy / np. pracownicy, którzy powrócili de pracy po odbyciu służby wojskowej /.
Wśród pracowników zwolnionych wyodrębniono t - zwolnionych przez zakład pracy
- zwolnionych na własną prośbę
- przeniesionych służbowe oraz zwolnionych za obopólnym porozumieniem stron - pracowników, którzy samowolnie opuścili pracę
- pracowników, którzy przeszli na emeryturę lub rentę
. pracowników zmarłyoh
- »wełnianych z innych przyczyn
- przeniesionych służbowa w ramach jednostki sprawozdawczej na teren Innega województwa, pewiatu, miasta
- kebiety, które »trzymały urlep bezpłatny w celu aprawewania apteki nad małymi dziećmi.
Grupa III - dane » peziemie wykształcenia z uwzględnieniem podziału na pracow
ników posiadających wykształcenie i - wyższe
- średnie zawedewe
- średnie ogólnokształcące - zasadnicze zawedewe - pozostali.
Wszystkie wyżej wymienione infermaoje podane są a uwzględnieniem podziału na płeć pracowników.
2. Zakres informacji
Informacje o zatrudnieniu ujmują zatrudnionych w jednostkach państwowych, spółdzielczych i organizacji społecznych bez względu na formę planowania / plan centralny, plan terenowy / oraz formę organizacyjno - prawną.
Informaoje nie ujmują danych o zatrudnionych w jednostkach budżetowych podległych Ministerstwu Obrony Herodowej i Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
Dane dotyczące ruchu zatrudnionych nie ujmują ponadto organizacji politycznych i społecznych ze względu na stosunkowo nieznaczne wielkości w tym zakresie.
3. Metody grupowania danych statystycznych
Podział zatrudnionych na działy i gałęzie gospodarki narodowej Jest zgodny z klasyfikacją Gospodarki Narodowej, wprowadzoną zarządzeniem Nr 43 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 1 lipce 1969 roku w sprawie zmian w klasyfikacji Gospodarki Narodowej obowiązującej od dnia 1 stycznia 1971 roku.
Zarówno wielkości dotyczące stanu zatrudnienia jak i ruchu zatrudnionych badane są według każdorazowego stanu organizacyjnego.
4. Podstawowe pojęcia stosowane w badaniach statystyki stanu 1 ruchu zatrudnionych
Stan zatrudnienia w zakładzie pracy - do stanu zatrudnienia zalicza się pracowników pełnozatrudnionyoh oraz niepepłnozatrudnie- nyoh, / bez przeliczenia na pełne etaty / stałych 1 sezonowych, ujętych
w
ewidencji jednostki sprawozdawczej, wynagradzanych z osobowego funduszu płao, bez względu na to, czy w »krosie sprawozdawczym byli obeoni w pracy, czy nie, niezależnie ed przyczyny nieobecności / choroba, urlop, delegacja służbowa itp /. Pracownicy czasowo delegowani przez macierzysty zakład do praoy w innym zakładzie na okres krótszy niż 1 rok, są zaliczani do zatrudnionych w tymzakładzie, w którym otrzymują wynagrodzenie za pracę.
Pracownio? delegowani przez macierz?sty zakład do prac? w innym zakładzie na okres dłuższy niż 1 rok są zaliczani do zatrudnionych w tym zakładzie pracy w którym aktualnie pracują.
Do stanu zatrudnienia nie zalicza się czasowo zatrudnionych słuchaczy szkół, odbywających praktykę wakacyjną, a także pracowników, z którymi zawarto umowę e dzieła lub umowę zlecenia / tzw. prace zlecone /, opłaconych z bezosobowego funduszu płao.
Podstawą kwalifikowania pracowników do poszczególnych grup, tj. do pełno- zatrudnionych, niepełnozatrudnionych, sezonowych, zatrudnionych przy pracy nak
ładczej, wynagradzanych z funduszu agencyjno-prowizyjnego oraz uczniów - są odpo
wiednie ustalenia umów zawartych z zatrudnionymi osobami.
Praoown.ioy pełnozatrudnieni -są to pracownicy,
którzy pracują w pełnym wymiarze godzin pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Pracownicy sezonowi -są to pracownicy pełnozatrudnieni, z którymi zawarto umowę o pracę na okres z góry określony, a więc pracownicy przyjęci do sezonowych prac rolnyoh, w przemyśle, w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej itp.
Pracownicy zatrudnieni dorywczo - są to pracowni
cy zatrudnieni w pełnym wymiarze godzin pracy na stosunkowo krótki okres czasu,
w
zasadzie nie dłuższy niż 1 miesiąc, do wykonania określonych prao pomocniczych i są wynagradzani z osobowego funduszu płac.
Pracownicy zatrudnieni dorywczo, wynagradzani z osobowego funduszu płac
występują tylko w gospodarstwach leśnych oraz w przedsiębiorstwach geodezyjnych.
Pracownicy niepełnozatrudnieni - są to pracownicy, którzy zgodnie z umową o pracę pracują stale w niepełnym wymiarze godzin pracy i są wynagradzani z osobowego funduszu płac.
Pracownicy niepełnozatrudnieni w głównym miejscu praoy -są to pracownicy niepełnozatrudnieni, w odniesieniu do których nie jest stosowana tzw. zwyżka podatku od wynagrodzeń z tytułu
dodatkowego zatrudnienia / podatek od wynagrodzeń ulega podwyźoe o 50 % w drugim miejscu pracy i o 100 % w trzecim miejscu pracy /.
Rencistów zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin pracy traktuje się na równi w zatrudnionymi w głównym miejscu pracy.
Uczniowie -do uczniów zalicza się t
a/ młodocianych, z którymi zawarto umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy,
b/ pełnoletnich, którzy jako młodociani zawarli z zakładem praoy umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej praoy i po osiągnięciu pełnoletnośoi kontynuują tę naukę na zasadach tej umowy.
Uczniowie, z którymi zakład praoy zawarł umowę o naukę zawodu, pobierają w zakła
dzie praoy naukę praktyczną indywidualnie xub zespołowo, niezależnie od tego, ozy uczęszczają do szkół zawodowych dla pracujących /przyzakładowych lub dokształcających /*
Uczniowie ujęci są w ewidencji personalnej zakładu pracy i otrzymują wynagro
dzenie z funduszu płac uczniów, zgodnie z postanowieniami uchwały Hr 28 Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1964 r. w sprawie zasad gospodarowania funduszem płac uczniów /M.P. Hr 13, poz# 58 /•
Ponadto w górnictwie do grupy uczniów zalicza się robotników pełnoletnich w okresie początkowych 28 dni pracy#
Młodociani - do młodociany oh zalicza się pracowników, których wiek nie przekracza 18 lat. Pojęcie pracownika młodocianego nie jest równoznaczne z pojęciem ucznia z uwagi na to, że pracownicy młodociani występują również w grupie zatrudnionych poza uczniami, z drugiej zaś strony, jak wspomniano w wyjaśnieniu dotyoząoym uczniów, część uczniów jest w wieku ponad 18 lat.
Pracownikami fizycznymi - są oi pracownicy, do których stosuje się przepisy o umowie o pracę pracowników fizycznych, tj. dwutygodniowy okres wypowiedzenia, pobieranie w okresie choroby zasiłków chorobowych, a nie wynagrodzenia z funduszu płac itp.
Pracownikami umysłowymi - sąoi pracownicy, do których stosuje się przepisy o umowie o pracę pracowników umysłowych, tj. trzymie
sięczny okres wypowiedzenia, pobieranie w okresie choroby do 3 miesięcy wynagrodzenie z funduszu płac, a nie zasiłków chorobowych / o ile specjalno przepisy nie stanowią inaczej /.
Praca nakładcza -do osób wykonujących pracę nakładczą zalicza się osoby, z którymi.zawarto umowę o wykonanie pracy nakładczej^
Zgodnie z uchwałą Hr 191 Rady Ministrów z dnia 20 lipoa 1965 roku w sprawie, rozwoju w latach 1965 - 1970 pracy nakładczej, wykonywanej na zlecenie jednostek gospodarki uspołecznionej /M.P. Hr
46
, poz. 255 / pracą nakładczą jest zarobkowe wykonywanie przez osoby fizyczne na zlecenie i rachunek jednostki gospodar
ki uspołecznionej / nakładów / następujących czynności t
a/ wytwarzanie artykułów, przedmiotów lub ich części z materiałów powierzonych przez nakładcę; z surowców własnych będących przedmiotem skupu
1
wiklina, trzcina, glina lub inne / określone przez Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości /,b/ wykańczanie, uszlachetnianie, naprawa i konserwacja artykułów, przedmiotów lub lob części oraz świadczenia innych usług, powierzonych przez nakładcę.
Osoby wynagradzane z funduszu agenoyjno- prowizyjnege - fundusz agencyjno-prewizyjny wypłacany jest osobom, z którymi zawarto umowy agencyjne i których wynagrodzenia uzależniono jest od wartości dokonanych transakcji sprzedaży lub kupna względnie wartości wyko
nanych usług. Osoby wynagradzano z funduszu agencyjno-prewizyjnege występują prawie we wszystkich działach gospodarki narodowej.
I tak np. w dziale gospodarki narodowej
1
- przemysł - są te osoby zatrudnione przy skupie mleka, przy obsłudze punktów skupu ziemniaków ;
z - rolnictwo - inseminatorzy oraz oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa ; - leśnictwo - osoby zatrudnione przy okupie runa leśnego ;
- obrót towarowy - agenci prowadzący kioski i małe sklepy, agenci zatrudnieni
w
gastronomii, osoby zatrudnione przy.sprzedaży obneśnej, obwoźnej, sprzedawcy
w
kioskach " Ruchu", osoby prowadzące stacje benzynowe ;- administracja państwowa - sołtysi wynagradzani z funduszu agencyjno-prowizyj- nege, z tytułu inkasa podatków ;
- instytucje finansową i ubezpieczeniowe - agenci Państwowego Zakładu Ubezpie
czeń, osoby prowadzące agencje zakładowe PKO oraz kolektorzy zatrudnieni
w
przedsiębiorstwie Totalizator Sportowy oraz terenowych grach liczbowych.Agencja zryczałtowana - pod pojęciem agenta pracującego
w
systemie agencji zryczałtowanej należy rozumieć osobę fizyczną nie będącą pracownikiem przedsiębiorstwa uspołecznionego, a związaną z przedsiębiorstwem umową o wpłacanie przedsiębiorstwu określonej kwoty zysku z prowadzonej w imieniu przedsiębiorstwa sprzedaży detalicznej, gastronomicznej lub usługowej.Dane dotyczące agentów wykazane łącznie z danymi dotyczącymi osób zatrudnionych przez agentów.
Agencja zryczałtowana występuje przede wszystkim w dziale gospodarki narodowej obrót towarowy,
Do pracowników przyjętych do pracy - zalicza
się pracowników, z którymi zakład pracy zawarł umowę o pracę.
Odnosi się to także do tych osób, które podjęły pracę w wyniku umowy o pracę i po krótkim okresie czasu przerwały pracę z różnych przyczyn. Ponadto dla celów badań statystycznych do pracowników przyjętych zalicza się również pracownice, powracające do pracy z urlopu bezpłatnego, udzielonego zgodnie z postanowieniami uchwały Rady Ministrów Nr 158 z dnia 24 maja 1968 r. w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi
/M.P.Nr 24, poz. 154 /.
Do pracowników zwolnionych z pracy - zalicza
się tych pracowników, z którymi zakład pracy rozwiązał umowę o pracę i którzy przestali pracować.
Ponadto dla celów badań statystycznych do pracowników zwolnionych zalicza się również pracownice, które otrzymały urlop bezpłatny, udzielony zgodnie z posta
nowieniami cytowanej wyżej uchwały Rady Ministrów Nr 158 z dnia 24 maja 1968 r.
Jeżeli pracownik otrzymał wypowiedzenie umowy e pracę, lecz po upływie terminu wypowiedzenia pracuje nadal / ewentualnie na nowych warunkach pracy i płac /, wówczas pracownika tego nie traktuje się ani jako zwolnionego ani jako nowo przyjętego. Wyjątkiem od tej zasady są przypadki, w których z pracownikiem zatrudnionym dotychczas na pełnym etacie zawarto umowę o zatrudnieniu w niepeł
nym wymiarze godzin pracy; w tym przypadku pracownika tego traktuje się jako zwolnionego z grupy pracowników pełnozatrudnionych i przyjętego w grupie pracow
ników niepełnozatrudnionych.
Współczynnik przyjęć - jest to stosunek procentowy liczby pracowników przyjętych do pracy w okresie sprawozdawczym do stanu zatrudnie
nia w końcu okresu poprzedzającego okres sprawozdawczy. W niniejszej publi
kacji współczynnik przyjęć dla roku 1971 obliczono, dzieląc liczbę pracowników pełnozatrudnionych, przyjętych do pracy w roku 1971 przez liczbę pracowników
Współczynnik zwolnień - Jest te stosunek procentowy liczby pracowników zwolnionych w okresie sprawozdawczym do stanu zatrudnienia w końcu okresu poprzedzającego okres sprawozdawczy.
W niniejszej publikacji współczynnik zwolnień dla roku 1971 obliczone dzieląc liczbę pracowników p ełnoz at rudnicny ch zwolnionych z pracy w 1971 roku przez
liczbę pracowników pełnezatrudnienych według stanu w dniu 31.XII.1970 r. i następ
nie mnożąc otrzymany iloraz przez 100.
Absolwenci - do absolwentów zalicza sie osoby, które uzyskały dyplom ukończenia szkoły wyższej,przez osoby, które uzyskały świadectwo stwierdzające ukończenie zasadniczej szkoły zawodowej, technikum / szkoły równorzędnej /, liceum ogólnokształcącego, szkoły pomaturalnej, a podjęta praca jest ioh pierwszą pracą zawodową po ukończeniu nauki / studiów /.
Do absolwentów zalicza sie również te osoby spośród byłych uczniów, zatrudnionych w zakładach pracy w celu nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy, które po ukończeniu nauki zawodu przestały byś uczniami, otrzymały zaświadczenie
o odbytej nauoe i w wyniku tego zostały przeniesione do grupy pracowników.
Do stanu zatrudnienia na terenie danego województwa, powiatu / miasta wydzielonego / zalicza sie * - zatrudnionych stale lub sezonowo w zakładach pracy położonych w obrębię granie
administracyjnych województwa, powiatu / miasta wydzielonego /,
- zatrudnionych w zakładach, oddziałach, rejonach energetycznych, delegaturach, gospodarstwach rolnych, gospodarstwach rybackich, budowach, sklepach fabrycz
nych itp., znajdujących się w obrębie granic administracyjnych danego woje
wództwa, powiatu / miasta wydzielonego/, a podległych przedsiębiorstwom, których siedziba mieści się poza granicami administracyjnymi województwa, powiatu / miasta wydzielonego /,
- pracowników przedsiębiorstw / jednostek równorzędnych / i instytucji mają
cych siedzibę na terenie danego województwa, powiatu /miasta wydzielonego/, delegowanych na podstawie delegacji służbowej do miejsca pracy / np. miejsca budowy /, położonego poza granicami województwa, powiatu / miasta wydzielo
nego / o ile okres delegowania trwa nie dłużej niż 1 rok.
Pracowników tych zalicza się de pracujących na terenie tego województwa, powiatu / miasta wydzielonego / na terenie którego znajduje się siedziba ioh macierzystego przedsiębiorstwa / jednostki równorzędnej /,
- zatrudnionych w drużynach pociągowych / kenduktorskich, lokomotywowych / przedsiębiorstwach Polskie Koleje Państwowe oraz w wagonach restauracyj
nych i sypialnych P.P. Wagonów Sypialnych i Restauracyjnych "Wars" - zalicza się według siedziby jednostek macierzystych / gniazd, drużyn, lokomotywowni/
położonych na terenie administracyjnym danego województwa, powiatu /miasta wydzielonego /.
pełnezatrudnienych według etanu w dniu 31.XII.1970 r. i mnożąc następnie otrzyma
ny iloraz przez 100.
I. WPROWADZENIE
Zatrudnienie w gospodarce narodowej#- obejmującej gospodarkę uspołecznioną or#z gospodarkę nieuspołecznioną poza rolnictwem, wynosiło /bez uczniów/ według stanu na dzień 31 .XII.1971 r. w województwie krakowskim 551974- osób, z czego 52564-0 osób przypada na gospodarkę uspołecznioną, a 26354- na nieuspołecznioną poza rolni
ctwem.
Z ogólnej ilości 551974- osób zatrudnionych w gospodarce aspołecznej przypada:
- 93»3 % na pełnozatrudnionych łącznie z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi - 1,6 % na niepełnózatrudnionych w głównym miejscu pracy
- 2,8 % na zatrudnionych przy pracy nakładczej
- 2,0 % na wynagradzanych z funduszu agencyjno-prowizyjnego - 0,3 % na agentów i osoby zatrudnione przez agentów.
W stosunku do roku ubiegłego udział pełnozatrudnionych w liczbie zatrudnio
nych ogółem wzrósł o 0,7 punktów, przy czym wskaźniki dla innych rodzajów zatru
dnienia pozostały prawie na niezmienionym poziomie.
II.DYNAMIKA ZATRUDNIENIA
Liczba zatrudnionych ogółem wzrosła w stosunku do 1970 r. o 2,0 % , przy czym znaczniej bo o 4,5 % wzrosła liczba osób pełnozatrudnionych , stanowiących podstawowi grupę zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej. Wskaźniki wzrostu zatrudnienia w po
szczególnych rodzajach zatrudnienia wykazują w badanym okresie w porównaniu do analo
gicznych wskaźników obliczonych dla roku ubiegłego, bardzo znaczne różnice, które zostały zestawione w następującej tablicy :
TAEL. 1 WSKAŹNIKI WZROSTU W POSZCZEGÓLNYCH RODZAJACH ZATRUDNIENIA
LATA
1970 1969
—
1971
J\7 tym ipełnoza- Jtrudnie- ni i nie Ogół-Ipełnoza- em Jtrudnieni
w głównym ,miejscu ipracy
---- -f---
1,9 ! 1,9
"T--- I . 2,0 i 4,5 l 1970 i
--- L_____i----
Pełnozatrudnieńi
razem
1,8
4,4
w tym sezo
nowi i dory
wczo zatru
dnieni
14,5
0,0
fizy-I ezni !
-"[-NIepeIno- jzatrudnieni
w tym w głó- I
irazem ii
"T"
i Ii .
-4-
2,1 1,2
i,8 |l2,3 i ____ i____
wnym miej
scu pracy
10,6
11,6
dnieni ,dzani P'S? Indolu, pracy lagen-
czej [zy jne- zatrud- ______ -i£°____J
8gen-i
'osoby iprzez i agen-
!tow nione I 5,6 I 3,8 I 12,7
10,0 I 14,1 | 1,2 1 i i i --- 1--- 1_____
Pomimo tak znacznego wzrostu liczby pełnozatrudnionych, zatrudnionych przy pracy nakładczej oraz osób wynagradzanych z fundus tu agencyjno-prowizyjnego Istnieje stale na terenie województwa krakowskiego niedobór wolnych miejsc pracy dla kobiet, zwłaszcza nie posiadających zawodu. Niedobór ten występuje głównie w powia
tach t Limanowa, Myślenice, Olkusz, Tarnów, Żywiec.
Również wskaźniki wzrostu zatrudnienia w poszczególnych działach gospoda
rki narodowej uległy znacznym zmianom w stosunku do poziomu tych wskaźników
z roku 1970. Zamiany te zostały spowodowane częściowo zmianą wielkości zatrudnie
nia w tych działach, a częściowo na skutek wprowadzenia dla lat 1970 i 1971 nowej klasyfikacji gospodarki narodowej, w stosunku do której zatrudnienie z 1969 r. nie
zostało doprowadzone do porównywalności. Dlatego też i wskaźników ubiegłorocznych nie można porównywać z obecnymi.
TABL.2 WSKAŹNIKI WZROSTU ZATRUDNIENIA®^ W 1971 R W STOSUNKU DO 1970 R.
W POSZCZEGÓLNYCH DZIAŁACH GOSPODARKI NARODOWEJ
Ogółem Przemysł
Budowni
ctwo
Rolni
ctwo
Leśni
ctwo
Transportj
i j
Łączność j
—1
HandelGospodarka mieszkanio wa i komu
nalna
Nauka
M 4,6 2,5 6,0 -1,4 4,8 | 6,4 10,9 -12,6
TABL. 2 /dok./
Oświata i wychowanie
Kultura i sztuka
Ochrona zdro
wia, opieka społeczna i kultura fizy
czna
1 Administracja 1
-F-isf;
nia j wai
J3,2 - 4,1 6,4 4,3 | 0,6 | 1,0
a/ Fełnozatrudnieni łącznie z sezonowymi i dorywczo zatrudnionymi.
Najwyższy odsetek wzrostu zatrudnienia wystąpił w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej, na który składa się stały rozwój sieci spółdzielni mieszkaniowych oraz fakt, że w dziale tym liczba zatrudnionych jest niewielka /15585/ i wzrost zatrudnie
nia o 1357 osób powoduje znaczny wzrost wskaźnika. Znaczny przyrost zatrudnienia w handlu spowodowany został ujawnieniem nowych jednostek WSS "Społem", a ponadto kilku
osobowym wzrostami zatrudnienia w większej ilości jednostek, które w sumie dają dość znaczną różnicę.
Wzrost zatrudnienia w rolnictwie uspołecznionym przy równoczesnym gwałtownym spadku zatrudnienia w dziale nauka został spowodowany przeniesieniem 120 osób zatru
dnionych w Zootechnicznym Zakładzie Doświadczalnym w Balicach z działu nauka do dzia
łu rolnictwo / w obu działach liczba zatrudnionych niska, stąd wahania wskaźników duże/« W ochronie zdrowia, opiece społecznej i kulturze fizycznej, oprócz pewnej li
czby ujawnionych jednostek /izby porodowe/, utworzone zostały Zespoły Opieki Zdrowo
tnej w Myślenicach, Proszowicach i Oświęcimiu, powodując znaczny wzrost zatrudnie
nia w tym dziale.
W dziale przemysł nastąpił wzrost zatrudnienia o 4,6
%
przy równoczesnym wzroście produkcji globalnej o 7,1%•
Przyrost zatrudnienia w przemyśle stanowi 50,8%ogółu przyrostu zatrudnienia, wynoszącego w 1971 r* 20742 osób* Szczegółowy podział tej liczby na poszczególne działy gospodarki narodowej przedstawia się następująco t TABLV 5
DZIAŁY GOSPODARKI NARODOWEJ
Przyrost zatrudnienia w liczbach bez
względnych
w odsetkach do ogółem
OGÓŁEM 20742 100,0
w'tym :
Przemysł 10537 50,8
Budownictwo 942 4,5
Transport i Łączność 2330 11,2
Handel 2450 11,8
Gospodarka mieszkaniowa i komunalna 1337 6,5
Oświata i wychowanie 995 4,8
Ochrona zdrowia,opieka społeczna i kultura
|
fizyczna 1649 8,0
Pozostałe działy 502 i 2,4
III. STRUKTURA ZATRUDNIENIA
Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej, według działów gospodarki narodowej, nie uległa zasadniczym zmianom w stosunku do roku ubiegłegĄ ani też do trzech lat poprzedzających badany okres. Niewielkiemu zmniejszeniu uległ wskaźnik zatrudnionych w budownictwie, przy równoczesnym niewielkim wzroście zatrudnienia
w
handlu. W sumie 87,5% tj.4)6667 pracowników pełnozatrudnionych skupiają działy : przemysł, budownictwo, transport i łączność, handel, ochrona zdrowia oraz oświata i wychowanie. Szczegółowe rozliczenie struktury zatrudnienia podane zostało w tabl.4Oddział kobiet w całości zatrudnienia ulega stale systematycznemu zwiększe
niu co jest dowodem postępującej aktywizacji kobiet. Największa liczba kobiet zatru
dniona jest oczywiście w podstawowym dziale gospodarki uspołecznionej tj. w przemyśle /39,5
%/
oraz w działach x handel / 15,0 %/, oświataX
wychowanie /14,2 %/,ochronazdrowia,opieka społeczna i kultura fizyczna /10,8%/.
Porównując udział zatrudnienia kobiet do wielkości zatrudnienia w danym dzia
le, stwierdzić należy, że sześć działów gospodarki narodowej a to t handel /
70
,2
% .udziału kobiet/, oświata i wychowanie /77,1 %/,kul tura i-sztuka /60,2 %/, ochrona zdrowia opieka społeczna i kultura fizyczna /74,5 %/» finanse 1 ubezpieczenia /75,1 %/,
i administracja /60,8
%
/są zdecydowanie sfeminizowane i skupiają prawie50 %
ogółukobiet zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej.
tabl.4 struktura zatrudnienia0^w gospodarce uspołecznionej według działów
GOSPODARKI NARODOWEJ W PODZIALE NA MIASTA I WIEŚ * i
ŁASA-
Ogółem Miasta Wieś
w tym
%
ko- w tym |%
ko- [iu tym%
ko- DZIALI GOSPODARKI kobie- biet razen kobie-j blat razem ico- biet wNARODOWEJ ty w dzia
le
ty ; ii
w dzif
le hDie
ty
dzia
le OGÓŁEM 1970 100,0 100,0 57,5 100,C 100,oi 38,5 100,0 100,0 41,8
• 1971 100,0 100, o| 58,3 100,d 100,oj 37,6 100,0 100,0 40,5
Przemysł 1970
1971
48,4
48,9
$f? ll'Ą 8*. I m m m m
Budownictwo 1970 8,1 2,6 11,9 8,0
tj?
13,1 6,7 j 1,2 7,7
1971 7,9 2,5. 12,1 8,2 13,1 6,9 j 1,3 7,9
Rolnictwo 1970
1971
i:i
1:?|IW
0,8!0,8 8:?łt;i
I:®[w Ii:!
Leśnictwo 1970 2,5 1,3 19,8 1,0 0,7 23,7 6,8 3,1 19,0
1971 &,5
1’2
5,6'20,7 0,9 0,6 26,1 7,2 3,3 18,5
Transport 1970 10,3 19,5 9,8j 5,1 20,2 9,7 4,8 20,5
i Łączność 1971 10,4 5.5 20,4 10,1 5,6 20,7 11,2 5,3 19,3 Handel 1970 8,2 15,0| 69,4 8,8 16,6 73,0 11,0 17,9 67,9 1971 8,4 15,4 70,2 8,1 15,2 70,7 9,4 16,0 68,7 Gospodarka mie
szkaniowa i ko-
1970 2,7 2,4 33,6 3,2 2,9 34,5 0,4 0,2 24,4
munalna 1971 2,8 2,5 33,3 3,5 5,1 33,8 0,6 0,4 25,3
Nauka 1970 0,3 0,31 44,9 0,2 0,2 33,8' 0,4 0,6 64,8
1971 0,2 0,2 41,0 0,2 0,2 33,6 0,3 0,4 58,2
Oświata
i wychowanie
W
8:1 1Mm
4:8m IW B:3
Kultura i sztuka 1970 0,5 0,7| 56,3 0,4 0,7 62,8 0,5 0,7 49,7 1971 0,4
I
°’7
60,2 0,4 0,7 65,6 0,6 0,7 48,8 Ochrona zdrowia 1970 5,5 i 10,8 74,3 5,7 10,8 73,0 3,8 7,0 77,4opieka społe
czna i kultura 1971 5,6 ! 10,9 74,5 6,1 12,0 73,7 4,0 ! 7,8 79,1 fizyczna
Finanse i ubezp- 1970 0,6 1,5 74,0 1,3 2,1 63,3 0,5 ! 0,9 80,2
iec zenia 1971 0,6 1,5 75,1 0,7 1.3 73,2 0,6 1,2 82,7
Administracja państwowa,wy-
1970 1,8 2,9 59,9 1,6 2,3 56,1 3,7 3,9 43,8
miar sprawie- 1971 1,8 2,9 60,8 1,5 2,3 57,1 2,7 4,5 67,8 dliwości i ochr-
ona narodowa
i
Pozostałe 1970 2,0 1,7 | 32,9 2,0 | 1,6 31,5 1,6 i 1.3 I 35,4 1971 2,0 1,4 { 27,5 2,1 | 1,6 29,4 I 1.5
i
0,7 I 18,8 a/ Dane ujmują pracowników pełnozatrudnionych /łącznie z sezonowymi i dorywczo zatru- zatrudnionymi/ oraz pracowników niepełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy.Udział zatrudnionych pracowników fizycznych pełnozatrudnionych /bez sezonowych i dorywczo zatrudnionych/ przedstawiony w tabl. 5» uległ nieznacznemu w stosunku do analogicznej wielkości w roku 1970 i wynosi 68,7 %• Zmniejszenie to nastąpiło w dzia
le przemysł, który odgrywa najważniejszą rolę z punktu widzenia zatrudnienia.
Natomiast zwiększył się w ciągu 1971 r. udział pracowników fizycznych w dziale
"transport
i łączność" oraz "pozostałych gałęziach gospodarki narodowej”.TABL.
5
UDZIAŁ ZATRUDNIONYCH FRACOWNIKÓWa/FIZYCZNYCH W ZATRUDNIENIU OGÓŁEM WEDŁUG DZIAŁÓW GOSPODARKI NARODOWEJ--- 1---
LATA j Ogółem **■«**
i="i=sr i I
sektł—*
__ _____ .J____ _____ }_ _____ ________
1971
I ii;7
TAEL. 5 /dok./
&S I IS;S I I1 * * * * * * 8?:! i H:1 i i SI;!
i
iii 11 Gospodarka Ti.* i mieszkanio-
1 wa i komu- 1 nalna
11
1 fizyczna |
--- --- 1----— --- 1970 i 74,3 1971 I 74,1
i
1
24,9 i 42,7 !
6,5 i7,1 I 72,1 24J8 | 42,6 |
7,0j 7*6 J
77,7ii ii
a/ Pełnozatrudnienl /bez sezonowych i dorywczo zatrudnionych/wg stanu w dniu XII.
IV. PODZIAŁ NA MIASTO I WIE&
W końcu 1971 r. z ogólnej liczby pełno z at rudnionych /łącznie z sezonowymi 1 dorywczo zatrudnionymi / oraz niepełnozatrudnionych w głównym miejscu pracy-584333 osoby t j. 77*5 % pracowało w zakładach położonych na terenie miast i osiedli woje
wództwa krakowskiego, a pozostali tj. tylko 23,5 % ogółu pracowało w zakładach mie
szczących się na terenie wsi. Największa koncentracja zatrudnienia w miastach wystę
puje w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej /94,8 która z natury rzeczy związana jest z ośrodkami miejskimi. Na drugim miejscu wymienić należy przemysł, w którym prawie 85 % zatrudnionych pracuje w zakładach położonych na terenie miast. Ponadto w działach : budownictwo, transport i łączność, handel, ochrona zdrowia, opieka spo
łeczna i kultura fizyczna, finanse i ubezpieczenia oraz pozostałe / głównie nieprze
mysłowe usługi dla ludności/ , koncentracja zatrudnienia na terenie miast przekraczała 75 % ogółu zatrudnionych.
Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej rozpatrywana według działów gospodarki narodowej w podziale na miasto 1 wieś /tabl.4/ nie uległa zasadni
czo zmianie w ciągu 1971 r. i wykazuje, że na terenie miast przewaga zatrudnienia
w
przemyśle jest nadal znacznie silniejsza /53*4 %/ niż na terenie wsi /32,0 %/.Na wsi natomiast większy odsetek ogółu zatrudnionych skupia oświata i wychowanie /
15,9
% 1 podczas gdy w miastach tylko 8,0 %/.Udział zatrudnienia kobiet w poszczególnych działach gospodarki narodo
wej, w miastach i na wsi, charakteryzuje stale utrzymujący się znacznie wyższy odse
tek kobiet pracujących w przemyśle w mieście /45,8 %/ niż na wsi /22,7 %/. Natomiast na 100 kobiet pracujących w gospodarce uspołecznionej na wsi, aż
31
zatrudnionych było w oświacie i wychowaniu, podczas gdy w mieście tylko 8. W rolnictwie uspołecznionym i w leśnictwie pracuje też znacznie większy procent kobiet pełnozatrudnio- nych na wsi niż w mieście. W mieście natomiast większy odsetek kobiet pracujących
znajduje zatrudnienie w gospodarce mieszkaniowej i komunalnej oraz ochronie zdrowia, opiece społecznej i kulturze fizycznej.
V. ZATRUDNIENIE WEDŁUG POWIATÓW
Zatrudnienie w poszczególnych działach gospodarki narodowej, rozpatrywane w podziale na powiaty, pozostaje w ścisłym związku z ogólnym charakterem
ekonomicznym danego powiatu. Można przy tym zaobserwować pewną rejonizację, gdyż w powiatach położonych w zachodniej części województwa krakowskiego dominuje zatrudnienie w przemyśle, w związku z rozwojem zakładów przemysłowych oraz występu
jącymi tam złożami surowców mineralnych. Ponadto miasto Tarnów stanowi poważny ośro
dek przemysłowy.
Równolegle do dużego udziału zatrudnionych w przemyśle zaznacza się w tych powiatach wystiki procent zatrudnionych w budownictwie oraz transporcie i łączności.
Południowo-wschodnie tereny województwa , bogate w zasoby wód mineralnych i posiadające dobre warunki klimatyczne, sprzyjające rozwojowi uzdrowisk oraz wsze
lkich form rekreacji i turystyki, wykazują wysoki odsetek zatrudnionych w dziale ochrona zdrowia,opieka społeczna i kultura fizyczna.
Liczbowe dane odnośne omawianego zagadnienia podane są w tabl, 6, nato
miast zamieszczonykartogram województwa /rys.2/ ilustruje procentowy udział zatru
dnionych w gospodarce uspołecznionej w stosunku do liczby ludności w poszczególnych powiatach.
Szczegółowe jnformacje dotyczące struktury zatrudnienia kobiet zostały
podane w tabl.4-. Ponadto zobrazowane zostały na rys. Nr. 1. Przy rozpatrywaniu, wykre
su należy uwzględnić,że został on sporządzony w skali logarytmicznej,celem lepszego unaocznienia wielkości procentowego udziału kobiet w ogółu zatrudnionych. Udział ten waha się znacznie w poszczególnych działach gospodarki narodowej.
TABL.6 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W WYBRANYCH DZIAŁACH GOSPODARKI NARODOWEJ WEDŁUG POWIATÓW
ii
i---
I . w tym
POWIATY > j Ogółem ii
i I
i !
j przemysłj
I i
r i
budo-i transport wni- j i ctwo jłączność
ii
[ochrona I oświat zdrowia han- {ta ,opieka del i i wy-jspołe-
|oho- iczna i
|wanie{kultura .fizyczna WOJEWÓDZTWO
i
100,0 T-
8 o
I----
i
100
,0
! 100,03 § O 8 o
100,0Bochnia 2,9 1,8
4
,2
! 3,3 4,3 5,1! 2,2Brzesko 2,3 1,4 1,91 2,5 3,5! 5,3 2,1
Chrzanów 11,8 ! 17,2; 8,2} 7,0 7,6 j 5,9 5,2
Dąbrowa Tarnowska 1,6 o,7 I 1,3 2,0 2,6 2,9' 2,1
M. Jaworzno 6,6 9,1! 6,6 5,8 3,3 3,1 i 3,1
Kraków 4,6 4,4 5,4. 4,0 4,3} 5,9' 3,0
Limanowa I 2,8 2,1 1,2 3,5 4,7! 4,8 2,2
Miechów 2,1 0,7 | 3,1 * 3,4 2,9 { 3,4 2,1
Myślenice 2,6 18! 3,0|
3,0
3,4! 4 2 2,8M."Nowy Sącz | 4,9 3,4 | 5,2}
10,5
6,8! 4,3 4,7Nowy Sącz ! - 4,4 2,4 3,5
4,1
4,8 8,9; 12,3Nowy Targ 6,5 5,2 3,9 8,6 7,0 7,Ol 15,1
Olkusz 7,4 8,9' 8,6j 4,2 7,3| 5,8} 3,7
Oświęcim 9,0 I 11,2 ! 11,3! 7,3 6,1! 5,2 4,8
Proszowice 1,0 0,3 | 0,9',
1,0
1,8 j 1,7! 2,3Sucha Beskidzka 2,4 1,3; 2,3' 5,3 3,3' 3,2' 2,6
M. Tarnów
11,2 I 13,5I 16,9! ' 9,1 8,2! 6,3' 6,2Tarnów
1,9 | 1,6 | 1,1' 1,8 1,8} 4,1 1,3Wadowice
6,1 7|1 4,9 6,0 5,3 4,6; 4, /M. Zakopane
i 2,4 0,6 2,9l 2,52;5i
2,1 14,1
Żywiec
' 5,5 ' 5 3' 3,6' 5,1 6,2' 3,4W województwie krakowskim rozróżnić można z punktu widzenia gospodarczo- ekonomicznego 3 rodzaje powiatów: przemysłowe, rolnicze i rekreacyjno-turystyczne.
Podział ten uwydatnia się wyraźnie w strukturze ich zatrudnienia /babi.7/.
W powiatach o charakterze przemysłowym : Chrzanów, Olkusz, Oświęcim, Wadowice, oraz miastach Jaworzno i Tarnów, ponad 55% zatrudnionych przypada na pracu
jących w przemyśle, przy czym w powiecie Chrzanów i mieście Jaworznie kształtuje się najwyżej i osiąga około 70%.
W powiatach rolniczych : Bochnia, Brzesko, Dąbrowa Tarnowska, Miechów i Proszowice, odsetek ten jest znacznie niższy od średniego dla województwa,wzrasta natomiast naogół odsetek, zatrudnionych w działach usługowych. W dziale transport
1 łączność wybitnie wyższy odsetek zatrudnionych od średniej wojewódzkiej wykazu
ją powiaty : Miechów i Sucha Beskidzka, oraz miasto Mowy Sącz.
W grupie powiatów rekreacyjno-turystycznych, do których zaliczają się
powiaty: Limanowa, Myślenice, Nowy Sącz, Nowy Targ, Sucha Beskidzka i Żywiec, 3 powiaty, a mianowicie Nowy Sącz, Nowy Targ i miasto Zakopane posiadają warunki szczególnie
sprzyjające rozwojowi rekreacji i turystyki. Okoliczność ta znajduje wyraz w strukturze zatrudnienia tych powiatów w postaci wysokiego udziału pracowników w dziale ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna /Nowy Sącz 15,6%, Nowy Targ 15,1%, miasto Zakopane 32,6%/. Również stosunkowo wysoki odsetek, bo aż 12,6% ogółu zatrudnionych, występuje w tym dziale w powiecie Proszowice, co związane jest z jednej strony z istnie
niem na tym terenie dużego i nowoczesnego szpitala, z drugiej strony na wielkość tego odsetka wpływa ogólny niski stan zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej w tym powiecie
TABL. 7 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W POWIATACH WOJEWÓDZTWA KRAKOWSKIEGO WEDŁUG DZIAŁÓW GOSPODARKI NARODOWEJ
i W tym
POWIATY Ogółem
przemysł
budow
nictwo
transport i łącz
ność
handel
oświata i wycho
wanie
ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna
WOJEWÓDZTWO 100,0 48,5 7.9 10,4 8,4 6,8 5,6
Bochnia 100,0 29,2 11,5
11,5
12,4 11,7 4,3Brzesko 100,0 28,8 6,8 11,4 12,9 15,6 5,2
Chrzanów ,00,0 70,7 5,5 6,1 5,4 3,4 2,5
Dąbrowa Tar
nowska 100,0 22,0 6,5 13,5 13,9 12,5 7,2
M.Jaworzno 100,0 67,6 7,9 9,1 4,2 3,2 2,7
Kraków 100,0 46,4 9,5 8,8 7,8 8,6 5,7
Limanowa 100,0 54,6 5,4 12,8 14,0 11,4 4,3
Miechów 100,0 16,4 12,0 17,5 11,8 11,4 5,7
Myślenice 100,0 55,2 9,1 12,0 11,2 11,0 6,0
M.Nowy Sącz Nowy Sącz
100,0 55,5 8,4 22,1 11,6 5,9 5,4
100,0 26,2 6,2 9,6 9,1 13,5 15,6
Nowy Targ 100,0 58,9 4,8 13,8 9,0 7,3 13,1
Olkusz 100,0 58,5 9,2 6,0 8,4 5,4 2,8
Oświęcim 100,0 60,6 10,0 8,4 5,7 3,9 3,0
Proszowice 100,0 14,5 6,8 10,5 15,0 11,3 12,6
Sucha Beskidzka 100,0 27,1 7,7 22,8 11,3 9,1 6,0
M.l'arnöw 100,0 58,5 11,9 8,4 6,1 3,8 3,1
Tarnów 100,0 42,2 4,7 10,0 8,2 14,8 3,9
Wadowice 100,0 56,0 6,5 10,1 7,2 5,1 4,5
M.Zakopane 100,0 12,9 9,5 10,8 15,8 6,0 32,6
Żywiec 100,0 46,5 5,2 9,5 9,7 7,6 3,5
VI. ZATRUDNIENIE PRZY PRACY NAKŁADCZEJ, OSOBY WYNAGRADZANE Z FUNDUSZU AGENCYJNO-PROWIZYJNEGO I AGENCI
a/ Zatrudnienie przy pracy nakładczej
Przy pracy nakładczej zatrudnionych było w 1971 r. 2,8
%
ogółu pracujących w gospodarce narodowej. W stosunku do 1970 r. nastąpił w tej grupie wzrost o 1342 osoby tj.o 10,056 . Ponad 65
%
w/w pracowników znajduje zatrudnienie w przemyśle terenowym w tym przytłaczająca większość w przemyśle spółdzielczym /97,5%/
a tylko 2,5 % w państwowym. Ten typ zatrudnienia jest szczególnie dogodny dla kobiet,które pracując zawo
dowo, mogą równocześnie zajmować się gospodarstwem domowym i dziećmi. To też kobiety stanowią
77,1 %
ogółu zatrudnionych przy pracy nakładczej i są w większości zatrudnione w przemyśle /
91,6
56/, ponadto w7»2
% w handlu i w1,2 56
w leśnictwie.Największy odsetek zatrudnionych w chałupnictwie występuje w powiatach śre
dnio i mało uprzemysłowionych t Kraków /11,4 %/, Myślenice /
8
,2 %/, Nowy Targ/9t9%/
Sucha Beskidzka /8,1 %/, miasto Zakopane /11,0 %/. Spośród powiatów uprzemysłowionych, jedynie Oświęoim posiada dużą liczbę pracowników chałupniczych /7,2 %/. Natomiast zni
komy procent zatrudnionych przy pracy nakładczej posiadają powiaty Proszowice /0,2
%/
i Tarnów /O
,6
56/. Szczegółowe dane dotyczące omawianego zagadnienia w układzie powiatowym zawiera tabl.
8
.TABL
.8
STRUKTURA ZATRUDNIENIA PRZY PRACY NAKŁADCZEJ W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ ORAZ ZATRUDNIENIE OSÓB WYNAGRADZANYCH Z FUNDUSZU PROWIZJI I AGENTÓWWEDŁUG POWIATÓW
Zatrudnienie przy pracy nakładczej
POWIATY
WOJEWÓDZTWO Bochnia Brzesko Chrzanów
Dąbrowa Tarnowska M. Jaworzno
Kraków Limanowa Miechów Myślenice M. Nowy Sącz Nowy Sącz Nowy Targ Olkusz Oświęcim Proszowice
Sucha Beskidzka M. Tarnów
Tarnów Wadowice M. Zakopane Żywiec
a/ Zatrudnienie na przez tych agentów.
ogółem ■~wTym
w__
2
rjemyśle_j Osoby
—i wynagra- ] dzane
—! 7. fnnrln-
j tnie i
szu age- i ncyjno- j prowizy- ._{_ja®S2__
4-
100,0
i i
6,0 g
16,0 4,6 podstawie umowy agencyjnej zryczałtowanej oraz zatrudnieni
b/ Oaob-y wynagradzane z funduszu agano:v.1no-prowiz:v.1nego.
Na przestrzeni 1971 r* nastąpiło zmniejszenie liczby osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego o około 14 %, w 1970 r. tego typu pracownicy stanowili 2,4 % ogółu zatrudnionych, a w 1971 r. 2,0
%,
Struktura osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego w podziale na działy gospodarki naro
dowej przedstawia się następująco t
Ogółem Przemysł Rolnictwo Leśnictwo Handel
Administra
cja pańs
twowa, wy
miar spra
wiedliwoś
ci 1 obro
na narodo
wa
Finanse i ubez
piecze
nia
Pozostałe
100,0 12,0 6,1 0,5 56,8 17,6 6,0 1,0
Jak widać z powyższego zestawienia na dział handel przypada ponad połowa ogólnej liczby osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego. W stosunku do roku 1970 przybyło w tym dziale 1336 osób t.j. 29,0 %.
Natomiast w dziale finanse i ubezpieczenia nastąpiło znaozne zmniejszenie liczby osób wynagradzanych z funduszu agenoyjno-prowizyjnego. Zmniejszenie to jest wynikiem wprowadzenia korekty w sposobie podawania tego typu zatrudnionych, mającej na celu uniknięcie dublowania danych.
Agenci.
Agenci zatrudnieni na podstawie umowy agencyjnej zryczałtowanej, oraz oaoby wynagradzane przez agentów, stanowią b. znikomy odsetek ogółu zatrudnio
nych, nie przekraczający 0,3 %, z czego 93,4
%
pracuje w obrocie towarowym planu terenowego. Są to w 85 % kobiety.
Ponieważ jak wspomniano, omawiany typ zatrudnienia związany jest z handlem, a zwłaszcza z zakładami gastronomicznymi, udział poszczególnych powiatów w licz
bie zatrudnienia agentów nie wykazuje zasadniczych różnic. Wyjątek stanowią dwa powiaty, w których ruch turystyczny jest szczególnie ożywiony i które posiadają dużą liczbę punktów gastronomicznych, są to Nowy Targ i miasto Zakopane.
Te dwa powiaty skupiają ponad 28
%
ogólnej liczby agentów w województwie krakowskim.
VII. PRACOWNICY MŁODOCIANI W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ.
W końcu 1971 r. zatrudnionych było w gospodarce narodowej 22,333 młodocia
nych t.j. o 3,5 % więcej niż w roku 1970. Podstawową grupę w zatrudnieniu młodocianych stanowią uczniowie młodociani / 20681 t.j. 92,6 % / i w tej właśnie grupie nastąpił wppomniany wprost. Natomiast liczba młodocianych pracowników, pozostających poza nauką 1 przyuczeniem do zawodu nieznacznie
zmalała w stosunku do wielkości z 1970 r. W tej grupie młodzieży większość
stanowią dziewczęta. Struktura zatrudnienia młodocianych w podziale na działy gospodarki narodowej przedstawia się następująco t
Ogółem Przemysł Budow
nictwo
Transport łączność
Handel
Gospo
darka mieszka
niowa i komunal
na
Pozosta
łe gałę
zie gos
podarki narodo
wej
Niewymie- nione działy gospodar
ki naro
dowej
100,0 62,8 8,4 7,1 15,1 2,3 1,6 2,7
Jak widać na wykazie, największa liczba pracowników młodocianych pracuje w przemyśle, dlatego też powiaty uprzemysłowione i miasta stanowiące powiaty sku
piają największą ich liczbę.
VIII. ZATRUDNIENIE WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA.
W grupie pracowników pełnozatrudnionyoh nastąpił w 1971 r. dalszy wzrost liozby pracowników kwalifikowanych, t.zn. posiadających wykształcenie ponad
podstawowe. Wzrost ten, choć znaczny, bo wyrażający się liczbą 15275 osób, wobec dużego wzrostu liczby zatrudnionych, spowodował podniesienie się odsetka tylko o 1,4 pkt , gdyż w 1970 r. omawiany wskaźnik wynosił 41,8 % a w 1971 r. 43,2 %.
Znamiennym zjawiskiem jest nieznaczne zmniejszenie się odsetka pracowników z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, t.zn. nie posiadających ukierunko
wanych kwalifikacji fachowych. Szczegółowe proporcje udziału zatrudnionych według grup wykształcenia podaje następujące zestawienie*
W tym z wykształceniem
LATA Ogółem
średnim
zasadniczym zawodowym wyższym
zawodowym
ogólno
kształcącym
1970 100,0 3,9 13,7 5,3 18,8
1971 100,0 4,0 14,2 5,1 19,8
Tabl. 9 podaje procentowy udział pracowników posiadających oznaczony poziom wykształcenia w poszczególnych działeoh gospodarki narodowej.
TAEL. 9 Struktura pracowników pełnozatrudnionych*'1' według poziomu wykształcenia Stan w dniu 31 XII
W tym z wykształceniem średnim
WVQ»7n *7Tn^OTlffTTTWT13» Ogółem
wyższym zawodo- ogólno- keztał-
czym zawodo-
wym cącym wym
OGÓŁEM 1970 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
1971 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Przemysł 1970 50,0 30,7 32,1 29,6 62,5
1971 50,0 30,1 33,0 29,2 62,2
Budownictwo 1970 8,3 6,2 5,0 4,9 7,4
1971 8,2 5,7 4,8 4,7 7,8
Rolnictwo 1970 2,1 5,2 3,3 1,5 1,5
1971 2,1 5,3 3,4 1,5 1,4
Leśnictwo 1970 1,4 1,5 1,0 1,1 0,5
1971 1,4 1,3 1,0 1,0 0,4
Transport i 1970 10,4 2,0 5,8 11,8 8,4
łączność
1971 10,4 1,8 6,2 12,7 8,5
Handel 1970 8,3 4,4 9,5 16,4 11,6
1971 8,5 4,3 9,7 18,2 11,6
Gospodarka
mieszkaniowa i 1970 2,6 1,6 2,3 3,1 1,6
komunalna 1971 2,8 1,6 2,4 3,5 1,7
Nauką 1970 0,3 1,7 0,4 0,4 0,3
1971 0,2 1,4 0,4 0,4 0,3
Oświata i wy- 1970 6,8 22,9 25,0 8,4 0,7
chowanie
1971 6,7 25,7 23,8 5,7 0,6
Kultura i 1970 0,4 0,7 0,6 0,8 0,2
sztuka
1971 0,4 0,8 0,6 0,8 0,2
Ochrona zdrowia opieka społecz
na i kultura 1970 5,4 16,2 9,4 6,3 3,1
fizyczna
1971 5,4 15,7 9,4 6,4 3,1
Finanse i ubez-
pieczenia 1970 0,7 0,9 2,0 4,3 0,2
1971 0,7 0,9 1,9 4,3 0,2
Administracja państwowa, wy- miar sprewiedll- wości 1 obrona
narodowa 1970 1,9 5,8 3,0 10,3 0,7
1971 1,8 5,2 2,9 10,6 0,7
■yrj
TABL.9 Struktura pracowników pełnozatrudnionycłn' według poziomu wykształcenia / dok./
Stan w dniu 51 XII
w tym z wykształceniem średnim
zasadni- WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem wyższym
zawodo
wym
ogólno
kształ
cącym
czym zawodo
wym
Pozostałe gałęzie gospodarki naro
dowej
1970 1*4 0,2 0,6 1,1 1,3
1971 1,4 0,2 0,5 1,0 1,3
a/ Pracownicy pełnozatrudnieni bez eozonowych, dorywczo zatrudnionych oraz zatrudnionych w organizacjach społecznych.
Największa liczba pracowników z wyższym wykształceniem występuje w dziale t przemysł, oświata i wychowanie oraz ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna. Podobnie układają się wskaźniki udziału zatrudnionych z wykształceniem średnim zawodowym, z tym, że znaczny procent wymienionych pracowników występuje też w handlu. Natomiast pracownicy z wykształceniem średnim ogólnokształcącym znajdują głównie zatrudnienie, oprócz przemysłu, w handlu i administracji państwo
wej, Pracownicy z zasadniczym zawodowym wykształceniem w 62,2 % podejmują pracę
w
przemyśle i w 11,6 % w handlu.IX. KOBIETY KORZYSTAJĄCE Z URLOPU BEZPŁATNEGO, UDZIELONEGO W CELU SPRAWOWANIA OPIEKI NAD MAŁYMI
DZIEĆMI
Wzrost liczby kobiet korzystających z urlopu bezpłatnego, udzielonego w celu sprawowania opieki nad małymi dziećmi, który nastąpił na przestrzeni 1971 r.
jest stosunkowo niewielki w porównaniu z analogicznymi wskaźnikami dla lat 1970 i 1969 / tabl. 10 /• Struktura liczby kobiet korzystających z tego rodzaju urlopu, według działów gospodarki narodowej, pozostaje w ścisłym związku z liczbą kobiet pracujących w danym dziale 1 dlatego najwyższy jest w przemyśle i obrocie towarowym.
TABL. 10 Wskaźniki kolejnego wzrostu i wskaźniki struktury liczby kobiet korzystających z urlopu bezpłatnego udzielonego w oelu sprawowania opieki nad małymi dziećmi
W tym
LATA Ogółem
prze
my ał
budow
nictwo
rol
nic
two
tran
sport łącz
ność
handel
gospo
darka mieszka
niowa i komu
nalna
oświa
ta i wycho
wanie
ochrona zdrowia, opieka społecz
na, • kul
tura fi
zyczna
Wskaźniki wzrostu 1968
1969
100,0 157,0
100,0 163,1
100,0 136,8
100,0 254,5
100,0 170,8
100,0 145,0
100,0 130,8
100,0 120,7 1969
1970
100,0 136,2
100,0 138,2
100,0 117,3
100,0 128,6
100,0 127,9
100,0 143,2
100,0 152,9
100,0 116,2 1970
1971
100,0 109,4
100,0 109,5
100,0 93,4
100,0 100,0
100,0 130,3
100,0 102,4
100,0 90,4
100,0 100,0
100,0
153,7100,0
151,3100,0
118,9Wskaźniki struktury
1968 100,0 50,9 2,8 0,8 4,7 19,1 1,9 6,7
1969 100,0 52,9 2,4 1,3 5,2 17,7 1,6 5,2
1970 100,0 53,7 2,1 1,2 4,8 18,6 1,8 4,4
1971 100,0 53,7 1,8 1,1 5,8 17,4 1,5 4,0
9,0
8,8
9,810,6
X. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ WEDŁUG RESORTÓW
Na pierwszy plan pod względem wielkości zatrudnienia, wysuwa się w województ
wie krakowskim, podobnie jak w ubiegłych latach, Ministerstwo Komunikacji.
Na dalszych miejscach należy wymienić resorty związane z działami gospodarki narodowej, posiadającymi dominujące znaczenie w zatrudnieniu w gospodarce uspo
łecznionej w województwie, t.zn. z przemysłem a ponadto budownictwem, którego rozwój towarzyszy rozwojowi przemysłu. Resortami tymi są t Ministerstwo Gór
nictwa i Energetyki, Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, Ministerstwo Przemysłu Chemicznego, Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.
Nieco mniejszą dynamikę wzrostu zatrudnienia wykazuje Ministerstwo Przemysłu Lekkiego.
Poważną pozycję w całości stanowią zatrudnieni w resorcie Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego oraz w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej.
Pion spółdzielczy skupia łącznie 15,4
%
zatrudnionych. Najpoważniejszą grupę stanowią pracownicy podlegli CRS "Samopomoc Chłopska " i Centralnemu Związkowi Spółdzielni Pracy.ZSS "Społem" prowadzi działalność handlowo-usługową
na terenie miast, to też znaczenie tyoh spółdzielni w słabo zurbanizowanym województwie krakowskim jest dużo mniejsze niż dwóoh poprzednio wymienionych central.
i
i
TABL. 11 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GOSPODARCE USPOŁECZNIONEJ WEDŁUG RESORTÓW
WYSZCZEGÓLNIENIE Rok
1970 1971
OGÓŁEM / pełno + niepełne zatrudnieni w głównym
miej sou praoy/ 100,0 100,0
Ministerstwo Finansów 0,6 0,6
Ministerstwo Górnictwa i Energetyki 9,0 8,9
Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego 7,5 7,7
Ministerstwo Przemysłu Maszynowego 3,9 4,2
Ministerstwo Przemysłu Chemicznego 7,6 7,4
Ministerstwo Przemysłu Lekkiego 6,0 6,0
Ministerstwo Przemysłu Spożywczego i Skupu 1,9 2,0
Komitet Drobnej Wytwórczości 1,4 1.2
Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów
Budowlanych 0,1 7,7
Ministerstwo Rolnictwa 3,0 2,9
Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego 4,7 4,5
Ministerstwo Komunikacji 9,0 9,3
Ministerstwo Łączności 1,5 1,4
Ministerstwo Handlu Wewnętrznego 2,0 2,0
Ministerstwo Gospodarki Komunalnej 3,1 3,2
Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego 6,7 6,5
Ministerstwo Kultury i Sztuki 0,6 0,6
Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej 4,7 4,7
Centrala Rolnicza Spółdzielni "Samopomoc Chłopska " 5,9 5,9
Centralny Związek Spółdzielczości Pracy 5,4 4,3
Związek Spółdzielni Spożywców "Społem" 2,2 2,2
Centralny Związek Spółdzielni Mleczarskich 0,4 0,4
Centrala Spółdzielni Ogrodniczych 0,4 0,4
Prezydia Rad Narodowych 1,3 1,3
Pozostałe Resorty 3,1 4,7