Poziom życia w wybranych miastach
dolnośląskich
Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania 37/2, 299-309
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 37, t. 2
Katarzyna Przybyła
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
POZIOM ŻYCIA W WYBRANYCH MIASTACH DOLNOŚLĄSKICH
Streszczenie
W artykule przeanalizowano warunki życia w dużych miastach Dolnego Śląska. Na podstawie zestawu cech charakteryzujących wybrane miasta w zakresie poziomu życia mieszkańców (m.in.: sytuacja mieszkaniowa, stan środowiska naturalnego, uwarunkowania na rynku pracy, bezpieczeństwo mieszkańców czy dostępna oferta w zakresie dóbr kultury) skonstruowano taksonomiczne mierniki rozwoju. Do badania zgromadzono przestrzenne szeregi danych dla roku 2012.
Słowa kluczowe: poziom życia ludności miast, taksonomiczna metoda wzorca rozwoju
Wprowadzenie
Województwo dolnośląskie leży w południowo-zachodniej części Polski. Obejmuje powierzchnię 19 948 km2, na południu graniczy z Czechami, na za chodzie - z Niemcami, na północy - z województwami: lubuskim i wielkopol skim, oraz na wschodzie - z opolskim. Lokalizację obszaru można uznać za korzystną; na dodatkowe podkreślenie zasługuje fakt, iż w regionie przecinają się istotne szlaki komunikacyjne: wschód-zachód i północ-południe. Na terenie województwa, według stanu z 2012 roku, zamieszkuje nieco ponad 2,9 mln
osób, tzn. 7,6% ludności Polski. Poziom PKB p e r c a p ita w 2011 roku wyniósł 44 961 zł, co stanowiło 113,4% średniej wielkości właściwej dla kraju1.
Celem artykułu jest analiza oraz próba porównania warunków życia mieszkańców w większych miastach Dolnego Śląska. Do badania wybrano te miejscowości, które w 2012 roku były powiatami grodzkimi, tj. Jelenią Górę, Legnicę i Wrocław. N ajm niejszą liczbą mieszkańców w gronie badanych miast cechuje się Jelenia Góra (82 846 osób), Legnicę zamieszkuje 102 422 m iesz kańców, a będący miastem wojewódzkim W rocław - 631 188 osób. Należy podkreślić różnicę potencjału demograficznego W rocławia i pozostałych w io dących m iast Dolnego Śląska - suma liczby ich mieszkańców, od czasów po
wojennych, nie przekroczyła liczby mieszkańców W rocławia1 2.
Badanie jest istotne dla określenia dystansu dzielącego analizowane miasta pod względem wybranego aspektu rozwoju społecznego. Należy też dodać, że stanowi kontynuację wcześniej podejmowanych rozważań3.
Warto zauważyć, że w 2013 roku do grona dolnośląskich powiatów grodz kich po kilkuletniej nieobecności powrócił Wałbrzych. Jednak ze względu na brak zasadniczej części danych statystycznych w Banku Danych Lokalnych GUS w drugiej połowie 2014 roku wykonanie badania dla 2013 roku z uwzględnieniem W ałbrzycha było niemożliwe. Zagadnienie to znajdzie roz winięcie w kolejnych pracach.
W literaturze przedmiotu pojęcie poziomu życia nie jest jednoznacznie zdefiniowane. Zgodnie z jed n ą z pierwszych definicji, sformułowaną w 1976 roku, na jakość życia składa się stopień zaspokojenia potrzeb w określonych z góry dziedzinach życia, takich jak: małżeństwo, życie rodzinne, zdrowie, są- siedzi, znajomi, zajęcia domowe, praca zawodowa, życie w danym kraju, m iej
1 Produkt krajowy brutto - Rachunki regionalne w 2011 r., Urząd Statystyczny w Kato wicach, GUS, Katowice 2013, s. 58, plik pdf, www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/RN_ pkb_ra- chunki_regionalne_2011.pdf (20.07.2014).
2 A. Kulczyk-Dynowska, Sąsiedztwo przestrzeni wiejskiej i dużego miasta, w: Infrastruk tura i Ekologia Terenów Wiejskich nr 2/III, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi PAN w Krakowie, Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Kraków 2012, s. 75.
3 Por. K. Przybyła, Poziom warunków życia w dużych miastach dolnośląskich, w: Gospo
darka przestrzenna VIII, red. J. Potocki, Wydawnictwo KGP AE we Wrocławiu, Jelenia Góra
2005, s. 79-85; taż, Jakość życia w wybranych miastach Dolnego Śląska, Gospodarka lokalna
w teorii i praktyce, red. R. Brol, A. Sztando, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 179, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2011, s. 260-265.
Ka t a r z y n a Pr z y b y ł a Po z i o m Ży c i a w w y b r a n y c h m i a s t a c h d o l n o ś l ą s k i c h
sce zamieszkania, czas wolny, warunki mieszkaniowe, wykształcenie i standard • 4
życia .
J.C. Flanagan zwrócił uwagę, że określone z góry sfery życia m ogą mieć różne znaczenie dla badanych osób, oceniając zaś jakość życia, należy ten fakt
brać pod uwagę4 5. M. Rapley podkreślił, że poziom jakości życia stanowi w y
padkow ą między obiektywnymi warunkami a ich subiektywną oceną. Poziom jakości życia w złych warunkach wcale nie musi być niższy (gdy występuje adaptacja do tych warunków) niż poziom jakości życia w dobrych warunkach (gdy występuje dysonans na skutek niskiej subiektywnej oceny)6.
Fiński socjolog E. Allardt zauważył, że na dobrobyt społeczny składają się trzy grupy potrzeb ludzkich: posiadanie, uczucie i istnienie. Pierwsza z nich odnosi się do sfery posiadania i konsumowania wyrobów, druga - do stosun ków interpersonalnych, a trzecia - do warunków zdrowia, środowiska, rozwoju osobistego, statusu społecznego. Jednocześnie Allardt rozróżnił pojęcia: poziom życia i jakość życia. Przyjął on, że poziom życia wiąże się z potrzebami m ate rialnymi i określany jest przez pierwszy czynnik potrzeb ludzkich, natomiast jakość życia to potrzeby pozamaterialne i jako takie charakteryzowane są przez pozostałe dwie sfery potrzeb ludzkich7.
Dla potrzeb artykułu przyjęto, że poziom życia to stopień zaspokojenia po trzeb ludności wynikający z konsumpcji wytworzonych przez człowieka dóbr materialnych i usług oraz z wykorzystania walorów środowiska naturalnego i społecznego8.
4 A. Campbell, P.E. Converse, W.L. Rogers, The quality o f American Life: perception,
evaluation, and satisfaction, Russell Sage Foundation, New York 1976.
5 J.C. Flanagan, Measurment o f quality o f life: current state o f the art, „Archives
of Physical Medicine and Rehabilitation” 1982, nr 63, s. 56-59.
6 M. Rapley, Quality o f Life Research - a critical introduction, SAGE Publications Ltd., London-Thousand Oaks-Dehli 2003.
7 E. Allardt, Having, Loving, Being: An Alternative to the Swedish Model o f Welfare Re search, w: The Quality o f Life, red. M. Nussbaum, A. Sen, Clarendon Press, Oxford 1993, s. 88-94.
8 C. Bywalec, S. Wydymus, Poziom życia ludności Polski w porównaniu z krajami Euro pejskiej Wspólnoty Gospodarczej, „Ekonomista” 1992, nr 5-6.
1. Konstrukcja miary rozwoju badanych miast P o z i o m w a r u n k ó w ż y c i a l u d n o ś c i w b a d a n y c h m i a s t a c h z o s t a ł z b a d a n y p r z y u ż y c i u t a k s o n o m i c z n e j m e t o d y w z o r c a r o z w o j u . P o z w a l a o n a u p o r z ą d k o w a ć z b i ó r o b i e k t ó w ( m i a s t ) , z k t ó r y c h k a ż d y j e s t o p i s a n y z b i o r e m c e c h d i a g n o s t y c z n y c h , m a j ą c y c h c h a r a k t e r s t y m u l a n t l u b d e s t y m u l a n t . M i a r a j e s t t a k s k o n s t r u o w a n a , a b y s p e ł n i a ł a n a s t ę p u j ą c e w ł a ś c i w o ś c i : - i m w y ż s z y / l e p s z y / p o z i o m b a d a n e g o z j a w i s k a z ł o ż o n e g o , t y m w y ż s z a w a r t o ś ć m i a r y r o z w o j u , - w a r t o ś c i m i a r y r o z w o j u s ą z a w a r t e w p r z e d z i a l e [ 0 , 1 ] , p r z y c z y m m i a r a r o z w o j u o b l i c z o n a d l a w z o r c a r o z w o j u ( n a j l e p s z e w a r t o ś c i k a ż d e j z m i e n n e j o b j a ś n i a j ą c e j ) r ó w n a s i ę j e d e n , n a t o m i a s t d l a a n t y w z o r c a ( n a j g o r s z e w a r t o ś c i c e c h w y b r a n y c h d l a c h a r a k t e r y s t y k i p o s z c z e g ó l n y c h m i a s t ) - z e r o9. N a p o t r z e b y b a d a n i a z g r o m a d z o n o m a t e r i a ł s t a t y s t y c z n y - s z e r e g i p r z e k r o j o w e d l a g r u p y c z t e r d z i e s t u d w ó c h c e c h , c h a r a k t e r y z u j ą c y c h w a r u n k i ż y c i a ( m o ż l i w o ś c i ) , j a k i e b a d a n e m i a s t a z a p e w n i a ł y s w o i m m i e s z k a ń c o m w 2 0 1 2 r o k u . C h o ć n i e s ą t o w s z y s t k i e c e c h y , j a k i e m o ż n a b r a ć p o d u w a g ę w t r a k c i e t a k i e g o b a d a n i a , t o d a j ą p e w i e n o b r a z p o z i o m u ż y c i a m i e s z k a ń c ó w b a d a n y c h j e d n o s t e k . W t a b e l i 1 z a w a r t o z e s t a w i e n i e t y c h c e c h i i c h m i e r n i k ó w . N a t y m e t a p i e o b l i c z o n o r ó w n i e ż ś r e d n i ą a r y t m e t y c z n ą X j , o d c h y l e n i e s t a n d a r d o w e Sj i w s p ó ł c z y n n i k z m i e n n o ś c i Vj d l a k a ż d e j b a d a n e j c e c h y .
T abela 1. W stęp n y zestaw cech diagnostycznych
Lp. Cecha Miernik
1 2 3
1 Dochody miasta Dochody budżetów w przeliczeniu na 1 mieszkańca [zł]
2 Dochody miasta Środki z Unii Europejskiej na finansowanie programów i projektów
unijnych na 1 mieszkańca [zł] (średnia z trzech lat)
3 Aktywność społeczno- gospodarcza Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności
4 Aktywność społeczno-gospodarcza Produkt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca (NTS 3)
5 Zasoby mieszkaniowe Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę [m2]
9 G. Kowalewski, Metody analizy rozkładu wielu zmiennych, w: Ekonometria. Metody
i analiza problemów ekonomicznych, red. K. Jajuga, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1998, s. 39.
Ka t a r z y n a Pr z y b y ł a Po z i o m Ży c i a w w y b r a n y c h m i a s t a c h d o l n o ś l ą s k i c h
1 2 3
6 Wyposażenie mieszkań Mieszkania wyposażone w łazienkę - w % ogółu mieszkań
7 Wyposażenie mieszkań Mieszkania wyposażone w centralne ogrzewanie - w % ogółu
mieszkań
8 Gospodarka komunalna Korzystający z instalacji wodociągowej - w % ogółu ludności
9 Gospodarka komunalna Korzystający z instalacji kanalizacyjnej - w % ogółu ludności
10 Gospodarka komunalna Korzystający z instalacji gazowej - w % ogółu ludności
11 Rynek pracy Poszkodowani w wypadkach przy pracy na 1000 pracujących
- ogółem
12 Rynek pracy Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto
13 Rynek pracy Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności
w wieku produkcyjnym [%]
14 Bezpieczeństwo
publiczne Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw - ogółem
15 Ochrona środowiska Emisja zanieczyszczeń gazowych z zakładów szczególnie uciążli
wych w ciągu roku [t/1 km2]
16 Ochrona środowiska Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążli
wych w ciągu roku [t/1 km2]
17 Ochrona środowiska Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczania odpro
wadzone do wód lub do ziemi w ciągu roku [dam3/1 km2]
18 Ochrona środowiska Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby
ludności
19 Środowisko Udział terenów zieleni w powierzchni - ogółem [%]
20 Kultura Liczba woluminów w bibliotekach publicznych przypadająca
na 1000 mieszkańców
21 Kultura Liczba ludności na 1 miejsce w kinach stałych
22 Kultura Członkowie kół (klubów) na 1000 mieszkańców
23 Kultura Uczestnicy imprez organizowanych przez domy kultury, ośrodki
kultury, kluby, świetlice na 1000 mieszkańców
24 Kultura fizyczna Ćwiczący ogółem w klubach sportowych łącznie z klubami wyzna
niowymi i UKS na 1000 mieszkańców
25 Opieka zdrowotna Liczba ludności na 1 przychodnię
26 Opieka zdrowotna Łóżka w szpitalach ogólnych na 1000 mieszkańców
27 Opieka zdrowotna Lekarze (wg podstawowego miejsca pracy) na 1000 mieszkańców
28 Opieka zdrowotna Liczba mieszkańców na 1 aptekę ogólnodostępną
29 Żłobki Miejsca w żłobkach (łącznie z oddziałami i klubami dziecięcymi)
przypadające na 100 dzieci w wieku 0-2 lat
30 Pomoc społeczna Miejsca w placówkach stacjonarnej pomocy społecznej przypadają
ce na 1000 mieszkańców
31 Przedszkola Odsetek dzieci w wieku 3-6 lat objętych wychowaniem przedszkol
nym [%]
32 Szkolnictwo Liczba uczniów przypadających na 1 oddział w gimnazjum
33 Szkolnictwo Liczba uczniów przypadających na 1 oddział w szkole podstawowej
34 Szkolnictwo Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych przypadający na 1 komputer
z dostępem do internetu, przeznaczony do użytku uczniów
1 2 3
35 Szkolnictwo
Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów przypadający na 1 komputer z szerokopasmowym dostępem do internetu, przezna czony do użytku uczniów
36 Szkolnictwo wyższe Absolwenci szkół wyższych na 10 tys. ludności (NTS 3)
37 Ruch ludności Przyrost naturalny na 1000 ludności
38 Ruch ludności Saldo migracji na pobyt stały na 1000 osób
39 Ruch ludności Zgony osób w wieku do 65 lat na 1000 ludności w tej grupie wiekowej (średnia z trzech lat)
40 Transport Drogi gminne i powiatowe o twardej nawierzchni na 100 km2
41 Transport Wypadki ogółem na 10 tys. mieszkańców
42 Transport Ścieżki rowerowe na 10 tys. km2
Źródło: opracowanie własne. Ze względu na zbyt niską wartość współczynnika zmienności (Vj < 0,1)
z dalszego postępowania wyeliminowano zmienne q u a si-sta le tj. cechy nr:
6-10, 18, 28, 31-34 (oznaczone w tabeli 1 kolorem szarym). Dla pozostałych trzydziestu jeden zmiennych zbudowano macierz korelacji r zawierającą współ czynniki korelacji Pearsona pomiędzy poszczególnymi zmiennymi. M etodą ekspercką, ze względu na dużą funkcyjną zależność liniową zmiennych nr 26 z innymi zmiennymi, zdecydowano się wyeliminować j ą z dalszego badania. W efekcie otrzymano zbiór trzydziestu cech, uczestniczących w dalszym bada niu (tabela 2).
T abela 2. Z estaw w artości cech diagnostycznych u czestn iczący ch w badaniu
Lp. Jelenia Góra Legnica Wrocław X, Sj Vj
1 2 3 4 5 6 7 1 4484,84 3920,20 5688,95 4698,0 903,4 0,19 2 276,35 7,10 3,42 95,6 156,5 1,64 3 1523 1298 1665 1495,3 185,1 0,12 4 31892 73822 60425 55379,7 21415,5 0,39 5 27,00 25,30 31,8 28,0 3,4 0,12 11 7,20 15,00 9,9 10,7 4,0 0,37 12 3291,10 3034,10 3923,9 3416,4 458,0 0,13 13 7,00 7,60 4,7 6,4 1,5 0,24 14 72,10 69,40 51,5 64,3 11,2 0,17 15 3,80 36,80 28,1 22,9 17,1 0,75 16 0,60 0,60 0,9 0,7 0,2 0,25 17 69,50 108,80 118,7 99,0 26,0 0,26 19 1,60 3,70 4,8 3,4 1,6 0,48 20 2874,30 3207,30 1780,5 2620,7 746,4 0,28 21 88,60 76,40 52,5 72,5 18,4 0,25
Ka t a r z y n aPr z y b y ł a Po z i o mŻy c iaww y b r a n y c hm ia s t a c hd o l n o ś l ą s k i c h 305 1 2 3 4 5 6 7 22 16,7 5,0 7,4 9,7 6,2 0,64 23 1078,0 739,9 614,9 810,9 239,6 0,30 24 28,9 20,8 24,4 24,7 4,0 0,16 25 1690,7 2438,6 1471,3 1866,9 507,1 0,27 27 2,6 2,6 4,2 3,2 0,9 0,29 29 6,0 13,7 15,4 11,7 5,0 0,43 30 2,7 2,1 2,3 2,4 0,3 0,12 35 13,7 19,8 15,7 16,4 3,1 0,19 36 21,0 65,0 557,0 214,3 297,6 1,39 37 -4,7 -1,5 -0,6 -2,3 2,2 -0,95 38 -2,7 -3,6 1,4 -1,6 2,7 -1,63 39 4,3 4,2 3,3 3,9 0,6 0,15 40 186,4 369,3 264,7 273,5 91,8 0,34 41 5,7 8,5 17,7 10,6 6,3 0,59 42 3660,6 5142,9 6965,9 5256,5 1655,6 0,31
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.
W celu ujednolicenia jednostek miar poszczególnych cech oraz ich rzędów wielkości przeprowadzono normalizację, w której efekcie powstała macierz znormalizowana Z: Z 11 Z 12 ···· Z 1 m 7 _ Z 21 z 22 ···· z 2m Z — ? z z ···· z _ n 1 n 2 n m
gdzie: Zj - znormalizowana wartość i-tej obserwacji zmiennej (cechy) Xj.
W kolejnym etapie badania wyznaczono tzw. wzorzec rozwoju Z0 o najlep
szych wartościach dla każdej cechy:
Z0 [Z0 1 , Z0 2 , . . . Z0j , . . . , Z0 m ] ,
gdzie: Z0j· = max,· Zj, gdy zmienna Zj jest stymulantą, i Z0j = min,Zj, gdy zmienna
Zj jest destymulantą,
oraz antywzorzec Z-0 o najgorszych wartościach każdej zmiennej:
gdzie: Z-0j = max,· Zj, gdy zmienna Zj jest destymulantą, i Z-0j = min,· Zj, gdy zmienna Zj jest stymulantą.
Następnie zbadano podobieństwo pomiędzy badanymi obiektami a wzorcem rozwoju Z0 przez obliczenie odległości euklidesowej d i0:
di0 = ^ Z ( zj - z 0j )2 dla i = 1, . . . , n.
W kolejnym etapie policzono odległość między wzorcem rozwoju a anty- wzorcem rozwoju d 0:
W ostatniej fazie badania policzono mierniki m, dla badanych miast:
m, - 1 - — dla i = 1, 2, ..., n.
d o
W wyniku przeprowadzonego postępowania badawczego otrzymano na stępujące wartości mierników rozwoju dla badanych miast: Jelenia Góra - 0,34, Legnica - 0,21, W rocław - 0,44 (rys. 1).
Rys. 1. Wartości mierników rozwoju dla badanych miast
Ka t a r z y n a Pr z y b y ł a Po z i o m Ży c i a w w y b r a n y c h m i a s t a c h d o l n o ś l ą s k i c h
Podsumowanie
N a podstawie przeprowadzonych badań stwierdzić można, że w 2012 roku W rocław oferował swoim mieszkańcom najwyższy poziom warunków życia (badany wymienionymi w tabeli 1 cechami). Jest to kontynuacja tendencji, któ
rą można obserwować przynajmniej od 2003 roku10 11. Jednocześnie miasto w o
jew ódzkie dominowało ekonomicznie nad pozostałymi obszarami Dolnego Śląska - cechowało się najlepszymi lub powyżej przeciętnej wartościami m ier ników sytuacji ekonomicznej, takich jak m.in. wydatki i dochody budżetów w przeliczeniu na mieszkańca, stopa bezrobocia rejestrowanego, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto, liczba podmiotów zarejestrowanych w reje strze REGON czy wartość brutto środków trwałych w przedsiębiorstwach. Z dużą intensywnością przyciągało inwestycje, zarówno publiczne, jak i pry w atne11.
Warto zauważyć, że od 2008 roku wzrósł dystans dzielący W rocław od Je leniej Góry i Legnicy pod względem analizowanego zjawiska. W 2012 roku wartość miary rozwoju dla Jeleniej Góry stanowiła 76,7% wielkości właściwej dla Wrocławia, a dla Legnicy - w relacji do W rocławia - 47,2%. W 2008 roku - odpowiednio 86,8% i 71,7% (wartości m; w 2008 roku: Jelenia Góra - 0,46, Legnica - 0,38, W rocław - 0,53)12.
Przyjąć można, że ze względu na zachodzące procesy rozwojowe, powią zane m.in. z wchłanianiem przez gospodarkę funduszy unijnych oraz ze wzglę du na prognozowane zakończenie światowego kryzysu gospodarczego, poziom życia ludności będzie się podnosił. Dyskusyjnym jednak pozostaje, czy dystans dzielący badane miasta będzie narastał, czy też się zmniejszał - w dużej mierze uzależnione to jest od prowadzonej przez władze publiczne polityki gospodar czej, w tym regionalnej. Nie pozostawia wątpliwości jednak fakt, że zmniejsze nie tak istotnych dysproporcji rozwojowych, jak zaobserwowane, wymaga dłuższego czasu.
10 Por. K. Przybyła, Poziom warunków..., s. 79-85; taż, Jakość życia..., s. 260-265. 11 Taż, A. Kulczyk-Dynowska, Economic evolution o f the Lower Silesia subregions, Local Economy in Theory and Practice Planning and Evaluation Aspects, red. R. Brol, A. Sztando, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 282, Wydawnictwo Uniwersyte tu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013, s. 139-146.
12 Z powodu nieznacznie zmienionego zestawu cech diagnostycznych w poszczególnych latach (ze względu na dostępność danych GUS) wartości miary m, nie mogą być bezpośrednio porównywane w przekroju czasowym.
Literatura
A llard t E., Having, Loving, Being: An Alternative to the Swedish Model o f Welfare
Research, w: The Q u ality o f L ife, red. M. N ussbaum , A. Sen, C larendon Press,
O xford 1993.
B yw alec C., W ydym us S., Poziom życia ludności Polski w porównaniu z krajami Eu
ropejskiej Wspólnoty Gospodarczej, „E konom ista” 1992, n r 5 -6 .
C am pbell A ., C onverse P.E., R ogers W .L ., The quality o f American Life: perception,
evaluation, and satisfaction, R ussell Sage Foundation, N e w Y o rk 1976.
F lanagan J.C ., Measurment o f quality o f life: current state o f the art., „A rchives o f P hysical M edicine a n d R ehabilitation” 1982, n r 63.
K ow alew ski G., Metody analizy rozkładu wielu zmiennych, w: Ekonometria. Metody
i analiza problemów ekonomicznych, red. K. Jajuga, W ydaw nictw o A kadem ii
E konom icznej w e W rocław iu, W rocław 1998.
K ulczyk-D ynow ska A ., Sąsiedztwo przestrzeni wiejskiej i dużego miasta, w : Infrastruk
tura i Ekologia Terenów Wiejskich nr 2/III, K om isja T echnicznej Infrastruktury
W si P A N w K rakow ie, Stow arzyszenie Infrastruktura i E kologia T erenów W ie j skich, K raków 2012.
Produkt krajowy brutto - Rachunki regionalne w 2011 r., U rząd S tatystyczny w K ato
w icach, G łów ny U rząd S tatystyczny, K atow ice 2013, p lik pdf, w w w .stat.g o v . pl/cps/rd e/x b cr/g u s/R N _ p k b _ rach u n k i_ reg io n aln e_ 2 0 1 1.pdf.
P rzy b y ła K., Jakość życia w wybranych miastach Dolnego Śląska. Gospodarka lokalna
w teorii i praktyce, red. R. B rol, A . Sztando, P race N aukow e U n iw ersy tetu E k o
n om icznego w e W rocław iu n r 179, W ydaw nictw o U n iw ersy tetu E konom icznego w e W rocław iu, W rocław 2011.
P rzy b y ła K ., K ulczy k -D y n o w sk a A ., Economic evolution o f the Lower Silesia sub
regions, Local Economy in Theory and Practice Planning and Evaluation Aspects,
red. R. B rol, A. Sztando, P race N aukow e U n iw ersy tetu E konom icznego w e W ro cław iu n r 282, W ydaw nictw o U n iw ersy tetu E konom icznego w e W rocław iu, W ro cław 2013.
P rzy b y ła K ., Poziom warunków życia w dużych miastach dolnośląskich, w : Gospodarka
przestrzenna VIII, red. J. Potocki, W ydaw nictw o K G P A E w e W rocław iu, Jelenia
G ó ra 2005.
R apley M ., Quality o f Life Research - a critical introduction, SA G E P ublications Ltd., L o n d o n -T h o u sa n d O a k s-D e h li 2003.
Ka t a r z y n a Pr z y b y ł a Po z i o m Ży c i a w w y b r a n y c h m i a s t a c h d o l n o ś l ą s k i c h 309
LIVING STANDARDS IN CHOSEN LOWER SILESIAN CITIES
Abstract
In this article the analysis o f the conditions o f living in the L ow er Silesian cities has b een done. O n the basis o f the set o f features characteristic for the chosen cities, tak in g the level a n d the quality o f living (eg the housing problem , the condition o f n atu ral environm ent, jo b m arket, the safety o f inhabitants o r the available offer o f the cultural institutions) into account, the taxonom ic m easurem ents o f developm ent w ere constructed. F or this research the spatial sets o f data v a lid in the y e a r 2012 w ere gathered.
Keywords: taxonom ical m easure o f developm ent, quality o f life o f the inhabitants
o f a city
JEL Code: R13
