Wpływ teleinformatyki na Wpływ teleinformatyki na rozwój społeczny i rozwój społeczny i gospodarczygospodarczy

(1)

Wpływ teleinformatyki na Wpływ teleinformatyki na

rozwój społeczny i rozwój społeczny i

gospodarczy gospodarczy

Witold Kwaśnicki Witold Kwaśnicki

Instytut Nauk Ekonomicznych Instytut Nauk Ekonomicznych

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Uniwersytet WrocławskiUniwersytet Wrocławski

http://prawo.uni.wroc.pl/~kwasnicki http://prawo.uni.wroc.pl/~kwasnicki

(2)

Produktywność i wzrost gospodarczy Produktywność i wzrost gospodarczy



‘ ‘ paradoks Solowa’: „zauważamy istnienie paradoks Solowa’: „zauważamy istnienie komputerów wszędzie naokoło, poza

komputerów wszędzie naokoło, poza

statystykami o wzroście produktywności”

( ( “We see computers everywhere, except “We see computers everywhere, except in the statistics on productivity growth”

in the statistics on productivity growth” ) )



średnioroczne tempo wzrostu średnioroczne tempo wzrostu produktywności

produktywności

• w latach 1970. i 1980 - ok. 1,4%. w latach 1970. i 1980 - ok. 1,4%.

• w latach 1995-2000: 2,9% w latach 1995-2000: 2,9%

(3)

Produktywność pracownika w USA (poza Produktywność pracownika w USA (poza

rolnictwem)

(4)

Zasoby

Zasoby teleinformatyczne w sektorze prywatnym teleinformatyczne w sektorze prywatnym USA; rok 1992=100

USA; rok 1992=100

(5)

Nakłady na jednego pracownika na technologie Nakłady na jednego pracownika na technologie

teleinformatyczne w 15 najbardziej teleinformatyczne w 15 najbardziej

zinformatyzowanych sektorach

(6)

Udział ICT we Udział ICT we

wzroście

gospodarczym

(7)

Udział technologii informacyjnych we wzroście Udział technologii informacyjnych we wzroście

gospodarczym

(8)

Źródła wzrostu produktu krajowego w USA

(9)

Gospodarka elektroniczna Gospodarka elektroniczna

 Przedsiębiorstwo-PrzedsiębiorstwoPrzedsiębiorstwo-Przedsiębiorstwo (z angielskiego (z angielskiego oznaczane jako

oznaczane jako B2B od B2B od Business-to-Business)Business-to-Business)

 Przedsiębiorstwo-KlientPrzedsiębiorstwo-Klient ( (B2C B2C Business-to-ConsumerBusiness-to-Consumer))

 Klient-KlientKlient-Klient ( (C2C C2C Consumer-to-ConsumerConsumer-to-Consumer))

 Administracja-PrzedsiębiorstwoAdministracja-Przedsiębiorstwo ( (A2BA2B Administration-to-Administration-to- Business

Business))

 Administracja-KlientAdministracja-Klient (obywatel) ( (obywatel) (A2CA2C Administration-to-Administration-to- Consumer

Consumer))

 Administracja-AdministracjaAdministracja-Administracja ( (A2AA2A Administration-to-Administration-to- Administration

Administration))

 do tego należy jeszcze dołączyć komunikację wewnętrzną: do tego należy jeszcze dołączyć komunikację wewnętrzną:

wnętrze administracji (

wnętrze administracji (Intra-AdministrationIntra-Administration) oraz wnętrze ) oraz wnętrze przedsiębiorstwa (

przedsiębiorstwa (Intra-Business) w tym także tzw. Intra-Business) w tym także tzw.

przedsiębiorstwo wirtualne (

przedsiębiorstwo wirtualne (virtual enterprisevirtual enterprise).).

(10)

Negocjowanie i zawieranie kontraktów Negocjowanie i zawieranie kontraktów

 przetargi publiczne;przetargi publiczne;

 konkursy na prace badawczo-rozwojowe finansowane ze konkursy na prace badawczo-rozwojowe finansowane ze środków Komisji Europejskiej;

środków Komisji Europejskiej;

 branżowe rynki internetowe;branżowe rynki internetowe;

 serwisy internetowe prowadzące aukcje zgłoszonych serwisy internetowe prowadzące aukcje zgłoszonych towarowa (najczęściej używanych);

towarowa (najczęściej używanych);

• gdyby wprowadzić informatyzację administracji publicznej to gdyby wprowadzić informatyzację administracji publicznej to budżet mógłby zaoszczędzić ok. 14 mld zł. (

budżet mógłby zaoszczędzić ok. 14 mld zł. (Wprost, 18 maja Wprost, 18 maja 2003);

2003);

• Koszty organizacji przetargów publicznych mogłyby być Koszty organizacji przetargów publicznych mogłyby być

zmniejszone kilkukrotnie, nie mówiąc już o zaoszczędzonych zmniejszone kilkukrotnie, nie mówiąc już o zaoszczędzonych pieniądzach na znacznie tańszej realizacji projektów

pieniądzach na znacznie tańszej realizacji projektów

publicznych. Elektroniczne zamówienia publiczne funkcjonują publicznych. Elektroniczne zamówienia publiczne funkcjonują już w Europie, np. w Danii oszczędności na samych przetargach już w Europie, np. w Danii oszczędności na samych przetargach wynoszą od 20% do 30%.

wynoszą od 20% do 30%.

(11)

Oszczędności dzięki aukcji (przykład ) Oszczędności dzięki aukcji (przykład )

 Jedna z firm elektronicznych potrzebowała do swoich Jedna z firm elektronicznych potrzebowała do swoich produktów wykonanie obwodów drukowanych.

produktów wykonanie obwodów drukowanych.

 Specjaliści od organizacji aukcji zidentyfikowali 29 Specjaliści od organizacji aukcji zidentyfikowali 29

potencjalnych firm z Azji, Europy i Ameryki mogących potencjalnych firm z Azji, Europy i Ameryki mogących

sprostać oczekiwaniom. (8 miało wczsniej kontakty z dana sprostać oczekiwaniom. (8 miało wczsniej kontakty z dana firmą)

firmą)

 Każda z 29 firm podłączona została elektronicznie z Każda z 29 firm podłączona została elektronicznie z

serwerem firmy organizującej aukcję (każdy miał pełną serwerem firmy organizującej aukcję (każdy miał pełną informacje o ‘ruchach’ konkurentów’),

informacje o ‘ruchach’ konkurentów’),

 W ciągu pierwszych pięciu minut po otwarciu aukcji cena W ciągu pierwszych pięciu minut po otwarciu aukcji cena spadła do poziomu o 18% niższego niż cena średnia

spadła do poziomu o 18% niższego niż cena średnia uzyskiwana przez tę firmę w przeszłości.

uzyskiwana przez tę firmę w przeszłości.

 Po ok. godzinnej aukcji trzy firmy zgłosiły prawie, że Po ok. godzinnej aukcji trzy firmy zgłosiły prawie, że

identyczne propozycje, dzięki czemu firma była w stanie identyczne propozycje, dzięki czemu firma była w stanie

podpisać kontrakt o wartości mniejszej o 42% od podobnych podpisać kontrakt o wartości mniejszej o 42% od podobnych kontraktów w przeszłości (co dało niebagatelną sumę 6,4 kontraktów w przeszłości (co dało niebagatelną sumę 6,4 mln USD oszczędności).

mln USD oszczędności).

(12)

Reklama, promocja, marketing Reklama, promocja, marketing

 reklama elektroniczna znacznie tańsza w przygotowaniu i reklama elektroniczna znacznie tańsza w przygotowaniu i ogłaszaniu, łatwiej skierować ja do właściwego odbiorcy na ogłaszaniu, łatwiej skierować ja do właściwego odbiorcy na

dowolnie wybranym rynku, dowolnie wybranym rynku,

 możliwość bardzo szybkiego reagowania na zmieniającą się możliwość bardzo szybkiego reagowania na zmieniającą się sytuację.

sytuację.

 reklamy w postaci tzw. banerów, automatycznie i reklamy w postaci tzw. banerów, automatycznie i

dynamicznie dobierane w miarę postępów w identyfikacji dynamicznie dobierane w miarę postępów w identyfikacji

zainteresowań aktualnego użytkownika serwisu.

 Broszury informacyjno-reklamowe w postaci firmowych Broszury informacyjno-reklamowe w postaci firmowych witryn internetowych (24h, siedem dni w tygodniu),

witryn internetowych (24h, siedem dni w tygodniu),

 animowane rysunki, wstawki audio i wideo; prawidłowo animowane rysunki, wstawki audio i wideo; prawidłowo użyte w wielu przypadkach mogą zastąpić spotkania z użyte w wielu przypadkach mogą zastąpić spotkania z

przedstawicielem firmy, przedstawicielem firmy,

 W niektórych sytuacjach możliwa jest automatyczne W niektórych sytuacjach możliwa jest automatyczne

nawiązanie rozmowy (telefonicznej lub przez wbudowany nawiązanie rozmowy (telefonicznej lub przez wbudowany

do komputera mikrofon), a nawet wideospotkania z do komputera mikrofon), a nawet wideospotkania z

pracownikiem firmy specjalizującym się w danym pracownikiem firmy specjalizującym się w danym

zagadnieniu.

 Do dyspozycji masowych użytkowników oddaje się Do dyspozycji masowych użytkowników oddaje się

mechanizm komunikacji przez pocztę elektroniczna oraz mechanizm komunikacji przez pocztę elektroniczna oraz

tzw. czat, czyli elektroniczna pogawędkę.

(13)

spam, reklama lawinowa spam, reklama lawinowa

 reklama lawinowa. Polega ona na rozpowszechnianiu pocztą reklama lawinowa. Polega ona na rozpowszechnianiu pocztą elektroniczna informacji, którą odbiorca z racji jej

elektroniczna informacji, którą odbiorca z racji jej

szczególnie atrakcyjnej treści lub na przykład możliwości szczególnie atrakcyjnej treści lub na przykład możliwości

uzyskania nagrody rozsyła do kolejnych osób z kręgu uzyskania nagrody rozsyła do kolejnych osób z kręgu znajomych, dobierając kolejnych odbiorców zgodnie z znajomych, dobierając kolejnych odbiorców zgodnie z

własnym rozeznaniem, co do ich zainteresowań.

• Takiej metody użył parę lat temu jeden z nowych banków Takiej metody użył parę lat temu jeden z nowych banków internetowych w USA. Kierownictwo po przeanalizowaniu internetowych w USA. Kierownictwo po przeanalizowaniu

kosztów klasycznej akcji promocyjnej w przeliczeniu na kosztów klasycznej akcji promocyjnej w przeliczeniu na

uzyskanych ta droga klientów postanowiło połowę tej kwoty uzyskanych ta droga klientów postanowiło połowę tej kwoty zapłacić każdemu, kto otworzy konto w banku. Informacja o zapłacić każdemu, kto otworzy konto w banku. Informacja o

tym fakcie została rozpowszechniona właśnie poczta tym fakcie została rozpowszechniona właśnie poczta

elektroniczna z sugestią, by poinformować także znajomych o elektroniczna z sugestią, by poinformować także znajomych o

nadarzającej się okazji.

(14)

inwigilacja czy zbieranie informacji?



W niektórych internetowych sklepach oraz W niektórych internetowych sklepach oraz w portalach tematycznych (tzw.

w portalach tematycznych (tzw. vortalach vortalach ) ) odwiedzającym proponuje się rejestrację.

odwiedzającym proponuje się rejestrację.



rozpoznaje się konkretnych użytkowników i rozpoznaje się konkretnych użytkowników i na podstawie informacji podanych przez

na podstawie informacji podanych przez użytkownika w ankiecie oraz obserwacji użytkownika w ankiecie oraz obserwacji

zachowania danej osoby (wyboru przez nią zachowania danej osoby (wyboru przez nią oglądanych stron) dynamicznie modyfikuje oglądanych stron) dynamicznie modyfikuje

bazy danych o klientach (KM).

(15)

Usługi po sprzedaży Usługi po sprzedaży

 Najprostszym rozwiązaniem tzw. telefoniczna infolinia, która Najprostszym rozwiązaniem tzw. telefoniczna infolinia, która w przypadku znacznej liczby typowych zgłoszeń może być w przypadku znacznej liczby typowych zgłoszeń może być

wzbogacona o komputerowy system generujący wzbogacona o komputerowy system generujący

komunikaty słowne;

 W obsłudze bardziej złożonych zgłoszeń stosowane są W obsłudze bardziej złożonych zgłoszeń stosowane są

systemy wspomagające zarządzanie kontaktami z klientem systemy wspomagające zarządzanie kontaktami z klientem

(rejestrujące zgłoszenia, terminy, sprawy, tok załatwiania, (rejestrujące zgłoszenia, terminy, sprawy, tok załatwiania,

pracowników prowadzących określony etap itp) – możliwość pracowników prowadzących określony etap itp) – możliwość

nawiązania dialogu z pracownikiem.

 coraz częściej rozwiązania umożliwiające klientom śledzenie coraz częściej rozwiązania umożliwiające klientom śledzenie na stronach WWW toku realizacji konkretnego zamówienia, na stronach WWW toku realizacji konkretnego zamówienia,

na przykład przesyłki kurierskiej, dostawy zamówionego na przykład przesyłki kurierskiej, dostawy zamówionego

towaru itp.

(16)

Obsługa administracyjna wewnątrz firmy Obsługa administracyjna wewnątrz firmy

 intranet – intranet – wewnętrzna sieć firmy; ułatwia załatwianie spraw wewnętrzna sieć firmy; ułatwia załatwianie spraw pracowniczych, dostęp do aktualnych informacji z rożnych pracowniczych, dostęp do aktualnych informacji z rożnych

obszarów aktywności firmy, stosowanie formularzy obszarów aktywności firmy, stosowanie formularzy

elektronicznych zamiast papierowych itp. Dostęp spoza elektronicznych zamiast papierowych itp. Dostęp spoza

firmy dzieki przenośnym komputeróm z modemem.

 ekstranet - ekstranet - wykorzystanie Internetu do połączenia wykorzystanie Internetu do połączenia oddalonych oddziałów firmy.

oddalonych oddziałów firmy.

(17)

Obsługa finansowa Obsługa finansowa

 systemy finansowo-księgowe coraz częściej systemy finansowo-księgowe coraz częściej

przystosowywane do bezpośredniej współpracy z systemem przystosowywane do bezpośredniej współpracy z systemem bankowym;

bankowym;

• zlecenia przelewów, wykupywanie opcji walutowych, zlecenia przelewów, wykupywanie opcji walutowych, rejestracja wpływu należności i uzgodnienie stanu kont.

rejestracja wpływu należności i uzgodnienie stanu kont.

(eliminacja opóźnień - lepsze gospodarowanie środkami (eliminacja opóźnień - lepsze gospodarowanie środkami finansowymi, np. lokowanie wolnych środków na lokatach finansowymi, np. lokowanie wolnych środków na lokatach terminowych).

terminowych).

 elektroniczna giełda wierzytelności.elektroniczna giełda wierzytelności.

 internetowe systemy regulowania należności przy internetowe systemy regulowania należności przy płatnościach masowych.

płatnościach masowych.

 internetowe biura maklerskie. (dzięki internetowi ryzyko internetowe biura maklerskie. (dzięki internetowi ryzyko kradzieży jest mniejsze niż w przypadku klasycznym)

kradzieży jest mniejsze niż w przypadku klasycznym)

(18)

Organizacje i instytucje wirtualne Organizacje i instytucje wirtualne



elastyczność organizacji wirtualnych. elastyczność organizacji wirtualnych.



małym stopniu scentralizowana i sformalizowana małym stopniu scentralizowana i sformalizowana (większa skłonności do ryzyka, nieskrępowana (większa skłonności do ryzyka, nieskrępowana

ekspansja na zewnątrz, innowacyjność typu ekspansja na zewnątrz, innowacyjność typu

autonomicznego, zorientowana na rozwiązywanie autonomicznego, zorientowana na rozwiązywanie

problemów o charakterze „wyspowym”).



Produkt powstaje we współpracy z klientem Produkt powstaje we współpracy z klientem (klienta członek organizacji wirtualnej).

(klienta członek organizacji wirtualnej).



wirtualność jako istotna część rzeczywistości wirtualność jako istotna część rzeczywistości (wirtualność – czasowość).

(wirtualność – czasowość).

(19)

Wirtualny pieniądz Wirtualny pieniądz

 systemy portfeli elektronicznych (electronic walletsystemy portfeli elektronicznych (electronic wallet), ),

• VISA i Master Card opracowały standard SET (VISA i Master Card opracowały standard SET (Secure Electronic Secure Electronic Transactions

Transactions), który opiera się na certyfikatach będących potwierdzeniem ), który opiera się na certyfikatach będących potwierdzeniem tożsamości zarówno serwera jak i użytkownika.

tożsamości zarówno serwera jak i użytkownika.

 CyberCash Secure Internet Payment ServiceCyberCash Secure Internet Payment Service – opr. w 1995 roku przez – opr. w 1995 roku przez firmę

firmę CyberCash IncCyberCash Inc. Imitacją rzeczywistych procesów zakupu i . Imitacją rzeczywistych procesów zakupu i płatności za pomocą rzeczywistych środków płatniczych. Typowy płatności za pomocą rzeczywistych środków płatniczych. Typowy proces zakupu składa się z następujących etapów:

proces zakupu składa się z następujących etapów:

• wybór towaru lub usługi,wybór towaru lub usługi,

• wybór sposobu zapłaty (karta kredytowa, portfel wirtualny),wybór sposobu zapłaty (karta kredytowa, portfel wirtualny),

• rejestracja informacji dotyczących wyborów klienta w pośredniczącym rejestracja informacji dotyczących wyborów klienta w pośredniczącym systemie komputerowym,

systemie komputerowym,

• dekodowanie informacji poza siecią Internetu (dzięki tzw. „ścianie ognia” – dekodowanie informacji poza siecią Internetu (dzięki tzw. „ścianie ognia” – firewall

firewall) i przesyłanie ich do banku sprzedającego,) i przesyłanie ich do banku sprzedającego,

• autoryzacja operacji gospodarczej i sprawdzanie wiarygodności klienta autoryzacja operacji gospodarczej i sprawdzanie wiarygodności klienta (operacje międzybankowe) i dokonanie przelewu zapłaty,

(operacje międzybankowe) i dokonanie przelewu zapłaty,

• realizacja zakupu.realizacja zakupu.

 programy programy WalletWallet (portfel) po stronie kupującego oraz (portfel) po stronie kupującego oraz Cash RegisterCash Register (rejestrator gotówki) po stronie sprzedawcy, które pozwalają na (rejestrator gotówki) po stronie sprzedawcy, które pozwalają na realizację wszelkich typów płatności.

realizację wszelkich typów płatności.

(20)

Wirtualny pieniądz Wirtualny pieniądz

 CyberCoinCyberCoin - można przekazywać pieniądze bezpośrednio z - można przekazywać pieniądze bezpośrednio z konta bankowego.

konta bankowego.

 E-cash E-cash (inny (inny CyberCash) - system holenderskiej firmy CyberCash) - system holenderskiej firmy DigiCash. S

DigiCash. System jest całkowicie odmienny od systemów z ystem jest całkowicie odmienny od systemów z kartami kredytowymi.

kartami kredytowymi. E-cashE-cash odwzorowuje sposób zapłaty odwzorowuje sposób zapłaty rzeczywistymi pieniędzmi.

rzeczywistymi pieniędzmi.

• funkcjonuje określony nominał - niepowtarzalny numer seryjny, funkcjonuje określony nominał - niepowtarzalny numer seryjny, zabezpieczenie w postaci tzw. podpisu cyfrowego emitującego zabezpieczenie w postaci tzw. podpisu cyfrowego emitującego

je banku.

• Użytkownik po pobraniu od banku będącego emitentem Użytkownik po pobraniu od banku będącego emitentem elektronicznej waluty określonej kwoty zapisuje ją na dysku elektronicznej waluty określonej kwoty zapisuje ją na dysku

swojego komputera w postaci elektronicznych banknotów, swojego komputera w postaci elektronicznych banknotów, którymi później może płacić w sieci za poczynione zakupy.

którymi później może płacić w sieci za poczynione zakupy.

• W odróżnieniu do tradycyjnych, papierowych banknotów, W odróżnieniu do tradycyjnych, papierowych banknotów, elektroniczne są jednorazowego użytku. Po zapłacie

elektroniczne są jednorazowego użytku. Po zapłacie

elektroniczny banknot i jego unikalny numer seryjny przestaje elektroniczny banknot i jego unikalny numer seryjny przestaje

istnieć, a wraz z nim jego nabywcza siła.

(21)

Wirtualny pieniądz - Polska Wirtualny pieniądz - Polska

 WELLPAYWELLPAY (w 2002) - obsługuje go serwis (w 2002) - obsługuje go serwis eportfel.pleportfel.pl. .

podstawowym zadaniem jest realizowanie płatności w sieci podstawowym zadaniem jest realizowanie płatności w sieci

przy wykorzystaniu wyłącznie formy elektronicznej;

dodatkową zaleta - możliwość regulowania tzw.

mikropłatności.

 serwis serwis MojeRachunki.pl MojeRachunki.pl ma wbudowany portfel ma wbudowany portfel

elektroniczny; podstawowym celem jest dokonywanie elektroniczny; podstawowym celem jest dokonywanie

płatności rachunków (typu telefon, gaz itp.) poprzez płatności rachunków (typu telefon, gaz itp.) poprzez

Internet.

 OnetPortfel™ - Onet.plOnetPortfel™ - Onet.pl z Citibankiem z Citibankiem do rozliczenia do rozliczenia

transakcji między sklepami internetowymi, a robiącymi w transakcji między sklepami internetowymi, a robiącymi w

nich zakupy klientami. płatności na trzy różne sposoby:

kartą kredytową ze specjalnie „wydłużonym” numerem tzw.

CVV, kartą kredytową z PIN-em oraz przy pomocy specjalnie CVV, kartą kredytową z PIN-em oraz przy pomocy specjalnie

stworzonego konta z PINem. szyfrowania kluczem 128 stworzonego konta z PINem. szyfrowania kluczem 128

bitowym w połączeniu z zasadą, że dane personalne oraz bitowym w połączeniu z zasadą, że dane personalne oraz

numer karty płatniczej podawany jest tylko przy rejestracji.

(22)

Podpis elektroniczny Podpis elektroniczny

 informacje w postaci cyfrowej, które służą do potwierdzenia informacje w postaci cyfrowej, które służą do potwierdzenia tożsamości osoby fizycznej składającej podpis.

tożsamości osoby fizycznej składającej podpis.

 kodowaniu zastosowaniem dwóch kluczy: prywatnego kodowaniu zastosowaniem dwóch kluczy: prywatnego publicznego.

publicznego.

 11 października 2001 roku Prezydent RP Aleksander 11 października 2001 roku Prezydent RP Aleksander

Kwaśniewski podpisał (w sposób tradycyjny i elektroniczny) Kwaśniewski podpisał (w sposób tradycyjny i elektroniczny)

ustawę o podpisie elektronicznym.

(23)

Bankowość internetowa Bankowość internetowa

 phone banking phone banking (lata 1980.). Pionierem na rynku polskim (lata 1980.). Pionierem na rynku polskim Bank Pekao S.A. -2 września 1996 T

Bank Pekao S.A. -2 września 1996 Teleserwiseleserwis. .

 home bankinghome banking (firmy, bogaci klienci, ‘normalni’ klienci); (firmy, bogaci klienci, ‘normalni’ klienci);

• lata 1960. amerykańskie banki tzw. lata 1960. amerykańskie banki tzw. DB SerwisDB Serwis..

• W Europie, w latach 70-tych, pionierem był francuski W Europie, w latach 70-tych, pionierem był francuski Minitel - Minitel - informacje o saldzie kont bankowych.

informacje o saldzie kont bankowych.

• lata 1980. w Niemczech Zachodnich, „lata 1980. w Niemczech Zachodnich, „Office Banking” (zdalny Office Banking” (zdalny dostę firm do swoich kont z ograniczoną możliwością

dostę firm do swoich kont z ograniczoną możliwością dokonywania operacji bankowych; każda operacja dokonywania operacji bankowych; każda operacja

potwierdzana telefonicznie. Koszty ogromne).

• zamożniejsi klienci indywidualni - dostęp do własnych kont z zamożniejsi klienci indywidualni - dostęp do własnych kont z domowego terminalu; bardzo drogie oprogramowanie

domowego terminalu; bardzo drogie oprogramowanie zabezpieczające.

zabezpieczające.

 w Polsce home bankingw Polsce home banking: : Bank Rozwoju Eksportu (1993). Bank Rozwoju Eksportu (1993).

potem WBK oraz Kredyt Bank. obniżenie stawki prowizji i potem WBK oraz Kredyt Bank. obniżenie stawki prowizji i

opłat stałych - każda operacja jest znacznie tańsza od opłat stałych - każda operacja jest znacznie tańsza od

tradycyjnej.

(24)

Bankowość internetowa Bankowość internetowa

 Zalety: brak potrzeby budowania dedykowanej sieci Zalety: brak potrzeby budowania dedykowanej sieci komputerowej czy telekomunikacyjnej; tańsze są także komputerowej czy telekomunikacyjnej; tańsze są także

operacje i inne koszty związane z obsługą; przeglądanie operacje i inne koszty związane z obsługą; przeglądanie

zasobów własnego konta poprzez przeglądarkę zasobów własnego konta poprzez przeglądarkę

internetową.

 internet banking; e-banking; home banking;internet banking; e-banking; home banking; PC banking; PC banking;

Web-banking, Net-banking; WWW-banking; i-banking.

 Mobile-banking (m-banking)Mobile-banking (m-banking) – telefony komórkowe. – telefony komórkowe.

 dwa modele bankowości internetowej:dwa modele bankowości internetowej:

• jako dodatek do tradycyjnych usług w oddziałach lub przez jako dodatek do tradycyjnych usług w oddziałach lub przez telefon - wirtualizacja banków - nowe kanały dystrybucji usług telefon - wirtualizacja banków - nowe kanały dystrybucji usług

bankowych.

• banki wirtualnych, nie posiadających oddziałów i banki wirtualnych, nie posiadających oddziałów i funkcjonujących jedynie w internecie.

funkcjonujących jedynie w internecie.

(25)

Bankowość internetowa Bankowość internetowa

 potrzebny komputer podłączony do globalnej sieci i wyposażony w potrzebny komputer podłączony do globalnej sieci i wyposażony w przeglądarkę

przeglądarkę WWWWWW obsługującą: szyfrowanie obsługującą: szyfrowanie SSL/SGCSSL/SGC, JavaScript, JavaScript. Niektóre . Niektóre systemy bankowe używają również appletów Java w przeglądarce. (

systemy bankowe używają również appletów Java w przeglądarce. (MS MS Internet Explorer, Netscape Navigator i Opera

Internet Explorer, Netscape Navigator i Opera w wersjach od 4 wzwyż). do w wersjach od 4 wzwyż). do łączności - linie telefoniczne, protokół

łączności - linie telefoniczne, protokół TCP/IP, dzierżawione łącza X.25 lub TCP/IP, dzierżawione łącza X.25 lub ISDNISDN..

 Pierwsze banki internetowe - grudzień 1994 roku w USA. Kalifornia, Pierwsze banki internetowe - grudzień 1994 roku w USA. Kalifornia, La Jolla La Jolla Bank FSB -

Bank FSB - dysponuje również realnymi placówkami, w których obsługuje dysponuje również realnymi placówkami, w których obsługuje się klienta tradycyjnie.

się klienta tradycyjnie.

 banki światowy bank - październik 1995 roku banki światowy bank - październik 1995 roku Security First Network Bank Security First Network Bank (w pierwszą rocznicę

(w pierwszą rocznicę SFNBSFNB miał ponad 7000 kont z całkowitym depozytem miał ponad 7000 kont z całkowitym depozytem przekraczającym 21 milionów dolarów; dwa lata później na świecie było ok.

przekraczającym 21 milionów dolarów; dwa lata później na świecie było ok.

3000 internetowych banków i wirtualnych oddziałów.

 pierwszy bank całkowicie internetowy: w USA w końcu lutego 1999 r; pierwszy bank całkowicie internetowy: w USA w końcu lutego 1999 r;

www.firstib.comwww.firstib.com - - First Internet BankFirst Internet Bank ( (FIBFIB), on pełny serwis bankowy w ), on pełny serwis bankowy w czasie rzeczywistym.

czasie rzeczywistym. FIBFIB prowadzi konta indywidualne i korporacyjne, prowadzi konta indywidualne i korporacyjne, debetowe, linie kredytowe i pożyczkowe. Możliwe jest także uzyskanie debetowe, linie kredytowe i pożyczkowe. Możliwe jest także uzyskanie czeków honorowanych przez inne banki, kart kredytowych i debetowych czeków honorowanych przez inne banki, kart kredytowych i debetowych oraz kart bankomatowych.

oraz kart bankomatowych.

 w Europie brytyjski w Europie brytyjski Egg w 1998 roku Egg w 1998 roku

(26)

Bankowość internetowa Bankowość internetowa



trzy zasadnicze poziomy trzy zasadnicze poziomy zaawansowania oferty:

zaawansowania oferty:

• oferta podstawowa oferta podstawowa

• oferta rozszerzona oferta rozszerzona

• oferta zaawansowana oferta zaawansowana

(27)

Ekonomika bankowości internetowej Ekonomika bankowości internetowej



korzyści sieci ( korzyści sieci ( economies of networks/network economies of networks/network externalities

externalities ). (Prawo Metcalfe- użyteczność ). (Prawo Metcalfe- użyteczność rośnie z kwadratem liczby korzystających).

rośnie z kwadratem liczby korzystających).



dbałość o lojalność klienta dbałość o lojalność klienta



inwestycje i koszty stałe inwestycje i koszty stałe

• banki tradycyjne – duże (ponadto banki tradycyjne – duże (ponadto sunk costs)sunk costs)

• bankni internetowe – koszt uruchomienia oddziału banku bankni internetowe – koszt uruchomienia oddziału banku tradycyjnego, latwa rozbudowa systemu w miare

tradycyjnego, latwa rozbudowa systemu w miare wzrostu liczby klientów

wzrostu liczby klientów



Koszty zmienne Koszty zmienne

• w banku internetowym o rząd mniejsze niż w w banku internetowym o rząd mniejsze niż w tradycyjnym

tradycyjnym

(28)

Koszt przeciętnej transakcji przez Koszt przeciętnej transakcji przez

różne kanały dystrybucji różne kanały dystrybucji

Kanał Koszt jednej transakcji

(w USD)

Tradycyjny oddział 1,07

Telefon 0,54

Pełno-obsługowy bankomat 0,27

Bankowość elektroniczna 0,015

Bankowość internetowa 0,01

(29)

Zyski banków internetowych Zyski banków internetowych



nie musza być znacznie wyższe niż w banku nie musza być znacznie wyższe niż w banku tradycyjnym (wyższe oprocentowane)

tradycyjnym (wyższe oprocentowane)



opłaty za „referencje” – bank zamieszcza na opłaty za „referencje” – bank zamieszcza na swojej stronie np. odnośnik do ubezpieczalni, swojej stronie np. odnośnik do ubezpieczalni,

która płaci mu za każdego „podesłanego” klienta.



większa konkurencja i przejrzystość w większa konkurencja i przejrzystość w wprowadzaniu innowacji;

wprowadzaniu innowacji;



zyski pozafinansowe - atut marketingowy zyski pozafinansowe - atut marketingowy (nowoczesna, dynamiczna i innowacyjna (nowoczesna, dynamiczna i innowacyjna

instytucja finansowa); zbieranie danych instytucja finansowa); zbieranie danych

marketingowych o klientach (jak często z niego marketingowych o klientach (jak często z niego

korzysta, ile czasu przeznacza na każdą wizytę, z korzysta, ile czasu przeznacza na każdą wizytę, z

jakich usług korzysta, jakie wiadomości czy jakich usług korzysta, jakie wiadomości czy

reklamy go interesują itd.).

(30)

Telepraca Telepraca

 Alvin Toffler (1986) nowa klasa pracowników, których praca Alvin Toffler (1986) nowa klasa pracowników, których praca oparta będzie przede wszystkim na wiedzy. Proponuje

oparta będzie przede wszystkim na wiedzy. Proponuje nazwać tę nową klasę „kognitariatem” (

nazwać tę nową klasę „kognitariatem” (cognitariatcognitariat).).

 Peter Drucker (1971, s. 350) „... podstawową motywacją Peter Drucker (1971, s. 350) „... podstawową motywacją pracownika wiedzy (

pracownika wiedzy (knowledge workerknowledge worker) będzie dokonanie ) będzie dokonanie wyczynu. Pracownik wiedzy potrzebuje wyzwania,

wyczynu. Pracownik wiedzy potrzebuje wyzwania,

potrzebuje wiedzieć, że coś jest jego udziałem. Jest to potrzebuje wiedzieć, że coś jest jego udziałem. Jest to

całkowite przeciwieństwo tego, co nazywaliśmy ‘dobrym całkowite przeciwieństwo tego, co nazywaliśmy ‘dobrym

zarządzaniem’ pracą manualną. Istotę naszego zarządzaniem’ pracą manualną. Istotę naszego

doświadczenia w tej mierze oddaje popularne powiedzenie doświadczenia w tej mierze oddaje popularne powiedzenie

‘Dobry dzień pracy za dobrą płacę’ (

‘Dobry dzień pracy za dobrą płacę’ (A fair day’s work for a A fair day’s work for a fair day’s pay

fair day’s pay). Pracownik wiedzy będzie oczekiwał na ). Pracownik wiedzy będzie oczekiwał na

‘wyjątkowy dzień’ (

‘wyjątkowy dzień’ (an exceptional days’ work), ale an exceptional days’ work), ale jednocześnie będzie musiał mieć szansę uzyskania jednocześnie będzie musiał mieć szansę uzyskania

‘wyjątkowej płacy’ (

‘wyjątkowej płacy’ (exceptional payexceptional pay)”.)”.

(31)

Telepraca Telepraca



Pracujący z komputerem Amerykanie poświęcają Pracujący z komputerem Amerykanie poświęcają pracy ok. 5-6% więcej czasu niż inni pracownicy pracy ok. 5-6% więcej czasu niż inni pracownicy (faktycznie może być więcej bo przynoszą pracę (faktycznie może być więcej bo przynoszą pracę do domu);

do domu);



Połowa bezrobotnych Amerykanów, mających Połowa bezrobotnych Amerykanów, mających dostęp do internetu poszukiwała w 2001 roku dostęp do internetu poszukiwała w 2001 roku pracy przez internet, a 15% pracujących

pracy przez internet, a 15% pracujących

Amerykanów poszukiwało przez internet nowej, Amerykanów poszukiwało przez internet nowej, lepszej posady. Około 8% Amerykanów w wieku lepszej posady. Około 8% Amerykanów w wieku produkcyjnym poszukiwało pracy poprzez sieć.

produkcyjnym poszukiwało pracy poprzez sieć.



koszt ogłoszenie o nowym miejscu pracy w koszt ogłoszenie o nowym miejscu pracy w internecie jest ok. 10 razy mniejszy niż

internecie jest ok. 10 razy mniejszy niż tradycyjnymi ogłoszeniami w prasie.

tradycyjnymi ogłoszeniami w prasie.

(32)

Telepraca Telepraca

 ‘‘praca na odległość’, praca świadczona zdalnie przez media praca na odległość’, praca świadczona zdalnie przez media elektroniczne, takie jak Internet, telefon, wideotelefon itp.

elektroniczne, takie jak Internet, telefon, wideotelefon itp.

 dotyczy głównie usług informacyjnych lub komunikacyjnych.dotyczy głównie usług informacyjnych lub komunikacyjnych.

 Wytworem telepracy jest informacja, np. wynik pracy dziennikarza, Wytworem telepracy jest informacja, np. wynik pracy dziennikarza, który pisze artykuł, a następnie przesyła go poczta elektroniczna który pisze artykuł, a następnie przesyła go poczta elektroniczna do redakcji czy prawnika, który przygotowuje umowę, a następnie do redakcji czy prawnika, który przygotowuje umowę, a następnie konsultuje ja przez sieć z firma, którą reprezentuje, oraz negocjuje konsultuje ja przez sieć z firma, którą reprezentuje, oraz negocjuje przez sieć z druga strona umowy; informatyka, który pisze

przez sieć z druga strona umowy; informatyka, który pisze

programy i uruchamia je na oddalonym komputerze przez sieć lub programy i uruchamia je na oddalonym komputerze przez sieć lub księgowa, która klasyfikuje dokumenty i wpisuje przez sieć dane księgowa, która klasyfikuje dokumenty i wpisuje przez sieć dane do systemu finansowo-księgowego przedsiębiorstwa.

do systemu finansowo-księgowego przedsiębiorstwa.

 call-centers (call-centers (głosowa informacja dla klientów jest częściowo głosowa informacja dla klientów jest częściowo generowana automatycznie, a częściowo przez pracowników);

generowana automatycznie, a częściowo przez pracowników);

telemarketing

telemarketing, gdzie pracownicy telefonują lub wysyłają pocztę , gdzie pracownicy telefonują lub wysyłają pocztę elektroniczna do potencjalnych klientów, zachęcając ich do

elektroniczna do potencjalnych klientów, zachęcając ich do poczynienia określonych zakupów.

poczynienia określonych zakupów.

(33)

Telepraca Telepraca

 nawet do 50% oszczędności na kosztach utrzymywania biur i to zarówno w nawet do 50% oszczędności na kosztach utrzymywania biur i to zarówno w przypadku telepracy z domu, jak i telecentrum lub elastycznego biura.

przypadku telepracy z domu, jak i telecentrum lub elastycznego biura.

 do 40-procentowej poprawy produktywności pracowników, do 40-procentowej poprawy produktywności pracowników,

 umożliwia lepsze wykorzystanie najcenniejszej i najbardziej doświadczonej umożliwia lepsze wykorzystanie najcenniejszej i najbardziej doświadczonej kadry,

kadry,

 można rekrutować kadrę z rozszerzonego obszaru geograficznego, co w można rekrutować kadrę z rozszerzonego obszaru geograficznego, co w ogólności prowadzi do pozyskania lepszych specjalistów za mniejsze ogólności prowadzi do pozyskania lepszych specjalistów za mniejsze pieniądze.

pieniądze.

 większe możliwości zlecania prac na zewnątrz (większe możliwości zlecania prac na zewnątrz (outsourcing), co daje outsourcing), co daje możliwość obniżki kosztów funkcjonowania,

możliwość obniżki kosztów funkcjonowania,

 możliwość współpracy z ludźmi o rzadkich kompetencjach i trudno możliwość współpracy z ludźmi o rzadkich kompetencjach i trudno dostępnych (na przykład prawników zza oceanu), którzy nie

dostępnych (na przykład prawników zza oceanu), którzy nie

zaakceptowaliby współpracy, gdyby wiązała się z czasochłonnymi zaakceptowaliby współpracy, gdyby wiązała się z czasochłonnymi

podróżami, i na która nie byłoby przedsiębiorstwa stać, gdyby miało opłacić podróżami, i na która nie byłoby przedsiębiorstwa stać, gdyby miało opłacić koszty podróży i pobytu.

koszty podróży i pobytu.

 organizację przedsiębiorstwa nie wokół miejsc o najwartościowszych organizację przedsiębiorstwa nie wokół miejsc o najwartościowszych budynkach, lecz wokół miejsc o najwartościowszej sile roboczej. W budynkach, lecz wokół miejsc o najwartościowszej sile roboczej. W szczególności pozwala na zatrudnienie najbardziej kompetentnych szczególności pozwala na zatrudnienie najbardziej kompetentnych

pracowników w zespołach rozproszonych i tym samym uwolnienie zespołów pracowników w zespołach rozproszonych i tym samym uwolnienie zespołów od ograniczeń geograficznych

od ograniczeń geograficznych

 umożliwia większa elastyczność w organizowaniu pracy. Praca jest tam, umożliwia większa elastyczność w organizowaniu pracy. Praca jest tam, gdzie się pojawia, wówczas, gdy się pojawia, i w formie, w której się gdzie się pojawia, wówczas, gdy się pojawia, i w formie, w której się pojawia.

pojawia.

 złagodzenie problemów komunikacyjnych. złagodzenie problemów komunikacyjnych.

(34)

Telepraca Telepraca

 dla pracownika daje możliwość samoorganizacji - zwiększa dla pracownika daje możliwość samoorganizacji - zwiększa odpowiedzialność pracownika, ale też i satysfakcje

odpowiedzialność pracownika, ale też i satysfakcje

 większe zarobkiwiększe zarobki

 szerszy dostęp do bardziej zróżnicowanego rynku pracy, szerszy dostęp do bardziej zróżnicowanego rynku pracy, niebezpieczeństwo bezrobocia telepracowników jest

niebezpieczeństwo bezrobocia telepracowników jest

znacznie zredukowane, a możliwości zarobkowania większe.

możliwości indywidualnego kształtowania własnej kariery możliwości indywidualnego kształtowania własnej kariery

zawodowej.

 łatwiejsze godzenie pracy i życia prywatnego łatwiejsze godzenie pracy i życia prywatnego

(35)

Telepraca - przykłady Telepraca - przykłady

 W 2000 roku Bank of AmericaW 2000 roku Bank of America (Charlotte) redukcja etatów - jedna (Charlotte) redukcja etatów - jedna trzecia prac wykonywanych przez zwolnionych pracowników została trzecia prac wykonywanych przez zwolnionych pracowników została zlecona w Indiach, gdzie za godzinę pracy płaci się 20 USD (w

zlecona w Indiach, gdzie za godzinę pracy płaci się 20 USD (w Stanach Zjednoczonych - 100 USD). W 2003 roku zlecą w Indiach Stanach Zjednoczonych - 100 USD). W 2003 roku zlecą w Indiach prace, które mogą wymagać zatrudnienia ponad tysiąca

prace, które mogą wymagać zatrudnienia ponad tysiąca pracowników.

pracowników.

• w Infosys Technologies (2002)w Infosys Technologies (2002), przepięknie położonym 22 hektarowym , przepięknie położonym 22 hektarowym ośrodku w Bangalurze, 250 informatyków opracowuje oprogramowanie ośrodku w Bangalurze, 250 informatyków opracowuje oprogramowanie dla Bank of Americadla Bank of America..

 W innych miastach pracownicy W innych miastach pracownicy Infosys przetwarzają dane Infosys przetwarzają dane dotyczące pożyczek hipotecznych dla

dotyczące pożyczek hipotecznych dla Greenpoint MortgageGreenpoint Mortgage z z Novato w Kalifornii.

Novato w Kalifornii.

 Na przedmieściach Bangalur, w biurach firmy Na przedmieściach Bangalur, w biurach firmy WiproWipro każdego dnia każdego dnia pięciu radiologów interpretuje trzydzieści obrazów uzyskanych

pięciu radiologów interpretuje trzydzieści obrazów uzyskanych podczas tomografii komputerowej dla

podczas tomografii komputerowej dla Massachusetts General Massachusetts General Hospital

Hospital. .

 ośrodek badawczy ośrodek badawczy Texas Instruments w Texas Instruments w Bangalur - Dharin Shah, 26-Bangalur - Dharin Shah, 26- letni inżynier, projektuje chipy do telefonów komórkowych trzeciej letni inżynier, projektuje chipy do telefonów komórkowych trzeciej generacji, zarabiaja 10 tys. USD rocznie. Jeszcze niedawno młody generacji, zarabiaja 10 tys. USD rocznie. Jeszcze niedawno młody informatyk w Indiach myślał o

informatyk w Indiach myślał o Silicon ValleySilicon Valley. Teraz, jak mówi Shah, . Teraz, jak mówi Shah,

„to w Indiach jest prawdziwy raj".

 W pobliżu Nowego Delhi, ok. 1600 km na północ od Bangaluru, W pobliżu Nowego Delhi, ok. 1600 km na północ od Bangaluru, Wipro Spectra mind

Wipro Spectra mind - 2 500pracowników analizuje wnioski złożone w - 2 500pracowników analizuje wnioski złożone w jednej z największych amerykańskich firm ubezpieczeniowych.

jednej z największych amerykańskich firm ubezpieczeniowych.

(36)

 Fluor Corporation z Aliso Vejo w Kalifornii zatrudnia 1200 Fluor Corporation z Aliso Vejo w Kalifornii zatrudnia 1200

inżynierów i projektantów na Filipinach, w Polsce i w Indiach. Firma inżynierów i projektantów na Filipinach, w Polsce i w Indiach. Firma projektuje min. zakłady petrochemiczne w Arabii Saudyjskiej.

projektuje min. zakłady petrochemiczne w Arabii Saudyjskiej.

Dokumentacja to 50 tys. oddzielnych projektów budowlanych.

Korzystając z portali internetowych, 200 młodych filipińskich inży Korzystając z portali internetowych, 200 młodych filipińskich inży nierów, zarabiających niecałe 3 tys. USD rocznie, konkuruje z

nierów, zarabiających niecałe 3 tys. USD rocznie, konkuruje z najlepszymi specjalistami amerykańskimi i brytyjskimi,

najlepszymi specjalistami amerykańskimi i brytyjskimi,

zarabiającymi w ciągu roku do 90 tys. USD. 35-letni Art Aycardo, zarabiającymi w ciągu roku do 90 tys. USD. 35-letni Art Aycardo, filipiński inżynier zarządzający pracami nad projektem instalacji, filipiński inżynier zarządzający pracami nad projektem instalacji, zarabia 1100 USD miesięcznie. Prezes

zarabia 1100 USD miesięcznie. Prezes FluorFluor Alan Boeckmann Alan Boeckmann zapytany przez pracowników podczas jednego ze spotkań, zapytany przez pracowników podczas jednego ze spotkań,

dlaczego prace zapewniające znaczne dochody zleca w Manili, dlaczego prace zapewniające znaczne dochody zleca w Manili,

odpowiedział wprost, że dzięki temu cena projektu jest niższa aż o odpowiedział wprost, że dzięki temu cena projektu jest niższa aż o 15 proc., dzięki czemu firma może skutecznie walczyć z

15 proc., dzięki czemu firma może skutecznie walczyć z konkurencją.

konkurencją.

 Brytyjskie banki, między innymi Brytyjskie banki, między innymi HSBC SecuritiesHSBC Securities, wiele prac , wiele prac zlecają współpracującym z nimi firmom chińskim i hinduskim.

zlecają współpracującym z nimi firmom chińskim i hinduskim.

 Francuskie przedsiębiorstwa korzystają z usług ośrodków obsługi Francuskie przedsiębiorstwa korzystają z usług ośrodków obsługi klienta na Mauritiusie,

klienta na Mauritiusie,

 niemieckie globalne koncerny od Siemensa po INA-Schaeffler niemieckie globalne koncerny od Siemensa po INA-Schaeffler (produkujące łożyska), zatrudniają Rosjan, obywateli krajów (produkujące łożyska), zatrudniają Rosjan, obywateli krajów nadbałtyckich i państw Europy Środkowej i Wschodniej.

nadbałtyckich i państw Europy Środkowej i Wschodniej.

(37)

 Przedsiębiorstwa zamawiające usługi informatyczne w Przedsiębiorstwa zamawiające usługi informatyczne w IBMIBM, , Accenture

Accenture lub lub Electronic Data ServicesElectronic Data Services płaciły niegdyś 200 płaciły niegdyś 200 USD za godzinę pracy konsultanta, teraz zaledwie 70 USD - USD za godzinę pracy konsultanta, teraz zaledwie 70 USD -

wylicza Vin nie Mirchandani, dyrektor generalny

wylicza Vin nie Mirchandani, dyrektor generalny Jetstream Jetstream Group

Group, agencji konsultingowej specjalizującej się w , agencji konsultingowej specjalizującej się w outsourcingu

outsourcingu usług informatycznych. Jest to w dużej mierze usług informatycznych. Jest to w dużej mierze skutek krachu na rynku

skutek krachu na rynku high tech, ale nie bez znaczenia jest high tech, ale nie bez znaczenia jest także to, że firmy hinduskie, między innymi

także to, że firmy hinduskie, między innymi WiproWipro, , InfosysInfosys i i TataTata, godzinę pracy wyceniają na zaledwie 20 USD. Z tego , godzinę pracy wyceniają na zaledwie 20 USD. Z tego

właśnie powodu

właśnie powodu AccentureAccenture i i EDSEDS w ciągu najbliższego roku w ciągu najbliższego roku zwiększą liczbę tamtejszych pracowników do 5 tysięcy.

zwiększą liczbę tamtejszych pracowników do 5 tysięcy.

(38)

 Dobrym przykładem problemów, jakie mogą pojawiać się w Dobrym przykładem problemów, jakie mogą pojawiać się w przyszłości jest przypadek projektowania samolotów przez

przyszłości jest przypadek projektowania samolotów przez BoeingaBoeinga. . W 1998 r. koncern otworzył ośrodek projektowy w Moskwie do prac W 1998 r. koncern otworzył ośrodek projektowy w Moskwie do prac nad projektami statków kosmicznych i samolotów pasażerskich.

nad projektami statków kosmicznych i samolotów pasażerskich.

Rosjanie byli świetnymi pracownikami, choć zarabiali jedynie 5400 Rosjanie byli świetnymi pracownikami, choć zarabiali jedynie 5400 USD rocznie. W 2002 roku pracowało w nim już 700 inżynierów.

USD rocznie. W 2002 roku pracowało w nim już 700 inżynierów.

Specjaliści z głównej siedziby

Specjaliści z głównej siedziby BoeingaBoeinga w Seattle od samego w Seattle od samego

początku nie byli zadowoleni z otwarcia nowego ośrodka. W 2002r początku nie byli zadowoleni z otwarcia nowego ośrodka. W 2002r 22 tys. inżynierów z Seattle, reprezentowanych przez

22 tys. inżynierów z Seattle, reprezentowanych przez Stowarzyszenie Inżynierów Aeronautyków (

Stowarzyszenie Inżynierów Aeronautyków (SPEEA), zagroziło SPEEA), zagroziło

odejściem - w grudniu, kiedy wygasną ich kontrakty - jeśli rosyjski odejściem - w grudniu, kiedy wygasną ich kontrakty - jeśli rosyjski ośrodek nie zostanie zmniejszony W efekcie

ośrodek nie zostanie zmniejszony W efekcie BoeingBoeing zredukował zredukował

zatrudnienie w moskiewskim oddziale do około 350 specjalistów. po zatrudnienie w moskiewskim oddziale do około 350 specjalistów. po 2001 r. zwolnił 5 tys. inżynierów. Zdaniem amerykańskich

2001 r. zwolnił 5 tys. inżynierów. Zdaniem amerykańskich pracowników firmy,

pracowników firmy, BoeingBoeing zamierza zwiększać zatrudnienie w zamierza zwiększać zatrudnienie w moskiewskim ośrodku kosztem redukcji etatów w Seattle.

moskiewskim ośrodku kosztem redukcji etatów w Seattle.

 Strategia polega na tym, by tańszych inżynierów rosyjskich Strategia polega na tym, by tańszych inżynierów rosyjskich zaangażować do projektowania wszystkich produktów

zaangażować do projektowania wszystkich produktów BoeingaBoeinga. . Rosyjscy specjaliści, zatrudnieni w siedmiu miastach, już pracują Rosyjscy specjaliści, zatrudnieni w siedmiu miastach, już pracują we wszystkich fazach projektów - od korekt projektów elementów we wszystkich fazach projektów - od korekt projektów elementów skrzydeł odrzutowców po projektowanie elementów

skrzydeł odrzutowców po projektowanie elementów

międzynarodowej stacji kosmicznej. Boeing planuje ponadto międzynarodowej stacji kosmicznej. Boeing planuje ponadto stworzenie globalnego systemu pracy 24-godzinnej, co byłoby stworzenie globalnego systemu pracy 24-godzinnej, co byłoby możliwe dzięki satelitarnemu połączeniu ośrodków w Rosji z możliwe dzięki satelitarnemu połączeniu ośrodków w Rosji z siedzibą w Seattle.

siedzibą w Seattle.

(39)

Przewidywania Przewidywania

 analitycy z analitycy z Forrester Research - Forrester Research - w najbliższych latach w najbliższych latach dojdzie do prawdziwej eksplozji prac zlecanych

dojdzie do prawdziwej eksplozji prac zlecanych zagranicznym przedsiębiorstwom;

zagranicznym przedsiębiorstwom;

 w krajach oferujących niskie koszty pracy w 2015 roku w krajach oferujących niskie koszty pracy w 2015 roku amerykańskie firmy będą zlecać prace umysłowe

amerykańskie firmy będą zlecać prace umysłowe

wymagające zatrudnienia co najmniej 3,3 mln pracowników.

Zarobią oni 136 mld USD.

 Podobne tendencje nie tylko w Stanach Zjednoczonych, lecz Podobne tendencje nie tylko w Stanach Zjednoczonych, lecz także w Europie.

także w Europie.

(40)

Zarządzanie wiedzą (

Zarządzanie wiedzą ( KM KM ) )



pionier - pionier - Buckman Labs Buckman Labs z Memphis (USA) z Memphis (USA) poczatek lat 1990.

poczatek lat 1990.



Jądrem systemu KM w Jądrem systemu KM w Buckman Labs Buckman Labs jest jest wirtualne forum

wirtualne forum K'Netix K'Netix , na którym działa , na którym działa ponad 50 grup dyskusyjnych,

ponad 50 grup dyskusyjnych,

koncentrujących się na najważniejszych koncentrujących się na najważniejszych

produktach przedsiębiorstwa - produktach przedsiębiorstwa -

chemikaliach używanych w przemyśle chemikaliach używanych w przemyśle

papierniczym, garbarstwie i do uzdatniania papierniczym, garbarstwie i do uzdatniania

wody.

(41)

Zarządzanie wiedzą

(42)

Zmiany socio-kulturowe, Zmiany socio-kulturowe, społeczeństwo informacyjne społeczeństwo informacyjne



zagwarantowanie prywatności i zagwarantowanie prywatności i ochrona tej prywatności

ochrona tej prywatności

• ‘ ‘ ciasteczka’ ( ciasteczka’ ( cookies cookies ), ),

• zbieranie informacji o użyciu kart zbieranie informacji o użyciu kart

plastikowych, telefonów komórkowych.

(43)

Prywatność Prywatność



instalowania nie tylko kamer wizyjnych, ale kamer instalowania nie tylko kamer wizyjnych, ale kamer specjalistycznych pozwalających na detekcje

specjalistycznych pozwalających na detekcje

promieniowania, ‘obserwowania’ poprzez ubranie, promieniowania, ‘obserwowania’ poprzez ubranie,

ściany czy wnętrza samochodu.



systemy obserwacji satelitarnej pozwalające systemy obserwacji satelitarnej pozwalające

obecnie na identyfikacje obiektów o rozmiarach obecnie na identyfikacje obiektów o rozmiarach

kilkudziesięciu centymetrów oraz śledzenie kilkudziesięciu centymetrów oraz śledzenie obiektów (w tym i ludzi) z zainstalowanymi obiektów (w tym i ludzi) z zainstalowanymi

miniaturowymi nadajnikami sygnałów.

• miniaturyzacja, malejące ceny miniaturyzacja, malejące ceny

• ogromy postęp w badaniach ( ‘sztuczna inteligencja’) np. ogromy postęp w badaniach ( ‘sztuczna inteligencja’) np.

automatyczneg rozpoznawanie obiektów (m. in. twarzy automatyczneg rozpoznawanie obiektów (m. in. twarzy

człowieka).

(44)

Jakie jest rozwiązanie problemu Jakie jest rozwiązanie problemu

ochrony prywatności?

Dwa rozwiązania, Dwa rozwiązania,

 rządy kontrolują wszystkie systemy monitorowania i rządy kontrolują wszystkie systemy monitorowania i zbierania informacji

zbierania informacji

 pozostawiamy wszystko naturalnym prawom rynku. pozostawiamy wszystko naturalnym prawom rynku.

Niedocenianie możliwości samoorganizuji społeczństa!

Trusted Computing Group Trusted Computing Group..

Powstanie na rynku specjalnych firm informacyjnych Powstanie na rynku specjalnych firm informacyjnych (nazywanych

(nazywanych infomediaresinfomediares), które będą funkcjonowały jako ), które będą funkcjonowały jako brokerzy informacji.

brokerzy informacji.

(45)

Sfera publiczna Sfera publiczna

 Rozwój społeczeństwa demokratycznego, sięgając do Rozwój społeczeństwa demokratycznego, sięgając do

korzeni i fundamentów demokracji, rozumianej jako ‘rząd korzeni i fundamentów demokracji, rozumianej jako ‘rząd

ludzi’ i systemu, w którym obywatele staja się autentycznie ludzi’ i systemu, w którym obywatele staja się autentycznie

zaangażowani w rozwiązywanie spraw publicznych, zaangażowani w rozwiązywanie spraw publicznych,

systemu prawdziwej ‘demokracji bezpośredniej’ (czego brak systemu prawdziwej ‘demokracji bezpośredniej’ (czego brak obecnym demokracjom, gdzie obywatele charakteryzują się obecnym demokracjom, gdzie obywatele charakteryzują się

daleko idąca biernością i marazmem).

 głosowanie w sprawach politycznych poprzez internet z głosowanie w sprawach politycznych poprzez internet z własnych domów w skali całego kraju.

własnych domów w skali całego kraju.

 Dzięki ogromnym i rozproszonym zasobom w internecie Dzięki ogromnym i rozproszonym zasobom w internecie obywatele nie są ograniczani tylko do zakresu informacji obywatele nie są ograniczani tylko do zakresu informacji

dostarczanej przez rządy i polityków.

 e-rząd (e-rząd (e-governmente-government), dzięki czemu już teraz wiele spraw ), dzięki czemu już teraz wiele spraw na poziomie samorządów (rządów lokalnych) jak i rządu na poziomie samorządów (rządów lokalnych) jak i rządu

centralnego możliwe jest do załatwienia przez internet.