Oczyszczanie
Ścieków
WYKŁAD 2
Oczyszczanie
Ścieków
Biocenoza znajdująca się w wodach naturalnych może wykorzystywać zanieczyszczenia w ściekach i w ramach procesów metabolicznych
przekształcać je do prostych zwykle nieorganicznych związków. W normalnych warunkach powinny być to głównie procesy tlenowe.
Z powyższego wynika że aby taki proces był możliwy w wodach musimy mieć tlen.
Procesy samooczyszczania wód
Informacje podstawowe
Procesy samooczyszczania wód
Rozpuszczalność tlenu w wodzie
Procesy samooczyszczania wód
Graniczna rozpuszczalność tlenu
Procesy samooczyszczania wód
Populacja ludzkości
Założenia
• Średni przepływ w Odrze: 574m3/s
• Przyjmując że ChZT ścieków surowych to 650gO2/m3
• Zakładamy równomierne wprowadzanie ścieków do rzeki i brak stref beztlenowych,
• Brak ścieków przemysłowych
• Brak spływów powierzchniowych
• Brak wpływu rolnictwa
• Stężenie tlenu w rzece uwzględniając dodatkowe napowietrzanie z tytułu burzliwego przepływu 8gO2/m3
• Średnie zużycie wody przez jednego mieszańca 0,15m3/d
Procesy samooczyszczania wód
Ile ludzi może korzystać z rzeki Odry – eksperyment uproszczony
Obliczenia
• Przepływ dobowy: 574m3/s . 86 400s=49 593 600m3/d
• Dostępny tlen: 495 936 00m3/d . 8gO2/m3= 396 748 800gO2/d
• Możliwa samooczyszczenia:
396 748 800gO2/d / 650gO2/m3 = 610 382,8m3/d
• Liczba ludzi: 610 382,8m3/d / 0,15m3/d = 4 069 219 ludzi
• Uwzględniając realny dopływ ścieków z Wrocławia:
140 000m3/d / 610 382,8m3/d = 22,9%
Wrocław pochłaniał by prawie 23% wszystkich właściwości samooczyszczania rzeki Odry
Procesy samooczyszczania wód
Ile ludzi może korzystać z rzeki Odry – eksperyment uproszczony
Na podstawie wiedzy z poprzednich zajęć wyznacz jakie jest ChZT 1l oranżady. Jaka ilość wody rzecznej będzie potrzebna od oczyszczenia 1m
3oranżady? Przyjmij następujące
założenia:
• Zawartość cukru w 100ml to 9g
• Stężenie tlenu w rzece to 5gO
2/m
3Do opracowania w domu
W sytuacji kiedy następuje przekroczenie możliwości
samooczyszczania się wód pojawia się problem, z ich poprawnym
(normalnym) funkcjonowaniem. Kiedy przedostanie się zanieczyszczeń spowoduje drastyczny spadek tlenu pojawią się problemy z
funkcjonowaniem organizmów żywych. Jeżeli w ramach zrzutu
ścieków do wody dostanie się znaczą ilość związków azotu i fosforu niezbędnych do przyrostu mikroorganizmów może dojść do
niekontrolowanego ich przyrostu i zaburzenia funkcjonowania zbiornika wodnego. Taka sytuację nazywamy eutrofizacją.
https://youtu.be/6LAT1gLMPu4 - wersja graficzna
Wpływ ścieków na wody naturalne
Informacje podstawowe
Wpływ ścieków na wody naturalne
Eutrofizacja
Niekontrolowany zrzut związków
biogennych – azotu i fosforu
Wzrost stężenia azotu
i fosforu w zbiorniku
wodnym
Niekontrolowany przyrost glonów wykorzystujących
azot i fosfor w wodzie
Nadmierny przyrost glonów blokuje
rozpraszanie promieniowania słonecznego w wodzie
Obumieranie roślin realizujących
fotosyntezę i produkujących tlen Obumieranie glonów po
wykorzystaniu nadmiarowych ilości
azotu i fosforu Rozkład obumarłych
glonów przez bakterie – powrót związków
biogennych do środowiska
Nadmiarowe zużycie tlenu przy rozkładzie
związków
organicznych z glonów przez bakterie
Zużycie tlenu w wodzie pojawienie
się warunków beztlenowych (anoksycznych)
Wymieranie wszystkich organizmów tlenowych w
tym organizmów wyższych (ryby)
Wpływ ścieków na wody naturalne
Eutrofizacja
https://youtu.be/LJHKQlqVd1U
Można by przypuszczać, że wpływ azotu i fosforu na proces eutrofizacji jest
porównywalny. Takie przekonanie wynika z tego że oba pierwiastki (jak i kilak innych) są niezbędne do wzrostu mikroorganizmów. Azot w przeciwieństwie do fosforu występuję w
atmosferze, wieloletnie badania w kompleksie jezior w Kanadzie dowiodły, że czynnikiem limitującym jest fosfor. W przypadku
dostępności fosforu niektóre mikroorganizmy są wstanie wykorzystywać azot z powietrza do wzrostu. W przypadku braku dostępności
fosforu a nadmiaru azotu eutrofizacja nie zajdzie lub jej dynamika będzie znacznie niższa.
Wpływ ścieków na wody naturalne
Wpływ azotu i fosforu
Przeczytać: Eutrofizacja Morza Bałtyckiego - Curt Forsberg Uniwersytet w Uppsali
Do opracowania w domu
W Polsce dla określenia jak dobrze ścieki muszą być oczyszczone stosuje się
kryterium stężeń uzależnione od wielkości oczyszczalni. Poza drobnymi wyjątkami nie ma znaczenia do jakiego (wielkościowo) odbiornika trafiają ścieki.
Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości ścieków to:
ROZPORZĄDZENIEMINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ IŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ1Z dnia 15 lipca 2019
W sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do
wód lub do urządzeń wodnych Jak określić wielość oczyszczalni ścieków?
Co to jest RLM?
Wymagania stawiane ściekom oczyszczonym
Informacje podstawowe
Alternatywnym sposobem dla kryterium stężeń jest stosowane w niektórych krajach kryterium rozcieńczenia. Nie ma deklarowanych w przepisach parametrów ścieków oczyszczonych a jedynie informacja o ile może nastąpić wzrost stężenia
zanieczyszczeń w odbiorniku po zrzucie ścieków w porównaniu do wartości powyżej zrzutu.
Przykład: Ścieki odpływające z Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków (WOŚ) są czystsze niż woda w Odrze co oznacza, żę Odra poniżej zrzutu ścieków jest czystsza niż
powyżej. W przypadku gdyby w Polsce funkcjonowało kryterium rozcieńczenia Wrocław mógłby zrzucać znacznie gorsze parametry ścieków niż ma obecnie
Wymagania stawiane ściekom oczyszczonym
Alternatywa
Zalety:
• Zabezpieczenie odbiorników ścieków niezależnie od wielkości – wymusza wysoki stopień oczyszczenia w
miejscach gdzie rzeki są bardzo czyste
Wady:
• Różne parametry dla miast położonych dalej w dół rzeki
• Brak nacisku na poprawę jakości ścieków i poprawę jakości wód
Na postawie rozporządzenia W sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego, ustal jaki parametry musi spełniać oczyszczalnia w twoim mieście (gminie)
Osoby z Wrocławia wybierają do analizy miasta z województw (to samo co za ostatnim razem):
• Lubelskiego,
• Podlaskiego,
• Podkarpackiego.
Do opracowania w domu
Ciąg osadowy
Ciąg ściekowy
Elementy oczyszczania ścieków
Podział blokowy
Kanalizacja
Oczyszczanie
mechaniczne Zagęszczanie
Odbiornik lub ponowne
wykorzystanie ścieków Oczyszczanie
biologiczne Usuwanie
N i P
Odnowa wody
Stabilizacja Odwadnianie
Suszenie Spalanie Osady
Ciecz osadowa
Rolnictwo
Koszty inwestycyjne / eksploatacyjne Skomplikowanie instalacji Efekty oczyszczania ścieków
Elementy oczyszczania ścieków
Opis
Procesy Fizyczne Biologiczno-chemiczne Biologiczno-
chemiczne Fizyczno chemiczne Co jest usuwane Zawiesiny
Zanieczyszczenia
rozpuszczone, koloidy, drobne zawiesiny
Związki
biogenne (N i P)
Zanieczyszczenia rozpuszczone, 100%
zawiesin, mikro zanieczyszczenia Nazwa
inżynierska
Oczyszczanie mechaniczne
Oczyszczanie biologiczne lub
biologiczno-chemiczne
Podwyższone usuwanie biogenów
Odnowa wody
Sprawność
usuwania Corg Niska 30% Średnia/wysoka 90% Wysoka 98% B. wysoka 99,9%
Kanalizacja I II III IV (III)
• W jaki sposób zrzut azotu i fosforu w ściekach przyczynia się do degradacji środowiska wodnego?
• Związki organiczne – co się dzieje gdy dostają się do środowiska ze ściekami oczyszczonymi?
• Dlaczego to fosfor jest kluczowym pierwiastkiem limitującym przyrost alg?
• Przygotuj schematyczne rysunki skutków zanieczyszczenia wód ściekami
• Jak zmienia się rozpuszczalność tlenu w wodach
• Co to jest RLM?
• Jakie są pozostałe parametry RLM poza BZT5
• Jakie skutki niosło by ze sobą wybudowanie biologicznej oczyszczalni bez części mechanicznej?
• Dlaczego w procesie odnowy wody nie stosuje się procesów biologicznych?
• Dlaczego w nie realizuje się procesów odnowy wody po oczyszczaniu ścieków?
Odpowiedź uzasadnij.