Poznajemy typy zdań pojedynczych
1.Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna typy zdań pojedynczych,
• zna zasady tworzenia zdań pojedynczych.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• rozpoznać typ zdania pojedynczego,
• ułożyć określone zdanie pojedyncze.
c) Postawy
Uczeń potrafi współpracować w grupie.
2. Metoda i formy pracy
Burza mózgów, praca w grupie.
3. Środki dydaktyczne
Kartoniki z przykładami wyrazów.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel rozdaje karty z tekstami pomocniczymi (karta pracy – załącznik1). Na karcie znajdują się zdania pojedyncze i złożone. Zadaniem uczniów jest rozpoznanie rodzaju zdań i zapisanie w zeszycie tylko zdań pojedynczych.
b) Faza realizacyjna
Gdy uczniowie skończą pracę, nauczyciel zadaje pytanie, czym różnią się od siebie te zdania, bo przecież wszystkie są zdaniami pojedynczymi, czyli wszystkie mają jedno orzeczenie (czasownik w formie osobowej). Uczniowie powinni zauważyć, że zdania różnią się znakami interpunkcyjnymi, a więc również celem wypowiedzenia.
W tym miejscu nauczyciel prezentuje schemat typów zdań (załącznik 2).
Następnie prowadzący rozdaje kartoniki ze znakami interpunkcyjnymi oraz z przykładami wypowiedzeń pojedynczych (załącznik 3).
Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie znaków interpunkcyjnych do kreślonych zdań.
Następnie nauczyciel prosi o wykonanie kolejnych ćwiczeń (załącznik 4).
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie nauczyciel omawia poznane na lekcji terminy i sprawdza, czy dzieci potrafią je zdefiniować.
5. Bibliografia
E. i F. Przyłubscy, Język polski na co dzień, Wiedza, Powszechna, Warszawa 1990.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1
Tekst pomocniczy
Wśród uczniów klasy czwartej zapanowała cisza i pojawił się nieopisany niepokój. Do klasy wszedł nauczyciel matematyki. Właśnie dziś uczniowie mieli pisać trudny sprawdzian z tabliczki mnożenia. Uczniowie obserwowali każdy ruch swego matematyka. Zastanawiali się, co zrobi. Nauczyciel położył dziennik na biurku. Potem powoli usiadł na krześle. Pochylił się nad dziennikiem. Czy coś się stało? Zastanawiali się uczniowie. Sytuacja ta zaskoczyła ich i dlatego coraz głośniej zaczęli rozmawiać między sobą. Bądźcie ciszej! Wykrzyknął
matematyk. Uciszcie się! Przestańcie rozmawiać! Czwartoklasiści zamarli z wrażenia.
Nauczyciel nigdy nie podnosił głosu. Co mogło się stać? Tak. Na pewno coś się wydarzyło, ale cóż to było?
Nauczyciel podniósł wzrok i powoli wstał z krzesła. Skierował swe kroki do drzwi. Otworzył je i wyszedł. Uczniowie zostali sami. Nie dowiedzieli się, dlaczego nauczyciel tak postąpił.
Sytuacja ta na zawsze została tajemnicą....
załącznik 2
TYPY ZDAŃ POJEDYNCZYCH
OZNAJMUJĄCE PYTAJĄCE ROZKAZUJĄCE
(zakończone kropką) (zakończone pytajnikiem) (zakończone wykrzyknikiem)
załącznik 3
. . .
! ! !
? ? ?
DZIŚ PADA DESZCZ BĄDŹ GRZECZNY O KTÓREJ BĘDZIESZ LUBIĘ CZYTAĆ
ZOSTAW MNIE W SPOKOJU KIEDY DO MNIE ZADZWONISZ
załącznik 4 ćwiczenie 1
Podane zdanie przekształć trzykrotnie - na zdanie rozkazujące - na zdanie pytające - na zdanie pytające
Przyjdę dziś do ciebie.
Ćwiczenie 2
W podanym tekście wszystkie wyrazy posklejały się. Rozdziel je i postaw na końcu każdego wypowiedzenia odpowiedni znak interpunkcyjny.
MAŁYJÓZIOŚPISPOKOJNIEALAPOSZŁADOPRZEDSZKOLAPOZNAŁATAMMIŁEPA NIEIWESOŁEKOLEŻANKIJUTROWYBIERASIĘZJEDNĄZNICHDOZOOBARDZOPOL UBIŁASWOJEPRZEDSZKOLE
b) Zadanie domowe
Ułóż przykłady zdań wszystkich poznanych typów.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w klasie 4