ZESZYTY HAOKOWĘ POLITECHEIKI ŻLĄSKIBJ__________________________ 1979
S e r ia s G&REICTWO z . 96 Er k o l. 595
Jó z e f PAŻDZIOHA
KOHCBPJJA MODELU G&iailCZDGO ZA GOSPODA ROBA HIA I EKSPLOATACJI ZŁOŻA LZ W, Z TOZGŁgDHIEHIElJ OCHROHY I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA
S tr e s z c z e n ie : V? pracy podkreślono r o lę nauki w projektow aniu górniczym , a szc zeg ó ln ie w LZW podano model górniczego i p rz e strz e nnego zagospodarowania tego z ło ż a , a także omówiono problemy zwią
zane z ochroną środow iska naturalnego LZ W,
1. WSTJP
Węgiel kamienny w ystępuje na te re n ie P o lsk i w trz e c h zag łę b iach wę
glowych. Dotychczasowa e k sp lo a ta c ja górn icza prowadzona j e s t w Górno - śląsk im Z agłębiu 'Węglowym, dającym ok. 98% krajow ej p rodu kcji węgla oraz w D olnośląskim Z agłębiu Węglowym, skąd pochodzi r e sz ta wydobycia.
Ze względu na d alszy rozwój bazy paliw ow o-energetycznej k r a ju , w któ
r e j n ajw ażn iejszą r o lę - podobnie, ja k i w p r z e s z ło ś c i - odgrywa węgiel kamienny, pow stała potrzeba górn iczego i przestrzennego zagospodarowa
nia k o lejn ego - L u belskiego Zagłębia Węglowego, w którym wydobycie wę
g la rozpocznie s i ę w 1980 r . 2
L u belskie Zagłębie Węglowe o powierzchni około 46OO km , położone w w idłach Wisły i Bugu, b lisk o wschodniej granicy P o lsk i i stanowi północno-wschodnią c z ę ść ro z le g łe g o obszaru występov7ania karbonu. Two
rzy ono, p rzeb ie ga jąc y z północnego-zachodu na południowy-wschód, wy
dłużony ob szar o d łu g o śc i 180 km o z m ie n iają cej s i ę sze ro k o ści w g r a nicach 18-37 km. U kształtow anie terenu j e s t prawie p ła s k ie , w iększość obszaru zajm ują pola uprawne, ł ą k i i p astw isk a. P.egion te n , w obrębie którego zale g a złoże LZW, ma bardzo słab o uprzemysłowiony i zurbanizo
wany o b sz a r, z rzadką s i e c i ą komunikacyjną. Złoża węgla kamiennego tworzą r o z le g łą nieckę o zapadających warstwach pod kątem 2 ° - 5 ° w kierunku południowo-zachodnim. Sumaryczna m iąższość nadkładu waha s i ę od 400 do 750 m. P oniżej w ystępują pokłady węgla o gru bo ściach od 0 ,8 do 3,60 m. J e s t to głównie w ęgiel energetyczny, płomienny i gazowo - - płomienny o w arto ści opałowej ok. 6500 k c a l/k g .
60 J.Paździora 2 . NAUKA PODSTAWĄ PROJEKTOWANIA W LZW
Ze względu na w łaściw ości złoża i ch arak ter powierzchni z a is t n ia ła możliwość zagospodarowania górniczego i przestrzennego obszaru przy - szłe g o LZU, z zastosowaniem najnowszych zdobyczy nauki i te c h n ik i. Na
leży optymalnie skoordynować e k sp lo a ta c ję złoża z ochroną środowiska n atu raln ego, aby uzyskać wysokie efek ty techniczne i ekonomiczne, n ie zbędne warunki bezpieczeństwa pracy z jednoczesnym - wszechstronnym rozwojem powierzchni przystosow anej do potrzeb inw estycyjnych, gospo
darki ro ln e j i l e ś n e j, do d z ia ła ln o ś c i przemysłów tow arzyszących i u słu g , a także d la nowoczesnego ukształtow ania środowiska lu d z i pracu
jących i m ieszkających na tych teren ach .
Przewodnią ro lę w projektow aniu LZW powierzono Głównemu Biuru Stu diów i Projektów Górniczych, które od 30 l a t wykonuje c a ło k s z ta łt prac projektowych, związanych z rozwojem naszego przemysłu węglowego.
Projektowanie i następnie budowa LZW o p ie r a ją s i ę na nowoczesnych podstawach wielu dyscyplin naukowych. W ielostronna d z ia ła ln o ś ć nauko
wo-badawcza je s t skoordynowana w ramach problemu węzłowego O i.6 . :
"Kompleksowe zagospodarowanie L u belskiego Zagłębia Węglowego".
Punkcję koordynatora t e j d z ia ła ln o ś c i, realizow an ej przy udziale instytutów re so rtu górnictw a, wyższych u c z e ln i, PAK i innych ośrodków, p e łn i również GBSiPG. Tym samym prace naukowo-badawcze koordynuje ta sama in s ty t u c ja , k tóra prowadzi d z ia ła ln o ść projektow ą dla nowego za
g łę b ia . Takie powiązanie d zie d zin naukowo-badawczych z inw estycyjno - eksploatacyjnym i daje dobrą gw arancję uzyskiwania optymalnych rozw ią
zań technicznych, organizacyjnych , ekonomicznych i środowiskowych, które będą wdrażane przy budowie LZW.
3 . MODEL GÓRNICZEGO I PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA ZŁOŻA W LZW Biorąc za punkt w yjścia racjo n aln ą gospodarkę złożem, oraz uwzględ
n ia ją c stan rozpoznania z ło ż a , podzielono Zagłębie na trzy rejony / r y e .1 /:
- Centralny Rejon Węglowy o powierzchni około 290 km^, - Północny Rejon Węglowy o powierzchni około 430 km^, - Południowy Rejon Y/ęglowy o powierzchni około 250 km^,
W ta b lic y 1 podano pow ierzchnie, orien tacy jn e w ie lk o ści zasobów oraz sto p ień zbadania złoża w rejonach węglowych LZW.
Środkowa część Z ag łę b ia, nazwana Centralnym Rejonem Węglowym, zo
s t a ła uznana za n a jk o rz y stn ie jsz ą do projektowanego zagospodarowania.
Uzasadniająfc wybór tego rejonu jako pierw szego dó kompleksowego zago
spodarowania kierowano s ię najlepszym obecnie rozpoznaniem g e o lo g ic z nym z ło ż a , udokumentowaną jego zaso b n o ścią, stosunkowo łatwym nawiąza
niem do i s t n i e ją c e j in fra stru k tu ry oraz m ożliw ością dalszego rozwoju górniczego dwóch pozostałych rejonów»
Koncepcja modela górniczego . 61
• \
R y s.1 . Stan udokumentowania zło ża w LZW
T ab lica 1.
POWIERZCHBIA I ZASOBY RBJOH&W W|GLOWYCH LUBELSKIEGO ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO .
Bazna rejonu Powierzchnia
km2
Zasoby b ila n sowe
min t
Stopień zbada
nia złoża k ate g o ria Centralny Rejon
Węglowy 290 4 000 °1 + °2
Północny Rejon
Węglowy 430 10 000 C2 + perspe
ktywiczne Południowy Rejon
Węglowy 230 6 000 Co + perspe
ktywiczne
W pierwszym e ta p ie p ro je k tu je s i ę zagospodarowania złoża na po
w ierzchni około 137 km2 przez budowę 7 ko p alń , o obszarze około 20 km2 k ażd a.
62 J.P sździora 3 LZV/ przewiduje s i ę kompleksowe s ce nt ra 1 iz owa ne zagospodarowanie rejonu / r y s . 2 / . Wymieniony re jo n węglowy nie będzie stanow ił zgrupowa
nia organizacyjnego niezależnych kopalń, le c z pozostan ie jako z in te g ro wana jednostka produkcyjno-gospodaroza, łąc zn ie ze wzbogacaniem i zby
tem w ęgla, usługami przemysłowymi, socjalnym i i zarządzaniem . S cen tra
lizowane będą u słu g i tech n iczn e, przemysłowe, so c jaln e i k u ltu ra ln o - - wypoczynkowe dla w szystkich zespołów produkcyjnych oraz z a łó g .
R ys.2 . Górnicze zagospodarowanie CRW - LZW
Kopalnia o wydobyciu 12 000 t / d , stanow iącą zesp ó ł produkcyjny w kompleksowym zagospodarowaniu CR7/-LZW, udostępniona będzie czterema szybami: dwa szyby m ateriałowo-z jazdowe , szyb wenty la cyjno-wy de chowy oraz szyb wydobywczy, będący szybem wentylacyjno-wdechowym. Pokłady będą wybierane systemem ścianowym z zawałem, Ściany o d łu g o śc i około 200 m będą miały wybiegi około 1500 m. '^dobycie węgla ze śc ia n y , w zależn o ści od grubości pokładu, wyniesie 1500 - 2000 t / d .
Zastosowany w projek tach p o d ział rejonów węglowych na zespoły produkcyjne, scentralizow any układ zagospodarowania obszaru oraz za
stosowanie najnowszych rozwiązań techniczno-Drganiffl cyjnych, przynio
są w e fek cie duże oszczędności w zak resie kubatury obiektów na po
wierzchni i i l o ś c i wyrobisk kamiennych, co odpowiednio wpłynie na dłu
Koncepcja modelu górniczego . 63 g o ść c y k li r e a l i z a c j i 1 koszty In w e sty c ji.
W ta b lic y 2 podano dla porównania kubaturę Obiektów na powierzchni i wyrobisk kamiennych p ro jek t owa nych zespołów produkcyjnych w ŁZY/ i ko
p a ln i "M anifest lipcow y" w ROW, ch arak teryzujący ch s i ę jednakowym wy - dobyciem 12 000 t / d .
t a b lic a 2 PORbWHANIS KUBATURY OBIEKTOW HA POWIBRZCHNI I WYROBISK KAMIEN
NYCH KOPA LEI "MANIPBST LIPCOWY" I ZESPOŁU PRODUKCYJNEGO W LZW
W yszczególnienie :— — —
K opalnia "Mani
f e s t Lipcowy" Zespół produk
cyjny w LZW
Wydobycie, t / d 12 000 12 000
Łączna kubatura obiektów
na pow ierzchni, m3 500 000 320 000
w tym ob iek ty :
produkcyjne, m^ 336 000 224 000
bhp 70 000 37 000
pomocnicze 94 000 59 000
Powierzchnia zagospodarowania
ha 40 23
Y/yrobiska komorowe, m^ 15 000 10 500
Przekopy, m 34 000 12 000
Ha zagospodarowanie powierzchniowe LZW, decydujący wpływ mają n astęp u jące czyn n ik i:
- is t n ie n ie wzdłuż zachodniej gran icy LZW p a s a , p rzeb iegającego z północnego-zachodu na pcjłudniowy wschód, w którym nie wystę
p u ją produktywne form acje karbońskie ,
- brak na te re n ie p r z y s z łe j e k s p lo a t a c ji zabudowy przemysłowej i m i e js k i e j,
- brak obecnie na terenach p rzy szłego zagospodarowania g ó rn icze go p ołączeń kolejowych z ogólną s i e c i ą PKP,
- brak t r a d y c ji górn iczych i w ogóle przemysłowych w bezpośred
nim są sie d z tw ie regio n u ,
- brak is tn ie ją c y c h organizmów m ie jsk ic h w o d le g ło śc ia c h r a c jo nalnego dojazd u ,
- is tn ie n ie terenów wartościowych przyrodniczo na północny wschód od obszaru p r z y s z łe j e k s p lo a t a c ji.
64 J.P a ź d z io r«
Projektowane wyposażenie techniczne kopalń znacznie zwiększy wy
dajn ość pracy w g ó rn ictw ie , co w re z u lta c ie pozwoli zm niejszyć l i c z by rodzin i tym samym ograniczyć g ó rn iczą a k c ję o sie d le ń c z ą .
Howoczesne rozw iązania techniczne i technologiczne w zagospodaro
waniu nienaruszonego dotychczas zło ża nasuwają koncepcje zupełnie no
wego modelu organ izacyjn ego, p o leg ające g o na wyłączeniu z po szczegó l
nych kopalń w szystkich czynności usługowych i organizacyjne ic h scen tralizow an ie w s k a li rejonu węglowego. D zięki temu na powierzchniach przysżybowych nie ma potrzeby budowy obiektów związanych: z ruchem z a ło g i, gospodarką maszynowo-remontową, gospodarką m ateriałow ą, tra n sportem samochodowym, energetyką, wzbogacaniem i zbytem węgla oraz gospodarką odpadami i wod^. Obiekty <.ie pozostawać będą jako wspólne dla grupy kopalń lub w szystkich kopalń re jo n u .
Budowa obiektów wspólnych stwarza możliwość ich grupowania w d z ie ln ic e przemysłowe lub w jedną d z ie ln ic ę przemysłową okręgu. Takie zgrupowanie zm niejsza zakres s i e c i in fra stru k tu ry i co w ażn iejsze , po
zwala wybrać do l o k a li z a c ji d zie ln icy przemysłowej tereny nie p o siad a
ją c e zasobów w ęgla, bądź p o sia d ają ce zasoby nieprzydatne do e k sp lo a ta c j i . W efek cie uzyska s i ę zm niejszenie lub wyeliminowanie kosztów inwestycyjnych i remontowych, związanych z występowaniem szkód g ó rn i
czych.
K ie js c a pracy dla kobiet z rod zin górniczych będą zlokalizow ane .poza d z ie ln ic ą przemysłową w n ieuciążliw ych zakładach , m ieszczących
s i ę w bezpośrednim sąsied ztw ie d z ie ln ic mieszkaniowych.
Odsunięcie w iększości obiektów powierzchniowych od szybów na ob
szary bez e k s p lo a t a c ji g ó r n ic z e j, lub z małym zakresem wpływu ek sp lo a
t a c j i , ogranicza konieczność ochrony obiektów przed szkodami górn iczy mi do obudowy szybowej i urządzeń tra n sp o rtu pionowego, a w konsekwen
c j i pozwala na p od jęcie d z ia ła ń do prowadzenia e k s p lo a t a c ji b e z fila r o - wej lub w przypadku znacznych tru d n o ści na m in im alizację w ie lk o ści szybowych fila ró w ochronnych.
Kompleksowe zagospodarowanie obszaru złoża pozw ala, przy założon ej c ią g ł e j e k s p lo a t a c ji, w każdym pokładzie bez pozostaw iania fila ró w górniczych, uniknąć występowania wewnątrz obszaru e k s p lo a t a c ji s t r e f o wysokich k ateg o riach szkód górniczych .
Projektowany system e k s p lo a t a c ji bez pozostaw iania fila ró w g r a n i
cznych przyczyni s i ę do spokojnego osiadan ia pow ierzchni, przy j e j mi
nimalnych deform acjach.
Obszar LZff posiada szczególn ie duże w arto ści r o ln ic z e , przyrodni
cze i rek reacy jn e, a w pewnych fragmentach podlega całk ow itej ochro - n ie . liie wprowadza nie na ten te re n kopalnianego tran sp o rtu kole j owo g o , niew ielka powierzchnia zakładów produkcyjnych oraz m in im alizacja o s ia dań i deform acji terenu s ą czynnikami, umożliwiającymi racjo n aln e za
gospodarowanie przestrzenne teg o obszaru.
Koncepcja modelu górniczego 65 Wysokie wymagania k w alifik ac y jn e w od n iesie n iu do załó g g ó rn i
czych w ykluczają zatrudn ien ie chłopów w ch arak terze robotników i d late g o w ejście górnictw a na obszary nie uprzemysłowione nie będzie oznaczało obniżenia poziomu zagospodarowania ro ln icze go i s t n i e j ą - cych gospodarstw , le c z najw yżej zmianę stru k tu ry gospodarstw r o l nych z drobnych na średn ie - indywidualne lub te ż w ielk ie - państwo
we .
Występujące w tradycyjnym modelu kopalń samodzielne s tr e fy fun
kcjonalne wywołują potrzeb ę powstawania w ich re jo n ie szeregu usług tow arzyszących. Budowane o sie d la mieszkaniowe s ą n a jc z ę ś c ie j wyposa
żone n ie w y starczająco w in fr a s tr u k tu r ę sp o łe czn ą, co wynika z nie - w ielk ich ic h rozmiarów. Projektowane z a ś powierzchnie zespołów wydo
bywczych LZW nie wymagają żadnych m ie jsk ic h fu n k c ji tow arzyszących, ponieważ z o sta ły one skoncentrowane poza obszarem z ło ż a .
Powszechna m otoryzacja załó g pozwoli na rezy gn ację z tworzenia tzw . o s ie d li awaryjnych położonych w p o b liżu szybów zjazdowych i wpłynie k o rzy stn ie na skoncentrowanie całeg o zasobu mieszkań w m ias
ta c h zapew niających wysoki sta n d a rd . Czas dojazdu samochodem z m ias
ta do szybu zjazdowego kopaln i będzie w z a sa d zie równoważny czasowi d o jś c ia p ie sz o do szybu z dotychczasowego o sie d la przykopalnianego.
Równocześnie pow stają zupełnie nowe warunki do ukształtow ania jed n o stek o sie d le ń czy c h , zgrupowanych w duży z esp ó ł m ie jsk i o boga
tym programie in fra stru k tu ry s p o łe c z n e j.
Główne tr a s y komunikacyjne i transportowe /"szy n a kom unikacyjna"/
prowadzone równolegle do tzw . D y slo k a cji K ockiej również na terenach nie objętych e k s p lo a t a c ją g ó rn ic z ą , stanow ić będą dodatkowy czynnik racjo n aln eg o modelu m ia sta . Przy tych tra sa c h zgrupowana zo stan ą scen tralizow an e obiekty przemysłowe, związane z e k s p lo a ta c ją g ó rn i
c z ą , ja k s zak ład p rzeró bk i mechanicznej i g ospodarki magazynowo-war- sztato w e j oraz urządzenia tow arzyszące gospodarce c i e p l n e j, energe
ty c e , u t y l i z a c ji odpadów i p rod u k cji m ateriałów budowlanych.
Tak zlokalizow ane d z ie ln ic e przemysłowe będą k o rzy stn ie położo
ne , zarówno w stosunku do górn iczy ch zakładów produkcyjnych na t e r a nie zło ża jak również d la m ia sta , zn ajdującego s i ę poza terenem z ło ż a . Opisana lo k a li z a c ja d z ie ln ic y przemysłowej stw arza ta k ie k o rz y st
ne warunki racjo n aln ego j e j zaprojektow ania.
Przewiduje s i ę , że odpady z zakładu przeró bczego, które n ie zo - sta n ą wykorzystane w zakładach u t y l i z a c j i , będą kierowane do zasypy
wania is tn ie ją c y c h i na b ieżąco tworzonych wyrobisk odkrywkowych na te re n ie kopalń surowców m ineralnych, np. d o .p ro d u k c ji cementu w re jo n ie Chełma i Rejowca.
W s k a l i c a ł e j a g lo m e rac ji lokowanie u ro b io n e j, a nie utylizow a- n e j sk ały płonnej odpadów z e k s p lo a t a c ji g ó rn ic z e j w wyrobiskach od
krywkowych górnictw a surowców mineralnych stanowi przykładowe r a c jo nalne rozw iązanie tego _ zągad n ien ig. Zarówno d la m ia sta , ja k i d la
J.P aździor»
d zieln icy przemysłowej pow stają optymalne warunki ciepłow nictw a, g o s
podarki wodno-ściekowej 1 kom unikacji m ie js k ie j.
Projektowana c e n tr a liz a c ja tak is t o t n e j fu n k c ji, ja k ą j e s t obsłu
ga so c ja ln a g ó rn ik a, pozwoli na zlokalizow anie odpowiednich obiektów w samym m ie śc ie, d z ię k i czemu będą m ogli z nich ko rzystaó wszyscy mieszkańcy. Chodzi tu o w ielkie cen tra o b słu g i zatrudnionych w g ó rn ic twie wraz z k ąp ie lisk ie m i ośrodkiem re g e n e ra c ji zdrow ia, rejonową sa l ą zborną i obiektami k u ltu ry . W tym re jo n ie m iasta należy także zbu
dować zesp ó ł h o t e li pracowniczych z niezbędnym zapleczem usługowym.
Służba zdrowia górn ictw a, dysponująca centralnym szp itale m i o ś
rodkami sp e c ja listy c z n y m i, stanow ić będzie podstawowy zalążek le c z - nictwa zamkniętego dla m ia sta .
Potrzeby górnictw a w za k re sie szk o len ia zawodowego wyznaczają m iastu ważne funkcje w rozwoju nauki i stw orzą zasadnicze podstawy do tego rozwoju. Inny ważny element m iasta stanow ić będzie scen tralizo w a
ny ośrodek zarządzania rejonem górniczym.
4 . PROBLEMY 0CHS01CY KATURALNFGO ŚRODOWISKA W LZW
Problempm ochrony środowiska poświęca s i ę w stu d iach i w p ro je k to waniu LZV? szczególn ą uwagę. W ramach problemu węzłowego "kompleksowe zagospodarowanie LZV,'" w GBSiPG, przy u dziale In sty tu tu K ształtow ania środow iska, opracowuje s i ę szczegółowe stu d ia ochrony środow iska.
Przedmiotem ochrony s ą : g le b y , flo r a i fau n a, pow ietrze atm osfe
ryczne, wody powierzchniowe, zabytki arch itekton iczn e i przyrodnicze oraz warunki środowiskowe człow ieka.
W wyniku d z ia ła ln o ś c i inw estycyjnej i e k s p lo a t a c ji g ó rn ic z o -p rse - mysłowej powstaną n astępu jące źródła zagrożeń dla środowiska n a tu ra l
nego:
- od k ształcen ia pow ierzchni, .
- ś c ie k i bytowo-gospodarcze i przemysłowe, - wody dołowe,
- zwały i składowiska w ęgla,
- składowiska odpadów i kamienia dołowego,
- obiekty em itujące zanieczy szczen ia pyłowe i gazowe, - obiekty wytwarzające h a ła s i w ib ra cje .
Aby p rzeciw działać tym zagrożeniom, p rz y ję to n astępu jące podstawo
we zasady ochrony w k ształtow an iu środow iska:
- m inim alizację powierzchni użytków rolnych zajmowanych pod inwes
t y c je ,
- podjęcie środków, przeciw d ziałający ch potencjalnym procesom de—
gradacyjnym i doprowadzenie do p e łn e j re k u lty w acji obszarów na
ruszonych d z ia ła ln o ś c ią g ó rn ic z ą ,
Koncepcja modelu górniczego . 67 - stosow anie s t r e f ochronnych w p o s ta c i obszarów z ie le n i d la obiek
tów przeo^słow ach, zwałowisk i wysypisk m ateriałów pylących, oraz ciągów komunikacyjnych i transportow ych,
- w ykorzystania ziem i b io lo g ic z n ie w artościow ej na potrzeby r o ln ic twa»
Według wstępnych o b lic z e ń szkody górn icze o większym znaczeniu mo
g ą w ystąpió na obszarach o pow ierzchni około 35 h a , przy c a ł e j powierz
chni zagospodarowywanej, obejm ującej 137 km2 , Kogą s i ę także pojawić zagrożen ia stosunków wodnych, w sz c z e g ó ln o śc i przez powstawanie bez
odpływowych zalew isk wodnych.
Celem zapobieżen ia c o fa n ia s i ę wód i do utrzymania przepływów na
ruszonych osiadaniem pow ierzchni przewiduje s i ę obwałowanie cieków oraz ic h r e g u la c ję i lik w id a c ję z a k o li. W zalew iskach bezodpływowych stosowane będzie odwadnianie przez prze pomp owy 7<anie wód i ich odpro
wadzania kan ałam i, Częśó zalew isk będzie adaptowana do celów gospodar
czych i rek reacy jn y ch , Wody powierzchniowe będą chronione d z ię k i oczy
szczalniom ścieków , przy czym zrzu t ścieków przemysłowych będzie n ie w ie lk i, a to za względu na stosow anie zamkniętych obiektów wodnych.
Celem zab ezpieczen ia atm osfery przed nadmierną e m isją pyłów w szystkie je d n o s tk i kotłowe zo sta n ą wyposażone w urządzenia odpyla
ją c e . Sm isja pyłu z zakładów wzbogacania węgla w suchym p ro c esie przeróbczym zo sta n ie ograniczona d z ię k i stosow aniu urządzeń z r a s z a jących lub odciągów połączonych z urządzeniami odpylającym i. Składo
wiska węgla i m iału zo stan ą otoczone murem osłonowym. Składowisko ro z d z ie lc z e odpadów i cen traln e zwałowisko kamienia i odpadów będą otoczone s t r e f ą iz o la c y jn ą , a po zakończeniu zwałowania - z rek u lty wowane .
W dążeniu do ochrony g le b zmieniono l o k a liz a c ję d zie ln icy prze
mysłowej o powierzchni około 650 h a, przenosząc j ą z terenów poło - żonych w bezpośred n iej b lis k o ś c i m iejscow ości Łęczna - o glebach X i I I k lasy - w re jo n Zawadów na gleby I I I i IV k la s y . Ta zmiana l o k a l i z a c j i zapewni skrócenie t r a s taśmociągów z szybów wydobywczych do d z ie ln ic y przem ysłow ej, a więc zredukuje powierzchnie terenów za
ję ty c h pod tr a s y taśmociągów .
5 . ZAKOflCSEl'715
P o lsk ie dośw iadczenia w projektow aniu i budowie nowoczesnych ko
p a lń oraz w kompleksowym zagospodarowaniu całych rejonów górn iczy ch , oparte na pracach w ielu i n s t y t u c ji naukowych i ośrodków stu d ia ln e - badawczych, p ozw alają sformułować n astępu jące w nioski:
- budowa nowych zakładów górniczych powinna o p ierać s i ę na kom
pleksowych rozw iązaniach technicznych i ekonomicznych zago s—
podarowania całych rejonów górn iczych ,
68 J.P a ź d z io ra - kompleksowe zagospodarowanie rejonu górniczego powinno uwzględ
n ić racjo n aln e kieru nk i rozwoju przemysłu podstawowego oraz prawidłowy rozwój in fra stru k tu ry re jo n u , w sz c z e g ó ln o śc i z a p le cza usługowego, socjalno-bytow ego, obiektów sieciow ych i t p . , - przemysł węglowy ma decydujący wpływ na ch arak ter i wygląd two
rzonego regionu i powoduje powstawanie s i l n e j aglo m e racji p rze mysłowej, stanow iącej potencjalne zagrożenie naturalnego środo
wiska człow ieka,
- problemy ochrony naturalnego środowiska człowieka wymagają szczególn ie starannego uwzględnienia w zagospodarowaniu re jo n u . Prowadzone stu d ia nad wieloma dyscyplinam i w z a k re sie zagadnień LZW, analizowanie następstw każdego z rozwiązań na w szystkich m ożli
wych odcinkach, traktowanie tych a n a liz jako sprzężeń zwrotnych w u realn ien iu korekt i dalsze u ś c iśla n ie tych rozw iązań, stw a rz a ją bar
dzo dobrą możliwość harmonijnego rozwoju i w spółżycia nowego zagłęn ia węglowego z przyrodą.
Zadaniem w szystkich, uczestniczących w r e a l i z a c j i problemu węzłowego oraz w projektow aniu, budowie i e k s p lo a t a c ji LZW należy m ożliw ości te w p ełn i wykorzystać.
Koncepcja mod«la gdrnlczego « . . . , 69
K0HUETHH3 '.!0£EJD1 PE-CfJIBTiiBAiiffl TOPHfflC OTBAJIOB H SKCfMyATALSHH HBCTOPOE^E- HH3 JDTB, C yqSTOM OXPAHH H 50KHIP0BAHHH CPEI&J
Pe38)Mei
'' ' ' '■ ' " •* •’ ’ v
B CTaTfce HOA-iSpKiraaeTca pojn. sayKH b ropnoM npoeKTtjpoBaHHH a ocoQeimo b JiyE, npHBo^aTCH Mofleai. ropnoS h npocTpiHCTEeHHofl peKyaMHBauHit SToro uecTopoxAeHim, a Taiose paccMaTpaBaioTca Bonpoen KacarrnnecH oxpaHH ocTe- CTBeHHo2 cpeflH JUTE.
CONCEPT OP THE MODEL OP MINING AND EXPLOITATION OP THE LUBLIN COAL FIELD DEPOSITS, TAKING INTO ACCOUNT PROTECTION AND SHAPING OP THE ENVIRONMENT S u m m a r y
Tiu paper u n d erlin es the ro le of scien ce in m odelling of m ining, and e s p e c ia lly in the L u b lin Coal P ia ld , and p re se n ts the mining and s p a t i a l model of managing o f t h is d e p o s it , and d is c u s s e s problems connected with the LCP n a tu r a l environment p r o te c tio n .
